I
De vredesminister bespreekt
thans den oorlog
Ook Egypte tegen
Duitschland
o
I
NEUTRAAL
WEK UW LEVER-GAIOP
Invoer-regeling
Berlijn went aan
de situatie
IN ONZE TAAL
Zitting van het Lagerhuis
DE AGA KHAN ACHTER
ENGELAND
VATICAAN ZENDT UIT
l
„ATHENIA-MISDAAD
SCHOKTE DE WERELD”
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1939
OVERZICHT TWEEDE KAMER
De burgerlijke detentie
Een korte vergadering
By na anderhalf millioen moeder»
De operatie» in het Wetten
land geëvacueerd
-
Het gebeurde te Czeatochowa
J
beurs gaat door
Irak breekt relaties met
Duitschland
Siam blijft neutraal
Britsche verkennings
vluchten
Z.W.-Afrika in oorlog
met Duitschland
Onder het uitgeetrekte gebied
viel de Noordzee
Vrouwen worden in groot aantalr
voor burgerlijke dienaten
opgeleid
Men twijfelt niet aan
onze neutraliteit
Condor-vliegtuigen
door Japan afbesteld
I
De Simplon-express
rijdt weer
Britsch vrachtschip
getorpedeerd
Meer stoppingen op
spoorlijnen
ërder uitttel niet gewentchf
geacht
De marinebescherming
actief en effectief
Geen groote Britsche
vlootoperaties
Een Tsjechisch leger
in Frankrijk
Vermoedelyke datum van ingang
Maandag a.t.
Het~ duikbootgevaar
Ook een Ttjechitch legioen
te Londen
gezonden
en kinderen werden in Enge-
Bijzonderheden over den aanval
op Wilhelmthafen
I
(Van onsen parlementairen redacteur)
DEN HAAG, 7 September 1939
betrekkingen
en
I
of
ivooi-
van
s
dat uitgebreide ver-
1
Men schrijft ons uit Berlijn;
den
met
ons
er
we
en
er
en
■In
eel
i
Volgens
ontvangen
het leger Is met de grootste vlotheid verloopen
Het moreel van alle gelederen is hoog.
VATICAANSTAD. 7 Sept. Radio Vati
can» bericht dat voortaan lederen Maandag
dit station om 8 uur 29 Amst. T(Jd een pro
gramma aal ultsenden in de Nederiandache
taal, op een golflengte van 48.47 meter.
van
Omtrent den Engelschen luchtaanval op Wll-
helmshafen bericht het Britsche ministerie van
Voorlichting nog de volgende bijzonderheden
NEW-YORK. 7 Sept (Reuter) In een tater
bericht heeft de ..Washington" medegedeeld dat
33 leden van de bemanning van de ..Olive Orove"
gered waren. Het schip meldde echter niet of
er ook vermisten waren.
PARIJS. 7 Sept. (Havas) Het gezantschap
■■an Thallah (Siam) heeft medegedeeld, dat b(J
een koninklijke proclamatie van 5 September
het
te
n zijn radiorede heeft Pres. Roosevelt,
die er zich op beroemen kan herhaal
de beroepen op de thans met elkan-
mo-
lederen dag artikelen over actueele vraagstuk
ken op de voorpagina van den „Angriff” ver
schijnen ontplooit ook hier een groote actl
viteit. Zoo sprak hij in Marienfelde de arbei
ders in een groot bedrijf toe onder het motto.
..Wij capituleeren niet!" In 1914 kon hij zien
als vrijwilliger aanmelden en ook nu zou hij het
liefst aan het front meevechten, maar zijn
plicht schrijft hem thans voor de arbeiders
tot noeste vlijt en pllchtsbewustziJn aan te spo
ren. Nooit mag weer gezegd worden, dat de
„Heimat” het front in den steek gelaten heeft
en aan t slot van zijn toespraak erkende dr
Ley, dat we met een -totalen krijg” te doen
hebben.
Thans moet een hartgrondige, loyale en on
beperkte dienst worden verleend voor de zaak
van het rijk, dat de beschermer van ons volk la
Dit moet dagelijks na de gebeden worden
voorgelezen en worden gepubliceerd.
TOKIO, 7 Sept. (Domei). De Japanschelucht
vaartmaatschappij heeft besloten het contract
met de Focke Wulffabrieken in Duitschland
voor de levering van vijf Condorvliegtuigen,
welke 40 passagiers elk kunnen vervoeren, te
annuleeren. Deze toestellen zouden in Januari
door Japansche piloten naar Tokio worden ge
vlogen.
Overgaande tot <e strijdkrachten ter fee
aelde de minister-president:
„Een belangrijk feit is tot dusver de ont
wikkeling der aanvallen van Duitache duik
booten op Engelsche schepen.
Het tot zinken brengen van de Athenia
met zijn tooneeien'van dood en schrik beeft
feitelijk den oorlog Ingeluid, en geen ont
kenningen of fantasieën van Duitschland
sullen het publiek overtuigen van Duitsch-
lands onschuld aan deze misdaad welke de
wereld diep heeft geschokt en verschrikt.
Behalve op de Athenia zijn door Duit
sche duikbooten aanvallen ondernomen op
andere Britsche schepen en zijn drie
vier schepen tot zinken gebracht.
In de boodschap, welke de Aga Khan heeft
aan den uitvoerenden raad der Is
lamieten te Zanzibar, wordt verklaard: Het is
de eerste godsdienstige en wereldlijke plicht van
al mijn geestelijke kinderen in Afrika, op loyale
wijze samen te werken en alles te doen wat tn
hun vermogen ligt-
In het Westen heeft Frankrijk zijn strijd
krachten met volkomen doeltreffendheid
gemak gemobiliseerd, en thans zjjn zjj
-Inmiddels is onze Amerikaansche collega
Lochner op uitnoodiging van dr. Goebbels met
een bommenviiegtuig naar Czestochowa mee-
gevlogen en bu zijn behouden terugkomst heeft
hij ons uitvoerig verteld, dat/ie Poolsche radio-
meldingen over de kathedraal aldaar op fantasie
berusten
Soortgelijke geruchten komen in eiken oor
log voor en al verheugen we ons over ’t feit, dat
naar Lochner als vertegenwoordiger van de
Associated Press ter plaatse heeft vastgesteld
de „Zwarte Madonna" zoowel als de kerk
ongeschonden bleven (men liet ons als bewijs
aldaar opgenomen foto’s zien en las ons een
schriftelUke bevestiging van een pater voori
toch gelooven we niet, dat zulke contröletoch-
ten de situatie zullen verbeteren. In tijd van
oorlog zijn de sensationeele berichten en ge
ruchten nu eenmaal niet van de lucht af.
Zoo wekten de berichten omtrent schending
der Nederlandsche neutraliteit door Engelsche
bommenwerpers te Berlijn groote opschudding
Pers en radio behandelden deze aangelegenheid
uitvoerig en de verontwaardiging was algemeen.
Aan de oprechtheid van ons streven, de ab
solute neutraliteit te handhaven, wordt hier
door niemand getwijfeld en van plannen om
van Duitsche zijde onze neutraliteit te helpen
verdedigen, kregen we gelukkig geen woord te
vernemen.
PRETORIA. 7 Sept. (Reuter). Van zeer ge
zaghebber: e zijde wordt vernomen, dat Zuid-
’’est-Afrika automatisch als In oorlog met
Duitschland wordt beschouwd krachtens de ver
in het Oosten voeren de Polen een zwa-
ren strijd tegen een sterken, meedoogen-
loozen vijand die vertrouwt op het gewicht
van zijn aantal en zijn materiaal om allen
tegenstand te breken. Tegen de overwel
digende meerderheid in dc lucht bestrijdt
de Poolsche soldaat, die overtroffen wordt
In aantal en geschut, eiken centimeter van
den Duitschen opmarsch.
LONDEN, 7 Sept. (Havas). Het ministerie van
Informatie deelt mede:
op het linisterie van Luchtvaart
mededeelingen hebben vliegtuigen
van de Royal Air Rorce gisteren verkennings
vluchten boven een zeer uitgestrekt gebied,
daaronder begrepen de Noordzee, gemaakt.
Er viel een zware regen en het zicht was
slecht. De navigatie van het eskader was zui
ver en toen de toestellen de vlootbasls nader
den vlogen zjj laag om er zeker van te zijn, dat
zjj hun doelen zouden treffen. De eerste aanval
werd uitgevoerd in den loop van den avond op
een vestzakslagschip. dat enkele mijlen ten
Oosten van d< reede van Schilling lag. Er be
staat weinig twijfel aan. dat de vijand verrast
werd, doch de luchtafweerbatterijen openden
snel het vuur. De bommenwerpers doken boven
de slagschepen en rechtstreeksche treffers met
zware bommen werden gemaakt. De volgende
vliegtuigen vlogen zoo laag, dat de schade kon
worden waargenomen.
De samenwerking tusschen beide landen is
volledig en de regelingen, welke thans van
kracht zjjn geworden voor overleg op elk ge
bied verband houdende met de oorlogvoering
werken gemakkelijk en goed. Hier te lande
aldus Chamberlain, zijn de defensieve militaire
maatregelen van ons leger, welke zeer uitge
strekt zijn, op tijd genomen, dank zij den voor
zorgen gedurende het tijdperk van spanning.
De opstelling van het luchtafweergeschut en
van de kustverdediging is op doeltreffende
wjjze geschied. De mobilisatie van de rest van
De Engelsche luchtaanvallen op Wilhelms-
hafen en Cuxhafen zijn tot dusver van Duitsche
zijde niet met tegenaanvallen beantwoord en
men deelde ons mede, dat zulks ook niet in de
bedoeling ligt. De eigenlijke strijd beperkt zich
nog steeds tot Polen en. volgens de laatste ra
diomeldingen bevinden de Duitsche troepeo
zich reeds bedenkelijk dicht bU'Warschau! Over
de snelle verovering van Graudenz brengen de
kranten van heden met zwarte letters gedrukte
berichten. Onder klokgelui schijnen de Duitsche
LONDEN. 7 Sept. (Reuter). Hedenavond is
medegedeeld, dat er geen groote vlootoperaties
te melden vallen. De aanvallen op Duitsche
duikbooten worden voortgezet. In minstens één
geval schijnt succes waarschijnlijk. Duitsche
duikbootaanvallcn op schepen werden op ver
scheidene plaatsen ondernomen en de verlie
zen die gemeld zijn omvatte» de Bosnia, me
tende 2401 ton en het s.s. Royal Scepter, me
tende 4853 ton. Het ss. Corlnthle is aangeval
len, doch niet beschadigd en heeft zijn haven
kunnen bereiken. Gemeld wordt, dat 27 Duit
sche koopvaardijschepen, in totaal 119.000 ton
metende, de wijk hebben genomen in de Spaan-
sche haven Vigo.
toenemen
Het Duitsche
reeds allerlei
waarbij men wordt voorbereid op de verzor
ging van zuigelingen, sanitaire aangelegenhe
den. ziekenverpleging aan huis of in een laza
ret; opvoeding van jonge kinderen, medewer
king in de huishouding enz. Ook in de fabriek
gaan vrouwen al meer en meer het mannelijk
personeel vervangen De Rijksorganisatielelder.
NEW YORK. 7 Sept. (Reuter) Volgens een
draadlooze mededeeling van het mailschip
„Washington" dat door een marine-radiostation
is opgevangen, is het Britsche vrachtschip
„Olive Orove” ongeveer tweehonderd mijl
noordwestelijk van de Spaansche kust getor
pedeerd.
dekking, dat men er voorshands twee kabels
waarschijnlijk zijn ’t er Inmiddels alweer vyf
geworden voor het contact met ons land
had weten vrij *e houden. Hierdoor wordt ons
de Nederlandsche journalisten te Berlijn
zijn nog voltallig aanwezig de mogelijkheid
geboden, belangrijke meldingen direct door te
geven.
De regeering van Irak heeft naar Reuter
uit Bagdad verneemt besloten de betrekkin
gen met Duitschland te verbreken. Een des
betreffende mededeeling is heden uitgegeven na
een zitting van den ministerraad. Den Duit
schen gezant zyn paspoorten overhandigd. Hij
is gisteravond met den staf van de legatie nasr
Syrië vertrokken. Alle Duii^schers worden Hit
Irak gedeporteerd.
Op de vraag of er kans bestaat
op spoedige Engelsch-F ransche mi
litaire operaties in het Westen ter
verlichting van den druk op Polen,
zeide Chamberlain, #dat hij op een
dergelüke vraag geet| antwoord kon
geven.
In verband met de vervoerbeperking, die zich
tijdens de eerste mobilisatiedagen in sterke mate
heeft voorgedaan, werd door den raad van be
heer der Koninklijke Nederlandsche Jaarbeurs
besloten. de najaarsbeurs te Utrecht een week
uit te stellen en werden de data voor deze beurs
bepaald van 12 tot en met 21 September 1939.
Het Jaarbeursbestuur heeft thans nader óver
wogen of er aanleiding bestond alsnog wijziging
in deze data te brengen.
Hoewel niet ontkend kan worden, dat de hui
dige omstandigheden voor het bedrijfsleven ern
stige moeilijkheden tengevolge hebben, heeft de
raad van beheer besloten, de najaarsbeurs op
12 September te openen, daar niet valt te be-
oordeelen of bij verder uitstel de tijdsomstandlg-
heden zich in een voor deelnemers of bezoekers
gunstige richting zullen ontwikkelen.
Het Jaarbeursbestuur heeft hierbij in de eerste
plaats rekening gehouden met de noodzakelijk
heid om in het belang onzer geheele volkshuis
houding en in overeenstemming met het door de
regeering in deze ingenomen standpunt onze
economische activiteit, voor zoover zulks maar
eenigszins mogelijk is. te handhaven. Bovendien
wenscht een groot aantal deelnemers zich zoo
spoedig mogelijk te onënteeren over de vragen,
die op handelsgebied zijn ontstaan en moet bet
ook voor de bezoekers van het grootste belang
worden geacht, dat zU zich nader op de hoogte
kunnen stellen van de gewijzigde verhoudingen.
Onder deze omstandigheden heeft het Jaar
beursbestuur gemeend niet het recht te hebben
tot verder uitstel of aflasten van de beurs over
der in staat van oorlog verkeerende
gendheden te hebben gedaan, de neu
traliteit der Vereenigde Staten aange-
kondigd en daaraan toegevoegd: „Zelfs
als men neutraal Is, kan men niet vra
gen zjjn geest of geweten af te sluiten.”
Dit geldt voor alle landen, waar de geest
en het geweten nog vrij zijn en niet door
een dictatoriale voorlichting tot een één
richtingsverkeer worden gedwongen.
Van den anderen kant heeft Koning Leo
pold, die met H. M. de Koningin zijn
goede diensten aanbood om het ergste,
dat thans werkelijkheid is geworden, nog
te voorkomen, in een radiotoespraak tot
zijn volk o.m. gezegd: ,J)e positie van een
onzijdig land is moeilijk. Het? kan niet
anders of het wordt met allerlei propa
ganda en drijverijen bestookt. Maar het
moet zelfstandig blijven, de oogen steeds
op zijn eigen bestemmingen en op zjjn
eigen doeleinden. Geen enkele overwe
ging mag ’t daarvan afleiden.” Hij ver
klaarde, dat de plicht van goede trouw
elscht. de bevestigde onzijdigheid ook uit
te voeren, en dat de plicht van moreele
houding eischt te bedenken, dat, hoezeer
ce vrijheid pnder al haar vormen ook
c-en kostbaar goed is, in gevaarlijke
«ogenblikken een enkel woord, een daad,
een onbezonnen geschrift de belangen
van het land kan schaden. Daarom vroeg
hij aan een ieder zichzelf bij de uiting
van zijn meenlngen de strenge tucht op
te leggen, die een stipte onzijdigheid
vereischt. Zoowel de woorden van Roose
velt als die van Z. M. Koning Leopold
verdienen ook in ons land, dat officieel
zijn alzijdige onzijdigheid heeft beves
tigd en uitvoert, ernstig overwogen en
behartigd te worden.
En het is op dezen grond, dat wij bet
geschrijf en de houding van de N. S. B.-
pers en van het communistische Volks
dagblad dezer dagen om geen erger
woord te gebruiken als onvaderland
lievend en in strijd met de nationale be
langen van dit ook voor ons land hoogst
précaire1 tijdsgewricht hebben gesigna
leerd en erop hebben aangedrongen, dat
dergelijke scribenten zoo noodig met den
sterken arm tot de noodige zelftucht
moeten worden gedwongen in het waar
achtig belang van ons land en volk.
Gewoonlijk is er in dezen tijd van het jaar.
tegen de sluiting van de zitting geen sprake
meer van Kamervergaderingen Thans, nu de
Regeering. geleerd door de ervaringen uit den
wereldoorlog, toen menige maatregel eigenlijk
te laat w'erd genomen, zoo snel mogelijk de
bevoegdheden vraagt, die zij tn het belang van
onze militaire maatregelen en vooral van onze
voedselvoorziening noodig acht, houden de bei
de Kamers der Staten-Generaal zich gereed om
ieder oogenblik bijeen te komen ter behandeling
van de voorstellen der Regeering. Vandaag be
handelde de Tweede Kamer het gisterenavond
ingediende wetsontwerp, dat den minister van
Economische Zaken machtigt den Invoer van
bepaalde goederen zonder speciale vergunning
geheel te verbieden. Morgen neemt de Senaat
ditzelfde ontwerp in oogenschouw. En de vol
gende week komt het requireeren van vervoer
middelen en misschien nog een of ander nieuw
ontwerp aan de orde.
Zeldzaam actief is het parlementaire leven
voor dezen tijd van het jaai
Naar wjj vernemen, beijveren de Nederland-
sche Spoorwegen zich, zoo spoedig mogelijk,
waarschijnlijk reeds de volgende week Maan-
dag. de frequentie op enkele lijnen op te voe
ren. waardoor verschillende tusschenstations
niet langer van hun trein verstoken zullen blij
ven.
De bedrijvigheid der vecht- en kustcomman-
do's is, al liep zjj minder In het oog, niet min
der intensief geweest. De organisatie van de
defensiediensten In het binnenland wordt snel
voltooid. De verdulsterlngsmaatregelen vorde
ren op bevredigende wjjze. Met behulp
luchtverkenning gedurende lederen nacht
het mogelijk geweest lichten te ontdekken, die
op onregelmatige wjjze zichtbaar werden
terstond is opgetreden tegen de overtreders.
Lord Stanhope heeft in het Hoogerhuis
een verklaring afgelegd gelijk aan die
van Chamberlain in het Lagerhuis. Ten
aanzien van de verliezen toegebracht aan
de Duitsche duikbooten zeide Stanhope:
„Er zjjn soms redenen waarom wjj onze
successen niet bekend maken, en de uit
werking is In Duitschland misschien groo-
ter, omdat wjj dat niet doen.”
en u zult morgens uit bed springen,
gereed om bergen te verzetten.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal in uw
ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende is. verteert uw voedsel niet,
het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len. U moet CARTER S LEVER-PILL.ETJES nemen
om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u
zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade-
lijk plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Eischt Carter’s Lever-Pilletjes bij apothekers^ en
drogisten, f. 0.75.
Noordelijk en Westelijk Duitschland, tocl. het
Roergebied, neergelaten.
Hoewel bjj elke gelegenheid de vijandelijke
verdediging volledig in werking werd gesteld,
werd geen contact verkregen met vljandeljjke
vliegtuigen en keerden al onze toestellen veilig
naar hun bases terug.
PARIJS. 7 Sept. (Havas) Het ministerie
van Openbare Werken deelt mede: de Simplon-
express, die de verbindingen onderhoudt uit
Engeland en Frankrijk met Zwitserland, Italië,
Joego-Slavië, Bulgarije, Roemenië. Griekenland.
Turkije en Klein Azië, is vandaag hervat.
en
met
den vjjand in contact aan hun gemeenschap
pelijke grens. Bjj het uitbreken van den oor
log legt het Fransche volk eenzelfde vastbera
denheid en solidariteit aan den dag als hier
valt waar te nemen.
LONDEN, 7 Sept. (Reuter). In de heden
gehouden zitting van het Lagerhuis heeft
de minister-president een verklaring afge
legd over den huldigen toestand in Europa.
Chamberlain verklaarde o.m.
LONDEN. 7 Sept. (Reuter). De Aga
Khan, de geestelijke leider van tien mil
lioen Mohammedanen, die verspreid wonen
over West-Indie, Oost-Afrika en Midden-
Azië, heeft op hen, die naar hem opalen als
leidsman, het beroep gedaan onbeperkte
diensten te verleenen voor de zaak, voor
welke Oroot-Brittannië strijdt.
Het Duitsche plan, zoo vervolgde de premier,
schijnt daarin te bestaan, de voornaamste in
spanning te richten tegen Polen. Ondanks het
verlies aan materiaal en menschenlevens, dat
reeds geleden werd, blijven het moreel en de
moed van het Poolsche volk onaangetast De
Britsche en Fransche regeenngen hebben van
daag een overeenkomst met de Poolsche re
geering geteekend voor de verschaffing
verdere financleele hulp aan Polen.
LONDEN, 7 Sept. (Reuter). De Britsche
regeering is er officieel van in kennis ge
steld, dut de Egyptische regeering besloten
beeft de diplomatieke betrekkingen met
Duitschland te verbreken.
---9—
Verder heeft iqinlster Hoare, in antwoord op
een in het Lagerhuis gestelde vraag over den
Inhoud van het pamflet, dat door de lucht-
strjjdkrachten boven Duitschland Is uitge
strooid. verklaard dat genoemd pamflet over
eenstemt met de toespraak, welke Chamber-
lain tot het Duitsche volk heeft gehouden.
Toegegeven, dat de stemming zeer ernstig
is Men beseft het al nader komende gevaar
van een nieuwen wereldoorlog ook al heeft
men de veelzeggende rudio-toespraak van Ko
ning George VI tot dusver In Duitschland niét
gepubliceerd.
Voornoemd telefoongesprek was voor ons een
aangename verrassing: In den nacht van Zon
dag op Maandag was het post-, telefoon- en
telegramverkeer plotseling verbroken
bleek niemand te zjjn. die ons daarvoor een
gegronde reden wist op te geven. Alleen met
Sovjet-Rustand en Italië bleef alles normaal,
maar met Zwitserland, Denemarken en Ne
derland kreeg men geen verbinding. Het ligt
voor de hand, dat we toen maar weer eens in
de Wilhelmstrasse poolshoogte gingen nemen
Deze opvoering van de frequentie 1*1 dan het
geval zjjn op de lijn Utrecht-Amsterdam met
stoppingen te Maarssen, Breukelen, Nieuwer-
sluls, Loenen. Vreeland en Abcoude.
De dienst Zeist-Bilthoven wordt uitgebreid
met stoppingen te Huis ter Helde en Bosch en
Duin. Voorts de Hjn Amersfoort-Zwolle met
stoppingen te Nljkerk, Putten. Ermelo Veldwijk,
Nunspeet. de legerplaats Oldebroek en Weaep.
Tusschen Almeloo en Hengeloo zal wederom
gereden worden met stoppingen te De Riet en
Zenderen, terwijl de Nederlandsche Tramweg
Maatschappij den dienst Veen wouden-Leeu
warden zal hervatten met stoppingen te Harde-
garjjp en Tietjerk.
De frequentie op de lijn Amhem-Kde zal op
gevoerd worden met stoppingen te Oosterbeek
en Wolfheze. die op de Hjn Lage Zwaluwe-
Rooeendaal met stoppingen te Zevenbergen en
Oudenbosch.
De dienst Walcheren-Zuid-Beveland wordt
opgevoerd met stoppingen te Arnemulden Kt-
pelle Blezeltnge, Krabbendljke en Rilland Bath.
Ook zal de dienst Goes-Hoedekenskerke weer
opengesteld worden voor het reizigersvervoer.
nze alzijdige onzijdigheid eischt
f 1 niet, dat wij niet openlijk onze
afkeuring zouden mogen uitspre
ken over de gruwelijkheid van den oor
log of over bewezen barbaarschheden en
schendingen van internationale verdra
gen ter beperking van de ergste onmen-
schelijkheid In den oorlog, door een der
oorlogvoerende* of door allen gepleegd.
Maar zij eischt wel, dat wlj niet alle gru
welverhalen van de eene partij over de
andere voetstoots gelooven en tot uit
gangspunt nemen voor stemmingmakerij
tegen de eene of de andere. De moderne
oorlog speelt zich niet alleen af op het
land en op het water en in de lucht met
aljerlei technisch moord- en vernieltuig,
maar ook in den aether en op het papier
met leugens en laster, propaganda en
wederzijdsche verdachtmakingen. Wij
mogen dit nooit uit het oog verliezen,
wanneer wij ons een oordeel vormen, en
reker niet, wanneer wij dit oordeel open
lijk uitspreken ten aanhooren van het
groote publiek en het buitenland en de
oorlogvoerenden. Zelfs met de grootste
zelftucht zal het niet altijd te vermijden
zijn, dat de een of andere partijdige ons
van eenzijdigheid en partijdigheid be
schuldigt. dat hebben de jaren 1914
1918 wel bewezen, maar waar het op
aan komt is. dat wij zelf geen schijn van
gerechtvaardigdheid aan dergelijke be
schuldigingen geven. Wanneer wij dèt
vermijden, kunnen wij alle looze en on-
ledelijke aantijgingen rustig naast ons
neerleggen bij de leugen en laster, die de
oorlogvoering nu' eenmaal plegen te ver
gezellen.
PARIJS. 7 Sept. (Havas) De Tsjecho-
Slowaaksche legatie in Parijs heeft een oproep
gericht tot alle In Frankrijk wonende Tsjecho-
Slowaken. die hun vaderland getrouw zjjn ge
bleven, waarin hun verzocht wordt, zich op
14 September aan te melden bij den keurings-
raad voor de vorming van een Tsjecho-Slo-
waaksch leger.
De gezant van Tsjecho-Slowakije te Parijs
Oscesky, zegt hierin voorts, dat de Tsjecho-
Slowaken het eenige bewijs willen brengen van
hun trouw aan Frankrijk en hun vriendschap
voor Engeland en Polen, nl. een optreden met
de wapenen in de hand.
Hitler meent sterk te zijn, aldus Osoesky.
omdat zijn landgenooten bang voor hem zijn.
WH, Tsjecho-Slowaken. zijn sterk, omdat wij
niets vreezen.
Het T^jecho-Slowaaksche persagentschap
meldt, dat generaal Snejdarek, een vroegere
bevelvoerder van het Tsjecho-Slowaaksche leger,
zich ter beschikking van Osoesky gesteld heeft.
Ook het postverkeer zal weldra weer ean
normalen vorm aannemen en mocht er weer
eens geen telefonische verbinding mogelijk blij
ken zoo verzekerde men ons dan kunnen
wij op het postkantoor in het district waar we
wonen, geregeld telegrafische meldingen door
geven. Op een vraag onzerzijds kregen we de
verzekering, dat er van censuur nog altlja
geen sprake is. hetgeen natuurlijk niet wil
zeggen, dat het op den duur zoo zal blijven
Immers, we verkeeren In staat van oorlog en
dan gaat men den ernst des levens en de ver
antwoordelijkheid van het werk zoo langza
merhand aan den lijve ondervinden.
Nu de overgroote meerderheid der mannen
van een algemeene mobilisatie was er offi
cieel nog niets te hooren aan den strijd te-
Kën Polen deelneemt of zich daarop in snel
tempo voorbereidt ligt het voor de hand, dat
de vrouwen In de burgerlijke samenleving
weer op den voorgrond treden. Zoo worden er
thans 82 jonge vrouwen op voorbereid, de con
ducteurs op tram of omnibus straks te ver
vangen. In de Müllerstrasse volgen ze hiertoe
een cursus en waarschijnlijk zal haar aantal
binnenkort tot 200 worden uitgebreid. „We
voelen ons volkomen gezond en dat is van be
lang. want straks moeten we als conductrice
den heelen dag staan of loopen en daar moet
eerst aan gewend wordenl" Zoo vertelde
een jeugdig uitziende leerlinge en een andere
voegde er aan toe: „Kleurenblind mogen
niet zijn, want dan zouden we onderweg de
signalen niet zien!”
De admiraliteit, zoo vervolgde Chamber-
lain, heeft terstond tegenmaatregelen ge
troffen. De Britsche torpedojagers en an
dere anti-duikbootvaartulgen zijn zeer ac
tief, en weldra zullen groote versterkingen
van antl-duikboot en escorte-vaartulgen
beschikbaar worden. Stappen zijn onder
nomen om zoo spoedig mogelijk eeacon
stelsel In te richten. y
De meeste der tot dusver aangevallen
schepen waren vaartuigen die hunreis begon
nen waren vóór het uitbreken van den oorlog,
en voor hen kon onze verdedigingsorganisatic
natuurlijk niet terstond volledig zorgen. Hoe
wel wekelljksche verliezen verwacht moeten
worden geenszins wil ik de bedreiging voor
onze scheepvaart verkleinen geloof ik dat
het Huls en het land ervan verzekerd kunnen
zjjn. dat de marine het probleem steeds beter
in bedwang zal weten te krijgen.
Sprekende over de aanvallen van vliegtuigen
op Duitsche oorlogsschepen te Wilhelmshaven
zeide de premier: op een zgn. slagschip in zak
formaat zijn minstens twee treffers neergeko
men. Meh moet bedenken, dat het aangevallen
doel waarschijnlijk tot de best verdedigde pun
ten van Duitschland behoort.
De wijze, waarop de aanvallers hun taak
hebben volbracht ondanks de kracht der ver- 1
dediging, is den hoogsten lot waardig. Ook
moet rekening gehouden worden met de weers-
gesteldheid op den namiddag van den aanval
Het zicht was bijzonder slecht en het laatste
stadium der aanvallen geschiedde in een ver
blindenden regen en storm. Het zal het Huis
ook interesseeren te vernemen dat onder hen,
die aan den aanval deelnamen, zich eenigen
bevonden uit de Dominions.
Het Huis weet vfratï
kenningsvluchten k4veri Duitschland zijn uit
gevoerd op drie Ahtëreenvolgende avonden
van deze week. Mrtr dan tien millioen exem
plaren strooibiljetten, gericht tot het Duitsche
volk, zijn over een uitgestrekt gebied in
,30 Poolsche bomvliegtuigen boven Ber
lijn!”
„Belangrijke militaire steunpunten ge
bombardeerd!"
Ziedaar een paar radioberichten, welke
gisteren door den Warschauer zender aan de
toch al verontruste wereld werden door
gegeven.
Is het dan een wonder, dat men ons
vanuit Nederland per telefoon vroeg, of
deze sensationeele mededeeling al of niet
op juistheid berustte? Gelukkig konden we
zeer nadrukkeljjk aan onze bezorgde landge-
nooten vertellen, dat het leven te Berlijn
zjjn geregelden gang gaat.
Het Britsche ministerie van Voorlichting
maakt bekend, dat te Londen een Tsjechisch
legioen wordt gevormd.
De desbetreffende circulaires zjjn
naam BenesJ onderteekend.
Wat de bevoegdheid betreft, door de
geering ten aanzien van den invoer gevraagd,
tijdens den wereldoorlog werd deze uitgeoefend
door de befaamde Instellingen: Nederlandsche
Overzee Trust en Nederlandsche Uttvoer Maat
schappij. de NOT en de NUM.
Thans neemt de overheid de taak ezer beide
lichamen in eigen hand.
Dat kén De Regeering heeft thans een veel
intensiever bemoeiing met het economisch
leven dan in 1914 en is dus veel beter ge
outilleerd. om deze taak te volbrengen. En het
is ook betej, omdat alleen rechtstreeksche over
heidsbemoeiing een afdoenden waarborg vermag
te bieden, dat ongewenschte Importen achter
wege blijven.
Als zU maar contact houdt met het bedrijfs
leven, vermaande de Kamer, die zich tot
schrifteltfke beschouwingen bepaalde en de mi
nister zegde gaarne dlt -contact toe.
HIJ kreeg de gevraagde bevoegdheid, op de
voorwaarde, die ook in andere oorlogswetten
werd gesteld, dat hU na het bil Koninklijk
Besluit in werking stellen der wet. binnen veer
tien dagen de bekrachtiging van de Kamer
vraitigt.
Natuurlijk is dat pas een eerste begin
ral de werkzaamheid der vrouwen aan omvang
naarmate de oorlog langer duurt.
Vrouwenwerk heeft derhalve
andere cursussen georganiseerd.
Vervolgens sprekende over de evacuatie ver
klaarde Chamberlain dat tot dusverre bijna
anderhalf millioen moeders en kinderen naar
het platteland als geheel geëvacueerd zUn De
regelingen voor evacuatie en transport worden
zonder haperen uitgevoerd. Ruim tweehonderd
duizend ziekenhuisbedden zUn thans gereed
voor gewonden bjj luchtaanvallen; hiervan be
vinden zich 56500 in Londensch gebied. De
hulpbrandweerdienst is vlug en vlot gemobi
liseerd én over het geheel worden de beschik
bare brandweereenheden permanent bezet en
gereed voor optreden gehouden. In Londen bUv.
staan ruim 1800 brandspuiten gereed om op te
treden, vergeleken met 125 in vredestijd.