Rome
München
Hannover
Kabouter Elip
zijn vriendje Wip
!1
Kristalhelder*geluid
DE ONBEKENDE
BBR
N
van
Graal verboden
Duitschland
in de kapel
Ramp in de haven
Casablanca
HET VERGAAN VAN DE
ALEX VAN OPSTAL
in
VAARWEL ITALIË, BLIJ
LAND!
GA ZE ZIEN EN HOOREN
BIJ UW RADIOHANDELAAR
DE BREMEN JN NOORD-
RUSLAND?
MAANDAG 18 SEPTEMBER 1939
GOUD GEVONDEN
BREIEN VOOR DE SOLDATEN
PHILIPS
Twee Britache achepen tot
zinken gebracht
Duitsche uitlating
tegen Hitler
h'j
Wat Engeland aan
contrabande aanhield
CARBURATEUR MET NIEUWE
„BENZINE”?
Ernatige ontploffing op den Fran-
achen mynenlegger Pluton
Mr. Dr. R. REGOUT S.J.
Vrouw apreekt voor een
geheimen zender
RADIOTOESTELLEN VOOR
EENZAME MILITAIREN
Waar is de oorlog?
'Nr(
in prijzen vanaf fl. 92.50
PHILIPS
IEUWE SERIE 1939 40
i'l
p
Hjk gaat beseffen, als hU er vóór zit.
een ver
ven
DOOR A. HRUSCHKA
van
8
De
WOrdt vervolgd)
‘r* lift-'' i
i
I en Engeland alleen
>rlog en dat men hoopte,
-eken thuis zou krijgen.
0
o
afloopen dAn die van 1914. „Laat Engeland op
passen". zeggen zij, „want onze luchtmacht zal
genadeloos optreden. Zij zal zich des noods laten
deciuseeren. maar in Engeland zal geen steen
meer op de andere blijven.”
zien
tuin,
bruikt
aan
de
naast
trek,
en niets anders
verschillende
0
n
a
I.
En nu gingen ae. Hun kameraadjes en vriend
jes brachten hen nog een eindje weg. Eindelijk
waren ze allemaal weg en om het tweetal bleef
niets dan de stilte van het bosc-h. waar alleen
hun vogelvriendjes hen met hun liedjes gezel
schap hielden.
ill
H
Indien de meening van den kapitein gegrond
is. moet de mijn zijn gelegd door een vijande-
Ijjken mijnenlegger, daar de Britten nergens in
de buurt, waar de Alex van Opstal is gezonken,
mijnen hebben gelegd.
De belde methoden van tot zinken brenging
vormen een schending van het international*
recht, daar Indien de oorzaak van het zinken
een mijn was. geen kennis was gegeven van de
aanwezigheid van een mijnenveld en, indien het
schip getorpedeerd werd, het een schending is
van het dulkbootprotocol. waartoe Duitschland
is toegetreden.
„Niks hoor!” deed Wip onverschillig, liet
hem koud of ik nu wegging of bleef.” Flip liet
a<jn cadeau zien en zorgvuldig werd nu de muts
verpakt en ook de steen van den ooievaar en
het adelaarsveertje van hun vorige reis- Toen
stopte hjj de kostbaarheden in den binnenzak
van zjjn jasje, waar hij ze niet kon verliezen.
NIJNTTAGUIL. 16 Sept Naar Tass be
richt, zijn in een dal bij Swerdlofsk op een diep
te van zes tot acht meter belangrijke goudaders
gevonden. Het goudveld heeft een oppervlakte
van veertig vierkante kilometer.
LONDEN. 16 Sept. (Reuter) Het Britsche
ministerie voor Voorlichting maakt bekend,
dat het Belgische stoomschip Alex van Op
stal (5969 ton) Vrijdagnacht is gezonken
als gevolg van een vüandelüke actie ter
hoogte van Shanbles-llchtschip bij Wey
mouth. Het schip is of getorpedeerd of, zoo-
als de gezagvoerder gelooft, door de ont
ploffing van een mijn vergaan.
De vriéndelijke douanier vindt het geraden
enkele passen achteruit te gaan. Of een gek
goedmoedig of gevaarlijk is, kun je zoo op het
eerste gezicht nooit uitmaken.
In Nederland zie ik voor het eerst
sperring.
In welingelichte Fransche kringen geeft men
volgens Havas een verbetering op het in het
buitenland gepubliceerde bericht omtrent deze
ramp.
Er heeft zich een ontploffing, gevolgd door
brand, voorgedaan aan boord van een mijnen
legger. welke in een haven voor anker lag.
Er zouden ongeveer honderd dooden zjjn.
Het bestuur van de Vrouwen van Naza
reth deelt ons mede, dat de Duitsche Graal
beweging en het werk der Vrouwen van
Nazareth in Duitschland door de geheime
Staatspolitie definitief verboden is. Dienten
gevolge hebben de Nederlandsche Vrouwen
van Nazareth, die daar werkten, zich ge
noodzaakt gezien, zich uit Duitschland terug
te trekken.
Nu haalde Flip den steen van den ooievaar
voor den dag en gooide hem op den grond.' Hij
begon langzaam te rollen en Flip en Wip konden
hem makkelijk volgen. Toen ze honger kregen
raapte Flip den steen zoolang op en gingen ze
nootjes en boschvnrchten zoeken. Zoo schoten
ze den eersten dag van hun reis al flink op
Officieel wordt verder gemeld, dat de Britsche
tankboot ..Cheyenne" door een duikboot tot zin
ken is gebracht. De bemanning is gered door
het Noorsche stoomschip „ladbakke”. De „Chey
enne” heeft een inhoud van 8825 ton en te het
eigendom van een Engelsch-Amerikaansche
petroleummaatschappij.
Een lid der bemanning van de Britsche
tankboot ..Cheyenne” heeft verklaard, dat toen
oe duikboot het schip beschoot, een Britsche
torpedojager naderde De onderzeeër dook toen
snel onder maar de torpedojager liet diepte
bommen vallen. Later bracht de torpedojager
de „Cheyenne” tot zlnkeij, daar het wrak een
heeft gelijkvloers slechts vertrekken voor huis
houdelijk gebruik: keuken, provisiekamer,
strijk- en mangelkamer, waschhuis, een berg
ruimte
keuken
Een zekere Carl Ahlstedt in Stockholm heeft
een uitvinding gedtan welke in dezentijd van
groot belang lijkt te zijn. Het betreft hier een
carburateur voor auto's waardoor het mogelijk
is te rijden op een mengsel, bestaande uit 40
pet. water en 60 pet. petroleum.
Men heeft een modernen auto voorzien van
een dergelijken carburateur. Hierbij viel zoowel
wat betreft het aantal toeren als bij het motor
geluid geen enkel verschil op te merken.
Hoewel het optrekken iets minder snel was
dan bij een gewonen benzlne-carburateur, werd
bij het rijden met dezen auto in het verkeer
geen enkele moeilijkheid ondervonden. De be
reikte maximum snelheid bü gebruik van bo
venstaande brandstof was aeer goed. Na eeni-
gen tijd gereden te hebben, viel op te merken,
dat de motor loopende op petroleum en water,
gerulschloozer liep dan op benzine. Bij gebruik
van deze brandstof komt uit het uitlaat een
bijna reukloos gas. dat bovendien niet giftig fa.
ZURICH, 16 Sept. (Havas). Volgens eon
niet bevestigd bericht sou de „Bremen” de
Noord-Russteche haven Moermansk zijn
binnengeloopen.
Er vóór zit ik pas twee dagen later. Dan zit
ik in den sneltrein RomeMflnchen. die met
een vaartje van 100 K.M. in 't uur den Brenner
tegemoet snelt. Iedere minuut zit ik er dan wat
dichter vóór en iedere minuut ben ik wat min-
Sibylle, zoodat het niet aan de noodige ruimte
ontbrak, t Was dus zoo vanzelfsprekend! Maar
de majoor vond het een verregaande brutali
teit. Niet lang daarna kwam bjj een voor-
maligen vriend van den majoor, een rijken
heereboer, die op zjjn landgoed in Zuid-Sla vié
woont, een betrekking open: die van particulier
secretaris. tevens met bibliotheekwerk belast.
De majoor wilde, dat Eberhard die betrek
king zou aannemen. Doch mijn broer weigerde.
Ten eerste omdat hjj zijn vrouw niet mocht
meenemen; ten tweede omdat de vriend van
ddh majoor tachtig Jaar oud te, en de betrek
king dus niet van langen duur kon zijn; tén
derde omdat hU noch smaak, noch de ver-
eischte kennis voor bibliotheekwerk bezat.
En ontstond daarover twist tusschen uw
broer en den majoor?
Helaas! ja In de laatste weken is het
zelfs nog al erg geweestwaarbij kwam,
dat Hardl het geld, dat hem bij zijn ontslag uit
den militairen dienst als vergoeding werd uit
bekeerd. onmiddellijk belegde in een machine
fabriek. omdat men hem een benoeming tot
hoofdboekhouder. binnen niet al te langen tijd.
In het vooruitzicht stelde. De majoor vond dat
-..zwendel en lichtzinnigheid" en een paar dagen
geleden stelde h(j mijn broer een „ultimatum”
inzake de betrekking in Zuid-Slavië. Mijn broer
hield voet bij stuk en de majoor verbood hem
zijn huls....
LONDEN. 16 Sept (Reuter). Officieel
wordt medegedeeld, dat in de week, die op 9
September eindigde de Britsche cóntrabande-
contróle groote hoeveelheden goederen heeft
onderschept en aangehouden, ten aanzien
waarvan er bewijzen bestonden dat zij contra
bande voor Duitschland waren.
Onder de aangehouden goederen bevond zich
28.500 ton petroleum, 26.350 ton ijzererts, 3.400
ton rood Ijzererts,-4 600 ton mangaanerts, 7.300
ton houtpulp. 6.000 ton kiezelfosfaat en een
aantal gemengde ladingen.
Er is een comité gevormd, met volle mede
werking der militaire autoriteiten, dat zich ten
doel heeft gesteld wollen kleedingstukken door
Nederlandsche vrouwen te laten vervaardigen
voor onze Nederlandsche soldaten.
Het comité te gevestigd in de J. P. Coen-
straat 97 te ’s-Gravenhage. Generaal A. H.
Cramer, oud-legercommandant van Ned. O-
Indlë, heeft de organisatie van dit groote werk
op zich genomen.
Het comité doet een beroep op de Nederland
sche vrouwen voor de vervaardiging van wollen
kleedingstukken. die de soldaten op zoo'n hoo-
gen prijs stellen.
Voor hen, die hun krachten niet aan dit
mooie werk kunnen geven, staat de gelegenheid
open, geldeljjke bijdragen te storten. Zü kun
nen dit doen op glromnummer 25424. J. P.
Coenstraat 97, Den Haag.
Kleedingstukken en materiaal kunnen uit
sluitend gestuurd worden naar het bestuur van
het comité, Hartenlustlaan 12. Bloemendaal,
onder motto „Neerlandsch Mannen”. Van
Bloemendaal uit zal de distributie op aanwij
zing van generaal Cramer geschieden.
Voor inlichtingen kan men zich wenden tot
mevr, de wed. Meijer van den Berg, Harten-
lustlaan 12, Bloemendaal.
LONDEN, 16 Sept. (Reuter). Een vrouwelijke
omroeper heeft van Duitschland uit voor de ra
dio gezegd: „Wij, Duitschers, sterven den hon
gerdood in de steden en komen om in de loop
graven.”
Zij sprak namens „den generalen staf van het
leger voor de Duitsche vrijheid” en deed een
beroep op de luisteraars centra van den tegen-
uit
Dit
en
den kant van den tuin. Rechts
werkkamer
tje; dAAr slaapt de bediende van den majoor,
Martin Odörfer.
Waarmee sleet de majoor zijn tijd?
HU stond 's morgens om zeven uur op.
Om half acht werd hier in de eetkamer het
ontbUt gebruikt. Van half negen tot elf uur
hield hü zich in zUn kamer bezig met schrUf-
werk. of schikte zUn verzamelingen. Vervolgens
begaf hü zich naar den tuin en verzorgde zUn
roaen. 's Winters, wanneer de majoor geen
bezigheden in den tuin had, maakte hij vóór
de lunch altUd een wandeling, die gewoonlijk
om elf uur begon. Na tafel las hij tot drie uur.
Dan maakte hij opnieuw een wandeling of ging
hu bü mün moeder thee drinken. Van half zes
tot zeven uur schreef of las hü Om zeven uur
soupeerden wij en na afloop daarvan speelde
ik schaak met hem of las hem iets voor. Om
negen uur ging iedereen in huls te bed. Alles
moest zeer stipt op tüd gebeuren.
Hoe lang woont u hier al?
Drie jaar. Vroeger was mün zuster Annie
bU hem. Maar onze voogd kon niet goed met
haar overweg. Annie is nog al licht geraakt en
zoo ontstond er wrijving. Daarom ben ik hier
gekomen en mün zuster heeft te Graz als gou
vernante een betrekking gevonden.
En u zelf stond met den majoor op goe
den voet?
Op zeer goeden voet. Ik hield van hem en
wU allen zUn hem zooveel yerschuldigd!
Onder zulke omstandigheden toont men zich
niet gevoelig voor ieder bagatel.
Hoe was zUn karakter?
Goed van tuut, belangeloos, offervaardig,
gevaar opleverde voor de scheepvaart.
Ook het Engelsche vrachtschip .Fanadhead"
(5200 ton) werd door een duikboot tot zinken
gebracht. Het schip stond onder gezag
kapitein Pinkerton.
De bemanning, bestaande uit 40 koppen, is
gezond en wel.
Naar de Msb meldt, heeft het bestuur der
S. Radboudstlchting benoemd tot hoogleeraar
in het internationaal recht aan de R K. Um-
versitelt te NUmeien den zeereerw. pater mr. dr.
R. Regout 8J. sedert twee Jaren moderator der
studenten aldaar.
Naar wU uit goede bron vernemen, zou. indien
tot de benoeming van pater Regout wordt over
gegaan. deze benoemd worden tot buitengewoon
hoogleeraar.
ROME, 16 Sept. (D.NJL). Volgens hei
persbureau Stefanl heeft zich op den Fran-
schen MUnenlegger „Ploten” Woensdagoch
tend in de haven van Casablanca een értri
stige ontploffing voorgedaan.
BU de aan boordbrenging van de oorlogs-
lading sou één der groote mijnen ontploft
zijn. Het schip werd in tweeén gescheurd
en zonk.
Onder water hebben zich nog verdere ont
ploffingen voorgedaan.
Ook in de in de nabijheid gelegen stadswij
ken werd groote schade aangericht. Er soa-
den meer dan 400 dooden en gewonden zjjn.
De rechter nam met zün griffier plaats aan
de tafel in de eetkamer en begon de ondervra
ging. eerst van Yvetta Eltz. de pupil van het
slachtoffer. HU had tot dan toe de jonge dame
enkel van verre gezien en nu verbaasde hU zich
In stilte over haar opmerkelUke schoonheid,
die trots het eenvoudig hutejaponnetje en het
beschreldfe gezicht nog ten volle tot haar recht
kwam.
Yvetta was groot en slank; zü had füne
trekken, een benUdenswaardig zuivere en fris-
sche teint, goudblond haar en diepe, licht
blauwe oogen. Geheel haar voorkomen droeg
den stempel van aangeboren distinctie.
Mr. Klamumn wendde zich tot de jonge
dame en zei beleefd:
Wees zoo goed, juffrouw, ons een weinig
bekend te maken met de indeellng van t huls
*n de gewoonten van den majoor,
De indeellng te als volgt: D* woning
De zongloort door den nevel; het zal een
prachtige dag worden, denk ik. Een van de
laatste Fransche oorlogscommuniqué’s meldde,
dat het vliegwapen dien dag ter oorzake van
nevel weinig had kunnen verrichten. Ik her
inner mU dat en vind het daarom maar zoo
zoo. dat het weer zoo mooi belooft te worden.
Het is toch logisch, niet, wat ik al eerder op
merkte, nl. dat, wanneer Engelsche vliegtuigen
pamfletten over Duitschland kunnen uitstrooi
en. ze ook bommen over Duitschland kunnen
uitwerpen
De Nederlandsche Vereeniging Voor Radio-
telegrafle heeft het initiatief genomen tot het
doen toekomen van radiotoestellen aan troepeu-
deelen, die zoodanig zün gestationneerd. cat zU
practisch van de buitenwereld zUl^ afgesloten
of een moeflüke verbinding daarmee hebben
EenerzUde wordt daartoe een beroep gecaaft
op allen, dfe de beschikking hebben over radio
toestellen. die gemist kunnen worden en waar
op de beide Nederlandsche cmroeprenders kun
nen worden beluisterd, liefst met luidspreker, an-
derzUcs wacht de vereeniging gaarne aanvra
gen in van commandanten van die troepende
len. die naar hun oordeel voor toezenoing van
een toestel in aanmerking komen.
Berichten van beide zUden moeten daartoe
worden gezonden aan het centrale adres van
het secretariaat eer N.V.V.R.. postbus 800. Rot
terdam
Wie geen toestel kan missen, kan zeer goed
helpen door beschikbaarstelling van defecte ap
paraten, geoeelten van apparaten of zelfs losse
ondcrdeelen en luiesprekers, waarvan dan de
leden der N.V.V.R. toestellen kunnen samen
stellen. waarop onze militairen de beide
Nederlandsche omroepzenders kunnen hooren
Een beroep wordt ook gedaan op de rac'io-
centrales en radlohandelaren, die ingerullde
toestellen hebben.
(Van onzen Romeinschen correspondent)
„Over Duitschland?" vroeg mun Duitsche col
lega met verbazing in zUn stem en. zoo mogelUk,
nog meer verbazing op zUn gezicht.
„Ja, over Duitschland". zei ik rustig.
Die rust was een tikje gespeeld. De verbazing
van mjn Dultschen collega over mün plan om
over Duitschland naar Nederland te reizen vond
ik nu niet bepaald geruststellend. Maar van
den anderen kant bood zU mil een uitgezóchte
kans om mij den naam te veroveren van een
moedig man te zUn. Het was toen’ trouwens echt
nog maar een plan en een mensch is doorgaans
nu eenmaal zoo. dat hU het gevaar pas werke-
Als de trein in Verona aankomt, glijden langs
de raampjes de regendruppels. Naar het Noor
den toe werd de hemel steeds grijzer. Onheil
spellende voorteekenenMaar geen voorteeken
kan zoo onheilspellend zün. dat het mil weer
houten kan om Veroneesche perziken te koo-
pen.Werona gaat er groot op. de schoonste per
ziken van heel Italië te kweeken Op het station
van Verona koopt men perziken als zonnen....
Ook deze zonnen gaan onder. Dan doemen
kwart tegen den zwarten nachthemel dé Dolo
mieten op. Is het waar, dat Italië aan den Bren
ner een troepenmacht van belang heeft liggen?
Ik heb dit hooren fluisteren in kringen, die op
een breuk tusschen -Italië en Duitschland ho
pen. Ik was er spoedig mee klaar: de wensch Is
de vader van de gedachte. constateerde ik..
Maar men wordt lederen dAg voorzichtiger. De
oorlog gooit alles omver. Wat zün beloften, af
spraken, verdragen nog waard? Ik las de „Re
gime Fascista”. Daarin schrééf Farinacci. een
van de meest felle voorstanders der aspolltiek:
;De Italiaansche belangen staan boven iedere
andere overweging.Eenige dagen later bor
duurde Gayda op dit stramien verder. En Mus
solini zwügt. Het gefluister wint bij dat zwijgen
met den dag aan suggestie.
Zwart tegen den zwarten nachthemel rüzen
de Dolomieten op. Al^ zij een geheim bewaren,
bewaren zü het zorgvuldig. Ik vraag mil af wat
voor oogen men moet hebben om in al dit zwart
van de rotsen en het zwart van den hemel, een
zwarthemd te kunnen ontwaren..-..
De Brenner. De gewone formaliteiten bil de
een: er komt niemand om naar den Inhoud van
Duitschers. De laatsten verwaarloozen er zelfs
mijn koffer te vragen. Maar dan komt de Duit
sche conducteur. Hü draait het licht uit en
schuift de gordüntjes dicht. „In Duitschland is
het verduistering”, zegt hil enkel maar
Van zoo’n reis in het donker valt weinig te
vertellen. Het is een sensatie alleen maar aan
het stooten van de wielen onder je te merken,
dat Je in een trein zit en rüdt. Maar al heel
gauw te de sensatie er van af. is het alleen nog
maar slaapverwekkend. Ik word in München
Wakker. Koud, grüs morgenlicht en een koud,
grijs perron. Een pakjesdrager zit op zün steek
karretje en geeuwt. Waar te de oorlog?
s'and tegen de nationaal-soclalistlsche regee-
ring over het geheele grondgebied van het rük
te vormen.
„De nationaal-sociallsten streven er naar de
tyrannic te handhaven, doch eerlang zal de dag
komen waarop wü een einde zullen maken aan
den oorlog door den hongerdood, door de tyran
nic weg te vagen. Wü zün nu niet sterk genoeg,
doch worden dage-üks sterker Hitler moge sla
gen winnen in Polen, wü winnen de onze in de
rijen der vrouwen, die vergeefs er op wachten
een paar onsjes vet te krügen. en ook in de
fabrieken en in de partü zelf, waar Hitler zich
het veiligst acht. Wü weten, dat de overwinning
zeker is. Het leger voor de Dui'sche vrijheid ‘s
het waarachtige leger van het Duitsche volk, en
't zal vechten in bondgenootschap met de mach-
tlgste vrije mannen ter wereid.”
der optimistisch. Het is tenslotte een niet te mis
kennen feit, dat Frankrük aan de Duitsche
Westgrens in den aanval is en Duitschland in de
verdediging, waaruit geen andere conclusie ge
trokken kan worden, dan dat het via Frankrük
veiliger reizen moet zün dan via Duitschland.
Maar op een Fransch visum had ik op zün
minst drie weken moeten wachten, terwül het
Duitsche visum mü binnen het half uur "werd
verleend. De verleiding was te sterk geweest.
Doch nu vraag ik mü af, of ik er niet de voor
keur aan heb gegeven, dat binnen het half uur
mün doodvonnis werd onderteekend.
Vaarwel Italië! Vaarwel lachend Toscane, blij
landschap. waaraan men verwüt. dat het geen
mysterie bezit, wat waar mag zün. maar men
kan er dan ook leven zonder opgeschroefden
moed. Vaarwel! Straks rijd ik door het land,
over hetwelk door Engelsche vliegtuigen pam
fletten werden uitgestrooid, riet hadden ook
bommen kunnen zün. Het zullen straks mis
schien bommen zün
mocht in de rechten studeeren, doch .moest
door het geven van lessen de middelen daar
toe zelf verdienen. Toen hü zün diploma had
behaald, aanvaardde hu een betrekking bU <fe
„LAnderbank”. waar hü nog steeds werkzaam is
en huwde een gefortuneerd meisje. Sindsdien
had de majoor zün wrok laten kgren en leefde
weer op besten voet met Otto. t
En hoe stond het met uw tweeden broer?
V Zeer goed, althans tot "vóór ’n half jaar.
Ebëjfhard was, overeenkomstig het verlangen
van‘'onzen voogd, beroepsofficier’gewerden: en
had in 't laatste jaar van den oorlog met Emmi
Steinklauber. sinds jaar en dag zün, verloofde,
een oorlogshuwelük gesloten. Dat was geenszins
ten genoegen van den majoor gebeurd. Maar
Hardl Was meerderjarig en stoorde zich daar
aan niet
Na het voor ons land zoo verschrikkelijke
einde van den oorlog volgde Hardl een cursus
in de handelswetenschappen en werd daarna
al spoedig bü de firma Meer en Cie tot boek
houder aangesteld. Ongelukkig moest .hU. nu
een half jaar geleden, warden ontslagen,
zaken gingen zoo slecht, dat het personeel tot
de helft moest worden verminderd en zü. die
het laatst waren aangesteld, kwamen voor het
ontslag het eerst aan de beurt Maar dit wilde
de majoor niet gelooven. Trots alle verzekerin
gen bleef hü overtuigd, dat „er iets voorgeval
len moest zün.” dat aanleiding tot het ontslag
van Hard! had gegeven. Hardl moest ook zün
woning te Weenen opgeven en kwam toen met
Emmi naar moeder; deze beschikte over vier
kamers, voor zichzelf en voor* mün zuster
Het zUn allemaal maar praatjes van menschen
zonder eenlg gezag. Maar zü zün teekenend voor
de stemming. Op mün reis door Duitschland
kreeg ik geenszins den indruk, dat het Duitsche
volk down is en met den grootsten tegenzin in
den oorlog gaat. Er werd veel gesneofd en
snoeven, doet men meestal, wanneer men zich
zwak voelt. Maar één ding was onmiskenbaar
echt: de haat ,tegen Engeland. Het kwam mü
voor, dat de Duitsche propaganda volledig haar
doel bereikt had. In allerlei toonaarden ver
nam Ik, dat Engeland en Engeland
schuld had aan den oorl
dat Engeland zün strel
Tegenover Frankrük daarentegen was de stem
ming uiterst vriendelük.
Van Hannover naar de Nederlandsche grens
is het sukkelen. Het eene boemeltreintje in. het
andere uit. In een pikdonkere boemel is het
griezeliger dan in een pikdonkere snel. Wü rü-
den op Löhne aan. Plotseling geknars, gesis, ge
rammel het boemeltje staat stil Geen sta
tion te bekennen, maar door den nacht zwaaien
de bundels van zoeklichten. „Wieder eln Feind",
zegt ergens in het donker een stem. Dat klinkt
.tegelUk komisch en beangstigend.
In Rheine, waar Ik om wtien.uui’ in den mor
gen arriveerde, is er de eerste ‘vüf uur naar
Bentheim geen verbinding te krügen. Ik kan
er v?ü zeker van zUn. dat. als ik die vüf uur
in Rheine uitzit, ik in Bentheim zal arriveeren
om te constateeren, dat ik net vóór den volgen
den morgen naar Nederland dóór kan. Dan nog
maar lever een dure axl. Zoo ga ik een uur
later te voet de Nederlandsche grens over.
„Waar komt u zoo vandaan gewandeld?”
vroeg een vriendelüke Nederlandsche douanier.
,.Ik kom van Rome,” zeg ik.
voor fruit, enz. Een kamer naast de
te voor de twee vrouwelüke dienst
boden, de keukenmeid Ida Leitner en de werk
meid Julie Baller: deze laatste bevindt zich
op het oogenblik te Graz, waar haar moeder
ziek ligt.
Sinds wanneer?
ZIJ is veertien dagen geleden vertrokken,
met goedvinden van den majoor.
GoedHoe te de indeellng hier op de
eerste verdieping?
Hier bevinden zich acht kamers: vier
op de straat, de vier andere op den
vertrek wordt als eetkamer ge-
vormt den linkerhoek van 1 huls
van hier
van majoor Winkler; daar-
zün slaapkamer en dan nog een ver-
dat den rechterhoek van t huis vormt
niets anders dan kasten en vitrines met
verzamelingen bevat. De vier
kamers zün alle door deuren met elkaar ver
bonden en Iedere kamer heeft een deur, die op
de gang uitkomt.
En aan den kant van de straat?
Daar is het juist zooals aan den kant
vap den tuin. Hier tegenover de eetkamer
bevinden zich mün zit- en slaapkamer. Verder
een bibliotheek en een salon, tegenover de
kamer met de verzamelingen. Die twee kamers
worden om zoo te zeggen niet gebruikt. Tus
schen die twee vertrekken ligt nog een kamer-
Maar nee. dat is heelemaal niet logisch, roept
de Dultscher, met wien Ik aan den praat ge
raakt ben, uit. Wat denk Ik wel van den Duit-
schen spionnage-aenst? Het was immers be
kend, dat die vliegtuigen alleen maar pam
fletten bü zich lidtlden Als ze bommen bü zich
gehad hadden, Wad men ze zoover niet laten
komen. jg
De Duitschers hebben een onbeperkt vertrou
wen In hun luchtafweer. Vandaar o.a. dat zü
zoo rustig In hun treinen door hun land rüden.
Waar is de oorlog? Dat heb Ik mü telkens en
telkens weer afgevraagd. In vredestüd had ik
niet minder soldaten kunnen zien. In vredes
tüd kan het er op de perrons niet kalmer toe
gaan. In vredestüd.... Ja, dan had ik vandaag
het is Vrüdag het feit, dat ik op reis was,
kunnen uitbuiten door vleesch te eten, terwül
nu zelfs de meest verstokte nleuw-heiden zich
moet onthouden, omdat de staat den Vrüdag
tot vleeschloozen dag heeft verklaard. In vre
destüd.... ja, dan had de man van de Aus-
kunft” niet de schouders op hoeven te halen,
als ik hem gevraagd had, of Ik daar en daar
ook aansluiting zou hebben. In vredestüd....
Ja, dan had door de luidsprekers op de perrons
niet de waarschuwing geklonken, dat men van
wege de duisternis speciaal ,op zakkenrollers
moest passen, maar dat zün kleinigheden Büna
zoo snel, als dat in vredestüd het geval zou
zün geweest. Kom ik aan in Hannover. En spra
ken de menschen in den trein minder open
hartig. dan men dat ih vredestüd van hen
gewend te?
In den restauratiewagen een vleeschloozen
restauratiewagen, maar dan toch maar een
restauratiewagen! kom ik tegenover een
Westfaler te zitten. „Wü. Westfalers". zegt hü.
.küken de kat uit den boom. Wü roepen niet
zoo gauw hoera." En dan bekent hü mü, dat
hü er heelemaal niet zoo zeker vin is, dat alles
voor Duitschland^goed zal afloopen. „Wü kun
nen ons door Engeland niet laten uithongeren",
zegt hü. „Ik vrees, dat de economische blok
kade ons er toe dwingen zal om onze defensieve
houding in het westen op te geven; dat wü
op een gegeven moment alles op alles zullen
moeten zetten.”
Wanneer Duitschland alles op alles zet, wat
gebeurt er dan? Het antwoord op deze vraag
krüg Ik niet van dien onvoorzichtigen West
faler. Ik krüg het van verschillende andere
Duitschers. Duitschers. die er allen geheid van
overtuigd schünen, dat deze oorlog anders zal
maar zeer bedachtzaam en voor zichzelf uiter
mate streng. Hü was zich bewust van die hoe
danigheden, en dat gaf hem de overtuiging, dat
hü steeds en op alle punten gelük had! Voor
de dienstboden, voor ons. meisjes, en ook voor
onze moeder was dat niet zoo heel erg; wü
kenden hem goed, en waren aan toegeven ge
woon Maar de beste en verstandigste mensch
kan 't wel eens verkeerd voor hebben, niet
waar? En zoo gebeurde het, flat vreemden en
zelfs mün broers den majoor eigenzinnig, gril
lig, koppig en twistziek noemden, en dat hun
omgang met hem niet zelden onaangenaam
heden en moeilükheden opleverde.
Mr. Klarmann, die tot nu toe in stilte
Yvetta's schoonhtfld, haar Innemende manieren
en de duldelükheld van haar uiteenzettingen
bewonderd had, fronste bü die laatste woorden
nog al sterk de wenkbrauwen.
Wat bedoelt u daarmee? vroeg hü- Is er
In den laatsten tüd oneenlgheid geweest tus
schen uw broers en hun voogd?
Het woord twist te. overdreven, antwoordde
Yvetta zonder een zweem van verlegenheid.
MÜnheer Winkler, door en door 'n militair van
den ouden stempel, kende slechts blinde gehoor
zaamheid; op Iemands persoonlükheid sloeg hü
geen acht. Dit bleek, büvoorbeeld. bü de be
roepskeuze van mün oudsten broer Otto. De
majoor elschte, dat hü officier zou worden,
maar Otto wilde in de rechten studeeren. Van
weerszüden werd lang en met verbittering ge
streden en eerst na verloop van tüd slaagden
de bemiddelingspogingen, door moeder aange
wend. Otto zegevierde; dat wil zeggen; bü
