ONSBLA»
Hardnekkige strijd tusschen
Polen en Russen
in
van
aan
Molotof poogt zich
te rechtvaardigen
Inval der Sovjettroepen
Oost-Polen
Veertien dagen van strijd
het Westfront
I (filfnlhnde’S K
1
Het
heden
nieuws van
FISK SAFTI-FLIGHT
Krachtige druk op de Siegfriedlinie
Bezorgdheid in de
randstaten
Bomaanslag in
Berlijn
I
Saradjogloe naar
Moskou
NIEUW ROOD M,
m Bessen-aperitiefA n Tl
EERSTE LEGERBERICHT
DER SOVJETS
NIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 18 SEPTEMBER 1939
Roemenië
Hitlers adjudant
plotseling overleden
Rome acht onvoorziene gevolgen
mogelyk
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Toegang tot het Duitsche ministerie
van Luchtvaart vernield
Het Weer
I
Russen aan
Roemenië
Sovjet-Rusland blytf toch
neutraal!
De Russische plannen
Rome
v
de grens van
Zondagmorgen om zes uur Moskouschen tijd zijn de Sovjettroepen
over de geheele Poolsche Oostgrens, van Polozk in het Noorden
tot Kamnez-Podolsk in het Zuiden, gelijktijdig Polen binnen
gerukt. De Polen boden over het geheele gebied hardnekkig
weerstand aan den Russischen inval.
Men verwacht, dat de Sovjettroepen héden de Duitschers bij
Brest-Litovsk zullen ontmoeten.
De situatie van het Pool
sche leger
Verklaring van de ambassade
te Londen
4
telegraaf-agentschap
der
Sovjet-Unie
O
verlof terug
var»
O
Randstaten
De afgeloopen dag en nacht hebben aan het
haar industrie en landbouw
N00RDH0LLANDSCH DAGBLAD
De dorpen, die door de Duitschers op de Polen worden veroverd zijn meerendeels
door granaten, bommen en brand verwoest
de
tevoren te hebben verwoest.
wijzigingen
posities.
door
deze
De nieuwe flottieljeleider .Jacob van
te water gelaten. Het schip
Heemskerck” is Zaterdag te Amsterdam
glijdt in zün element
Een prachtige kar die men maar
half vertrouwt
Is als een mooie schotel
zonder xout
Uw grootste zorg zty veiligheid
het zout voor ieder die auto rijdt
Warschau volgens Duitsche berichten be
reid te onderhandelen over de overgave
van de «tad.
LONDEN. 17 Sept. (Reuter.) De Russiscr.e
inval in Polen wordt door de meeste Londensche
bladen onvoorwaradelfjk veroordeeld, hoewel ne<
feit, dat er een duidelijk verschil van meening
s over de motieven van Stalin tusschen be
langrijke organen als de Times en de Daily
Telegraph, de gedachte doet rijzen, dat het
Russische raadsel nog niet tot ieders bevredi
ging is opgelost. De Daily Telegraph legt Stalini,
besluit uit als een maatregel van zelfbescher
ming tegenover Duitschland. Het is duidelijk
genoeg, aldus het bald, dat Rusland ongerust is
over de snelheid van den Dultschen opmarsen
en de bedreiging die daardoor voor de Russische
westgrens ontstaan is. Rusland heeft besloten,
dat niet geheel Polen onder Duitsche overheei,-
sching zal komen.
Te Moskou verluidt, volgens Reuter, dat de
Sovjet-regeering voornemens is Slleziè. Danzig
en den corridor aan Duitschland te laten, de
Westelijke Oekraïne voor zich te behouden en
een Poolschen bufferstaat te vormen.
ANKARA, 17 Sept. (Reuter). Als gevol*
van een besluit van het TWrkscbe kabinet
aal de minister van Bnitenlandeche Zaken.
Saradjogloe, zoo spoedig mogelijk op Mt-
noodiging van de Sovjet-regeering naar
Moeken vertrekken. Kr loopen hardnekkige
geruchten, dat Turkije een nieuw verdrag
met de Sovjet-Unie zal sluiten, hetwelk ten
doel heeft de banden der Rusaioch-Turksche
vriendschap te versterken.
LONDEN. 17 Sept. (Reuter) Uit Duitschland
wordt gemeld, dat de dood van Ernst Bahia, sen
van Hitlers adjudanten, aanleiding heeft gege
ven tot vele gissingen. Behalve dat hij plotseling
overleed, terwijl hij met Hitler aan het front
was, hebben de berichten van zijn dood geen bij*
zonderheden medegedeeld. Bahls stond in nauw
contact met Hitler.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt uit Boe
karest: Roemenie is, naar hier wordt vastge
steld, wel is waar door een militair pact en eer
verdrag van bijstand met Polen verbonden, doen
deze overeenkomsten treden bij een Sovjet-Rus
cisshen aanval op Polen niet In werking.
Roemenië kan na kennisneming der Russi
sche motiveering uit den onder volledige in
acht neming der Roemeensche neutraliteit vol
trokken opmarsch in Polen geenerlel aanvals-
handelingen afleiden. Een Poolsche regeering
aldus het bericht, bestaat de fatco niet meer
Onder deze omstandigheden blijft Roemenië bi
ce tot nu toe gevolgde politiek van strikte neu
traliteit.
Mijnheer de ambassadeur. Ingesloten doe Ik
u een afschrift toekomen van de nota der
Sovjetregeering van 17 September 1938 aan den
Poolschen ambassadeur te Moskou.
Ik heb de eer u In opdracht van myn regee
ring er van in kennis te stellen, dat Sovjet-
Rusland een politiek van neutraliteit zal voort
zetten in de betrekkingen tusschen Sovjet-Rus
land en uw land.
Ik heb de eer te zijn enz.
Deze tekst is overhandigd aan de diplomatieke
vertegenwoordigers van Duitschland. Italië. Iran,
China, Japan. Groot-Brlttannië, Frankrijk,
Afghanistan. Vereenigde Staten, Turkije. Fin
land. Bulgarije, Letland. Mongoolsche volks
republiek. Denemarken. Estland. Zweden. Grie
kenland. België, Roemenië. Litauen, Noorwegen
en Hongarije.
Aan Nederland werd geen nota gezonden, daar
zooals men weet de Nederlandsche regeering
geen diplomatieke betrekkingen met de Sovjets
onderhoudt.
Duitsche druk op de Fransche troepen bij
Zweibrucken; de strijd in het gebied van
Moezel en Blies.
Het bericht, dat de Sovjet-Russische troepen
Polen zijn binnëngerukt, aldus Havas, werd by
het Italiaansche publiek eerst Zondagmiddag
bekend door een Stefanibericht, dat via de
ladlo uitgezonden werd. Het bericht maakte die
pen indruk op de bevolking. Tot nu toe neemt
men in officieuze kringen de grootste reserve
in acht. Wel geeft men te kennen, dat de han
delwijze van Sovjet-Rusland onvoorziene ge
volgen kan hebben.
Extra treinen voor
keerende militairen.
front tusschen Rijen en Moezel bovendien es
sentieels wijzigingen gebracht in de onder
scheiden posities, afgezien van rectificaties,
waartoe de Duitsche troepen overgingen
ontruiming van zekere plaatsen, na
Met transportvliegtuigen worden ten behoeve van Duitsche infanterie rijwielen
naar het Poolsche front vervoerd. De aankomst van een vliegtuig op een der
vliegvelden
Bomaanslag bij het ministerie van Lucht
vaart te Berlijn.
Dr. H. NANNING’s
Zetpillen tegen Aambeien
werken pijnstillend en genezen in
korten tijd de ontstoken slijmvliezen.
maakt het ia>
brengen
makkeUik
Verkrijgbaar bij alle Apothekers en Drogisten
i fl. 1.50 per doosje van 12 stuks
H NANNING’* PUr. CUm F.brwk. N V MN HAAG.
Stefani meldt, dat de Russische troepen
Zondagavond Zaleszczyki bezet hebben en
in contact met de Roemeensche grens-
autoriteiten zijn gekomen.
De Turksche minister van Buitenlandsché
Zaken. Saradjogloe, naar Moskou.
In Estland en Letland, aldus Havas, is oe
vrees voor een inval van de Sovjet-troepen, die
reeds sinds geruim entyd bestond, nog toege
nomen. Belangrijke troepenconcentraties, voor
het meerendeel bestaande uit gemotoriseerd»
afdeelingen, znjj aan de Baltische grenzen waar
genomen.
Diep is ook de indruk, dien de Sovjet-Russi
sche inval bij de bevolking in Litauen gewekt
heeft. Op het departement van Buitenlandscha
Zaken te Kaunas heeft de regeering haastig een
conferentie belegd.
KORENHAGEN, 17 Sept. (Reu
ter). Volgens den Berlynschen cor
respondent van Politiken is de ge
heele ingang van het Duitsche minis
terie van Luchtvaart in de Leipziger-
strasse te Berlijn verwoest, vermoe-
delqk door een bom. Alle ruiten
aan de zijde van het gebouw, welke
uitziet op de Leipzigerztrasse zijn,
naar verklaard wordt, vernield. De
ontploffing heeft ook de vensters
vernield van een groot tegenover
bet ministerie gelegen warenhuis.
BERLIJN. 17 Sept. (DNB>. Het officieele Rus
sische legerbericht over de operaties van het
roode leger in Polen is door alle Sovjetzenders
uitgezonden Het zegt, dat de Sovjettroepen Zon
dagochtend de Poolsche grens van de Dwina in
het noorden tot de Dnjestr in het zuiden over
schreden hebben. Nadat de zwakke tegenstand
der Poolsche voorposten was gebroken, werden
in het noorden de plaatsen Olebockie en Molo-
deczno en andere plaatsen bezet. In de richting
van Baranowitsj werd de Njemen overschreden
en de plaatsen Mir en Snow, alsmede het be
langrijke spoorwegknooppunt Baranowitsj bezet.
In de westelijke Oekraïne werden de steden Row-
no. Doebno; Tarnopolen en Kolomea reeds bezet.
Door het oprukken naar Kolomea is de grens
tusschen Polen en Roemenië reeds voor het
grootste gedeelte afgesneden. De Sovjet-lucht-
macht heeft zeven Poolsche jagers en drie bom
bardementsvliegtuigen neer geschoten. De troe
pen van het roode leger, aldus het legerbericht,
werden door de plaatselijke Wit-Russlsche en
Oekrainsche bevolking met gejuich begroet.
DIENST-AANBIEDINGEN, Gevraagd of A«B-
geboden, geplaatst onder de Omroepor-
rubriek 10 et- per regel.
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 296
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN behaagt 20 ct. p.
regel; Ingezonden Mededeellngen 40 ct p. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarlel voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie vorztrekt.
De inval der Sovjet-troepen in Ooit-
- Jiolén.
De voorzitter van den Sovjet-Róssingen
raad van volkscommissarissen en volks
commissaris van Buitenlandsche Zaken,
Molotof, heeft Zondagmorgen een door
alle Sovjetaenders uitgezonden radiorede
uitgesproken, waarin hij mededeeling deed
van den hedenmorgen voltrokken opmarsch
van het roode leger in Oost-Polen en dese
daad poogt te rechtvaardigen.
perkt blijft tot de berooving van Polen. De
Russen, die ongetwijfeld verrast zijn door de
snelheid van den Duitschen opmarsch, hebben
zich gehaast de hun beloofde gebieden te be
zetten, voor het te laat was. In ieder geval is
men van meening, dat Duitschland de distric
ten In Oost-Galicië, waar zich de petroleum-
bronnen bevinden voor zich zal reserveeren,
onverschillig of de bevolking Oekralnach Is of
niet.
Uit Berlijn wordt over dezen bomaanslag ge
meld aan Belga: Gisteravond heeft zich in een
magazijn in de Lelpulgerstrasse tegenover he*
ministerie van Luchtvaart een ontploffing voor
gedaan.
Van Duitsche zijde zegt men. dat de pleger
van den aanslag weldra zal worden gearres
teerd en dat men tot nog toe geen enkele ver
klaring over deze gebeurtenis kan geven Het is
niet mogelyk zich met zekerheid een oordeel te
vormen over den omvang van de ontploffing,
daar het verkeer door de politie werd verlegd.
Men merkte slechts op, dat de ruiten in ver
scheiden vensters vernield waren.
PARIJS, 17 Sept. (Havas). Na de eerste
veertien dagen van oorlog aan het Weste
lijk front ziet de militaire toestand er
thans als volgt uit:
Een deel der Fransche troepen welker
mobilisatie thans geëindigd Is, is een twin
tigtal kilometers vóór de Maginotlinie op
geschoven langs het geheele front van
R(jn tot Moezel. Zy dringen thans overal
Duitsch grondgebied binnen en verzekeren
de volkomen onschendbaarheid van het
Fransehe gebied.
Anderzijds ligt de vijand sterk verschanst
in een aantal stellingen, de Siegfriedlinie
genaamd.
Men spreekt-mm of meer onjuist van Sleg-
fried-linie.’Een juister benaming zou zijn Sieg
frieds tellingen. Deze volgen zooals men weet
den loop van de Lauter, vervolgens van de
bergkammen van de Haardt, de heuvels in de
streek van Pirmasens en Zweibrücken en dan
den middenloop van de Blies. Het geheel der
Duitsche versterkingen gaat dan langs de
Saar naar de hoogten aan den rech
teroever vn deze rivier. Doch terwijl de Magi-
uotlinie bestaat uit een opeenvolgende reeks
van groote werken, schijnt het niet dat de
Siegfriedlinie uit veel groote forten bestaat.
Het is veeleer een hoopje kleine werken, die el
kander wederzyds in alle richtingen flankee-
ren. Dit kan blijken uit de bezorgdheid te voor
komen dat een ten gevolge van de haast by
den bouw of om een geheel andere reden ge
brekkig maaksel de buiten gevechtstelling me
debrengt van een beslissend element voor de
verdediging. Toch bestaan er eenige groote
werken en met name een groot fort in de directe
buurt van Saarbrücken. Natuurlijk zijn deze
lalryke kleine werken, welker algemeene rang
schikking den vorm heeft van de ligging der
oogen van een stoof, bedekt met prikkeldraad
versperringen, mijnenvelden en tankversperrin-
gen. In dit verband is bet belangwekkend op
te merken, dat waarschljniyk met bet oog op
het gebrek aan staal de Duitsche genie geen ge
bruik heeft gemaakt van metalen rails voor
de inrichting van tankversperringen. doch van
lange pylonen gewapend beton, die stevig ge
plaatst zyn op ondergrondsche sokkels, die
eveneens van beton zyn uitgevoerd.
Na een korte schets van den door een snel
len opmarsch der Duitsche troepen in Oost-
Europa ontstanen nieuwen toestand en van het
ingetreden bankroet van den Poolschen staats
vorm, zooals hij tot dusverre bestond, ver
klaarde Molotof, dat de ineenstorting van Polen
een voor de Sovjet-Unle als nabuurstaat in toe
nemende mate dreigend karakter had aangeno
men. Desondanks was de Sovjet-Unie tot het
laatste oogenblik neutraal gebleven. Het kon
echter niet verder werkeloos toezien bij de ont
wikkeling. Bovendien kon niemand van de Mos-
kousche regeering verlangen, dat zy onver
schillig stond tegenover het lot van de onder
drukte en door de Polen van haar rechten be
roofde Wit-Russische en Oekrainsche be vol-
'‘•Ring in Oost-Polen.
De Moskousche regeering acht het veeleer
haar plicht de hand tot hulpverleening te rei
ken aan de stam- en bloedverwante bevolking
van de westelijke Oekraïne en het westelijke
Wit-Rusland.
De Sovjet-Russische troepen hebben derhal
ve de Sovjet-Russische grens, zooals die tot
dusverre bestond, overschreden om het leven
en eigendom der bevolking van de westelyke
Oekraïne en het westelyke Wit-Rusland onder
bun bschermlng te nemen.
Bovendien zou de Sovjet-regeering steeds be
reid zyn het Poolsche volk te helpen om te
ontkomen aan de vreeselijke Catastrophe, waar
in het geraakt is door de avontuurlijke en ge-
Fetenlooze politiek van zijn regeering.
Het roode leger, zoo ging Molotof verder,
■taat thans voor een eervolle taak en de Sov
jet-regeering is er .Zeker van, dat het leger
deze taak in volle discipline ten uitvoer zal
leggen. De bevolking van de Sovjet-Unie wordt
opgeroepen om het leger bij deze taak door
eerlijken en opofferenden arbeid van lederen
enkeling te steunen. De regeering is niet voor
nemens de voorziening van de bevolking met le
vensmiddelen of andere waren aan beperkingen
te onderwerpen. De geheele bevolking der Sov
jet-Unie staat, zoo besloot Molotof, in deze
oren achter de regeering en kan nieuwe, weeV-
(alooze successen op het gebied van den vreed-
karnen opbouw van haar Industrie en landbouw
togemoet zien.-
lige agressie heeft de Sovjet-regeering zich
daarom zelf als schender veroordeeld van haar
internationale verplichtingen. Zij is aldus opge
treden in strijd met alle moreele beginselen
waarop Sovjet-Rusland beweerde zijn buiten-
landsche politiek te baseeren sedert het tot
den Volkenbond was toègetreden.
IIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIlinilHHIIIIIIIIIIIIIIIiiiic
S
^iiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiHiiiiHniiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimtiiiiniiii^
VERWACHTING:
VOOR BET GEHEELE LAND:
Gedeeltelijk bewolkt, droog weer, weinig
verandering In temperatuur, matige tij
delijk krachtige meest Noordoostelijke
wind.
Naar de meening van Poolsche kringen te
Moskou Is de Russische agressie te karakteris
tieker, omdat het oprukken der roode troepen
•ien terugtocht der Poolsche strijdkrachten, die
»ch nog bij Wilna bevinden en die naar Roe
menië trachten terug te trekken, wel moet af
snijden. Deze Poolsche troeperrt gullen dus ge
dwongen zijn met de Russen slag-te leveren om
t® probeeren zich een weg te banen. De Polen
tc Moskou rekenden er dan ook op. dat hun
regeering Fransche en Engelsche hulp tegen de
Russische agressie zou vragen op grond van de
bestaande verdragen. Hoe het zy, de algemeene
meening is, dat iedere Poolsche weerstand on-
mogelyk wordt. In het diplomatieke corps
beeft de opwinding haar hoogtepunt bereikt.
vefrtegenwoordlgers der randstaten toonen
kich meer en meer ongerust. Niemand twijfelt
kr aan, dat de Russische Inval plaats grijpt
krachtens een voorafgaand accoord met Duitsch-
tand en men vraagt zich* af of dit accoord be-
•i -
Het
meldt
De tekst der nota, welke de regeering der Sov
jet-Unie in den ochtend van den 17en Septem
ber aan de ambassadeurs en gezanten der staten,
welke diplomatieke betrekkingen onderhouden
met de Sovjet-regeering, heeft overhandigd,
luidt:
De Poolsche ambassade te Londen verklaart;
Op 17 September om vier uur ’s ochtends zijn
Sovjet-troepen de grens van Polen op vele pun
ten overgetrokken. Zij ontmoetten er direct
krachtigen tegenstand van de zijde van het
Poolsche nationale leger.
Het voorwendsel der Sovjetregeering voor de
rechtvaardiging van deze flagrante daad van
directe agressie is. dat de Poolsche regeering
heeft opgehouden te bestaan en het grondge
bied van Polen heeft verlaten, aldus de Pool
sche bevolking in het gebied buiten de
zone van den oorlog met Duitschland zonder
bescherming achterlatend.
De Poolsche regeering kan niet in discussie
treden over het voorwendsel, dat de Sovjet
regeering heeft verzonnen omde schending
der Poolsche grens te rechtvaardigen. De Pool
sche regeering Is verantwooroepjk jdgens den
President der Republiek en het op behoorlijke
wyze gekozen nationale parlement. Zy werkt op
Poolsch grondgebied en zet den oorlog tegen
de Duitsche aanvallers met alle middelen, welke
in 'haar vermogen liggen, voort.
Door de daad van directe agressie. Zondag
ochtend door de Sovjetregeering gepleegd, fs
het Poolsch-Russische niet-aanvalspact, dat op
25 Juli 1932 te Moskou is gesloten en waarbij
beide partyen zich wederzijds verplichtten zich
te onthouden van iedere agressieve actie of
aanval jegens elkander, op flagrante wyze ge
schonden. Bovendien werd op 5 Mei 1934 by te
Moskou onderteekend protocol bovengenoemd
pact verlengd tot 31 December 1945. By over
eenkomst op 3 Juli 1933 te Londen gesloten
kwam Sovjet-Rusland en Polen tot overeen
stemming over de definitie voor agressie.
Door haar thans begane daad van moedwil-
ti
De volgende dramatische gebeurtenissen gingen aan dezen inval vooraf:
Zondagmorgen om vier uur ontbood Molotof den Poolschen gezant bij
zich. Toen de gezant kwam wilde Molotof hem de Russische nota overhan
digen, waarin van den opmarsch kennis gegeven werd. De gezant Grzybowski
weigerde evenwel deze nota in ontvangst te nemen.
In den loop van den Zondagmorgen heeft de Sovjet-regeering aan alle
bij haar geaccrediteerde regeeringen nota’s laten overhandigen, waarin van
haar invalsbesluit kennis wordt gegeven. Moskou zegt in deze nota, dat het
den Poolschen staat als niet meer bestaand beschouwt en dat dus verdragen
met Polen vervallen zijn. Voorts, dat de Sovjet-regeering haar neutraliteit
in het huidige conflict handhaaft, maar niet neutraal kan blyven tegenover
de gebeurtenissen in Polen.
Van Duitsche, Italiaansche en Russische zijde wordt gemeld, dat de
Poolsche regeering zou zijn gevlucht, doch van deze berichten is geen beves
tiging te krijgen. Zij worden van Poolsche zijde categorisch tegengesproken.
I fl. 2.85 p literfleschW^;
Ër bestaat een diepgaand verschil tusschen
de Maginotlinie en de Siegfriedlinie. niet al
leen voortkomende uit de beide opvattingen
vau versterking, doch ook door de zeer ver
schillende tijden, waarin de werkzaamheden
zijn tot stand gebracht. Frankryk ‘heeft nauw
gezet en In den loop van een groot aantal ja-
ren zijn uitgebreid stelsel van versterkingen,
welke van Zwitserland tot de Belgische grens
loopen, opgebouwd. Anderzijds heeft Duitsch
land slechts twee en een half jaar tijd gehad om
een even belangrijk werk te voltooien.
