ONS BIzJkD
Duitsche
m
DUITSCHERS VERSTERKEN RIJNOEVER
Poolsch generaal
gevangenschap geraakt
LI
AMSTEL HOTEL
HOTEL DE L’ EUROPE
i
het front tusschen
naar
Moezel
en
Het nieuws van heden
De Westerplatte
geeft zich over
De Gneisenau niet
vernield?
W eichselbruggen
vernield
Roemenië blijft
neutraal
Rome rustig in
bewogen dagen
Nieuwe troepen
Rjjn
OFFENSIEF MET TWEE
HOOFDRICHTINGEN
USTIGE VERBLIJVEN
DOOR MARS GETROFFEN
DOOR „MARS” GERED
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1939
Tusschen Maginot-
en
Siegfriedlinie
Poten wordt verder bezet
n
HOTEL DES PAYS-BAS - UTRECHT
Een onverwachte
arrestatie
Het Rijnfront
t
De Duittche tactiek
De Duittche versterking
IN DAGEN VAN SPANNING
De strijd in Polen. Sen atdeeiina caval larie ov weg naar het oorlogst ooneel
’n TIP VAN BOOTZ
De Duitsch-Poolsche strijd. De verwoesting
van den -toegang tot de Westerplatte te
Danzig na de verbitterde gevechten
VISUM VOOR NOORWEGEN
NOODIG
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
AMSTERDAM - TELEFOON 5280
N. Doelenstr.2-4, A’dam,Tel. 3483&
In beide gevallen: ZUIVER GOUDI
Zoowel voor gladden verlove*«gs- en trouwHng
voor de _Aw«4«mw» de Seecto”. do aanbevolen
veriov'ngirtnQ voor Roomseb Katbobeken. geld*, da*
te «e*««*eod i«je «X awvor
goud >nd>an naatt de
riskeer he« HDZ-
Italiaansche pert over
den oorlog
V KALMTE
'n TIP van BOOTZ
Nederlandtch tchip neemt beman
ning van getorpedeerd Brittch
tchip aan boord
Het WeeriiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiuiiuniiiiiiiiiiitiiitiiiii^
VERWACHTING:
De „Bilderdijk” redt 35 man
„Oteervatore Romano” breekt
een lant voor objectieve
berichtgeving
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
of
5.
VCWKftljGBAA* IM GOidi GOI
van
aanbieden
Bewaar
Restaurant - Lange - American-Bar
Aranjo"
pagina, dat de Duitsche troepen oprukken naar
Warschau. De militaire medewerkers verwachten
dat Warschau spoedig zal vallen en voegen hier
aan toe, dat de DuitschPoolsche oorlog reeds
na nauwelijks een week In een beslissend sta
dium is getreden.
BERLIJN, 7 Sept. Het Duitsche Nieuws
bureau deelt mede, dat Donderdagmiddag de
Duitsche luchtstrijdkrachten de bruggen over
den Weichsel ten zuiden van Warschau heb
ben vernield. Het terugtrekken van het ver
slagen Poolsche leger Is hierdoor aanzienlijk
bemoeilijkt.
De Duitschers
neraal Gosiorowski
de
met Duitsch-
Het Rijnfront wordt aan één kant begrensd
door Elzas-Lotharlngen over een breedte va,
o.igeveer 60 K.M. en beheerscht door de glooien
de helling, waarop zich de wijnbergen uitstrek
ken vap de beroemde Elzasser wijnen, en door
de beboschte bergen van de Vogezen, de be
kende „ballons", de bergen met afgeronde top
pen. Aan den anderen kant stijgt het Rijndal
naar het bergmassief van het Zwarte Woud. Aan
belde kanten liggen de steden, met uitzondering
van Straatsburg, niet direct aan de oevers van
'de rivier. Deze oevers zijn bedekt met steenen
en daardoor onvruchtbaar.
Talrijke boschjes en bosschen benemen vooral
aan Fransche zijde het uitzicht. Bruggen zijn
zeldzaam en de rivier is breed terwijl overigens
bij den oorlogstoestand eventueele bruggen toch
vernield zouden zijn.
Temidden van de rijke en vruchtbare Elzas
en in Lotharingen liggen vele gehuchten, dorpen
en stadjes. De stad Mulhausen ligt op een af
stand van 15 K.M. van den Rijn. Golmar nog
verder weg, en voorts ligt er Straatsburg, welks
Rijnhaven tegenover de Duitsche stad Kehl ligt.
Lotharingen is over de Vogezen heen verbonden
met het overige Frankrijk door een uitmuntend
wegennet en door spoorwegen, die door diepe
tunnels loopen. De bevolking werd geëvacueerd
bu het begin van de crisis.
Aan den overkant ligt de Duitsche vlakte vee;
meer ingeklemd tusschen het Zwarte Woud en
den Rijn. Van Noord naar Zuid loopen dooi
deze streek wegen en een spoorweg, die thans
onder het vuur der Fransche kanonnen liggen.
Het Parjjsche blad de Temps" publiceert,
onderteekend door E. M. de volgende bij
zonderheden over de militaire operaties in
Polen;
Blijkens mededeel: ng van hei Noorsche ge
zantschap hebben Nederlanders sinds 4 Septem
ber voor toelating in Noorwegen wederom een
visum noodig
>t-
t..
>1.
10.
m
10.
cr
15
I
Te Boekarest werd officieel medegedeeld
dat Roemenië neutraal zal blijven.
ela
dn
la
ns
en
50.
70.
li
tre
50.
10.
P’»
nt
ux
iel
In verband met het artikel van de „Os-
servatore Romano", waarover onze Romeln-
sche correspondent bericht, vernemen wjj
uit goede bron, dat de schrijver van het
Bultenlandach Overzicht van het Vaticaan-
Khe blad, een redacteur van Italiaansche
nationaliteit, dezer dagen dóór de Italiaan
sche autoriteiten is gearresteerd. Men zou
hem een tendentieuze schrijfwijze hebben
verweten; na eenige opheldering aou hij
intusachen reeds wederom zijn vrijgelaten.
Dit bericht getuigt wel van de delicate po
sitie. waarin het Vatkaansche blad en zijn
redacteuren verkeeren.
Langs den loop van den Rijn zjjn in de on
middellijke nabijheid van den oever versterkingen
gebouwd, die als vooruitgeschoven bastions der
verdedigingslijn zijn bedoeld.
Verder meldt het Duitsche Nieuwsbureau dat
volgens berichten van het oppercommando de
buit der Duitschers m Polen tot gisteren be
droeg 126 stukken geschut, vele vecht- en pant
serwagens, terwijl het aantal mitrailleurs, gewe
ren en pantserafweerkanonnen voorloopig nog
niet kan worden geschat. Het aantal krijgsge
vangenen bedraagt 25.000.
Onze Romelnsche correspondent seinde Don
derdagavond
Het leven in Rome blijft het zeer rustig as
pect vertoonen, waardoor het zich vanaf het
begin der crisis op zoo verrassende wijze beeft
onderscheiden. Men is wel eens geneigd te
zeggen, dat het de laatste dagen nog rustiger
is geworden en wel ten gevolge van de veror
dening. welke de particuliere auto's van den
weg heeft gebannen en van die andere, waar
door het sluitingsuur van de café's werd vast
gesteld op 23 uur.
Wjj beleven hier magere dagen, lp zooverre
dan dat ons van staatswege op Donderdag en
Vrijdag onthouding wordt opgelegd. Noch bij
den slager, noch tn een der restaurants kan
men ook maar een vezeltje vleesch verschalken.
Zoo bereiden wij ons. zoo al niet in boete, dan
toch in onthouding voor op de dingen, die ko
men gaan. Wat dat voor dingen zullen zijn is
overigens nog niet erg duidelijk. Het streven
van Italië is ongetwijfeld In het huidige con
flict onzijdig te blijven. Waar het echter, al
thans op de Italiaansche bladen af te gaan,
niet onzijdig, maar uitgesproken pro-Duitsch is.
vraagt men zich af, of het die gewenschte on
zijdigheid werkelijk zal kunnen handhaven.
De hoofdredacteur van de „Osservatore Ro
mano" breekt hedenavond een lans voor de ob
jectieve' berichtgeving. HU conctateert. dat da
waarheid thans In gevaarlijke wateren vaart,
hevig getorpedeerd wordt. HU wijst er echter
op. dat de valsche berichten zich ten slotte
zullen richten tegen hen, die ze verspreidden.
Wat' de „Osservatore Romano" betreft; deze
beoogt slechts, de waarheid te dienen. Voor-
zoover de wenscheljjkheld en de journalistieke
mogelijkheid dit toelaten brengt het blad zijn
lazers slechts juiste berichten. Het streeft naar
onpartijdigheid en vermUdt al het tendentieuze.
De kloof tusschen de staten mag niet nog meer
uitgediep* wotden. de strijd niet nog toege
spitst
Het Fransche legerbericht No. 8
7 September avonds luidt als
volgt:
namen den Poolschen ge-
gevangen.
Oesiën de strijdmethoden kan men uiteraard
niet soreken van een aaneengesloten iront. De
Duitsche legers hebben kortom een soort mach
tige raids ten uitvoer gelegd, die ten doel had
den de inrichtingen van de Poolsche defensie
te ontwrichten, de céntra van economisch le
ven in Boven-Sllezië in de streek van Lodz te
verlammen en zekere groote verbindingswegen
af te snijden. Op sommige punten hebben sU
naar het schijnt diepe zakken in het Poolsche
front gestooten. Maar de opmarscjien zelf zjjn
niet zonder gevaar voor de uitvoerenden.
De regeering van Egypte verbreekt
diplomatieke betrekkingen
land.
F De Directie van de KonlnklUke Neder-
landsche Stoomboot Maatschappij heeft een
telegram ontvangen van den kapitein van
het ss. ..Mars", dat op uitreis is naar
havens in de Mlddellandsche Zee. dat een
aantal leden van de bemanning van een
getroffen Britsch schip, de ..Manaar", aan
boord Is genomen. Het ss. ..Mars" heeft
de geredden te Lissabon aan land gezet.
De K.NB.M. heeft den kapitein terug
geseind. de reis voort te zetten.
Deze versterkingen liggen nauwelijks onder
den grond door geologische oorzaken. Het Rijn
water vloeit tusschen de keibedekkingen op
nauwelijks zes meter diepte.
Aan den Franschen kant vindt-men betonnen
kazematten, voorzien van vele automatische
vuurwapenen, waarvan het flankvuur het over
steken van de rivier met pontons of zelfs met
gepantserde sloepen ónmogelijk maakt. Aan
Duitsche zijde had men dezelide bedoeling,
maar door de haast waarmee men daar de
versterkingen heeft gebouwd, is dat op ver
keerde wijze geschied en heeft men fouten ge
maakt toen den vorigen winter de Rijn plot
seling begon te wassen. Verscheidene blokhui -
«en liepen onder water voordat het beton was
Gelegenheid tot het
graan aan de regeering.
Het s.s. Bilderduk, van de Holla nd-Amenka
LUn. heeft op den Atlantischen Oceaan, be
westen den ingang van het Kanaal, de be
manning gered van het Engelsche s.s. Pukka-
stan De kapitein heeft van deze redding tele
grafisch bericht gezonden aan «Un reederü. welk
bericht de reederU niet direct heeft bereikt, maar
langs een omweg.
Hoewel nog niet met volle zekerheid kan
worden gezegd, dat het Engelsche schip Is ge
torpedeerd. Is dit toch wel zeer waarschijnlijk.
Het aantal geredden, dat de Bllderdijk aan
boord heeft genomen, is vijf en dertig.
«Ongecorrigeerd.»
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraago of Aen-
gebodon, geplaatst onder de Omroeper-
rubriek 10 et- per regel.
De ambassadeur hield daarbij ren toespraak.
waarin hü o.a. zeide, dat het Roemeensche
volk zich altijd de zorg zal herinneren, welke
Frankrijk gehad heeft voor de vrUe en geluk
kige ontwikkeling van Roemenië. ..Na de tra
gische uren welke bet menschdom gaat door
maken, zal de dag komen, waarop een nieuw
wereld be wustzijn den menschen een rechtvaar
diger en schooner leven zal geven: Ik vertrouw,
dat ondanks de moeilUke tijden uw welwillen
de steun en de vriendschappelijke medewer
king der Fransche regeering mij tn staat zul
len stellen, mijn taak goed te vervullen
BOEKAREST, 7 Sept. Reuter
Officieel wordt medegedeeld, dat
Roemenië in den huldigen oorlog
neutraal zal blijven.
Naar Havas uit Parijs bericht heeft
President Lebrun Donderdagmorgen in of-
ficleele audiëntie ontvangen Franasso Viel,
den ambassadeur van Roemenië, die hem
zUn geloofsbrieven overhandigde Ook
Bonnet was aanwezig.
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Telefoon 4530 en 4220
DEN HELDER, Stationsitreat 4, Telefoon 771
HOORN, Groote Noord 54, rood. Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon 459.
ABONNEMENTSPRIJS:
Met inbegrip ven gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar 2— pér kwartaal of
15 cent* per week, voor buiten Alkmear
2 50 per kwartaal of 20 cents per week.
Uit^.N- V. Drukk. De Spaamestad - Haarlem.
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 288
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 ct- p.
regel; Ingezonden MededeelWigen 40 ct p. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aenvrege gaarne door onze
Administratie verstrekt
BERLIJN, 7 September. Het Dwitscho
nieuwsbureau bericht dat de Poelaoha ge
neraal Gosiorowski. commandant van de
zevende divisie in Duitsche gevangenschap
is geraakt.
Generaal Gosiorowski is tot 1936 chef
van den generalen staf onder maarschalk
Pilsoedski geweest. H(j was een der oudste
medewerkers van den maarschalk.
gedroogd en pontonniers moesten met dyna
miet verschillende bouwsels weer vernielen en
vervangen door nieuwe constructies, waarvan
de betonnen muren ostentatief zichtbaar zyn
aan den Franschen oever. Bovendien is de
Duitsche oever lager dan de Fransche.
Naar aanleiding van den korten en weinig
zeggenden inhoud der Fransche elgercommuni-
qué's schrijft Havas, dan deze communique's
Inderdaad een record Zijn van laconisme, die
den commentators slechts de mogelijkheid bie
den opmerkingen te maken over het gebied,
waar gedurende vier dagen de legers met elkaar
in contact zUn.
De streek is bekend, de décors zijn beroemd.
Het is nog geen twee maanden geleden, dat
Duitschland in alle bioscopen ter wereld ver
schillende beelden liet vertoonen van de Sieg-
fried-linie.
Wat de Maginot-Uxiie betreft, deze dient als
model voor alle militaire versterkingen die sedert
een tiental jaren in Europa zijn gebouwd. De
Siegfrled-linie is een haastig antwoord op de
Maginot-llnie. Zij liggen aan weerskanten van
den RUn, loopen aanvankelijk parallel, doch
gaan vervolgens uit elkaar ter hoogte van de
uitvloeiing van de Lauter aan den linker-RUn-
oever.
Van de samenvloeiing van RUn en Lauter af
scheiden zich de Maginotlinie en Siegfriedlinie.
De eerste volgt nauwkeurig de grens, doch de
tweede wijkt daarvan af. zonder evenwel den
RUn te -volgen Er bluft dus een groote ruimte
over, waarbinnen de vijandelijkheden zUn be
gonnen. De Maginotlinie steunt op de lage
bergkammen van de Vogezen, die zich in Duit-
sche richting voortzetten in het Harzgebergte.
Tusschen beide lUnen ligt een heuvelachtige
streep, met hooge toppen en verscheidene ste
den. os. Fischbach. Pirmasens en Zweibruc
ken. Meer naar het Noordwesten begint het
industriegebied van de Saar, doorsneden door
deze rivier en door de Plies, met een bodem die
ondergraven is door mUnen en waarop groote
industrieele ondernemingen zUn gevestigd.
Achter deze rivieren verheft zich weer een- be-
boscht bergmassief. De Siegfriedlinie loopt over
deze beboschte heuvels tot aan Trier en de
samenvloeiing van Saar en Moezel. De Magi
notlinie profiteert van een natuurlijke bodem
gesteldheid die zeer gunstig is voor verschan
singen, en buigt zich om kleine steden die een
naam in de geschiedenis hebben, zooals Weis
senburg. For bach en Bitsch. De stad Metz dient
daarbU als steunpunt.
De bruutheid en snelheid der tot dusverre
door de Duitsche legers geleide operaties wor
den, volgens den Tempo-correspondent, ver
klaard door het uitgebreide gebruik van ge
pantserd oorlogstuig, gesteund door even uitge
breide actie der luchtmacht, waarbij de infante
rie tot dusverre slechts een secundaire rol
speelt. Het terrein, dat behalve in het uiterste
zuiden, gevormd w-wdt door een uHgrstrekte
vlakte Bonder ernstige hindernissen, is klaar
blijkelijk gunstig voor een optreden van gepant
serde divisies.
Laat dexe Uw zenuwen
niet aangrepen
Uw kalmte met
„Op het front tusschen Rjjn en
Moezel versterkt de vijand zich in de
stellingen tegenover onze linies. Men
signaleert er de aankomst van ver-
sche strijdkrachten uit het binnen
land van Duitschland.”
BERLIJN, 7 SeptHet Duitache Nieuws
bureau verneemt van officieele sijde, dat de
berichten over het vernielen van den Duit-
schen „vestzakkruiser" Gneisenau door
Brilsche bommenwerpers onjuist «ijn. Het
schip is niet getroffen en is volkomen onbe
schadigd.
De Duitsche troepen, die ten zuiden van
Lodz oprukken, hebben de stad Rawa-Mazo-
wiecka bereikt.
De bezetting van de door de Polen ont
ruimde provincie Posen duurt voort. Won-
gpwiz en Obornik ten noorden van Posen
én Kosjmin ten Zuidoosten van die stad
zUn bezet.
BERLUN, 7 Sept. <D. N. B.) De beset
ting van de Westerplatte nabij Danzig,
welke tot nu toe dapper had standge
houden, heeft zich, in verband met
den algemeenen militairen toestand
van Polen, hedenmorgen te elf nor over
gegeven.
In de vroege ochtenduren vielen vanuit zee
stormcompagnieën van het schoolschip Schles
wig Holstein met krachtigen artilleriesteun de
Westerplatte aan. TegeUjkertUd werd van de
landzUde een aanval ondernomen door storm
troepen van een bataljon pioniers. In aanslui
ting op dezen systematisch uitgevoerden aanval
en de zware beschieting door de scheepsartillerie
toonde de Poolsche bezetting van de Wester
platte tegen half tien witte vlaggen ten teeken
van overgave. Ongeveer een uur later meldde
zich de commandant van de Westerplatte met
een groep soldaten bU de Duitsche linie aan en
gaf hU de Westerplatte over, tezamen met de
bezetting.
Volgens de Poolsche communiqués zag de
toestand op B September des avonds er als
volgt uit: Twee groote conrergeerende aan
vallen zUn door den grooten Duitschen gene
ralen staf ondernomen tegen de Poolsche troe
pen. De eerste in de richting Noord-Zuld ver
trok uit Oost-Pruisen op een front van onge
veer 150 K.M., en rukte op in de richting van
Torun, Sierpc, Plonsk en, Ciechanow. De op
marsen van dezen aanval was gisteravond ge
stuit op een lijn, die op een gemiddelde af
stand van 70 K M. van de Oost-Pruislsche
grens ligt. Het eerste doel schynt te zUn het
bereiken van den loop van den Weichsel ten
Westen van de samenvloeiing Boeg.
Het punt van vertrek van het tweede groote
offensief, dat in Noord-OostelUke richting ont
ketend werd was het Duitsche Silezië.
OP 5 September hadden de Duitschers een
front bereikt waarin de volgende steden lagen:
Warta, Szeercow, Kamiensk, Radomsk. Op het
oogenblik wordt gestreden ten Noord-Oosten
van deze lUn in de streek van Lodz, Piotrkow.
Tomaszow van Mazovie. De Duitsche opmarsch
schUnt dus aan dezen kant om te buigen naar
het Noorden als om de uit Oost-Pruisen ko
mende troepen tegemoet te gaan. Het doel van
het dubbele offensief schUnt te zUn de isolee-
ring van de Poolsche gebieden in het Westeh.
zooals Posen.
Ten slotte wordt een derde terrein van
krijgsverrichtingen gevormd door Poolsch-Si-
lezië en West-Oallcië. In dit gebied woedt op
het oogenblik de strijd, tusschen Krakau en
Tarnow.
De Italiaansche per. berichtte Donderdag
middag onder groote opschriften op de eerste
Chamberlain legt in het Lagerhuis een
verklaring over den toestand in Europa
af.
Zwakke, veranderlijke wind, licht tot half
bewolkt, later wellicht toenemende be
wolking, droog weer, behoudens later
eenige kans op onweer, vooral in het
Zuiden, warm weer, in den ochtend plaat-
selUk mist.
Zon op 6.21 onder 19.34. Licht op 20.44.
Maan op 1 00 onder 16.06. 13 Sept. N.M-
Radio Vaticana geeft voortaan eiken
Maandagavond een uitzending in de Ne-
derlandsche taal.
Naar Uniter Press aan haar bladen meldt
had het Nederlandsche s.s. ..Mars" 30 overle
venden van de getorpedeerde.. Manaar" aan
boord.
Het Portugeesche s.s. „Carcalho
bracht 16 overlevenden naar Lissabon.
Er waren 88 opvarenden: 1 Britten en 17
Indiërs. De onderzeeër viel plotseling aan. zoo-
dat de opvarenden geen tjjd hadden, hun be
zittingen mee te nemen in de reddmgsbooten.
ZU zwalten een dag lang rond zonder voedsel
of water.
Een Indiër werd gedood en 3 gewond door
een granaat toen de onderzeeër het schip defi
nitief tot zinken bracht.
Het ss. ..Manaar" is 1 September van Liver
pool naar Calcutta vertrokken. Het was 7243
bruto en 4409 netto ton groot, werd in 1917 ge
bouwd en behoorde aan de Brocklebank Line
te Liverpool.
De bijzondere correspondent van de
„Oiornale dTtalla" te Luxemburg bericht
telefonisch aan zUn blad, dat tot nu toe
geen aanduidingen bestaan dver een Fransch
offensief op de Duitsche stellingen in de
nabUheid van het Groot-Hertogdom.
HU bericht verder, dat in het Moezelge
bied nabU de grens van Duitschland en
Luxemburg, Fransche gekleurde troepen zUn
geconcentreerd, die vermoedelUk de Duitsche
stellingen op dit punt zullen moeten aan
vallen.
De Maginot-llnie blUft de Fransche grens
Volgen, terwUl de Blegfried-linie zich ervan
verwijdert, zonder daarom den loop van den
Rijn te volgen, die een natuurlUke grens en een
natuurlijke verdediging vormt. De Maginot-llnie
maakt een rechten hoek, terwUl de Siegfried
linie eenigszlns een stompen hoek vormt. Der
halve kunnen de tegenover elkaar liggende ver-
dedigings-linies en aanvals-bases in twee deelen
verdeeld worden. In de eerste plaats het Rijn
dal, in het algemeen loopende in de richting
Zuid-Noord over een afstand van ruim 170 KJ4.
van het Zwitsersche Bazel tot de samenvloeiing
van Lauter en Run, en in de tweede plaats het
gebied tusschen RUn en Moezel, genoemd in het
Fransche communiqué, waar de staatkundige
grens dwars door een afwisselend terrein loopt
in de richting Oost-West, over ruim 180 KÜ.
Ten Westen van de Moezel begint het
neutrale groothertogdom Luxemburg. De
eerste oorlogsoperaties spelen zich dus af
binnen een driehoek, waarvan de zijden een
lengte hebben van 358 K.M. en waarvan de
top gevormd wordt door de samenvloeiing
van Rijn en Lanter op 15 K.M. afstand van
de groote Duitsche stad Karlsruhe.
