VERTREK
m.s. „ORANJE”
Bezorging onzer bladen
Smigly-Rydz opper
bevelhebber
Regeering roept op
tot de bidstond
Aan
zee
van
Koning George bij
Chamberlain
Berlijn volkomen
verduisterd
Henderson bij
Von Ribbentrpi
De vredespoging
den Paus
REDE VAN HALIFAX IN
HET HOOGERHUIS
VON BRAUCHITSCH TOT
DANZIG:
EEN VERKLARING VAN
ROOSEVELT
GEEN AANVALLEN OP DE
BURGERBEVOLKING
BEPERKING BURGERLIJKE
LUCHTVAART
A’S PARLEMENT
CAN
ZONDAG BIJEEN
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1939
VAN WEEK TOT WEEK
r
AUTO TE WATER GEREDEN
r
DE HANDEL IN RUBBER
Heden
n
DE „EUTERPE” TERUG
DE DIRECTIE
Britsch kabinet op
breeder basis
Niet te rechtvaardigen
actie van Hitler
Fransche parlement
heden bijeen
Daar heden alle treinen zijn uit
gevallen zal de bezorging onzer
bladen op Verschillende plaatsen
vertraging ondervinden.
Onzerzijds wordt alles in het
u)erk gesteld om dit ongerief voor
onze lezers zooveel mogelijk te be
perken.
■s
•0
t
3
ik
coa-
der.
Bestuurder verdronken
in
wijd
er-
t
Maas
berust
Lven de zaligheid.
D.
v
elf
naar
op een Nederlanltech
De ultimatieve mededeeling van
Chamberlain overhandigd
Speciale wet
maatregelen
De huidige situatie is Engeland
opgedrongen
Zware straffen voor het luisteren
buitenlandsche zenders
X.
»r oorlogs-
ekondigd
„Duitsehe troepen hebbgn
over genomen"
der
maarschalk
""Roosevelt besloot met d<
geheele Amerikaansche p<
vooral in dezen cr,tBh»
schiedenis de waarhci<Tte
aan de feiten te houden.
0
n
n
OTTAWA. 1 Sept. (Reuter). Naar (hans
vernemen woedt, ia het Canadeeache par
lement bijeengeroepen voor a.s. Zondag te
drie uur des middags.
luistert sljn bewe-
khtllcht bU de te
nder, onbeweeglijk
'uur regenen
S»god geve
in
N.V. STOOMV. MIJ.
„NEDERLAND”
PARIJS, 1 Sept. (Havo), Het Fraiwhe
parlement aal Zaterdac middag om drie uw
bijeenkomen.
sn
fr-
Ui
ige
id-
in«
aan
drtw
mng
TB-
fr
e
er
den
•rlge
po-
■Bil
het
!nd*
:hl-
At-
bOOt
le
rr
n
eri-
nen
van
■aal
en
►nie
n
in
U
kt
ne
an
u-
30
e-
it
m
?n
m
rn
Een by K.B. vastgesteld verbod
uitgevaardigd
«V-
De inscheping is thans definitief vastgesteld op
Maandagavond 4 September tusschen 20 en 22 uur.
Het schip ligt aan de Javakade te Amsterdam.
Uitgeleide naar IJmulden is UITGESLOTEN.
Bezlchtigingskaarten uitgegeven voor Dinsdag 5 Sept,
zijn NIET geldig; alleen bezoekers, voorzien van
uitgeleidekaarten gestempeld 6 september (welke in
zeer beperkte mate worden uitgegeven) worden toe
gelaten.
5
Heden is verder een wet afgekondigd onder
den ’haam ..oorlogsmaatregelen'.
Mackenzie Hing heeft een communiqué uit
gegeven van den volgenden inhoud: „Het is
tlians duidelijk, dat de pogingen om den vrede
te behouden, mislukt zijn. Ondanks deze po
gingen zjjn de vijandelijkheden begonnen tus
schen Dultsch'and en Polen en zU bedreigen
den wereldvrede Het vanmorgen bijeengekomen
kabinet heeft besloten het parlement bijeen te
roepen.
De president deelde verder mede, dat de
ambassadeur van de Vereenlgde Staten In
Jlllitschland hedenochtend zijn ontslag had
ingediend, hetgeen inmiddels aanvaard is.
LONDEN, 1 Sept. (Reuter) Op het
Foreign Office werd hedenavond vernomen,
dat Henderson te Berlijn aan den Duit
se hen minister van Buitenlandse he Zaken
Von Ribbentrop de mededeeling heeft over
handigd, waarover Chamberlain In «U»
Lagerhuisrede sprak. Von Ribbentrop ver
klaarde, dat hU de mededeeling aan Hitler
kou overbrengen.
DANZIG. 1 Sept (DN.B.J. ïje opperbevel
hebber van hst Dultsche leger, overste-generaal
von Brauchltsch, heeft aan de Danzigsche be
volking een oproep uitgevaardigd, waarin o.m
gezegd wordt:
Dultsche troepen hebben uw land overge
nomen in de bescherming en de souvereiniteii
van het rijk. De Führer en opperste bevelheboer
der weermacht heeft mij de uitvoerende macht
in het gebied van den voormallgen Vrijstaat
Danzig opgedragen. Met de uitoefening hiervan
heb ik den opperbevelhebber van de Oost-
Pruisische troepen belast en ik stel onder nem
den gouwleider Forster als chef van het bur-
gerbestuur.
Aanplakbiljetten met dezen oproep zjjn in het
geheele gebied van den voormallgen vrUsteal
in het openbaar aangeplakt. Het gebied is tot
operatiegebied verklaard.
Overeenkomstig de gebruikelijke practUk tb
bijzondere omstandigheden hebben de leden van
het Brltsche kabinet en de overige leden der
regeering hun ontslag in handen gesteld van
den Bersten Minister, teneinde het dezen mo-
gelUk te maken ingeval van oorlog de regeering
op breeder basis te brengen Churchill en Eden
worden als eventueele nieuwe ministers ge
noemd ZU zouden bereid zjjn in de regeering
zitting te nemen, evenals de liberale oud-mi
nister Lord Samuel.
bepalingen
mill-
lucht-
LCfNDEN, 1 Sept. (Reuter) Lord Halifax, de
minister van Bultenlandsche Zaken, die in het
Hooferhuls een gelijke verklaring aflegde als
Chamberlain in het Lagerhuis, braAt hulde aan
den Brltschen premier* zeggende, dat geen man
ooit met meer toewijding voor den vrede ge
werkt heeft dan hij. (Toejuichingen.) En geen
Sterker bewijs kan geleverd worden voor het feit,
dat de huidige situatie Engeland is opgedrongen,
dan dat het juist Chamberlain moest zjjn, wlen
het te beurt valt Engeland, wanneer dat mocht
zijn, In den oorlog te leiden.
In verband met de instelling van een rjjks-
bureau voor rubber, voorloopig nog gevestigd
Bezuldenhoutscheweg 30. Den Haag, wordt ter
algemeene kennis gebracht, dgt het met Ingang
van heden voor iedereen verboden is rubber,
waaronder begrepen alle ruwe rubber, latex,
ongevulcanlseerde rubbennengsels w.o. coverrub
bers en regeneraalrubber, alsmede autobanden,
zoowel binnen- als buitenbanden, te verkoopen,
af te leveren of te vervoeren, zonder van het
rjjksbureau voor rubber verkregen vergunning.
weer bijeenkomst van
het parlement
Lord Snell gaf als leider van de Labour-oppo
sitie uitdrukking aan sympathie voor de leden
der regeering. die deze laatste dagen omstan
digheden van zoo ontzaglijk belang onder
oogen hebben moeten zien.
ben, zich te onthouden van het bombardeeren
der burgerbevolking zulks in antwoord op oen
cproep van Roosevelt. In zijn antwoord ver
klaarde Engeland diep onder den indruk te sur
van de humanitaire overwegingen, waarnaar
de boodschap van den president verwees. Het
was reeds een vastgestelde politiek van de Brit-
sche regeering om zich van een dergeljjk optre
den te onthouden en het bombardement strike
te beperken tot militaire doelen, voorondersteld
dat dezelfde réfcels nauwgezet in acht genomei
zullen worden door al haar tegenstanders.
Missive gezonden aan alle
Kerkgenootschappen
WASHINGTON, 1 Sept. (Reuter). Staats
secretaris Huil heef' medegedeeld, dat Groot-
Brlttanië en Frankrijk er in toegestemd heb
uw land
Het Is een groote bron van voldoening voor
ons geweest te vernemen, dat Mussolini met
ons ook al i(jn invloed uitoefent in het stre
ven om tot het allerlaatste «ogenblik den
vrede te redden. Ons geweten, aldus Halifax,
is sulver.
Verbod van verkoop en aflevering
zonder vergunning
De beide Hulzen van het parlement zullen
morgenmiddag om 14 45 uur bijeenkomen, om
nog verscheidene noodmaatregelen aan te nemen
met Inbegrip van een wetsontwerp tot uitbrei
ding van de bepalingen van de wet op den mili
tairen dienstplicht, zoodat manschappen tus
schen 18 en 41 jaar daaronder vallen.
Een ieder die de documenten van het witboek
over de Engelsch-Dultsche correspondentie leest
en die het instinctieve verlangen naar overeen
stemming kent, dat naar Ik geloof gemeenschap
pelijk is aan het Dultsche en het Brltsche volk,
kan de tragedie afmeten, die besloten ligt in de
volstrekt onrechtvaardigbare actie, die heden
morgen door de Dultsche leiders is ondernomen
en in de eerste en belangrijkste plaats is onder
nomen door den Dultschen rUkskanseller. op
wlen in de geschiedenis stellig een overweldigen
de veZhntwoordelljkheid zal rusten, yoorzoover
de Brltsche regeering betreft, aldus Hallfaz ver
der, weet ik niets, dat w(j ongedaan hebben ge
laten of dat wU. wanneer wU terugkijken, anders
zouden hebben willen doen.
medewerking van de
fi in te roepen, toch
“tijd in ‘de wereldge-
zeggen en zich strikt
Naar verluidt wenschte Chamberlain, hoewel
hjj verlangend was den Koning op de hoogte te
brengen van de laatste ontwikkeling, de telefoon
tn Downingstreet 10. niet langer dan enkele
minuten te verlaten.
Het is. .Euterpe" van de Kon. Ned. Stoom
boot Ml)., dat Donderdag van Amsterdam naar
Hamburg vertrok, is door de reederjj teruggeroe
pen en arriveerde gisterochtend te IJmulden,
waar het schip op nadere orders «acht.
LONDEN, 1 Sept. (Reutet). De Koning te
per auto uit Buckingham Palace naar
Downlngztreet gegaan, om audiëntie te ver-
leenen aan zijn Eersten Minister een ge
beurtenis, welke sich nooit te voren had
voorgedaan.
WASHINGTON, 1 Sept (Havas). Roosevelt
heeft op de persconferentie verklaard dat de
regeering alle pogingen in het werk zal stellen
teneinde te voorkomen, dat de Vereenigde Staten
In het conflict worden betrokken.
Besluit van Engeland en Frankryk
BERLIJN, 1 Sept (Reuter). De president
van politie-van Berlijn heeft bevolen, dal
vanaf hedenavond tot nader order Berlijn
des nachts volledig moet sljn verduisterd.
VATICAAK, 1 Sept. (Havas). De tekst var-
de nota, welke dc kardinaal-staatssecretar.s
Mgglione gisteren uit naam van Z. H. den Paus
heeft overhandigd aan de ambassadeurs van
Frankrijk. Italië. Dultschland en Polen, als
mede den Brltschen gezant, luidt als volgt:
Z. H. de Paus wil de hoop niet opgeven, dat
zijn onderliandellngen zullen leiden tot eer:
rechtvaardige en vreedzame oplossing.
In naam van God smeekt Hij derhalve
Dultschland en*Polen alles te doen wat mogc-
Hjk is, om Incidenten te voorkomen en zich te
onthouden van maatregelen, welke den toe
stand kunnen verergeren. Hij verzoekt verder
Engeland en Frankrijk en Italië dit verzoek te
steunen.
ódt een enkel klelR^ichtje;
:t vuurtorenlicht slaat zijn
fételag over het koude, oneindige
Op het hooge duin is de uitkijkpost van de
kustwacht. Men ziet er met helder weer over
de Hollandsche polders de verre
talrijke dorpen, en aan de andere
«euwlge zee. Hoe ver is het van hier tot
onbewogen horizon, waar de lucht begint
blauwen? Een enkele kotter mindert tot
of vliegtuig
luchtvaartterrein
van een vrijen
zullen zjj in dat
digste te landen.
De beveien worden kenbaar gemaakt door t
van een of meer roode selnpatro-
hof B
den w<
dooden”\zegt de Poolsehe
denkt
gingen,
aarde i
vlieg-
■W» zullen zij
den gezagvoerder van het betrokken luchtschip
bevelen, op een Nederlanltech
te landen. Den gezagvoerder
ballon of een zweefvliegtuig
geval bevel geven ten spoe-
af schieten
nen.
De gezagvoerder van een aldus gesommeerd
luchtschip of vliegtuig is verplicht het mili
taire vliegtuig te volgen naar een luchtvaart
terrein en aldaar te landen.
te
een
stip, en ginds zijn, met het bloote oog nog nau
welijks te onderscheiden, de romp en de róók
van een stoombootje te zien. Verder is alles
stil De badgasten hebben he'. strand verlaten,
opgeschrikt door alarmeerende geruchten, of
heengegaan omdat de vacantle voorbij was
Wat zoeken de menschen aan zee?
In de middaguren, als de vloed opkomt en
de kinderen zandforten bouwen, die straks door
het onweerstaanbare nlvelleerlngsvermogen van
het water weer preggespoeld rullen zijn, kunt gij
denken, dat zy hier alleen hun plelzler zoeken
•n dat de see hun speelplaats is. Gjj ziet er dan
enkele kleurige strandcostümes en denkt aan
het snijdende woord van een vrouw in een
Amertkaansch blijspel; „De mannen komen
naar zee om het einde der wereld te vinden,
en zjj vinden ons de vrouwen.” Maar dit
gehucht aan de Noordzee, een kleine, driekante
nederzetting van huisjes in een beschermende
duinpan, is geen wufte badplaats en de zomer
gasten leven er erg op zichzelf, in hun kleine
pensions en huurhuisjes. Zij komen hier niet
de strandgenoegens van de groote badplaatsen
Boeken; de kleine herberg bij het strand is
geen speelhol en de ruwe, nauwelijks begaanbare
pieren, waarlangs gamalenvisschers hun netten
voorttrekken, lijken niet op de luxueuze pro-
menaden, waar men elkander ontmoet en toe
lacht met den lach der verholen begeerte. Het
is hier door en door rustig; een strand voor
kinderen, een ontspanningsoord voor groote
gesinnen. De menschen gaan vroeg naar bed
Wanneer gij in den avond laat hebt zitten
schrijven, en gij dooft uw lamp om ook naar
boven te gaan, even na middernacht, dan ziet
gij door de vliegenhorren in de open vensters
het wonder van het maanlicht, dat de wltge-
verfde geveltjes verheerlijkt. De kletne witte
dorpskerk met de weinige zeiken eromheen is
in deze nachtelijke klaarte helder als de tem
pel van een droomland: een onwaarschijnlijk
Argos, waar de gouden vacht bewaard wordt
van een teeder, menscheiyk en toch hemetech
geheim. Gij kunt uw oogen niet gelooven Dit
is de droomerige sohoopheid van het allerge
woonste. Wanneer het geschilderd werd, zou
het bijna niet geloofwaardig zijn, en daardoor
zou*het leelljk worden, zooals de aanzichtkaar-
ten leeljjk zijn, die natuurgetrouw de purper
kleuren van het avondrood op de hel weer
geven. De natuur wil door de kunst veranderd
worden. Zooals zjj is, Isat zjj zich alleen in haar’
eigen gedaante genieten en blijft onaanrand-
baar, maagdelijk. Er is geen mensch meer wak
ker dan de matroos, die de wacht houdt, daar
boven op bet hooge duin. Ook hij ziet rond
Ook voor hem ligt het landscnap verheerlijkt in
de volle maan. En bij die diepe, innige rust,
over dat sluimerend dorp, die dubbele onein
digheid inziende van het uligestrekte polder
land en de uitgestrekte waterzee, zal ook hij
zich voelen besluipen door een onbenaambaar
besef van weelde en heimwee tegelijk, dat hem
zegt, hoe heerlijk en hoe onwezenlijk ons aard-
sche leven is: hoe schoon en hoe weinig waard,
hoe moederlijk beveiligd door de eeuwigheid en
hoe gedurig bedreigd.
OU kunt nog niet besluiten aan den moolen
dag een eind te maken. Op het grindpad hoort
gjj uw eigen voetstap en in het droge gras den
laten krekel, die mooi weer voorspelt voor den
komenden ochtend. Het dorpsplein is niet ge
plaveid. Het is een grasveld, dat spits toeloopt
in een driehoek met een smallen vUver, waar
een klein bloemperk omheen is met witte, sla
pende bloemen, die het maanlicht vangen, dat
hun wit temidden van de klare duisternis nog
zachter maakt en stiller dan overdag. De laat
ste lantaarn voor het duinpad zjjt gU voorbij
Het schurende zand kriebelt in uw sandalen.
OU klimt en staat aan see, in den nacht. Zóó
kalm Is het rulschende water, dat het de
sterren weerspiegelt. Het flitslicht van den
verren vuurtoren staat er, onrustig eerst, maar
weldra zUt gU het gewend, als een toovergloed
overheen, daarna wordt alles weer donker en
dampig GU denkt aan het woord van Vergillus:
„ruit oceano nox.” En als de maan zich sluiert
met een wolk, die zwart is als een lUkkleed.
ziet gU de omtrekken nauwelUks meer van de
houten strandhutjes en van de palissade rond
de groote strandtent; gij staat alleen in de
eenzaamheid van het verlaten strand, aan den
rUzenden vloed, die door het duister bruist.
Wat zoeken de menschen aan zee?
„ZU komen naar zee om het einde der wereld
te vinden." zegt de brutale cocotte in het blU.-
spel. Ia het werkelUk dit verlangen, dat ons
drUft? Zoeken wU de eeuwige zee, omdat hier
aan de kust een grensgebied is. waar de aarde
met haar steden en haar groeisel achter ons
blUft. Geeft deze verlatenheid ons rust, omdat
hier al het andere, ddt ons dagelUks achtervolgt
en bezighoudt, niet meer aanwezig is? Is deze
grenslijn tusschen twee oneindigheden zoo in
wezen zinnebeeldig, dat het symbolisme ons
overmeestert en wU. zelfs zonder ons hiervan
bewust te worden, de rust alleen vinden, omdat
deze rust hier tastbaar verzinnebeeld wordt?
Het einde der wereld! Men denkt bU dat woord
aan de catastrophale verschrikkingen van een
grootschen ondergang Zal het einde der wereld
niet komen, wanneer het vuur uit de luch>
regent? Welnu; heeft het ooit zoo gedreigd’
Deze wereld, die ons vertrouwd is, dit Europa,
welks geschiedenis wU onafwerpbaar mede
drager: in onsen geest, die erdoor gevoed is.
in ons hart, dat er al zUn gevoelens door vorm
de. in onse verbeelding, die er al haar voor
stellingen aan ontleent, heeft zich gereed ge
maakt om zich gewelddadig te vernietigen door
▼uur uit den hemel. Achter de zee. in een der
duinen, staat luchtafweergeschut verdekt opge
steld om ons te beschermen tegen bommen
werpers. Een daad van willekeur, gesteld door
enkele ▼ërdwaasden, zal genoeg zUn om het
▼uur uit den hemel af te roepen over ons.
Aangezien het geven van vorenbedoelde sig
nalen uit militaire vliegtuigen niet steeds mo-
gelUk zal zijn en de organen der luchtdoel-
artillerle in den regel in het geheel geen waar
schuwingen zullen geven, wordt de aandaaht
van vllegtulgbestuurders er op gevestigd, dat
zU zich bU overtreding van vorenbedoelde be
palingen, aan ernstig gevaar blootstellen
torens van
zijde dc
De kerkgenootschappen hier
lande hebben in den loop van
week de volgende missive
regeering ontvangen
,,ln de bange tegenwoordige om
standigheden, onder welker druk
niet alleen ons land en volk, doch
ook een groot deel van de wereld
verkeert, zult u ongetwijfeld met de
regeering van oordeel zijn, dat bo-
ven alles behoefte is aan verootmoe
diging en een biddend opzien tot
den Almachtige, in Wiens hand het
lot der volken rust. F let zou der re
geering aangenaam zijn, indien in de
eerstvolgende wekelijksche gods-
dienstoefening van alle kerkgenoot
schappen aan die behoefte voldadn
werd door het gemeenschappelijk
opzenden van een innig gebed om
uitredding en bewaring, om wijsheid
en licht voor allen, die voor het wel
zijn der volken verantwoordelijk
heid dragen, om het ontvangen van
een zegen ook uit de beproevingen,
welke nog over ons mochten ko
men. Ik moet u opwekken, tot bevor
dering van dit doel uwe medewer
king te verleenen en hiermede de
taak der regeering te -tlióhten en
on» volk te dienen.
De minister van Staat, minister
van Algemeene Zaken, a.i., voor
zitter van den Raad van Ministers.
g-De Geer’*.
Blijkens een „bericht aan luchtvarenden" is
het. ingevolge een krachtens artikel 7 van de
Luchtvaartwet tot stand gekomen Koninklijk
Besluit, zoo mede, voor wat het gebruik van
zweefvliegtuigen betreft. Ingevolge een be
schikking van den minister van Waterstaat,
met ingang van 1 September 1939 te 19 uur,
verboden de luchtvaart uit te oefenen met alle
luchtschepen, vliegtuigen, vrUe ballons en
zweefvliegtuigen met uitzondering van die, be-
hoorende tot de Koninklijke Nederlandsche Ma
rine en de KonlnklUke Nederlandsche Land
macht en van die, welke.de in artikel 18 van
de conventie van Genève van 1929 bekend
gemgakt bU Staatsblad 1932, no. 514 voor
geschreven kenmerken dragen (geheel wit zUn
geschilderd en bovendien op duidelUk zicht
bare wijze op hun onder- en bovenvlakken
naast de nationale kleuren het roode kruls-
teekën dragen), met dien verstande, dat de
uitoefening van geregeld internationaal bur-
gerlUk luchtverkeer te toegestaan, mits daarbü
wordt gevlogen op een hoogte van minder dan
500 M. boven den grond en met zicht van het
aardoppervlak, in het tijdvak tusschen zons
opkomst en zonsondergang, en wel:
a. in het gebied, begrensd door:
le. een lUn getrokken op 5 K M ten Noord
westen van en evenwijdig aan de rechte lUn
van Urk naar het luchtvaartterrein Eelde. als
mede het verlengde van die lUn in Noord-
OostelUke richting;
2e. een lUn getrokken» op 5 K M ten Zuiden
van en evenwUdlg aan de rechte Hjn van Urk
te
deze
van de
Alle handelaren in geïsoleerde electrtclteits-
geleidingen met uitzondering van loodkabel
met papieren Isolatie moeten voor 4 September
aan den directeur van het RUksbureau schrlf-
telUk opgave doen van hun voorraden electrt-
clteltsgeleidlngen. alsmede van hun omzetten
In de periode 1 April1 Juli 1939.
Nadere Inlichtingen over een en ander ver
schaffen de economische voorlichtingsdienst.
RUnstraat 24, ‘s Qravenhage en de Kamers
van Koophandel.
De uitvoer der getroffen regejjpgen
bU het RUksbureau voor Rubber, thans nog
gevestigd te Bezuldenhout 30. "sGravenhage
telefoon 720060.
De ministerraad voor de Rijks verdedig!: u,
heeft een verordening uitgevaardigd, waarin
volgens het Duitscht persbureau, het volgende
bepaald wordt:
Het luisteren naar bultenlandsche senoert
te verboden. Overtredingen worden met tucht
huis gestraft. In lichtere gevallen kan de ult-
spraiüt gevangenisstraf lulden. De gebruikte
radiotoestellen worden Ingetrokken. Wie bench-
ten van bqltenlandsche zenders verspreidt, worn:
met tuchthuis gestraft en in bUzonder erns'lge
gevallen met den dood. De bUzondere gereenu-
lioven zUn bevoegd overtredingen tegen deze
verordening te behandelen.
Tevens eventueel opvolger van den
president der republiek
WARSCHXJ. 1 Sept. (PTA). De
president Atsf republiek heeft den
inspecteur-generaal der Poolsehe
weermacht, maarschalk Smigly-
Rydz, tot opperbevelhebber der
Poolsehe troepen benoemd.
De president heeft voorts ingevol
ge een der artikelen van de grond
wet maarschalk Smigly-Rydz aange
wezen als opvolger van den presi
dent der republiek, voor het geval
dit ambt vacant wordt vóór de vrede
is gesloten.
Mannen, die wellicht deze maand iws door
brachten bU hun spelende kinderen see,
zullen loeren jekkers aantrek ken^lfun hoofd
bedekken met een motorkap en opstijgen in een
vliegtuig, met den verschrikkelUken plicht
vuur te zaaien over de heerlUkheden der aarde.
Waar nu het licht van de teruggekomen maan
blinkt, op die gevels, die zerken, kan een bom
vallen. OU herinnert u den oorlogsroman van
een Poolschen auteur. Het eerste hoofdstuk,
een der luguberste dingen, die ooit geschreven
zQK^verhaalt een bombardement op een kegk-
aarde spat uiteen eu geeft haar dcX-
om. „De aarde braakt haar verzwolgen
schrUver, En gU
fileuw aan de eschatologische voorzeg-
’uur zal regenen uit den hemel en de
haar dooden wedergeven. GU rilt In
de natteknachtelUke kilte van het strand. Op
het hooge^tiuln bi
het zwaard gan
volmaakten cl
water.
Zoeken wij aan zee „het einde van de we
reld"? Willen wU ontheven worden in deze
zilte zuiverheid van al hetgeen de wereld ons
aandoet met haar verstrooiende luidheid en
veelvormigheid? GU denkt aan de heilige
Monica, de moeder van Sint Augustinus en
aan het laatste gesprek, dat zU voerde met
haar zoon, te Oatia. voor een open venster, dat
uitzicht gaf op zee. De reeds geheel van eeuwig
heid vervulde vrouw, en naast haar de
leeraar der eeuwen, gewend aan de bespiege
ling van het oneindige, zagen over het water
uit en In de woordenlooee rust van hun samen-
zijn werd het gesprek voltooid, dat geen aardsch
onderwerp meer hebben kon, omdat de hemel i
zoo nabU was. ZU had de laatste regeling ge- 1
troffen voor de verzorging van haar stoffelUk
overschot; enkele, eenvoudige woorden, die alle
bijzondere moeite afwezen. En nu zat zU aan
zee, met ijaar zoon, die harer gedenken moest
aan het altaar des Heeren. Ook Monica vond
„het einde der wereld" aan zee. GU denkt aan
dien wonderlijken dichtregel van een dlchter
der achttiende eeuw: „Wanneer de wereld zal
vervuld ZUn door ons sterven
Is het een voorsmaak van oen vredigen dood, i
dien de zee ons biedt, wanneer zU ons rust 1
geeft? Is dit „einde der wereld" een alscheld
van zorgen, en een inkeer tot ons zelf? De stad
met haar winkelstraten, haar geroezemoes,
haar onophoudelUk verkeer, trekt onzen blik
telkens en verward in andere richting. ZU haalt
ons als het ware weg uk onszelf, zU verdeelt
ons. ZU strooit onzen geest uit als zand Maa:
oe zee geeft éénheid aan het uitzicht en trekt
het oog naar den. horizon, waar water en lucht
m elkander verdwUnen. Urenlang kunt gij turen
naar deze doode oneindigheid en uw geest ver
moeit zich niet. GU wordt t. bewust, dat gU
tot de waarneming van het Oneindige zljt voor
bestemd. Al het vergankelUke vermoeit, alleen 1
het blUvende geeft rust. ZooAls gU daar dien 1
horizon ziet, een rechte streep water tegen een
rechte streep lucht aan. zoo zagen, onveran-
derlUk, heel de geschiedenis ooor, de menschen
den horizon. De ruiters van Xenophon's Ana
basis. toen zU met hun paarden de duinen waren
opgerend, en uitriepen: „de zee, de zee!"
thalassa, thalassa! zagen den horizon zóó
ZU woonden in andere huizen, kleedden zich
met andere kleeren en voedden zich met ande-
voedsel; hun steden waren andere steden en
hun gewoonten andere gewoonten dan de uwe
maar de zee was dezelfde
De groote aantrekklngskra: ht van de zee:
ligt zU niet hierin, dat de zee dezelfde bluft’
Is dit niet wat ons rust geeft: haar onveran-
derlUkheld? ZU te de spiegel Gods. ZU Is het
beeld van Hem. die Dezelfde blUft. nu en In
eeuwigheid. Karei van de Woestljne noemd*
een zUner dichtbundels; God aan Zee.
Het licht van den vuurttWen zwaait
over de watervlakte- De golwen klotsen In den
nacht. De matroos op het f hooge duin loopt
heen en weer; telkens verg
gende gestalte het kleine
lefooncel De sterren staan hi
De maan Is wit ‘en licht. Zal h^lsy
uit dezen kalmen, strakken hemel
vrede! Maar de zee wacht met den horl
nieuwen dag, zuiver en zout als zooveel dagen
van den scheppingsdag tot heden, dat zU de
zelfde bleef De Geest Gods heeft over haar
gezweefd, krachtig van leven, dat zich voort
zou zetten in leven en leven tot in eeuwigheid
God heeft haar afgescheiden van het land, dat
zU „het einde der wereld" zou zUn, en de rust
GU proeft om uw lippen het zout van de
zee. BU ieder kind, dat gedoopt wordt, legt dc
priester enkele korreltjes zout in den mond
en zegt: „ontvang het zout van de wUsheld
Het zout te uit de zee, die dezelfde blUft in all»
beweging der wereld. De wUsheld te uit het be
sef der eeuwigheid. Wanneer de heele wereld
wordt bewogen, alle veiligheid vernietigd, alle
rust verstoord, dan weze er op onze lippen nog
dit zout van de wUsheld, die rust geeft. Het
einde der wereld te daar, waar men God vindt
En <^ar begint door hoeveel smarten ook
verwi
naar Gramsbergen. alsmede het verlengde van
die lUn in Oostdyke richting;
3e. de Nederlandse!:-Dultsche grens.
b. in de gebieden, welke zich uitstrekken tot
een afstand van 5 KM ter weerszUden van:
le. de rechte lUn van het luchtvaartterrein
Schiphol naar Urk;
2e. de rechte lUn van het luchtvaartterrein
Schiphol in zuiver Westelijke richting;
3e. de rechte lyn van het lichtschip
over het spoorwegstation Kapelle-Biezelinge
op Zuid-Beveland. alsmede het verlengde van
die lUn in ZuidelUke richting.
c. in het gebied, hetwelk zich uitstrekt tot
een afstand van 5 K M. ter weerszijden van
een rechte lijn, loopende over het luchtvaart
terrein Schiphol tot op een afstand van 25
K.M. van dat luchtvaartterrein in de richtin
gen 42 graden en 222 graden ten opzichte van
de ware Noordrichting. voor zoover niet val
lende onder een der onder b. bedoelde gebie
den, zulks uitsluitend, indien de mistvoorschrif-
ten voor het luchtvaartterrein Schiphol van
kracht zUn en door het betrokken luchtvaart-
tuig met toestemming van den havenmeester
van dat luchtvaartterrein een landing zal wor
den uitgevoerd met behulp van het radioba
ken.
De contróle op vorenstaande
wordt uitgeoefend door Nederlandsche
talre vliegtuigen, luchtdoelarUlleSte en
doelmitrallleurs.
Indien commandanten van militaire
tuigen overtredingen constateeren.
Vrijdagavond omstreeks 8 uur reed de 33-
Jarlge handeterelzlger G. H.. in dienst van da
firma van der W.„ te Amersfoort met zijn
auto in de Brabantschestraat aldaar en wilde
de Kleine-Koppel inrijden Vermoedelük door
een defect aan het s'uur, kon hij den draal niet
nemen en reed recht door de Eem in.
OnmiddeliUk schoten omstanders te nulp.
om door duiken den inzittende te redden. Het
toeval wilde, dat de duikers links van den auto
zochten, terwUl de stuurinrichting rechts was
aangebracht, waardoor de reddingspogingen
werden bemoeilUkt. Toen de* automobilist op
het droge werd gebracht, waren de levensgeesten
reeds geweken. Kunstmatige ademhaling en
zuurstof-apparaat mochten niet meer baten
