ONS BLAD
Britsche vliegers bestoken
Wilhelmshaven
Gedrukte stemming
te Warschau
Zuid Afrika breekt
met Berlijn
Het nieuws van heden
Twee bommen
Luchtalarm te
Parijs
Binnenhof.ïlióóer^aal
Duitsche oorlogsbodems getroffen; vijf
Engelsche vliegtuigen neergehaald
Grand Hotel Wientjes - Zwolle
Speciaal ingericht voor langer of korter verbluf
in crisistijd
Buitenhof...Dl.UERS
A CCU WJ:rMlï
ZDOMIHIT
VREEMDE VLIEGTUIGEN
BOVEN ONS LAND
DE BAROMETER
GRIEKS CH SCHIP OP
DUITSCHE MIJN
OP
Deensche stad
KLM. HERVAT DIENST
OP INDIË
HISTORISCH MOMENT
IN OLDENZAAL
HET EERSTE FRANSCHE
LEGERCOMMUNIQUÉ
E.NA.vanMEVERDEN
ACCOUNTANT,lid ned.uniev.acc
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
In
Groote luchtaanval
Uitwiaaeling van gezanten
Hitler naar het front
Ook Argentinië neutraal
De toeatand te Berlyn
5
DEN HAAG
P VAN BOOTZ
DINSDAG 5 SEPTEMBER 1939
Duitsch schip tot binken
gebracht
Poolache troepen hebben bij het
terugtrekken vele dorpen
in brand geatoken
Engelsche vliegtuigen boven
W eat-Duitachland
De Duitachera zouden niet
veraf meer zyn
Franco kondigt strikte
neutraliteit af
Vliegtuigen in België
tot dalen gedwongen
Vooratel aangenomen met 80
tegen 67 stemmen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Koning George tot de
Britsche vloot
r*
Het Weer
KRANTEN MET
SENSATIE KOPPEN,
verent mistende berichten,
gejaagde sfeerhoe goed
Joati in de Ooatzee vergaan;
bemanning gered
^KXWWWWMIIII
-"‘Ét
de omgeving van Amaterdam
onder vuur genomen
Mayonnaise
Route thana over Frankrijk
en Italië
WILHELMSHAVEN, 5 Sept. Twaalf Engelsche bom
bardementsvliegtuigen van het nieuwste model hebben Maandag
avond tegen 6 uur Wilhelmshaven en Cuxhaven gebombardeerd.
De bommen richtten, aldus het D.N.B., geen schade aan, daar de
vliegtuigen door sterk afweergeschut in hun verrichtingen belem
merd werden. Van de twaalf machines werden er, aldus het Duit
sche bericht, vijf neergeschoten. De aanvallers onttrokken zich in
Zuid-Westelijke richting aan het spervuur en zetten koers naar
Nederlandsch gebied.
K'
Jaarbeurs - Stand No. 101*
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 2«6
alle opvarenden der Athenia
land
over
betuigd
en
Ned-
op
o o
•»*4
Men zie hierover verder elders in dit blad.
speciaal
aangelegd
De
Si
tf
6
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Stand op Dinsdag 1* »»r ’js: 7<M
Vsrigs «tand: 704
De oorlog tegen Duitschland is begonnen. In allerijl wordt in het Duitsche rijk op
vele plaatsen luchtafweerge schut in stelling gebracht
BERGEN, 4 Sept. (Belga). Twee kleine Fran-
iche Jachttoestellen. die bij Qulevrain over de
Belgische grens waren gekomen, zijn gedwon
gen bij de grensposten te dalen. De bemanning
werd geïnterneerd. Zij verklaarden, dat zij te
gen hun wil over de grens waren gekomen.
BUENOS AIRES. 4 Sept. (Havas). De
i.isterraad heeft een besluit afgekondigd.
helzende de neutraliteit van Argentinië.
Duitsch afweergeschut opgesteld op een
boot op een der rivieren
Van het Westfront worden nog geen mi
litaire operaties bericht.
Duitsche troepen bereiken
Oost-Pruisen.
de
van
Naar het oppercommando van de Duitsche
weermacht te Berlijn mededeelt, hebben de aan
meldingen voor vrijwillige dienstneming bij de
weermacht een zoodanigen omvang aangenomen,
dat een tijdige afhandeling niet mogelljk was en
de betrokken bureaux tijdelijk geen -aanmel
dingen meer kunnen aannemen.
mi-
be-
de
te
80
ongunstige weersomstandigheden
en
Het ministerie voer Voorlichting te Londen
deelt mede, dat in den nacht van 3 op 4 Sep
tember vliegtuigen van de Royal Air Force uit
gebreide verkenningsvluchten hebben onderno
men boven Noord- en Weat-Dultschland. Hun
werd geen strijd geboden door vijandelijke vlieg
tuigen. Ruim 6.000.000 exemplaren van een waar
schuwing aan het Duitsche volk werden over
een uitgestrekt gebied neergeworpen.
[Amsterdam Tel. 36948 - Mwnixstr. 425
[Deventer^ Tel 4292 - Diepenv. weg 265
PARUS, 5 Sept. (Rente*'). In den af-
getoopen nacht om 3.40 uur loeiden de
sirenes in de Fransche hoofdstad om de
bevolking er voor te waarschuwen, dat een
luchtaanvsl te verwachten was.
Om 6.4» nr werd het signaal alles veilig
gegeven.
5iiilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliiiilllilillilitillllllllllllllllllllli^
In den sector Pommeren werden wij na zeer
verbitterde gevechten gedwongen Bydgoszcz en
Groedziadz te ontruimen. Aan h^t front van
C'ietsjanof en Przasnysz duurt d« strijd voort.
IHIIIIIIIIIIIIIIIIII
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
wind uit westelijke richtingen, gedeel-
lyk bewolkt, weinig of geen regen, wei
nig verandering in temperatuur.
Zon op 6.15 onder 19.42. Licht op 20.12.
Maan op 22.23 onder 13.13. 6 Sept. L.K.
STOCKHOLM, 4 Sept. (Havas) Een
vliegtuig heeft twee bommen op de Deen
sche stad Esbjerg geworpen. Een huis werd
aanzienlijk beschadigd, terwijl twee dooden
en drie gewonden vielen. Volgens de „Af
tonbladet” heeft men gisteren zeven Duit
sche bombardementsvliegtuigen waargeno
men, die boven de Oeresund' in noordelijke
richting vlogen.
.Volgens Havas hebben Duitsche vliegtuigen
gisteren het dorp Omnieluch. dat 250 in
woners teil, geheel vernield. In hetzelfde dis
trict wierpen de toestellen bommen uit op de
weilanden, waarbij een groote hoeveelheid vee
gedood werd. -
De Regeert ngspersdienst meldt:
Op enkele blijkbaar verdwaalde vliegtuigen,
die om ongeveer vier uur hedenochtend over
ons land, en met name in de omgeving van
Amsterdam verschenen, kon het vuur wor
den geopend.
STOCKHOLM. 4 Sept. (Havas). Het eerste
slachtoffer van de Duitsche mijnen ten zui
den van de Sont is het Grteksche schip
„Josti", dat op weg was van Leningrad naar
Antwerpen. De geheele bemanning, bestaan
de uit 39 personen, is gered. Zij werd aan
boord genomen door de Zweedsche loodsboot
en het Finsche schip .Poseidon”.
is het dan. even tot xichxelf
komen, gesterkt door
TIP van BOOTZ
IIIIIHIIIIIIIIÉIIIIIIIIIIIIIII^
Australië en Nieuw-Zeeland beschouwen
zich ook als in staat van oorlog met
Duitschland.
SCHUILKELDER
onder deskundig toezicht
Dinsdagmorgen om 6.30 uur is de „Torenvalk",
gezagvoerder Kooper. van Schiphol naar Bata
via vertrokken. De route loopt over Frankrijk en
Italië. Het ligt in het voornemen de luchtver
binding Amsterdam—Batavia op regelmatige
wijze te herstellen, dus zal Donderdag a.s. het
volgende vliegtuig en Zaterdag het daarop vol
gende vertrekken.
Ook verwacht de directie der K.L Mdat de
„Oehoedie sedert Zaterdag in Alexandrië
wacht op nadere orders, Woensdag binnenkomt.
De Duitsche luchtmacht heeft reeds
vele plaatsen in Polen gebombardeerd.
Het ophangen der bommen voor het
vertrek der vliegtuigen
BURGOS 4 Sept. (Havas). Franco heeft
een decreet onderteekend. waarbij de „strlcte
neutraliteit'’ van Spanje wordt afgekondigd
I
ken. Uitvoerig beschrijft hij de Duitsche lucht
aanvallen op militaire objecten. Uit alle ge
vechtsvliegtuigen, zoo zegt hij, glijden de bom
men en verdwijnen in de gebouwen van een
vliegveld, in de hangars, de benzinetanks en-
zoovoort. Waar zij verdwijnen stijgt terstond
een wolk van rook en vlammen omhoog.
LONDEN, 4 Sept. (Reuter). De admiraliteit
deelt mede, dat het optreden der vloot voort
gezet wc.'dt op alle zeeën, maar dat tot dus
verre nog geen groote operaties te melden
vallen. Dover is gesloten voor de koopvaardij.
II
Coulondre en Henderson vertrekken uit
Berlijn via Nederland naar hun land.
KAAPSTAD. 5 Sept. (Reuter).
Het parlement van Zuid-Afrika heeft
een door generaal Smuts ingediende
motie, waarin werd ^Voorgesteld
betrekkingen met Duitschland
verbreken. aangenomen met
tegen 67 stemmen.
Een speciale berichtgever van de „B Z. am
Mittag” schildert den Dultschen opmarsch in
Polen, en schrijft, dat de Polen op hun terug-
*ocht de eigen Poolsche dorpen in brand ste-
PARIJS, 4 Sept (Havas). Het communi
qué van den avond van 4 September
luidt: „Geleidelijk wordt op het front con
tact tot stand gebracht. De Fransche see-
strjjdkraehten hebben zich naar de haar
aangewezen posten begeven. De luchtmacht
verricht de noodige verkenning”.
Het Duitsche gezantschap te 's Gravenhage
deelt mede; De Nederlandsche radio heeft
Maandagavond het bericht verspreid, dat Duit
sche vliegtuigen de Nederlandsche grens heb
ben overschreden. Dit bericht is niet Juist Mer.
heeft geconstateerd, dat deze vliegtuigen de
Engelsche lange afstands-bombardements-
vliegtulgen waren, die zich na hun vergeef-
schen aanval op Wilhelmshaven hebben kun
nen redden door over Nederlandsen gebied te
vliegen. Meer dan de helft der asm dezen bom
aanval op Wilhemshaven en Cuxhaven deelne
mende Engelsche vliegtuigen is door Duitsche
Jagers en luchtafweergeschut vernield
Vak officieele zijde te Berlyn werd me
degedeeld;
Door het snelle optrekken der Duitsche
troepen zjjn de Polen er niet in geslaagd
uitvoering te geven aan hun voornemen
wat door mededeelingen van gevangenen
bevestigd is de Warthesteiling te be
houden. Ostrowo, Krotosjin en Lissa zijn
in Duitsche handen. Vanmorgen hebben
troepen uit het Rijk voor het eerst over
land Oost-Pruisischen bodem bereikt.
Uitwisseling van gezanten te Oldenzaal.
BERLIJN, 4 Bcpt. <D. N. B.) Van het ooste-
Hjke front wordt gemeld:
Op den weg Rhede—Briesen heeft Maandag
een Duitsch eskader vliegtuigen een colonne
Poolsche militaire voertuigen aangevallen die
op den terugtocht was. De aanval in duikvlucht
van de Duitsche bommenwerpers dwong de
Polen tot overijlden vlucht. Neergeworpen bom
men deden de Poolsche voertuigen in alle rich
tingen uiteenstuiven en richtten een heillooee
verwarring aan. Een bom viel midden in een
machlnegeweemest. dat volkomen vernietigd
werd.
De tramremise werd vernietigd. Aan het Oost-
station van Warschau is een sanitaire trein
met Roode Kruisteekenen getroffen. De voor
stad Praga werd getroffen door een gasaanval.
Duitschers confiskeerden overal den oogst. Vee
en levensmiddelen worden naar Duitschland
gezonden
De Regeeringspersdlenst meldt:
Maandagavond kort na 7 uur zijn in het
uiterste noorden des lands twee buitenland -
sche militaire vliegtuigen gesignaleerd, die
zich binnen ons rechtsgebied in westelijke
richting bewogen.
De in verschillende plaatsen verkregen ge
gevens worden verzameld en vergeleken,
ten einde te kunnen vaststellen, tot welke
nationaliteit de vliegtuigen beh<x>rden en de
betreffende regeering voor deze schending
van onze neutraliteit aansprakelijk te
stellen.
WARSCHAU, 4 Sept. (P.A.T.). Hedenmid
dag tegen 17 uur is de grootste luchtaanval
op Warschau gericht De Duitsche eskaders
bombardeeren verscheidene plaatsen in de
buitenwijken der stad, achtervolgd door
jachtvliegtuigen en krachtig aangevallen
door luchtafweerbatterijen. Verscheidene
toestellen werden neergehaald. Een der neer
gehaalde machines kwam midden in een
«trast terecht tengevolge waarvan talrijke
slachtoffers vielen, wier aantel nog niet is
vastgesteld.
LONDEN. 4 Sept (Havas). De Eligelsche
Koning heeft een bemoedigingsboodschap aan
de vloot doen toekomen, waarin hij er aan her
innert, dat hij zelf vroeger bjj de marine dienst
heeft gedaan. De minister vu Marine
Churchill, heeft den Koning dank gnegd en
hem verzekerd, dat do geheele vloot fibr taak
met eere aal vervullen.
Het vierde communiqué van het Poolsche al-
gemeene hoofdkwartier luidt als volgt:
„In den loop van den nacht vah 3 op 4 Sep
tember zjjn de luchtaanvallen op plaatsjes in
de nabijheid van Warschau' voortgezet, waar
door talrijke branden ontstonden en slachtoffers
onder da burgerbevolking vielen. Vanmiddag is
Warschau gébombardeerd. In den loop van gis
teren zijn talrijke steden in geheel Polen ge
bombardeerd. Vandaag heeft de Poolsche lucht
macht talrijke en doeltreffende aanvallen op
vijandelijke gemotoriseerde en gepantserde een
heden in de streek ten noordoosten vanCzesto-
chowa gedaan. Zeventien vijandelijke vliegtuigen
werden neet geschoten. De Polen verloren acht
vliegtuigen.
Aan hel zuidwestelijke front duren de hard
nekkige gevechten voort. In den nacht van 3 op
4 September hebben de Poolsche troepen doel
treffende aanvallen op gepantserde eenheden
van den vijand gedaan. De vijand leed verliezen.
- I 1% emSALADESAUS
AMSTERDAM TE L9O561-22561
P.C. HOOFTSTR. 7 na 6 uur 25/25.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt:
„Munch, de Deensche minister van Buiten-
landsche Zaken, neeft vandaag den Duitschen
gezant ontvangen en hem medegedeeld, dat te
gen 17 uur een vliegtuig twee bommen op de
Deensche stad Esbjerg heeft laten vallen, waar
door een huis verwoest werd. De nationaliteit
van Let vliegtuig kon niet worden vastgesteld.
De bomscherven zullen onderzocht worden.
De Duitsche gezant heeft onmiddellijk duide
lijk verklaard, dat hier in geen geval sprake was
van een Rljksvliegtuig. omdat het Duitsche
luchtwapen van den Fuehrer order heeft gekre
gen tot eiken prijs het gebied der neutrale sta
ten te eerbiedigen. Ondertusschen is geconsta
teerd. dat geen enkel Duitsch vliegtuig over
Jutland heeft gevlogen.
Dit feit is onmiddellijk ter kennis van
Deensche regeering gebracht. Het werpen
dezen bom moet ongetwijfeld beschouwd wor
den als een uitdagingspoglng van Engeland en
door het publiek gelaakt worden."
Havas seinde later nog, dat vier bommen ge
worpen zijn, waarvan er slechts een ontplofte.
Er zouden tien gewonden zijn, van wie vier
ernstig.
Het Britsche ministerie van voorlichting deelt mede: Hedenmiddag
hebben eenige eenheden van de Britsche luchtmacht een aanval gedaan op
schepen van de Duitsche vloot te Wilhelmshaven en Brunsbuttel, aan den
ingang van het Kielerkanaai. Verscheidene Duitsche oorlogsschepen, die in
de wateren buiten Wilhelmshaven lagen, werden door voltreffers met zware
bommen ernstig beschadigd. Te Brunsbuttel werd een aanval gedaan op
een oorlogsschip, dat langs den havendam lag, welk schip eveneens zwaar
beschadigd werd.
Gedurende de operatie, die in zeer
werd uitgevoerd, werden onze vliegtuigen door vijandelijke vliegtuigen
luchtafweergeschut bestookt, hetgeen eenige verliezen ten gevolge had
De Britsche kruiser Ajax heeft, volgens Ha
vas, het Duitsche vrachtschip Olinda voor de
monding van de Rio Grande tot zinken ge
bracht. De bemanning is gevangen genomen
en naar Montevideo gebracht aan boord van
het Britsche vrachtschip Saintgerald.
Men seint ons uit Warschau d.d. 4 Sept.:
Het grootste deel Óer Duitsche weermacht is
in Pommeren geconcentreerd. Daar zijn Byd
goszcz, Ciechanow, Grudziondz en Przasnysz
bezet.
Poolsche cavalerie is hedenavond Oost-Prui
sen binnengerukt.
De Duitschers bombardeerden een vluchtelin-
gentrein uit Czenstochowa. Alle vensters wer
den verbrijzeld. Het aantal dooden en gewon
den is onbekend
Duitschers inkwartierden manschappen en
paarden in bet vermaarde klooster Jasna Gora
in Czenstochowa (het Poolsche „Gourdes").
Monniken brachten het wonderbaar beeld der
Moeder Gods in veiligheidHet religieuze besef
van het Poolsche volk is diep gekwetst.
34 Polen op de Westerplatte verdedigen zich
reeds vijf dagen tegen enkele Duitsche divisies.
Tallooze vrouwen en meisjes vertrekken naar
het front ter verpleging der soldaten.
De stemming fti Warschau is gedrukt.
Ooggetuigen melden volgens Reuter uit Ber
lijn, dat de bevolking aldaar noch het wilde
enthousiasme van 1914 betoont, noch uitbarstin
gen van haat of verbittering.
Een groot aantal menschen heeft geluisterd
naar de radio-uitzending van het Britsche ulti
matum. waarbij zü zich onthielden van bltyken
van goed- of afkeuring. Er zjjn geen betooglngen
gehouden in de buurt van de ambassadege
bouwen van Frankrijk en Engeland, en de daar
geposteerde schildwachten hadden niets te doen
Volgens een officieele persoonlijkheid te
Washington is de Amerikaansche ambassa
deur te Berlijn. Hugh Wilson. Vrijdag afge
treden uit protest tegen het binnendringen
der Duitsche troepen in Polen.
Dinsdagmorgen om 5.50 uur arriveerde op
het station te Oldenzaal de Duitsche gezant
uit Parijs. De Fransche ambassadeur uit
Berlijn, die reeds Maandagavond met een
speclalen Duitschen trein te Oldenzaal was
aangekomen, is Dinsdagmorgen om zeven
uur met den Franschen trein van Olden
zaal naar Parijs vertrokken, terwijl de
Duitsche ambassadeur met den anderen
trein naar zijn land is afgereisd.
ue stemming m Warschau is gedrukt. De
Duitschers staan niet veraf meer. Overal wor
den zandzakken aangebracht.
Benzineverkoop is verboden.
Hedenmiddag vier uur volgde een zwaar
bombardement varf Warschau. Brand- en gas
bommen werden geworpen. Vier huizen en een
legerwerkplaate raakten in brand. Vele huizen
werden beschadigd. Er vielen tallooze cooden
en gewonden.
Dr. Colyn zal zitting nemen in de Eer
ste Kamer; dr. De Vlugt heeft zijn zetel
daarvoor ter beschikking gesteld.
De Tweede Kamer heeft verschillende
oorlogsontwerpen aangenomen; verkla
ringen van de fractieleiders tot steunver-
leening aan de regeering.
K. L. M. hervat den dienst
Indië.
BRUSSEL, 4 Sept. (Reuter A
Volgens Belgische en Zwitserscbe
journalisten, die zich nog steeds te
Berlijn bevinden, is Hitler vastbeslo
ten dat Groot Brittannië en Frank
rijk aan het westelijke front de eer
ste schoten zullen moeten lossen.
In de Wilhelmstrasse wordt ver
klaard, aldus zeggen zü, dat
Duitschland zal reageeren, doch niet
zal provoceeren.
Uit het hoofdkwartier van den Fuehrer werd
bericht: Hitler is op weg naar het front van
ochtend over de grens van den Poolschen cor
ridor gekomen In den vroeger, middag bereik
te hjj bij Kulm den Weichsel. waar h(j het
overtrekken van de Duitsche voorhoede blj-
woonde. De huizen in de steden en dorpen
waardoor Hitler kwam, waren met bloemen en
hakenkruisvlaggen versierd. Bij aankomst van
den Fuehrer luidden de kerkk.okken
Indische sultans hebben trouw
aan H. M. de Koningin en de Indische
regeering.
Het Grieksche schip Josti in de Oostzee
op Duitsche myn geloopen en vergaan;
de bemanning werd gered.
Vrjjwel
gered.
