w
WANNEER BIJ ONS?
I
WEK UW LEVER-GAL OP
V erkeersf onds
Besprekingen in
de Tweede Kamer
Een leemte in de
clearingwet?
De „Zeeland
moeilijkheden
in
Kerkelyk Leven
De R.K. Jeugdbeweging helpt U Uw kinderen behoeden
Zondag 24 September PIJLTJESDAG
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1939
TWEEDE KAMER
-
Mr. v. Schaik aanvaardt
het presidium
BISSCHOPSJUBILEUM
MGR P. HOPMANS
„JOHAN VAN ÖLDENBARNE-
VELT” NAAR INDIË
GENEESKUNDIGE VOORZIE
NING ONDER BURGER
BEVOLKING
VENTER DOOR AUTO
DOODGEREDEN
SECRET ARIE-AMBTENAAR
VEROORDEELD
UITVOER VAN BENZINE
IN AUTOTANKS
POOLSCHE THEOLOGANTEN
TE TETERINGEN
H. H. WIJDINGEN BIJ DE
PATERS MONTFORTANEN
ONTAARDE MOEDER
GESTRAFT
NOG MEER NEDERLANDERS
TE GRONAU ONTSLAGEN
GEZONDHEIDSZORG
LEERLING-MARCONISTEN
ALS STEWARDS
R.K. CAPITULANTEN
LETLAND EISCHT VISUM
De
moeten
A
ver
is
tri
verdacht*
worden
m
en
o
is
Regeering
vragen
Vooi-
toeschouwera
woonden
den
Een aantal wetsontwerpen is
Donderdagmiddag af gehandeld
Dekking bedrijfsverlies der Spooi
wegen 2l/2 millioen lager
Aan de orde is een wetsontwerp tot be
krachtiging van een overeenkomst betref
fende den naastingsprüs van den Noord-
Frieschen locaalspoorweg.
parlement
politleken
en
en
Pres.:
toch
Pres.: De vraag is. of verdachte juridisch
strafbaar is. Het ware ml. beter geweest
De AN W B ontvangt van de grensovergan
gen bijna dagelijks berichten, waaruit blijkt,
dat talrijke automobilisten. Ondanks de bemaal
de publicaties in pers en radio, nog steeds niet
weten, dat zij in hun autotank niet méér dan
10 liter benzine mee over de grens mogen ne
men.
Het gevolg is, oat men op primitieve wijze
het teveel aan benzine af moet tappen, het
geen noodeloos oponthoud geeft, en het komt
zelfs voor, dat men in arren moeoe ce benzine
in een riool laat wegvloeien.
Hiermede wordt het effect van den maat
regel geheel te nfet gedaan. De bedoeling is, dat
zooveel mogelijk benzine voor Nederlandsch ge
bruik in het binpenland blijft. De benzine, die
wegvlpeit, is voor het gebruik verloren en door
een dergelijke onvaderlandslievende daad schiet
men het doel van den maatregel voorbij.
Joe Louis blijft wereldkampioen
In een gevecht, dat op 20 ronden was vast
gesteld en waarbij de titel van wereldkampioen
zwaargewicht op het spel stond, wist Joe Louis
zijn uitdager Bob Paston in de 11e ronde knock
out te slaan.
Vijftigduizend
wedstrijd bij.
Fraters F.
Eunen uit
De rechtbank te Rotterdam veroordeelde we
gens het achterlaten van een baby In zeer hulp
behoevenden toestand in den nacht van Oude
op Nieuwjaar van dit jaar en den volgenden
nacht, als gevolg waarvan de beentjes van het
kind in bevroren toestand kwam te verkeeren
en het leven van de kleine in gevaar kwam, een
22-jarige vrouw te Krimpen aan den IJssel, tot
een gevangenisstraf van zes maanden, waarvan
vier maanden voorwaardelijk.
Radiohandelaar kocht goederen
in Duitschland en betaalde
a contant z
wZuiare offers zullen door allen
moeten worden gebracht"
De N.V. Stoomvaart MIJ. „Nederland” deelt
mede, dat de Inscheping van passagiers voor
het ms. Johan van Oldebarnevelt” is vastge
steld op Woensdag 27 September as. des avonds
van 8 tot 10 uur.
Het schip heeft ligplaats aan de Javakade
te Amsterdam. Uitgeleide naar IJmulden Is uit
gesloten. Bezichtigingskaarten, uitgegeven voor
Dinsdag 26 September, zijn niet geldig. Uitge-
leidekaarten zijn slechts in zeer beperkte mate
beschikbaar en zijn 's avonds aan de Javakade
niet verkrijgbaar.
I
Het hof zal Donderdag 5 October uitspraak
doen.
van
ge-
aanvankelyk
op 29 dezer zou
de
Voor het Amhemsche gerechtshof is de
vraag behandeld, of het koopen van goe
deren met contante betaling in Duitschland
In strijd is met de clearing-overeenkomst
óf dat een dergelijke handelwijze als smok
kel dient te worden aangemerkt.
De Zwolse he Rechtbank heeft Donderdag den
gewezen eersten ambtenaar ter secretarie tc
IJselmuiden, P. M., veroordeeld tot zes maanden
gevangenisstraf, waarvan vier maanden voor-
waardelijk en met aftrek van de preventieve
hechtenis.
Verd. had het beheer over verschillende leges-
gelcen en heeft zich waarvan een deel toege
ëigend.
In een Interview heeft de directeur van de
Stoomvaart Mij. „Zeeland” medegedeald. dat
de maatschappij door den oorlog In moeilijkhe
den gekomen is.
In plaats van dagelijks, wordt thans drie
maal in de veertien dagen gevaren en het aan
tal passagiers is zoo gering, dat iedere reis
groote verlieten oplevert. Gaat men zoo door,
dan ontbreken binnen een half jaar de noodige
middelen. Zet men het bedrijf stop, dan eischen
onderhoud van schepen, gebouwen, verzekerin
gen e.d. nog zooveel, dat men het hoogstens nog
een jaar uit houdt. Daarom is een beroep op
de regeering gedaan, het de „Zeeland" flnaW
cleel mogelijk te maken, den beperkten 3 maal
In de veertien dagen dienst te onderhouden
Ook als de regeering steunt, zullen echter velen
moeten worden ontslagen.
Na de firma G. van Delden is ook de di
rectie van de Textielfabriek M van Delden
te Oronau er toe overgegaan de Nederland
sche arbeiders op deze fabriek werkzaam te
ontslaan.
Woensdagmiddag werd hun zonder opgave
van redenen meegedeeld, dat zij den arbeid
Donderdagmorgen niet behoefden te hervat
ten Door dit ontslag worden opnieuw talrijke
Nederlandsche textielarbeiders getroffen
uit Losser en Overdlnkel alleen reeds 45.
en u zult morjeni uit bed springe*,
gereed om bergen te verzetten.
lederen dag moet uw lever een liter lever-gal in uw
Ingewanden doen vloeien. Wanneer dexe stroom van
lever-gal onvoldoende ia. verteert uw voedsel niet.
Pret bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alles zwart.
'laxeermiddelen zijn slechts lapmidde
len. U moet CARTER S LEVER-PILLETJES nemen
om deze liter lever-cal vrij te doen vloeien en u
zult u een geheel ander mensch voelen. Onschade-
luk plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
H “Jfht Ca.rtS^ Lever-PIlletJes bij apothekers en
drogisten, f. 0.75.
De jaarlijksche algemeene vergadering
hei Nederlandsch congres voor openbare
zondheidszorg. die volgens het
voornemen van het bestuur
worden belegd, zal zoo mogelijk In de tweede
helft van October te Lelden worden gehouden,
vermoedelijk op 20 October.
Aan de orde komt o.a. de benoeming van een
voorzitter wegens het om gezondheidsredenen
bedanken van dr. N. M. Josephus Jitta.
Op den kapitaaldienst is voor den wegen
bouw rond f 27.000.000 uitgetrokken. Gerekend
is daarbij, dat een bedrag van rond f 6 000 0J0
zal worden overgeschreven van in vorige dienst
jaren niet verwerkte bedragen, zoodat ten laste
van den kapitaaldienst in 1940 voor de wegen
een bedrag van rond f 33.000.000 zal kunnen
worden verwerkt.
Voor den bouw van bruggen over de groote
rivieren en aanleg van toeleidende wegen wordt
in deze begroeting gerekend op een bedrag
van f 9.045 000
De minister van Waterstaat, de heer AL-
BARDA. stemt in met den lof voor de Memorie
van Antwoord, daar deze gereed was, toen deze
regeering optrad. Ook naar sprekers meenlng
is er sprake van twee soorten „naasting.” In de
concessie wekt het woord „naasting" misver
stand. Ook de actie van de provincie en enkele
gemeenten berust hierop. In dit geval ontbreekt
het element dwang, dat aan de wetteljjke naas
ting eigen is. Aan de concessie kan geen argu
ment ontleend worden tegen de naasting krach
tens de Spoorwegwet, die hier plaats heeft. De
naastingsprüs kan In het voordeel worden ge
acht van alle crediteuren, ook van het provin
ciale bestuur van Friesland. Door het uitbren
gen van een deurwaardersexploit door de
I 900.000) en no. 27. gedeelte SleeuwjjkBreda
en Zuidelijke rondweg om Breda (aangevraagde
bedragen t 350.000, f 350.000 en f 250.000).
Autosnelweg EindhovenZuid-Limburg. Het
ligt in het voornemen in 1940 op ruime schaal
met den grondaankoop van het gedeelte tus-
schen Maasbracht en Beek voort te gaan, ter
wijl eveneens voor dit gedeelte op den bouw van
een tiental viaducten zal zijn te rekenen. Te
vens zal zoo mogelijk aangevangen worden met
de grondwerken en het maken van de aarde
baan over het Zuidelijk gedeelte tusschen Beek
Geleen. Hiervoor is f 750.000 uitgetrokken
een nieuwe brug over
kanaal bü Alkmaar
De heer VAN BRAAMBEEK (S. D.) is van
oordeel, dat de Staat en de Nbord-Friesche
Locaalspoorweg-maatschappij het eens zijn,
zoodat er voor de Kamer geen aanleiding Is
het ontwerp niet aan te nemen.
Rechtens staat de zaak zoo vast als de re
geering maar kan wenschen Wanneer de mi
nister gehoor verleent aan de verlangens van
de provincie, gaat men veel te ver van huis.
De regeering kan hoogstens eventueel gedane
toezeggingen overwegen.
Naar wjj vernemen zullen voortaan op het
traject Napels—Bandoeng v.v. van de K. L. M.
naast den marconist ook leerllng-marconlsten
meevliegen, die een opleiding, als steward heb
ben gekregen.
De stewards op de vliegtuigen der IndiC-route
komen dus voorloopig te vervallen.
Aan de memorie van toelichting Inzake het
Verkeersfonds is het volgende ontleend.
De minister wijst In vergelijking met de be
groeting van het vorig jaar er op. dat de uit-
keerlng uit hoofdstuk IX der Ryksbegrcoting.
De minister van Sociale Zaken brengt inge
volge het bepaalde in artikel 5 van de wet
geneeskundige voorziening 1939 ter kennis van
allen, wien zulks aangaat, dat:
a. de geneeskundigen, die om eenigerlel re
den hun praktijk zelf niet of niet volledig kun
nen uitoefenen, hiervan mededeellng moeten
doen aan den geneeskundig Inspecteur van de
Volksgezondheid in het ambtsgebied, waarin zfj
werkzaam zün;
b. de geneeskundigen, die de bevoegdheid tot
het uitoefenen van de geneeskunst hier te lande
in 1935 en volgende jaren hebben verkregen en
de geneeskundigen, die zich vrijwillig beschik
baar «rillen stellen om als vervanger In den zin
van de genoemde wet te worden aangewezen,
zich moeten aanmelden bij den bovenbedoelden
Inspecteur.
De mededeellng. respectievelijk aanmelding,
behoort te geschieden door invulling en toe
zending Van een gedrukt formulier. De formu
lieren zijn verkrijgbaar by elk hoofd-, bü- of
hulp-postkantoor in een reeds geadresseerde
dienstenveloppe, waarin aanwezig zijn een wit
formulier, bestemd voor de onder a. bedoelde
geneeskundigen en een geel formulier, bestemd
voor de onder b. bedoelde geneeskundigen.
Een dar belde formulieren behoort derhalve
in de enveloppe te worden verzonden.
De mededeellng, onder a. bedoeld, moet ge
schieden zoo spoedig mogelijk, In ieder geval
vóór 26 September as., of onmiddell(jk nadat
de bedoelde reden aanwezig is. De aandacht
wordt er op gevestigd, dat ook de geneeskun
digen, die thans onder de wapenen zijn of om
eenigerlel andere reden hun praktijk niet of
niet volledig kunnen uitoefenen, tot de mede-
deeling verplicht zijn.
De aanmelding, onder b. bedoeld, moet ge
schieden zoo spoedig mogelük. in ieder geval
vóór 26 September as., of onmiddelljjk nadat
de hoedanigheid van arts wordt verkregen.
en
Voor den bouw van
het Noord-Hollandsch
wordt f 150.000 aangevraagd.
Weg no. 2 Amsterdam—Utrecht. De laatste
voor den wegaanleg benoodigde gronden kun
nen in 1940 worden aangekocht.
Het maken van de aardebaan is in 1939 aan
gevangen en zal in 1940 met kracht worden
voortgezet op de gedeelten AmsterdamLoe-
nersloot en BreukelenUtrecht.
Voorts zal in 1940 worden begonnen met den
bouw van eenige kunstwerken, terwijl het
korte weggedeelte ten Zuiden van den spoor
weg UtrechtGouda, met inbegrip van de brug
over den Leidschen Rijn, in den aanvang van
het jaar voltooid kan worden. Daardoor als
mede door de reeds vroeger voltooide brug over
het Merwedekanaal naast dien spoorweg, wordt
een geheel vaste verbinding tusschen de be
bouwde kom in Utrecht en het riikswegennet
ten Westen daarvan verkregen.
Voor een en ander moet "voor 1940 worden
gerekend op een bedrag van f 1.755.000.
Weg no. 4a (Amsterdam-) BurgerveenRijs
wijk (-Rotterdam), gedeelte: weg no. 4 (Bur-
gerveen)— weg no. 12 (Leidschendam). Ten,
einde zoo spoedig mogelük te voorzien in een
korte verbinding voor snelverkeer tusschen
Rotterdam en 's Gravenhage met Amsterdam
zal ook de aanleg van het gedeelte van weg
no. 4a van den weg no 4 (Burgerveen) tot
weg no. 4b bü Voorschoten met kracht ter
hand worden genomen. Voor grondaankoop
wordt f 470.000 en voor enkele plaatselük ter
stond noodige werken wordt f 60 000 aange
vraagd.
Het wegdek van weg no. 4b (Voorschoten)
tot weg no. 12 Cs GravenhageUtrecht) zal
vermoedelük in 1942 voltooid kunnen zün Voor
voltooiing van den grondaankoop en voortzet
ting van den bouw van kunstwerken en van
den aanleg van de aardebaan wordt een bedrag
van f 1.530.000 aangevraagd.
anneer zal de heer Mussert voor
ons land eenzelfde besluit af
kondigen? Het moge misschien
niet strooken met het leidersprincipe, dat
de Algemeen Leider het voorbeeld van
een gewestelijk commissaris der bewe
ging volgt, maar de Algemeen Leider
kan, dunkt ons. van dezen gewestelijken
commissaris wel Iets leeren. De tijden
zijn te ernstig en te gevaarlijk voor
kleinzielig politiek gehakketak en gezag-
ondermljnend gestook en gekrakeel, en
wü zeggen het met volle instemming den
gewestelijken commissaris der NJ8.B. te
Bandoeng na: Goede vaderlanders, die
hun plicht kennen, staan als één man
achter het gezag. Wie zich aan dien
oqgfwijsbaren plicht onttrekt en zelfs in
strijd daarmee handelt, sluit zich zelf
buiten de gemeenschap der goede vader
landers en verdient daarbuiten te worden
gesloten.
Zondag 24 September zullen door Z. H. Exc.
Mgr
bosch. in de kapel
Oirschot HH Wijdingen worden
aan 45 Fraters Montfortanen.
Het H. Diaconaat aan de eerw.
Hoogland uit Haarlem, W. van
Vaals en J. Ha beis uit Schaesberg.
Het H. Subdiaconaat aan de eerw. Fraters
J. Smeets uit Valkenburg. A. van Zwleten uit
Rotterdam. E Mevls uit Geleen. J. van den
Boom uit Maastricht, J. La taster uit Schaes
berg. C. Peters uit Beek. A. de Waard uit Ber
gen, P. Rutten uit Grotenra th. W. Vossen uit
Bunde. J. Bertrand uit Wülre, M. Bude Uit
Beek (L.) en W Frencken uit Roermond.
De Mindere Orden aan de eerw. Fraters L.
Terstroet uit Den Haag. J. Gundry uit Aarhus
(Denemarken), L. Smeets uit Doenrade, P.
Weünen uit Maastricht, H. van Bergen uit
Mesch, J. van Benthem uit Olden zaal. A. Coen-
jaerts uit Gulpen. H. Cruyen uit Spekholzer-
heide; A. Schellart vit Den Haag. H. Reynders
uit Reymerstock. R. Düker uit Maastricht, J.
Hoeberichts uit Ikinde. O. Meeis uit Sweykhui-
zen en A. Voncken uit Beek.
De Tonsuur aan de eerw. Fraters F. Bonnier
uit Rotterdam. N. Süm uit Zwaag. W. Brouns
uit Gulpen. H. de Kroon uit Oirschct. J. Camps
uit Efjsden. J. Kerssemakers uit Meerssen, F.
Gereeds uit Schinveld. F. Ghijsen uit Meerssen,
J. Jongen uit Schaesberg. M. Vroémen uit
Beek, J. de Kever uit Ravenstein, H. Frehen
uit Waubach. L. Collyn uit Gulpen. H. Rama
kers uit Bocholtz. Th. Witslérs uit Heerlen en
C. van Kesteren uit Sassenheim.
Door de mobilisatie werd de R.K. Capitulan-
tenbond ..St Georgius” zwaar gedupeerd. Zün
afdeelingen. zelfs zün hoofdbestuur werden ver
strooid en er is geenerlei verband meer.
In ’s-Gravenhage heeft zich thans een com-
F. Diepen. Bisschop van 's-Hertogen-
van het Scholastikaat te
toegediend
Voor het reizen naar Letland is thans een
visum vereischt.
De t 5ór 8 September afgegeven inreis-
doorreia risa zün vervallen.
In het missiehuis te Teteringen zün 28 Scho
lastieken van de Poolsche Provincie van het
Gezelschap van het Goddelyk Woord gearri
veerd, om daar hun theologische studies voort
te zetten.
De Poolsche Provincie van het Gezelschap
van het Goddelük Woord heeft in Polen vier
huizen, n.l. een gymnasium in Gorna Grupa.
een noviciaat in Chliidowo, een gymnasium in
Rybnik en in Bruczkoff. waar in totaal 29 pries
ters en 57 broeders werkzaam zün. Het aantal
leerlingen van deze drie scholen voor middel-
oaar onderwüs bedraagt 397, terwül in het no
viciaat 23 prlester-candidaten en 26 broeders en
18 postulanten hun opleiding ontvangen.
Kon. Mil. Academie
De nieuwe lichting cadetten, wier opkomst,
zooals bekend, was uitgesteld, zal, naar wij ver
nemen. Maandag 25 September in werkelüken
dienst komen.
Ook de 2e en 3e jaars studenten, die thans
bü het mobUisatieleger zün gedetacheerd, zul
len alsdan naar Breda terugkeeren teneinde
hun opleiding voort te zetten. Daar de nieuwe
gebouwen van de K.M.A., noodig voor het uit
gebreide contingent cadetten, nog niet gereed
zün. zal een gedeelte der cadetten vermoede-
lük In het nieuwe gedeelte van de Chassée-ka-
zerne van het 6e RI. worden ondergebracht
herhaling hebben wij
PC slgnaleeren, dat de NB B -pers
zich onder de huidige omstandig
heden buitengewoon onvaderlandlievend
en voor onze neutraliteit zelfs gevaarlijk
geschrijf veroorloofde. Wanneer daarin
niet ten spoedigste verandering zou ko
men, leek ons het nemen van overheids
maatregelen onvermijdelijk in het zui
vere algemeene landsbelang. Wat hebben
wü aan schoone en opofferingsgezinde
verklaringen van de nationaal-sociallsti-
ache Kamerleden ten aanzien van loyalen
steun aan de regeering, indien de NJ3.B.-
pers zich in de practijk daaraan niet
houdt en zelfs die Kamerleden deralllee-
ren uit de rail, die zij zelf uit vrijen wil
hebben gekozen, zooals zü b.v. deden,
toen zü minister Albarda wilden be
handelen zooals zü het soclaal-de-
moci atische Kamerlid Albarda steeds
hebben behandeld? Aan woorden
hebben wü van die züde reeds
veel te veel en veel te weinig gehad, het
gaat nu óm daden. In Indië, waar de
Rüksgedachte tegenover de mogelükheid
van een Japansche bedreiging op vele
NB-B -ers een heilzamen Invloed heeft
uitgeoefend, heeft de gewestehjke com
missaris der NB B. te Bandoeng tot de
leden dezer partü een oproep gericht,
welke als volgt luidt:
„Kameraden,
Wü weten, dat ons volk in gevaar
keert. Onze liefde voor ons volk en ons
land, onze verbondenheid aan ons
vorstenhuis, doen ons slechts één plicht
kennen: Alles voor het vaderland.
Ik heb besloten, mün kameraden, dat
gedurende den tijd dat oorlogsgevaar
•onze grenzen bedreigt onzerzüds geen
politieke strijd zal worden gevoerd.
Al ons weten en kunnen zü in deze
dagen, nóg meer dan tevoren, gericht op
en gewüd aan versterking van den geest
van nationale eenheid in al onze volks-
genooten. Wü staan dit herhalen wü
als één man achter het gezag.
Kameraden, kent uw plicht, toont dat
gü goede vaderlanders züt.”
(w.g.) C. BOLDINGH
door
smokkelen de clearing te ontduiken. Indien het
standpunt van den rechter juist is. komt de
zaak van de clearing zeer zwak te staan.
Naar de meenlng van get. heeft verd. de
radiotoestellen over de grens gesmokkeld. Bü
deze zaak gaat het echter niet om het smokke
len, maar om de clearing te ontduiken. Verd.
stuurt nu een vertrouwensman met reischëques
naar Duitschland en betaalt zün aankoopen
daar met Marken van ongeveer 42 cent. Ge
schiedt de betaling over de clearing, dan kos
ten de Marken ongeveer 75 cent. Het verschil
is zoo groot, dat de bonafide handel tegen al
dus wkregen radiotoestellen niet kan concur-
reeren.
De omstandigheid, cat de dekking van
het bedrüfsverlies van de N.V. Ned. Spoor
wegen. dat voor 1939 op f 22 000 000 werd
geraamd, ook voor 1940 weer lager kan wor
den vastgesteld t.w. millioen
hiervan de voornaamste oorzaak.
Het eindcüfer van de totale uitgaven op
den gewonen dienst bedraagt f 63.458.898
tegen f 65.982 697 in 1939.
hem wegens smokkelen te vervolgen,
zaak was dan zeer eenvoudig.
De procureur-generaal is het met den
gedachtengang van den president eens. Een
interessante vraag is hlerbü, aljlus de proc -
gen., hóe de verhouding tusschen kooper en
verkooper ontstaat en terstond weer te niet
gedaan wordt door contante betaling. In
het andere geval is betaling slechts moge-
lük over de clearing. Daar de proc -gen
het ten laste gelegde niet bewezen achtte
vroeg hü bevestiging van het vrijsprekend
vonnis der rechtbank.
f 3 873 495 lager kon worden bepaald dan het
In de begrooting voor 1939 deswege opgenomen
bedrag, zoodat deze uitkeering op f 25 853.055 is
geraamd
Donderdagmiddag is te Kampen bü het over
steken van de straat de 70-jarige petroleum
venter Z. door een personenauto, bestuurd dooi
Van D., aangereden.
Met een schedelbasisfractuur en gecompli
ceerde breuken in beide beenen is de man naar
het Stadsziekenhuis vervoerd, waar hü zonder
tot bewustzün te zün gekomen enkele uren la
ter is overleden.
Op 1 November as. zal het 25 jaar geleden
zün, dat aan mgr. Hopmans, bisschop van Breda,
de H. Bisschopswüding werd toegediend. In
verband met de tüdsomstandigheden zal de
feestelüke herdenking slechts een zeer beschei
den karakter dragen. Op Allerheiligen zal door
den jubilaris een pontificale H. Mis worcen
gecelebreerd in de Kathedraal. Voor priesters
en geloovigen zal er op Zondag 5 November van
11 tot 1 uur gelegenheid rijn om mgr. P. Hop
mans persoonlük geluk te wenschen. Het Ka
thedraal Kapittel zal een jubileumgave. door
priesters. religieuzen en geloovigen bijeenge
bracht, ter beschikking van den bisschop stellen,
te besteden voor de noodwendigheden van het
Bredasche Bisdom
missie gevormd, onder leiding van den vice-
president van het hoofdbestuur van ,Bt. Geor
gius", adres: D. T. van der Zee, Jan van Nas-
saustraat no. 2 te ’s-Gravenhage.
Twee dingen zün thans noodig. Op de eerste
plaats worden de leden van St Georgius ver
zocht hun mobilisatie-adres op te geven en
tevens de achterstallige contributie aan het
hoofdbestuur op te zenden.
Voorts worden zü. die nog geen lid van 8t
’Georgius zün, verzocht zich aan te sluiten
en daarvan blük te geven door mededeellng aan
vorengenoemd adres.
Het ligt in de bedoeling om aan de hand van
de binnengekomen adressen en met behulp der
binnengekomen gelden den bond opnieuw op te
bouwen in den vorm van mobiUsatle-afdeelln-
gen, clubs, enz.
Maar die betaling in Duitschland Is
geen betaling wegens Invoer in Neder
land te noemen. De bedoeling van de clearing
Is Juist, om eerst te bestellen en na Invoer over
de clearing te betalen. Hier is het omgekeerde
gebeurd: eerst betalen en dan invoeren.
Get.: Dat opent de mogelükheid om
«n met de vredesgedachte in
vruchtbare, wüze de belangen
land zullen dienen.
Deze rede werd met applaus begroet.
De leden van een aantal commissies werden
d°0r den VOORZITTER benoemd.
Besloten wordt tot toelating van den heer
J. G. Suurhoff (8.D.) als lid. Vervolgens wordt
Overgegaan tot het trekken der afdeelingen.
provincie zün de onderhandellngen niet bevor
derd.
Van tegemoetkomendheid van de züde van
de Regeering kan moeilük sprake zün, nu het
exploit is uitgebracht.
Het ontwerp wordt z. h. s. aangenomen
Aan de orde is het wetsontwerp toestaan
van het heffen van tol op een te bouwen brug
over de Zandkreek.
De heer DE MARCHANT ET D ANSEM-
BOURG (N. 8. B.) vraagt, hoe het mogelük is,
dat thans nog nieuwe tollen worden ingesteld.
De regeering blijkt duidelük anti-auto te zün
De heer KRIJGER (C. H.) acht het bouwen
van een brug over de Zandkreek wenschelük
Naar spr.’s meenlng behoort iedere overgang
over groote rivieren en stroomen vrü te zün.
Hü hoopt, dat het daartoe nog eens zal komen.
Spr. neemt op afbetaling, wat de
thans biedt.
De heer MES (R. K.) hoopt, dat het ont
werp zal worden aangenomen. Spr. is echter
een groot voorstander van het brengen van
waterovergangen in Zeeland op bet Rükswe-
genplan. Het niet-heffen van tol zal tot ge
volg hebben, dat de brug niet zal worden ge
bouwd. Dit laatste wil spr. vermijden.
De Minister van Waterstaat, de heer AL
BARDA, verklaart, dat dit ontwerp niet die
strekking heeft, welke de heer De Marchant
et d’Ansembourg er aan geeft. Op bruggen,
welke behooren tot het Rükswegenplan. zullen
geen tollen worden geheven
De provincie Zeeland bouwt deze brug en
vraagt toestemming tot heffing van bruggeld
om de koeten te bestrüden. Dit is geen plan,
dat de autohouders schaadt. Integendeel. Spr.
is niet bereid het ontwerp in te ’rekken.
Spr. is ook geen voorstander van tolheffin
gen. Doch hier is de keuze: een brug met tol
of geen brug.
Het ontwerp wordt z. h. s. aangenomen met
de stemmen der N. 8. B. tegen.
Aan de orde is het wetsontwerp nadere wü-
ziglng van de Onteigeningswet.
Het wordt zonder debat en z. h. s. aangeno-
men.
Aan de orde is het ontwerp verhooging van
Mr J. R. H. VAN SCHAIK heeft gister
middag zün taak als voorzitter der Tweede
Kamer voor het nieuwe zittingsjaar aange
vangen met de volgende rede:
Geachte medeleden.
De Kamer gaat een nieuwe werkperiode in
onder den diepen Indruk van de zorgelüke om
standigheden, waarin ons land sinds kort is
komen te verkeeren.
Onttrokken aan huis, arbeio en bedrijf staat
de bloem der Nederlandsche jongemannen,
staan ook onze eigen zonen gereed, de hoogste
belangen van het vaderland te dienen.
Harde maatregelen heeft ons oeconotnisch
leven te wachten als gevolg van de zeker nog
ernstiger wordende storingen in het internatio
nale handelsverkeer.
Het geheele volk gevoelt zich beklemd door
den oorlogstoestand die over een deel der wereld
it gekomen.
Beseffend dat van de regeering de uiterste
•taatsmanswüsheid vereischt wordt om Neder
land voor rampen te behoeden en de volksge
meenschap zoo gaaf en ongeschokt mogelük te
bewaren, zal de Kamer zich het vertrouwen deó
volks waardig toonende, haar daarin naar best
vermogen trachten bü te staan.
In normale tüden moge het
somwülen een brandpunt van
strüd zün, laten we dien in dit kommer-
volle tüdsgewricht trachten te vermüden
en elkander de hand reiken.
Wanneer wü ons niet laten leiden door
invloeden van elders, van welke zjjde die
ook komen, doch ons uitsluitend doordrin
gen van den geest van eigen historie en van
eigen nationale tradities, zal onze waar-
Hjke eenheid zich vanzelf openbaren en een
levende kracht vormen naar binnen en naar
buiten.
Regeering en volksvertegenwoordiging, op el
kander jouwend en elkander schragend, hebben,
*lk op haar grondwettelüke plaats, de dure
roeping ons land door de beproevingen, die niet
sullen uitblüven, heen te lelden.
Zware offers zullen door allen moeten
worden gebracht. Zü zullen niet te zwaar
vallen, indien de geestelijke kracht van
onze bevolking ongebroken blüft- Onver
zwakt moeilijke oogenblikken in zün g**
schiedenis en zün bestaan te boven komen,
kan een volk slechts door wilskracht
•noreele sterkte. Aan de handhaving
bevordering daarvan mede te werken zü
dan ook een onzer voornaamste strevingen.
Krachtens uwe voordracht, geachte medeleden,
zndertnaal door de Koningin geroepen aan on
zen arbeid leiding te geven, houd ik tnü over
tuigd. dat wü gezamenlük, m Godsvertrouwen
ons hart, op
van ons vader
de Waterstaatsbegrooting 1939 (Kosten in ver
band met de uitvoering van de Electriciteits-
wet).
De heer SMEENK (A. R_: is van oordeel,
dat thans alle niet direct noodzakelüke uitga
ven achterwege moeten blüven.
De opschorting van de uitvoering dezer wet
brengt geen nadeel voor eemg nationaal belang
mede. Voor de koppeling is niet noodig een
speciale afdeeling met een Directeur-Generaal
bü het Departement op te richten.
Spr. dringt er op aan, het ontwerp tot be
tere tüden op te schorten.
De heer KRIJGER (C. H.) kan den vorigen
spreker op vele punten ondersteunen. Ook
spr. heeft vele bezwaren, voornamelük tegen
den opzet van de personeelsbezetting. Deze is
reeds groot.
De noodzaak tot soberheid is dringender ge
worden. Dit ontwerp is in strüd met de sedert
verschenen mUIloenen-nota. Indien spr. niet
bevredigd wordt, zal spr. stemming
over art. 2.
De Minister van Waterstaat, de heer AL
BARDA. is van oordeel, dat men wegens fi-
nancieele moeilykheden maatregelen, die nood-
zakelük zün door de economische moeilükhe-
den. niet achterwege mag laten.
Ook defensiebelangen eisenen de koppeling.
De grootste economie is noodig bü de electri-
clteitsvoorzlening.
De instelling van bedoelde afdeeling van het
departement is onmisbaar.
Spr. zegt toe, zoo snel mogelük te zullen
handelen.
Art. 2 komt in stemming. Het wordt aange
nomen met 48 tegen 20 stemmen. Tegen stem
den de A R., behalve de heeren Diepenhorst.
Amellnk en Algera. NS.B. en de C.H.
Het ontwerp wordt sJi. stemming aangeno
men.
Deze ontwerpen en conclusies worden zonder
debat en zhst aangenomen.
Om 17.05 uur wordt de vergadering verdaagd
tot de volgende week. De Kamer gaat in de af
deelingen voor het ondersoek van het wets
ontwerp nadere voorzieningen betreffende de
militaire justitie.
Uit de behandeling van de strafzaak tegen
den Arnhemschen radiohandelaar 8. de W
wien ten laste was gelegd het doen van ver
schillende betalingen aan handelaren in
Duitschland zonder de clearingvoorschriften in
acht te nemen, bleek, dat het clearingverdrag
In dit opzicht een leemte vertoont, die spoedig
weggenomen dient te worden. Dit zou reeds
zün geschied, wanneer men niet een uitspraak
wenschte van het hoogste Nederlandsche
rechtscollege.
De Arnhemsche radiohandelaar had in Juni
en Augustus van het jaar 1935 meermalen in
Essen. Duisburg en Bochholt radiotoestellen,
tafeltjes en gramofoonplaten gekocht en deze
daar direct betaald zonder tusschenkomst van
de Deutsche Verrechnungskasse en het Ned.
Clearinginstltuut. De radiohandelaai zou
daarmede, aldus de dagvaarding, in strüd met
de voorschriften van het internationaal beta
lingsverkeer hebben gehandeld.
De rechtbank was deze meenlng niet toege
daan en sprak den radiohandelaar vrü- De of
ficier van Justitie kwam in hooger beroep.
Verdachte, die de feiten had toegegeven, was
niet verschenen.
Als getuige werd gehoord de opsporingsin-
specteur van het clearingbureau. T. F. R. A.
Roskam, die de zaak heeft onderzocht en tot
de conclusie Is gekomen, dat verdachte in strijd
met de voorschriften had gehandeld.
De president stelde den getuige de. vraag, in
hoeverre dit feit van contante betaling in strijd
is met de betalingen van de clearingwet. waar
in sprake Is van betalingen voor den Invoer van
Duitsche goederen in Nederland. Volgens den
president hebben de desbetreffende bepalingen
in de clearingwet alleen betrekking op goede
ren, welke in Duitschland zün besteld^ daarna
worden Ingevoerd en eerst dan betaald. Beta
ling moet dan over de clearing geschieden.
In dit geval echter, aldus de president, zün
de goederen in Duitschland contant betaald
Verdachte mag dat niet doen. Maar hü hoeft
bü den aankoop ook niet te zeggen, dat hü de
toestellen naar Nederland wil meenemen.
Get.: Op het oogenblik dat de goederen, in
Nederland worden ingevoerd, is verdachte
strafbaar
In dit bedrag zün o.a. begrepen aanvra
gen van gelden voor bouw of voortzetting
bouw van de bruggen over den IJssel te
Deventer, over de Boven-MerWede te Go-
rinchem en over den Hollandschen IJssel
te Krimpen. Voorts zün daarin be
grepen bedragen van f 1.400.000 en f 500.000
voor een tunnel te Velsen en voor de vaste
oeververbinding (tunnel) te Rotterdam.
In de kosten van den laatsten tunnelbouw is
uit het Verkeersfonds een bedrag van f 8.000.000
aan de gemeente Rotterdam toegezegd tot rijd
en wtfle de brug beoosten Rotterdam is gebouwd.
Verwacht wordt, dat het voorschot aan de
gemeente einde 1939 tot een bedrag van
f 7.500.000 zal zün uitbetaald.
Dé bouw van bruggen vindt regelmatig voort
gang. Verwacht wordt, dat de brug over de
Noord bü Hendrlk-Ido-Ambacht einde 1939 ge
reed zal komen.
Voor de wegen in Groningen wordt op deze
begreoting voor verbetering en aanleg in totaal
f 1.900.000 aangevraagd.
Voor de voltooiing van de wegverlegglng om
Zwolle (weg no. 31) is een bedrag van f 295.000
uitgetrokken.
Voor de wegen nos. 1. 22 en 23 voor zooveel
gelegen in Utrecht wordt op den kapitaaldienst
in totaal ƒ2.567.000 aangevraagd.
Weg no. 1 Amsterdam-Baarn-Hoevelaken.
Nieuwe weg Eemnes-Hoevelaken. De gronden,
noodig voor den aanleg van het gedeelte tus
schen den spoorweg Amersfoort-Zwolle en het
knooppunt Hoevelaken, zullen in 1940 worden
aangekocht. Een bedrag van 75.000 is hiervoor
noodig. Dr-tusschen den bestaanden rijksweg van
Amsterdam naar Baarn en de rivier de Eem in
uitvoering zijnde grond- en bükomende werken
komen in 1940 gereed. De aardebaan tusschen
de Eem en het knooppunt Hoevelaken zal in
1940 voor een goed deel worden voltooid. Voor
deze onderdeelen wordt in deze begrooting ge
rekend op bedragen van 175.000-en 300.000.
Voorts zullen in 1940 worden gebouwd: een
brug over de Eem. een viaduct over den Baarn-
schen Dyk. een viaduct over den Eemnesserweg.
een viaduct tusschen den Eemnesserweg en den
bestaanden rijksweg van Amsterdam naar Baarn.
De kosten van deze kunstwerken worden ge
raamd op f 160 000
Met het aanbrengen van wegverhardingen zal
in 1940 een aanvang worden gemaakt. Hier
voor wordt f 150.000 uitgetrokken.
Weg no. 22. UtrechtHcllandsche Radi-ig.
Nieuwe weg UtregcjitHilversum. Voor het Ver
keersplein bü het fort Biltstraat word',
f 100.000 aangevraagd.
Het laat zich aanzien, dat in 1940 in ge
noemden rijksweg verschillende kunstwerken in
uitvoering zullen komen. Voor het bouwen van
een tunnel bü fort Blauwkapel, onder de spoor-
lyn UtrechtAmersfoort. Is in 1940 f 140.000
noodig.
Weg beoosten om Utrecht. De tusschen den
Lleschboschweg en den spoorweg Utrecht
Arnhem in uitvoering zijnde werken kernen
:r. 1940 gereed.
Hiervoor wordt een bedrag van f 175.000 aan
gevraagd. De aardebaan voor het gedej.ta
tusschen den spoorweg UtrechtArnhem en
rüksweg no. 25 komt in 1940 gereed. Geraamde
kosten f 275.000
De wegverhardingen worden in 1940 aange
bracht. Hiermede is een bedrag van f 150 000
gemoeid.
Weg no. 23 (Utrecht—De Bilt—Huis ter
HeideHoevelaken Gedeelte rondweg bezuiden
Amersfoort. Met de uitvoering van den tunnel
onder den spoorweg AmersfoortKesteren en
den rüksweg AmersfoortWoudenberg zal in
1940 een aanvang worden gemaakt. Hiervoor
wordt een bedrag van f 250.000 aangevraagd.
Op den gewonen dienst voor wegen in Zuid-
holland wordt f 328 000 aangevraagd voor di
verse plaatselükc verbeteringen van de wegen
qos 4. 8 en 11.
Op den kapitaaldienst is voor den wegenbouw
in deze provincie, voor zooveel deze door de
directie Zuldholland wordt uitgevoerd, in totaal
f 2.195.000 uitgetrokken.
Weg no. 4 AmsterdamSassenheimHang-
sche Schouw’s-Gravenhage. Na aankoop van
den benoodigcer- grond zal kunnen worden be
gonnen met de uitvoering van de werken tot
verbreeding van het vak Den DeylHaagsche
Schouw. Voor 1940 wordt hiervoor een bedrag
van f 350.000 .lOodig geacht.
Wegen nos. 4a en 4b (Amsterdam-) Burger
veerRüswük (-Rotterdam) en zütak
schotenOegstgeest. De aankoop van de be
noodigde gronden zal in 1939 zijn beslag krü-
gen. De aangevraagde bedragen van f 150.000
en f 600.000 zün bestemd voor begin van uit
voering der werken voor den aanleg van deze
wegen.
Voor den bouw van bruggen over de groote
rivieren en aanleg van toeleidende wegen in
Noordbrabant worden nog bedragen van
f 900.000 en t 950.000 aangevraagd voor aanleg
van gedeelten van de wegen no- 16 gedeelte
MoerdükPrincenhage (aangevraagd bedrag
