ONS
HDZ
Fransche opmarsch tusschen
Moezel
Een Duitsche luchtaanval op de
open stad Krzemieniec
--
en
Hitler
AMSTEL HOTEL
HOTEL DE L’ EUROPE
r.
weer
Het nieuws van heden
Spoorweg langs de
Moezel vernield
Wapenstilstand in
Mandsjoekwo
Diplomatieke vertegenwoordigers besluiten
hun regeeringen te verzoeken krachtig
te Berlijn te protesteeren
langs
het front
Rijksmiddelen
I
USTIGE VERBLIJVEN
Ondanks het krachtige vuur der Duitsche artillerie
consolideeren de Franschen hun
veroverde stellingen
DUITSCHE DUIKBOOTEN
VERNIETIGD
RESTAURANT „DEN HOUT"
DAUL MULDER’S
FICCADILLY
2
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1939
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
TOTAAL f. 1500.- AAN PRIJZEN!
Het Australische leger
IN DAGEN VAN SPANNING
'3
4
Grens tusschen Mandsjoekwo
Buiten-Mongolië wordt
opnieuw bepaald
Duitsche luchtbasis
vernietigd
Een nieuwe Russische
ambassadeur in Japan
Duitsche aanval op
Poolsche haven
d
Het oordeel van den Italiaan
se hen gezant
„Fijne Oude Genever**
Merk „OLIFANT
AMSTERDAM - TELEFOON 52800
N. Doelenstr. 2-4, A'dam,Tel. 34836
BEZUIDENHOUT 13
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
Belgisch schip na een
ontploffing gezonken
HET NIEUWE CENTRUM
VAN DEN HAAG
Door een Duitsche duikboot
tot zinken gebracht?
Engeland houdt rekening met een
langen duur van den oorlog
Fransch visum noodig
Echtgenooten van Beek en
Smigly-Rydz in Roemenië
SCHIEDAM
VOLLEDIGE VOEDING
8R00TE JUBILEUMPRIJSVRAA81
1
r "NUTRICIA”. ZOETERMEER
Opbrengst over de eerste acht
maanden van 1939 16.91
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
I
be-
meer
Pr.
meer
over
Ml
Uk
de
M
en
hon-
I.
s
1
worden
s
n
O O
T
I.
t
II M.
TM
Stand op Zaterdag 16 «r vjn.: HU
Vorige stand: MU
ik.
18
r
i
i
Onze matrozen zijn op alles voorbereid en dragen hun gasmaskers altijd in
kokertje bij zich
MOSCOU, 16 Sept. (Tass). Het presidium van
de Opperste Sovjet der Unie heeft Smetanin be
noemd tot ambassadeur in Japan.
30
ur
te
UT
S
ir
grootst moge lijke lertgte den spoorweg langs
de Moezel vernield.
30
d
af
>d
er.
•Ti
ns
X>f
Je-
em
ere
ink
rs”
m:
ten
ird
to
en
13-
te-
le-
Wilt g>j U in Den Haag
eens tractecren,
Ga dan in den Hout dineeren
Aparle zalen voor Diners
n.I> *»taat**|HM»r IH.x
Wis
be-
had
nen
rer-
dUk
van
zoo
ge
ilen
aar
den
oor
Be
ten
aar
len
len,
ne;
alg
HU
nd.
?nd
ian
eêr
[18—
er-
sUn
Ben
ere
T.
i:
*t
ie
ti,
Is
Uit een bestudeering van het Fransche leger
communiqué van Vrijdagmorgen meent men te
kunnen opmaken, dat de Fransche troepen aan
beide zijden van Saarbrücken naar voren zijn
geschoven, waardoor deze stad vrijwel omsin
geld zou zijn. De Fransche zware artillerie is
naar voren verplaatst, nadat tanks en infante
rie Dultsch gebied waren binnengetrokken.
MOSKOU, 15 Sept. (Tass). Onderhande-
llngen, die de laatste dagen gevoerd zijn
door den Japanschen ambassadeur Togo en
den volkscommissaris van Buitenlandsche
Zaken Moiotof, hebben geleid tot de volgen
de overeenkomst tusschen Japan en
Mandsjoekwo eenenjjds en de Sovjet-Unie
en Buiten-Mongolië andersUds:
ml-
zjjn
naar het dorp Zaleszezykl,
Volgens een mededeeling van 't Bcltsche mi
nisterie van Voorlichting bereidt Groot Brlt-
tannië zich voor op een groote inspanning te
land, gebaseerd op de veronderstelling van het
kabinet, dat de oorlog drie jaar zal kunnen
duren.
Het
Sprekende over de overbrenging van Brit
sche strijdkrachten naar
in de verklaring gezegd:
ling, dat de oorlog drie
beteekent, dat een leger
BRUSSEL, 15 Sept. (Reuter). Volgens
de laatste berichten hebben de Fransche
troepen Perl volledig bezet.
RESTAURANT TAVERN
HOEK HOFWEQ,- LANGE POTEN
Tusschen Mandsjoekwo en Buiten-Mon
golië werd een wapenstilstand gesloten.
WARSCHAU, 15 Sept. (Havas). De zender te
Warschau heeft te half elf vanavond medege
deeld: „De Poolsche luchtmacht heeft een aan
val gedaan op de Duitsche luchtbasis in Pos-
nanië, vanwaar de Duitsche vliegtuigen op
stegen, die de laatste dagen Warschau bom
bardeerden. Deze basis is geheel door onse
luchtmacht vernietigd, tengevolge waarvan de
Duitsche luchtactiviteit tegen Warschau ver
zwakt ia.»
KONINGSBERGEN, 15 Sept. (DN-B). Bij
een aanval van een Dultsch luchteskader op de
Poolsche haven Haistemest (op het schier
eiland Hela) zijn een mijnenveger en twee ka-
nonneerbooten tot zinken gebracht. Een vrij
groot vaartuig explodeerde, terwijl twee sche
pen zwaar beschadigd werden.
Uit Canberra verneemt Reuter: Minister
president Menzies van Australië heeft in een
radiotoespraak gezegd, dat „onze voorbereidin
gen thans bovenmatig verder zijn, dan toen wij
in 1914 den oorlog ingingen. Wu hebben meer
mannen in opleiding en zU zijn beter uiige
rust. Onze productie van wapens en munitie is
grooter en de organisatie is vollediger. Wij zijn
vol vertrouwen op succes, omdat wij voelen da:
bet Australische volk eensgezind is op alle
punten, waar het op aan komt en het is bereid
deze te zien verwezenlijkt”
Menzies kondigde verder aan. dat een vrij
willigerscorps zal worden gerecruteerd en dat
de Australische militie voor een oefenperiode
van een maand zal worden opgeroepen in twee
ploegen,, ieder van 40.000 man.
„Wü hebben onze stellingen, die
wü in den loop der voorafgaande
dagen hebben veroverd, versterkt.
Een tegenaanval van de Dultschers
werd met verliezen voor den vijand
af geslagen. De tegenstand der- Duit
sche artillerie en van de Duitsche
luchtmacht op dit deel van het front
is zeer krachtig.
Onze jachtvliegtuigen hebben vjj-
andeljjke toestellen teruggeslagen,
die een aanval inzetten op geringe
hoogte boven onze voorste linies.”
Er dient op te worden gewezen, aldus ver
volgt Havas, dat de Duitsche regeering er door
den Nederlandschen gezant, die de Duitsche
belangen behartigt, officieel van in kennis
gesteld werd, dat het diplomatieke korps te
Krzemieniec verblijft.
De Britsche ambassade beeft duizend zloty
voor de getroffen burgerij bestemd.
De gezanten van Hongarije, België, Estland,
Nederland, Zweden en Zwitserland hebben elk
vijfhonderd zloty gegeven.
Bovendien heeft de zender van Lwow in ver
scheidene talen een beroep uitgezonden, waar
bij géplbtesteerd wordt tegen de Duitsche bar
baarse hheid.
De Fransche artillerie, gesteund door
strijdwagens, heeft niet alleen den tegenstan
der over deze posities teruggedrongen,
doch teneinde latere reacties te voorkomen,
heeft zjj deze stellingen harerzijds bezet,
en aldus den algemeenen toestand der
Fransche linies in dezen sector verbeterd.
De vijand heeft op zijn terugweg over de
PARIJS, 15 Sept. (Reuter). Gedurende de
laatste 24 uur werd de strijd aan het westelijk
front gekenmerkt door vrijwel onafgebroken ar
tillerievuur van belde zijden, nu en dan afge-
wissëld door een kort optreden der infanterie,
voorafgegaan door gevechtswagens. De activi
teit der luchtmacht wordt nog steeds bemoei
lijkt door zwaren regen.
Volgens militaire kringen hadden de Fran
schen den val van Saarbrücken reeds kun
nen afkondigen, doch zij wachten, tot hun
omslngellngsbeweglng zoo volledig is. dat
geen mislukking mogelijk is.
Het schijnt, dat het nog steeds het alge-
meene plan is, dat de veis uitspringende
[Hinten der bochtige grens weggewerkt
worden, met Saarbrücken als onmiddellijk
doel.
Aan het overige deel van het front, met na
me over een twintigtal kilometers ten Oosten
van de Saar, waarover reeds in vroegere com-
munlqué’s werd gesproken, gaan de Fransche
troepen voort.
Bataljons infanterie, gesteund door strijdwa
gens, zijn meester van belangrijke stellingen
met name van twee dorpen en waarnemings
posten. vanwaar men uitzicht heeft op bet ge-
heele gebied.
De generale staf blijft de grootst mogelijke
discretie in acht nemen ten aanzien van de
juists ligging dezer plaatsen, teneinde den vij
and niet in staat te stellen inlichtingen te
krijgen, zij het Indirect en achteraf, over den
juisten omvang van de Fransche vorderingen.
De Franschen zetten hun opmarsch tus
schen Moezel en Saar voort; krachtige
tegenstand der Duitsche artillerie.
Het Duitsche bombardement op de Pool
sche onbeschermde stad Krzemieniec;
Hitler opnieuw aan Ket front.
Havas meldt van de Poolsch-Roemeensche
grens: De ambassadeurs van Italië en de Ver-
eenlgde Staten en de gezant van Spanje in Po
len hebben Krzemieniec verlaten.
Volgens hun verklaringen hebben de Pool
sche autoriteiten alle koelbloedigheid bewaard
en beoardeelen zij den toestand met kalmte.
Volgens een der Itallaansche diplomaten, die
met volkomen objectiviteit van een neutrale
sprak, zal de Poolsche regeering al het mogelU-
ke doen voor de verdediging van het grondge
bied. Indien zij misschien in den beginne werd
verrast doodden snellen opmarsch der Duitsche
Het incident op de Wadden-eilanden. Het Duitsch marine-vliegtuig. dat ter hoogte
van Ameland in de Nederlandsche territoriale wateren werd aangehouden, werd op
Ameland aan het strand gezet. Op den achtergrond onderscheidt men een Neder-
landsch watervliegtuig
.1
troepen, thans schijnt het, dat de fronten zich
beginnen te stabiliseeren. De verandering der
weersomstandigheden zou den toestand aan
zienlijk kunnen wijzigen en een einde maken aan
den bewegingsoorlog, waarin de Duitsche tac
tiek tot nu toe werd begunstigd door de ver
pletterende meerderheid van de Duitsche ge
motoriseerde corpsen.
Gistermiddag hebben tal van Duitsche vlieg
tuigen bommen geworpen op Kolomyja, ten
noorden van het grensstation Snlatyn.
PARIJS, 15 Sept. (Havas). Het
Fransche legerbericht van Vrijdag
avond luidt:
het
de
versterking Sierck. De aanval werd door de
Fransche voorposten tot staan gebracht, nadat
de tegenstander slechts honderd meter terrein
winst had behaald. In de thans achter ons
liggende dagen werd dit incident definitief
afgesloten.
Alle Australische bladen, behalve de Daily
News, een blad der arbeiderspartij, eischgn mi
litaire voorbereidingen op nog grooter schaal.
De meeste bladen bepleiten een onmlddellijke
volledige oefenperiode voor groote aantallen
strijdkrachten, welke. Indien de omstandighe
den dat veroorloven, eventueel overzee zouden
kunnen worden gezonden.
Havas melat over de krijgsverrichtingen: On
danks het slechte weer, dat definitief is inge
zet. en ondanks het voortgaande spervuur der
Duitsche artillerie, hebben de Fransche troe
pen Donderdag in den loop van den dag en in
den nacht op Vrijdag alle voorwaartsche bewe
gingen voortgezet, welke tijdens voorafgaande
operaties waren ondernomen. Bjj de reacties
der Duitsche artillerie komen thans nog korte
tegenaanvallen der verdedigers van de vooruit
geschoven posten der Siegfrled-llnie. Deze
Duitsche reacties hebben nochtans niet verhin
derd, dat in den loop van den nacht op Vrijdag
een plaatselijke verbetering kon worden be
reikt van de veroverde stellingen.
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat
de Britsche vloot en luchtmacht een aan
tal Duitsche duikbooten hebben vernie
tigd.
He HDZ-wtttUrutbn be Rfii-utuw-
btrgiebn m Uw fnAm séraJn gwft U
fktnbtf uktrbtiJ mimi th ztttMrbtiti rtt*
be gtttJ m dit ftlwatmüibnj reu be gtbaltt
De voornaamste dezer operaties, welke in den
loop van de laatste drie dagen tot een goeo
einde zijn gebracht en waarover het Fransche
opperbevel totnutoe de grootste geheimhouding
heeft betracht, betreft het uiterste westelijke
deel van het front, d wz den sector van Sierck,
aan den zoom van de Moezel.
Deze streek, welke op eenlge tientallen me
ters langs dc Moezel Is* gelegen, is het too-
neel geweest van een Duitschen aanval, welke
uitging van de omstreken van het Duitsche
dorpje Perl in de richting van de Fransche
door
Uit Luxemburg meldt Belga: De strijd tus
schen Franschen en Dultschers aan de Luxem-
burgsche grens duurt voort. Donderd^Bvpnd
hadden de Franschen de Dultschers reeds tot
voorbij 't dorp Perl teruggedrongen. In den loop
den nacht trokken de Franschen zich terug op
hun vroegere stellingen, hetgeen den Dultschers
heeft veroorloofd Vrijdagochtend de brug bjj
Schengen In de lucht te laten vliegen. Vrijdag
middag heeft de Fransche artillerie, onder
steund door de luchtmacht, opnieuw de Duit
sche stellingen bjj Perl. Selmdorf en Borg ge
bombardeerd. De Duitsche artillerie ant
woordde van veel verder op.
Frankrijk, wordt
De veronderstel-
Jaren zal duren,
niet alleen moet
worden gevormd, doch ook op de been ge
houden.
Dit is het verschil tusschen de Duitsche
en de Britsche voorbereidingen. De Duit
sche voorbereidingen zjjn gebaseerd op de
hoop een bllk-semoorlog te kunnen voeren.
De onze zijn dat niet en kunnen dat niet
zijn.
2e. De Japanach-Mandsjoertfache en R«*
sisch-Mongoolsche troepen blijven in de linies,
die zij bezetten op 15 September te 13 nar.
3e. De vertegenwoordigers der troepen aan
beide zijden gaan onverwijld over tot de tenuit
voerlegging van de artikelen 1 en 2 der over
eenkomst.
4e. De krijgsgevangenen en gesneuvelden aan
beide zijden zullen worden uitge wisoeldde ver
tegenwoordigen der troepen zuilen zich te deaen
aanzien onmiddelljjk verstaan en tot de tenuit
voerlegging dezer bepaling overgaan.
Bovendien zijn Togo en Moiotof overeenge
komen dat zoo spoedig mogeljjk een commissie,
bestaande uit twee vertegenwoordigen van Rus
sisch -Mongoolsche .en twee van Japansch-
Mandsjoertjache zijde, zal worden ingesteld voor
de nauwkeurige vaststelling van de grenslijn
tusschen de Mongoolsche Volksrepubliek en
Mandsjoekwo in het gebied waar het tot een
conflict was gekomen. Deze commissie zal haar
arbeid aanvangen zoodra z<j gevormd is.
De zender verklaarde, dat Hitler bevel had
gegeven, al wat men op den weg tegenkwam, al
wat tegenstand bood, al wat vluchtte, te ver
nietigen.
Dit bevel werd naar de letter uitgevoerd.
De Dultschers hebben alle steden en dorper
gebombardeerd. Polen biedt van het centrum
tot het zuiden een beeld van bewogenheid.
Siedlce, een stad van 80.000 Inwoners, werd bij
na geheel verwoest. Lublin staat in brana
Duitsche vliegers schieten op Poolsche vliegers
die met hun valschermen zijn afgedaald. Do
Dultschers schieten ook op de geëvacueetde
bevolking. De zender besluit met te zeggen, dat
deze methoden niet het resultaat hebben gehad
dat men er van verwachtte. Men is er niet in
geslaagd den geest van verzet der Poolsche na
tie te ^verwinnen.
ministerie van Voorlichting verklaart
verder: Door een geweldige krachtsinspanning
hadden wij voor het uitbreken van den oorlog
een buitengewoon machtige vloot en lucht
macht opgebouwd en het kader gevormd van
een uiterst machtig leger. Hierdoor zal de bij
drage veel grooter zijn dan van 19141918
en In elk opzicht in overeenstemming met de
hulpbronnen van ons land en de wenschen van
ons volk.
Ie. De Japansch-Mandsjoerijsche en
Russisch-Mongoolscbe troepen staken alle
vijandelijkheden op 16 September te
twee uur Moskouschen tjjd.
KRZEMIENIEC, 15 Sept. (Ha
vas). Het bombardement van giste
ren op de Poolsche stad Krzemie
niec (Kremenez) heeft een ontstel
lend diepen indruk gemaakt op de
bevolking van de stad en haar om
streken. Officieel is vastgesteld, dat
dertig personen zijn gedood en
derd gewond.
Men bevestigt, dat Duitsche vlie
gers met mitrailleurs de markt heb
ben bestookt. Diplomatieke verte
genwoordigers te Krzemieniec, die
bet bombardement en de mitraillade
der burgerbevolking hebben bijge
woond, waren tijdens den lucht
aanval in een schuilplaats bijeen on
der leiding van den Pauselijken
nuntius Mgr. Cortesi.
Zij hebben besloten een beroep
te doen op hun onderscheiden re
geeringen en te verzoeken te Berlijn
zeer krachtig te protesteeren tegen
de .Duitsche oorlogsmethoden.
Inlichtingen en deelnameformulieren (voor
dames en heeren) in het fraaie jubileumboekje
dat, zoolang dc beperkte oplage strekt, gratis
en zonder verplichting verkrijgbaar is bij goede
goudsmidszaken. Deelname is geheel vrij!
De echtgenoote van minister Beek en haar
dochter, alsmede de echtgenoote van maarschalk
Smigly-Rydz, die in den afgeloopen nacht de
Roemeensche grens hebben gepasseerd, zjjn
vandaag te Boekarest aangekomen.
Verder word; vernomen, dat alle
nlsteries van Polen uit Krzemieniec
overgebracht
dat bjj de grens van Roemenië ligt.
(Zie vervolg elders in dit blad)
Nederlandsche onderdanen behoeven voor
toelating in Frankrijk, benevens de Fransche
koloniën en protectoraten, wederom een Fransch
visum.
LONDEN. 16 Sept. (Reuter). Een Engelsch
marinevaartuig en een reddingsboot zijn aan de
Zuidkust van Engeland uitgevaren ter assis
tentie van een Belgisch vaartuig, dat vermoe
delijk op een mijn Is geloopen. waardoor hel
schip is gezonken.
De bemanning, voor zoover die kon worden
gered, is in de booten opgenomen. Zes hunner,
die verwondingen hadden opgeloopen of ern
stig geschokt waren, zijn naar het hospitaal
overgebracht. Volgens mededeeling van de op
varenden zou het schip gisteravond door een
onbekend projectiel zijn getroffen. Hierop volg
de een ontploffing, waarna het schip zonk.
Volgens een later bericht verluidt het,
dat het Belgische sthip door een Duitsche
duikboot is tot zinken gebracht. Een
Orieksch stoomschip heeft 49 overlevenden
opgepikt en meegenomen naar de dichtst
bijzijnde haven. Toen de reddingboot aan
kwam werden alle overlevenden aan boord
genomen en was er geen spoor meer van
het gezonken schip.
LONDEN, 15 Sept. (Reuter). D» Brit
sche admiraliteit deelt mede:
Torpedojagers. patrouillevaartuigen en
vliegtuigen hebben over groote gebieden
voortdurend gespeurd naar vijandelUke
duikbooten.
Er zijn tal vaü aanvallen ondernomen
en een aantal duikbooten is vernietigd.
Waar zulks mogeljjk was, zijn overlevenden,
opgepikt en gevangen genomen.
Hofmeester van de verongelukte „Wil
lem van Ewjjck" te Vlissingen ter aarde
besteld.
Uit Vaticaanstad meldt Havas; Het be
richt, dat Duitsche vliegtuigen den zetel
van den pauselijken nuntius te Warschau
hebben gebombardeerd, heeft in de krin
gen van het Vaticaan een levendige beroe
ring gewekt.
Ook werd het treurige nieuws vernomen,
dat Mgr. Oawlina, de hoofdaalmoezenier
van het Poolsche leger, aan het front werd
gewond.
Productiekostenbjjslag op den tarweprjjs.
Rijksmiddelen hebben over Ai^gustua
f*» 561.536 meer opgebracht dan de ra
ming.
De opbrengst ’der Rijksmiddelen
droeg in Augustus f 37.371.915, hetgeen
f 561.536 meer is dan de raming en
f 1.688.916 meer dan in Augustus 1938.
Over de eerste acht maanden was de
opbrengst f 31 1.397.962 of f 16.914.629
dan de raming en f 19.025.740
meer dan de opbrengst over dezelfde
periode van 1938.
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 295
I
HDZ jubileert! 11272 Jaar goudsmidskunst,
opgevoerd tot hoog en voornaam kac^kter!
Ziet de nobel gevormde, fijnzinnig bewerkte
HDZ-artikelen in het jubileumboekje, dat als
verrassing een prijsvraag bevat. Voor deze
aardige prijsvraag zijn beschikbaar 40 kostbare
sieraden van 14 Karaat goud en 260 waarde»
fifiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniHiiiiiiiiii^
-havervlokken, -biscuits, sulkerarme
Melk, -Room. Jams enz.
Vraagt prospectus san
VOOR HET GEHEELE LAND:
koude ochtend met plaatselijk mist,
overdag helder tot half bewolkt, droog
weer, iets wanner dan gisteren, zwakke
tot matige Noordelijke tot Ooetelijke wind
