Koning Leopold richt zich tot
het Belgische volk
De ondergang der
Athenia
Coulondre te
Oldenzaal
Mobilisatie in
Marokko
Australië vecht
ook mee
Italië voorloopig
neutraal
MOSKOU LEVERT AAN
BEIDE PARTIJEN
VASTBERADEN EN KALME
WOORDEN
DINSDAG 5 SEPTEMBER 1939-
Zuid-Amerika
Churchill over de Athenia
Baltiache staten
UIT DE STAATSCOURANT
Artillerie-inrichtingen
Een tweede Poolsche
Duitsche radiorede
duikboot vernield
Defenaie
Voorzorgen voor het
Suezkanaal
Egypte breekt met
Berlijn
V eiligheidsmaat regelen
ter zee
Duitsch mijnenveld
in de Oostzee
Britsche schepen gaan
in convooi varen
Daar wachtte hy op den Franachen
trein uit Parya
Het Vaticaan zet zijn
besprekingen voort
Gebruik van gassen -
ontkend
Verklaringen van
neutraliteit
Ook Nieuw-Zeeland beschouwt
zich als vijand van Duitachland
Ter beacherming van Amerikaan
sche vluchtelingen
Koning van Cambodja betuigt
trouw aan de Fransche
regeering
DE WETHOUDERSVERKIE-
ZINGEN
God zal ons België
beschermen*
Meer muntbiljetten
in Duitschland
Mussolini blyft vasthouden aan
zijn eigen eiachen en wenachen
Onderwijs
Volgens D.N.B. houdt Duitachland
zich aan volkenrechtelyke
overeenkomsten
Egyptische partijen aan
Britsche zijde
Vrywel alle, leden der bemanning
en pazaagiera werden gered
België en Zwitaerland
Chamberlain houdt een
.staat van oorlog in
Britach-Indië
seinde
correspondent
I
Het getorpedeerde Britsche stoomschip Athenia
van
139
te
talrijke
reeds
„Osservatore RÓmano"
(Reuter).
Het
Duitsche
Berlijn.
zelfbeheersching, dat
tegenover
«at
moet zelfstandig blijven, de oogen steeds ge
richt op zijn eigen bestemmingen en op zijn
eigen doeleinden. Geen enkele overweging mag
het daarvan afleiden. Indien het recht heeft op
de eerbiediging van zjjn onzijdigheid, moet het
zich ook de plichten opleggen die door deze on
zijdigheid worden geboden.
er kg.
88 kg.
BRUSSEL, 4 Sept. (Havas). Belga be
richt uit Berlijn dat de ambassadeurs van
Groot Brittannië en Frankrijk «vanochtend
uit Berlijn zjjn vertrokken naar Nederland.
Op het laatste cogenblik hebben de Duit
sche autoriteiten niet toegestaan, dat de
ambassadeurs naar België zouden gaan.
De positie van een onzijdig land Is moeilijk..
Het kan niet anders of het wordt met allerlei
propaganda en drijverijen bestookt. Maar het
BRUSSEL, 4 Sept. (Belga). Koning Leo
pold heeft zich hedenavond door de radio tot
zön volk gericht met een toespraak, die in
den Nederlandschen tekst als volgt luidt:
landen
dat zy de civiele bevolking zuilen sparen Graaf
Dalle Torre noemde de noorlog tegen de ci
viele bevolking een schending van de wetten
het
eeni-
BERLIJN, 4 Sept. Het Duitache Nieuws
bureau meldt:'
OA.:
stuks;
Deze biljetten zjjn nooit ongeldig verklaard en
moeten derhalve als volledig geldige betalings
middelen worden beschouwd.
Teneinde te voldoen aan de behoefte van
kleinere munt zullen ook biljetten van een en
twee rentemark In omloop worden gebracht
LONDEN, 4 Sept. De diplomatieke cor
respondent van Reuter verneemt, dat de
Poolsche ambassadeur te Moskou de regee
ring der Sovjetunie er van in kennis heeft
gesteld, dat Duitschland Poolsch grondge
bied Is binnengevallen en dat er thans een
oorlogstoestand bestaat tusschen Duitsch -
land en Polen.
de
1st.
ven
le-
>an
8846
6971
7138
7437
7891
8148
8332
8632
8803
9089
9395
9540
9632
0061
10196
10633
.0328
1044
1406
1506
1910
2107
2322
2493
2677
2975
3154
3388
3534
3837
4070
4351
4585
4889
5094
5355
5471
5665
5807
5030
5220
>346
5609
5928
1218
7491
7684
7840
7999
1106
(260
MJO
1713
(967
>377
>694
>852
>053
>256
>507
«98
>797
069
397
506
816
976
Er verluidt, dat 75 procent van de passagiers
der Athenia vrouwen en kinderen waren. Amb
tenaren der reederjj verklaren, dat er 300 Ame
rikanen aan boord waren. Volgens Press Asso
ciation waren er 34 Duitschers onder de pas
sagiers.
vaardij van het Suez-Kanaal, niet zal be
lemmeren.
ge-
tan
Vn.
ten
er-
rde
in-
ing
la
ren
ten
in-
sen
ge-
aat
ten
■tfn
De
vat
;en
fod
eer
ten
st-
in-
iat
iak
1661
2399
2535
2779
2960
3260
3631
3925
4103
4310
4425
4659
4827
5197
5568
5792
5918
6060
6246
6349
s
-70 p.
O per
n; 136
60—80
409
14-9
g.7 22
22. 88
lam-
«n en
>1 per
n 0.40
,MÜn waarde medeburgers.
Nabjj ons is de oorlog uitgebroken. Een
tüd van economische en zedelyke beproe
vingen breekt voor België aan. Talrijke haar
den kennen voortaan de ontroeringen van
het scheiden. Ouders, vrouwen, kinderen,
ik kom u betoogen, dat Ik in gedachten aan
uw zijde sta.
Dat artikel eindigt als volgt; „In zijn bood
schap van gisteren sprak de heer Chamberlain
den wensch uit, dat hU zoolang nog zóu mN
gen leven, totdat de herbouw en bevrjjdlng van
Europa zouden zijn verzekerd. Wij wenschen
hem een lang leven toe, maai één ding Is ze
kér, dat Italië aan den heropbouw en de be-
vrjjding van Europa niet vreemd zal zijn er.
dat nieuwe Europa niet uit een tweede Ver
sailles te voorschijn zal komen."
De Engelsche ambassadeur te Berlijn, Hen
derson, bevond zich vannacht om twee uur op
het station Rheine en zou vandaar vermoedelük
niet eerder vertrekken, dan wanneer het schip
waarmede de Duitsche zaakgelastigde, dr. Kordt,
uit Londen Is vertrokken, zich In de Nederland -
sche territoriale wateren bevindt.
Voor het tijdvak 15 September 19391 Jan.
194 is opnieuw benoemd tot directeur, voor
zitter der directie van het Staatsbedrijf der
Artillerie-inrichtingen de heer Ir. A. Groothof!,
en is met ingang van 1 Januari 1940 benoemd
tot directeur, voorzitter der directie, van het
Staatsbedrijf der Artillerie-inrichtingen de ad-
junct-dlrecteur van dit Staatsbedrijf* ir. Den
Hollander
dezen trein worden geladen. De bagage van de.-.
Duitschen ambassadeur wordt dan overgeladen
in den trein, waarmede de Fransche ambassa
deur is gearriveerd. Met dezen trein reist dan
de Duitsche ambassadeur naar Berlijn.
De Fransche ambassadeur moet zoolang in den
trein vertoeven, tot de Fransche trein is gear
riveerd. Men vermoedde, dat deze trein om on
geveer vier uur heden zou aankomen.
STOCKHOLM. 4 Sept. (Havas). Duitschland
heeft de Zweedsche regeering er van in kennis
gesteld dat een mijnversperring gelegd is voor
den zuidelijken uitgang van de Oresund en de
Groote Belt, alsmede voor de Danzlger bocht.
mede,
den
aanslag op het ss. Athenia betrokken kunnen
zijn. Verder wees de staatssecretaris erop dat
de Duitsche marine instructies heeft ontvan
gen zich aan de regelen van het prfjsrecht te
houden.
In het Britsche Lagerhuis heeft Churchill,
antwoordende op een vraag betreffende het in
cident met de Athenia, een -erklaring afgelegd.
De minister werd bij zjjn eerste optreden als
First Lord of the Admiralty luide en langdurig
toegejuicht. Hij zelde, dat de kapitein van de
Athenia vannacht om I uur meldde, dat het
schip snel zonk. Eenigen van de veertienhon
derd passagiers, waaronder driehonderd bur
gers-der Vereenlgde Staten, bevonden zich toen
nog aan boord. Het schip, zoo voegde Chur
chill hieraan toe, werd zonder de minste waar
schuwing getorpedeerd. Het was In geen en-
Ittl opzicht een hulpkruiser. In antwoord op
éjfh aanvullende vraag zelde Churchill nog, dat
ae Athenia zeker zonder de minste waar
schuwing getorpedeerd werd onder omstandig
heden, welke alle landen der wereld, inclusief
Duitschland zelf, aan hét einde van het vorig"
jaar als onmenschelljk hebber, gekenmerkt.
Officieel wordt te Brussel medegedeeld, dat
de Belgische regeering aan alle belanghebbende
regeeringen mededeellng heeft gedaan van de
neutraliteit van België’
De Bondsraad van Zwitserland heeft een
verordening uitgevaardigd betreffende de hand
having der neutraliteit.
In welingelichte kringen verneemt Reuter,
dat de sovjet-regeering de neutraliteit in
acht neemt en dat leveringen aan beide
partijen zullen geschieden.
Na onderling overleg hebben Litauen. Let
land en Estland tegelijkertijd neutraliteitsver-
klaringen afgelegd. Uit deze verklaringen blijkt
de solidariteit der Baltische landen.
NEW YORK, 4 Sept. (Reuter). In offl-
deele Amerikaansche kringen verwacht
men niet dat de Vereenlgde Staten een
formeel protest zullen Indienen by de Duit
sche regeering betreffende het torpedeeren
van de Athenia, aldus meld*, de correspon
dent van het agentschap Dowjones In
Washington. Ambtenaren verklaarden dat
bet twijfelachtig was of de Vereenlgde Sta
ten een motief hadden om te protesteeren,
gezien het feit dat de Athenia onder Brit
sche vlag voer.
^Zen mensch kan evenmin een pri-
I vaten godsdienst hebben, alsdat
hij een private zon ofoeen private
maan heeft.
Plicht van goede trouw: wU hebben onze
onzijdigheid bevestigd, wij moeten haar dan
ook uitvoeren. België beeft nooit aan zijn
woord verzaakt. Plicht van moreele houding:
de vrijheid onder al haar vormen, was voor de
Belgen steeds een kostbaar goed. Maar in deze
gevaarlijke oogenblikken kan een woord, een
daad, een onbezonnen geschrift de belangen van
het land schaden.
der mfenschelljkheid. De Kerk heeft In baar
concilies steeds verklaart, dal aanvallen op de
civiele bevolking en dus -ook op het werk ten
velde en de bedrijven dier civiele bevolking
verboden ia. Wanneer de civiele bevolking by
wijze van repressallle wordt aangevallen is het
daarom niet minder monstrueus.
Met ingang van 1 Sept. 1939 is op het daar
toe door hen gedaan verzoek:
-*en eervol ontslag als zoodanig verleend uit
den militairen dienst aan den reserve-eerste-
luilenant M. J. Koeken, van het le regiment
luchtdoelartillerie. en aan den reserve-tweede-
lultenant J. bij de Vaate. van het 2e regiment
luchtdoelartillerie. en zjjn benoemd en aange
steld, bij het wapen der artillerie, tot eersten
luitenant bij het le regiment luchtdoelartillerie,
de eervol ontslagen reserve-eerste-luitenant
M. J. Koeken, voornoemd, en tot tweede luite
nant, bjj het 2e regiment luchtdoelartillerie, de
eervol ontslagen reserve-tweede-luitenant J. bij
de Vaate, voornoemd.
Overgeplaatst is bij het wapen der militaire
luchtvaart, de lultenant-kolonel F. A. van Heljst,
van het wapen der infanterie^ thans belast met
de waarneming van de functie van comman
dant van de luchtvaartbrigade, tevens inspec
teur der militaire luchtvaart.
Bij het wapen der militaire luchtvaart, tot
kolonel, commandant van de luchtvaartbrigade,
tevens Inspecteur der militaire luchtvaart, de
lultenant-kolonel F. A. van Heljst. voornoemd.
Aan de heeren dr. P. Prins, predikant te
Dordrecht en ds. A. K Krabbe, predikant te
Hlllegom is op hun verzoek, eervol ontslag ver
leend als reserve-veld-prediker voor den tijd
van oorlog bij het leger te velde.
Bjj beschikking van den minister van De
fensie zijn de benoemde officieren van gezond
heid der 2e klasse D. Schotanus, G. A. Cata
lan!. A. W. Fries en J. W. Fotterman, 1 Sep
tember 1939 geplaatst aan boord van Hr. Ms.
Wachtschip te Willemsoord.
Aan J. H. Vostermans. arbeider in dienst der
gemeente Venlo, is de bronzen eere-medaille.
verbonden aan de orde van Oranje-Nassau toe
gekend.
Bjj K.B. van 1 Sept. 1939 is met Ingang van
den datum van dit besluit aan den luitenant
t. zee der 3e klasse bij de Koninklijke Marine
reserve W. J. Ritte, op zijn verzoek,'eervol ont
slag uit den dienst bjj die reserve verleend en
is benoemd tot officier-vlieger der 3e klasse
by de Koninklijke Marine de heer W. J. Ritte
voornoemd.
Onder gejuich bevestigde Churchill dat alle
passagiers en leden der bemanning, met uit
zondering van degenen, die door de ontplof
fing waren gedood, opgepikt zijn, maar zoo
voegde hjj hieraan toe dit gelukkige einde
wijzigt geenszins het feit, dat onder geen om
standigheden open booten op 200 mijl van land
beschouwd kunnen worden als een veilige
plaats. Voorts deelde Churchill nog mede dat
9oo spoedig mogelijk een convoolsysteem uit
gewerkt zal worden.
In een van de Nieuw Zeelandsche regeering
te Londen ontvangen telegram wordt de Brit
sche regeering verzocht de Duitsche mede te
deelen, dat de regeering van Nieuw Zeeland zieh
aansluit bij het optreden van de Britsche regee
ring. Nieuw Zeeland geeft de Britsche regeering
de meest volledige verzekering van allen moge-
Iljken steun.
De algemeene mobilisatie is in geheel Fransch
Marokko ten uitvoer gelegd. Reeds Zondagmor
gen hebben de nog niet opgeroepen reservisten
zich bjj hun regimenten gevoegd. In massa
meldden Marokkarfen, al dan niet onderworpen
aan militaire verplichtingen, zich bjj de bur-
gerltjke en militaire autoriteiten aan. Talrijke
vreemdelingen bleven verzoeken in de gelederen
te worden opgenomen.
Volgens een Havas-berlcht ui’. Hanoi heeft de
gouverneur-generaal van Indo-Chlna een tele
gram ontvangen van den Koning van Cambodja,
waarin deze de Fransche regeering de verzeke
ring geeft van de onwankelbare gehechtheid van
het volk van Cambodja.
„Welke ook de offers mogen zijn, die Cam
bodja zullen kunnen worden opgelegd het zal
onwrikbaar vereenlgd blijven met’ het lot van
Frankrijk en zjjn rijk in hun strijd voor het be
houd van de beschaving."
Alle politieke partijen van Egypte aldus
meldt Reuter uit Cairo inclusief de
machtige Wafd-partjj, zjjn eenstemmig In
hun voornemen den bondgenoot Groot-Brit-
tannië tot het uiterste bjj te staan. Zij
verklaren dat de Arabische wereld solidair
is met Groot-Brittannië.
In Argentljnsche kringen streeft men ernaar,
de Spaansch-Amerikaansche staten buiten het
internationaal conflict te houden. In dit ver
band zou de neutraliteitsverklaring van Bra
zilië grooten indruk op de Argentljnsche bevol
king hebben gemaakt, terwijl de Argentjjnsche
pers ook de telcgrammenwisseling i-usschen de
presidenten van Columbia en Argentinië In de
zen zin heeft geïnterpreteerd. De president van
Columbia. Santos, heeft in zijn telegram gewe
zen op de noodzakelijkheid van samenwerking
der Amerikaansche staten, en de Argentjjnsche
president Ortiz verklaarde in zijn antwoord dat
Argentinië reeds de eerste stappen heelt ggdaan
door te Buenos Aires contact te zoeken met de
diplomatieke vertegenwoordigers der overige
Zuld-Amerikaansche staten, teneinde op de ba
sis van gemeenschappelijke neutraliteit samen
te werken.
Hjj wilde de mogelijkheid onder het oog zien,
Amerikaansche oorlogsschepen langs de scheep-
saartroute over den Atlantlschen Oceaan te
stationneeren om Amerikaansche schepen of
andere schepen', die Amerikanen' vervoeren, te
beschermen. Heden zal waarschijnlijk een be
slissing worden genomen.
Hjj verklaarde verder de courantenberichten
te hebben gelezen over de aanwezigheid van
du ik booten in de Caraïbische Zee. De admira
liteit had geen offlcléele bevestiging daarvan
ontvangen.
Het ministerie van Bultenlandsche Zaken
der Ver. staten deelt méde, dat voortaan slechts
de Amerikaansche burgers, die in de gebieden
de nodzakelljkljeid verkeeren’ naar Europa
gaan, een reisvergunning zullen krijgen.
De benoeming van ir. J. C. van Staveren tot
bijzonder hooglee-aar voor den leerstoel van
wege de vereeniglng van directeuren van elec-
tridteitsbedrljven tn Nederland by de faculteit
der wis- en natuurkunde’ aan de rijksuniversi
teit te Utrecht, om onderwys te geven tn de
electro-techniek. Is bekrachtigd.
Tydeiyk benoemd tot leeraar aan de R H-BJ3.
te Drachten: dr. J. Key, wonende te Zwolle.
Voor het tydvak van 1 Sept 1939 tot 1 Sept.
1940 is wederom benoemd tot leeraar aan de
middelbare koloniale landbouwschool te De
venter, Ir. W. Chr. Bedding, aldaar.
Nadat diverse grens- en douaneformaliteiten
waren vervuld en de trein voor het tweede per
ron was gereden, werd ceze onder militaire be
waking gesteld. Het wachten is nu op den Fran.
schen trein met den Duitschen ambassadeur uit
Tarys, die eveneens naar zyn land terugkeer..
Als deze trein op het station Oldenzaal arriveert,
gaat de Fransche ambassadeur uit Beriyn met
.dezen trein naar Parijs. Ook de bagage zal in
WASHINGTON. 5 Sept. (Havas). Na een
kabinetszitting, die twee uur duurde, heeft
de staatssecretaris van Marine der V. 8..
Edison, aan de pers verklaard, dat hij de
middelen bestudeerde waardoor schepen,
die Amerikaansche vluchtelingen uit Europa
huiswaarts brengen, beschermd kunnen
worden.
LONDEN. 4 Sept. (Reuter) Naar het
ministerie van Voorlichting heeft medege-
dee'd worden voorzorgsmaatregelen geno
men om te verzekeren, dat een actie van
den vijand het gebruikmaken door de koop-
MELBOURNE, 4 Sept (Havas). De
gouverneur-generaal van Australië, lord
Gowrie, heeft Zondag te 21.55 uur het de
creet, waarby de oorlog wordt afgekondigd,
geteekend.
Minister-president Menzies heeft in een
radioredevoering verklaard, dat Australië in
oorlog is.
BERLIJN, 4 Sept.
Nieuwsbureau meldt:
Hedenmorgen werd een tweede Poolsche
onderzeeboot door Duitsche zeestrydkrach-
ten vernield.
Onze Romeinache
Maandagavond
Met de diverse employé’s der legatie bestaat
het Fransche gezelschap uit ongeveer twintig
personen, terwyi de trein van Duitschb zyde
begeleid werd door een tiental beambten van
de spoorwegpolitie. De trein bestond uit zeven
wagons, waaronder twee slaapwagens.
Het station stond onder bewaking van de bri
gade van de KonlnKiyke Marchechaussee ta
Oldenzaal, met als brigade-commandant, opper
wachtmeester Den Hamer. Op het station waren
tevens aanwezig de waarnemend Engelsche
consul, de heer F. J. Dikkers, uit Hengeloo en
een vertegenwoordiger van den Franschen
consul te ’s-Gravenhage.
Legerorder nr. 358 o bevat een beschikking
van- 30 Augustus van den minister van Defen
sie. betreffende de wethoudersverklezlngen. van
een volgenden inhoud:
Ter kennis wordt gebracht, dat onder de wa
penen zynde gemeenteraadsleden in de gele-
I genheid moeten worcen gestelo. de eerste
I vergadering van hun nieuw gekozen gemeente-
Iraad by te wonen
Het Vaticaan blUft een intense diploma
tieke actie ontplooien. Kardinaal Maglione
stond in voortdurend contact met de am.
baskadeurs by den H. Stoei en beeft, naar
bericht wordt, de Eeuwige Stad thans voor
enkele dagen verlaten.
In de „Osservatore RÓmano" van heden-
avond zet de hoofdredacteur kracht by aan de
verzekeringen van de oorlogvoerende
CAIRO, 4 Sept. De minister-president van
Egypte, Maher Pasja, heeft medegedeeld, dat
overeenkomstig het Engelsch-Egyptlsch ver
drag Egypte de diplomatieke betrekkingen met
Duitschland verbreekt.
Naar vernomen wordt, zyn
Duitschers gearresteerd.
LONDEN, 4 Sept. (Reuter). Chamberlain
heeft zich in een radiorede in de Duitsche taal
tot het Duitsche volk gericht. De Britsche pre
mier zeide:
„Uw land en het mijne zyn thans in oorlog.
Uw land had bommen geworpen op en was
binnengevallen in het vry, onafhankelijk
Polen, dat dit land gebonden was om te ver
dedigen. Omdat uw troepen niet teruggetrok
ken zyn in antwoord op de Britsche nota, is
de oorlog gevolgd."
Na feiten gegeven te hebben ten aanzien van
Hitler’s aanbod aan Polen, vroeg Chamber-
lain:
„Waarom achtten wy het noodzakelijk een
oosteiyke mogendheid te verdedigen, terwyi
onze belangen in het Westen liggen? Het ant-
wogr<L.Jk 'betreur het te zeggen, is, dat nie
mand in dit land vertrouwen heeft in het
woord van uw leider. Hij gaf zyn woord, dat
hy het verdrag van Locarno zou eerbiedigen
en hy brak het. Hjj gaf zyn woord, dat hy
noch verlangen had noch het voornemen
Oostenrijk te annexeeren en hl) brak het. Hy
verklaarde, dat hy de Tsjechen niet zou In
lijven in het Duitsche ryk. en hu deed’ het toch.
HU gaf zyn woord na Muenchen. dat hU geen
verdere territoriale eischen en plannen had in
Europa, en hy brak het. Hy gaf zUn woord,
dat hy geen Poolsche provincies wilde en hy
brak het. Hij heeft gedurende jaren gezworen
dat hy de doodsvyand was van het Folsje-
wlsme en hy is thans zyn bondgenoot. Kan het
u verbazen, dat zijn woord voor ons het papier
niet waard is, waarop het is geschreven?
Het Duitsch-Russische pact was een cyni
sche ommekeer, die ten doel had het vredes-
front tegen de agressie In puin te slaan. Dit
gokspel is mislukt. Uw leider offert u, het Duit
sche volk, thans op aan het nog monsterachti
ger gokspel van een oorlog om zichzelf los te
maken uit een onmogeiyke positie waarin hy
zichzelf en u gebracht heeft. In dezen oorlog
stryden vu niet tegen u, het Duitsche volk,
jegerft hetwelk wy geen bittere gevoelens heb
ben, maar tegen het tyrannieke en meineed ige
regime, dat niet alleen zyn eigen volk heeft
verraden, maar de geheele Westersche bescha
ving en alles, wat u en ons dierbaar is.”
Chamberlain besloot zijn toespraak met de
woorden: „Moge God de rechtvaardigen ver
dedigen.”
Ik vraag aan een leder zichzelf by de
uiting van zyn meenlngen de strenge tucht
op te leggen, die een stipte onzydlgheid
vereischt. De geheele natie heeft tot plicht
de regeering door een waardige en over
dachte houding by te staan in haar vast
besluit het land bulten elk conflict te hou
den en hec doorvoeren van zun vredige
werkzaamheden mogelUk te maken.
Solidariteit, burgermoed,
zun de deugden, die zich aan allen onder ons
opdringen. Laat ons het voorbeeld van onze
soldaten volgen, zy hebben tegenover hun
plicht geen aarzeling gehad. Niets by ons mag
de kracht van ons leger verminderen, noch de
eendracht waarvan het leger het vaderlandsch
zinnebeeld is.
Meer dan ooit is de eendracht in een machtig
België de onmisbare voorwaarde van onze vei
ligheid. Het heeft onze afhankelykheid ge
grondvest. Het heeft in bedreigde uren die on-
afhankeiykheid gered. Het zal het behoud van
den vrede verzekeren.
God zal België beschermen.'
Strikt naar de letter genomen gold de
verklaring, die de Itallaansche minister
raad Vrydagavond aflegde en welke inhield
dat Italië geen initiatief zou nemen, slechts
voor de situatie ontstaan door den oorlog
tusschen Duitschland en Polen. Nu ook
Frankrijk en Engeland met Duitschland in
oorlog is zou het geen bevreemding hebben
gewekt wanneer de Itallaansche minister
raad opnieuw was byeengekomen en een
tweede verklaring had af gelegd. Dit is
evenwel niet gebeurd, en men mag thans
wel aannemen, dat Italië ook onder de
huidige Omstandigheden geen enkel initia
tief tot militaire operaties zal nemen.
Het Britsche ministerie van Voorlichting
deelt mede dat ongeveer 430 overlevenden van
de Athenia zich aan boord bevinden van den
Noorschen stoomer Knut Nelson, die op weg
le naar Galway m den lerschen Vrystaat.
welks regeering voorbereidingen treft om hen
te ontvangen.
De Poolsche ambassade te Londen heeft de
mededeellng gedaan, dat zy uit Warschau de of-
ficieele bevestiging heeft gekregen van het ge
bruik van gas door Duitsche vliegers in polen.
Het Duitsche Nieuwsbureau is gemachtigd te
constateeren, dat het hier een nieuwe gruwei-
ophitsing betreft, welker doel auideiyk voor de
hand ligt en die behoort tot de veleS>phitslngs-
berichten, welke Polen zyn beschermer Engelanu
ongezien kan voorleggen. Groot-Britannië is on
scrupuleus genoeg, om oeze leugen een publi
cistische echo te verschaffen. De gruwelleuger.s
uit den wereldoorlog herhalen zich Er kan
geen sprake van zyn dat Duitache bombarde
mentsvliegtuigen 4het gasbommen opereeren
Duitschland houdt zich streng aan ce 'volken-
rechteiyke overeenkomsten, terwijl Maandag
avond met bewyzen geconstateerd kon wordea
oat Broot-Brittannië onbekommerd de neutra
liteit van vreemde staten schendt.
Daarop wyst de opvallende rust, wélke
publieke leven alhier kenmerkt. Al sinds
ge dagen is de verduistering die Rome 's avonds
en ’s nachts onderging, opgeheven. De andere
maatregelen die uit voorzorg genomen werden
worden met souplesse ten uitvoer gelegd In
kalm tempo arbeidt men hier aan de inrich
ting van schuilplaatsen tegen bombardementen
Donderdag as. vertrekt het grootste Italiaan-
sche passagiersschip de ..Rex" naar Amerika.
Als men echter de Itallaansche kranten leest
kan men twyfel koesteren. Eerstens biyven zy
hardnekkig het Duitsche optreden verdediger,
en tweedens geven zy te kennen, dat Italië in
het huidige conflict een woordje mee zal spre
ken, omdat ook Italië zyn onopgeloste proble
men heeft. Deze wtfs werd heden geïntoneerd
door de .J’opolo dltalla", het blad van Mus
solini. Het is niet uitgesloten, dat het artikel
waarop wy het oog hebben van Mussolin:
zelf is.
Zondagavond heeft de onderkoning van
Britsch-Indië een proclamatie uitgevaardigd,
waarin het uitbreken van den oorlog wordt me
degedeeld en de staat van oorlog wordt afge-
kondigd. Tegelukertyd is een ordonnantie in
zake de verdediging van Indië uitgevaardigd,
waardoor decentrale regeering uitgebieide .vol-
machte^ krijgt, o.a. de contróle op handel en
industrie voorzoover deze verband houden met
dé oorlogvoering.
Maandagavond 1135 uur arriveerde in een
specialen Duitschen trein op het station Olden
zaal, de FTansche ambassadeur te
Coulondre.
Naar van goed ingelichte ayde te Beriyn be
kend wordt heeft de staatssecretaris in het de
partement van Bultenlandsche Zaken, von
Weiszacker, heden den Amerikaanschen zaak
gelastigde ontvangen. Hy deelde hem
dat Duitsche zeestrydkrachten niet by
BERLIJN, 4 Sept. (D. N. B.) In verband
met de door de omstandigheden in het leven
geroepen grootere behoefte aan betalingsmid
delen, zyn den laatsten tyd weer meer biljet
ten van vyf rentemarken in omloop gebracht.
Nu is hiermede nog niet met even zooveel
woorden gezegd dat Italië de wapenen zal op
nemen om naast Duitschland te stryden, maar
dergeiyke uitlatingen als de hier geciteerde zou
Frankrijk en Engeland wel eens te denken
kunnen geven. Het geval zou kunnen zyn, dat
deze laaden de neutraliteit van Italië slechts
dan zouden willen erkennen, wanneer Italië
sterk garanties gaf. Welke garanties zouden
evenwel vereenlgbaar zyn met de militaire al
liantie, die Italië aan Duitschland bindt? In
ieder geval schynt ons de Itallaansche neutra
liteit nog steeds geen zaak die buiten kyf staat
De veiligheid van het land is verzekerd. Ons
machtige en tuchtvolle leger houdt aan onze
grenzen waakzaam de wacht. In al onze pro
vinciën, Vla^msche en Waalsche, staan onze
soldaten tegenbver eiken inval paraat.
Het land is voor langen tijd van voorraad
voorzien; niets onder dit opzicht kan onrust
wekken. f
Het economische leven moet zooveel mogelyk
worden voortgezet. Dat iedereen aan he» werk
blljve en zich kwyte van zyn dageluksche taak
met nauwgezette zorg.