J
ONS BLAD
en
1
De Duce
den toestand
over
Warschau Zaterdag en Zondag
hevig gebombardeerd
J
I
I
I
5
FISK SAFTI-FLIGHT
heden
Het
nieuws van
en
Vele plaatselijke
aanvallen
Een kerk tijdens de H. Mis getroffen, evenals
andere kerken, ziekenhuizen
openbare gebouwen
Groot Japansch
offensief
Calinescoe ten
grave gedragen
DUITSCHERS OPNIEUW
TERUGGESLAGEN
DE BAROMETER
EEN PLEIDOOI VOOR
DEN VREDE
BRITSCHE LUCHTMACHT
IN FRANKRIJK
1 aÜ
M -«1
ITALPH. ELSEMBURG
I
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
MAANDAG 2S SEPTEMBER 1939
F
jij
rel.
Hf
Het Westfront
'a
i
Siegfriedlinie
koude van de laat-
‘id reeds hun invloed
Levendig artillerievuur van beide
zyden en sterke activiteit
der luchtmacht
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Het stoffelijk overschot werd
plechtig volgens boerenzede
ter aarde besteld
kr
ikt.
Op weg naar Frankrijk. Britsche troepen op weg door Londen voor hun vertrek
naar het vaste land
5^
I
Gezondheid is de
grootste schat
Eerst als men ziek is
beseft men dat.
Zoo is het ook
met veiligheid
Voorkomt gevaar
lis
iu-
w
„Europa is in werkelijkheid
niet in oorlog”
Het Weer
JA
^VXWWUWIII
Bezwaren b
Wat de Italiaansche pers zegt
Berlyn meldt:
NIVA
Russisch legerbericht
Poolsche tegenstand op Hela
„^41
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
TWEE EN DERTIGSTE JAARGANG No 302
4
schrüt
blindenwezen te
Warschau
V
■awi
A
VERWACHTING:
I
de voorstad Praga werd verwoed
heele oostelijke -front systematisch
1
Bi
S*a*d ap Maandag M wr vj^j T?U
Vari*, stand: 7CM
De verdeeling van Polen. Een telegrafisch overgebrachte foto van het moment, waar op te Bialystock door DttUeche en Russi
sche officieren de demarkatieltfn van het veroverde gebied wordt vastgesteld
VOOR HET GEHEELE LAND:
Half tot zwaar bewolkt met enkele regen
buien. geleidelijk iets kouder, meest matige
wind uit Noordelijke richtingen.
ct
re
werd
Hierna
ling gestaan met de
Itbreken van den oor-
te
er
d.
van
de
C
MO
F*. C.
«"»tr.
4577V
R
al
ter
F80
Vete U ■llRilH—
Most up to date /rrm
in aö TEXTILE GOODS
El
E
B
Vele geloovigen werden gedood of gewond,
doch de priester bleef voortgaan met het op
dragen van het H. Offer. Verder zijn de zijvleu
gels van een ziekenhuis, dat met het Roode
Kruis gekenmerkt was. verwoest, waarbij vele
soldaten, vrouwen en kinderen gedood zijn. De
Technische Hoogeschool, de Nationale Schouw
burg en andere gebouwen staan in vlammen.
De bevolking, aldus de omroeper, is vastbeslo
ten tot het einde te strijden.
De radiozender van Warschau meldde verder,
dat Duitsche vliegers Zondagmiddag boven ver
scheidene deelen der stad brandbommen hebben
uitgeworpen, naar het schijnt nfet het doel,
branden te stichten, welke nachteljjke operaties
zouden kunnen vergemakkelijken.
Duitsche troepen hebben in den loop van den
dag eenige aanvallen gedaan, welke evenwel
door de Polen met bajonetcharges werden afge
slagen Bij
gestreden.
w
Onze Romeinsche correspondent seint Za
terdagavond:
De redevoering welke Mussolini heden ge
houden heeft, kwam onverwachts, maar beeft
verder weinig verrassing georacht. ZtJ geeft
bet parool uit, waarop de Italiaan scha kranten
A N Z Voorburgwal 16516 7.Tsl 32087 49313. A'dam
480k r»Mte SUks l-mwwa CrvtMM* Cklatia»
I«WHOLESALE ONLY»
en Zondag he-
I
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Telefoon 4530 en 4220
DEN HELDER, Stationsstraat 4, Telefoon 77T
HOORN, Groote Noord 54, rood. Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon
ABONNEMENTSPRIJS:
Met Inbegrip van gratis ongevallenverrek»-
ring: voor Alkmaar 2.per kwartaal of
15 cents per week, voor buiten AlkmMff
2-50 per kwartaal of 20 cents per week.
Uitg. N. V. Drukk. De Spaamestad - Haarlem.
Volgens Havas hebben
«te nachten en de vochtig-
doen gelden op de gezondlsid van de verdedigers
der Siegfriedlinie. Terwijl*de Maginot-linie be
schikt over groote kazematten en een volledige
tavitaiüeeringsdienst. bieden de meer haastig
opgeworpen stellingen van de Siegfriedlinie niet
dit comfort. Deze linie bestaat vooral uit kleine
blokhuizen, waarin slechts een groep onderdak
kan vinden, of dikwijls slechts een mitrailleur
tnet de bedieningsmanschappen. Hiervan telt
men dikwijls 30 of 40 op een vierkanten kilo
meter. Militair is dit zeer sterk, doch het leven
van de bezettingsmanschappen is zeer moeilijk.
Er is geen luchtververschlng. wanneer de gepant
serde deuren gesloten zijn, er is weinig plaats
en de manschappen moeten, wanneer een be
schieting lang duurt, bijna staande slapen.
De gevangenen, die de laatste dagen zijn ge
maakt. hebben dit toegegeven, doch het was
moeilijk hun militaire mededeelingen te ont
wringen. Bijna steeds drukken zij zich m de
zelfde termen uit. hetgeen den indruk maakt van
een opzeggen van een uit het hoofd geleerde les.
In welingelichte militaire kringen te Parijs is
de vraag gesteld ol de Duitschers aan net wes
telijk front gebruik maakten van speciale troe
pen met helmen, voorzien van een vizier en een
schild, dat hen onkwetsbaar maakt voor de ko-
tels der automatische wapens. Hierop kreeg
men met een geamuseerden glimlach ten ant
woord: .Wij weten van een dergelijke uitrusting
nleu."
WARSCHAU. 25 Sept. (Havas). De leiding
van den Verdedtgingaraad van
heeft draadloos medegedeeld:
„Zaterdag hebben de Duitschers de bin
nenstad bijzonder heftig en hardnekkig ge
bombardeerd. Meer dan duizend personen,
behoevende tot de burgerbevolking, werden
gedood. Het is zware artillerie welke de
hoafdstad bombardeert en tal van gebouwen
vernietigt, waarbij brand ontstaat.
Volgens de laatste door Domei te Hankau
van bet Cblneesche front ontvangen be
richten loopen zestig divisies van het leger
der centrale regeering van Tsooenking ge
vaar na het Zaterdag Ingezette Japansche
offensief te worden vernietigd.
Volgens deze berichten U dit offensief
in zijn omvang vergelijkbaar met de opera
ties van verleden jaar m de buurt van
Moehan.
De Japanners zouden thans verscheidene
groote Chineesche eenheden, die reeds ern
stige verliezen hebben geleden, achtervolgen
Van öhlneesche üjde te Tsjoengklng wordt
medegedeeld, dat Zaterdag aan het front In
Noord Hoenan. ten Zuiden van de rivier de
Jangtse midden China) tijdens een zeer bezi
gen slag 3 000 man Japansche troepen zijn
gedood of gewond
De grootste schade hebben opgeloopen hotel
Bristol en eenige gebouwen die in brand staan.
Zaterdag werden vier kerken en drie ziekenhui
zen vol gewonden verwoest.
In den sector van Warschau hebben Duit
schers zonder succes een aanval ondernomen op
den rechteroever van den Weichsel fn de buurt
van Modlin duren de hardnekkige gevechten
voort. De verdediging van Warschau en Modlin
duurt voort en zal worden voortgezet.
De zender Warschau II (middengolf)
door de bombardementen beschadigd,
werden de uitzendingen op de korte golf toch
voortgezet. Om M uur Zondagavond werd al
dus medegedeeld dat ook Zondag talrijke pro
jectielen in hel centrum der stad zijn gevallen.
De kerk van den Allerh. Verlosser werd tijdens
de H. Mis getroffen.
1
I’
BOEKAREST. 25 Sept. (Havas) In te
genwoordigheid van Konlng Carol en
kroonprins Michael. de koninklijke raad
gevers, leden der regeering en het geheele
diplomatieke korps werd Zondagochtend
het stoffelijk overschot van Calinescoe van
het Atheneum overgebracht naar het noord-
station. vanwaar het naar Cu tea de Arges.
de geboorteplaats van Calinescoe werd ver
voerd.
Overeenkomstig de laatste wilsbeschikking
van den vermoorden minister-president werd
diens stoffelijk overschot volgens boerenzede in
zün geboorteplaats ter aarde besteld.
De zware baar was met een extra-trein uit
Boekarest gekomen. Op een boerenwagen, be
dekt met sparretakken en gedekt door de Roe-
meensche vlag, werd de kist vervoerd. Zes witte
oasen trokken de kar. Vier oud-premiers bege
leidden de baar. Kroonprins Michael. gekleed
in de uniform der jagers, liep'dlrect achter
de familieleden van den overledene, als verte
genwoordiger van den Konlng. Tal van bootte
autoriteiten volgden de baar. Langs den gehee-
len weg stonden boerenjongens en -meisjes met
ontstoken kaarsen en honderden bloemen opge
steld. De stoet maakte een diepen indruk.
Bij den grafkelder van de familie Calinescoe
stond een eerewacht opgesteld. Een boer, een
vriend uit de kinderjaren van den vermoorden
premier, sprak nadat de kerkelijke plechtig
heid door den patriarch Nicodemus was ver
richt. een korte rede uit. Vervolgens spraken een
vertegenwoordiger van de Hongaarsche minder
heid en een vertegenwoordiger van de Duitsche
minderheid, die na hun leedwezen te hebben
betuigd, de verzekering gaven van hun volko
men verknochtheid jegens Sen Roemeenschen
staat.
Nadat Gafencoe namens de regeering een
laatste hulde had gebracht aan z|jn vriend en
chef, condoleerde kroonprins Michaël mevrouw
Calinescoe.
Onder het spelen van het Volkslied door
een militaire muziekkapel werd de baar in de
groeve neergelaten.
Indien ik op het balkon zou verschijnen
het Italiaansche volk bijeenroepen, dan zou dit
niet zijn om den toestand uiteen te zetten, doch
om het zooals is geschied op 2 October 1935 en
9 Mei 1936 beslissingen, ik zeg beslissingen mede
te deelen, welke historische beteekenis hebben.
Op het oogenbük is dit niet het gevaL
Onze politiek is vastgesteld in de verklaring
van 1 September en er is geen reden om dit te
wijzigen.
Dit beantwoordt aan onze nationale belangen,
aan onze verdragen en politieke overeenkomst en
aan het verlangen van alle volken, ook het Duit
sche. hetgeen is: minstens het conflict te loca-
liseeren.
Bovendien, nu Polen geliquideerd is. Is Europa
in werkelijkheid niet in oorlog. De massa's van
de legers zijn nog niet in contact geweest. Men
kan den schok vermijden door te bedenken, dat
de wil om de positie, welke de geschiedenis en
de natuurlijke dynamiek van een volk veroor-
deelen, te handhaven of erger nog te herstellen,
een jjdele^joop is.
Het il^zeker met de wijze bedoe
ling het conflict niet nil te breiden,
dat de regeeringen van Londen en
Parijs nog niet hebben gereageerd
op het Russische voldongen feit,
doch door zoo te handelen hebben
zü hun moreele rechtvaardiging,
welke ten doel had het Duitsche vol
dongen feit te herzien, gecompro
mitteerd.
In een toestand als de huidige, vol van on
telbare onbekenden, is spontaan onder de
massa van het Italiaansche volk een leus ont
staan zich militair voor te bereiden voor
iedere eventualiteit, zooveel mogelijk de vre
despogingen te steunen en waakzaam en zwij
gend te arbeiden. Ziedaar de fascistische stijl.
Dit moet zijn en is ook de stijl van het Ita
liaansche volk."
Het opperbevel der
maakte Zondag bekend:
„De beweging der Duitsche troepen in de rich
ting van de grensafbakeningslljn is op het ge-
voortgeaet.
Duitsche weermacht
TurnrkiTi
op wMomckoppelijli* batu *»*f no*wHiiii«
o*th«ri*cl** oWn b*r*«d. reinig», W«*tn-
fpctpprt polijst rond»' h«t
glozwvr o» tlijpon. door zif g««n scWrp*
o# hord* b*stondd**l*M b**o»
H*t ichuim dringt «n oU* iph9t)4l M
s doodt do »<hod*lijk* boctorida.
X K.nd*e*n g*brU.k.n NIVA ook goorn*
imook Vadtrijgboor bij opo*h«k*rt *n
drogist*** tvo*n 25 *n 60 c*nt».
Terwijl de Italiaansche pers zich in de
laatste dagen uitput in argumenten die
aan Engeland en Frankrijk het bewjjs moe
ten leveren dat het na den val van Polen
geen zin heeft om den oorlog voort te zet
ten, heeft de „Osservatore Romano” tot nog
toe geen woord In die richting geschreven.
Wel daarentegen heeft de Osservatore als
haar overtuiging te kennen gegeven dat
het met Polen niet ten einde Is, een over
tuiging welke o.a. gevoed werd door den
wensch en de hoop van het Vaticaansche
blad.
PARIJS. 25 Sept (Havas) Hei Fransche
eorlogscommuniqué van Zondagochtend luid
de:
„Talrijke plaatselijke vjjandelljke aanval
len op onze vooruitgeschoven stellingen in
de streek van de Saar en ten noorden van
Bissenbourg zijn In den loop van den nacht
af geslagen”.
Het Fransche legerbericbt van Zondagavond
«egt: „Er valt een plaatseljjke bedrijvigheid van
onze verkenningsluchtmacbt op verscheidene
deelen van het front te melden. De reactie van
de vjjandeUike artillerie is buitengewoon leven
dig in de streek teh zuiden van Zweibruecken.
Onze jagers hebben met succes verscheidene
luchtgevechten geleverd om den observatie-ar-
beid te beschermen.”
ROME, 23 Sept. (Stefani). Vanochtend
heeft de Duce In het Palazzo Venezia een
toespraak gehouden tot de fascistische lei
ders uit Bologna, waarin hjj o.a. zeide:
„Wij ontmoeten elkaar thans op een storm
achtig oogenbük. waarop niet alleen de kaart
van Europa, doch misschien ook die van de
werelddeelen op het spel staat. Niets Is na
tuurlijker dan dat deze groote gebeurtenis
sen en hun terugslag in Itahë ook onder ons
emoties heboen opgewekt.
TOKIO. 25 Sept. (Domei). Volgens een
Japansch legerbericht hebben de Japan-
eehe troepen belangrijke vorderingen ge
maakt bjj een groot offensief, dat sfj Za
terdagochtend hebben Ingezet tegen de Chi
neesche stellingen over een afstand van
1M kilometer, die Tsjangsja, de hoofdstad
Hoenan. verdedigen.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiii
Het Duitsche legerbericht meldt oeer den
Zondag:
In het westen kwam op afzonderlijke
plaatsen een versterkt artillerievuur voor.
Plaatselijke aanvallen van den vijand wer
den afgeslagen.
Een niet-officieel bericht uit Berlijn aan het
Japansche blad „Nltsjl Nitsji Sjünboen' meldt,
dat de Duitschers thans zeventig divisies, teza
men 1.500.000 man langs de Siegfriedlinie hebben
geconcentreerd en dagelijks meer troepen en
voorraden derwaarts zenden.
Een neutrale waarnemer, die teruggekeerd is
van het Poólsche front, -verklaart dat duizenden
militaire vrachtauto's, tanks, pantserwagens en
gemonteerde kanonnen naar de Siegfriedünie
gezonden zijn. Ondanks de geweldige wapen
kracht aan beide zijden en het innemen van
gevechtsposities zijn Berlljnsche bronnen van
gevoelen, dat een groote aarzeüng aan beide kan
ten bestaat om het offensief te nemen op groote
schaal. Belde weten dat degene, die zichzelf
tegen den Ijzeren muur van den ander werpt,
verliezen zal.
al twee weken nu hameren: „Werken en Zwij
gen”. Zij verzekert ook, dat op het oogenbük
van de Italiaansche Regeering veel navigatie-
kunst gevergd wordt, maar onthult weinig van
het doel dier navigatiekunst. Iedere mogelijke
vredespoging wordt gesteund met te consta-
tecren dat hiermede iets zeer vaags gezega
wordt. Men zou juist willen weten welke voor
waarden Italië vervuld wil zien opdat het een
vredespoging mogelijk acht. In hoeverre spelen
de Italiaansche Inspiraties e»n rol? Welke zijn
voor Itahë de consequenties der Italiaansch-
Duitsche militaire alliantie? Op deze vraag
blijft de rede van Mussolini het antwoord
schuldig.
In de „Giomale d'Italia” van hedenavond
echter schrijft Gayda naar aanleiding van deze
rede. „Italië beschermt zijn vitale belangen
welke in de pogingen der tegengestelde belan
gen meer dan ooit in acht genomen moeten
worden en algemeen op het plan van Iedere
actie staan. Gayda schrijft dit nu voor de
tweede maal, terwijl het vóór hem door Farl-
nacci werd geschreven.
De laatste dagen is het aantal Poolsche over-
loopers uit de Ingesloten steden Praga en Modlin
gestegen. ZeeetrUdkrachten hebben opnieuw
Poolsche stellingen óp het schiereiland Hela be
schoten.
De „Deutsche Dienst” schrot dat bij de
voortaettlng van de Duitsche troepenbewe
gingen naar de demarkatlellnie te Brest
Lltowsk een bijzonder plechtige vorm van
aflossing werd gekoeen. Op dit militair belang
rijke punt, waar in 1795* de Russische generaal
Suworow vóór de derde deellng van Polen het
Poolsche leger vernietigde, hielden de Duitsche
troepenafdeellngen en afdeellngen van het roode
leger een parade. Zü trokken met muziek langs
de plaataelüke militaire autoriteiten der beide
legers.
Volgens een bericht van de Duitsche radio
aldus meldt Reuter uit Londen zou een
Dultsch Infanterie-detachement na een ver
kenning in een voorstad van Warschau ge
dwongen zün geworden terug te trekken.
BERLIJN. 23 Sept. (D.N.B.) Het vp-
perbevel van de weermacht maakt bekend:
De veldtocht in Polen is geëindigd.
In een aaneengesloten reeks vernietigen
de slagen, waarvan de grootste en beslla-
sendste de slag in de Weichselbocht was,
is het Poolsche millioenenleger verslagen,
gevangen genomen of uiteen gedreven. Geen
enkele der Poolsche actieve of reeerve-dfvl-
sies, geen enkele der relfstandlge brigades
etc. is aan dit lot ontkomep. Slechts brok
stukken van afaonderlijke corpsen konden
rich door te vluchten naar de moerasge
bieden van Oost-PWen aan de onmiddellijke
vernietiging onttrekken- Zij worden daar
verslagen door de Sovjet-Russische troepen.
Van de geheele Poolsche weermacht strijdt
op het oogenbük nog slechts een minimaal res
tant op een hopeloosen post In Waruchau, m
Modlin en op het schiereiland Hela. Dat dit
nog mogeUjk is, is te danken uitsluitend aan
bet opsettelüke ontzien door onze troepen en
het feit, dzt wü rekening houden met de Pool
sche burgerbevolking.
In het Sovjet-Russiscbe legerbericht van M
September wordt gezegd: „De troepen van het
roode leger hebben vandaag hun opmarsch naar
de demarcatlelün voortgezet. Zü hebben de ste
den Selny. Augoestof en Oroebesjof en de
lün AugoestofLanoef bezet.
Ten zuidwesten van Lwow zün Comamo, Do-
gobitsj en Borlslaf beset. Bü de voortgezette
zuivering van westelük wit-Rusland en de wes-
telüke Oekraïne van de overblüfselen van het
Poolsche leger, hebben de roode troepen meer
dan 10.000 Poolsche soldaten en officieren ont
wapend en gevangen genomen. Ten zuiden en
zuidoosten van Gröebesjof zün een infanterle-
regiment en een gemechaniseerde brigade ge
vangen genomen.
Het Poolsche legercommando heeft naar
Havas uit Warschau bericht oe laatste dagen
in radio-telefonische verbind)
troepen, die sedert het uitbr
log tegenstand bieden op het schiereiland Hela,
waar de Duitsche aanvallen stuitten op moder
ne verdedigingswerken. De te land en ter zee
aangevallen Poolsche troepen, die niet sterker
dan een bataljon zün hebben tot dusverre alle
aanvallen afgeslagen. Zü beschikken nog over
levensmiddelen en munitie.
Een zekere menschelüke gemeenschap, zeer
klein, doch buitengewoon ellendig, die In de
meest sombere uithoeken woonde, heeft gepro
fiteerd van dezen buitengewonen en begrijpeljj-
ken geestestoestand. Het Is deze gemeenschap,
die zekere geruchten in omloop heeft gebracht,
waarvan de meest belachelüke mü persoonlijk
betroffen. Dit verschijnsel was voorbestemd om
uit zichzelf te verdwünen. Anders zou ik hebben
moeten twijfelen aan één ding, waarin ik steeds
krachtig heb geloofd, n.l. dat het Italiaansche
volk een der meest intelligente is van de wereld,
ponder de zaak te dramatiseeren, want dat is de
ftioeite niet waard, kan men hieruit een conclu
sie trekken welke men in één woord kan samen
vatten; de kleinste hoekjes te reinigen van de
overblüfselen van het maQonnieke, joodsche en
esterophile anti-fascisme Wü zullen niet toe
staan, dat door den een of ander de physieke en
moreele gezondheid van het ItaUaansche vplk
wordt geschaad. Het Italiaansche volk weet dat
het den loods niet moet storen, vooral niet, wan
neer hü bezig is te sturen in stormachtig weer,
en het weet ook, dat het hem niet elk oogenbük
vragen moet stellen over den koers.
Warschau werd Zaterdag
vig gebombardeerd.
Zondag vonden aan het Westfront vela
plaatselijke aanvallen plaats.
Het Duitsche opperbevel beschouwt den
oorlog in Polen als beëindigd.
Mussolini hield te Rome een rede over
den internationalen toestand.
Tusechen Hongarije en Rusland werden
de diplomatieke betrekkingen hersteld.
Gemeente-ambtenaar te De Bilt gear
resteerd. verdacht van verduisterir^g.
Installatie van den Centralen Raad van
Advie» inzake ontwikkeling en ontspan
ning voor militairen.
Bureau van het R.K.
Maastricht geópend.
o
1XJNDEN, 23 Sept. (Reuter). De Engelache
luchtmacht beeft zich reeds in Frankrijk op
gesteld. Het ministerie voor de Voorlichting
heeft verklaart, dat de manschappen overal
vriendelük en gastvrü «ün ontvangen. Zü be
trekken hun levensmiddelen van het Fransche
trger en kort geleden «ün Engelsche koks aan-
«akomen otn de nationale gerechten t< be-
relSen.
V
