ONS BLAD
Chamberlain verklaart:
Hitler
voorbeeld zullen
s
niet volgen
Wil
van
Poolsche olievelden door de
en
Duitschers bezet
Zitting van Lager-
Hoogerhuis
I
Ava Nd
SCHOENEN
I
I
II
een
Het nieuws van heden
Britsche schepen
getorpedeerd
Kanongebulder bij
Saarbrücken
Soldaten blijven
dienst
Ontploffing te
Liverpool
aanval op burgers met geen ander
doel dan terrorisme zal Engeland
nooit zijn toevlucht nemen
WARSCHA U BIEDT EEN
KRACHTIG VERZET
I
BERLIJN WORDT MET DEN
DAG DROEFGEESTIGER
VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1939
in
’n TIP VAN BOOTZ
Een aanval op Lemberg
werd afgeslagen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
8 BLADZIJDEN
Het WeerimninnmniinininnaimiiiimiimiMK
VOOR HET GEHEELE LAND:
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Het betere
merk
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Hitler gebruikte aan het front in Polen zi/n maaltijden aan de keukenwagens
nog
van
deze
het
tot
Vorige stand: 752.»
I
itietocht langs de Nederlandse he grensverdediging in Zuid-Limburg. De
e-wacht bij zijn bezoek aan Maastricht
Z. K. H. Prins Bernhard maakte Donderdag een in;
Prins inspecteert de
yMt
lerl-
met
I
I
i
I
het'
niet
teen
43
met
me
den
ging
taan
dezer
>ach-
i tra.
;gen-
Irelgt
recht
(en
oor-
ver-
:mo-
nen:
igen
ver-
de
d is
volg
Bemanning van een der achepen
door Nederlandach tank
schip gered
ontslag van
krachtens art.
Dienstplichtwet met ingang
I October 1939 uit den dienst
den woeden ontslagen, tot nader
order wordt uitgesteld.
Franache troepen trekken geleide
lijk op naar de Siegfriedlinie
In het Hoogerhuls heeft Lord Snell heden de
debtttten over de gisteren door Lord Halifax af
gelegde verklaring en over de tekortkomingen
van het ministerie voor de Voorlichting ingeleid.
Lord Snell zeide, dat het een goed ding was, te
weten, dat een Opperste Oorlogsraad in dit
vroege stadium was opgericht en hij gaf uit-
buitgemaakt. De vijand heeft aanzienlijke ver
hezen aan dooden en gewonden geleden. In den
afgeloopen nacht is in verscheidene arbeiders
woningen te Praga brand ontstaan tengevolge
van een luchtbombardement. Het ziekenhuis
te Praga werd opnieuw gebombardeerd en is
ernstig beschadigd. Een bom is terecht geko
men op het paleis van den Apostohschen Inter
nuntius. Vandaag heeft de Duitsche luchtmacht
zich beperkt tot verkenningsvluchten.
DIENST AANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
LONDEN, 14 September (Reu
ter). Minister-president Chamber-
lain heeft vanmiddag in het Lager-
huis verwezen naar de officieele me-
dedeelingen, welke gisteren uit het
hoofdkwartier van Hitler werden ge
daan over de Duitsche methoden in
Polen. Chamberlain zeide, dat hoe
ver anderen ook mogen gaan, de
Britsche regeering nimmer haar toe
vlucht zal zoeken tot een welover
wogen aanval op vrouwen, kinderen
en andere burgers met geen ander
doel dan terrorisme.
Op de Hjn KaJoessyn-Lowkow duurt de
hardnekkige strijd voort. Een gepantserde
colonne en een infanterieregiment werden
vernietigd. Nog steeds wordt hardnekkig
gevochten op de lUn Skierniewice-Lowicz.
Onze troepen bestrijden den vijand, die bü
Opole over den Weichsel is getrokken. In
het zuiden heeft een gepantserde colonne
Zantosc bereikt. Een aanval van een ge
pantserde colonne in de richting van LwoW
in den middag van 13 September werd af
geslagen.”
NEW YORK, 14 Sept «Reuter». De Ameri-
kaansche mailboot „Manhattan” heeft per radio
medegedeeld, dat zij van haar koers is afge
weken om de bemanning van het Britsche schip
..British Influence" te redden. Later meldde de
„Manhattan", dat het Noorsche vrachtschip
„Idabakke" de overlevenden van het Engelsche
schip had opgenomen.
Het Britsche stoomschip „Vancouver City”
heeft per radio medegedeeld, dat het op den
Atlantischen Oceaan is aangevallen en dat de
bemanning in de booten ging. Het mailschip
„President Roosevelt" dat te hulp snelde meld
de, dat de bemanning van de „Vancouver City’
was opgenomen door een Nederlandsch
tankschip, geassisteerd door een vliegtuig.
Het commando der verdediging van
Khau deelt mede, dat in de omgeving der stad
over het algemeen schermutselingen tusschen
patrouilles hebben plaats gehad. Grootere aan
vallen op de buitenwijk van Wola zijn op groo-
ten afstand tot staart gebracht door het optre
den van infanterie en machinegeweren. Een
tank werd in brand gestoken. Verscheidene ge
pantserde auto's en een anti-tankkanon werden
De Britsche regeering moet zich de vrij
heid voorbehouden, dat indien een derge-
Hjke beperking in feite niet wordt in acht
genomen, zal worden opgetreden op een
wjjze als passend wordt geacht."
De vergadering van
het Hoogerhuia
LONDEN, 14 Sept. (Reuter) Na een ont
ploffing, welke in een gebouw te Liverpool
brand heeft doen ontstaan, moesten meer dan
dertig personen in een ziekenhuis worden op-
War- genomen. Velen hunner zijn ernstig gewond.
De ontploffing werd mijlen ver in den omtrek
gehoord. De brand was de hevigste welke sinds
lang te Liverpool is voorgekomen. Verschalen
personen die zich op het dak van het gebouw
bevonden, konden nog juist ontkomen.
Eenige uren lang hing een dichte rookwolk
boven de binnenstad van Liverpool. De oorzaak
van de ontploffing is nog niet bekend.
BUREAUX:
'ALKMAAR, Hof 6, Tulufoon 4530 en 4220
DéN HELDER, Stationsstraat 4, Telefoon 771
HOORN, Groot* Noord 54, rood. Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon 459.
ABONNEMENTSPRIJS: z
Met Inbegrip van gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar 2.— per kwartaal of
15 cents per week, voor buiten Alkmaar
250 per kwartaal of 20 cents per week.
Uitg. N. V. Drukk. De Spaamestad - Haarlem.
De aanval op Lemberg
Het radiostation te Wilna heeft volgens Reu
ter Donderdagavond een beschrijving van Pool
sche zijde pver het afslaan van den Duitschen
aanval op Lwow (Lemberg) gegeven. Duitsche
gemotoriseerde eenheden, gesteund door zwaar
geschut, deden een aanval op de stad, doch
werden afgeslagen. De Poolsche troepen maak
ten tien tanks, elf motorrijwielen en een ge-
pantserden auto buit.
Toen een twintigtal Duitsche vliegtuigen zich
in den strijd mengden werden aan Poolsche
zijde luchtdoelgeschut en machinegeweren in
werking gesteld. Verscheidene bombardements
vliegtuigen werden neergehaald, doch het juiste
aantal is nog niet vastgesteld. In deze beschrij
ving werd "verder geaegd, dat het leger de hulp,
die het bij de verdediging van Lwow van de
burgerbevolking ontving, zeer op prijs stelt.
Het Poolschf telegraaf agentschap deelt
volgende mede:
„Volgens tot 12 September opgestelde bereke
ningen bedrog het aantal niet-gewonde Duit
sche krijgsgevangenen 13.000, onder Wie 350 offi
cieren, die voor het meerendeel tot de lucht
macht behooren en tot de gepantserde wapens.
Acht en veertig stukken geschut, 15 mitrail
leurs, 170 tanks en ruim duizend auto’s zijn op
deq vijand buitgemaakt. 280 Duitsche vliegtui
gen werden neergehaald.”
tocol van 17 Juni 1925 en vermeld in de nota
van Halifax van 3 September 1929.
Zij behoudt zich volledige vrijheid van op
treden voor in geval op de bepalingen van het
door den vijand Inbreuk wordt ge-
protocol
maakt”.
Ten aanzien van de vraag betreffende Roo
sevelts oproep zeide Halifax: „Het blijkt mil
dat behalve zijn woorden in den Rijksdag opl
September Hitler Inderdaad een antwoord I
gezonden aan den presittent via den An
kaanschen zaakgelastigde in Berlijn en wel
de volgende strekking'
„De opvatting, uitgesproken in de boodschap
van Roosevelt, dat het een beginsel van men-
schelijkheid is om zich te onthouden van net
bombardeeren van niet-mllitalre doelen onder
alle omstandigheden in verband met militaire
operaties, komt volledig overeen met mijn
eigen standpunt en is door mij reeds eerder
aanvaard.
Daarom onderschrijf ik onvoorwaardejijk het
verzoek, dat de regeerlngen. die betrokken zijn
bij de thans aan den gang zijnde Vijandelijk
heden, openlijk een verklaring in. dezen zin zul
len afleggen.
Wat my betreft, neem ik aan. dat gij hebt
cpgemerkt. dat in mijn -Rijksdagrede van he
den de Duitsche luchtmacht bevel heeft ge
kregen de operaties te beperken tot militaire
doelen. Het is eert vanzelfsprekende elsch voor
de handhaving van dit bevel dat de strijd
krachten vkn de tegenpartij denzelfden regel in
acht nemen".
fZ<e vervolg elders in dit blad)
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 294
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 cl- p.
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 ct p. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaame door onze
Administratie verstrekt.
GUN UZELF EEN
RUSTIG OOGENBLIK
Bedenk dat het alttyd
erger kan.
Geniet eena echt, met
'n TIP van BOOTZ
De Fransche troepen zetten hun ge
leidelijken opmarsch voort aan het Wet
telijk front.
BRUSSEL, 14 Sept. (Reuter). Berlijn
wordt dagelijks droefgeestiger, volgens be
richten uit de eerste hand, die te Brussel
langs verschillende wegen zijn ontvangen.
Bijna lederen dag vinden de Berlijners in
hun kranten kleine paragraphen. welke
nieuwe otters aankondigen, die zij zullen
moeten brengen voor de verdediging van
het vaderland.
Poolsch legerbericht
Het 14e legerbericht van dan Poolscben ge-
peralen staf, dat te 23 uur door den zender
Warschau is verspreid, zegt: „De vjjandeiyke
luchtmacht blijft zeer actief; zij heeft om
Doebno. WlozimU en Radziwillow gebombar
deerd. In het gebied van Rawaroesca, Debica en
Krolewska heeft onze luchtmaeht met succes
een vijandelijke gepantserde colonne gebombar
deerd. Twee vijandelijke vliegtuigen zijn neer
gehaald. Bij Soewalki hebben de Duitschers de
Poolsch-Duitsche grens overschreden. De vijan
delijke afdeellngen, die in de streek van de
Narew en Diebrza waren binnengedrongen, zjjn
waargenomen bij Bialystok en Bielsk. Onze af
deellngen houden de westelijke zone van het
woud bij Balowieza bezet.
AfgeJcondigd is Staatsblad no.
589a, houdende een Kon. Besluit
van 14 September 1939, waarbij, uit
overweging, dat de internationale
politieke toestand het wenschelijk
maakt, de sterkte van de land- en
zeemacht voorshands niet belangrijk
te verminderen, is bepaald, dat het
de dienstplichtigen, die
eerste lid der
van
zou-
Chamberlkin voegde hieraan toe, dat
mededeeling In feite een botte tegenspraak 13
van de jongste verklaring van den Duitschen
kanselier In den Rijksdag, toen htf betoogde
niet in het minst den wensch t-> hebben oorlog
te voeren tegen vrouwen en kipderen.
Voortgaande zeide Chamberlain: „De beper
kingen, welke wjj en de Franschen ons opleg
gen bij de operaties van onze eigen strijd
krachten, waren gebaseerd op de voorwaarde,
dat onze tegenstanders een gelijke beperking
zouden in acht nemen.
half tot zwaar bewolkt, enkele plaatselüke
regenbuien, vooral in den namiddag,
zwakke tot matige Westelijke tot Noor
delijke wind, weinig verandering in
temperatuur.
BERLUN, 15 Sept. ID.N.B.) Tenge
volge van den snellen opmarsch in Galicië
styn de Poolsche olievelden in de districten
Jaalo, Drohobycz en Baryslaw in Duitsche
handen gevallen, «n verband met de groote
rol van het motorvoertuig in den oorlog is
dit voor Polen een even groot verlies als een
winst voor Duitschland. In de beide laatste
jaren heeft Polen ongeveer 500.000 ton
ruwe olie gewonnen. De velden van Droho
bycz en Baryslaw zijn de rijkste.
Indien een actie ^an den voorgestelden aard
zich mocht voordoen, zal zij onvermijdelijk ver
der de vastberadenheid van onszelf en onze
bondgenooten, aldus Chamberlain, versterken
om den oorlog voort te zetten, teneinde te ver
zekeren, dat de bedreiging, waartegen wij thans
strijden, finaal zal worden weggenomen.
Ontslag van dienstplichtigen wordt uit
gesteld.
Wetsontwerp ingediend tot wijziging der
Vestigingswet Kleinbedrijf.
Benoemingen bij de Paters Augustijnen.
O O
Het vooruitzicht drie jaren of langer te moe
ten leven op de tegenwoordige voedselrantsoe
nen. is deprimeerend genoeg. Van het ont
vangen van gasten is vrjjwei geen sprake De
twee nieuwe vleeschlooze dagen. Maandag en
Vrijdag, hebben den chaos in de restaurants
wat minder gemaakt, maar toch is het nog
waarschijnlijk dat de klant een half uur moet
wachten voor hem iets wordt opgedischt, dat
hij niet besteld heeft, met d< opmerking „dat
hebben wjj”.
Visch is thans veel gewonei dan vleesch De
mededeeling, dat Duitschland voornemens is de
steenkoolexporten naar de neutrale landen
voort te zetten, heeft de menschen zich doen
af vragen, wat de binnenlandsche steenkool-
rantsoenen zullen omvatten. Terwijl de Saar-
mjjnen vermoedelijk niet geëxploiteerd zullen
kunnen worden, en een gewelcige oorlogsindus
trie moet worden bediend, -s het niet waar
schijnlijk. dat de hoeveelheid, die overblijft
voor den gewonen man. groot zal zijn. Daarbij
komt nog. dat de synthetische textielproduc
ten. waarmede de Duitschers thans gekleed
gaan, volgens de ervaring niet voldoende warm
te geven. De benzine wordt voortdurend kost
baarder en gemeld wordt, dat vanaf 20 Sep
tember alleen voertuigen met een speciaal offi
cieel kenmerk nog zullen mogen rijden.
Chamberlain over de mededeeling
Woensdag „uit het hoofdkwartier
Hitler".
Intusschen, aldus voegde Chamberlain hier
aan toe, moet er aan worden herinnerd, dat
onze strategie en tactiek in alle stadia be-
heerscht moeten worden door één en ook slechts
één overweging, n.l. de meest doeltreffende
wijze van voortzetting.
Chamberlain deelde verder mee. dat het
parlement Vrijdag na het vragenuurtje uiteen
zal gaan tot volgende week Woensdag.
drukking aan de hoop, dat vele fouten en mis
verstanden uit den vorigen oorlog bijgevolg zou
den worden vermeden. Voorts sprak hij voldoe
ning uit over de berichten uit het Britsche ge-
meenebest van naties, waaraan hij toevoegde,
dat. wanneer de agressor zijn daden grondvestte
op de verwachting, dat er oneenigheid zou ko
men in het Britsche rijk, hij reeds een groote
ontgoocheling heeft ervaren.
Verder juichte Lord Snell het succes toe, dat
behaald is met het uitwerpen van de vlug
schriften. Klaarblijkelijk heeft dit zoo groot suc
ces gehad, dat de Duitsche regeering zoo bang
bleek te zijn vortr de Waarheid, dat zij een ieder,
van wien gezien werd, dat hij een dergelijk
pamflet opraapte of las, met den dood be
dreigde.
De geest van het Britsche volk in de afgeloo
pen weken is prachtig geweest om te zien.
Ik heb géén woord van haat vernomen jegens
het Duitsche volk, noch eenlgerlei wensch hoo-
ren uitspreken om dat land zijn gepaste plaats
in de wereld te ontzeggen, maar met duidelijk
inzicht is het Britsche volk in staat geweest om
de verantwoordelijkheid precies daar te plaatsen,
waar zij thuis hoort, nJ. op een groep avontu
riers, die de heerschappij en de macht in
Duitschland zelf in handen hebben gekregen.
Wat het ministerie voor de Voorlichting be
treft. verklaarde de krantenmagnaat Lord Cam-
rose, dat wat tot dusverre geschied is, niet veel
voldoening heeft geschonken aan de dagbladen
of nieuwsagentschappen.
Ieder nieuw ministerie, aldus Lord Camrose,
moet uiteraard fouten maken. Spr. hield echter
staande, dat, zoolang *t ministerie een staf had
als thans en gecontroleerd werd als nu het geval
•is, men zou voortgaan dwalingen in de beoor-
deeling te maken, welke niet alleen den Engel-
schen bladen moeilijkheden veroorzaakten, maar
ook den bladen in Amerika en in de belangrijkste
neutrale landen.
Een belofte van Hitler
Lord Samuel stelde de vraag'.welk antwoord
de Duitsche regeering heeft gegeven op dan
oproep van Roosevelt betreffende het bombar
deeren van de burgerbevolking en het gebruik
van gifgassen en bacteriën. Lord Halifax ant
woordde. dat de situatie aldus is, dat de Brit
sche ambassadeur in Berlijn toen hij zijn pas
poort aanvroeg bü de Duitsche regeering, een
nota overhandigde, waarin gevraagd werd of
Duitschland de bepalingen in acht zou nemen
y£n het Geneefsche gasprotocol van 1925 dat
het gebruik van giftige en verstikkende gassen
en van bacteriologische methoden in de oor
logvoering verbood. De Duitsche regeering heeft
thans bevestigend geantwoord via den Zwitser-
schen gezant in Londen, die belast is met de
behartiging der Duitsche belangen. De verta
ling van het Duitsche antwoord luidt:
„De Duitsche regeering zal voor den duur
van den oorlog het verbod in acht nemen, dat
het onderwerp vormt van het Geneefsche pro-
PAR1JS, 14 Sept. (Havas). Het
Fransche oorlogscommuniqué van
hedenavond luidt:
Plaatselijlce vorderingen, waarbij
wij krijgsgevangenen maakten.
Sedert gisteren is aan het.x Westelyk front
tegenover Saarbrücken en tfer weerszijden van
deze stad, daar waar de Franschen tot nu toe
den meesten voortgang hebben gemaakt, hst
woord vooral aan het kanon.
Het Duitsche opperbevel van de Siegfriedlinie
heeft, naar het zschünt, zeer ongerust over de
aanmerkelüke, door de Fransche voorhoeden tot
stand gebrachte terreinwinsten, batterijen Zware
artillerie gedemaskeerd, die de verkeerswegen
achter.de Fransche linies bestoken en een sper
vuur'óp uitgebreide schaal onderhouden.
Natuurüjk bUjft de Fransche artillerie harer-
ZÜds niet werkeloos.
De operaties in de lucht werden aan weers-
züden gehinderd door den eersten najaarsregen,
welke na een lange periode van mooi weer giste
ren en in den loop van den nacht is gevallen.
Toch zetten de Fransche troepen ondanks de
omstandigheid, dat het terrein doorweekt is. hun
geleidelijken voortgang door de vooruitgeschoven
punten der Siegfriedlinie voort. Gisteren in den
loop van den dag hebben zjj met name den be-
boschten uitspringenden zak verkleind, hetgeen
Uiterst profijtelijk zal zijn voor latere operaties.
Het Fransche opperbevel neemt nog steeds een
zeer groot stilzwijgen in acht met betrekking tot
de bezette plaatsen, teneinde den vüand geen
enkele aanwüzing te geven. De vüand is door
het slechte weer verhinderd verkenningsvluchten
te ondernemen en kan nu slechts met groote
moeilükheden de Fransche vorderingen volgen
door het beboschte en geaccidenteerde terrein,
waar de operaties geschieden.
Fransch offensief bij grens
van Luxembarg
Uit Luxemburg méldt Belga: Vanmiddag
om vier uur hehbén de Franschen een offen
sief ingezet nabö Perl aan den Moezel,
tegenover het Luxemburgsche plaatsje
Schengén. By dit offensief werd gebruik
gemaakt van gevechtswagens en artillerie.
Men heeft een achttal dezer gevechtswagens
die een weg baanden, kunnen waarnemen.
De Duitsche voorposten moesten wyken,
terwijl de Duitsche troepen de spoorrails in
de lucht deden vliegen. Het gebulder van
het kanonvuur kon tot in Luxemburg ge
hoord worden.
De Luxemburgsche douaneposten en gen
darmes zyn teruggetrokken en de bevolking
is hit Schengen geëvacueerd.
T T6O "W
De Führer volgt de krijgsverrichtingen aa n het Poolsche front per vliegtuig. Deze
foto werd gemaakt na een landing van het vliegtuig tusschen Lodz en Warschau
