ONS BLAD
DE TROONREDE
DUITSCHERS ONTMOETEN DE RUSSEN
TE BREST-L1T0WSK
I
I
I
91JJERS
O
Roemeensche grens
afgesneden
Warschau geeft
zich niet over
I
Het nieuws van heden
De strijd bij Warschau werd gisteren hervat,
nadat geen Poolsche onderhandelaar
was verschenen
Wordt Estland ook
bedreigd
Kolenvoorziening
van ons land
HAAG
Buitenhof...
4
llllllll
RUSSEN NADEREN LWOW
EN WILNA
E.NAvan ME VERDEN
- TACK
DINSDAG 19 SEPTEMBER 1939
1
Bij de opening der Sialen-Generaal hield
iiih'uiiiiiiniiiiiiiiiiiinni
Kinderen worden
na
een
I
’n VIP VAN BOOTZ
r.
•r
.1
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
MAYONNAISE
SALADESAU5
Poolsche vliegti
in Letland
ACCOUNTANT, LID NED.UNIEv.ACC
J
De Russische opmar sch
Voorshands levert xy geen ernstige
moeilijkheden op
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuuiuiiiiiiiiiiiiiiiiiimii*:
I
r
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 297
yEREENIGDE KATHOLIEKE PERS LpLnöZ
AMSTERDAM TEL9OJ61-22361
P.C. HOOFTSTR.7 na 6 uur 25725.
STEEK EEN RIEM
ONDER 'TVkART!
Het Russische legerbericht van
Maandag
H. M. de Koningin de volgende Troonrede:
zjjn reeds maanden geleden zoodanige voorberei
dingen getroffen, dat er voorloopig geen enkele
reden tot ongerustheid behoeft te bestaan. Maat
regelen voor bodemproductie, voorraadvorming en
distributie vormen hier een aaneensluitend geheel.
VodHs zijn voor de industrieele productie Rijks-
bureaux ingesteld, waarin het bedrijfsleven met de
overheid samenwerkt bij de regelmatige verdeeling
van die artikelen, waaraan een tekort kan bntstaan.
SmiglyRydz in Roemenië?
d
rubriek 10 ct- per regel.
7
I.
i
t
j.
en
e
[1
id
L
VOOR HET GEHEELE LAND:
ihiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Hiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
IWIIIIIIIIIII»^
a
e
n
Q
a
B
B
LONDEN, 19 Sept. (Reuter) De burge
meester van Warschau heeft Maandagavond
in een radiotoespraak verklaard, dat de stad
rich niet zou overgeven, doch zich tot het
bittere einde zou verdedigen.
Nieuw-Amsterdam" uitge-
geweigerd
A
ST
ie
i;
k
it
n
n
n
e
e
L
n
it
fce
>r
!t
n
ie
e
rt
is
te
it
k
n
n
T
P
se
n
k
BELGRADO, 18 Sept. (Havas). De zen
der te Belgrado meldt uit Boedapest, dat
de Sovjet-troepen aan
grens zOn aangekomen.
RIGA, 18 Sept. <D. N. B.) Gemeld wordt,
dat thans 82 Poolsche vliegtuigen to Letland
geland z(jn. Zij zijn to beslag genomen en de
Bemanning is geïnterneerd.
iljjfr-'' het
!n Loetsl,
Stanislov, Gallch, Krasne en Boechach bezet. De
voorhoede van het roode leger nadert Lwow en
Wilna."
Uit particuliere bron te Riga verneemt Havas,
dat de Sovjet-troepen Maandag te 21 uur mid-
den-Europeesche tijd Wilna begonnen binnen te
trekken. Het kwam tot gen vuurgevecht tusschen
Poolsche en'Russische soldaten. De telefoonver
bindingen werden niet verbroken.
De speciale correspondent van Stefani te
Ciernowitz bericht, dat de Russische troe
pen in, westelijke richting oprukken langs
de grens tusschen Polen en Roemenië. Do
opmarsch werd in den afgeioopen nacht
vertraagd door het slechte wëer, doch in
Att deel van het land hebben de Polen en
Russen geen Moedigen slag geleverd.
Van Poolsche zijde wordt medegedeeld
de Ruaaen voortrukken met groege witte
In een radiouitzending in de Russische
<taal van Zaterdag JJ. is uit Moskou gemeld,
dat 20.000 burgers gedood waren door een
Duitsch bombardement op Lemberg en dat
de Duitschers met mitrailleurs vuurden op
de vluchtelingen uit Lublin.
H. M. de Koningin brengt Woensdag een
bezoek aan de Marine te Den Helder.
18 Sept. «(Reuter),
het
dat
MOSKOU, 19 Sept. (Tass) Het Russische
legerbericht van 18 September luidt: ..Op 18
September hebben de troepen van het roode le
ger de afdeelingen van het Poolsche leger ver
der teruggeworpen. Des avonds hadden zij to
Wlt-Rusland de steden Sventsiany. Novogroe-
dok, Orlya aan de Niemen, Slonim. Holkovysk.
het spoorwegknooppunt Lida en het station
Yaglewitsji aan den spoorweg Minsk-Bres^-Li-
tovsk bezet en in de westelijke Oekn
spoorwegknooppunt Sarny en de stedl
Volgens uit Kaunas en Riga ontvangen be
richten aldus meldt Reuter uit Londen
stroomen Poolsche civiele en militaire vluchte
lingen over de grenzen naar Litauen en Let
land. Riga meldt, dat een aantel Poolsche
troepen de wijk heeft genomen op Letlandsch
gebied en geïnterneerd is. Tot 12 uur heden
middag waren ongeveer 60 Poolsche vliegtuigen
geland te Daugavpils to Zuidoost Letland. Uit
Kaunas wordt bericht, dat verscheidene hon
derden burgers uit ’t district van Wilna Maan
dagmorgen de grens zijn .gepasseerd. Andere
uit Kaunas ontvangen berichten melden, dat de
Poolsche bevolking in Wilna een militie heeft
georganiseerd tot handhaving van de orde in
de stad. Voorts wordt gemeld, dat de Pools-ne
grenstroepen van de Liteusche grens zijn terug
getrokken.
In de vergadering van de Con
tactcommissie voor het mijnbedrijf,
welke Maandag te Heerlen gehou
den is. hebben de directies als haar
meening te kennen gegeven, dat.
althans voorshands, de kolenvoor
ziening van het land geen ernstige
moeilijkheden zal opleveren.
Gedeeltelijk bewolkt, droog weer, weinig
verandering in temperatuur, meest matige
Noord-Oostelijke wind.
verschrikkelijke luchtaanvallen op de Poolsche hoofdstad. Gewonde
der moorddadige raids behoedzaam weggeleid
Polen vluchten naar Letland
en Litauen
Warschau onder de moordende uitwerking der bombardementen van de Duitsche luchtstrijdkrachten. Een der wijken van de
stad in vlammen, terwijl de bewoners een goed heenkomen trachten te vinden, om aan een wissen dood te ontkomen
- - i
Felle brand in houtloodsen te ’s-Herto-
genbosch.
Vertrek der
steld. daar de bemanning
heeft te monsteren.
De kolenvoorziening van ons land zal-
althans voorshands geen ernstige moei
lijkheden op leveren.
3 0
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiniiiii^
DE PRIJS DER ADVERTENTIES bedraagt 20 ct. p.
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 ct. P- t.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor adverteeren bij abon
nement wordt op aanvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt.
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
DIENSTAANBIEDINGEN, Gevraagd of Aan
geboden, geplaatst onder de Omroeper-
vlaggen en verklaren,1 dat zjj de bevolking
vrede en rust komen brengen.
Naar Reuter bericht wordt van Poolsche zijde
te Kuty verklaard, dat. Indien de regeering var
de Sovjet-Unie zich beklaagd heeft over~-ge-
brek aan contact met de Poolsche regeering, de
fout bij haarzelf ligt, want de Russische am
bassadeur heeft Polen verlaten, terwijl het ge-
heele diplomatieke corps zonder onderbreker,
in contact bleef'mei. de Poolsche regeering.
Laat alle onrust, alle
I zenuwachtige gejaagdheid
van U afgoden, met
'n TIP van BOOTZ
Duitsche en Russische troepen ontmoeten
elkaar te Brest-Litowsk.
Verder deelt het Duitsche Nieuwsbureau
mede, dat de rechtervleugel van het in
Zuid-Polen opereerende Duitsche leger
Maandag van Sambor naar het Zuid-Oos
ten trekkend, Drohobycz heeft genomen.
Hiermede is de voornaamste plaats van het
petroleumgebied in Duitsche handen ge
vallen.
De strjjd bij Warschau fe hervat aange-
sien een Poolsche onderhandelaar zich Biet
heeft gemeld, ondanks de verlenging van
het verleende uitstel.
Het beleid der regeering zal er op gericht blijven
de opkomende nooden der bevolking naar ver
mogen te lenigen en in het bjjzonder een tekort aan
de noodzakeljjke levensmiddelen te voorkomen.
Distributie van verbruiksartikelen zal niet op het
bestaan van zulk een tekort behoeven te wjjzen,
doch zal reeds plaats hebben, wanneer een recht
vaardige verdeeling gevaar zou kunnen loopen.
Daarnaast zal de regeering alles in het werk stel
len om het normale verloop van het bedrijfsleven
te bevorderen.
De regeering hoopt hierdoor tevens zooveel
doenlijk te voorkomen, dat de werkloosheid, waar
van zij ook overigens de bestrijding krachtig
onverdroten .wil voortzetten, uit den ingetreden
oorlogstoestand nieuw voedsel ontvange.
Ook in Nederlandsch-Indië, Suriname en Curasao
heeft de internationale toestand het treffen van een
aantal bijzondere maatregelen noodzakelijk ge
maakt.
Op maritiem en militair gebied zjjn voorzieningen
getroffen om, wanneer zulks noodig mocht bljjken,
de plichten der neutraliteit stipt na te komen, ter
wijl daarnaast maatregelen zijn en nog Zullen wor
den genomen op economisch terrein, in het bjjzon
der in het belang van de voedselvoorziening. Be
langrijke stoornissen op dit of ander gebied kwamen
tot dusver gelukkig niet voor.
Met groote dankbaarheid heb ik kennis genomen
van den geest van toewijding en dienaty|Mrdigh*id,
die in dezen ernstigen tjjd. zoowel in Nederland ais
onder alle bevolkingsgroepen in de overzeesche ge-
biedsdeelen, op zoo verheffende wijze tot uiting
komt.
Ik verwacht, dat dit besef van saamhoorigheid
tot het einde zal worden bewaard. Ook indien de
tijden nog moeilijker worden, zal dan de toekomst
met vertrouwen kunnen worden tegemoet gezien.
Met de bede, dat God mijn volk moge zegenen
in de beproeving en aan ieder van ons de kracht zal
geven tot datgene waarto^ hij thans geroepen is.
verklaar ik de gewone zitting der Staten-Generaai
geopend.
Onder sombere omstandigheden kom ik heden
in uw midden. Andermaal wordt'*’ ons werelddeel
geteisterd door de verschrikkingen van een oorlog.
Dankbaar, dat ons land den vrede o bewaren
mocht, vervult mij nochtans deernis met de velen,
die elders onder het oorlogsleed gebukt gaan.
Het verheugt mjj, dat onze vriendschappelijke
betrekkingen met alle mogendheden onverzwakt
voortduren.
In het bjjzonder geldt dit ook onze verhouding
tot die neutrale landen, met welke reeds een
vroeger tijdperk nauwere aanraking was verkregen.
De gezamenlijke vredesoproep, kortgeleden door
Zjjne Majesteit den Koning der Belgen, mede
namens zes andere staatshoofden gedaan, heeft aan
dien zin tot samengaan opnieuw uiting gegeven.-
Dat deze oproep, evenals het aanbod van goede
diensten van Zijne Majesteit en Mij, in breeden
kring instemming heeft gevonden, bevestigt Mij in
de overtuiging, dat, ondanks ondervonden teleur
stelling, velen de h^op blijven koesteren, dat door
vreedzaam overleg betere internationale verhoudin
gen kunnen worden in het leven geroepen.
Ter handhaving van de volstrekte onzijdigheid,
waartoe ons land geroepen is en waaraan het zich
met inzet van alle krachten wijdt, heb ik mij ge
noopt gezien, bevel te geven tot de mobilisatie van
zee- en landmacht. Tot mijn groote voldoening
heeft die mobilisatie, evenals de daarop volgende
concentratie, zich op voorbeeldige wijze voltrok
ken. Beide doelen onzer Weermacht vervullen,
den besten geest bezield, hun moeilijke en
gevaarvolle tpak.
Het economisch leven van ons land, dat zich den
'laatsten tjjd in belangrijke mate had hersteld, wordt
door den uitgebroken oorlog in al zijn geledingen
zwaar getroffen. Het verkeer ter zee is ontwricht,
waarvan in de eerste plaats de scheepvaart en de
visacherjj den terugslag ^>ndervind«n. Tal van onder
nemingen missen den aanvoer van noodzakeljjke
grondstoffen. Land- en tuinbouw, reeds vóór het
uitbreken van het internationaal conflict in eed
moeilijke positie, ondervinden nieuwen tegenslag
door de stagnatie van den uitvoer.
Bij deze beproevingen ontbreken gelukkig eek de
lichtpunten niet. Van een ernstigen schok bjj ons
geld- en bankwezen is geen sprake geweest. Hoe
wel prijsstijgingen niet konden en kunnen uitbljjven,
is prijsopdrijving niet in verontrustende mate voor
gekomen, terwijl, waar noodig, van wettelijke be
palingen met goed gevolg gebruik wordt gemaakt.
Ten behoeve van de regelmatige voedselvoorziening
Wilna zou door de Russen zjjn bezet.
geïnterneerd.
Volgens een Havas-bencht uit Csemowitz Is
8s Poolsch-Roemeensche ^rens aan de Roe-
■neensche «Ude volkomen afgesloten. Zonder
•Peciale toestemming mag men niet op den af-
*tand van minder dan 7 kilometer van de grens
komen, en op 3 kilometer afstand van de grens
een sterke troepenmacht geconcentreerd.
Het Duitsche Nieuwsbureau bericht uit
Boekarest, dat volgens een nog niet beves
tigde mededeeling ook maarschalk Smigly-
Rydz op Roemeenschen bodem zou 'zijn
aangekomen.
In Boekarest is de omgeving van het
koninklijke slot streng afgezet. Een villa,
welke naast het slot ligt, zou uitgekozen
zjjn tot voorlooplge verblijfplaats van den
Poolschen president.
Het D. N. B. bericht verder dat de Roemeen-
■che regeering overweegt of de Poolsche re-
geertog voor korten tijd een verblijfplaats moe*
worden aangewezen en zij dan naar een neutraal
land zal moeten vertrekken, dan wel of zij
in Roemenië moet worden vastgehouden.
Bovendien bericht het D. N“. B. dat in den
loop van den dag ongeveer 250 Poolsche vlieg
tuigen, meest militaire toestellen, te Czerno-
witz zjjn aangekomen. Aangezien het vlieg
veld te klein is, staan de weilanden to de om
geving bezaaid met vliegtuigen.
Een Roemeensche commissie werkt onophou
delijk aan het overnemen van de toestellen, en
de bemanning wordt doorgezonden naar in-
terneertogskampen In het centrum van het
land. Zes gewonde Poolsche piloten zijn in het
militaire hospitaal van Czemowitz opgenomen.
°ok zijn Maandagochtend afdeelingen tanks
en batterijen luchtdoelartillcrie van het Pool
ache leger te Czernowitz aangekomen. Zij wer
den door de Roemeensche militaire autoritei
ten in beslag genomen, en de bemanning werd
BERLUN,
Een telegram uit Moskou aan
Duitsche Nieuwsbureau meldt,
de Russische en de Duitsche troe
pen elkander te Brest Litowsk heb
ben ontmoet. De officieren begroet
ten elkander.
TOKIO, 18 Sept (Domei) De „Japan
Times” verneemt uit Londen- dat de Rus
sische militaire autoriteiten voornemens
rijn de troepen op te laten rukken naar
Estland en Finland. Er zjjn troepen in dexe
richting gezonden, alsook munitie. Men is
algemeen van oordeel, dat de Soyjet-lnie
een actie zal ondernemen tegen Estland,
dat een strategische positie ten aanzien vau
Leningrad inneemt.
