ONS BLAD
De Fuehrer bespreekt te Danzig
zijn succes-politiek
Duitschers verdreven
uit
Warschau’s voorsteden?
DE MILLIOENENNOTA
I
Jaarbeurs-Restaurant
UTRECHT
VERGADERZALEN
I
I
HOTEL HOF VAN HOLLAND
opstaan
Het nieuws van beden
vorm van het Verdrag
van Versailles nooit meer
Donderdag spreekt
Roosevelt
578 dooden op de
Courageous
„Leider en volk
zijn één”
HOTEL ..DE MALLE JAN”
VIERHOUTEN
„Polen zal in den
„FLEUR” rereyiftra
Speciaal ingerichi
▼oor het ontvangen van
Treinen spoedig
weer normaal
De kathedraal van St. Jan tijdens de
H. Mis door bommen vernield
IS October a.e. wordt de
winterdienstregeling
ingevoerd
Plannen veranderen
Tekorten blijven
X A
I
VER
NIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1939
f
f
De Duitsche duikbooten hebben reeds vele schepen tot zinken gebracht. Onze foto
toont eenige onderzeeërs in volle vaart op de Oostzee
DIT MUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Apart fonds voor de mobilisatie-uitgaven
TROMPENBERG’S PALACE HOTEL
HILVERSUM Teleloea 7M1 (1 ty*en>
Door «ijn hooffe ligging aangenaam verbltyf In
alle jaargetijden. voor langer verblijf speciale
arrangementen.
HOTEL - CAFE - REST. „DJUMFOL"
v/h De Koet Weekend 10.-— p. persoon
American Bar
CAFÉ-RESTAURANT
LSCHAPPEN
De waanzin van Versailles
GROOTE G1
HOTEL RESTAURANT FLEISSIG
Warmoessiraai - Amsterdam
HOTEL SCHILLER - AMSTERDAM
Logies mei ontbijt 3 gulden p. p.
LOGEERT U IN APELDOORN?
HOTEL ATLANTA
Logies m. ontb. f 2.50, pens, f 4 p. d.
Tel. 6113
Het WeeriHiiiimiiiiiiniiiiniiuinHiiiiuiiiiiiiiuiiic
I
VERWACHTING VOOR HET GEHEELS
LAND:
Hoe volgens Duitsche lezing
de Courageous verging
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
f
ff
te
weg
meer
een
nen
4.600.000
8.000.000
50.200.000
55.600.000
MET
HET
COMFORT
20.000.000
f
21.600.000
16 000 000
H. M. de Koningin maakte Dinsdagmiddag in gezelschap van H. K. H. Prinses Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard een
rijtoer door de Residentie. In de galakoets gezeten danken de vorstelijke personen minzaam voor de enthousiaste
toejuichingen der menigte
LONDEN. 20 Sept. (Reuter). Het Britsche
ministerie van Marine heeft een vijfde lijst met
namen van overlevenden van de „Courageous"
gepubliceerd en met leedwezen verklaard, dat
deze lijst als de laatste moet worden beschouwd.
In het geheel bevatten de lijsten van overle
venden de namen van 72 officieren en 610 min
deren. De admiraliteit verklaart, dat het lot
van 578 opvarenden onbekend Is.
Hilversum
NIEUW RESTAURANT
NIEUW INGERICHT CAFé
GROOTE 2ALKN
zijnde in totaal
Zoodat het reëele tekort op den gewonen dienst voor 1940
bedraagt:
In ’tCaïêen
Restaurant
late Eta<«
voor
TEL. 1S827
volk te danken. Dat men toentertijd een pro
vincie van het Duitsche rijk afscheurde, dat
men andere gebieden ten deel liet vallen aan
dezen nieuwen Poolschen staat, werd gemoti
veerd met volksnoodzakelljkheden. Daar komt
bij, dat, naar de stemmingen later overal uit-
wesen, niemand verlangen gehad heeft om in
dezen Poolschen staat te komen. Deze Pool
sche staat die ontstaan was uit het vergoten
bloed van tallooze Duitsche regimenten heeft
zich vervolgens uitgebreid ten koste van oud
Duitsch kolonisatiegebied en vooral ten koste
van ieder verstand en van Iedere economische
Wilna werd definitief door de Russen
bezet.
Aanbieding der Rijksbegrooting
1940.
In den sector Warschau was het Dinsdag
wat kalmer. De luchtbombardementen heb
ben iets van hun hevigheid verloren, hetgeen
naar men denkt, een gevolg is van het over
brengen der vijandelijke strijdkrachten naar
elders en de moeilijkheden bij de benzlnevoor-
ziening. De winkels te Warschau waren Dins
dag den geheelen dag open.
HET BOSCHHOTEL
MEEST MODERNE
LAGO OUD-LOOSDRECHT
Telefoon No 255. Het gebeele jaar geopend^
HOTEL ROOZENDAAL
OVERVEEN b(| HAARLEM
PRIMA PENSION vanaf 3.5S
VOORJAAR 1939 GEHEEL gerest a time icrtr»
Prima keuken en kelder - Schitterende serre en
terrassen - Centrale verwarming; koud en warm
stroomend water Telefoon 13574 Haarlem
WASHINGTON, 1» Sept. (Havas),
secretaris van president Roosevelt, Early,
heeft medegedeeld, dat de president Don
derdag as. een rede sal houden ter gelegen
heid van de opening der sitting van' het
Congres bij de gemeenschappelijke sitting
van beide huizen in de Senaatszaal.
Van een afstand van ongeveer NS M.
vuurde ae vijf torpedo’s af op de „Coura
geous”, die doel troffen. De duikboot dook
opnieuw snel onder en verdween. Ze deed
aan de dlchtatbljsljnde basis mededeeilng
van het nieuws dat door de Britsche admi
raliteit werd bevestigd.
Men is van meening, dat met de Coura
geous bijna alle vliegtuigen een vijftig
tal Ajn ondergegaan en dat slechts eea
Vijf- of zestal kon opstijgen. Bovendien is
bet meerendeel der bemanning van de
„Courageous" ten gevolge van de ontplof
fingen om het leven gekomen.
de volle opbrengst van dezen maatregel ten goede komen, zijnde:
een vervanging van de bestaande dividend- en tantième-
belasting door een winstbelasting, welke méér zal opbrengen
Zoodat met een totaal aan nieuwe inkomsten van 50.000.000
bet tekort is teruggebracht tot rond 5 millioen gulden, welk bedrag door ver
dere besparing op de uitgaven, waarvan tijdens de parlementaire behandeling
der begrooting mededeeilng zal worden gedaan, zal worden gevonden.
Door den vrede van Versailles werd Duitsch-
land het ergste onrecht toegebracht. Wanneer
thans een staatsman van een ander volk ge
looft te moeten uitspreken, dat hem het ver
trouwen ontbreekt in het woord van Duitsche
staatslieden en van het Duitsche volk, dan heb
ben wjj Duitschers alleen het recht te zeggen,
dat ons leder vertrouwen ontbreekt in toezeg
gingen van degenen, die indertijd de plechtig-
stc toezeggingen zoo erbarmeljjk gebroken heb
ben. Ik wil nu In het geheel niet van het on-
recht der wereld spreken. Het ergste in het
leven van volkeren is misschien nog in t geheel
niet het onrecht, maar de onzin, de dwaasheid,
de domheid waarmede men toen de wereld een
vrede opdrong, die ten aanzien van alle his
torische en economische, alle de volkeren be
treffende en politieke data eenvoudig overgüig
tot de orde van den dag.
Danzig was een slachtoffer van dien waanzin
van toen en de Poolsche staat een product van
dezen onzin. Wat Duitschland voor dezen Pool-
•chen staat moest opofferen is de wereld wel
licht niet bekend. Alleen dit ééne moet ik hier
uitspreken: al deze gebieden, die toen bü Po
len werden ingeiyfd. moeten ten aanzien van
hun ontwikkeling uitsluitend op rekening ge
plaatst worden van Duitsche energie, Duitsche
♦Hit, Duitsch werken, zy hebben hun cultu-
feeie beteekenie uitsluitend aan het Duitsche
TOT 600 PERSONEN
Speciale Gezelschapslarieven
Perfect» Keuken
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 298
DE PRIJS DER ADVERTENT1EN bedraagt 20 ct. p.
regal; Ingozondon Mededeelingen 40 ct. p. r.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor advortoaren bij ebon-
namant wordt op aanvrage gaarne door onze
WARSCHAUjtO sept. (Havas)Het com
mando der verdedigers van Warschau heeft
per radio medegedeeld: „In den nacht van
18 op 19 September heeft de vjjand in den
“ettelijken aeeter eenige aanvallen onder
nomen, die aarden afgeslagen met aan
zienlijke verliezen voor de aanvallers. De
aanvallen van onze troepen ten zuiden van
de buitenwijk Praga hebben het tnogeiyk
,Jk betreed voor de eerste maal een bodem,
die door Duitsche kolonisten vijf eeuwen voor
den tjjd, dat de eerste blanken zich in den
huldigen staat New York vestigden, in bezit
was genomen. vyf eeuwen langer is deze bo
dem Duitsch geweest. Hij is Duitsch gebleven
en zal, daarvan kunnen allen overtuigd zjjn,
Duitsch blijven. Het lot dat deze stad en dit
Khoone land getroffen heeft is het lot geweest
van heel Duitschland. De wereldoorlog deze
meest zinnelooze strijd van alle tijden heeft
ook dit land en deze stad tot Zijn slachtoffer
gemaakt, deze wereldoorlog, die na zür. einde
wel allen in de overtuiging achterliet, dat een
dergelijk lot zich nooit meet mocht herhalen.
Helaas is deze wereldoorlog heden naar het
schijnt juist door diegenen vergeten, die reeds
toen ter tijd de voornaamste opruiers en ook
wel de voornaamste belanghebbenden bij deze
volkerenslachting waren.
Toen die bloedige worsteling van toen, waar
in Duitschland zonder eenig oorlogsdoel getre
den was, ten einde liep, zou een vrede aan de
menschheid worden beschoren, die wilde lel
den tot een nieuwe wederopstanding van het
recht.
Deze vrede werd toen in Versailles ons volk
niet in vrije onderhandelingen voorgelegd, maar
door dictaten opgedragen. De vaders van dezen
vrede zagen in hem het einde van het Duitsche
volk. Wellicht geloofden vele menschen in de
zen vrede het einde van den nood te zien; in
leder geval echter was hij slechts de aanvang
van nieuwe verwarringen. Het meest essentleele
probleem heeft men toen heelemaal over het
hoofd gezien, nJ. het feit, dat de volkeren nu
eenmaal bestaan. En of dit feit den een of
anderen Brltschen oorlogsopruiet nu past of
niet: er zijn nu eenmaal 82 millioen Duitschers
hier In deze levensruimte vereenlgd. En deze
•2 millioen willen leven en zij zullen leven.
LOGEER t« Amsterdam in het
CENTRAAL HOTEL DER AJM.VJ.
hjt eenige hotel met eigen overdekt zwembad
Gratis toegankelijk voor hotelgasten
f 3.50 per dag - inclusief ontbijt
Telefoon 45072 45977
Logies met ontbtft vanaf S-59; Diner vanaf 1.11
Groote en kleine zaJen Partijen reductie
DINER Soep of voorgerecht I
1 jkc Keuze uit 10 schotels
Nagerecht of Fruit
Gedeeltelijk bewolkt, droog weer, weinig
verandering in temperatuur, zwakke tut
matige, meest Noord-Ooeteijjke wind. S
In zijn te Utrecht gehouden rede
deed Prof. dr. Goudriaan eenige
belangrijke mededeelingen over het
treinverkeer in de komende maan
den:
De invoering van den winterdienst
voor het reizigeraverkeer en dus ook
de indienststelling van het Amstel-
station te Amsterdam worden in ver
band met de noodzakelijke voorbe
reiding verschoven naar I 5 October.
Maar met ingang van dien datum
zal het dan ook mogelijk zijn den
normalen dienst op de oude lijn en
den halfuursdienst op het middennet
te hervatten. Ook de overige trajec
ten zullen dan weer zoo goed als nor
maal kunnen worden bediend.
Over enkele maanden wordt de
toestand nog gunstiger, wanneer de
electrificaties Arnhem-Nijmegen en
Harmelen-Breukelen hun beslag heb
ben gekregen en de aflevering be
gint van de 18 dieselelectrische vjjf-
wagentreinstellen met tezamen bijna
7.000 zitplaatsen. Zoodra weer vol
doende vervoerscapaciteit ter be
schikking staat, is het oogenblik ge-
komen om de nieuwe tariefmaat-
regelen inzake het vastrecht ter hand
te pemen.
DANZIG, 19 Sept. (DJf.B.). HiUer
heeft hedenmiddag op de Lange Markt te
Danzig zijn reeds sangekondigüegroote
redevoering gehouden. Een enorme men-
schenmenigte wss op het met hakenkruis-
vlaggen en banieren getooide ruime plein
verzameld. Toen Hitler verscheen werd hij
langdurig toegejuicht. In spreekkoren klonk
het over het plein: „Wij danken onzen
Führer.”
Na inleidende woorden van gouwleider
Forster nam Adolf Hitler het woord. Hij
verklaarde oji.:
-«-k ij de berekening van dit tekort is géén acht geslagen op het bij de Staten-
|-£ Generaal aanhangige voorstel tot heffing van een Nationale Inkomsten- en
Winstbelasting, dat een netto bate van 50 millioen zou afwerpen. Deze
bate kan de Regeering niet missen; tegen de wijze, waarop zij in het betrokken
ontwerp wordt verkregen echter heeft zij overwegende bezwaren. Zij kondigt
daarom de herziening van een tweetal bestaande belastingen aan:
een herziening van de Inkomstenbelasting, die echter eerst met 1 Mei 1941
zal kunnen ingaan; als provisoire maatregel zal daarom over 1940/41 een hef
fing van 45 opcenten op de Gemeentefondsbelasting ten behoeve van het Rijk
worden ingevoerd; door reeds in het belastingjaar 1939/1940 een derde van deze
heffing, derhalve 15 opcenten, te vorderen, zal aan de begrooting voor 1940 reeds
30.000.000
n de jaarlijksche Nota betreffende den toestand van ’s Rijks financiën, giste
ren bilde aanbieding van de Rijksbegrooting voor 1940 aan de Staten-Gene-
raal overgelegd, deelt de Minister van Financiën, JHR. MR. D. J. DE GEER
mede, dat, indien in de samenstelling der begrooting en in de belastingbronnen,
die der Regeering thans >er beschikking staan, geen verandering wordt gebracht,
de uitgaven het bedrag der inkomsten zullen overschrijden met 5.400.000.
Dit tekort moet echter, wanneer men tot een reëele raming wil komen aan
zienlijk worden verhoogd en wel:
1. tot saneering van het Werkloosheidssubsidiefonds met
2. tot saneering van het Spoorwegpensioenfonds met
3. het bedrag, waarmee de bijdrage aan het Werkloosheidssubsi-
diefonds reeds werd verminderd, doch dat overgebracht moet wor
den naar den post „Noodlijdende Gemeenten” op Binnenlandsche
Zaken
4. aan hoogere schuldverplichtingen als gevolg van consoll-
deering van vlottende schuld in 1940:
De Poolsche ambassade te Londen ont
kent, dat maarschalk Smlgly Rydz zich
naar Roemenië zou hebben begeven. De
maarschalk bevindt zich met het hoofd
kwartier by het leger in Polen en blijft de
militaire operaties leiden.
^iiiiiiiiiiiiiiiniiiiiHiiiiiiiitiHimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiH^
ROME, 19 Sept. (Stefani) Van het Duitsch
Westelijk front wordt aan de Popolo dltaltat
gemeld, dat volgens in het hocfdkwartier aan
de Slegfriedlinie ontvangen byaonderheden over
de torpedeerlng van het Britsche vliegkamp-
schlp de duikboot, welke de klap beeft toege
bracht ter hoogte van Wilhelmshaven op de
loer lag. In den nacht naderde bet groote schip
met gedoofde lichten langzaam de Duitsche ves
ting. Het was de „Courageous” welke door tal
van torpedojagers werd geëscorteerd, waar
schijnlijk met het doel een luchtactie uit te
voeren tegen Duitsche oorlogshavens of de
Slegfriedlinie.
De duikboot ging onmiddeliyk onder water
en slaagde er in tusschen bet vliegkampschlp
en het torpedojagersescorte boven water
komen.
mogeiykheld. Eén ding is in de laatste 20 jaar
reeds duideiyk bewezen. De Pool die deze cul
tuur niet gesticht had was ook niet in staat
baar slechts in stand te houden. Nog vijftig
verdere jaren zouden voldoende geweest zyn
om deze gebieden, die de Dultscher met moeite
en vlyt aan de barbary ontrukt heeft, weer aan
de barbary terug te geven. Overal In Polen
toonde zich reeds dit cultureele verval. Boven
dien was Polen zelf een nationaliteltenstaat.
Men had datgene in het leven geroepen, wat
men den ouden Oostenrykschen staat als schuld
verweet. Polen was bovendien nooit een demo
cratie. Een zeer dunne teringachtige opper-
klasse beheerschte niet alleen vreemde natio
naliteiten maar ook het zoogen. eigen volk. Het
was een geweldstaat. geregeerd door den gum
mistok. door politie en in laatste instantie door
soldaten. (2ie vervolg elders in dit blad)
Hitler hield te Danzig een rede over zjjn
politiek.
gemaakt den vyand uit de omstreken der
stad te verdrijven. In den noordelijken sec
tor hebben de Poolsche troepen na een ver
woeden aanval beiangrüke vorderingen ge
maakt en nieuwe stellingen beaet. Aan Mt
eigenlijke front duurt de stryd voort.”
De burgemeester van Warschau spreekt de
Duitsche berichten, als zou de stad Zondag on
derhandelaars naar het Duitsche legercomman-
do hebben gezonden, met beslistheid tegen. De
verdedigers en het volk van Warschau nebben
nooit een parlementair gezonden en denken
er niet aan zich over te geven
De verdedigers van Warschau zouden vele
Duitschers gevangen hebben genomen. Eenige
tientallen dezer gevangenen, die In een barak
verblijf hielden, zyn volgens Havas door een
Duitsche bom om het leven gekomen.
De zender Warschau 2 heeft medegedeeld,
dat Zondag een der schoonste kerken van Mid
den Europa, de kathedraal van Sint Jan te
Warschau, is gebombardeerd, terwijl het gebouw
vol kerkgangers was. Het dak begon te branden
en de brandende balken vielen op de, menschen.
die de H. Mis by woonden. De paniek teijspyt
bleef de priester, die de H. Mis opdroeg, tot aan
het einde voor het altaar. Het konlnkiyke slot
te Warschau, dat vele kunstschatten bevat, is
geheel verwoest, evenals het parlementsgebouw
De conservator van het museum in het konlnk-
lyk slot is omgekomen.
De Duitsche Rykskanselier hield gistermiddag te Danzig een uitvoerige
politieke rede, waarin hij vooreerst verklaarde dat Danzig voor eeuwig naar het
Rijk is teruggekeerd. Verder herinnerde hjj aan „het onrecht van Versailles" en
aan zijn pogingen om dit langs vreedzamen weg te herstellen. Desondanks
•pitste zich de verhouding met Polen steeds meer toe. vooral ook doordat
Engeland een „blanco cheque” verleende.
Toch was einde» Augustus nog overeenstemming mogelijk. Duitsche voor
stellen werden toen afgewezen, evenals een bemiddelingsvoorstel van den Duce.
Hitler prees verder de actie van het Duitsche leger in Polen, en de dapper
heid van den Poolschen soldaat. Er werden tot nu toe 300.000 krijgsgevange-
gemaakt. Misschien zijn thans onderhandelingen mogelijk.
Het samengaan met Rusland is misdadig genoemd. Elk der beide landen
deed echter niet anders dan eigen belangen behartigen.
Hitler wees er vervolgens op, dat Polen in zijn vorigen vorm niet meer zal
opstaan. Verder werd het duidelijk, dat Duitschland geen aspiraties ten opzichte
der Oekraine heeft.
Met nadruk verklaarde hij dat het aan de Britsche propaganda niet ge
lukken zal het Duitsche volk van zijn leiders te scheiden.
De blokkade zal doeltreffend worden beantwoord. Duitschland streeft ech
ter naar humane oorlogvoering.
Ten slotte sprak de Fuehrer de hoop uit, dat anderen onder deze omstan
digheden aan vrede mogen gaan denken.
an dit overzicht voegt de Regeering een tweetal mededeelingen toe:
Vooreerst de mededeeilng. dat naar alle waarschijnlijkheid het tekort
voor 1941 nog aahzienlljk hooger zal liggen dan dat van 1940. In totaal
moet voor 1941 op 60.4 millioen méér uitgaven dan in 1940 worden gerekend.
Vervolgens de mededeeilng, dat in al deze cijfers geen rekening werd gehouden
met de kosten, voortvloeiend uit de mobilisatie en de buitengewone internatio
nale omstandigheden van het oogenblik. Evenals in 1914 zullen deze kosten wor
den bestreden uit een speciaal Leeningfonds, dat leenlngen zal opnemen met
een aanzienlijk korter looptijd, dan de normale leenlngen 15 inplaats van 40
Jaren. Daar echter ons land financieel in aanzienlijk ongunstiger positie
verkeert dan in 1914, aangezien de bestaande belastingen reeds ds uiterste
eischen stellen aan het draagvermogen der burgers, ziet de Regeering het pro
bleem der dekking van rente en aflossing voor dit fonds somber in.
Mr. J. R. H. van Schaik nummer een op
de nominatje voor het voorzitterschap
der Tweede Kamer.