De spoorwegtentoonstelling
officieel geopend
van
Onrust der tjjden
Bodemproductie
Y
De ramp van de
„Van Ewijck”
De droeve lijst van
dooden en vermisten
DOOR BURGEMEESTER
VAN AMSTERDAM
VREEMDE VLIEGTUIGEN
BOVEN ONS LAND
Restaurant DORRIUS
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1939
VAN WEEK TOT WEEK
Leedwezen betuigd
Slecht» één tchending
4
Kinderpostzegels
Toespraken ir. Hupkes
en weth. van Meurs
Vertrek Indië-vliegtuig
uitgesteld
T reinverbinding
Amsterdam-Brussel
In verband met maatregelen
in Frankryk
Ir. Roebroek tot regeering»-
commi»»ari» benoemd
T entoonetelling moeit
doorgaan
DE TOESTAND IN HET
BLOEMBOLLENVAK
Met ingang van a.». Maandag
wordt xy herxteld
De gewonden
Volgen» de Brittche regeering zou
één Engel»ch vliegtuig over on»
grondgebied gevlogen hebben
Verhaal van een ooggetuige
(Vervolg van pag. 1)
f 212.000.„Voor het kind”
bijeengebracht
\ln 1937 in dierixt geeteld
Hulde aan de organisatoren en aan
de jeugdige werkloozen, die
aan den opbouw werkten
De namen van de slachtoffers zyn:
van
Vermist:
F. J. Cadot
M.
dat
Kij
--»r'w
der
Nederlandsche
is
spoorwegen
en
sprak
Uit naam van de directie der Nederlandsche
Opmerkelijke kalmte van
massa's duurt nooit lang.
personeel op vier man na bij de ramp om
gekomen.
Van het wachtschip „Koningin Emma
der Nederlanden" waait de vlag halfstok
ten Jeeken van rouw om den mijnen-
veger „Willem van Ewijck"
m. J. de Waal
1. m. 8. C. van
Het betrof een of meer Britsche vliegtuigen,
welke op den terugweg van Duitschland, waar
heen zy zich begeven hadden met het doel er
pamfletten uit te werpen, over onze grens zyn
gekomen. zy vlogen bij bewolkten hemel, wes
halve er niet op kon worden gevuurd.
Naar wy vernemen, zal de trein verhhwltag
AmsterdamBrussel met ingang van Maandag
aus. worden hersteld.
Tengevolge van maatregelen, dia In Frank
rijk worden genomen, is bet vertrek van het
Indi«-vUegtulg op heden opgeecbovt.
Zoodra de Fransche regeering toestemming
tot bet overvliegen van haar gebied heeft ge
geven. volgt nader bericht omtrent den dag van
vertrek van het vliegtuig naar IndlA
Tegenover dese niet op feiten steunende be
wering kan op grond van inlichtingen van ge
zaghebbende zijde gesteld worden, dat slechts
één dergeljjke neutrallteitsachendlng is komen
vast te staan en dat naar aanleiding daarvan,
zooals van regeeringswege oumiddellijk is be
kend gemaakt, aanstonds een stap by de Brit
sche regeering is gedaan, terwijl vervolgens,
zoodra bewijsmateriaal beschikbaar was, over
legging daarvan heeft plaats gehad.
H. Z. Vaarbwgwal b. h. 'Spwl. Amsterdam.
FLATI DU JOUR kN LA CA ATI
Luitenant ter see le klaasa J. E. ten
Klooster.
Luitenant ter see 3e klasse marine re
serve O Anema.
Adj. onderoff. machinist B. C. de Bruin
Bediende-zeemlliclen J Bosch.
met
con-
dcht
tenant ter see le kl. F.
Straelen. korpl adelborst W. A.
eeuwfeest
verrezen.
Zijn rede vervolgende constateerde de bur
gemeester, dat de expositie voor de niet-
ingewjjden een Interessanten, leerzamen kijk op
dit in technisch, economisch en sociaal opzicht
zoo belangrijke bedrijf geeft.
Behalve de met aes man bemande sloep
van de „Van Ewijck" schoten sloepen en
jollen van de andere mijnenvegers te hulp.
De zwaar gewonden werden aan boord van
de Nautilus gebracht, waar zich een "dokter
bevond. Het reddingswerk verliep in goede
orde, al speelden zich hartverscheurende
tooneelen af In de nabijheid van het zinken
de schip. z
had even stil gelegen,
mandant, luitenant ter zee le klasse.F. H. M.
van Straelen. die bevel over de vijf mijnen
vegers voerde aan boord te nemen.
Hr. Ms. „Willem van Ewijck" werd in 1837
in dienst gesteld. Het schip werd gebouwd by
P Smit Jr. te Rotterdam en mat ongeveer 500
ton.
De „Willem van Ewijck" behoorde tot een
op
aan^den
fmeerd.
i van de
sr woon-
Het slotwoord werd gesproken door den bur
gemeester van Amsterdam, die met enkelé
woorden de tentoonstelling geopend verklaarde.
Daarna maakten de talrijke aanwezigen *n rond
gang over de expositie, van welke wij reeds een
uitvoerige beschrijving gaven.
--w-
Nauwelijks was deze aan boord, of 't vree-
selyk drama speelde zich af. Vermoedelijk
is de mijnenveger, terwijl de commandant
aan boord kwam, door den stroom, welke
er stond, afgedreyen en aldus in het mij
nenveld terecht gekomen. Het schip werd
midscheeps onder de machinekamer geraakt
en juist omdat in de machinekamer de
wacht werd afgelost, is het geheele machlne-
Het schip brak middendoor. Het middenge
deelte verhief zich eerst, terwijl zullen van
stoom en olie omhoog werden gespoten.
Het schip plofte vervolgens op het water terug.
Bovenop het schip bevond zich een twintigtal
mannen, die, allen in het water werden geslin
gerd. Stukken Ijzer vlogen in het rond en maak
ten vele slachtoffers Zoo werd de commandant
van de „Van Ewijck”. luitenant ter zee eerste
klasse J E. ten Klooster, door een wegvliegend
stuk Ijzer zwaar aan het hoofd gewond. Een
zevental minuten verstreek, voor het schip ge
heel gezonken was. De voorsteven verdween bet
eerst onder water, de achtersteven bleef een
halven meter boven water uitsteken.
In enkele Duitsche bladen wordt het voorge-
In enkele Duitsche bladen wordt het voorge
steld. als zou onze neutraliteit bU herhaling
geschonden zijn door vluchten van Britsche
militaire vliegtuigen over Nederlandsch grond
gebied. waartegen Nederland zich onvoldoende
zou hebben geweerd.
geest. Men zegt wel eens. dat ook de neutrale
landen strijden, want zjj strijden temidden
van de uitbarsting der hartstochten voor de
onaandoenljjke, zuivere waarachtigheid. In ze
kér opzicht ia dit zoo. maar in een hoogeren
dan politieken zin. Toeschouwer te zijn by de
ellende, Is voor een fijngevoelig mensch een
ellende op zich zelf, maar het is een elleyde
met zlnsbesef.
Al het gerucht heeft waarde, wanneer het dit
besef by ons vermeerdert. Het kan ons de we
reld doen kennen. Als kennisbron der objectieve
historische waarheid is zijn beteekenis heel twij
felachtig, aeker voor ongeschoolde beoordee
laars. Maar voor een wijs gemoed draagt alles
by tot kennis van de wereld en de ziel. En
deze kennis, die wy wel eens houden voor «ea
vervulling van ons wezen, biykt nu een hevige
onvoldaanheid, schrynend als honger en dors:.
De ware kennis van wereld en ziel is de kennis
ven haar onderlinge ongenoegzaamheid. Wie
wereld en ziel doorgrondt, begrypt, dat zy el
kander niet kunnen bevredigen, doch dat zy
hun beyredlglng. hun vrede, verwachten van
één verlossing. Zy hongeren van nature naar
ren Ridder der wereld.
De lichtgewonden werden via de Nautilus aan
boord van ue „Jan van Gelder" genomen. Een
der inmiddels gearriveerde watervliegtuigen
[fikte den bediende-zeemilicien Jan Bosch op,
doch deze bleek reeds te zyn overleden. Te
kwart over vier kwamen de booten met bun
droeven last te Den -leider aan. waar
steiger van de Texelsche boot werd M
Het is gebleken, dat ne familieleder
meeste opvarenden -»uiten Den Htpdt
achtig zyn. 1
In Den Helder heeft men groote
ue familie» 'ui de slachtoffers. Gre
'ktematie heerschte er. toen men het'
van de ramp ontving
Naar aanleiding van de waarschuwingen van
onzen luchtwachtdienst -betreffende vreemde
vliegtuigen, welke het Nederlandsche publiek
af en toe door de radio kan beluisteren, heeft
ons van verschillende kanten de ^raag bereikt
of de hiermede gegeven publiciteit elgeniyk wel
raadzaam is en of zy niet noodelooee ongerust
heid kan verwekken.
In verband hiermede wordt van bevoegde zijde
op het volgende gewezen:
Onvermijdelijk is het nu eenmaal, dat dese
waarschuwingen, welke blykens vorm en in
houd niet bedoeld zyn voor, het groote publiek,
doch voor inlichting van de militaire organen
van de luchtverdediging en voor de burgeriyke
organen van de luchtbescherming, door iedereen
kunnen worden opgevangen. Het daaraan ver
bonden nadeel, zooals b.v. dat zulke berichten
zenuwachtige naturen kunnen verontrusten
weegt echter niet op tegen de voordeelen, ook
van prevenlieven aard, welke voor de handha
ving van onze neutraliteit aan zulk een doel
treffende slgnaleering van ongewenschte gasten
in de lucht verbonden zijn.
Spoorwegen sprak hierna nog Ir. W. Hupkes. Ik
hoop, zoo zeide hy, dat dit werk, waaraan zoo-
velen met toe wy ding hun beste krachten heb
ben gegeven, de volle belangstelling van het Ne
derlandsche publiek zal mogen hebban en ik
wensch het gemeentebestuur van Amsterdam
van harte een groot succes met zyn tentoonstel
ling toe.
Moest nu, gezien de tydsomstandigheden.
het comité de tentoonstelling aiet laten
doorgaan? Die gedachte kon by ons geen
ingang vinden. Veeleer heeft het comité in
de tydsomstandigheden een aansporing ge
voeld om het tentoongestelde werk te laten
zien, opdat zy, die het sullen bezichtigen,
met hun gedachten zullen verwyien by wat
in de verstreken periode van honderd jaren
door Intelligentie, geest- en arbeidskracht,
door ondernemingszin, volharding en doorzet
tingsvermogen in ons volk tot stand ia ge
komen. In dezen tijd, waarin rondom ons
weer zooveel vernietigd en vernield wordt,
moge de mensch zich wel dezen spiegel voor
houden.
De Britsche regeering heeft in verband daar
mede jegens de Nederlandsche uiting gegeven
aan haar diep leedwezen over deze schending
der neutraliteit van ons land De Britsche re
geering is vastbesloten alles te doen, wat in
haar vermogen ligt, om herhaling van een
dargeiyke gebeurtenis te voorkomen. Met dit
doel zyn en zullen aan de Britsche piloten de
strengste voorschriften worden gegeven.
Zoo sprak Vrydag de burgemeester van
Amsterdam, dr. W. de Vlugt, tot een groot
aantal genoodigden burgeriyke en militaire
autoriteiten die op het terrein van het
voormalige Paleis voor Volksvlyt aan het Fre-
deriksplein te Amsterdam waren byeengekomen
ter bywonlng van de opening der groote ten
toonstelling, die hier ter gelegenheid van het
Dezer dagen is een bijeenkomst gehouden van
leidende personen uit de verschillende organi
saties van het bloembollenvak.
Algemeen werd overeengekomen, in volkomen
samenwerking van alle organen, met uitschake
ling van vroegere verschillen, maatregelen te
beramen, om aan de moeilijkheden der tyden
het hoofd te bieden
Allereerst zal worden getfacht, de nog be
staande exportmogelijkheden zooveel mogelyk
te steunen.
Ook in het belang der cultuur zullen nadere
maatregelen worden overwogen, waarby om.de
mogelijkheid van verdere inkrimping van het
areaal voor hyacinthen en tulpen onder oogen
zal worden gezien, in verband met bet.verkry-
gen van nadere rechten voor productie en ex
port van tuinbouwartikelen
«Met alle desbetreffende organlsatlebesturen,
met name ook met die van de Nederlandsche
bloembollen bedrijfsorganisatie, de Nederland
sche Sierteelt Centrale en het Bloembollen sur-
plusfonds, sal op korten termijn overleg wor
den gepleegd.
Voor wat betreft de opvoering van de fre
quentie op de binnenlandsche lynen kan wor
den medegedeeld, dat met ingang van Maan
dag as. de twee-uursdienst op de lyn Rotter
dam—Hoek van Holland sal worden uitgebretd
tot een uurdienst.
Het initiatief tot het houden van de
spoorwegtentoonstelling werd genomen in
een tyd. toen weliswaar telkens donkere
wolken den internationalen horizon verduis
terden. maar niemand kon, niemand wilde
gelooven. dat de menschheid opnieuw de
ontzettende ramp van een wereldoorlog zou
moeten doormaken. Deze tentoonstelling
neemt wel onder zeer droeve omstandig
heden een aanvang. Hoe gaarne zouden wy
allen hebben gewenscht, dat wy heden in
eeri ^pgewekte stemming bijeen zouden zyn,
zonder de huiveringwekkende beklemming
van hetgeen om ons heen geschiedt. Maar
ondanks dit alles, ondanks de catastrophe,
die over de wereld is losgebarsten, gaat,
moet het leven doorgaan. Daarom is ook
besloten de tentoonstelling, die in de
maanden, toen het nog vrede was. is op
gebouwd. te houden
Spr. besloot zyn openingsrede met hulde te
brengen aan de organisatoren, in het byzonder
aan het groote aantal jeugdige werkloozen, dat
reeds geruimen tyd met enthousiasme heeft
gearbeid om deze tentoonstelling in te richten
en aan de Nederlandsche Spoorwegen, die én
personeel én materieel èn geldmiddelen be
schikbaar stelden.
De voorzitter van het tentoonstellingscomité,
wethouder F. van Meurs. bracht in een har-
teiyke toespraak woorden van warme hulde aan
allen, die aan de totstandkoming der expositie
hun krachten hebben gegeven. Ook gaf spr. een
uitvoerig overzicht van de wordingsgeschiede
nis. waarby hy wees op de prettige samenwer
king tusschen Ryk, gemeente en spoorwegdi
rectie.
Van alle zyden zoo besloot de heer van
Meurs bleek reeds een verheugende belang
stelling voor deze tentoonstelling te bestaan, die
eenerzyds hef honderdjarige en toch zoo jeug
dige, levenskrachtige, nationale spoorwcgbedi Uf
betreft, anderzyds n voorbeeld is van wat jonge
ren, vaak jarenlang werkloos, vermogen.
Als resultaat van dit onderzoek is de
Britsche regeering tot de overtniging ge
komen. dat op den heenweg niet één
Britach vliegtuig over het grondgebied van
Nederland vloog. Geen enkel Britach vlieg
tuig is op den heenweg over de Zuidelijke
route gevlogen en de Britsche luchtvaart
autoriteiten zUn derhalve tot de overtui
ging gekomen, dat vliegtuigbewegingen bo
ven Limburg in de richting van Duitsch
land alleen betrekking kunnen hebben
op de luchtmacht van een andere mogend
heid.
Ata resultaat van een grondig en nauw
keurig onderzoek ta echter gebleken.
één Britsche piloot, die verder dan de an
deren in DuMachland waa dóórgedrongen,
in strijd met zyn opdracht, over Nederland
(ongeveer in de richting van Amsterdam)
terugkeerde, als gevolg van tekort aan
benzine.
Na verkregen goedkeuring door den minister
van Binnenlandsche Zaken heeft de centrale
propaganda-commissie dezer dagen de ultkee-
rlngen uit de opbrengst der weldadlgheldspost-
zegels en prentbriefkaarten „Voor het kind”,
welke in Dec./Jan. J.l. zyn verkocht, aan dt deel-
getechtigde vereenigingen toegezonden.
Uitgekeerd werd:
a. aan 27 vereenigingen voor achterlyke kin
deren samen 23271.05, b. aan 87 vereenigingen
voor zieke en zwakke kinderen samen ƒ47358.87;
c. aan 248 vereenigingen voor verwaarloosde kin
deren samen 125.424 35; d. aan 13 vereenigin
gen voor gebrekkige kinderen samen 11.07430;
dus aan 375 instellingen voor kinderbescherming
in totaal 207 130.17.
Met inbegrip van het aandeel ad 5.387 M
toekomende aan het kinderfonds P.T.T. is dus
212318.13 aan de Nederlandsche misdeelde
i jeugd ten goede gekomen.
Voor de Nederlandsche Spoorwegen hopen
wy. dat deze tentoonstelling aan de bezoekers
den Indruk zal mogen geven, dat Nederland met
zyn spoorwegen voor den dag san komen en ons
bedryf, wat betreft de veiligheid en het comfort
voor de reizigers, snelheid der treinen en goede
service voor vervoerders een vooraanstaande
plaats Inneemt, maar bovendien hopen wij. dat
de hier met kleine, losse grepen tentoongestelde
arbeid van tienduizenden spoorwegmannen in
de afgeloopen eeuw de bezoekers zal doen aan
voelen de groote toewyding voor ons bedryf van
ons personeel, welk personeel altyd en onder
alle omstandigheden voor dit bedryf klaar
staat en hetwelk als hoofddoel heeft door een
goede service voor onze reizigers en vervoerders
het algemeen belang van Nederland te dienen.
De regeeringspersdienst deelt mede, dat van
de Britsche regeering antwoord is binnenge
komen op de nota der Nederlandsche regee
ring met betrekking tot het zich bewegen van
Britsche legervliegtuigen boven Nederlandsen
grondgebied in den nacht van 3 op 4 Sep
tember JJ. In dit antwoord deelt de Britsche
regeering mede, dat deze aangelegenheid,
welke zy beschouwt als een kwestie van het
allergrootste belang, onmlddeliyk en grondig
is onderzocht door de Britsche luchtvaartautori
teiten.
Licht gewond
ft M. van T
Moraux, sergt' machinist N. Steenhaard. korpl.
machinist D. Schaatsbergen, korpl. konstabel
mans. Matroos le klasse L. C. van der Blink,
matroos le klasse H. de Vnea
Zeer licht gewond werd da stoker 3e klasse
O. H. Heyne.
Licht gewonde miliciens: Matrozen 3e kl.
z. m. J. Dubbel en V. van der Weide, matrooen
3e klasse z. m. W K. Kruyter en D. van den
Heuvel, seiner 3e klasse z. m. E. Stulp, schry-
ver 3e klasse a m. F. Simons.
Ongedeerd bleven; Luit, ter zee 2e kl mar.
res. J. P. D. Visser, kwartiermeester J. H 81-
monis, korpl. machinist F. J. van der Maas,
korpl. telegrafist C. F. B„ van’der Kroft, korpl.
monteur S. P. Spur en berg, matroos 2e klasse
M. J. Walrave, matrozen 3e klasse W. J. te
Loo en I. Hamelink, stoker-olieman ^e kl. z. m
D. M. Ooetgeluk, matroos 3e klasse z. m. H.
J. Meyer.
.Jn onschuld", was van dezelfde verdachte zui
verheid als de kunst: klaar, doorzichtig, stra
lend In het licht der zon,maar die twee
handen kunt gy daar by niet vergeten. De we
tenschap? Ze wordt een aanfluiting van den
geest, wanneer gy bedenkt, dat zy moet dienen
om in het laboratorium de explosieve stoffen
en de gassen te vervaardigen, van welker gevol
gen zy u daarna in het ziekenhuis zal gene
zen. En de schoonheid der natuur? Ieder land-
schap is goed voor slagveld. Iedere boom kan
tot versperring dienen, leder struikgewas is
geschikt om geschut te maskeeren. Ieder idyl
lisch dorpje met zonnige boerderytjes en een
ranken kerktoren, een molentje, een herberg
met een uithangbord, een dorpspomp op het
marktplein, een hoefstal onder lindeboomen,
heet, zoodra het daarop aankomt, een vyande-
lyke stelling en God behoede er de moeders,
die een kind verwachten I
Toch moet gy in deze wereld leven, voort
leven. Gy kunt niet vermoeden, hoe lang de
beproeving zal duren, noch hoe zy eindigen zal.
Gy kunt u allen voorhouden, dat ook dit wel
weer voorby zal gaan, te zyner tyd. Dan zal
misschien biyken of het ergens goed voor ge
weest is. Misschien ook niet. De gedachte, dat
de menschen er beter of wyzer door zullen wor
den. konden de idealisten van 1914 tot 1918
koesteren, maar wie zich de ervaring van toen
nog eenigermate herinneren, laten zich van
daag niet door mooie phrasen verschalken en
hebben hoogstens een beetje vertrouwen in de
zoogenaamde „opmerkeUjke kalmte”, waar
mede de troepen ten oorlog trokken, In tegen
stelling tot 1914, toen ze geestdriftig waren.
groote menschen-
wanneer er Iets
catastrophaals aan de hand is. Maar hoeveel
van die kalmte komt op rekening der propa
ganda? Hoeveel doodvonnissen tegen deserteurs
en weigeraars zyn er op dit oogenblik reeds
voltrokken, zonder dat men er iets over hoort?
Wat niet dienstig is voor de propaganda, komt
toch niet door. Deze techniek is veel volmaak
ter dan in 1914, toen de berichtendienst ruwer
was, primitiever, kleuriger en romantischer in
dien gy wilt, maar bfj dat alles oprechter,
De moderne publiciteit is minder een kunst
der openbaarmaking dan der verzwyging. De
zorg der verantwoordeiyken is minder gericht
op de voorlichting dan op de geheimhouding.
Noemt men het percentage dooden en gewon
den. dan verzwygt men het getal, waarnaar
deze procenten berekend moeten worden: de
familieleden der gesneuvelden mogen het
doodsbericht van hun verwant niet eens mede-
deelen aan hun kennissen en het. is strikt ver
boden, te rouwen! Wie iets weet, mag vooial
mets vertellen.
Wat voor zin heeft het dan, te luisteren naar
de berichten en de verslagen te lezen? Is het
nog ergens goed voor? Of is het geheime deel
neming in het wereldkwaad. de bevrediging
van een duisteren sensatieTust?
Menigeen, die gedurende de laatste week
met spanning de berichten volgde en die niet
geheel onbewust leeft, zal zich deze vraag heb-
l'en gesteld, en by sommigen zal zy een gewe
tensvraag zyn geworden. IS het goed of is het
verkeerd, zyn geest te laten deelen in den on-
meteiyken onzin van al hetgeen er verteld
wordt, terwyi de kans tot zorgvuldige onder
scheiding van het ware u met welhaast dui-
velschen opzet wordt benomen?
Verkeerd is het zeker, voorzoover het den
mensch nog dieper ontrukt aan zichzelven en
prysgeeft aan zinlooze emoties, die als een
prikkeling worden genoten. Ook is het ver
keerd. voorzoover men zich door deze bewuste
propaganda Iaat opzweepen tot partydigheld en
haat. Maar het is goed. Indien het stemt tot een
hoog^r waarheidsbesef. dat aan den greep van
deze leugenachtigheden ontstygt door helder te
maken, dat deze wereld de vyandln is van den
In een der militaire tehuizen van Den
Helder hing Vrydagavond boven de inge-
Hjste foto van den mynenveger „Willem
van Ewyck" een rouwlint; een stille hulde
van kameradSh aan hen. die aan boord van
dezen oorlogsbodem als slachtoffers van
de mobilisatie van 1939 by de vervulling
van hun plicht het leven lieten.
De Staatscourant bevat het Koninklijk
besluit van 1 September, waarby benoemd
wordrt tot regeeringscommissarls voor de
bocjemproductieIr. A. L. H. Roebroek, dl-
recteur-generaal van den landbouw.
Dit besluit bevat tevens de benoeming van
de commissie voor de bodemproductie, be
doeld in artikel vat> de Bodemproouctie-
wet 1939.
serie van acht mynenvegers. waarvan er
bet oogenblik vier in Indlè zyn.
Bootsman G. J. van Dort
Sergt. machinist J. J. de Smit
Koriioraal machinist M. F. Poortvliet
Korporaal torpedomaker J. C. Blomlewe
Matroos le klasse P. Boone
Matroos 3e klasse H. J. Glllesen
Stoker-olleman L. P. Soede
Stoker-olieman A. Verkuylen
Stoker le klasse G. de Boom
Stoker le klasse W. F. H. Verhoeff
Stoker 3e klasse F. G. Boone
Stoker 3e klasse B. W van Boekel
Stoker 3e klasse
Aspirant-kwartienneester a. m.
Hofman
Korporaal-machinist s. m J. Oudshoorn
Matroos 3e klasse a. m. J. Buys
Matroos 3e klasse z. m. F. G. Stobbelaar
Bediende 3e klasse a m J. van Belzen
Bediende 3e klasse z.
Hofmeester 3e klasse
Steenkiste
Kok 2e klasse z. m. A. Beyer
Kok 3e klasse a. m. A. V. Lohman
Stoker olieman le klasse s. m. M. Moer
mand
Stoker 3e klasse z. m. J. van den Beucken
Stoker 3e klasse z. m. H. H. A. Peten
Ziekenverpleger 3e klasse a. m. J. Krul
De Bodemproductiewet 1939 geeft de be
voegdheid om by of krachtens algemeenen
maatregel van bestuur algemeene of byzondere
voorschriften te geven met betrekking tot de
bodemproductie en de bestemming van den
booem. Een algemeene maatregel van bestuur
als hier bedoeld is in voorbereiding. De te tref
fen maatregelen zullen hiertoe strekken, dat
die gewassen worden geteeld, welke noodig zyn
tot verzekering van de voedselvoorziening van
mensch en dier.
De regeeringscommissarls voor de bodem-
productje Is ambtshalve lid en voorzitter. Tot
leden van de commissie zyn benoemd:
Jac. Biemond te Bleiswyk, lid hoofdbestuur
Chr. Boeren- en Tuinoersbondjr. J. G. Hey-
meyer te ’s Gravenhage, seer. R K Ned Boeren
en TutndersbondH. D. Louwes te Westpolder
(Ulrum), voorz. Kon. héed. Landbouwcomlte;
ir. 8. L. Louwes te *s Gravenhage, regeertngs-
commissaris akkerbouw en de veehoudery; F. V.
Valstar te Naaldwyk. reg.-comm. groenten-,
fruft- en sierteelt; N. P. .van der Weyden te
Zevenhoven, lid Tweede Kamer der Staten-
Generaal.
Voorts zyn by genoemo K B. aan de ver
melde commissie toegevoegd: als adviseerend
lie1: dr C. C. Hulst, econ. adviseur dep. van
Financiën; ir. H. G. A. Leignes Bakhoven te
's Gravenhage. insp. veeteelt- en zulvelwezen;
ir. F. P. Mesu te Büthoven, dlr. cultuur-techn.
dienst; Ir. A. W. van de Plassche te Voorburg,
insp. tuinbouw en tuinbouwonderwysir. C.
VeenSAa te Wagenlngen, insp. landbouw; als
secretaris: mr. J. A. M. Pott te ’s Gravenhage,
ref. dep. van Econ. Zaken; als adj.-secretaris:
mr. Joh. van Andel te Voorburg, ambtenaar
dep. van Econ. Zaken.
Is het goed of is het verkeerd, de ontstel
lende oorlogsberichten te volgen, zich over te
geven aan de opwindende emoties, door zoo
vele en zoo tegenstrydige legertydingen van
de strijdende mogendheden opgewekt, zich vu
rig te verontwaardigen over het geschonden
recht, zich te verliezen in meegevoel met de
onschuldlgen, die vernietigd worden? Ware het
niet beter, dat de radio maar zweeg, dat de
kranten maar niet verschenen, dat de onrust
wekkende bulletins uitbleven, dat de toch al
gyna ondraaglyke spanning niet uur aan uur
door geruchten werd verhevigd? Of moeten
wy integendeel deze felle berichtgeving aan
vaarden als een noodzakelyke paedagogie des
gemoeds en zelfs betreuren, dat de oorlog
voerende mogendheden in deze eerste krygs-
week zoo betrekkelyk spaarzaam zyn geweest
met mededeellngen van de frozen? Worden
wy door de kennis van de feiten alleen ver
ontrust. of daarenboven gelouterd? Heeft het
rin, dat wy deze dingen vernemen en weten, of
is het alleen maar gruwelijk en zinloos? Suc
cessen worden gemeld en weersproken; de
styi der legerberichten is by alle zakelyke ob
jectiviteit sluw" en berekend, geheel beheerscht
ooor de ideeën-propaganda, die meer dan ooit
den oorlog van de wapenen begeleidt: niets var.
hetgeen wordt medegedeeld is vry van strek
king en stemming. Van weerszijden tracht men
door welbewuste agitatie de gedachte te ver
spreiden. dat de krygsverrichtlngen het karak
ter voeren van een heiligen strijd omwille der
rechtvaardigheid. Hoe is het mogelyk, zich
voor deze suggesties ontvankeiyk te stellen en
daarby het hoofd koel te houden? Met bitter
heid herinnert men zich den zoo kort geleden
gevoerden Spaanschen broederkryg met het
ironische naspel van het Duitsch-Russische
pact, dat alles vernietigt, wat talrijke Span
jaarden aan belde zyden als een ideaal hebben
beschouwd of tenminste voor een redplank van
de volksvrijheid en van de vaderlandsche cul
tuur hebben gehouden. Het walgingwekkende
besef, te leven in een wereld van leugen, wordt
door de tegenstrydige oorlogsgeruchten zóó
verscherpt, dat men onwillekeurig zoekt, zich
te ontdoen van het vuil en naar verstrooiing
grypt om de werkelykheid te kunnen vergeten.
Laat de radio zwygen, leg de krant ter zyue.
maar uit het oude boek, dat gij ter hand
neemt om u van deze moderne wereld te zui
veren. klinkt nu ineens gy had het vroeger
nooit zoo gehoord de stem van dezelfde
walging op, of van dezelfde leugen. Gy ont
moet dezelfde verkommerde menschen met de
zelfde kwellende begeerten, dezelfde diepe on
betrouwbaarheid van gemoed, dezelfde onnoo-
zele gehechtheid aan de dingen, die hen on
gelukkig maken. Neem een ander boek, en nog
een ander: Gy kunt de wereld niet ontvluchten,
overal kreunt haar onopboudeiyke wanhoop en
het wordt u te moede, als was zelfs het schoon
ste. dat de wereldlitteratuur voordracht, slechts
een sinister voorspel van het eeuwige tand
geknars der verdoemden. Ook de groote geeste
lijke schrijvers, die altyd het vermogen beza
ten. u te vertroosten door hun wysheid, hun
mildheid, hun byna reeds verworven zalig
held. zeggen u in deze stemming slechts, dat zij
de wereld verachtten, afgrondeiyk-diep en
met kwellende walging, omdat er in deze we
reld geen ware eeriykheld, geen ongerepte
schoonheid, geen algetieeleizuiverheid bestaat.
Alles is aangetast. Alles is bezoedeld. Alles is
vuil. Hoe hebben zy geworsteld om zich er aan
te onttrekken! Hoe hebben zy eronder geleden,
dat het niet ging. .De wereld wil mij achterna,
al waar ik ga. of sta, of ook myn oogen sla"
deze weemoedige klacht van Guido Gezelle is
vrn de bitterheid der heiligen vervuld. En wan
neer gy op het oogenblik. onder deze indruk
ken, denkt aan de Ueftallig-idylllsche ultbeel-
enng van het hemelsche, zooals dat huiverde
In het gemoed van kinderiyke vromen, worat
ook dit u te veel en gy komt er tegen in op
stand. Zy waren zoo lief en zoo naïef niet, deze
zoogenaamde eenvoudigen denkt gy deze
Gerardus Majella en Stanislaus Kozstka en
Aloysius van Gonzaga en Johannes Berchmans
en Thérèse van Llsieux en Koenraad van Parz-
ham. zy ook waren grimmige haters van de
wereld of dragers van haar onmetelyke droei-
heid. Het is een sprookje, dat er lieve, ongerep
te. zuivere menschen zouden bestaan, denkende
wezens van louter beminnelykheid. Er waren
leugenaars en Jzelogenen. vroeger en nu. En wat
hersens genoeg had om dit in te zien by vol-
ooenden adel van gemoed om het niet te ver
dragen, is door walging en wanhoop ver
schroeid.
Was het voor hen nog een versterving, te
vasten, toen alle brood smaakte naar het ver
derf van de wereld? Was het nog moed, zich
terug te trekken, toen, iedere ontmoeting de
walging vermeerderde? Laat het zyn, dat zy
voor het geluk der deugd een hoogen Prijs be
taalden. alle andere vreugde zou hun toch ver
gald zyn door hun ondraaglyk scherp besef
van de voosheid en bedorvenheid der wereld.
„Bedorvenheid”. Gy hebt er wellicht nooit zoo
over nagedacht, maar voor hen was dit woord
zwaar van realiteit. Het was nauwelyks een
beeldspraak. Zy voelden de aanraking met de
wereld precies zoo griezelig, zoo weerzinwek
kend als wy de aanraking met voedsel, dat
bezig is te verrotten.
Ihi gy benijdt hun hun walging!
Het is minder de onrust, die u' in deze da
ken overmeestert, dan het besef van radelooze
schaamte. algeheelen afkeer, griezeling. Gy
zoudt met deze heele vuiligheid niets te maken
willen hebben, zy staat u pertinent tegen, en
gjj kunt haar niet ontvluchten. De kunst, de
wetenschap, de schoonheid der natuur zyn met
sterk genoeg om u heelemaai te ontheffen van
dezen afschuw. De kunst, die allertrouwste ge
zellin van X geestesleven, by wie gy altijd weer
het laatste sprankje adel van den mensch te
rug vindt en die u voorbeen zelfs in uw wan
hoop nooit geheel in den steek liet, wordt on
der deze verbijstering even onverdraagbaar als
ai de rest. Zy lykt nu maar een uitvlucht. Het
water, waarin PUatus zich de handen waseme
Als een golf van emotie verspreidde het
nieuws van de ramp zich door Den Helder en
het was moeiiyk. om positieve gegevens te
krijgen, te meer daar de marlne-dlrectle zich
in diep stilzwygen hulde en men op de ge-
i lichten van nieuwsgierigen aan de buitenha
ven. welke geruchten weldra sensatlcneele vor
men begonnen aan te nemen, moeiiyk kon
afgaan.
Van iemand, die van naby by de ramp be
trokken was. vernamen wy enkele bijzonder
heden van het vreeselyk gebeuren. waarvan
hy een sober, onopgesmukt verhaal gaf.
We waren op de plaats, aldus vertelde onze
zegsman, waar we de vorige week een dertig
tal mynen gelegd hadden. Deze mUnen moes
ten nu geveegd worden, d. w. z. opgeruimd,
omdat de zeegaten tusschen de eilanden vry
gemaakt moesten worden voor de scheepvaart
naat de richting Delfzyi. waar aan den bui
tenkant de Engelschen- mynen hebben gelegd,
zoodat de vaarweg buitenom geblokkeerd is.
We hadden ongeveer een tiental mynen on-
schadeiyk gemaakt, toen sommigen aan boord
van den mynenveger meenden te constatee-
ren, dat de „Van Ewyck” zeer dicht by Let
mynenveld gekomen ajps. De „Van 'Ewyck”
had even stil gelegen, om den divlsie-com-
