Koning Leopold richt zich tot
het Belgische volk
mee
De ondergang der
Athenia
Coulondre te
Oldenzaal
Italië voorloopig
neutraal
Mobilisatie in
Marokko
Australië vecht
ook
MOSKOU LEVERT AAN
BEIDE PARTIJEN
VASTBERADEN EN KALME
WOORDEN
DINSDAG 5 SEPTEMBER 1939
Het Vaticaan zet zijn
besprekingen voort
L
V eiligheidsmaat regelen
ter zee
^Luid-Amerika
Churchill over de Athenia
Baltieche etaten
UIT DE STAATSCOURANT
Artillerie-inrichtingen
Een tweede Poolsche
Duitsche radiorede
duikboot vernield
4
w>
les
Vrijwel alle leden der bemanning
en passagiers werden gered
Britsche schepen gaan
in convooi varen
Daar wachtte hij op den Franschen
trein uit Parijs
Gebruik van gassen
ontkend
Duitsch mijnenveld
in de Oostzee
Verklaringen van
neutraliteit
Ook Nieuw-Zeeland beschouwt
zich als vijand van Duitschland
Ter bescherming van Amerikaan
sche vluchtelingen
Volgens D.N.B. houdt Duitschland
zich aan volkenrechtelijke
overeenkomsten
DE WETHOUDERSVERK1E-
ZINGEN
t
„God zal ons België
beschermen*
Voorzorgen voor het
Suezkanaal
Egypte breekt met
Berlijn
Koning van Cambodja betuigt
trouw aan de Fransche
regeering
Meer muntbiljetten
in Duitschland
Jtaat van oorlog in
Britsch-Indië
Onderwijs
Egyptische partijen aan
Britsche zijde
Mussolini blijft vasthouden aan
zjjn eigen eischen en wenschen
Chamberlain houdt een
België en Zwitserland
L
l
l
t
seinde
correspondent
F
l
idel
ree
men
van
9
»ch
STOCKHOLM. 4 Sept. (Havas). Duitschland
reeds
talrijke
van
Defensie.
Duitsche
Het
D
Berlijn.
BERLIJN, Sept. (D. N. B.)
De positie van een onzijdig land la moeilijk..
Het kan niet anders of het wordt met allerlei
propaganda en drijverijen bestookt. Maar het
BRUSSEL, 4 Sept. (Belga). Koning Leo
pold heeft zich hedenavond door de radio tot
sljn volk gericht met een toespraak, die in
den Nederlandschen tekst als volgt luidt:
moet zelfstandig blijven, de oogen steeds ge
richt op zün eigen bestemmingen en op zijn
eigen doeleinden. Geen enkele overweging mag
het daarvan afleiden. Indien het recht heeft op
de eerbiediging van zün onzijdigheid, moet het
zich ook de plichten opleggen die door deze on
zijdigheid worden geboden
1
l
Deze biljetten stfn nooit ongeldig verklaard en
moeten derhalve als volledig geldige betalings
middelen worden beschouwd.
Teneinde te voldoen aan de behoefte van
kleinere munt zullen ook biljetten van een en
twee rentemark in omloop worden gebracht
BERLIJN. 4 Sept. Het Duitsche Nieuws*
bureau meldt:
l
I
i
1
l
bet
eeni-
der menschelIjkheld. De Kerk heeft in haar
concilies steeds verklaart, dat aanvallen op de
civiele bevolking en dus ook op net werk ten
vélde en de bedrijven dier civiele bevolking
verboden is. Wanneer de civiele bevolking bü
wijze van repressallle wordt aangevallen is het
daarom niet minder monstrueus.
Er verluidt, dat 75 procent van de passagiers
der Athenia vrouwen en kinderen warén. Amb
tenaren der reederU verklaren, dat er 300 Ame
rikanen aan boord waren. Volgens Press Asso
ciation waren er 34 Duitschers onder de pas
sagiers.
lel
len
•0,
20.
die
.50.
Uk.
▼aardü vati het Suez-Kanaal, niet zal be
lemmeren.
oer
ige
tot
ler,
.06.
in
ns:
x>-
ie-
xir
en
IS.
in
zie
ver
laai
■en.
400
ten
itte
'et-
-54
55
2e
42.
3e
2e
2e
„Myn waarde medeburgérs.
Nabij ons is de oorlog uitgebroken. Een
tijd van economische en zedelijke beproe
vingen breekt voor België aan. Talrijke haar
den kennen voortaan de ontroeringen van
het scheiden. Ouders, vrouwen, kinderen.
Ik kom u betoogen, dat Ik In gedachten aan
uw zijde sta.
BERLIJN, 4 Sept.
Nieuwsbureau meldt:
Hedenmorgen werd een tweede Poolsche
onderzeeboot door Duitsche zeeetrydkrach-
ten vernield.
Ik vraag aan een leder zichzelf bij de
uiting van zijn meenlngen de strenge tucht
op te leggen, die een slipte onzijdigheid
vereischt. De geheele natie heeft tot plicht
de regeering door een waardige en over
dachte houding bij te staan in haar vast
besluit het land buiten elk conflict te hou
den en het doorvoeren van zijn vredige
werkzaamheden mogelijk te maken.
Dat artikel eindigt als volgt: „In zijn bood-
gisteren sprak de heer Chamberlain
;h uit, dat hü zoolang nog zou
schap van
den wenifcl
gen leven, totdat de herbouw eh bevrüding van
Europa zouden zijn verzekero. Wjj wenschee
hem een lang leven toe, maai één ding is ze
ker, dat Italië aan den heropbouw en de be
vrljding van Europa niet vreemd zal zijn er.
dat nieuwe Europa niet uit een tweede Ver
sailles te voorschijn zal komen
De Engelsche ambassadeur te Berlijn, Hen
derson, bevpnd zich vannacht om twee uur op
het station Rhelne en zou vandaar vermoedelijk
niet eerder vertrekken, dan wanneer het schip
waarmede de Duitsche zaakgelastigde, dr. Kordt,
uit Londen Is vertrokken, zich In de Nederland-
sche territoriale wateren bevindt.
een
terwijl
Het ant-
dat nle-
heeft In het
'"Ohder gejuich bevestigde Churchill dat alle
passagiers en leden der bemanning, met uit
zondering van degenen, die door de ontplof
fing waren gedood, opgepikt zijn, maar zoo
voegde hij hieraan toe -c dit gelukkige einde
wijzigt geenszins het feit, dat onder geen om
standigheden open booten op 300 mijl van land
beschouwd kunnen worden als een veilige
plaats. Voorts deelde Churchill nog mede dat
Zoo spoedig mogelUk een convoolsysteem uit
gewerkt zal worden.
Voor het tijdvak 15 September 10301 Jan.
194 is opnieuw benoemd tot directeur, voor
zitter der directie van het Staatsbedrijf der
Artillerie-inrichtingen de heer Ir. A. Oroothoff,
en is met Ingang van 1 Januari 1940 benoemd
tot directeur, voorzitter der directie, van het
Staatsbedrijf der Artillerie-inrichtlngen de ad
junct-directeur van dit-Staatsbedrijf ir. Den
Hollander.
In een van de Nieuw Zeelandsche regeering
te Londen ontvangen telegram wordt de' Brit
sche regeering verzocht de Duitsche mede te
deelen, dat de regeering van Nieuw Zeeland zich
aansluit bij het optreden van de Britsche regee
ring. Nieuw Zeeland geeft de Britsche regeering
de meest volledige verzekering van allen moge-
lljken steun.
BRUSSEL, 4 Sept. (Havas). Belga be
richt uit Berlijn dat de ambassadeurs van
Groot Brittannië en Frankrijk vanochtend
uit Berljjn zijn vertrokken naar Nederland.
Op het laatste cogenbük hebben de Dult-
aehe autoriteiten niet toegestaan, dat de
ambassadeurs naar België «ouden gaan.
Officieel wordt te Brussel medegedeeld, dat
de Belgische regeering aan alle belanghebbende
regeeringen mededeeling peeft gedaan van de
neutraliteit van België.
De Bondsraad van Zwitserland heeft een
verordening uitgevaardigd betreffende de hand
having der neutraliteit.
Na onderling overleg hebben Litauen. Let
land en Estland tegelijkertijd neutraliteit*ver
klaringen afgelegd. Uit deze verklaringen blijkt
de solidariteit der Baltische landen.
In welingelichte kringen verneemt Reuter,
dat de Sovjet-regeering .de neutraliteit in
acht neemt en dat levenngen aan belde
partijen zullen geschieden.
MELBOURNE, 4 Sept. (Havas). Do
gouverneur-generaal 'van Australië, lord
Gowrie, heeft Zondag te 21.55 uur het de
creet, waarbij de oorlog, wordt afgekondlgd,
geteekend.
Minister-president Menzies heeft in een
radloredevoering verklaard, dat Australië in
oorlog is.
LONDEN, 4 Sept. De diplomatieke cor
respondent van Reuter verneemt, dat oe
Poolsche ambassadeur te Moskou de regee
ring der Sovjetunie er van in kennis heeft
gesteld, dat Duitschland Poolsch grondge
bied is binnengevallen en dat er thans een
oorlogstoestand bestaat tusschen Dultsch-
land en Polen.
Plicht van goede trouw: wü hebben onze
onzijdigheid bevestigd, wü moeten haar dan
ook uitvoeren. België heeft nooit aan zijn
woord verzaakt Plicht van moreele houding:
de vrijheid onder al haar vormen, was voor de
Belgen steeds een kostbaar goed. Maar In deze
gevaarlijke oogenbllkken kan een woord, een
daad, een onbezonnen geschrift de belangen van
het land schaden.
Nu is hiermede nog niet met even zooveel
woorden gezegd dat Italië de wapenen zal op
nemen om naast Duitschland te strijden, maar
dergeltjke uitlatingen als de hier geciteerde zou
Frankrijk en Engeland wei eens te denken
kunnen geven Het geval zou kunnen zün. dat
deze landen de neutraliteit van Italië slechts
dan zouden willen erkennen, wanneer Italië
sterk garanties gaf. Welke garanties zouden
evenwel vereenlgbuar zijn met de militaire al
liantie, die Italië aan Duitschland bindt? In
leder geval schijnt ons de Itallaansche neutra
liteit nog steeds geen zaak die bulten kijf staat
De benoeming van Ir. J. C. van Staveren tok
bijzonder hooglee-aar voor den leerstoel van
wege de vereeniglng van directeuren van elec-
triclteltsbedrljven in Nederland bij de faculteit
der wis- en natuurkunde aan de rijksuniversi
teit te Utrecht, om onderwijs te geven in de
electro-techniek, is bekrachtigd
Tijdelijk benoemd tot leeraar aan de RH-BJB.
te Drachten: dr. J. Key, wonende te Zwolle.
Voor het tijdvak van 1 Sept 1939 tot 1 Sept.
1940 is wederom benoemd tot leeraar een de
middelbare koloniale landbouwschool te De
venter, ir. W Chr. Bedding, aldaar.
Legerorder nr. 358 o bevat een beschikking
van 30 Augustus van den minister van Defen
sie. betreffende de wethoudersverkiezingen. van
een volgenden Inhoud:
Ter kennis wordt gebracht, dat onder de wa
penen zijnde gemeenteraadsleden In de gele
genheid moeten worden gesteld, de eerste
vergadering van hun nieuw gekoeen gemeente
raad bij te wonen
Alle politieke partijen van Egypte aldus
meldt Reuter uit Cairo inclusief de
machtige Wafd-partU, zijn eenstemmig in
hun voornemen den bondgenoot Groot-Brit-
tannlë tot het uiterste bü te staan. Zij
verklaren dat de Arabische wereld solidair
is met Groot-Brittannië.
heeft de Zweedsche regeering er van in kennis
gesteld dat een mijnversperring gelegd is voor
den zuidelijken uitgang van de Oresund en de
Groote Belt, alsmede voor de Danziger bocht.
In het Britsche Lagerhuis heeft Churchill,
antwoordende op een vraag betreffende het In
cident met de Athenia, een "erklaring afgelegd.
De minister werd bij zijn eerste optreden ais
First Lord of the Admiralty luide en langdurig
toegejuicht. HU zeide, dat de kapitein van de
Athenia vannacht om 1 uur meldde, dat het
schip snel zonk. Eenlgen van de veertienhon
derd passagiers, waaronder driehonderd bur
gers der Vereenlgde Staten, bevonden zich toen
nog aan boord. Het schip, zoo voegde Chur
chill hieraan toe, werd zonder de minste waar
schuwing getorpedeerd. Het was in geen en
kel opzicht een hulpkruiser. In antwoord op
eep aanvullende vraag zeide Churchill nog, dat
de Athenia zeker zonder de minste waar
schuwing getorpedeerd werd onder omstandig
heden, welke alle landen der wereld, Inclusief
Duitschland zelf, aan het einde van het vorige
jaar als onmenscheljjk hebben gekenmerkt.
BERLIJN, 4 Sept. (D. N. B.) In verband
met de door de omstandigheden in het leven
geroepen grootere behoefte aan betalingsmid
delen, zün den laatsten tijd weer meer biljet
ten van vijf rentemarken in omloop gebracht.
mede,
den
aanslag op het ss. Athenia betrokken kunnen
zijn. Verder wees de staatssecretaris erop dat
de Duitsche marine instructies heeft ontvan
gen zich aan de regelen van het prijsrecht te
houden.
De algemeenc mobilisatie is in geheel Pransch
Marokko ten uitvoer gelegd Reeds Zondagmor
gen hebben de nog niet opgeroepen reservisten
zich bij hun regimenten gevoegd. In massa
meldden Marokkanen., al dan niet onderworpen
aan militaire verplichtingen, zich bij de bur-
gerlljke en militaire autoriteiten aan. Talrijke
vreemdelingen bleven verzoeken in de gelederen
te worden opgenomen.
Volgens een Havas-berlcht uit. Hanoi heeft de
gouverneur-generaal van Indo-China een tele
gram ontvangen van den Koning van Cambodja,
waarin deze de Fransch^ regeering de verzeke
ring geeft van de onwankelbare gehechtheid van
het volk van Cambodja.
„Welke ook de offers mogen zjjn, die Cam
bodja zullen kunnen worden opgelegd het zal
onwrikbaar vereenlgd blijven met het lot van
Frankrijk en zijn rük in hun strijd voor het be
houd van de beschaving
EE en mensch kan evenmin «en prl-
I vaten godsdienst hebben, alsdat
hij een private zon of een private
maan heeft
Het Britsche ministerie van Voorlichting
deelt mede, dat ongeveer 430 overlevenden van
de Athenia zich aan boord bevinden van den
Noorschen stoomer Knut Nelson, die op weg
is near Galway in den lerschen Vrijstaat,
welks regeering voorbereidingen treft om hen
te ontvangen.
WASHINGTON. 5 Sept. (Hevas). Na een
kabinetszlttlng. die ta-ee uur duurde, heeft
de staatssecretaris van Marine der V. 8.,
Edison, aan de pers verklaard, dat hij de
middelen bestudeerde waardoor schepen,
die Amerikaansche vluchtelingen uit Europa
huiswaarts brengen, beschermd kunnen
worden.
Onze Romeinsche
Maandagavond:
In ArgentUnsche kringen streeft men ernaar,
de Spaansch-Amerikaansche staten buiten het
internationaal conflict te houden In dit ver
band zou de neutraliteitsverklaring van Bra
zilië grooten indruk op de ArgentUnsche bevol
king hebben gemaakt, terwijl de ArgentUnsche
pers ook de telegrammenwisseling tusschen de
presidenten van Columbia en Argentinië in de
zen zin heeft geïnterpreteerd. De president van
Columbia. Santos, heeft in zijn telegram gewe
zen op de noodzakelijkheid van samenwerking
der Amerikaansche staten, en de ArgentUnsche
president Ortiz verklaarde in zjjn antwoord dat
Argentinië reeds de eerste stappen heeft gedaan
door te Buenos Aires contact te zoeken met de
diplomatieke vertegenwoordigers der overige
Zuid-Amerikaansche staten, teneinde op de ba
sis van gemeenschappelUke neutraliteit samen
te werken.
Naar van goed Ingelichte zijde te Berlijn be
kend wordt heeft de staatssecretaris in het de
partement van Bultenlandsche Zaken, von
Weiszacker, heden den Amerikaanschen zaak
gelastigde ontvangen. HU deelde hem
dat Duitsche zeestrUdkrachten niet bü
Met de diverse employé'* der legatie bestaat
het Fransche gezelschap uit ongeveer twintig
personen, terwUl de trein van Duitsche zUde
begeleid werd door een tiental beambten van
de spoorwegpolitie. De trein bestond uit zeven
wagons, waaronder twee slaapwagens.
Het station stond onder bewaking van de bri
gade van de KonlnklUke Marchechaussee te
Oldenzaal, met als brigade-commandant, opper
wachtmeester Den Hamer. Op het station waren
tevens aanwezig de waarnemend Engelsche
consul, de heer F. J. Dikkers, uit Hengeloo en
een vertegenwoordiger van den Franschen
consul te 's-Gravenhage.
LONDEN. 4 Sept. (Reuter) Naar het
ministerie var» Voorlichting heeft medege
deeld worden voorzorgsmaatregelen geno
men om te verzekeren, dat een actie van
den vUand het gebruikmaken door de koop-
NEW YORK. 4 Sept. (Reuter). In offi-
deele Amerikaansche kringen verwacht
men niet dat de Vereenlgde Staten een
fónneel protest zullen indienen bü de Duit
sche regeering betreffende het torpedeeren
van de Athenia, aldus meldt de correspon
dent van het agentschap Dowjones in
Washington. Ambtenaren verklaarden dat
het twijfelachtig was of de Vereenlgde Sta-
ten een motief hadden om te protesteeren,
gezien het feit dat de Athenia onder Brit
sche vlag voer.
Nadat diverse grens- en douaneformaliteiten
waren vervuld en de trein voor het tweede per
ron was gereden, werd ceze onder militaire be
waking gesteld. Het wachten is nu op den Fran
schen trein met den Dultschen ambassadeur uit
Parijs, die eveneens naar zün land terugkeert.
Als deze trein op het station Oldenzaal arriveert,
gaat de Fransche ambassadeur uit Berlijn met
deren trein naar Parijs. Ook de bagage zal in
Het Vatlcaan blUft een intense diploma
tieke actie ontplooien. Kardinaal Magllone
stond in voortdurend contact met de am.
bassadeurs bü den H1 Stoei en heeft, naar
bericht wordt, de Eeuwige Stad thans voor
enkele dagen verlaten.
Met ingang van 1 Sept.-1939 is op het daar
toe door hen gedaan verzoek
een eervol ontslag als zoodanig verleend uit
den militairen dienst aan den reserve-eersteA
luitenant M. J. Koeken, van het le regiment
luchtdoelartillerie, en aan den reserve-twaede-
lultenant J. bU de Vaate. van het 2e regiment N
luchtdoelartillerie. en zUn benoemd en aange
steld, bU het wapen der artillerie, tot eersten
luitenant bU het le regiment luchtdoelartillerie,
de eervol ontslagen reserve-eerste-lultenant
M. J. Koeken, voornoemd, en tot tweede luite
nant, bij het 2e regiment luchtdoelartillerie, de
eervol ontslagen reserve-tweede-luitenant J. bU
de Vaate, voornoemd.
Overgeplaatst is bjj het wapen der militaire
luchtvaart, de luitenant-kolonel F. A. van Hejjst,
van het wapen der infanterie, thans belast met
de waarneming van de functie van comman
dant van de luchtvaartbrlgade, tevens inspec
teur der militaire luchtvaart.
BU het wapen der militaire luchtvaart, tot
kolonel, commandant van de luchtvaartbrlgade,
tevens Inspecteur der militaire luchtvaart, de
luitenant-kolonel F. A. van HeUst, voornoemd.
Aan de heeren dr. P. Prins, predikant te
Dordrecht en ds. A. K. Krabbe, predikant te
Hillegom is op hun verzoek, eervol ontslag ver
leend als reserve-veld-prediker voor den tUd
van oorlog bu het leger te velde.
BU beschikking van den minister van De
fensie zon de benoemde officieren van gezond
heid der 2e klasse D. Schotanus. O. A. Cata
lan!, A. W. Fries en J. W. Fotterman. 1 Sep
tember 1939 geplaatst aan boord van Hr. Ms.
Wachtschip te Willemsoord.
Aan J. H. Vos ter mans, arbeider in dienst der
gemeente Venlo, is de bronzen eere-medallle.
verbonden aan de orde van Oranje-Nassau toe
gekend.
BU K.B. van 1 Sept. 1939 is met ingang van
den datum van dit besluit aan den luitenant
t. zee der 3e klasse bU de KonlnklUke Marine
reserve W. J. Ritte, op zUn verzoek, eervol ont
slag uit den dienst bij die reserve verleend en
is benoemd tot offlcler-vlleger der 3e klasse
bU de KonlnklUke Marine de heer W. j. Ritte
voornoemd.
De Poolsche ambassade te Londen heeft de
mededeeling geoaan, dat zU uit Warschau de of-
flcieele bevestiging heeft gekregen van het ge
bruik van gas door Duitsche vlieger* in Polen.
Het Duitsche Nieuwsbureau is gemachtigd te
constateeren. dat het hier een nieuwe gruwel-
ophltslng betreft, welker doel cuidelUk voor de
hand ligt en die behoort tot de vele ophitsings-
berichten. welke Polen zijn beschermer Engeland
ongezien kan voorleggen. Groot-Brltannië is on
scrupuleus genoeg, om oeze leugen een publl-
clstlsche echo te verschaffen. De gruwelleugens
uit den wereldoorlog herhalen zich Er kan
geen sprake van zUn. dat Duitsche bombarde
mentsvliegtuigen met gasbommen opereervn
Duitschland houdt zich streng aan ce volken-
rechtelUke overeenkomsten, terwül Maandag
avond mei bewUzen geconstateerd kon worden
cat Broot-Brittannië onbekommerd de neutra
liteit van vreemde staten schendt.
Solidariteit, burgermoed, zelfbeheerschlng. dat
zUn de deugden, die zich aan allen onder ons
opdringen. Laat ons het voorbeeld van onze
soldaten volgen. ZU hebben tegenover hun
plicht geen aarzeling gehad. Niets bU ons mag
de kracht van ons leger verminderen, noch de
eendracht waarvan het leger het vaderlandsch
zinnebeeld is.
Meer dan ooit Is de eendracht In een machtig
België de onmisbare voorwaarde van onze vei
ligheid. Het heeft onze afhankelUkheid ge
grondvest. Het heeft in bedreigde uren die oo-
afhankelUkheid gered. Het zal het behoud van
den vrede verzekeren.
God zal België beschermen.’*
Strikt naar de letter genomen gold de
verklaring, die de Itallaansche minister
raad Vrijdagavond aflegde en welke inhield
dat Italië geen Initiatief zou nemen, sléchts
voor de situatie ontstaan door den oorlog
tusschen Duitschland en Polen. Nu ook
Frankrijk en Engeland met Duitschland in
oorlog is zou het geen bevreemding hebben
gewekt wanneer de Itallaansche minister
raad opnieuw was bUeengekomen en een
tweede verklaring had afgelegd. Dit is
evenwel niet gebeurd, en men mag thans
wel aannemen, dat Italië ook onder d«
huidige omstandigheden geen enkel Initia
tief tot militaire operaties zal nemen.
CAIRO. 4 Sept. De minister-president van
Egypte, Maher Pasja, heeft medegedeeld, dat
overeenkomstig het EiMelsch-Egyptlsch ver
drag Egypte de olplomatleke betrekkingen met
Duitschland verbreekt.
Naar vernomen wordt, zjjn
Duitschers gearresteerd
dezen trein worden geladen. De bagage van de.'.
Dultschen ambassadeur wordt dan overgeladen
in -den trein, waarmede, de Fransche ambassa
deur is gearriveerd. Met dezen trein reist dan
de Duitsche ambassadeur naar BerlUn.
De Fransche ambassadeur moet zoolang in den
trein vertoeven, tot de Fransche trein is gear
riveerd. Men, vermoedde, dat deze trein om on
geveer vier uur heden zou aankomen.
In de „Osservatore Romano” van heden
avond zet de hoofdredacteur kracht bU aan de
verzekeringen van de oorlogvoerende landen
dat zU de civiele bevolking zullen sparen. Graat
Dalle Torre noemde de noorlog tegen de ci
viele bevolking een schending van de wetteu
LONDEN, 4 Sept. (Reuter). Chamberlain
heeft zich in een radlorqge in de Duitsche taai
tot het Duitsche volk gericht De Britsche pre
mier zeide:
„Uw land en het müne zijn thans In oorlog
Uw land had bommen geworpen op en was
binnengevallen In het vrU, onafhankelUk
Polen, dat dit land gebonden was om te ver
dedigen. Omdat uw troepen niet teruggetrok
ken »Un in antwoord op de Britsche nota, is
de oorlog gevolgd."
Na feiten gegeven te hebben ten aanzien van
Hitler's aanbod aan Polen, vroeg Chamber-
lain:
„Waarom achtten wU het noodzakelUk
oostelUke mogendheid te verdediaen,
onze belangen in het Westen liggen?
woord, ik betreur het te zeggen, ïr.
mand in dit land vertrouwen
woord van uw leider. HU gaf zUn woord, dat
hu het verdrag van Locarno zou eerbiedigen
en hU brak het. HU gaf zUn woord, dat hü
noch verlangen had noch het voornemen
Oostenrijk te annexeeren en hU brak het. HU
verklaarde, dat hü de Tsjechen niet zou in-
lUven in het Duitsche rük, en hü deed het toch.
HU gaf *Un woord na Muenchen. dat hü geen
verdere territoriale eischen en plannen had in
Europa, en hü brak het. Hü gaf zün woord,
dat hü geen Poolsche provincies wilde en hü
brak het. Hü heeft gedurende jaren gezworen
dat hü de doodsvüand was van het Bolsje
wisme en hü is thans zün bondgenoot. Kan het
u verbazen, dat zün woord voor ons het papier
niet waard is, waarop het is geschreven?
Het Duitsch-Russische pact was een cyni
sche ommekeer, die ten doel had het vredes-
front tegen de agressie in puin te slaan. Dit
gokspel is mislukt. Uw leider offert u, het Duit
sche volk, thans op aan het nog monsterachti
ger gokspel van een oorlog om zichzelf los te
maken uit een onmogeluke positie waarin hü
zichzelf en u gebracht heeft. In dezen oorlog
strüden wü niet tegen u, hetDuitsche volk,
jegens hetwelk wü geen bittere gevoelens heb
ben, maar tegen het tyrannieke en meineedige
regime, dat niet alleen zün eigen volk heeft
verraden, maar de geheele Westersche bescha
ving en alles, wat u en ons dierbaar is.”
Chamberlain besloot zün toespraak met de
woorden: „Moge God de rechtvaardigen ver
dedigen."
De veiligheid van het land is verzekerd. Ons
machtige en tuchtvolle leger houdt aan onze
grenzen waakzaam de wacht. In al onze pro
vinciën, Vlaamsche en Waalsche, staan onze
soldaten tegenover eiken inval paraat.
Het land is voor langen tüd van voorraad
voorzien; niets onder dit opzicht kan onrust
wekken.
Het economische leven moet zooveel mogeUJk
worden voortgezet. Dat iedereen aan het werk
blüve en zich kwüte van zün'dagelüksche taak
met nauwgezette zorg.
Hü wilde de mogelükheid onder het oog zien,
Amerikaansche oorlogsschepen langs de scheep-
laartroute over den Atlantlschen Oceaan te
i.tationneeren om Amerikaansche schepen of
andere schepen, die Amerikanen vervoeren, te
beschermen. Heden zal waarschunlük een be
slissing worden genomen..
Hü verklaarde verder de courantenberichten
te hebben gelezen over de aanwezigheid van
duikbooten in de Caraïbische Zee. De admira
liteit had geen offlcieele bevestiging daarvan
ontvangen.
Het ministerie van Bultenlandsche Zaken
der Ver. Staten deelt mede, dat voortaan slechts
de Amerikaansche burgers, die in de gebieden
de noc^akelükheid verkeeren naar Europa
gaa?h-*4en reisvergunning zullen krügen.
Daarop wüst de opvallende rust, welke
publieke leven alhier kenmerkt. Al sinds
ge dagen is de verduistering die Rome 's avonds
en 's nachts onderging, opgeheven. De andere
maatregelen die uit voorzorg genomen werden
worden met souplesse ten uitvoer gelegd In
kalm tempo arbeidt men hier aan de inrich
ting van schuilplaatsen tegen bombardementen
Donderdag as. vertrekt het grootste Itallaan
sche passagiersschip de „Rex" naar Amerika.
Als men echter de Itallaansche kranten leest
kan men twüfel koesteren Eerstens blüven zü
hardnekkig het Duitsche optreden verdediger,
en tweeden* geven zü te kennen, dat Italië in
het huidige conflict een woordje mee zal spre
ken, omdat ook Italië zün onopgeloste proble-
heeft. Deze wü* werd heden geïntoneerd
door de .Topolo d'ItaUa”. het blad van Mus
solini. Het 13 niet' uitgesloten dat het artikel
waarop wü het oog hebben van Mussolin:
zeU is.
Zondagavond heeft de onderkoning van
Britsch-Indië een proclamatie uitgevaardigd,
waarin het uitbreken van den oorlog wordt me
degedeeld en de staat van oorlog wordt afge-
kondigd. Têgelukertüd is een ordonnantie in
zake de verdediging van Indië uitgevaardigd,
waardoor de centrale regeering uitgebreide vol
machten krügt. o.a. de contrAle op handel en
industrie voorzoover deze verband houden met
de oorlogvoering.
Maandagavond 1135 uur arriveerde In een
specialen Dultschen trein op het station Olden
zaal, de Fransche ambassadeur te
Coulondre.
Het getorpedeerde Britsche si
:hip Athenia
