OORLOGS JOURNAALS
D'
V
Vervoermiddelen dienen te
worden ingeschreven
Gele***
kranten
aan
ze
vreemde omgeving
De boer
m
een
r
Koninklijk bezoek
Amsterdam
snakken
er naar -
ONZE LANDBOUWEXPORT
VERBOD TOT AUTORIJDEN
OP ZONDAG?
DINSDAG 26 SEPTEMBER 1939
n
Uw
ze
kennissen
Heimwee naar het land
r
De nieuwe toesfanrf
Binnenschepen
DE „JAVA” VERTROKKEN
Hoe leeft de bevolking,
die voor het water
moest wijken?
Sleepbooten, binnenschepen,
vrachtauto's en tractoren
Algemeene richtlijnen
bodemproductie
De inpoldering in
Friesland
Onze gezant zal stappen doen
te Berlyn
De Ned. Landbouw-Handelskamer
houdt haar algemeene vergadering
Ondememen-
reclame"
Het Duitsche vliegtuig
boven Gelderland
Indische regeering
chartert schepen
POSTVERKEER MET POLEN
GESTAAKT
Sleepbooten
VERKOOPTU
weegschalen,
winkelinrichtingen,
kasregisters
of andere artikelen die
winkelzaken behoeven? Dan
stelt U stellig belang in de
publicatie
„Doelmatige
TYPHOON TEISTERDE
TABAKSPLANTAGE
VERTREK „CHR. HUYGENS”
UITGESTELD
HET GOUDEN JUBILEUM VAN
DEN HEER VESTERS
DE KAMERZETEL VAN
DR. DE VLUGT
De film „De
Spooktrein”
Overdracht van een gedenksteen
niet
weg;
men
werpe
stuur
naar
op
en
1
i.
8
I
zijn
getrokken
de
van
bU
yfoorstel-
flogsfilm-
om in het
maar het
t oorlogs-
Vopenbare
Het hoofdbestuur der P.T.T. oeelt mede, dat
het postverkeer met Polen thans geheel is ge
staakt. De terug ontvangen correspondentie voor
deze bestemming woidt zooveel mogelijk aan de
afzenders teruggezonden.
hoe
hun
aanblik
waardeeren.
Nog heeft de minister van Waterstaat als
vervoermiddelen, waarop het onderstaande be
trekking heeft, aangewezen sleepbooten. welke
dienen tot de vaart pp de binnenwateren van
de eene blnnenlandsche plaats naar de andere.
Houders van die sleepbooten zijn verplicht
deze binnen tien dagen na het in werking tre
den van deze beschikking en voorts zoodra mo-
geiyk na den aanvang van hun houderschap
te doen inschrijven in een register, dat wordt
gehouden ten kantore van den inspecteur-gene-
raal van het verkeer.
Het doen inschrijven geschiedt door indiening
geven,
groo-
De regeeringspersdlenst meldt:
Naar aanleiding van het vermelde feit, dat
Zondagmiddag een Duitsch vliegtuig boven
een deel van Gelderland is verschenen, heeft
onse regeering aan Hr. Ms. gezant te Berlijn
opgedragen, bij de Duitsche regeering ter
zake de noodige stappen te doen.
De minister vbn Waterstaat heeft op grond
van artikel 2. eerste lid. van de Wet gebruik
vervoermiddelen 1938 als vervoermiddelen,
waarop het onderstaande betrekking heeft, aan
gewezen
MEDAN. 25' Sept. (Aneta) De tabaksonder
neming Kwatamentjliim van de Deli Maat
schappij werd Zaterdagmiddag door een typhoon
getroffen. Hierdoor werden 23 droogschuren be
nevens verscheidene woningen vernield. Slechts
een zeer gering partijtje tabak is vrijwel intact
gebleven. Een fermenteerschuur is beschadigd.
De totale schade wordt geraamd op t 20000.
Peranonlijke ongelukken kwamen niet vóór be
halve twee inlandsche kinderen in een bijgebouw
van een assistentshuls. die slechts seer licht door
een vallenden boom werden gewond.
BATAVIA. 25 Sept. (Aneta). Nader verneemt
Aneta nog. dat in verband met de besprekin
gen over de contrabande-ljjsten der oorlogvoe
rende mogendheden ook het vertrek van het
MB. ..Christiaan Huygens'* op 27 September
van Tandjong-Prlok niet doorgaat. De juiste
datum van vertrek is nog niet vastgesteld.
Bij navraag vernamen wij van de directie
der Stoomvaart Mij. „Nederland” te Amster
dam. dat Inderdaad het vertrek van de ..Chris
tiaan Huygens" met enkele dagen is uitge
steld in verband met de moeilijkheden om la
ding voor het schip te verkrijgen.
op een identieke herhaling van de ge
schiedenis van 1914 tot 1918 speculee-
rend- mentaliteit van ons volk laat aan
geestelijke paraatheid nog ‘veel te wen-
schen over en oorlogsfilmjoumaals zou
den daarin wellicht sneller en algemeener
de noodige verandering kunnen brengen
dan vele andere, thans toegepaste, maar
nog altijd te kort schietende middelen.
Wij willen geen noodelooze onrust wek
ken, doch slechts nog gesloten oogen
openen voor de nuchtere werkelijkheid.
Deze werkelijkheid is, dat Nederland
buiten den oorlog kan blijven, wanneer
de machtige oorlogvoerenden dat alle
gelijkelijk wenschen en willen, maar dat
het onherroepelijk in den oorlog zal ge
raken, indien ook maar één der machtige
oorlogvoerenden dat voor zichzelf van
belang zou achten. Wij moeten dus met
alle krachten en alle middelen, waarover
wij beschikken, trachten alle oorlogvoe
renden ervan te overtuigen, dat het in
strijd met hun belang zou zijn ons op
eenigerlei wijze In den oorlog te betrek
ken. Wij kunnen dat alleen door onze
totale weermacht, zoowel de militaire als
de civiele, gelegen in een zoo groot moge
lijke en actieve geestelijke en technische
paraatheid, op te voeren tot een factor
van beteekenis, waarmee een ieder ter
dege rekening moet en zal houden. Oor
logsjournaals kunnen daartoe stimulee-
rend werken en waardevolle gegevens
verstrekken omtrent de wijze, waarop
wij ons naar het practische voorbeeld
van anderen hebben voor te bereiden op
alle mogelijke gebeurlijkheden.
Voorts heeft de minister van Waterstaat als
vervoermiddelen, waarop het onderstaande be
trekking heeft, aangewezen schepen, welke ge
heel of gedeeltelijk tot vrachtvervoer zijn Inge
richt en dienen tot vrachtvervoer op de binnen
wateren van de eene binnenslands gelegen
plaats naar de andere.
Houders van die schepen zijn verplicht deze
binnen tien dagen na het in werking treden van
deze beschikking en voorts zoodra mogelijk na
den aanvang van hun houderschap te doen In
schrijven in registers, die worden gehouden teti
kantore van de bevrachtingscommissie, binnen
welker district *t schip zich bevindt op 't tijdstip
Zij bevat een voor U interes
sante bespreking van de ver-
koopshulpmiddelen, die voor
technische artikelen worden
gebruikt.
Het Centraal Bureau voor
Courantenpubliciteit van de
Nederlandsche Dag Hl ad pers
(Cebuco”) Dam 2A, Amster-
dam-C., Telefoon 43045, of de
administratie van dit blad
zendt U deze lezenswaardige
brochure op aanvraag gratis
toe.
Behoudens onvoorziene omstandigheden
Is Hare Majesteit de Koningin voornemens.
Zaterdag 30 deaer een beaoek aan Amster
dam te brengen, ter inspectie van hetgeen
op het gebied van de organisatie der
luchtbescherming is bereikt.
r t t kunnen ons zeer goed
Vy len, dat niet alle cd
journaals geschikt zij
openbaar vertoond te worderl
lijdt geen twijfel, dat er ook
filmjournaals zijn, waarvan de
vertooning zeer gewenscht en heilzaam
moet worden geacht. Is het niet dwaas
en een daad van zgn. struisvogelpolitiek,
in de bioscopen alles wat op den huldi
gen oorlog betrekking heeft te weren,
terwijl in de pers en in het dagelijksche
particuliere en nationale leven die oor
log en zijn gevolgen ook voor ons op
maar al te tastbare wijze zich doen gel
den? Sinds wanneer hebben de stoere
Hollander^, zulke zwakke zenuwen, dat
zij de filmbeelden van de verschrikkingen
van den oorlog niet kunnen verdragen?
Indien zij zulke zwakke zenuwen zouden
hebben, zou het dan niet meer dan tijd
worden hen te harden, nu toch de mo
gelijkheid bestaat, dat die verschrikkin
gen ook voor ons land werkelijkheid
worden? Is het beter ons volk maar door
te laten dommelen in een onverantwoor-
den waan van absolute veiligheid en
onschendbare neutraliteit en het bloot
te stellen aan een weergalooze paniek en
demoralisatie, wanneer het ooit ondanks
alle voorzorgen toch in de bestiale oor-
logsslachting zou worden betrokken? Zou
het niet veel verstandiger en voor
zichtiger en beleidvoller zijn, het bios
cooppubliek door oorlogsfilmjoumaals te
sterken in zijn wil om ons land buiten
de ramp van den oorlog te houden? Zou
het niet aanbeveienswaardig, ja zelfs
noodzakelijk zijn het Nederlandsche volk
door middel van oorlogsjournaals te
instrueeren omtrent de wijze, waarop in
de oorlogvoerende landen de burgerbe
volking zoo goed mogelijk tegen militaire
aanvallen van allerlei aard, maar vooral
uit de lucht, wordt beveiligd? Ondanks
het vele en goede, dat in ons land op dit
gebied meer door particulier initiatief
dan onder leiding van de overheid is
verricht, moet toch geconstateerd wor
den, dat ons volk in dit opzicht aller-
minst voldoende paraat is. Vooral de
zelfgenoegzame en welhaast uitsluitend
Zondag 1 October is. zooals bekend, net vijf
tig jaar geleden, dat de heer J. B. Vesten zijn
Intrede in de journalistiek deed. Dien dag zal
hij tevens 20 jaar hoofdredacteur van de ..Volks
krant’ zijn.
Het feest zal worden herdacht met een plech
tige Hoogmis om 10.45 in de kerk van den H.
Paulus. Tuindorp. Van half 1 tot 3 uur des mid
dags zal er gelegenheid zijn, den beer Vesten
met zijn jubileum te complimenteeren in hotel
..Kasteel van Antwerpen”, Oudegracht 129 te
Utrecht,
Onder voorzitterschap van mr. A. O. A. Rid
der van Rappe rd heeft de Ned. Landbouw Han-
delskamer te Utrecht haar algemeene vergade
ring gehouden.
Dat de zoo zeer gewijzigde omstandigheden
van invloed op het werk van de N.L.H K zullen
zfjn. ligt voor de hand, aldus de voorzitter in
zijn openingswoord. Toch zal er nog voldoende
werk voor deze instelling blijven te doen. Spr.
dacht hierbij aan het ophouden van den uit
voer uit landen, die tot dusverre een belang
rijken export van bepaalde producten hadden
Spr. vestigde hierop de aandacht, omdat hij
mpent, dat de N.LHK een voldoende arbeids
veld zal kunnen vinden om zich nuttig te ma
ken. zooals zij dit tot nu toe heeft gedaan.
Dit voorjaar heeft de N L.H.K. met goed ge
volg de land- en tulnbouwultzendingen ver
zorgd op de voorjaarsbeurzen te Leipzig. Keulen.
Brussel en Helsingfors, terwijl tulpen zijn ge
ëxposeerd op de jaarbeurs te Lyon. de lucht
vaarttentoonstelltng te Kopenhagen en de voor-
jaarsbeurs tc Zagreb, voorts werden Inzendingen
van landbouw- en tuinbouwproducten verzorgd
op de najaarsbeurzen te Zagreb. Leipzig. To
ronto en Bari, welke echter onder ongunstige
tijdsomstandigheden zijn geëxposeerd, zoodat
hiervan weinig succes valt te verwachten.
Voorts stelde de N L.H K. eenlg materiaal be
schikbaar. bi) de film „De brug door de lucht"
te lllustreeren, welke producten in ieder land,
waarover de K LM. naar Indlë vliegt, van be
lang zijn Eveneens werd Ingezonden op de
eeuwfeesttentoonstelling te Dieklrch. Deze in
zending. hoewel goed van opzet en een over-
zichteiyk beeld gevende van hetgeen Nederland
op het gebied van het keuren van zaaizaad en
pootgoed verricht, heeft van de ongunstige tijds
omstandigheden te lijden gehad. De NLHK
bevorderde proefnemingen met pootaardappelen
in Argentinië. Bulgarije en Palestina, terwijl
monsters erwten naar Venezuela zijn gezonden
om deze op proefvelden uit te zaaien.
Een van de ledenorganisaties heeft een con-
wel in het Tuschinski-theater in Amsterdam,
zullen niet alleen alle
tevens zal
van den
zijn 20-
tract voor de levering van pootaardappelen
naar Palestina afgesloten, terwijl de resultaten
van Nederlandsche pootaardappelen in Bulgarije
zich gunstig laten aanzien Reeds waren voor
bereidingen getroffen voor het nemen van proe
ven met Nederlandsche pootaardappelen in
Polen en Peru, doch deze zullen wel niet kunnen
worden voortgezet.
Spr richtte een woord van dank tot de di
rectie van den landbouw en economlschen voor
lichtingsdienst voor de bereidwillige wijze,
waarop deze instellingen de N L.H.K. in de
gelegenheid stellen de exportbelangen van onzen
Het in de vacature-De Vlugt tot lid der Eer
ste Kamer benoemde lid. de heer T. Nauta
(Antl-RevoluUonnalr). heeft aan het centraal
stembureau medegedeeld, dat hij die benoe
ming niet aanneemt.
Zooals reeds gemeld, heeft dr. De Vlugt zijn
zetel ter beschikking gesteld, om dr. Colijn in
de Eerste Kamer te brengen. Desa zal thans be
noemd worden.
„De bom is gebarsten.” schreef de leider
van de evacuatie van een gedeelte der pro
vincie Utrecht, beoosten Amersfoort, in een
artikel, dat we dezer dagen hebben af
gedrukt. Deze, overigens zeer suggestieve
Inzet van het bewuste artikel, bleek even
wel niet de aanhef te zjjn van een relaas,
dat een bevredigend antwoord gaf op de
vraag, welke men zich bij het vernemen van
de evacuatie-geschiedenis gesteld zal heb
ben: „Waar zijn de boeren gebleven, die
het veld moesten ruimen en aan welke
nieuwe situatie moeten zij zich momenteel
aanpassen?'*
e Rijkskeurlngscommissie heeft
lhet vertoonen van oorlogsfllmjcur-
naals in alle Nederlandsche bios
copen verboden, niet bepaalde oorlogs
filmjoumaals. die zij gekeurd en voor
vertooning In het openbaar ontoelaat
baar heeft geacht, maar alle zonder uit
sondering. ook die zij niet gezien, laat
staan gekeurd, heeft, ook die nog zullen
en kunnen komen. t>e Rljkskeurlngs-
commissie heeft zich daardoor een be-
voegdheld aangemeten, welke zij wette-
lijk niet bezit, zij heeft een preventieve
censuur vooraf Ingesteld In den vorm
van een absoluut verbod van alle films
van een bepaald genre,. Zij is het boekje
van haar bevoegdheid schromelijk te
bulten gegaan, en men behoeft' geen ge
dupeerde cineac- of bioscoophouder te
zijn om daarin niet te willen en te kun
nen berusten. Verkeerde het land In
staat van beleg dan zouden de militaire
autoriteiten de bevoegdheid hebben,
welke de Rijkskeuringscommissie zich
thans wederrechtelijk en onwettig heeft
toegeëigend met een In deze materie bo
vendien nog aanvechtbaar gezag. Dit
volstrekte verbod van oorlogsjournaals,
uitgevaardigd ai of niet met Instemming
der regeering door een ter zake niet be
voegde instantie dient dus zoo spoedig
mogelijk te worden opgeheven, al was
het alleen maar op grond van handha
ving van wettelijke bevoegdheden en van
inperking van de wettelijke grenzen
hunner bevoegdheden overschrijdende
instanties.
of. indien de houder een rechtspersoon is en op
meer plaatsen is gevestigd, binnen welker dis
trict de plaats van den hoofdzetel is gelegen.
Het doen inschrijven geschiedt door indie
ning van een ingevuld en onderteekend Insclyy-
vingsformulier, dat kosteloos verkrijgbaar is
ten kantore van de bevrachtlngscómmlssies en
haar agentschappen en voorts door bemiddeling
van de stichting .Nederlandsche Particuliere
Rljnvaartcentrale.”
Tot het doen inschrijven behoort mede het
verstrekken van nadere gegevens omtrent de
schepen op eerste aanvraag.
Houders van bewijzen van tusschencomst.
goedkeuring, beurtvaartonthefflng of een ver
klaring voor’ vervoer anders dan krachtens over
eenkomst, welke bi) het in werking treden dezer
beschikking reeds waren afgegeven krachtens
de wet van 5 Mei 1933 worden geacht aan de
verplichting tot inschrijving te hebben voldaan.
Clearingkoerten
Koersen voor stortingen op 26 Septembei
1939 tegen verplichtingen luidende in: Reichs-
marken 75.49, Lires 9.75.
De Telegraaf bericht, dat een maatregel on
der de oogen wordt gezien, waarbij het auto
rijden op Zon- en feestdagen zonder volstrek
te noodzaak zou kunnen worden verboden. Een
beslissing omtrent eventueel in dezen geest te
nemen maatregelen kan zeer spoedig,, wellicht
nog in den loop van deze week, worden ver
wacht
vrienden
onder de gemobiliseerden;
Naar wij vernemen zal de première van de
nieuwste Nederlandsche film „De Spooktrein”
reeds a.s. Donderdag 28 September plaats vinden
en-
BU deze galapremlère
medewerkers aanwezig zijn, doch
daarbij een huldiging plaats vinden
productieleider Rudolf Meyer, wegens
jarig jubileum.
De film zal den dag daarop, dus Vrijdag 29
September, eveneens worden vertoond in het
Passage-theater te Den Haag en in het Grand-
theater te Rotterdam.
opgebouwd, dat eerst na vele kosten en moeiten
rendabel is geworden.
Ze sprak ook over de geldelijke vergoeding
van regeeringswege. maar tegelijk over scha
deposten. die alleen door hernieuwden arbeid
ongedaan kunnen worden gemaakt. De meeste
boeren zijn met de autoriteiten overeen geko
men. dat zy voor hun vee nieuw vee zullen
terug krijgen, wanneer zij weerkeeren op het
land, waar nu het water stroomt. Vele jaren
zijn verloopen vóór de boer zijn veestapel leerde
kennen. Door de ervaring met betrekking tot de
nuttlgheidswaarde van het vee zijn vele beesten
den boer meer waard geworden, dan de bedra
gen. welke door den taxateur zjjn vastgesteld.
„De moeilijkheden van het oogenbllk zijn tal
rijk. Het duurt nog wel eenlge dagen voor de
schade wordt betaald en onderhand gaan vele
van onze vaste lasten door,” zoo werd ons ge
zegd.
„We moesten geld opnemen van ons boekje
en leenen bij familie en kennissen, alleen le
kippen en het koren werden ultbetaald."
„Maar." zoo besloot een der velen, die een
groot‘offer voor de verdediging en de veilig
heid van ons allen moesten brengen: „zoodra
de wegen en de velden weer begaanbaar wor
den. wanneer de noodtoestand God geve dat het
spoedig is. wordt opgeheven, keeren we terug
naar ons land en beginnen we opnieuw."
Men bewondert de energie van den boer en de
liefde tot den bodem, dien hij „in 't zweet Mins
aanschljns" bewerkte en waarvan hü Is gaan
houden.
Moge hij zjjn energie bewaren, die thans !n
gedwongen non-activlteit geen emplooi vindt,
noch in de kleine schuur, waar wat landbouw
gereedschap staat, noch in het burger-tuintje.
dat net groot genoeg is voor een paar bloemen
en planten, die van het land zijn meegenomen
van een ingevukhen onderteekend inschrijvings
formulier, dat kotteloos verkrijgbaar is ten kan
tore van de bev^chUngacommissies en haar
agentschappen en voorts door bemiddeling van
het federatief verbond van vereenlgingen van
particuliere sleepbooteigenaren in Nederland.
Tot het doen inschrijven behoort mede het
verstrekken van nadere gegevens omtrent de
sleepbooten op eerste aanvraag.
Houders van sleepbooten, welke aJs opduwboot
behooren by een bepaald schip, worden ge
acht aan de verplichting tot inschrijving te
hebben voldaan, indien voor het schip voldaan
is aan de verplichting tot het inschrijven van
schepen vorens de inschrijvingsbeschlkking
binnenschepen met vermelding op het inschrij
vingsformulier van de bybehoorende opduwboot
Maandagmiddag kwam het bestuur van net
Genootschap voor Geschied-, Oudheic- en Taal
kunde met eenlge genoodigden bijeen op den
kunstweg in het Noordelijk gedeelte van den
Grooten Wargaster Meerpolder voor een kort»
plechtigheid, nj. de overdracht van de grafiet k
met gedenksteen van Paulus Jansz Kley. aan
wien het in hoofdzaak is te danken, dat ge-
noemo meer in 1632.33 ingedykt en in cultuur
gebracht werd.
Paulus Jansz. Kley was een Amsterdaznsche
koopman uit de Gouden Eeuw, wiens energie
hem er toe dreef de hoofdrol te vervullen ir
onderscheidene droogleggingen in ons land.
Met eenlge Friescpe deelgenooten heeft' hjj
liet aangedurfd ook de Wargastermeer droog te
leggen. Minstens een viertal jaren heeft HU in
het polderland gewoond. Deze droogmakerij was
echter evenmin als andere droogleggingen een
financieel succes voor de pioniers. Eerst het
nageslacht heeft er d« vruchten van geplukt
Nadat Kley op 73-jarigen leeftijd was over
leden. werd zijn stoffelijk overschot begraven
in de kerk van Aeguir. Toen ruim een eeuw
later zonder succes pogingen werden gedaan
Kley's erfgenamen op te sporen, gingen graf en
deksteen in andere handen over, totdat tenslotte
de steen ging „zwerven".
Nadat ce heer S Lootsma van Zaandam eenlge
jaren terug het inltiatfef had genomen om het
300-jarig bestaan van dën polder te herdenken,
heeft het Friesch Genootschap zich voor deze
zaak geïnteresseerd.
Met medewerking van het bestuur van het
waterschap, het gemeentebestuur van loaarde-
radeel en anderen kon een eenvoudig opgezet
plan tot uitvoering worden gebracht.
Nadat de voorzitter van het Friesch Genoot
schap. mr P A. V. baron van Harinxma thoe
Stoeten. Staatsraad l.b.c1.. Commissaris der Ko
ningin in Friesland, de beteekenis had uiteen
gezet van het? werk van den ondememenden
Amsterdamschen koopman, aan wien het te
danken is. aat een groot stuk waterland kon
worden omgezet in vruchtbaar land, was het
woord aan notaris N. Ottema. de een histo
rische uiteenzetting gaf, waarna hij grafzerk en
gedenksteen in eigendom en onderhoud over
droeg aan het bestuur van het waterschap, welks
voorzitter de heer KI. Lettinga het monument,
waarvan het opschrift den voorbijganger >n korte
bewoordingen den zfn mededeelt, aanvaardde
i onderling
betreft, zooveel mogelyk in overeenstemmir^
met de in 19371938 uitgevoerde zaaiplannen.
behalve ten aanzien van tarwe, rogge en aard
appelen. waarvan de verbouw behoort te wor
den uitgebreidMen bestemme daartoe
voorkeur de vrijkomende oppervlakte.
MEDAN, 25 Sept. (Aneta). De „Sumatra
Post" verneemt, dat de Indische regeering. be
halve de „Garoet” en de „Kertoaono" van den
Rotterdamschen Lloyd”, nog verschillende an
dere schepen zal charteren voor specla. 1 goe
derenvervoer naar Nederland, thans rubber,
copra en suiker.
Voorts is ook de „Tarakan" van de Stoom
vaart Mij. „Nederland" gecharterd.
Aneta verneemt in dit verband nog, dat be
sprekingen hierover momenteel gaande zijn.
Hierbij zijn ook de contrabande-lijsten van de
oorlogvoerende landen van groot belang. De
beslissing in deze zaak kan deze week via Hol
land worden verwacht.
We zijn buiten de muren van de stad ge
gaan, om den nieuwen toestand, zooals deze
na de evacuatie is geworden, te verkennen.
Reeds golft het water over de uitgestrekte
landerijen. Het doel van de gedeeltelijke
inundatie is bereikt.
Thans is het hoogst gelegen gedeelte on
der water gezet. De gebieden met een lager
niveau zullen eerst geïnundeerd worden,
wanneer het eventueel te duchten gevaar
acuut wordt. Dagen en nachten lang Is er
gewerkt om de huidige situatie voor te be
reiden. Elk risico in verband met streken,
die door haar ligging niet zoo snel te be
vloeien zijn, is nu ondervangen. Het lagere
terrein zal spoedig genoeg onder water loo-
pen. wanneer de beletselen zijn wegge
graven.
Reeds verschillende wegen liggen verzonken
onder bet wateroppervlak en het Is niet meer
toegestaan, dat andere personen dan bewoners
van het geïnundeerde gebied
grenslijn overschrijden.
Ken enkeling gaat nog terug, om zich er van
te vergewissen, dat in de haast waarmede de
verhuizing moest plaats vinden, niets is ver
geten: militairen. die wachtposten bezetten
lossen elkander af. Dit is het eenlge leven, dat
op de uitgestorven akkers en kaalgekapte boe
renerven ia overgebleven. De wachters waken
er tegen, dat schuimers van allerlei soort hun
slag komen slaan. Menig vrachtje appels, ge-
plukt van de gevelde vruchtboomen immers is
verbeurd verklaard. Er is veel meer geplunderd,
dan waartoe de oorspronkelijke eigenaren het
recht haddeh gegeven.
Inmiddels waren we terecht gekomen ten
huize van een boerin, die op een groote hof
stede woonde, welke nog kort geleden was ge
schilderd en behangen, maar nu evenals zoo
vele andere werd ontruimd. Het groote gezin
had zich In een landarbeiderswoning gevestigd
De kinderen speelden In het voortuintje We
troffen de vrouw des huises in een stemming
aan, welke in deze streek momenteel algemeen
is: „Het moet en we zullen ons maar schikken”
Haar heimwee naar de boerderij is groot. ZU
vertelde ons van den ’«renlaneen arbeid, waar
mee haar man. die »f*'ri- was omdat hij nog
I allerlei zaken te regelen had, een bedrijf had
MEDAN. 25 Sept. (Aneta) De ..Sumatra
Post" verneemt, dat het ms. .Java" van de
Stoomvaart Mij. Nederland van Bela wan ia ver
trokken met onbekende bestemming. Tevoren
waren uit het schip de in Belawan aan boord
genomen goederen weer in deze haven gelost,
ingevolge rechtatreeksche instructies van het
hoofókantoor der maatschappij.
(Zooals op 13 dezer werd gemeld, was aan de
„Java*welk schip op weg was naar Europa en
zich toen tussct.en Belawan en de Kaap be
vond Instructie gegeven, nAar Belawan terug
te keeren).
a. Motorrijtuigen, opleggers en aanhangwa
gens. geheel of gedeeltelijk ingericht tot vracht
vervoer, alle hieronder verder aangeduid als
vrachtauto's.
b. Motorrijtuigen. Ingericht tot het voortbe
wegen van opleggers, hieronder verder aange
duid als tractoren.
Houders van vrachtauto's of tractoren zijn
verplicht deze binnen acht dagen na het in
werking treden van deze beschikking en voorts
zoodra mogeljjk na den aanvang van hun hou
derschap te doen inschrijven in een register
dat wordt gehouden ten ^antore van den in-
specteur-generaal van het verkeer.
Het doen inschrijven geschiedt door Indie
ning van een onderteekend inschrijvingsformu
lier, dat kosteloos verkrijgbaar is ter secretarie
van elke gemeente, en door bemiddeling
den Alg. Ned Bond van Beroepegoederenver-
voerders (A.N.B.B.), den Bond van Bedrijfs-
autohouders In Nederland (B.BN.), den Bond
van Expediteurs en Transport-Ondememers
(BE.T.O.), en van de Centrale organisatie voor
het Beroepsgoederenvervoer langs den weg
(C.O3.)
Tot het doen Inschrijven behoort mede het
verstrekken van nadere gegevens omtrent de
vrachtauto's of tractoren op eerste aanvraag.
land- en tuinbouw In het buitenland tot huif*
recht te doen komen.
Na behandeling van eenlge zaken van huls-
houdeljjken aard bracht de secretaris, dr. H
Molhuysen. het jaarverslag over 1938 uit.
De N.L H K was in 1938 steeds werkzaam in
het belang van den export van onze land- en
tuinbouwpredtujen. Veel aandacht Is besteed
aan de propaganda voor den afzet het
buitenland
Aan verschillende personen en Instellingen in
het buitenland zijn gevraagd en ongevraagd rap
porten en propagandamateriaal betreffende onze
producten gezonden, terwijl getracht werd door
het gratis beschikbaar stellen van monsters de
belangstelling voor onze producten t>p te wekken
resp. te stlmuleeren Onderscheidene buitenland-
sche aanvragen inzak» den aankoop van zui
velproducten. zaaizaad en pootgoed werden aan
belanghebbenden doorgegeven, terwijl verschil
lende gegevens Inzake de mogelijkheid van afzet
van pootgoed ter kennis van de ledenorganisa
ties zjjn gebracht. De pogingen om tot afzet
van wol en of schapen naar Japan en Mand
sjoerjje te geraken zijn voortgezet. Door het
zenden van monsters zaaizaad en pootgoed is
de aandacht op deze producten gevestigd in
Roemenië. Argentinië, Turkije. Irak, Bulgarije.
Chili en Peru. De beperkte middelen Heten niet
toe een meer uitgebreide .propaganda te maken,
doch ongetwijfeld zal het door de N L.H K- ver
richte werk op den duur vruchten afwerpen
De rekening en verantwoording 1938 en de
begrootlng 1940 werden met algemeene stemmen
vastgesteld en goedgekeurd.
Tot bestuurslid werd met algemeene stemmen
herbenoemd de heer W. van Wijnen te Gouda.
Na afhandeling van eenlge ter tafel gebrachte
zaken betreffende het werk van de N L H K. in
verband met de gewijzigde tijdsomstandigheden
sloot de voorzitter de vergadering.
We herinneren in dit verband aan een offl-
cieele mededeellng door den burgemeester van
Amersfoort mr. J. C. Graaf van Randwljck.
ongeveer drie weken geleden gedaan en des
tijds ook In ons blad gepubliceerd. Deze offl-
cieele verklaring kwam hierop neer, dat de ge
meente Amersfoort op verzoek van de Mili
taire Overheid veertien woningen beschikbaar
had gesteld, waarin een gedeelte van de ge
ëvacueerde boeren-bevolking een nieuw onder-
aak zou kunnen vinden.
We hebben gehoord, dat twee gezinnen van
de Amersfoortsche „gastvrijheid" gebruik maak
ten.
Het zou voorbarig zijn, hieruit de conclusie
te trekken dat de boeren wel wat al te non
chalant met de hulp, welke hun werd gebo
den zijn omgesprongen. Niet alleen de gemeen
te Amersfoort heeft de hand uitgestoken, maar
ook in andere omliggende plaatsen van het
Inundatie-gebied stond de deur voor de ge
troffen plattelandsbevolking open. Dan was
er nog het meeleven van de boeren, die kon
den blijven, omdat hun terrein buiten de gren
zen van het te ontruimen gebied lag. Deze
„boffers" hebben meerdere gezinnen opgeno
men. In totaal zjjn ruim honderd woningen
voornamelijk van boeren ontruimd. De
meesten zijn elders op het platteland hun
woonoord gaan zoeken, want het valt dezen
menschen zwaar, om in een burgerhuis y
net en proper dit er ook mag nijzien^A
leven dat landelijke vrjjf
van een wijden horizont
te leiden.
De minister van Economische Zaken vestigt
de algemeene aandacht op het feit, dat de bo
demproductie onder de tegenwoordige omstan
digheden van vitaal belang is voor de Neder
landsche volksgemeenschap. Hy doet daarom
een dringend beroep op den landbouwenoen
stand en de eigenaars, die hun grond verpach
ten of op andere wyze in gebruik é«ven. om al
hun krachten in te spannen en hun voile me
dewerking er toe verleenen, dat de Nederland
sche bodem een zoo ruim mogelyke opbrengst
geeft van voedsel voor mensch en dier in een
zoo goed mogelyke verhouding.
Dit resultaat zal bereikt kunnen worden, In
dien men zich houdt aan de volgende richt-
lynen.
Gescheurd dienen te worden die graslanden,
welke door hun ligging, grasbestand en andere
omstandigheden een redeiyke zekerheid
dat zij als bouwland een aanmerkeiyk
tere hoeveelheid voedsel zullen geven.
Aan hen, die grasland scheuren, zal by de
toewyzing van krachtvoer een grootere hoe
veelheid worden toegekend, indien zij op deze
gescheurde gronden granen verbouwen. Wat zy
daarop voor eigen gebruik aan aardappelen en
andere hakvruchten winnen, zullen zy mogen
behouden.
Wordt niet voldoende grasland gescheurd,
dan zal scheurpücht kunnen worden opgelegd.
In dat geval zal by de aanwyzlng van de
scheurpllchtige jjerceelen rekening worden ge
houden met de perceelen, die thans vrijwillig
gescheurd worden.
Ten sterkste wordt aangeraden, de bestaande
weilanden tot de hoogste productiviteit op te
voeren, waartoe een intensieve voorlichting op
dit terrein wordt georganiseerd.
Aanleg van blyvend grasland en kunstweiden
zal niet geoorloofd zijn, wanneer niet een gelij
ke oppervlakte blyvend grasland of kunstweide
wordt gescheurd.
Voor bouwland zal alleen de teelt van die ge
wassen worden t-oegelsten, welke voor de voe-
ding van mensch en dier onder de gegeven om
standigheden het meest gewenscht zyn (tarwe,
rogge, haver, gerst, aardappelen, suikerbieten,
boenen, erwten, vlas, koolzaad en voedergewas
sen). Alle andere gewassen mogen, slechts na
verlengde vergunning geteeld worden. Voor
1940 wordt de thans te velde staande karwy
toegestaan.
Het ligt In de bedoeling, den haverbouw op
de landbouwbedrijven te beperken tot IfS der
oppervlakte bouwland. Deze maatregel beoogt
meer gronden in bepaalde gebieden beschik
baar te krijgen voor den verbouw van die ge
wassen. welke meer voordeel geven. Hy zal wei
nig of geen invloed hebben op de hoeveelnelo
haver in den handel, omdat deze hoofdzakelyk
afkomstig is van de bedrijven m die streken,
waar de haververbouw reeds thans minder dan
1/5 van het bouwland bedraagt.
Men brenge het zaalpian 1940, wat de ver-
van Inschrijving, waar de houder Is gevestigd, houding der verschillende gewassen
oor een onmiddellijke opheffing
van dit volstrekte en aprioristische
verbod pleiten echter ook nog an
dere motieven. We kunnen het begrij
pen, dat de Rijkskeuringsconimissie, in
dachtig het groote nationale belang van
de handhaving onzer alzijdige neutrali
teit en de gevaren, welke ook de meest
nauwgezette en eerlijke neutraliteit hun
nen bedreigen van zijden, die hun be
lang erin meenen te zien, die neutrali
teit In twijfel te trekken of te schen
den, besloten heeft alle oorlogsfum-
journaals voor vertooning in het open
baar te verbieden. Zij is waarschijnlijk
beducht geweest voor demonstraties van
het bioscooppubliek, dat zich bij ver
schillende opnamen niet zou kunnen
onthouden van het geven van blijken
van sympathie en antipathie tegenover
de verschillende oorlogvoerende landen
en hun leiders, en Jieeft dergelijke mo
gelijke demonstraties, die in het buiten
land zouden kunnen worden aangegre
pen als even zoovele bewijzen van ge
brek aan neutraliteit met alle heillooze
ge/olgen van dien, door haar verbod wil
len- voorkomen. Zij moge dus meenen.
ondanks het voor haar geldende wette-
Hjke „verboden toegang”, den velllgsten
en zekersten weg daartoe te hebben In
geslagen, de Juiste weg Is het niet.
Indien elke openbare vertooning van een
oorlogsfllmjournaal zou worden Inge
leid met een titel, waarin het publiek
dringend wordt verzocht zich terwille
van het nationale belang van alle blij
ken van goed- of afkeuring te onthou
den, zal het Nederlandsche bioscooppu
bliek, naar wjj verwachten en gelooven,
zich gedisciplineerd genoeg betoonen om
aan zulk een verzoek op zulke gronden
te voldoen. De enkeling, die zich niét
zou kunnen beheerschen, zal dan weL>
door zijn omgeving tot de orde word^i
geroepen. In ieder geval had dit geuro-
beerd moeten worden.
