ONS BLAD
I
Duitsche
m
Poolsch generaal
gevangenschap geraakt
DUITSCHERS VERSTERKEN RIJNOEVER
AMSTEL HOTEL
HOTEL DE L EUROPE
naar
en
Het nieuws van heden
De Westerplatte
geeft zich over
De Gneisenau niet
vernield?
het front tusschen
Moezel
Roemenië blijft
neutraal
Rome rustig in
bewogen dagen
Nieuwe troepen
Ryn
W eichselbruggen
vernield
OFFENSIEF MET TWEE
HOOFDRICHTINGEN
USTIGE VERBLIJVEN
DOOR MARS GETROFFEN,
DOOR „MARS" GERED
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1939
EN
Siegfriedlinie
Poten wordt verder bezet
KALMTE!
HOTEL DES PAYS-BAS UTRECHT
Restaurant - Lounge - American-Bar
Een onverwachte
arrestatie
Het Rynfront
De Duitache tactiek
man
De Duitache veraterking
IN DAGEN VAN SPANNING
De strijd in Polen. Sen ajdeeling caval lerie op weg naar het oorlogstooneel
’n TIP VAN BOOTZ
VISUM VOOR NOORWEGEN
NOODIG
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
AMSTERDAM - TELEFOON 5280
N. Doelenstr.2-4, A'dam,Tel. 34836
In beide gevallen: ZUIVER GOUD I
„Oaaervatore Romano” breekt
een lans voor objectieve
berichtgeving
Italiaanache pera over
den oorlog
TIP van BOOTZ
Het Fransche legerbericht No. 8
van 7 September ’s avonds luidt als
volst
Het Weer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
VERWACHTING:
Nederlandach achip neemt beman
ning van getorpedeerd Britach
achip aan boord
De f,Bilderdyk” redt 35
Tusschen Maginot- en
■Ji
NOORDHOLLANDSGH DAGBLAD
del»-
LBM.
I.
ork.
lept.
GOUDSMIOSZAKIN
VtmiJGIAAt IN GOCi
van
den
aanbieden
van
en
Bewaar
I
de
Aranjo"
3
pagina, dat de Duitache troepen oprukken naar
Warschau. De militaire medewerkers verwachten
dat Warschau spoedig zal vallen en voegen hier
aan toe. dat de DuitschPoolsche oorlog reeds
na nauwelijks een week in een beslissend sta
dium is getreden.
Verder melgt het Duitsche Nieuwsbureau dat
volgens berichten van het oppercommando de
buit der Duitschers in Polen tot gisteren be
droeg 126 stukken geschut, vele vecht- en pant
serwagens, terwijl het aantal mitrailleurs, gewe
ren en pantserafweerkanonnen voorloopig nog
niet kan worden geschat. Het aantal krijgsge
vangenen bedraagt 25.000.
De Duitsch-Poolsche strijd. De verwoesting
van den toegang tot de Westerplatte te
Danzig na de verbitterde gevechten
Te Boekarest werd officieel medegedeeld
dat Roemenië neutraal zal blijven.
■t.
ulns
Langs den loop van den Ryn zijn in de on-
tulddeliyke nabijheid van den oever versterkingen
gebouwd, die als vooruitgeschoven bastions der
verdedigingslijn zijn bedoeld.
Het Parijsche blad de Temps” publiceert,
onderteekend door E. M. de volgende bij
zonderheden over de militaire operaties In
Polen
BERLIJN, 7 Sept. Het Duitsche Nieuws
bureau deelt mede, dat Donderdagmiddag de
Duitsche luchtstrijdkrachten de bruggen over
den Weichsel ten zuiden van Warschau heb
ben vernield. Het terugtrekken van het ver
slagen Poolsche leger is hierdoor aanzienlijk
bemoeilijkt.
I
Blijkens mededeellng van het Noorsche ge
zantschap hebben Nederlanders sinds 4 Septem
ber voor toelating in Noorwegen wederom een
visum noodig.
"h
ver
re-
>nne
am?
i de
kers
1.80
ron-
Eb>
Zq0wal voor oon gladden war loving»- an trouwring
•la voor da „AuMiUum da Soncto". do aanbevolen
verlovingaring voor Roomseh Katholieken, geldt, dat
ze gesmeed zgnuM vuiver
goud indien neast de
rijkslieur het HDZ-
meesterteeken staat!
r
In verband met het artikel van de „Os-
servatore Romano”, waarover onze Romeln-
sche correspondent bericht, vernemen wij
uit goede bron, dat de schrijver van het
Bultenlandsch Overzicht van het Vaticaan-
sche blad, een redacteur van Itallaansche
nationaliteit, dezer dagen door de Itallaan
sche autoriteiten is gearresteerd. Men zou
hem een tendentieuze schrijfwijze hebber,
verweten; na eenlge opheldering zou hij
intusschen reeds wederom zijn vrijgelaten.
Dit bericht getuigt wel van de delicate po
sitie, waarin het Vaticaansche blad en zijn
redacteuren verkeeren.
Onze Romeinsche correspondent seinde Don
derdagavond
De Duitsche troepen, die ten zuiden van
Lodz oprukken, hebben de stad Rawa-Mazo-
wiecka bereikt.
De bezetting van de door de Polen ont
ruimde provincie Posen duurt voort. Won-
gowlz en Obomik ten noorden van Posen
en Kosjmln ten Zuidoosten van die stad
zijn bezet. Ook uit westelijke richting ruk-
Laat deze tijd Uw zenuwen
niet aangrijpen
Uw kalmte met
De Duitschers namen den Poolschen ge
neraal Gosiorowski gevangen.
Gezien de strjjdmethoden kan men uiteraard
niet-sot eken van een aaneengesloten front. De
Duitsche legers hebben kortom een soort mach
tige raids ten uitvoer gelegd, die ten doel had
den de inrichtingen van de Poolsche defensie
te ontwrichten, de centra van economisch le
ven In Boven-Silezië In de streek van Lodz te
verlammen en zekere groote verbindingswegen
af te snijden. Op sommige punten hebben zij
naar het schijnt diepe zakken in het Poolsche
front gestooten. Maar de opmarschen zelf_zijn
niet ronder gevaar voor de uitvoerenden.
BERLIJN, 7 Sept. Het Duitache Nieuws
bureau verneemt van officieele zijde, dat de
berichten over het vernielen van den Duit-
schen „vestzakkruiser” Gneisenau door
Britsche bommenwerpers onjuist zijn. Het
schip is niet getroffen en is volkomen onbe
schadigd.
De Directie van de Koninklijke Neder-
landsche Stoomboot Maatschappij heeft een
- telegram ontvangen van den kapitein van
het sa. ..Mars”, dat op uitreis is naar
havens in de Middellandsche Zee, dat een
aantal leden van de bemanning van een
getroffen Britsch schip, de ..Manaar", aan
boord is genomen. Het sa. ..Mars" heeft
de geredden te Lissabon aan land gezet.
De KN.S^d. heeft den kapitein terug
geseind. de reis voort te aetten.
Het leven in Rome blijft het zeer rustig as
pect vertoonen, waardoor het zich vanaf het
begin der crisis op zoo verrassende wijze heeft
onderscheiden. Men is wel eens geneigd te
zeggen, dat het de laatste dagen nog rustiger
is geworden en wel ten gevolge van de veror
dening, welke de particuliere auto’s van den
weg heeft gebannen en van die andere, waar
door het sluitingsuur van de café’s werd vast
gesteld op 23 uur.
wy beleven hier magere dagen, in zooverre
dan dat ons van staatswege op Donderdag en
Vrijdag onthouding wordt opgelegd. Noch bij
den slager, noch In een der restaurants kan
men ook maar een vezeltje vleesch verschalken.
Zoo bereiden wij ons. zoo al niet In boete, dan
toch in onthouding voor op de dingen, die ko
men gaan. Wat dat voor dingen zullen zijn is
overigens nog niet erg duidelijk Het streven
van Italië is ongetwijfeld In het huidige con
flict onzijdig te blijven. Waar het echter, al
thans op de Itallaansche bladen af te gaan,
niet onzijdig, maar uitgesproken pro-Duitsch is.
vraagt men zich af, of het die gewenschte on
zijdigheid werkelijk zal kunnen handhaven.
BERLIJN, 7 Sept. (D. N. B.) De beset
ting van de Westerplatte nabij Danzig,
welke tot nu toe dapper had standge
houden, heeft zich, in verband met
den algemeenen militairen toestand
van Polen, hedenmorgen te elf uur over
gegeven.
In de vroege ochtenduren vielen vanuit zee
stormcompagnieën van het schoolschip Schles
wig Holstein met krachtigen artllleriesteun de
Westerplatte aan. Tegelijkertijd werd van de
landzijde een aanval ondernomen door storm
troepen van een bataljon pioniers. In aanslui
ting op dezen systematisch ultgevoerden aanval
en de zware beschieting door de scheepsartllleiie
toonde de Poolsche bezetting van de Wester
platte tegen half tien witte vlaggen ten teeken
van overgave. Ongeveer een uur later meldde
zich de commandant van de Westerplatte met
een groep soldaten bij de Duitsche linie aan en
gaf hij de Westerplatte over, tezamen met de
bezetting.
Deze versterkingen liggen nauwelijks onder
den grond door geologische oorzaken. Het Rijn- j
water vloeit tusschen de kelbedekkingen op
nauwelijks zes meter diepte.
Aan den Pranschen kant vindt men betonnen
kazematten, voorzien van vele automatische
vuurwapenen, waarvan het flankvuur het over
steken van de rivier met pontons of zelfs met i
gepantserde sloepen ónmogelijk maakt. Aan
Duitsche zijde had men dezelfde bedoeling,
maar door de haast waarmee' men daar de
versterkingen heeft gebouwd. Is dat op ver
keerde wijze geschied en heeft men fouten ge
maakt toen den vorlgen winter de Rijn plot
seling begon te wassen. Verscheidene blokhui
sen liepen onder water voordat bet beton was
De ambassadeur hield daarbij een toespraak,
waarin hij o.a. zeide, dat het Roemeensche
volk zich altijd de zorg zal herinneren, welke
Frankrijk gehad heeft voor ae vrije en geluk
kige ontwyckeling van Roemenie. „Na de tra
gische uren welke het menschdom gaat door
maken, zal de dag komen, waarop een nieuw
wereldbewustzyn den menschcn een rechtvaar
diger en schooner leven zal geven. Ik vertrouw,
dat ondanks de moeilijke tijden uw welwillen
de steun en de vriendschappelijke medewer
king der Fransche regeering mij in staat zul
len stellen, mijn taak goed te vervullen
TMtt EN DERTIGSTE JAARGANG No 288
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct. A
regal; Ingezonden Mededeelingen 40 ct p.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaame door onze
Administratie verstrekt.
BERLIJN, 7 September. Het Duitsche
nieuwsbureau bericht dat de Fonische ge
neraal Gosiorowski, commandant van de
zevende divisie in Duitache gevangenschap
is geraakt.
Generaal Gosiorowski is tot 1936 chef
van den generalen staf onder maarschalk
Pilsoedski geweest. HQ was een der oudste
medewerkers van den maarschalk.
BUREAUXi
ALKMAAR, Hof 6, Tslofoon 4330 an 4220
DEN HELDER, Stationsstraat 4, Telefoon 771
HOORN, Groote Noord 54, rood. Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon 459.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar 2.per kwartaal ot
15 cents per week, voor bulten Alkmaar
2 50 per kwartaal of 20 cents per week.
Uitg. N. V- Drukk. De Spaamestad - Haarlem.
„Op het front tusschen Rijn en
Moezel versterkt de vijand zich in de
stellingen tegenover enze linies. Men
signaleert er de aankomst van ver-
schp strijdkrachten iet het binnen
land van Duitschland.”
Naar aanleiding van den korten en weinig
zeggenden inhoud der Fransche elgercommuni-
qué’s schrijft Havas, dat deze communiqué's
inderdaad een record zyn van laconisme, die
den commentators slechts de mogelijkheid Me
den opmerkingen te maken over het geMed,
waar gedurende vier dagen de legers met elkaar
in contact zijn.
De streek is bekend, de décors zijn beroemd.
Het is nog geen twee maanden geleden, dat
Duitschland in alle bioscopen ter wereld ver
schillende beelden liet vertoonen van de Sieg-
fried-linie.
Wat de Maginot-linie betreft, deze dient als
model voor alle militaire versterkingen die sedert
een tiental jaren in Europa zijn gebouwd. De
Siegfried-lln£ is een haastig antwéörd op de
Maginot-linie. zy liggen aan weerskanten van
den Rijn, loopen aanvankclyk parallel, doch
gaan vervolgens uit elkaar ter hoogte van de
uitvloeiing van de Lauter aan den Unker-Rjjn-
oever.
Van de samenvloeiing van Ryn en Lauter af
scheiden zich de Maginotllnie en Siegfriedlinie.
De eerste volgt nauwkeurig de grens, doch de
tweede wykt daarvan af, zonder evenwel den
Ryn te volgen, fr blyft dus een groote ruimte
over, waarbinnen de vyandelykheden zyn be
gonnen. De Maginotllnie steunt op de lage
bergkammen van de Vogezen, die zieh in Duit
sche richting voortzetten in het Harzgebergte.
Tusschen beide UJnen ligt een heuvelachtige
streep, met hooge toppen en verscheidene ste
den, os. Fischbach, Pirmasens en Zweibruc
ken. Meer naar het Noordwesten begint het
Industriegebied van de Saar, doorsneden door
deze rivier en door de Plies, met een bodem die
ondergraven is door münen en waarop groote
industrieels ondernemingen zijn gevestigd.
Achter deze rivieren verheft zich weer een be-
boscht bergmassief. De Siegfriedlinie loopt over
deze beboschte heuvels tot aan Trier en de
samenvloeiing van Saar en Moezel. De Magi-
notlinie profiteert van een natuuriyke bodem
gesteldheid die zeer gunstig is voor verschan
singen, en buigt zich om kleine steden die een
naam in de geschiedenis hebben, zooals Weis
senburg, Forbach en Bitsch. De stad Metz dient
daarby als steuhpunt.
BOEKAREST, 7 Sept. Reuter
Officieel wordt medegedeeld, dat
Roemenië in den huidigen oorlog
neutraal zal blijven.
Naar Havas uit Parijs bericht heeft
President Lebrun Donderdagmorgen in of
ficieele aifdiëntie ontvangen Franasso Viel,
den* ambassadeur van Roemenië, die hem
zyn geloofsbrieven overhandigde Ook
Bonnet was aanwezig.
Gelegenheid tot het
graan aan de regeering.
Zwakke, veranderlijke wind, licht tot half
bewolkt, later wellicht toenemende be
wolking, droog weer, behoudens later
eenige kans op onweer, vooral in het
Zuiden, warm weer, in den ochtend plaat
se! Uk mist.
Zon op 6J21 onder 19.34. Licht op 20.84.
Maan op 1.00 onder 16.06. 13 Sept. N.M.
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiR
De Maginot-linie blyft de Fransche grens
volgen, terwyi de Slegfried-linie zieh ervan
verwijdert, zonder daarom den loop van den
«Urn te voipen, 4i« tert nstuuriykj grens ep een
natuuriyke verdediging vormt. De Maginot-linie
maakt een rechten hoek, térwyl de Siegfried
linie eenigszins een stompen hoek vormt. Der
halve gunnen de tegenover elkaar liggende ver-
dedlgings-linies en aanvals-bases in twee deelen
verdeeld worden. In de eerste plaats het Rijn
dal, in het algemeen loopende in de richting
Zuid-Noord over een afstand van ruim 170 K M
van het Zwitsersche Bazel tot de samenvloeiing
van Lauter en Ryn, en In de tweede plaats het
gebied tusschen Ryn en Moezel, genoemd in het
Fransche communiqué, waar de staatkundige
grens dwars door een afwisselend Iqrreln loopt
In de richting Oost-West, over ruim 180 KM.
Ten Westen van de Moezel begint het
neutrale groot-hertogdom Luxemburg. De
eerste oorlogsoperatles spelen zich dus at
binnen een driehoek, waarvan de zijden een
lengte hebben van 358 K.M. en waarvan de
top gevormd wordt doer de samenvloeiing
van Rijn en Lauter op 15 K.M. afstand van
de groote‘Duitache stad Karlsruhe.
DIENST AANBIEDINGEN, Guvraago of Aan-
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
rubrlek 10 ct. per regel.
De regeering van Egypte verbreekt de
diplomatieke betrekkingen met Duitsch
land.
gedroogd en pontonniers moesten met dyna
miet verschillende bouwsels weer vernielen en
vervangen door nieuwe constructies, waarvan
de betonnen muren ostentatief zichtbaar zyn
aan den Pranschen oever. Bovendien is de
Duitsche oever lager dan de Fransche.
De hoofdredacteur van de ..Osservatore Ro
mano" breekt hedenavond een lans voor de ob
jectieve berichtgeving Hy constateert, dat de
waarheid thans in gevaariyke wateren vaart,
hevig getorpedeerd wordt. Hy wyst er echter
op, dat de valsche berichten zich ten slotte
zullen richten tegen hen. die ae verspreidden
Wat de „(^sservatore Romano" betreft: deze
beoogt slechts, de waarheid te dienen. Voor-
■oover de wenschelykheid en de journalistieke
mogeiykheid dit toelaten brengt het blad zyn
lezers slechts juiste, berichten. Het streeft naar
onpartydigheid en vermyyt al het tendentieuze.
De kloot tusschen de staten mag niet nog meer
uitgediept wotden. de strijd niét nog toege-
spitat
Volgens de Poolsche communiqué's zag de
toestand op 6 September des avonds er als
volgt uit: Twee groote com ergeerende aan
vallen zyn door den grooten Duitschen gene
ralen staf ondernomen tegen de Poolsche troe
pen. De eerste in de richting Noord-Zuid ver
trok uit Oost-Pruisen op een front van onge
veer 150 K.M., en rukte op in de richting van
Torun, Sier pc, Plonsk en Ciechanow. De op-
marsch van dezen aanval was gisteravond ge
stuit op een iyn, die op een gemiddelde af-
van de Oost-Pruisische
■>te doel schynt te zyn het
loop van den Weichsel ten
Radio Vaticana geeft voortaan eiken
Maandagavond een uitzending in de Ne-
derlandsche taal.
Het Rynfront wordt aan één kant begrensd
door Elzas-Lotharingen over een breedte va»
ongeveer 60 K.M. en beheerscht door de glooien
de helling, waarop zich de wynbergen uitstrek
ken van de beroemde Elzasser wynen, en door
de beboschte bergen van de Vogezen, de be
kende „ballons”, de bergen met afgeronde top
pen. Aan den andere;! kant stygt het RUndal
naar het bergmassief van het Zwarte Woud. Aan
belde kanten liggep-d^,steden, met uitzondering
van Straatsbujxfniet direct aan de oevers van
de rivier. De* oevers zyn bedekt met steenen
en daardooTonvruchtbaar.
Talrijko^boschjes en bosschen benemen vooral
aan Fransche zyde het uitzicht. Bruggen zyn
zeldzaam en de rivier is breed terwyi overigens
by den oorlogstoestand eventueele bruggen toch
vernield zouden zyn.
Temidden van de rfjke en vruchtbare Elzas
en in Lotharingen liggen vele gehuchten, dorpen
en stadjes. De stad Mulhausen ligt op een af
stand van 15 K.M. van den Ryn, Colmar nog
verder weg, en voorts ligt er Straatsburg, welks
Rynhaven tegenover de Duitsche stad Kehl ligt.
Lotharingen is over de Vogezen heen verbonden
met het overige Frankryk door een uitmuntend
wegennet en door spoorwegen, die door diepe
tunnels loopen. De bevolking werd geëvacueerd
by het begin van de crisis.
Aan den overkant ligt de Duitsche vlakte vee;
tneer ingeklemd tusschen het Zwarte Woud en
den Ryn. Van Noord naar Zuid loopen dooi
deze streek wegen en een spoorweg, die thans
onder het vuur der Fransche kanonnen liggen.
stand van 70 K.M.
grens ligt. Het eer^i
bereiken van den 1<
Westen van degdmenvloeiing Boeg.
Het punb-wm vertrek van het tweede groote
offensief, dat in Noord-Qosteiyke richting ont
ketend werd was het Duitsche Silezië.
OP 5 September hadden de Duitschers een
front bereikt waarin de volgende steden lagen:
Warta, Szeercow, Kamlensk, Radomsk. Op het
oogenblik wordt gestreden ten Noord-Oosten
van deze lyn in de streek van Lodz, Piotrkow,
Tomaszow van Mazovle. De Duitsche opmarsch
schynt dus aan dezen kant om te buigen naar
het Noorden als om de uit Oost-Pruisen ko
mende troepen tegemoet te gaan. Het doel van
het dubbele offensief schynt te zijn de isolee-
ring van de Poolsche gebieden in het Westen,
zooals Posen.
Ten slotte wordt een derde terrein van
krijgsverrichtingen gevormd door Poolsch-8i-
lezië en West-Galicië. In dit gebied woedt op
het oogenblik de stryd tusschen Krakau en
Tarnow.
De byzondere correspondent van de
„Oiomale d Italia” te Luxemburg bericht
telefonisch aan zyn blad, dat tot nu toe
geen aanduidingen bestaan over een Fransch
offensief op de Duitsche stellingen in
nabyheid van het Groot-Hertogdom.
Hy bericht verder, dat in het Moezelge
bied naby de grens van Duitschland en
Luxemburg, Fransche gekleurde troepen zyn
geconcentreerd, die vermoedeiyk de Duitsche
stellingen op dit punt zullen moeten aan
vallen.
Chamberlain legt in het Lagerhuis een
verklaring over den toestand in Europa
af.
Naar Uniter Press aan haar bladen meldt
had het Nederlandsche s.a. ..Mars” 30 overle
venden van de getorpedeerde.. Manaar” aan
boord.
Het Portugeesche sa. ..Carcalho
bracht 16 overlevenden naar Lissabon.
Er waren 88 opvarenden: 1 Britten en 17
Indiërs. De onderzeeër viel plotseling aan. zoo-
dat de opvarenden geen tyd hadden, hun be
zittingen mee te nemen in de reddlngsbooten.
Zy zwalten een dag lang rond zonder voedsel
of water.
Eén Indiër werd gedoód en 3 gewond door
een granaat toen de onderzeeër het schip defi
nitief tot zinken bracht.
Het ss. ..Manaar” is 1 September van Liver
pool naar Calcutta vertrokken. Het was 7343
bruto en 4499 netto ton groot, werd in 1917 ge
bouwd en behoorde aan de Brocklebank Line
te Liverpool.
Het s.s. Bilderdyk, van de Holland-Amerika
Lyn, heeft op den Atlantischen Oceaan, be
westen den ingang van het Kanaal, de be
manning gered van het Engelsche s.s. Pukka-
stan. De kapitein heeft van deze redding tele
grafisch bericht gezonden aan zyn reedery, welk
bericht de reedery niet direct heeft bereikt, maar
langs een omweg.
Hoewel nog niet met volle zekerheid kan
worden gezegd, dat het Engelsche schip is ge
torpedeerd, is dit toch wel zeer waarschijnlijk.
Het aantal geredden, dat de Bilderdyk aan
boord heeft genomen, is vyf en dertig.
Ongecorrigeerd
De bruutheid en snelheid der tot dusverre
door de Duitsche legers geleide operaties
den, volgens den Tempo-correspondent,
klaard door het uitgebreide gebruik van
pantserd oorlogstuig, gesteund door even uitge
breide actie der luchtmacht, waarbij de infante
rie tot dusverre slechte sec secundaire tol
speelt. Het terrein, dat behalve in het uiterste
zuiden, gevormd wordt door een uitgrstrekte
vlakte zonder ernstige hindernissen, is klaar
blijkelijk gunstig voor een optreden van gepant
serde divisies.
De Itallaansche per» berichtte Donderdag
middag onder groote opschriften op de eerste