Hoe ons volk reageerde op het
mobilisatiebevel
WIE HEEFT DE WERELDREVOLUTIE GERED?
Uitvoerverboden
aangevuld
van
Hamsterverbod
Opkomst dienst
plichtigen
Beveiliging
kunstschatten
I
I
z
BOOTVERBINDING MET
ENGELAND
VOEDSEL VOORZIENING
MILITAIRE BEDRIJVIG
HEID AAN DE OOSTGRENS
BETREKKELIJK RUSTIGE
STEMMING
I I tisch
DINSDAG 29 AUGUSTUS 1939
f
Prikkeldraad vormt
voornaamste barricade
bill
's
J
I
Er is geen reden voor ongerustheid
Postverkeer met het
buitenland onzeker
Vele voorbereidingen
reeds getroffen
Correspondentie met
gemobiliseerden
VOOR GEMOBILISEERDE
N.S.-ABONNEES
Dienst HarwichHoek van
Holland hervat
Geen belemmering van
het normale verbruik
Glanerbrug en Overdinkel de
eenige doorlaatposten
in Twente
Thans ook kleur- en kunstmest
stoffen inbegrepen
4
11
Verkeer overbelast
(Van onzen specialen verslaggever)
In de Marinestad
„De
u
p
verweer
Goederenvervoer
De Nederlandsche Spoorwegen deelen In ver-
Te Hilversum
Hoe zy geadresseerd moet worden
i»
artikelen pleegt aan te schatten, dan zal het
Regeling inzake teruggave der
abonnementen
Wie voorloopig niet onder de
wapenen moeten komen
nationale
van
De volgende inlichtingen zyn uitsluitend
bestemd voor dienstplichtigen, die de ie
oefening nog niet hebben volbracht en zich
ook niet onder de wapenen bevinden.
Ook ten aanzien van deze goederen zullen.
Indien de hier te lande aanwezige voorraden
zulks toelaten, dispensaties kunnen worden ver
leend. Ter verkrijging daarvan wende men zich
tot het Crisis Uitvoerbureau, Plet Helnpleln 8,
's Oravenhage.
Ook ten aanzien van dispensatie voor deze
goederen wende men zich tot het Crisis Uit
voerbureau.
ij aan
at voor
ladsla-
elscha
Naar wij vernemen kunnen de gemobiliseerde
houders van abonnementskaarten hun abonne
ment op de Nederlandsche Spoorwegen inleve
ren en zal hun een evenredig deel van den prijs
worden terugbetaald, te rekenen van den dag
af, waarop zfi onder de wapenen zijn gekomen.
Na afloop van hun diensttijd zullen zy, zonder
de verhooging voor de eerste maand te betalen,
een nieuwe kaart kunnen bekomen Voor de ove
rige abonnementhouders is een dergelyke rege
ling getroffen met Ingang van den dag, waarop
zij hun abonnementskaart inleveren.
Aan den korporaal P. Pieteraen
Stafkwartier Oostfront
Vesting Holland
De laatste dagen heeft men van Duitsche
zijde maatregelen getroffen tot het sluiten der
grenzen, en evenals op Nederlandsch grond
gebied heeft men nu versperringen van draad
en betonblokken aangebracht.
Van de doorlaatposten, grenzend aan Twente,
is alleen die by Olanerbrug nog geopend.
BU een tocht, dien wij langs de grens maak-
!k, dat van Nederlandsche zijde tal
wegen in Duitsche richting door bar-
Spoedige inwerkingtreding der
wetten op prijsopdrijving
en hamsteren
Minister Steenberghe heeft maat
regelen genomen voor ver
scheidene levensmiddelen
De aandacht wordt er op gevestigd, dat
overtreding van het hamsterverbod gestraft
kan worden met een gevangenisstraf van
4 jaren sf een geldboete van f 16.096, terwijl
bovendien de gehamsterde artikelen in beslag
genomen zullen worden.
Te Hilversum heerschte aanvankelijk bij het
bekend worden van het mobilisatiebevel een
zenuwachtige stemming, die echter in den loop
van den namiddag afnam Men probeerde in
kruidenierswinkels koffie, thee en suiker met
groote hoeveelheden in te slaan, welke pogingen
evenwel mislukten. De gemeentelijke overheden
namen dadelijk maatregelen om de orde te
bewaren, waardoor alles kalm en rustig verliep
revolutie
door
beantwoord,
naar
een
drag ojn. het volgende:
In verband met den huldigen internationalen
toestand wordt er de aandacht op gevestigd, dat
de postverzending naar t buitenland zoowel per
trein als met luchtdienst of schip met grcote
onzekerheid plaats vindt door de opheffing van
verschillende verbindingen.
Door het P.T.T.-bedrijf wordt alles in het werk
gesteld om de tijdige overkomst van de corres
pondentie zooveel mogelijk te bevorderen Ver
traging in de overkomst der stukken kan echter
vooral in het verkeer met verafgelegen en over-
zeesche landen, niet steeds worden voorkomen
de veehouderij-centrale, de groenten- en fruit-
oentr. en de oentr. voor eieren en pluimvee wordthem toegestaan zijn in een week zooveel te be-
telefonlache Informaties. Op het Centraal Station
was er spoedig een druk geloop naar de inllcb-
tingenloketten. De treinen reden Maandag nog
wel normaal, doch er moesten meer dan gewone
maatregelen genomen worden, om de in veel
haast naar hun bestemming terugkeerende rei
zigers te kunnen verwerken.
Op het gebied der voedselvoorziening zijn eer.
reeks maatregelen getroffen.
Een mlnisterieele beschikking Is afgekondigd
waarbij aan de akkerbouwcentrale, de meelcenu groep personen, zooals b”v. een gezin, zich die
Men verzoekt ons voorts van bevoegde zijde
er op te wijzen, dat In tegenstelling tot het ter
zake verschenen berecht In het ochtendblad van
26 Augustus Jj„ hazen- en konijnenvellen,
hagedissenhulden, slangenvellen, pelterijen, rep
tiel- en vlschleder. lakleder en zeemleder niet
uitgezonderd zijn van het afgekondlgde uit
voerverbod voor huiden, vellen en leder.
Op grond van deze beschikking Is het voor
lopig aan leder verboden van de genoemde
artikelen in één week zich meer te verschaffen
dan hi) gewoon Is In een week te verbruiken.
Indien hij echter als regel voor een bepaalde
De eigenaars hadden reeds bevel gekregen,
hun vervoermiddel ter beschikking van het leger
te houden. Door de nerveuze stemming worden
hier en daar hachelijke situaties In het verkeer
geschapen. De politie neemt echter spoedig aller
lei maatregelen, waardoor verkeersstorende
volksoploopen worden vermeden. Het mobllisatie-
besluit is het onderwerp van ieder gesprek. Voor
velen blijkt de afkondiging niet altijd even dlij
delijk te zijn en zy stellen vragen aan passee-
rende militaire autoriteiten. Met de grootst mo
gelijke bereidwilligheid verstrekken deze alle in
lichtingen BIJ de verschillende banken stonden
de menschen in de ry teneinde hun deposito’s
en spaargelden op te nemen. Ook voor verschil
lende winkels worden rijen gevormd, maar vele
winkeliers nemen maatregelen om het hamste
ren tegen te gaan. De politie is ook hier op haar
post, maant het publiek tot kalmte aan. ieder
zal geholpen worden. Militaire auto's rijden bij
tientallen door de straten, zij hebben aller aan
dacht Het valt op. dat de manschappen met
een zekere blijmoedigheid hun plichten doen, dé
ernst van het gebeurde ligt niet op hun gelaat
te lezen. De jongens zjjn reeds eenige dagen ge
leden door hun diverse commandanten op zeer
vermoeiende dagen voorbereid. Met een zekere
rust voeren zjj de commando's uit; er is zelfs
nog plaats voor humor. Zoo was het Arnhem-
sche stadsbeeld Maandagmiddag, naarmate de
tijd verstreek, mochten wij constateeren, dat de
toestand langzamerhand rustiger werd.
De regeerlng heeft het noodig geoordeeld
de reeds bekend gemaakte verboden van
uitroer voor bepaalde goederen aan te vul
len met een uitvoerverbod voor kleurstof
fen. geschikt voor het verven van textiel
producten.
WH vernemen van de agenten der Hoek van
Holland—Harwich lijn, dat Maandagavond de
dienst in de richting Harwich—Hoek van Hol
land Is hervat, zoodat hedenochtend wederom
een passagiersboot uit Harwich te Hoek van
Holland zal aankomen.
Van heden af zal de dienst in belde richtingen
worden hervat, zoodat hedenavond ook vanaf
Hoek van Holland een afvaart zal plaats hebben
ten,
van
ricades zijn afgesloten. Voor de belangstellen
den die nog meenen hier iets te beleven is
bet dan ook een teleurstelling. Aan Hollandsche
zijde leest de douanebeambte rustig zijn krantje,
terwijl aan den anderen kant de Duitsche
schildwacht de grensbeambten zijn vertrok
ken met het geweer op zijn schouder heen
en weer stapt. Slechts voor fabrieksarbeiders
die In Duitschland werken Is het mogelijk bij
Overdinkel (en Olanerbrug) te passeeren. waar
bij in het eerste geval een omweg moet worden
gemaakt.
opgedragen de loopende ultvoer-monopoUe-
overeenkomsten. voor zoover nog geen uitvoer
heeft plaatsgehad, te annuleeren en vooraoover
dat aan genoemde centrales wenschelijk voor
komt, door nieuwe overeenkomsten te vervan
gen.
Honing en andere producten van de bijenteelt,
cacaoboonen en cacaopitten, hooi en stroo, thee
koffie, stremsel en caseïne, alles al dan niet be-
of verwerkt, zjjn aangewezen als crisis-product
in den zin van artikel 1, So, onder c. van de
Landbouwcrisiswet 1933, terwijl als op crisispro
ducten gelijkende waar kunsthonlng is aange-
wezen.
Ten einde de zekerheid te verkrijgen, dat het
aldus in werking gestelde hamsterverbod ook zal
worden nageleefd, Is aan alle leveranciers van de
genoemde artikelen de verplichting opgelegd, bij
iedere aflevering een afleveringsbewijs in twee
voud uit te schrijven, waarvan één exemplaar
tegelijk met de goederen aan den klant wordt
afgeleverd. Het afleveringsbewijs moet zijn voor
zien. behalve van de handteekening van den
leverancier, van een opgave van het artikel dat
werd afgeleverd, en van de hoeveelheid daar
van, alsmede van den naam en het adres van
den leverancier en den afnemer. Deze afleve-
ringsbewijzen zullen door den afnemer In ver
band met de in te stellen contröle, gedurende een
termijn van minstens 3 maanden zorgvuldig
bewaard dienen te worden.
Voorts zijn de winkeliers verplicht het andere
exemplaar van de afleverlngsbewyzen gedurende
eenzelfden termijn te bewaren.
I'
Maandag heeft de minister van Economi
sche Zaken een beschikking genomen krach
tens de wet van 34 Juni 1939, Staatsblad 634,
waarbij maatregelen worden genomen om
het hamsteren van levensmiddelen en enkele
andere artikelen tegen te gaan. Dese maat
regelen hebben betrekking op: rijst (rijste
bloem, rjjstemeel en gemalen rijst), tarwe
bloem en tarwemeel, roggebloem en roggemeel,
havermout, gort, vermicelli, macaroni en
spaghetti, maïzena, groene erwten en split-
erwten. bruine boenen, witte boonen, eapu-
eijners en rozijnerwtcn, andere soorten ge
droogde peulvruchten, witte suiker, basterd
suiker, slaolie, raapolie, boterolie en andere
spijsoliën, bak- en braadvet, margarine, kof
fie, koffie-surrogaten, thee, cacao, harde
zeep, zachte en vloeibare zeep, zeeppoeder,
-vlokken, -schilfers, waschpoeder, alle soor
ten kaarsen.
Naar wy uit Duitsche bron vernemen zijn
de meeste der aan de grens gelegen militairen
gerecruteerd uit de SA. Daar aooeuls gezegd
Olanerbrug de eenige plaats in de omgeving is.
waar het verkeer over en weer wordt door
gelaten. heerscht hier een groote drukte, doch
de beambten nemen hier een zeer welwillende
houding aan en meer dan de gebruikelijke
maatregelen zooals het aangeven van geld etc.
worden van den Nederlandschen grensganger
niet gevergd.
In den loop van de laatste dagen zijn vele
vreemdelingen die vla Olanerbrug hun vader
land willen bereiken hier gepasseerd By in
formatie bleek, dat het vooral Amerikanen. En-
gelschen en Franschen zijn die hiervan het
grootste contingent vormen, doch dezer dagen
meldden zich ook enkele Mexicanen en Egypte-
naren, die vermoedelijk in Duitschland hun va-
cantle hebben doorgebracht en deze, evenals
zoovele andere buitenlanders, hebben moeten
onderbreken.
Onder de velen, die het Derde Rijk momen
teel verlaten, bevinden er zich ook verschil
lenden die illegaal de grens passeeren. doch
die men. ondanks heftig verweer van bun
zijde, moet terugzenden.
Het Staatsblad en de Nederlandsche Staats
courant bevatten tal van Koninklijke besluiten
en beschikkingen van den mln. van Economi
sche Zaken, welke in het algemeen ten doe.
hebben dien minister bevoegdheden te verschaf
fen om de voedselvoorziening voor mensch en
dier ter hand te nemen. De bedoeling van deze
maatregelen is slechts om van den aanvang al
zooveel mogeljjk verzekerd te zjjn van een goed
functlonneerende voedselvoorziening. De afkon
diging van de hier bedoelde maatregelen be
hoeft dus geenszins aanleiding te geven tot on
gerustheid. Hiervoor Is geen reden.
Voorts heeft de regeerlng het noodig geoor
deeld de reeds bekend gemaakte verboden van
uitvoer voor bepaalde goederen verder aan te
vullen met een uitvoerverbod voor kunstmest
stoffen in eiken vorm en een uitvoerverbod
voor steenkoolteerpek.
aanhouding
HU had reeds verschei
dene dagen niets gegeten en klaagde over er-
gen honger. Nadat men hem iets te eten had
gegeven, bracht hU den nacht door in de ka
zerne, waarna hU ook weer over de grens werd
gezet. Evenzoo moest gehandeld worden met
een BerlUnsch echtpaar dat het vaderland was
ontvlucht. Vanzelfsprekend stuit dit ook den
douanebeambten tegen de borst, doch plichts
betrachting moet hier het zwaarst gelden.
Amerikanen, die in het bezit zijn van de ver-
eischte papieren en derhalve de grens vrij
kunnen passeeren, reizen door naar Rotterdam,
om daar passage te nemen naar hun vader
land. In de Duitsche havenplaatsen vinden
zij geen gelegenheid meer, naar Amerika te
rug te keeren, daar de vaart hierop door de
Duitsche boot sinds eenigen tyd is gestaakt.
Velen overnachten hierdoor in Enschede. Aan
Duitsche zyde van de grens heeft men ook
verschillende afdeelingen geschut opgesteld en
in het kreupelhout bevinden zich nog vele ver
borgen mitrailleurs.
Lange file's taxi's stonden voor het departe
ment in de rij. waar druk werd geconfereerd, in
tegenwoordigheid van militaire autoriteiten.
Algemeen wordt n.l. verwacht, dat thans
de wetten op prijsopdrijving en hamsteren in
werking zullen treden. Het verluidt zelfs, dat
enkele regelingen inzake distributie zullen
worden getroffen.
Men schrijft ons uit Arnhem:
Maandagmiddag kwart over een. De regeerlng
kondigt algemeene mobilisatie af van leger en
vloot, om Nederlands onzijdigheid naar alle kan
ten te waarborgen. De radio verspreidt het be
richt dver het geheele land, de stem van den
omroeper weerklinkt thuis in de huiskamers.
TegelUkertUd verschonen onze bulletins en wor
den aan het postkantoor en andere openbare
gebouwen en op talrijke andere plaauen de
oranje-biljetten. waarop in het kort de regee-
ringsverklaring wordt medegedeeld, opgehangen.
Eenige oogenblikken later verschünt de oproe
ping van den burgemeester. Drommen menschen
verzamelen zich voor de plaatsen, waar de biljet
ten zOn opgehangen, voor de courantenbureaux
en de sigarenwinkels, waar onze bulletins han
gen.
Een onzer verslaggevers volgde per auto vanaf
Den Haag den ouden Ryksstraatweg en zag hoe
overal in de dorpen de mobilisatie werd afge
kondigd. De dorpsveldwachters van Oegstgeest,
de politie van Lisse en Hillegom waren reeds
druk in de weer en voor de gemeentehuizen en
aan de gevels van de scholen en gemeente
secretarie hingen al zeer spoedig de witte biljet
ten. In de buurt van Lisse hoorden wij trompet
geschal en zagen wy eenige leden van de burger
wacht het volk, dat op het land bezig was met
werken, op deze wijze waarschuwen. Overal waar
wij passeerden viel l)et op. dat het bevel van de
regeerlng zeer rustig werd opgenomen, men had
het verwacht. In eenige dorpen, waar reeds sol
daten waren ingekwartierd, was vooral bij hen
de belangstelling het grootst; talrijke vragen
moesten ze beantwoorden, doch veel nieuws kon
den ze ook al niet mededeelen.
Op den ROksstraatweg was het rüverkeer zeer
druk, veel handelsteizlgers keerden zoo spoedig
mogeiyk huiswaarts, en ook de treinen waren den
geheelen middag zoo overbezet, dat velen zich
met staanplaatsen moesten tevreden stellen.
Maandagmiddag- en avond was heel Ne
derland in afwachting van de mobilisatie
welke hedenmorgen zou aanvangen en Jie
de heele capaciteit van het vervoerwezen
zou opelschen. Maandag was alles nog rus'.g
en kalm. De treinen hadden geen noemens-
waardlge vertraging, deze was tenmins*’
niet grooter dan op andere dagen in den
vacantletüd, waarin de spoorwegen toch ai
zeer druk bezet zOn. Ook nu was er op we
stations wel eenige drukte te merken, hoe
wel het aantal reizigers lang niet zoo groo'
was, als men zou verwachten. De meeste
vacantlegangers zijn al thuis; zy hebben de
mogelijkheid van mobilisatie reeds eënise
dagen zien aankomen en hebben het zekere
voor het onzekere genomen.
De Inspecteur van de veldpost maakt bekend
dat ten behoeve van de gemobiliseerde troepen
de veldpostdlenst veidere uitbreiding heeft on
dergaan.
Voor het verlaten der-garnizoenen wordt aai,
leder militair bekend gemaakt hoe zijn adres ce
velde moet zijn ingericht. Zij moeten zelf zorg
dragen dat dit adres wordt medegedeeld aan al
len van wie zjj poststukken (brieven enz., tele
grammen en postpakketten) kunnen verwach
ten.
In deze adressen moet, behalve de naam, de
voorletters en de rang van den geadresseerde,
tevens worden vermeld het onderdeel waartoe
hij behoort of waarbij hy Is gedetacheerd.
Alsmede een nadere aanduiding b.v., veldle
ger. vesting Holland, stelling van Den Helder
enz. Het Is verboden een plaatsnaam In he’
adres te vermelden. Geschiedt dit toch, dan
worden de stukken aan de afaenders terugge
vonden.
Meer nog dan in normale omstandigheden
verdient het aanbeveling het adres van den af
zender steeds op de achterzijde der stukken te
vermelden. Teneinde zekerheid te verkrijgen
dat de poststukken hun bestemming naar be
boeren zullen berei.-.en, verdient het aanbeve
ling de adressen naar het volgende voorbeeld tn
te richten.
democraten, die op het bolsjewisme
bouwden om het gehate nationaal-socialisme
voor hen te onderwerpen, blijken zich mis
takend te hebben. Zjj meenden het hun
geestverwante bolsjewisme aan hun zijde te
zullen vinden; zij hebben buiten het Russi
sche realisme gerekend. Men blijkt in Rus
land niet van plan, voor anderen de kastan
jes uit het vuur te halen en daarbij aeif den
nek te breken. Zóó communistisch is men er
niet, of men stelt eigen belang boven de be
langen van Frankrijk en Engeland! Van
communistisch standpunt is dit zeer juist
gezien. Rusland is het eenige steunpunt, dat
het communisme bezit. Willen de communis
ten zelfs het denkbeeld van een communis
tische wereldrevolutie niet In rook zien
opgaan, dan is het noodig. dat dit steunpunt
gehandhaafd blijft. Aangezien de staat Rus
land geen oorlog kan wagen, zou intrede van
Rusland in het democratisch front een vrij
zekere kans op vernietiging van de eenige
schuilplaats der Komintern beteekenen. In
dit licht gezien, is het van de Russische
machthebbers een daad van zelfbehoud, dat
zjj bereid zjjn met Duitschland tot een nlet-
aanvalsverdrag te komen. Dit verdrag be-
teekent dan ook, dat het wereldbolsjeWisme
zjjn toekomstplannen niet denkt op te- geven.
Wie de toekomst niet wil verliezen, moet
immers zorgen in het heden in den zadel te
blijven."
Het is duidelijk, dat dit verbod er op gericht is
te voorkomen, dat door abnormale vorming van
voorraden edn tekort aan de genoemde artikelen
'zal ontstaan, waardoor die personen benadeeld
zouden worden, die niet over de middelen be
schikken om zich meer aan te schaffen dan nor
maal in een week verbruikt wordt. Ook is het
duidelijk, dat het verbod in geen enkel opzicht
een belemmering bedoelt te zjjn van het normale
verbruik van de genoemde artikelen. Het nor
male verbruik immers wordt door deze regeling
niet aan banden gelegd.
-» w- aar wje heeft nu de mogelijkheid
1^/1 van een bolsjewistische wereld-
revolutie gered? Deze vraag
wordt door Het Nationale Dagblad
Dit Mussert-blad schreef
aanleiding van het bericht over
Duitsch-Russisch niet-aanvalsver-
Ten slotte wordt nog opgemerkt, dat hande
laren In de genoemde artikelen van de gegeven
voorschriften vrijgesteld zijn.
Een leder is dus thans gewaarschuwd. Het
zich aanschaffen van de genoemde artikelen In
hoeveelheden, die het normale verbruik in een
week te boven gaan. Is strafbaar, terwijl zoo
wel de winkelier als de klant strafbaar zijn,
indien niet bij iedere hoeveelheid, die in den win
kel afgehaald wordt, of bij den klant thuis
wordt bezorgd, een afleveringsbewijs aanwezig is.
zin gekregen, dat zij tot het inzicht zjjn
gekomen, hoe weinig communisme en
natlonaal-socialisme in hun uiterste
practlsche consequenties van elkander
verschillen. Iets wat de democraten
altijd hebben beweerd, maar dat toen van
die zijde steeds als een lasterlijke leugen
werd gebrandmerkt. Wij zullen ons een
en ander voor gezegd houden en daar
wjj niet alleen met den mond, maar ook
in ons hart en in onze diepste en heilig
ste overtuiging radicaal tegen het god-
looze bolsjewisme zijn en moeten zijn,
gebiedt de nuchtere werkelijkheidszin
op grond van het eigen getuigenis vap
het Mussert-orgaan ons gelijkelijk te
verzetten tegen de verkondigers van het
bolsjewistische Wéreldrevolutie-ldeaal en
hen, die de mogelijkheid van de verwe
zenlijking van dat ideaal hebben gered.
Dat is een principieel en practise!)
consequente houding. De houding ook
der democratische Nederlandsche regee-
ring, die niet alleen geen verdragen met
Sovjet-Rusland sloot, maar zelfs weiger
de het Sovjet-régime officieel te erken
nen, ook toen de Sovjet-Unie lid werd
van den Volkenbond.
Op de stations, waar wy op aansluiting moe
ten wachten, staan groote borden waarop de
bekende mededeeling voorkomt, dat heden tot
drie uur burgers niet vervoerd kunnen woraen
Ten overvloede gebruikt men op de groote sta
tions ook nog den luidspreker, om telkenmale
deze mededeeling af te roepen.
Van zenuwachtigheid of gejaagdheid is n!et>
te zien. Als zy al bestaan, worden zy meester-
iyk verborgen gehouden, behalve dan door de
juffrouw, die de wereldreis van Utrecht naar
Oeldermalsen in een hoogere klas wil maken
en aan iedereen vertelt, dat de conducteur nu
haar kaartje meegenomen heeft en het wel met
meer terug zal brengen. Maar verder Is iedereen
even kalm; nergens waar wy kwamen gedurende
de lange reis van de hoofustad naar de grens
streek was opwinding merkbaar. Zeker, iedereen
is overtuigd van den ernst van den toestand;
iedereen beseft, hoe groote moeliykheden zich
zullen voordoen in het leven van hen. die nun
werk en hun gezin moeten verlaten maar voor
niemand is deze ernst een reden om zich door
zyn zenuwachtigheid te laten overmeesteren
Ook in de gebieden, die dicht langs de grens
zyn gelegen en waar men zich dan toch wel oy-
zonder bedreigd zou moeten voelen als er gevaar
zou zyn, is iedereen volkomen kalm en rustig
Het voornaamste bezwaar hetwelk men nier
ondervindt is, dat in een aantal dorpen de ker
mis is uitgesteld en dat de gemeentebesturen
een drankverbod hebben afgekondigd. Alles is
gereed voor de kermis, de vla’s zyn gebakxen
en nu moet men deze vla's droog en zonder
feest gaan zitten opeten. Hetgeen inderdaad iets
heel ernstigs moet zyn voor hen. die de goede
combinatie van bier en vla kennen
,JIet Nationale Dagblad’’ constateert
dus, dat Rusland het eenige steun
punt is, dat het communisme bezit. Dat
het nationaal-socialistische Duitschland
het behoud van dit steunpunt, door in te
gaan op een nlet-aanvalsverdrag met
Sovjet-Rusland, heeft mogelijk gemaakt
en een vrij zekere kans op vernietiging
van de eenige schuilplaats der Komin
tern heeft verijdeld, en dat het tusschen
Hitler en Stalin gesloten verdrag betee-
kent, dat het wereldbolsjewisme er niet
aan denkt zijn wereldrevolutie-plannen
op te geven.
Dit alles prijst „Het Nationale Dag
blad” van den anti-communistischen
heer Mussert als prachtige anti-demo-
cratische en realistische vredespolitiek.
Het redden van de antl-Komintem en
het bolsjewistische wereldrevolutie-ideaal
Is dus volgens de NJ3.B. in Nederland
bevordering van den vrede. Wordt het
geen tijd, dat op het voorbeeld van hun
groote voorbeelden de heeren Mussert en
Lou de Visser ook een niet-aanvalspact
sluiten, dat als een bewijs van vriend
schap dient opgevat te worden? Hun
pers zegt wel, dat zij ideologisch doods
vijanden blijven, maar in werkelijkheid
staan zij ideologisch heel wat dichter bij
elkaar, dan b.v. het democratische
Frankrijk, dat eindelijk paal en perk
stelt asm het gestook en gewroet der
communisten, en Sovjet-Rusland.
De N S B. en het natlonaal-socialisme
hebben eindelijk zóóveel werkelljkheids-
Treinen liepen nog normaal
Men schryft ons uit Utrecht:
De reactie op het bekend worden van het al
gemeene mobilisatiebesluit was in het centrum
van het land een plotseling toenemende ver
keersdrukte in de binnenstad. Militaire ordon
nansen reden in groote vaart per auto of motor
van en naar de verschillende openbare gebou
wen. In de stillere straten stonden vele burgers
voor hun huizen met een zorgelyke uitdrukking
op het gezicht. Verschillende opgeroepenen con
stateerden tydens het zich gereed maken, dat
eerst heden de eerste opkomstdag is. Het af
scheid kon dus nog eenige uren worden uitge
steld.
Vele openbare gebouwen werden overbelast met
band met de algemeene mobilisatie mede, dat
de volgende maatregel, wat betreft vervoer van
vrachtgoederen Maandag is genomen.
Wagonverladingen, die zoo laat voor veraen-
dlrw gwreed waren, dat zy niet meer met de
avondtrelnen van Maandag konden worden ver
voerd. konden de Nederl. Spoorwegen niet
ten vervoer aannemen. Dese wagens moest de
afzender loesen.
Het treinverkeer was reeds Maandag vry druk.
Op. de stations zag men al enkele reservisten,
bepakt en gezakt de treinen nemen naar de
plaats van bestemming. Ook de stations zelf
waren in gereedheid gebracht, zpodat men in
Den Haag aan het Staatsspoor een half uur na
de afkondiging van de mobilisatie de borden zag
aangeplakt by de vertrekken van den militairen
commandant.
trekken als die groep personen in een week
pleegt te verbruiken.
Ministerieel bezoek aan Maurits-
huis en Ryksmuseum
In de residentie
Ongeveer een uur nadat in de residentie het
bericht van mobilisatie bekend was, verschenen
op verschillende plaatsen de groote plakkaten.
Het biykt thans, dat. zooals werd verwacht, 15
lichtingen onder de wapenen zyn geroepen, n.l.
die van 1924 tot 1939. De mobilisatie zal zich
heden voltrekken. In verband daarmede hebben
de Spoorwegen reeds maatregelen getroffen,
welke wy reeds vermeldden. Reeds voor 7 uur des
morgens moeten de gerequireerde auto's en om
half acht de paarden zyn ingeleverd.
Intusschen zyn, naar wy vernemen, de af
kondigingen van zeer belangryke wetten te
wachten Reeds terstond na den ministerraad
heeft de minister van Economische Zaken,
mr. L. P M. Steenberghe. de chefs van vele
departementen byeengeroepen.
Huiden, vellen en leder
De minister van Onderwys, Kunsten en We
tenschappen heeft Maandag in den laten na
middag een bezoek gebracht aan het Konlnk-
lyk kabinet van schilderyen Mauritshuis) tc
’s Oravenhage en aan het Ryksmuseum te
Amsterdam, ten einde zich persoonlyk te ver
gewissen van den stand van de maatregelen,
welke getroffen worden ter beveiliging van de
groote kunstschatten, welke deze Instellingen
bevatten. Z. Exc.. die vergezeld was van den
chef der afdeeling Kunsten en Wetenschappen
van zyn departement, heeft jegens prof Martin
en dr. Schmidt Degener met nun staf en het
overige personeel uiting gegeven aan zyn groote
voldoening over hetgeen in korten tyd reeds is
bereikt.
Men schryft ons uit Den Helder:
Nauweiyks had den Helder van het bericht,
dat de mobilisatie was afgekondigd. via de radio
kennis genomen, of dit vond zyn weerklank in
de stad. In de gebouwen, waar de militairen ge
legerd zyn, begon men met het treffen van
maatregelen, om de gemobiliseerden. die werden
verwacht, te ontvangen. Het gedaver der mili
taire auto's nam weer een aanvang.
Op tal van plaatsen werden van gemeentewege
de groote witte plakkaten tegen den muur ge
plakt. waarin de reservisten werden opgeroepen
en paarden en motormateriaal opgevorderd. Di
rect verdrongen zich vele belangstellenden voor
de proclamaties, om van den inhoud kennis te
nemen. Velen namen eerst op deze wyze kennis
van het niet onverwachte, maar toch ontstel
lende nieuws. Op het raadhuis was het een „va
et vient" van de reservisten, die Oplichtingen
kwamen vragen.
Aangezien er morgen zeer veel manschappen
van land- en zeemacht worden verwacht,
heerscht er een ongekende bedryvlgheid In de
stad. Ook aan de Buitenhaven, het hart van het
MaHne-apparaat. was het erg druk. De marine
schepen. die de laatste dagen benzine en munitie
hadden Ingenomen, liggen gereed om uit te
varen. Sommige zyn alreeds vertrokken.
et bolsjewistische Sovjet-Rusland
heeft ondanks al zijn democra-
vertoon met een schijn-
grondwet, met een heropwekking van
gevoelens en aanwakkering
een zekere burgerlijkheid nimmer
gyn principieel ideaal van een bolsje
wistische wereldrevolutie laten varen.
Het heeft voor de verwezenlijking van
dat Ideaal de Komintern opgericht, een
officieel niet-offlcleele organisatie, thans
onder leiding van den beruchten Bul
gaar Dimitrof, die indertijd niet zonder
moed terecht stond in het zonderlinge
proces paar aanleiding van den zonder
lingen brand in het Rljksdaggebouw op
den vooravond van de natlonaal-socia-
llstische revolutie in Duitschland. Deze
centraal georganiseerde Komintern, ze
telend in het hart van het bolsjewisti
sche Rusland, oefent overal haar heil-
loozen invloed uit, waar troebele toestan
den haar veelbelovend vlschwater
schijnen te bieden. Wij herinneren
slechts aan de gevaarlijke en aansteke-
Ujke Volksfront-epldemie in Frankrijk
en aan dé rol, die de Komintern
gespeeld heeft in Spanje. Deze Komin
tern werd door het nationaal-socialisti
sche Duitschland zulk een gevaar voor
de wereld en voor zichzelf geacht, dat
het het initiatief nam tot het anti-
Komintemverdrag, waaraan successie
velijk Italië, Japan, Spanje en Hongarije
hebben deelgenomen. Zoo was het tot
voer kort, maar thahs is alles anders.
H»t nlet-aanvalsverdrag tusschen het
RJk van Hitler en het Rijk van Stalin,
dal volgens de eigen woorden van den
Duitschen minister van Buitenlandsche
Zaken Von Ribbentrop opgevat moet
worden als het sluiten van „vriendschap”
tusschen deze beide dictatoriale, maar
ideologisch diametraal tegenover elkan
der staande mogendheden, heeft den
bodem uit het antl-Kominternpact ge
slagen. Japan heeft Herr Hitler den rug
toegekeerd en Franco, die twee jaar lang
bloedig ’gevochten heeft tegen de ver
derfelijke actie van de Komintern in zijn
land, heeft zich van Duitschland en
Italië gedistantieerd tot een volstrekte
neutraliteit in geval van een Europeesch
conflict. Frankrijk, dat door een bond
genootschap met Sovjet-Rusland was
verbonden en bijna ten offer was gé
vallen aan zijn Russische vriendschap,
treedt thans krachtig op tegen de com
munisten en hun pers. Zoo is met één
slag alles veranderd.
Zondagavond merkte een der Hollandsche
soldaten in een tuin een man op.'die zich daar
verschool en die bij aanhouding verklaarde
Oostenryker te zyn.
In enkele oogenblikken tyds is het geheele
stadsbeeld gewyzigd. De betrekkelyk rustige
stemming, die er in de laatste dagen nog
heerschte, is verdwenen en heeft plaats gemaakt
voor een zeer nerveuze, zy. die op straat zyn,
spoeden zich huiswaarts om hun familieleden 't
nieuws mede te deelen. Militaire auto's rijden
bliksemsnel af en aan. vrachtauto's worden
staande gehouden en opgevorderd. Militaire
autoriteiten begeven zich naar de plaatsen tn
de stad, waar reeds gedurende de laatste dagen
auto's en ander rollend materieel waren byeen-
gebracht.
Zy. die nog niet zyn ingeiytd en voor wie
het tydstip van iniyvlng ook nog niet is aan
gebroken. moeten voorloopig niet opkomen.
Zy, die oorspronkeiyk in een vorig jaar had
den moeten opkomen of op een reeds verstreken
tydstip in het loopende jaar ter Iniyvlng had
den moeten opkomen, doch die de le oefening
tengevolge van verkregen uitstel nog niet heb
ben aangevangen of althans nog niet hebben
volbracht, moeten wel opkomen. De plaats, waar
zy zich moeten melden, staat in hun zakboekje
vermeld. Hebben zy het zakboekje niet in hun
bezit, dan moeten zy zich tot den burgemeester
wenden en kunnen zy van dezen vernemen waar
zy zich moeten aanmelden.
Zy, die van den dienstplicht zyn vrygesteld
wegens broederdienst, wegens kostwinnerschap
of om een andere reden en die voorgoed vrij
stelling hebben gekregen, of voor wie de duur
van de vrijstelling nog niet is verstreken, moe
ten voorloopig niet opkomen.
Zy kunnen wel worden opgeroepen, nu er
buitengewone omstandigheden bestaan, doch
het is nog geheel onzeker, of van deze bevoegd
heid zal worden gebruik gemaakt. In elk geval
moeten zy niet opkomen, zoolang hieromtrent
niets naders wordt bepaald.