ONS BLAD Engeland Frankrijk eischen en staking de vijandelijkheden van Vastberaden woorden van Chamberlain Fransche stap van één man te Berlijn ROME STELT BEVOLKING GERUST „De rampspoed van den oorlog rust op de schouders ff Het heden nieuws van onze Engeland is thans gereed Hitler dankt den Duce voor Engeland eerbiedigt neutraliteit 500 millioen pond defensie DIPLOMATIEK CONTACT WORDT VERBROKEN Lagerhuis keurt crediet goed RESTAURANT „DEN HOUT” BEZUIDENHOUT 13 De Italiaansche ministerraad kondigt aan, dat Italië geen enkel militair initiatief neemt VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1939 Mark „OLIFANT Wij danken Mussolini voor zijn pogingen LUCHTGEVAAR BRANDGEVAAR Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinuiiimiiiiiimiHlii s N00RDH0LLANDSCH DAGBLAD om i. Te 5 CV 9 Stappen van Henderson SS. Heimwehr op marsch in de nabijheid van Danzig stap, zelde TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 2«4 van van üs- een Engeland sterker dan in 1914 iu zoo van o o wor- If. van VOOR HET GEHEELE LAND: paspoort vragen. en van van van ambities W* HITLER. I Amsterdam TtMl Arnhem 21X7S Enschede MM ral uw Tenzy iedere agressieve actie wordt opgeschort zal de Britsche ambassadeur zyn paspoort aanvragen maatregelen, welke de ernstige toestand nood zakelijk maakt, goedgekeurd DIT NUMMER BESTAAT UIT 12 BLADZIJDEN me nen 8 45 ministerraad verklaart vervol- kondigt het volk aan, dat enkel militair initiatief me: dUt Me; 'oor «45 te 7.30 i. De irmts Van rt H. kin- at- van i het »ver- Van- r de ge- Ko- en uur lies eer- elen Uk ra ine en waar voor «ar- Wilt gij U in Den Haag eens iracteeren, Ga dan in den Hout dineeren Aparte zalen voor Diners het oor- nliie ak er naje rla- ian: >ii- :yn ill- MINIM AX-BRA NDBL t S8CH EB8 blusschr- n rik begin van brand. Goedgekeurd door be voegds instanties. Ned. Fa^br. N.V. IFFA-MINIMAX Telefaon Busmim .VTM Den Haag 3M477 om zijn eigen [en.) i-ONDEN. 1 Sept. (Havas). Het Lagerhuis neeft met algemeene stemmen goedkeuring gehecht aan een crediet ten bedrage van 500 millioen pond sterling voor _de verde diging van het koninkrijk, de handhaving van de openbare orde en het doeltreffend voeren van lederen oorlog". Op de vraag van een afgevaardigde of hij een nieuwe begrooting zou gaan indte- nen antwoordde Sir John Simon vervol gens bevestigend. Hij kon echter daarvoor nog geen datum vaststellen. Engeland zal getrouw zyn verplichtingen nakomen, herhaalt Chamberlain in zijn rede voor het Lagerhuis; stappen van Henderson te ^erliin. Wanneer men dit communiqué naar de let ter beschouwt, wordt daarin niets gezegd over den toestand, die zou ontstaan bij een even- tueelen oorlog tusschen Duitschland eenerzjjas en Polen, Engeland en Frankrijk anderzijds. Staking van ied-ne agressie en terugtrekking der Duitsche troepen geëischt Sprekende over den aan den Brltschcn am bassadeur in Berlijn opgedragen Chamberlain «m. iria ist.. 11e- :to- Ik dank u. duce. ook voor alles, wat gij in de toekomst zult doen voor de gemeenschappe lijke zaak van Fascisme en Nationaal- socialisme. Wij hebben ook een aantal andere maat regelen genomen, zoowel in het binnenland als in het buitenland, waarvan het Huis niet zal verwachten, dat ik In bljsoncerheden een uit eenzetting geef. Ook zijn stappen genomen om de positie te beveiligen ten aanzien van de materiaal- en levensmiddelenvoorraden van verschillenden aard. Wjj hebben geen enkel middel verwaarloosd om het kristalhelder te maken voor de Duit sche regeering dat, wanneer zy er aan vast hield wederom geweld te gebruiken op de wijze waarop zij dit in het verleden beeft gebruikt wij vastbesloten waren ons met geweld tegen haar te verzetten. Nu alle desbetreffende documenten gepubli ceerd zijn, aldus ging Chamberlain verder, zul len wij voor de rechtbank der historie staan, wetende, dat de verantwoordelijkheid voor dezen verschrikkelijken rampspoed ligt op de schouders van één man (luide toejuichingen). De Duit sche Rjjkskanselier heeft niet geaarzeld, de wereld te dompelen in ellende om zijn eigen zinnelqpze eerzucht en ambities te dienen (luide 'toejuichingen' WARSCHAU. X Sept. (Pat.). Zaoala reeds eerder werd gemeld heeft de Frrl- •che ambassadeur te Berlijn, Lipeki. op dracht gekregen de Dnitaehe hoofdstad te verlaten. De Duitsche' zaakgelastigde te Warschau heeft namens zjjn regeering zijn paspoort gevraagd. Hierdoor is ook in diplomatieken zin de toestand duidelijk. zwakke, veranderlijke wind, droog, kano op plaataeljjk onweer niet nitgealoten, warm weer, In den ochtend plaataeiljk mist. De eer een onmiddellijk antwoord van de Poolsche regeering, gedateerd op 31 Augustus, waarin de Poolsche regeering zelde, dat zjj bereid was op basis van wederkeerigheid de garantie te ge ven, dat in geval van onderiiandelingen Pool sche troepen niet de grens zouden schenden van het Duitsche Rijk, mits een overeenkom stige- waarborg door de Duitschers werd gege ven. WU hebben nooit eenlg antwoord ontvan gen van de Duitsche regeering op dit voorstel ministerraad kondigt geen enkel militair initia- Wy nebben geen twist met het Duitsche volk (toejuichingen), behalve dat het toestaat te worden geregeerd door een nationaal-socia- listische regeering. Zoolang die regeering be staat en de methoden gebruikt, die zy zoo hard nekkig in de afgeloopen twee Jaren heeft toe gepast. kan er geen vrede zjjn in Europa (toe juichingen). wy zijn vast besloten dat er aan deze methoden een einde moet komen en wan neer wjj in de worsteling in de wereld wederom de wetten kunnep vestigen van goede trouw en afstand van geweld, dan zouden zelfs de offers, die dit met zich zal meesleepen, hun meest volledige rechtvaardiging vinden (toe juichingen). keiijkheid van Polen waarborgde en haar be hoorlijk In acht nemen veilig stelde door een internationalen waarborg. Chamberlain vervolgde: De Brit sche ambassadeur heeft Berlijn me degedeeld, dat tenzij verzekeringen werden gegeven dat iedere agressie ve actie wordt opgeschort en de Duitsche troepen uit Polen den teruggetrokken, de Britsche regeering zonder aarzeling hare ver plichtingen zal nakomen. Wanneer het antwoord hierop on gunstig luidt, zal de Britsche ambas sadeur zijn paspoort aanvragen. Chamberlain voegde hieraan toe dat de mili taire toestand van Engeland geruststellender dan in 1914. Alle valide mannen tusschen 18 en 41 Jaar zullen, volgens de nieuwe wet, on derhevig zijn aan militairen dienst. „Botsing had vermeden kunnen worden” Stcfani meldt verder uit Rome; Rljks- kanselier Hitler heeft een telegram gezonden aan den Duce, waarin hij zegt: _Duce, ik dank u zeer hartelijk voor de di plomatieke en politieke hulp, welke gjj onlangs aan Duitschland en zijn goed recht hebt ge schonken. Ik ben er van overtuigd met de Duitsche militaire macht de taak te kunnen vervullen welke ons is opgelegd. Ik meen in de gegeven omstan digheden de Italiaansche militaire hulp niet noodig te hebben. ^IIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIim Ik heb thans alle met de Duitsche regeering gevoerde correspondentie in den vorm van een Witboek doen stellen Ik denk niet dat het op dit oogenblik noodig is in bijzonderheden te refereeren naar deze documenten, die reeds voorbije historie zijn. Zjj maken bet volstrekt duidelijk, dat ons doei is geweest er naar te streven besprekingen tot stano te brengen om trent het Pool-Duitsche geschil tusschen de beide regeerlngen zelve op voorwaarden van gelijkheid (toeiulchinaen). De regeling zou er Onmiddellijk na de opening van de Lagerhuiszitting Vrijdag stond minister-president Chamberlain om 5 minuten over zes Engelschen tijd op voor het uitspreken van zijn rede. Het Lager huis was stampvol en ook de tribunes waren meer dan bezet. Chamberlain, zoowel als Greenwood, werden luide toege juicht toen zij de zittingszaal betraden. De premier sprak de eerste woorden van zijn rede op bijna onhoorbaren toon uit. De rampspoed van den oorlog, zoo zeide Chamberlain, ligt op de schouders van één man den Duitschen Rijkskanselier. Deze heeft de wereld in ellende gedompeld, zinneiooze eerzucht te dienen. (Luide toejuiching) De gedachten van velen onwr moeten op dit oogcqbiik onvermijdelijk terugkeeren naar 1914 en naar een vergelijking van onae positie van thans en die, welke toen bestond. Hoe staan wy er ditmaal voor? zoo vroeg Chamberlain. In antwoord op deze door hem zelf gestelde vraag zelde Chamberlain: „Het antwoord is, dat alle drie de diensten gereed zyn en dat de toestand in alle opzichten veel gunstiger en geruststellender is dan in 1914. Achter de strijdende diensten hebben wU een uitgebreide organisatie voor civiele defen sie opgebouwd en ten aanzien van onze on middellijke hoeveelheid manschappen zyn de behoeften van vloot, leger en luchtmacht in e-n gelukkige positie, aangezien zij byna even veel manschappen hebben als 'zij op dit oogen blik passend kunnen gebruiken. Het voor naamste en meest bevredigende om op te merken is, dat het niet noodig is in aigemee- nen zin een oproep uit te vaardigen voor re- cruten, gelijk door Kitchener 25 jaar geleden gedaan werd. Wat de toekomst betreft, is het van essen tieel belang, tegenover de geweldige taak, die ons te wachten staat, meer in het byzonder met het oog op onze ervaring van het verleden ons manschappenmateriaal ditmaal te organl- seeren op een zoo methodische, billyke economische basis als maar mogelyk is wy stellen derhalve voor terstond wetge vende maatregelen in te voeren met dit doel. Er zal een wetsontwerp worden ingediend dat voor alle practische doeleinden zal neerkomen op een uitbreiding van de wet op de militaire oefening tot alle valide mannen tusschen 18 en 41 Jaar, welke onderhevig zyn aan militairen dienst. Stappen zullen genomen worden om te verzekeren, dat het vereischte manschappen materiaal voor de industrie niet wordt wegge nomen. „Wanneer het antwoord van de Duitsche regeering op deze laatste waarschuwing ongunstig is, en ik veronderstel niet, dat het schjjnljjk anders zal zijn, heeft de Britsche ambassadeur instructies ge kregen om zijn paspoort te vragen. In dat geval zijn wjj gereed. Gis teren hebben wy verdere stappen genomen in de richting van een ver- vollediging der defensievoorberei- dingen en hedenmorgen hebben wjj bevel gegeven tot algeheele mobi lisatie van de geheele vloot, het ge- heele leger en de geheele lucht macht. PARUS, 1 Sept. (Havas). De Pootocl» ambassadedeelt officieel mede: -De Pusl- sche ambassadeur te Berlijn, Lipaki, heeft van zyn regeering order gekregen Berlijn te verlaten. De Poolsche belangen in Duitschland zullen door het Zweedsche gesantachap behartigd worden.' Het biyft thans "an ons onze tanden op elkaar te zetten en deze worsteling in te gaan, naar welker vermijding wy zoo vurig hebben gestreefd, met den vasten wil om deze tot het einde toe door te zetten wy zullen deze wor steling Ingaan met een zuivei geweten en met den steun van de Dominions en van het Britsche Ryk en tevens met de moreele goedkeuring van het grootste deel der wereld (opnieuw luide toejuichingen Onze Romeinsche correspondent seint ons Vrjjdag: Na de bijeenkomst van den Ita- liaanschen ministerraad, die Vrijdag middag om 3 uur plaats vond, is een officieel communiqué gepubliceerd, waarin wordt gezegd, dat de minis terraad vanmiddag te I 5 uur in het Palazzo Viminal by een is gekomen onder voorzitterschap van den Duce. gena en Italië geen neemt, t Ten slotte wordt een beroep gedaan op het Italiaansche volk om een voorbeeld te geven van discipline en kalmte, zooals steeds het ge val Is geweest Na den toestand in Europa te hebben bespro ken, welke Is ontstaan tengevolge van DuitschPoolsche conflict, waarvan de sprong teruggaat tot het verdrag van Versail les en na kennis te hebben genomen van alle documenten, welke door den minister van Bui- tenlandsche Zaken werden voorgelegd en waar uit biykt, wat Mussolini heeft gedaan tot bet behoud van den vrede op een rechtvaardigen grondslag, beeft de ministerraad zyn volledige goedkeuring gehecht aan de tot nu toe genomen militaire maatregelen, welke zuiver een karak ter van voorzorg hebben en .honden De mlnis- De eerste woorden van Chamber- lain waren: „Ik ben niet voornemens hedenavond veel woorden te zeg gen. De tjjd is gekomen voor daden (toejuichingen) veeleer dan voor woorden. Achttien maanden gele- dep bad ik, dat de verantwoordelijk heid niet op my zou mogen vallen om dit Huis te vragen de vreeseljjke scheidsrechterlijke uitspraak van een oorlog te aanvaarden. Ik vrees dat ik niet in staat zal zjjn die verant woordelijkheid te vermijden. Ik zou echter geen duidelijker omstandigheden wenschen, dan zjj vandaag zjjn ten aanzien van de vraag- waar mjjn plicht is gelegen. (Toejuichingen). De vredespogingen van den H. Vader. De Italiaansche aan. dat Italië tief neemt. De Regeeringsperadiensi meldt: De Britsche regeering heeft aan de Nederland- sche regeering verklaard, dat zij, in geval een Euro- peesche oorlog mocht uit breken en Nederland daar- in een onzijdige houding aanneemt, vast besloten is, die onzijdigheid overeen komstig haar traditioneel beleid ten volle te eerbie digen, mits die onzijdig heid ook door andere mogendheden geëerbie digd wordt. Ook Mussolini deed zyn best Er is nog slechts één opmerking die ik zou willen maken, aldus ver klaarde Chamberlain tenslotte, en dat is mjjn voldoening en de vol doening van de regeering Er is één passage in de mededeellng d.d. 30 Augustus, die ik zou willen aanhalen, omdat zy toont, hoe gemakkelyk een uiteindelyke botsing zou kunnen zyn vermeden, wan neer er ook maar het geringste verlangen had bestaan aan den kant van de Duitsche regeering om tot een vreedzame regeling te komen. In dit document zeioen wy; „De En- gelsche regeering erkent ten volle de noodzake- lykheid van spoed by het in gang brengen van besprekingen en zy deelt de ongerustheid van den rykskanseller, voortvloeiende uit het te genover elkander staan van twee gemobiliseerde legers. Dienovereenkomstig zou zy op de sterk ste wjjze er by beide partyen op willen aan dringen zich te verplichten, dat gedurende de onderhandelingen geen agressieve militaire be wegingen zullen plaats vinden. De Britsche regeering heeft het vertrouwen dat zy een der- geiyke verplichting van de Poolsche regeering kan verkrygen, wanneer de Duitsche regeering soortgeiyke verzekeringen zou geven.” Dit telegram, zoo vervolgde de premier, bracnt rijgsverrich,.ngcn in Polen. Fransche stap te Berlijn: staking van de agressie en terugtrekk* -g der Duitsch* ’oepen geëischt. Hitler verklaart in den Rijksdag, dat hjj vast besloten ia de kwesties inzake Dan zig en den Corridor op te lossen. De Tweede Kamer komt Maandag bij een. Zy, die per auto of motorrijwiel Nederland binnenkomen, moeten zich aan een PARUS, 1 Sept. (Havag) De Fransche ambassadeur te Berlijn, Coulondre, heeft Vrij dagavond bij de Duitsche re geering een soortgelijke dé marche ondernomen, als die van den Engelschen ambassa deur, welke door Chamberlain hedenavond in het Lagerhuis is aangekondigd, en waarin hij zeide, dat de Britsche ambas sadeur ér mede belast is, de Duitsche regeering onmiddel lijke staking te vragen iedere agressieve actie en te rugtrekking van de Duitsche troepen uit Polen. In geval van een ongunstig antwoord zou de Britsche regeering haar verplichtingen ten uitvoer leg gen en de ambassadeur zijn Z. M. uit te «preken, dat gedurende deze laatate dagen van de crisis ook Muaaolini zjjn beat heeft gedaan voor een oploaaing (toejuichingen). SCHIEDAM *t a. n d It F ie

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1939 | | pagina 1