De economische maatregelen ^Lusteloos? SOLDATEN EN BURGERS van Rantsoeneering oliën VERKOOPT U RUKSBUREAU VOOR WOL EN LOMPEN VRIJDAG 29 SEPTEMBER 1939 Industrie Prysopdryving THEEPRIJS VERHOOGD Ministerieele nota STEUN AAN TUINDERS OUD-MINISTER GOSELING UIT DE STAATSCOURANT aan Staten-Generaal Het publiek verleent volledige medewerking Schriftelijke opleiding tot verkeersvlieger Het heeft geen nut rogge vast te houden n den strijd togen het communisme is sociale rechtvaardigheid het sterk ste wapen. VERKOOP- EN VERVOER- VERBOD VAN CEMENT VERVOER VAN MILITAIRE VERLOFGANGERS V isschery Zij bevat een voor U interes sante bespreking van de ver- koopehulpmiddelen, die voor technische artikelen worden gebruikt. Wyziging indtl smeerolie en Hamster bepalingen Wanneer U artikelen verkoopt die op kantoren worden ge bruikt, schrijf- en rekenma chines, stalen meubelen etc. etc. stelt U stellig belang in de zoojuist verschenen publi catie: tiodemproductie Levensmiddelen-distributie Zeescheepvaart Het Centraal Bureau voor Courantenpubliciteit van de Nederlandsche Dagbladpers („Cebuco”) Dam 2A, Amster- dam-C., Telefoon 43045, of de administratie van dit blad zendt U deze lezenswaardige brochure op aanvraag gratis toe. Leeraar eschikkingen van donkere olie Staatsverzekering tegen molest Voedselvoorziening Sectie voor wol en sectie voor lompen aan kantoren? af geleverde verkregen Voorloopig niet in de Tweede Kamer? Mr. M. P. L. Steenberghe Minister van Economische Zaken de het alsnog in beraad te moeten houden. Het tijdstip, waarop mr. Goseling tusschentyds in de Tweede Kamer zal terugkeeren, staat dus nog niet vast. De werkzaamheden ten opzichte van de vis- scherfj zijn in de eerste plaats er op gericht, het wederuitvaren van de vlsschersvloot, welke thans neg grootendeels is stilgelegd, te bevorderen. In middels lijn maatregelen getroffen, om den op varenden. eigenaars en reeders van visschers- vaartulgen een zoo ruim mogelyke voorlichting inzake het mijnengevaar te geven, waarbij de o De minister van Economische Zaken heeft aan de beide Kamers der Staten-Generaal een nota doen toekomen betreffende de tot medio September genomen buitengewone maatregelen op economisch gebied. Wij ontleenen daaraan het volgende: Nederlandsche visscherycentrale nauw contact houdt met het bureau seeverkeer, resaortee- rende onder het departement van Defensie. De mogelijkheid van verzekering Ingevolge de zee- en luchtvaartverzekerlngswet 193# ia in het algemeen ook voor visscheravaartuigen openge steld Het verbod tot uit voer en overdracht van schepen ingevolge de wet behoud scheepsruimte 1939 is eveneens op zee- en kustvisschersvaartul- gen van toepassing. Gedurende den tijd, dat de Nederfhndsche vloot niet in de behoefte voorziet, is de invoer- mogeiykheld verruimd. In dit verband kan met waardeering de groote mate van medewerking worden ge constateerd. die van alle lagen der bevol king werd ondervonden by het Invoeren van maatregelen, die de vrijheid van het economisch leven allerwegen beperken. De minister wenscht speciaal zijn voldoening te uiten over het feit, dat ditmaal in tegen stelling tot 1914, verschijnselen van paniek geheel zijn achterwege gebleven en dat het publiek, door in het algemeen ten volle zijn medewerking te verleenen aan de door de regeerlng uitgevaardigde maatregelen, de effectiviteit der prijsopdrijvings- en ham- sterverboden verzekerd heeft. hen, die als bouw zyn w landache Gro dag der uitki bedrijf alsnof verleend to i i tós ooo T In vorige jaren organiseerde de K. L. M. een cursus om militaire vliegers in de gelegenheid te stellen zich te bekwamen voor het bewijs van geschiktheid als verkeersvlieger. Voor den nieuwen cursus, welke in normale omstandigheden nu zou zijn aangevangen, had den zich reeds verschillenden opgegeven. Het spreekt echter vanzelf, dat de mobilisatie de uitvoering hiervan onmogelijk maakt. De mili taire vliegers blijven allen in actleven dienst. Moe en si gemat thuisgekomen 7 Neem vlug een AKK EITJE" I U is dan spoedig weer frisch en til, als door oen wondert De minister tan Economische Zaken heeft bepaald, dat uit het Landbouw-crislsfonds aan teler van gewassen van den tuln- ingesloten by de stichting Neder- enten- en Fruitcentrale en cp den eeriiig geacht kunnen worden hun J uit te oefenen, steun zal worden a een bedrag van ten hoogde Toch heeft 4e K. L M. gemeend maat regelen te moeten nemen om. soodra een uitbreiding van het luchtverkeer weer mo- gelijk Is. een voldoende aantal verkeersvlie gers beschikbaar te hebben. Daarom werd dezer dagen besloten om speciaal voor mi litaire vliegers een sehrif teiyken cursus voor verkeersvlieger te organloeeren. Verschillende K. L. M.-piloten, die thans in militairen dienst zyn geroepen, zegden reeds toe, dat zy gaarne bereid zyn om dezen winter den cursisten, die zich tn hetzelfde garnizoen bevinden, leiding te geven bij hun studie. De minister is er zich ten volle van bewust, dat vrijwel alle bedrijfstakken als gevolg van de buitengewone omstandigheden en de op grond daarvan noodzakelijk getroffen maatregelen, voor groote moeilijkheden zijn geplaatst. Zijn streven is er vanzelfsprekend op gericht, zooveel mogelijk de moeilijkheden te verlichten, doch men zal begrijpen, dat het niet mogelijk is. terstond op alle individueele wenschen. verzoeken, enz. in te gaan. Het behoeft geen betoog, dat het ambtelijk apparaat door den toevloed van werkzaam heden. de plotselinge reorganisatie en de ver nieuwing van personeel, onder grooten druk is geplaatst, temeer daar de normale werkzaam heden, zij het dan tot het strikt noodzakelijke beperkt, eveneens voortgang moeten hebben. Dientengevolge is in de afdoening van sommige zaken eenige onvermijdelijke achterstand ont staan. Het streven van den minister is er ech ter op gericht een normaal functionneeren van den dienst te verzekeren. Hamsteren kwam reeds voor bjj de spanning in het najaar van 1938 en in het voorjaar van 1939. Op grond van deze ervaringen is toen de «ettelijke regeling getroffen, waarbij de minis ter hamsterartikelen kan aanwijzen, waarvan de inkoop slechts op de voorgeschreven wijze kan geschieden^ Nadat Maandag 28 Augustus tot de mobilisa tie van onze weermacht was besloten, werd nog dienzelfden avond voor levensmiddelen, welke zich voor opslag leenen. schoonmaakartikelen en eenvoudige genotsmiddelen, zooals thee en koffie, een hamsterverbod uitgevaardigd. Het resultaat van dezen maatregel is zeer bevredi gend geweest, zoodat. toen de rust was terug gekeerd en voor hamsteren op groote schaal niet meer behoefde te worden gevreesd, het in gevoerde contrólesysteem kon worden opgehe- De tijdsomstandigheden, welke beperking en zelfs afsnijding van den invoer van bodempro- ducten mede kunnen brengen, maken het noo- dlg de voedselproductie voor mensch en dier in bepaalde banen te leiden. In de eerste plaats zal het streven erop gericht moeten zijn, de teelt van die gewassen te stimu- leeren. welke niet in voldoende mate warden voortgebracht om de blnnenlandsche consumptie te dekken, b.v. tarwe. Ten aanzien van de productie van ’veevoeder Terstond na het Intreden van de mobilisatie werd een aanvang gemaakt met de algeheele reorganisatie van de afdeellng Nijverheid van het departement van Economische Zaken, ten einde haar In staat te stellen evenals in vredes tijd coördineerend op te treden ten aanzien van de regeerlngsbemoelingen met de industrie. Deze reorganisatie van den Internen dienst werd in hooge mate vergemakkelijkt, doordat reeds ge- rulmen tijd geleden binnen het kader van het bureau Economische Verdedigingsvoorberelding kern-bureaux waren gevormd voor verschillen de belangrijke bedrijfstakken In Nederland. Tevens werd een nieuwe externe organisatie gecreëerd in den vorm van een groot aantal rlfksbureaux. leder belast met de zorg voor een bepaalden industrietak. Het rljksbureau voor voedselvoorziening con troleert de prijsvorming van landixAjwproducten. de afdeellng nijverheid oefent dezelfde functie uit ten aanzien van industrieele artikelen «zoo wel bij producten hier te lande geproduceerd als bjj import», terwijl het centraal distributiekan toor toezicht uitoefent op de prijsopzetting in den detailhandel. Op deze wijze is een complex van maatregelen tot stand gekomen, dat de regeerlng in staat stelt de prijsvorming in alle, geledingen der volkshuishouding zooveel moge lyk te beheerschen. zal de actie van den landbouwvoorllchtings- dienst, welke reeds Jaren gaat in de richting van eigen veevoederbouw en van rationaliseering van het gebruik der weilanden, krachtig worden voortgezet. Daarnaast kan het wenschelyk zijn tn het bijzonder die gewassen te verbouwen, welke eventueel zouden kunnen dienen als ruil object met het buitenland voor goederen, die hier te lande onvoldoende worden geproduceerd en waaraan niettemin behoefte bestaat. Ten einde met de uitvoering van dit program ma een begin te kunnen maken, zal de mogelijk heid worden geopend teeltgeboden en -verboden uit te vaardigen en scheuring van grasland te gelasten. De veeteelt zal voorshands beheerscht blijven door de bestaande wettelijke regelingen Volgens de Telegraaf heeft de regeerlng goedgekeurd, dat de kleinhandelsprijzen voor thee met Ingang van heden met 2 cent per ons worden verhoogd. Als reden voor deze prjjsver- hooging wordt opgegeven, dat reeds dadelijk na het uitbreken van den oorlog de zeevrachtta- rieven en de molest-premlën sterk opgeloopen zijn. Voor de uitvoering van de zeeschepenvorde- rlngswet 1939 en de wet behoud scheepsruimte 1939 werd Ingesteld een ryksbureau voor zee scheepvaart, ressorteerende onder de directie van handel en nijverheid van het departement van Economische Zaken. Aangezien voorshands geen aanleiding be staat. een tekort aan scheepsruimte te ver wachten. werd voorloopig als richtsnoer aange nomen. dat niet op groote schaal tot vordering van zeeschepen zal worden overgegaan. Deze gedragslijn zal echter onmiddeliyk worden her zien. zoodra de loop der vr^htprijzen daartoe aanleiding gaat ge’»" departement van Economische straat 24 Den Haag en koophandel en fabrieken. calé- en restaurantbedrijf zal mogelijk intact worden gelaten. leer iedereen in het bezit is van een dis- trlbutle-stamkaart zullen op vertoon van deze kaart de bonboeken worden uitgereikt. De bon nen dragen slechts nummers; de bedoeling is, dat te voren bekend wordt gemaakt, dat op een bepaald nummer een bepaald artikel te verkrij gen is. Voor brood zullen bij eventueele distri butie afzonderlijke bonboeken worden verstrekt, omdat deze bonnen eiken dag gebruikt moeten worden. De winkeliers ontvangen de bonnen van het publiek. Zd moeten deze opplakken en inleve- ren bij deelgemeente die ze opzendt naar het centraal distributiekantoor (O. D. K.k Deze ge gevens worden op de boekhoudmachines ver werkt waarna de winkeliers overeenkomstig de ingeleverde bonnen bestelbiljetten krijgen, waarop zij bjj hun grossier of fabrikant nieu we goederen voor de volgende distrlbutieperio- de kunnen bestellen. In afwijking van het bo venstaande zijn voor den eersten keer de win keliers. die aan de distributie deelnemen, op geroepen om op enquête-formulleren aan te geven, wat hun gemiddelde omzet en voorraad is. Op dit oogenbllk worden deze enquéte-for- muheren verwerkt en worden alle winkeliers ingeschreven. Wanneer deze gegevens verwerk* zjjn, kan zoo noodig met de eigenlijke distrib” tie een aanvang worden gemaakt. Voor het tijdvak van 1 October 193» tot I October 1940 is benoemd tot tydelyk leeraar aan de Rykslandbouwwinterschool te Schagen. Ir W. T, Rinsema aldaar. Tydelyk is benoemd tot leerares aan de R. HBS. te Deventer mej. R. Ypma, wonende te Deventer. Aan de R.H.B.S. te Assen is wederom tijde- lijk benoemd tot leeraar T. Homan en zijn tljde lljk benoemd tot leerares mej. W. J. H de Kei ser. wonende te Bloemendaal en tot leeraar r, Udema, wonende te Etaimen. Nu de vrachten en assurantiepremién stijgen en sommige goederen en grondstoffen schaarsch worden, kan in bepaalde gevallen een verhoo- ging van den prijs niet uitblijven. De wet stelt prijsopdrijving strafbaar en voortdurend wordt gezocht naar de juiste scheidslijn tussehen .ge motiveerde prysverhooging en strafbare prijs opdrijving. Hierbij wordt als richtsnoer aange nomen. dat iedere verhooging van prijzen boven het peil, dat gold In de maand Augustus 1939. prijsopdrijving is. tenzij deze verhooging door aantoonbare verhooging van den kostprijs ge motiveerd is. Ongetwijfeld zijn aan dezen regel bezwaren verbonden, welke veelal grooter wor den, naarmate de huidige omstandigheden lan ger duren, doch de gevaren, welke zouden ont staan bij een ongecontroleerde prijsbeweging maken het niettemin noodzakelyk dit richtsnoer te volgen. Juist in deze eerste dagen van onze kerheid en onrust wordt alles gedaan wat mo- gelljk is om de prijsstijgingen binnen de bed dingen te houden en de onrust bij den handel, de nijverheid en het publiek zooveel mogelijk te voorkomen. De minister is echter bereid met inachtneming van bovenstaand beginsel zooveel mogellik aan hoogergenoemde bezwaren tege moet te komen. Om te voorkomen, dat schade geleden wordt, o.a. tengevolge van verkoop van hetzelfde artikel tegen versctiillende prijzen, zal de minister tot hem gerichte verzoeken om dit bezwaar te ondervangen, onderzoeken en voor de daarvoor in aanmerking komende arti kelen of groepen van artikelen een billijke rege ling treffen. Verder Is het mogejyk. gebruik makende van artikel 3 van de prijsopdrijvings- en ham- sterwet 1939, maximum-pryzen vast te stellen Naar wij vernemen heeft het lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal. mr. J. H. van Maarseveen, in verband met het aftreden van mr. C. Ooseling als minister van Justitie, zijn zetel bjj den aanvang van het nieuwe zit tingsjaar ter beschikking gesteld. Mr. Goseling heeft met groote waardeering kennis genomen van dit aanbod, doch gemeend In de huidige omstandigheden, mede in verband ven. Mocht zulks evenwel noodig blijken, dan kunnen de controlemaatregelen onmiddeliyk wederom worden Ingesteld. De minister van Economische Zaken maakt bekend, dat hy by beschikking van 27 Septem ber 1939 is overgegaan tot omzetting van net Ryksbureau voor wol In een ryksbureau voor wol en lompen, dat gevestigd is te Tilburg, Willem II-straat 4749. Het bureau Is onder verdeeld in twee secties, nJ. een sectie voor wol en een sectie voer lompen, onderscheldenlyk in gesteld by de wolbeschikking 1939 no. 2 en de lompenbeschikking 1939 no. 1. Tot directeur van het Ryksbureau voor wol en lompen is benoemd mr. B. J M van Spaen- donek, tot adjunct-directeur mr. J. B. G M. Peters. Verzoeken om inschryving. gericht tot den directeur van het ryksbureau voor wol. worden geacht te zyn gericht tot den directeur van het Ryksbureau voor wol en. lompen en be hoeven derhalve niet te worden herhaald. Inlichtingen kunnen worden ingewonnen by de afdeellng economische voorlichting van het £aken, Rfjn- by de Kamers van De minister van Economische Zaken heeft kort geleden den pRjs. welken de boeren by in levering van hun rogge in 1939 ontvangen, be paald op f 8 per 100 Kg., zynde de prys, die aanvankelyk eerst per half December in uit zicht was gesteld. Het schynt, dat er landbou wers zyn, die er de voorkeur aan geven hun rogge vast te houden in de hoop, dat de mi nister een hoogeren prijs zal bepalen. Voor deze handeling Is geen enkele reden aanwezig. De minister acht den prijs der rogge In de huidige omstandigheden Juist. Zou in den loop van het jaar 1939/40 vóór 1 April door thans nog niet te voorziene omstandigheden een nieuwe prijs- verhooging noodig biyken. dan zal deze ver hooging uiteraard ook nog worden uitgekeerd aan hen, die hun rogge reeds hebben ingele verd. Een vasthouden van de rogge, in de hoop er een hoogeren prys voor te verkrygen dan thans is vastgesteld, is dus volkomen over bodig. Ten aanzien van het vervoer van militaire verlofgangers is naar wy van officleele zijde vernemen het volgende vastgesteld. Met ingang van 1 October 1939 behoort voor het veevoer van militaire verlofgangers, die per spoor moeten reizen en aanspraak kunnen doen gelden op vervoer van ryksrekening, een nieuw model-vervoerbewjjs te worden verstrekt, waar van de verelschte aantallen bereids aan de be trokken militaire autoriteiten zyn verzonden. Ten einde het gebruiken van deze vervoer- bewyzen zooveel mogelyk te beperken, vooral indien het betreft groote vervoeren van ver lofgangers. vertrekkende van eenzelfde spoor wegstation naar een gemeenschappeiyk station van aankomst, heeft de directie der Nederland sche Spoorwegen op 51 stations zgn militaire spoorkaartjes op crediet verkrygbaar gesteld, welke aan de betrokken commandanten ran de ter plaatse of in de nabyheid gelegen onder deden. op aanvrage, zullen worden verstrekt. Het reizen per spoor op een z.g. verlofpas, als geldig plaatsbewijs, zooals tot heden gebrufke- lyk was. is van 1 October 193» derhalve ver boden en mede geldt dit ten aanzien van het vervoer per tram, autobus of boot, voor welke vervoeren in den vervolge de formulieren, res pectievelijk model no. 4. no. 4a en no. 12 moe ten worden gebruikt, terwyi model no. 4 even eens moet worden gebruikt by te verrichten diens t-reizen per spoor. Mocht onverhoopt een commandant of mili taire autoriteit geen of onvoldoende formulie ren in zyn bezit hebben, dan kan nog van het thans geldende en In gebruik zynde model (z.gn. verlofpas», by wijze van uitzondering, tot ulteriyk 10 October gebruik worden ge maakt. terwyi de ontbrekende formulieren ten spoedigste aan het departement moeten worden aangevraagd en wel door den commandant van een regiment, een depot, enz., met duidelijke vermelding van de verelschte aantallen ran het betrekkeiyke model. I zonder daartoe van den directeur schrifteiyke vergunning. 3. Dat door den directeur krachtens artikel 8. 2e lid, van voornoemde beschikking tot weder opzegging toe. dispensatie wordt verleend van het in artikel 8. eerste lid. dezer beschikking be doelde vervoerverbod van lompen. De minister van Economische Zaken vestigt er de aandacht van belanghebbenden op: 1. Dat door den directeur van het Ryksbureau voor wol en lompen ten aanzien van wollen weefsels, inschryvingen als bedoeld in artikel 4 en opgaven betreffende voorraden als bedoeld In artikel 5 van voornoemde beschikking eerst worden Ingewacht, nadat een desbetreffend be richt zal zyn gepubliceerd, of, voor zoover het betreft Inschryving van, of opgave door een In dividueele onderneming, aan die onderneming daarvan mededeeling is gedaan. 2. Dat door den directeur van genoemd bu reau. krachtens artikel 6, 2e en 3e lid van voor noemde beschikking, tot wederopzegging toe van 1 verbod tot koopen, verkoopen, be- en verwer ken, doen be- en verwerken of afleveren van wol, Öwkaeld In het eerste lid van artikel 6. een geheele dispensatie aan alle ingeschreven on dernemingen wordt verleend, onder de sub. 4 be doelde voorwaarden en beperkingen. 3. Dat door den directeur van genoemd bu reau krachtens artikel 6, 2e en 3e lid van voor noemde beschikking tot wederopzegging toe van het verbod tot koopen, verkoopen. bewerken, verwerken, doen bewerken, doen verwerken of afleveren van wollen weefsels, bedoeld in het eerste lid van artikel 6. een geheele dispensatie aan alle ondernemingen wordt verleend, onder de sub. 4 bedoelde voorwaarden en beperkingen. 4. De dispensaties bedoeld by 2 en 3 gelden slechts ten aanzien van verkoop of aflevering van normale hoeveelheden aan geregelde afne mers, alsmede ten aanzien van koopen, bewer ken, verwerken, doen bewerken of doen verwer ken van normale hoeveelheden en onder voor behoud, dat door den directeur aan een of meer bepaalde ondernemingen byzondere voorwaarden en beperkingen zyn of kunnen worden opgelegd 5. Dat het ingevolge artikel 7 van voornoemde beschikking aan natuuriyke- of rechtspersonen, die van den handel in wol of wollen weefsels niet hun normaal bedryf maken, verboden is wol of wollen weefsels te koopen met het doel, deze weder te verkoopen. zonder daartoe van den directeur verkregen schrlfteiyke vergunning. 8. Dat door den directeur krachtens artikel 8 2e lid. van voornoemde beschikking tot wederop zegging toe dispensatie wordt verleend van net De minister van Economische Zaken vestigt er voorts de aandacht van belanghebbenden op 1. Dat door den directeur van het Ryksbureau voor wol en lompen krachtens artikel 6. 2e en 3e Ud. van voomoemde beschikking, tot wederop zegging toe aan alle ondernemingen geheele dis pensatie wordt verleend van het In artikel 6, 1ste Ud van deze beschikking bedoelde verbod van koopen. verkoopen, bewerken, verwerken, doen bewerken, doen verwerken of af leveren van lompen. Deze dispensatie geldt echter slechts ten aanzien van verkoop of aflevering van nor male hoeveelheden aan geregelde afnemers, als mede ten aanzien van koopen, bewerken, ver werken, doen bewerken of doen verwerken van normale hoeveelheden en onder voorbehoud, dat door den directeur aan een of meer bepaalde ondernemingen byzondere voorwaarden en be perkingen kunnen worden opgelegd. 2. Dat het ingevolge artikel 7 van voornoem de beschikking aan natuuriyke- of rechtsper sonen, die van den handel in lompen niet hun normaal bedryf maken, verboden is lompen te I In artikel 8, 1ste Ud dezer beschikking bedoelde j koopen met het doel, deze weder te verkoopen, vervoerverbod van wol en wollen weefsels. De minister van Economische Zaken heeft artikel 7 der Smeerolie-beschlkking 1939 no. 1 gewijzigd, als gevolg waarvan het aan een on derneming is verboden, zonder een daartoe van den directeur van het Ryksbureau voor aardolieproducten verkregen schrifteiyke vergun ning. in elk tijdvak van 30 dagen, te rekenen vanaf 1 October 193». van iedere groep van smeerolie, bedoeld In de bü deze beschikking behoorende tabel, ongeacht of zij de smeerolie hier te lande heeft betrokken dan wel hier te l^hde heeft ingevoerd: a. Aan elk harer afnemers, die In bet tydvak van 1 Augustus 1938 tot en met 31 JuU 1939 smeerolie van haar heeft betrokken, een groo- tere hoeveelheid te verkoopen of af te leveren dan overeenkomt met 70 ten honderd der ge middeld per 30 dagen In het tydvak van 1 Augustus 1938 tot en met 31 Juli 1939 aan elk dezer afnemers van elk dier groepen van smeer olie afgeleverde hoeveelheid b. In totaal een grootere hoeveelheid te ver koopen of af te leveren dan overeenkomt met 70 ten honderd der gemiddeld per 30 dagen in het tydvak van 1 Augustus 1938 tot en met 31 JuU 1939 van elk dier groepen van smeerolie afgeleverde hoeveelheid Ten slotte wordt in de donkere-olle-beschlk- king ingevoegd een artikel 6 bis. volgens hetwelk iet aan een onderneming Is verboden, zonder een daartoe van den directeur verkregen schrlf- teiyke vergunning, in elk tijdvak van 30 dagen, te rekenen vanaf 1 October van elk der in arti kel 2 bedoelde goederen, ongeacht of zU deze hier te lande heeft betrokken dan we! hier tc lande heeft Ingevoerd: a. Aan elk harer afnemers, die In het tijdvak van 1 Augustus 1938 tot en met 31 JuU 1939 de in artikel 2 bedoelde goederen van haar heeft betrokken, een grootere hoeveelheid te verkoo pen of af te leveren dan overeenkomt met 70 ten honderd der gemiddeld per 30 dagen In het tydvak van 1 Augustus 1938 tot en met 31 Juli 1939 aan elk dezer afnemers van elk dier goe deren afgeleverde hoeveelheid. b. In totaal een grootere hoeveelheid te ver koopen of af te leveren dan overeenkomt met 70 ten honderd der gemiddeld per 30 dagen In het tydvak van 1 Augustus 1938 tot en met 31 JuU 1939 van elk dier goederen hoeveelheid. Bovenbedoelde verboden zyn niet van toepas sing op verkoopen en afleveringen aan of ten behoeve van de bevoegde militaire autoriteiten en instanties, mits van de verkochte of afge leverde hoeveelheden onverwyid opgave wordt gedaan aan den directeur. ■yx eeds hebben ons eenige klachten bereikt over zekere ongewenschte V en voor ,je algemeene verhouding en geest schadelijke gedragingen van militairen jegens burgers en omgekeerd. Zonder een overdreven waarde aan deze nog slechts zeer incidenteele klachten te willen hechten en overtuigd van de on mogelijkheid om deze geheel en overal en altijd te kunnen voorkomen, meenen wij toch, vooral met het oog op de toe komst, eenige algemeene gedachten over de houding van militairen en burgers. Bij het ook grootendeels nog ten over vloede, te moeten formuleeren. De ver houding tusschen militairen en burgers moet gebaseerd zijn op wederkeerlg respect, wederkerige hulpvaardigheid en wederkeerige waardeering. Verdedigers en verdedigden behooren bij elkaar en verleenen elkander hun beteekenis. Het gaat niet aan, op gemoblliseerden neer te zien, omdat het .jnaar soldaten” zijn. Evenmin als militairen het recht hebben burgers als een soort korveeërs te behandelen. Respect moet worden ver diend. Het soldatentenue geeft geen vrijheid om zich allerhande gedra gingen te permitteeren, waarvoor men zich als burger zou hebben geschaamd. Maar het Soldatentenue verleent den drager ook géén aureool, waarvoor bur gers zonder meer hebben te buigen en te knipmessen. Iedere gemobiliseerde moet zich voortdurend voor oogen hou den, dat hij In zijn persoon de weer macht vertegenwoordigt, die het zonder de sympathie, de loyale medewerking, de waardeering en het vertrouwen van de burgerbevolking niet stellen kan. Iedere burger heeft zich voor oogen te houden, dat het meerendeel der gemoblliseerden burgers zijn net als hij, alleen met dit verschil, dat zij zich doorgaans meer en grootere offers hebben moeten getroosten en nog lang zullen moeten getroosten terwllle van het landsbelang dan hij zelf, en dat het militaire beroep bestaat in het met geheel zijn persoonlijkheid die nen van vorstin, land en volk. Een goede en kameraadschappelijke verhouding tusschen militairen en burgerbevolking kan niet in stand gehouden worden, in dien militairen zich onbetamelljk gedra gen tegenover vrouwen en meisjes en van den anderen kant indien vrouwen en meisjes zichzelf vogelvrij verklaren voor de onbetamelijkheden van militairen. Om respect af te dwingen, moet men eerst zich zelf respecteeren. Wie zichzelf niet respecteert, kan geen aanspraak maken op respect van anderen. Al hebben wij geen reden om te ver onderstellen, dat er in het algemeen reeds van wantoestanden moet worden gespreken, wij achten de mogelijkheid, dat op den duur wantoestanden zouden kunnen ontstaan, helaas niet zonder reden allerminst denkbeeldig.. Het is daarom beter tijdig en ernstig te waar schuwen vóór het te laat is. Burgers en soldaten, bevolking en gemoblliseerden, respecteert u zelf en elkander, alleen dan kan een wezenlijk goede geest gehand haafd worden, die de sterkste kracht zal hUjken pp het beslissend» moment. Zooals In de memorie van toelichting by het ontwerp oorlogszee- en luchtvaarverzekerings- wet 1938 uitvoerig werd uiteengezet, is het voor een land zooals Nederland, dat ten aanzien van zyn voedselvoorziening in zoo groote mate op zyn scheepvaart is aangewezen, noodzakeiyk het vervoer per schip zooveel mogelyk in stand te houden. Ten einde nu te voorkomen, dat het zeeverkeer wordt belemmerd door de onmoge lijkheid om voldoende dekking tegen het mo- lestrlsico te verkrygen, geeft de zee- en lucht- vaartverzekeringswet 1939 den minister de bê-, met opkomst in militairen dienst, het voor- voegdheld namens den Staat onder bepaalde voorwaarden herverzekerlngs- en verzekerings overeenkomsten aan te gaan tegen het gevaar van molest, zoomede tegen de gewone trans- portgevaren Ter uitvoering van deze wet werden een aan tal algemeene richtlynen vastgesteld. Aanstonds is aangevangen met inventarisatie van landbouwproducten, veestapel en veevoeder by lederen akkerbouw- en veeteler, ten einde zoowel de totale behoefte aan veevoeder als de oogstvoorraden te leeren kennen, o.a. met het oog op distributie van de beschikbare voorraden. In aansluiting hieraan zyn voor een groot aan tal producten, voor de voeding van mensch en dier van belang, de voorraden by handel en Industrie opgenomen. Het was onvermydeiyk gedurende de eerste dagen een algeheel verbod van aflevering en vervoer van de voor Inventarisatie aangewezen producten af te kondigen, uiteraard met vol doende mogeiykheld tot verkryglng van dispen satie In noodgevallen. Ware zulk een verbod achterwege gebleven. dan zou de voorraads- opname zeer zyn bemoeliykt, wellicht Illusoir zyn geworden. Dit algeheel verbod, hetwelk natuuriyk voor betrokkenen allerlei overigens onvennydeiyke moeliykheden opleverde, is inmiddels voor vele producten al dan niet voor- waardeiyk Ingetrokken. Naar gelang zulks door het treffen van nadere maatregelen mogelyk wordt, zal het afleverings- en vervoersverbod ook verder worden verzacht of opgeheven. Voor zoover met reeds op grond van de land- bouw-crlslswet 1933 In- en uitvoer van voedings producten van eenlg belang waren gemonopoli seerd, Is zulks geiyktydig met de afkondiging der mobilisatie geschied; hierdoor Is bereikt, dat thans alle in- en uitvoer op voedingsgebled wordt gecontroleerd door de verschillende cen trale landbouw-crisis-organen, de zg. centrales, welke alle by de economische defensiemaatrege- len volledig zyn Ingeschakeld. Een andere belangryke maatregel heeft be trekking op den aankoop in het buitenland resp. den aanvoer naar Nederland van voedings- gronastoffen voor mensch en dier. Aangezien de ontwikkeling van den internationalen toestand thans nog niet kan worden overzien en de noodzaak van centralen aankoop In het buiten land spoedig naar voren kan treden, is in over leg met de betrokken groepen belanghebbenden als onderdeel van de Nederlandsche Akkerbouw- centrale een centraal inkoopbureau (officleele naam: Oraan-lnkoop-bureau) opgericht, het welk alle belangryke te importeeren voedlngs- grondstoffen omvat en waaraan voor elk pro duct of voor elke productengroep deskundigep uit de kringen van den particulieren handel en de coöperaties zyn verbonden. By den opzet van de distributie is aller eerst pitgegaan van het standpunt, dat de handel zooveel mogelyk over de gewone kanalen moet blyven loopen. In de tweede plaats is uitgegaan van de gedachte, dat distributie niet slechts zal geschieden, wan neer er schaarschte Is. Gedistribueerd zul len worden ook die artikelen, waarvan de productie voldoende is voor den afzet in Nederland, maar waarby gevaar bestaat, dat de voorraden zullen worden weggekocht. De distributie zal zoo noodig worden aan gevuld met een systeem van maximum pry zen HeA hotel-, zooveel i Warftii 1e mobilisatie heeft een groote om- I wenteling teweeggebracht In de’ maatschappelijke verhoudingen- De militaire autoriteiten en het leger zijn in de burgermaatschappij op den voorgrond geschoven en honderdduizen den burgers zijn soldaat geworden. Deze vreedzame revolutie met het oog op mogelijk oorlogsgevaar heeft zich over het algemeen naar wensch en behooren en in goeden geest voltrokken. De nood zakelijkheid van de algemeene mobili satie stond boven allen redeiyken twijfel verheven en de volstrekte onvermijdelijk heid van haar doorgaans niet aangename gevolgen werd door een ieder erkend- Tegenover het gevaar van het grootste onheil, dat ons land en volk zou kunnen overkomen, worden zelfs groote onge makken en zware offers naar verhouding klein en licht te dragen. Terecht hebben de hoogste legerautoritelten en burger lijke overheden om strijd hun hooge vol doening en waardeering uitgesproken over de wijze, waarop de getroffen maat regelen in goede samenwerking werden aanvaard en uitgevoerd. Hier en daar moge al een en ander hebben gehaperd of onnoodigen last hebben veroorzaakt of in het honderd zijn geloopen, „lm Groszen und Ganzen” had alles een vlot verloop. En nu staan onze mannen aan de grens en aan de kust, nu zijn dorpen en gehuchtén practisch garnizoenen ge worden, nu hebben het stads- en straat beeld overal in den lande een veldgroenen militairen toets gekregen, soms overheer- schend en altijd in sterke mate. Ons land is paraat, op alle mogelijke gebeurlijk heden voorbereid en nu is het zaak den goeden geest onder burgers en militairen ook onderling en wederkeerlg in stand te houden. Dat zal op den duur, vooral op den vermoedelijk langen duur, moei- lijker blijken dan nu. Het is nu eenmaal gemakkelijker iets te beginnen dan vol te houden, en op het volhouden komt het tenslotte toch aan. Hoe sterk en alge meen en levendig het besef ook moge zijn van onze onwrikbare saamhoorlgheld en hechte solidariteit tegenover het allen gelijkelijk bedreigende gemeenschappe lijke gevaar, hoe langer die bedreiging duurt, hoe meer de indruk daarvan zal verslappen en hoe meer de afzonderlijke belangen zoowel van het leger als van de burgerbevolking als van den indlvidu- eelen militair en van den individueelen burger zich weer naar voren zullen drin gen en aanleiding kunnen geven tot botsingen en wrijvingen. Het verleden van 1914 .tot^ 1918 heeft dat geleerd en deze les mag niet vergeten worden en moet tot zorgzaamheid en waakzaamheid aansporen. Minister Steenberghe besluit dit onder deel met woorden van hulde aan het adres van de politle-autorltelten en van de pers, die op zulk een krachtige wyze hebben me degewerkt om het hamsteren en het opdry- ven van pryzen tegen te gaan, waardoor by het groote publiek het vertrouwen is geves tigd in den wil van de overheid om den consument te bescherm»— De minister van Economische Zaken vestigt er de aandacht van beiangnebbenden op, dat de directeur van het Ryksbureau voor bouw materialen heeft besloten, de dispensatie van 't verbod cement te verkoopen of af te leveren, zonder daartoe van hem verkregen schrifteiyke vergunning, met ingang van 1 October 1939 op te heffen. Indien en voor zoover deze hande lingen geschieden door producenten en impor teurs van cement. Vergunningen moeten schril telyk op by het Ryksbureau voor bouwmaterialen. Keizers gracht 1113 te Amsterdam, verkrygbare for mulieren worden aangevraagd. Nadere inlichtingen kunnen, behalve by het Ryksbureau, ook worden ingewonnen by afdeellng Economische Voorlichting van Departement van Economische Zaken. Rynstr. 24 te s-Gravenhage en oy de Kamers v. Koop handel en Fabrieken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1939 | | pagina 5