ONS BLAD
Vredesvoorstellen
voortgezet
aangekondigd
Spreekt Hitler morgen
den Rijksdag?
Vorming van een kleinen Poolschen
bufferstaat zou worden
Berlijns vredesoffensief wordt
DIJJIRS
s
L
^DOMINIT
over
rede
Het nieuws van heden
Kard. Mundelein
overleden
Kleine aanvallen
afgeslagen
DEIN HAAG
Buitenbol...
Verbazing
Churchill’s
Parys meldt:
BLIJFT ITALIË VERDER
NOG NEUTRAAL 7
ACHT ZWEEDSCHE
SCHEPEN OPGEBRACHT
ENAvanMEVERDEN
„NIEUW-AMSTERDAM*
BLIJFT IN AMERIKA
DINSDAG 3 OCTOBER 1939
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
8,
A
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
ACCOUNTANT, lio nêo.unievacc
Welwillende houding
tegenover Franschen
Het Weer
H
„Het vredesoffensief is
op marsch”
^VX\\\\\\UIIIIIHf/f////////ZZ^
h
Mededeelingen van Radio Rome
over Ciano’s besprekingen
te Berlyn
Duitseh antwoord op
Churchill’s rede
AMSTERDAM TEL.9OJÓ1-225Ó1
P.C. HOOFTSTR. 7 am 6 uur 2J72J
Aartsbisschop van Chicago en
herder van zeldzame gaven
en groot en ijver
Romeinsche pers pleit
voor vrede
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
tus
meest matige Noord-Oosteiyke wind.
scheen
op
een
Z. Em. kard. Mundelein
I
S3
Stand op Dinsdag 1» uur vj*.: 1SZJS
Vorige stand; 753.6
Reeds duizenden Engelsche soldaten zijn in Frankrijk aangekomen. De ontsche
ping van een troepentransport
Verdere besprekingen over Europa's lot. Graaf Ciano op de nieuwe Rlfkskanselarij
te Berlijn in gesprek met Hitler. Rechts ziet men Rijksministtr Von Ribbentrop
de rede, die Churchill Zondagavond voor de
radio heeft uitgesproken.
Het blad schrijft o.m.:
|Am»t«uJan^Te^36948 -Maimixstr425
Men staal niet op het standpunt, dat de
vredesboodschap van Von Ribbentrop reeds
dezelfde waarde heeft als een voorstel langs
diplomatleken weg. Men heeft echter alle
reden om aan te nemen, dat Hitler in zijn
rede, die hij vermoedelijk Donderdag in
den Rijksdag zal houden, nog uitvoeriger op
het Duitsche standpunt Inzake den vrede
in zal gaan. Politieke kringen te Berlijn.,
komen echter met klem op tegen de door
het Engelsche ministerie van propaganda
rondgestrooide denkbeelden, dat het Dult
sche vredesaanbod op zwakheid zou berus
ten -
Vooral op sociaal gebied zag hü scherp en ver
vooruit en wist met groote geestkracht en prao-
tisch Amerikaansch Inzicht te Ijveren voor het
„alles herstellen in Christus” op een wijze die
hem de hoogachting en eerbied deed verwerven
óók van alle nlet-katholieken. Sinds 25 Maart
1924 maakte de prelaat deel uit van het H. Col
lege van Kardinalen, waarin hij werd opgeno
men tegelijk met Mgr. Hayes, aartsbisschop van
New York.
Het levendig temperament van den over
leden kardinaal deed hem de laatste Jaren
herhaalde malen woorden uiten tegen Dult
sche politieke methoden. Men zal zich verder
nog herinneren, hoe Z. Em. het vorige jaar
in November Italië bezocht en met veel eer
bewijzen door de Italiaansche regeering te
Napels werd ontvangen.
ROME, J Oct. (Reuter). De Berltjnacbc
correspondent van de „Messaggero” meldt,
dat Hitler voornemens zou zijn Woensdag
een rede in den Rijksdag te houden. Daarin
■ou ojl worden aangekondigd de vorming
van een kleinen Poolschen bufferstaat. De
correspondent voegt hieraan toe, dat naar
men aanneemt het doel van Ciano's bezoek
was, dezen van den nieuwen toestand op de
hoogte te brengen, zoodat me* zeker was
van den ItaHaanschen steun.
De Westersche mogendheden zouden moeten
begrUpen. dat het Duitschland. Rusland en Ita
lië thans niet te doen is om het sluiten van
een compromis ot om het behalen van een
tijdelijk voordeel, maar om een werkelljken.
duurzamen vrede, gegrond op de erkenning van
elkanders belangensfeer
Maandagochtend om elf uur vond een laatste
bespreking plaats tusschen rljksminlster Von
Ribbentrop en graaf Ciano over den Euro-
Peeschen toestand.
Ciano heeft zich, zooals reeds gemeld, naar
Rome terugbegeven om er den Duce verslag
uit te brengen over zijn besprekingen te Ber
lijn.
Het koloniale vraagstuk is. naar men hier
zegt, niet actueel. De teruggave van zijn
koloniën is voor Duitschland nooit een
casus belli geweest, hoewel men om rede
nen van recht en eer dezen eisch nimmer
zal laten varen. De koloniën on zich zijn
voor Duitschland dan ook geen reden om
den oorlog voort te zetten
Churchill neemt wederom een historisch mis
verstand on zijn rekening, want in de Moskou-
sche verklaring is den Engelschen weliswaar
de verantwoordelijkheid over oorlog en vrede
in handen gelegd, maar niet de beslissing over
overwinning en nederlaag. Deze oorlog wordt
op grondslag van wederkeerigheid gevoerd en
dat geldt even goed voor de methoden als ten
slotte ook voor de doelstellingen. Churchill en
de Engelsche regeering vergissen zich wanneer
zjj gelooven, dat zij het doel der vernietiging
van Duitschland zonder overeenkomstige reac
ties In het Engelsche volk ongestraft kunnen
afkondigen. Het kan voor Engeland nog zeer
veel erger worden.
Wanneer de Engelschen het gevaar uit
dagen, moeten zij zich niet verbazen over
de Europeesche dynamiek, welke zij daar
mede losmaken en die geen rekening zal
houden met de tradities der Britsche poli
tiek, voor zoover deze in strijd zijn met den
zin van onze eeuw- Wil Churchill zfto
vraagt het blad tenslotte het continent
LONDEN, 2 Oct. (Reuter). Het Omroep-
■tation Rome heeft vanavond medegedeeld,
dat het bezoek van Ciano aan Berlijn ge
legenheid heeft geboden voor een bespreking
van beslissingen van Duitschland en Italië
in verband met den nieuwe* toestand. Deze
besluiten, ildu werd gezégd, beoogen een
rechtvaardigen vrede en voorzien in de eer
ste plaats in de vorming van een nieuwen
Poolschen staat als Dultsch protectoraat. In
dezen nieuwen staat worden niet de door
Rusland bezette gebieden en de districten,
welke het voorwerp van de oorspronkelijk
Duitsche etochen waren, opgenomen.
In de tweede plaats i lluil de besluiten
in het bijeenroepen van een Europeesche
conferentie tot regeling van de koloniale
vraagstukken betreffende de Middellandsche
Zee, die voor Italië van vitaal belang zijn.
De omroeper seide. dat deze week waar
schijnlijk vredesvoorstellen op dezen grond
slag gedaan zullen worden.
STOCKHOLM. 2 Oct. (Reuter). Acht Zweed-
sehe ^ehepen werden heden door de Duitsche
marine en luchtmacht opgebracht. Aldus meldt
een Zweedsch communiqué.
r
Hiller zou morgen in den Rijksdag
rede houden.
De Duitsche bladen wijzen er op, dat een
week vol beslissingen is gekomen. Daarbij wordt
er de nadruk op gelegd, dat de teerling nog niet
U geworpen en het vredesoffensief nog steeds
op marsch is.
De Berlijnsche correspondent van het ..Ham
burger Fremdenblatt” stelt in het licht, dat in
dit grootere verband uiteraard ook de Berljjn-
sche besprekingen van den ItaHaanschen mi
nister van Buitenlandsche Zaken gewaardeerd
moeten worden. 'Zij zijn geëindigd met dezelfde
•nelheld, die voqr het diplomatieke succes van
Duitschland in de laatste weken karakteristiek
Is geworden. De correspondent wUst er verder
op, dat een slotcommuniqué ook ditmaal niet
hoodig was, aangezien de vriendschappelijke
•ard van de betrekkingen tusschen de verbon
den staten iedereen bekend is en in duurzame
verdragen is vastgelegd. Overigens, zoo gaat
-une Eminentie Kardinaal George Mundelein
.rd geboren te New York op 2 Juli 1872. Na
in voorbereidende studiën te hebben verricht
n het Manhattan College en vervolgens in het
Sint Vincentlus-Semlnarie te Beakty. kwam hij
naar Rome om daar zijn theologische studies te
voltooien en priester te worden gewijd in het
jaar 1895. In zijn vaderland teruggekeerd werd
hU belast met de zielzorg te Williamsburg, om
spoedig daarna een benoeming te ontvangen als
secretaris van het bisdom Brooklyn, welke functie
hU vervulde tot 1909. Intusschen was hij door den
H. Stoel benoemd tot huisprelaat en werd in
laatstgenoemd Jaar coadjutor van Mgr. den bls-
schop van Brooklyn met den titel van blsschop
van Lorima. Zes jaren later werd hU overge
plaatst op den aartsbisschoppeUjken zetel van
Chicago. In deze waardigheid ontwikkelde Mgr.
Mundelein op bewonderenswaardige wUze zUn
zeldzame gaven als herder vol apostollschen Uver
voor de geesteUjke belangen zUner priesters en
leeken-geloovigen en zUn buitengewone gaven als
organisator.
PARIJS, 2 Oct. (Havaa) Het Fraa-
ache legerbericht van hedenavond luidt:
„PlaateelUke vjjandelUke aanvallen wer
den afgeslagen ten zuiden van Saarlouis
en in bet oosten van het Saargebied. In
deze laatste streek schoot de vjjandelUke
artillerie op de Duitsche plaatsen achter
onze Unies.”
De Duitsche pers staat eveneens in het tee-
ken van het bezoek van den Italiaanschen mi
nister van Buitenlandsche Zaken aan Berlijn.
De ..Berliner Boersenzeitung” acht het bewijs,
dat de spil nog onverzwakt is gebleven weer
geleverd. Alle bladen slaan nog steeds een feilen
toon aan tegen Engeland waarbij vooral Wln-
ston Churchill het zwaar te verantwoorden
heeft. Frankrijk wordt overal veel meer ont
zien. Gisteren nog. toen de Duitsche radio een
.Wunschkonzert” gaf. werd op het verzoek van
„eenlge soldaten uit de Maginot-llnie” het be
kende Franache liedje „Pariez mot d’amour" ten
gehoore gebracht.
Maar ook ten opzichte van Engeland laat
men, ondanks alle onvriendelukheden. dóór
schemeren. dat, nu de nieuwe ordening in Oost-
Europa eenmaal een feit is geworden, er geen
reden voor voortzetting van de vijandelijkheden
meer bestaat.
Nog in zUn laatste rede heeft Hitler il)n
Bewondering geurt ten aanzien van het
Britsche wereldrijk Ondanks de heftige
aanvallen is het wel zeker, dat men hier
graag m vriendschappelUke verhouding tua-
schen Engeland en Duitschland zou zien
maar op die voorwaarde dan. dat Engeland
de machtspositie van Duitschland in Mld-
den-Europa niet probeert aan te tasten
Het s.s. Nieuw-Amsterdam”, het vlaggescnq
van de HollandAmerika LUn, zal- voorloopig
niet meer in de Rotterdamsche haven terug-
keeren, aldus bericht United Press aan zUn bla
den. Het grootste Nederlandsche passagiers
schip. dat na veel strubbelingen den 22sten
September van Rotterdam naar New York ver
trok, is bestemd om eenige korte pleziertochten
te n'« *en naar West- en Zuld-Amerika en het
is dientengevolge in den afgeloopen nacht niet,
zooals aanvankelUk was bepaald, naar Neder
land vertrokken, doch in de haven van New-
York gebleven. De 130 passagiers die voor de
„Nieuw-Amsterdam” hadden geboekt. zUn
overgeplaatst naar het s.s. ..Zaandam”, dat in
de plaats van de ..Nieuw-Amsterdam". de reis
naar Nederland heeft aanvaard.
De ..Nieuw-Amsterdam” zal dus niet, zooals
de directie van de „Holland-Amerika LUn’ ons
nog slechts enkele dagen geleden positief be
vestigde. in de Rotterdamsche haven opgelegd
worden.
Het blUkt thans ook. dat de passagierstarle-
ven van en naar Amerika zUn verhoogd. Reeds
kort na de verhoogde assurantlepremiën en het
invoeren van de molestpremie heeft de H. A. L.
haar passaeierstarieven met 40 pet. opgeslagen
hU verder, zal men van de rechtstreeksche ef
fecten der besprekingen, weiger verloop in Ber-
Hjn met de grootste tevredenheid beoordeeld
wordt, te zUner tUd ook in het buitenland ken-
bis krUgen.
Den tegenwoordigen toestand ziet de corres
pondent als bepaald door tweeërlei factoren:
boor de gemeenschappelUke pogingen van
Duitschland er Rusland om den vrede te her
stellen en door het feit, dat de Imperiale in
goed van het neutrale Italië eveneens ten gun
ste van den vrede in de weegschaal geworpen
Wordt. Hieruit vloeien, ook onafhankelUk van
be Duitsch-Italiaansche belangengemeenschap.
*ëer belangrijke voorwaarden voort voor een
h*uwe samenwerking tusschen al die kringen.
Welke zich identtficeeren met een verlenging
*n verdieping van den heerschenden oorlogs
toestand
Over de pogingen van Churchill om de neu-
tfale houding van Italië propagandistisch tn
®hgelschen zin uit te buiten kan men aldus
b® correspondent slechts glimlachen.
De .Deutsche Allgemeine Zeitung" publiceert
hoofdartikel, waarin het blad antwoordt op
Onze BerlUnscbe correspondent geïnde heden
nacht: 1
De Engelschen hebben zoo weinig geleerd van
het resultaat van hun mislukte voorspel in
Moskou, dat zfj reeds weer verwachtingen neb
ben ten aanzien van Rusland. En wanneer men
nu leest, wat Churchill Zondag het Engelsche
publiek vertelde, komt men uit rijn verbazing
niet meer los.
Men vestigt er hier sterk de aandacht
op, dat de neutrale houding, die Italië tot
dusver aannam, bepaald werd door het stre
ven, het Europeesche conflict zooveel mo-
geljjk te localiseeren en den vrede te her
stellen. Mochten Mussolini’s vredespogingen
echter vruchteloos blijken te zUn, dan zal
Italië zijn houding moeten herzien en zou
den de spil-mogendheden opnieuw overleg
met elkander moeten plegen over de dan te
nemen maatve-ei^n
In afwachting van de rede van Hitler
wordt hier het vredesoffensief voortgezet.
Van bevoegde zUde deelde men ons heden
avond naar aanleiding van het bezoek van
den Italiaanschen minister van Buiten
landsche Zaken. Graaf Ciano, aan de RUks-
hoofdstad mede
5
het oorlogsdoel leveren, dat wU tegen En
geland nog niet hebben?
De beteekenis van de reis van Ciano naar
BerlUn wordt door de Romeinsche avondbladen
krachtig in het licht gesteld.
„Glomale d’Italia” verklaart: „Deze reis
moet niet beschouwd worden als een op zichzelf
staande gebeurtenis, maar hoort thuis in het
kader van die politiek, welke Duitschland en
Italië hebben ontwikkeld met het oog op het
aigemeene doel van een vrede met rechtvaar
digheid. Deze politiek is reeds op vitale pun
ten van het vasteland op gelukkige wUze ten
uitvoer gelegd De vermaningen en tUdige ini
tiatieven van BerlUn en Rome zUn echter niet
aanvaard en een vrede der rechtvaardigheid Is
afgewezen. Aldus is een toestand ontstaan, die
een deel van Europa in oorlog heeft gestort.
Italië heeft zich daardoor echter niet laten
ontmoedigen. De actie, die de Duce ter redding
van den vrede heeft ondernomen is bekend en
door de tegenstander? zoowel als door alle vol
keren van Europa gewaardeerd.
Ondanks het feit, 'dat reeds verscheidene
weken zUn voorbUgegaan, is nog niets gebeurd,
dat niet weer goedgemaakt zou kunnen worden
en de gedachte van een op rechtvaardigheid
gegrondvesten vrede, die beantwoordt aan de
gerechtvaardige wenschen der volkeren en tege-
lUkertUd Europa een lange periode van veilig
heid en van rustigen socialen vooruitgang waar
borgt, kan door geen enkele regeering en vooral
ook door geen enkel volk afgewezen worden
Ook bu de westelUke mogendheden ziet men
hier en daar twee stroomlngen en men zou
willen hopen, dat de gezonde, van hun verant-
woordelUkheid bewuste krachten eindelUk de
overhand kregen op die, welke toestemmen in
een rampspoed.
llllllllllllllllllllllllllllillllillllllllllllllltlIC.
In het Noorden plaatseljjk eenige buien,
overigens overwegend droog, gedeeltelijk 3
bewolkt, zelfde temperatuur als gisteren, 3
Zon op 7.02 onder 1836. Licht op 1&06. 3
Maan op 21.06 onder 12.00 6 Oct. -S
L. K.
NEW YORK. 2 Oct. (Reuter).
Kardinaal Mundelein, Aartsbisachop
van Chicago, is heden op 67-jari-
:en leeftijd overleden
Kardinaal Mundelein. Aartsbisschop
Chicago, overleden.
Wetsontwerp ingediend tot heffing van
opcenten op de gemeentefondsbelasting.
De besprekingen die Hitler en Von Ribben
trop met Ciano voerden hadden op de eerste
plaats tot onderwerp den door t Dultsch-Rus-
slsche verdrag geschapen toestand in Ooet-
Europa. Hoewel de besprekingen zich niet tot
Polan beperkten is van een nieuwe ordening in
Zuid-Oost-Europa niet gerept, aangezien de
politieke constellaties in deze gebieden niets te
wenschen zouden overlaten. Door het Dultsch-
Russische accoord zUn de Italiaansche belangen
in den Balkan op geenerlel wUze in het gedrang
gebracht, en er bestaat niet de minste aanlei
ding om combinaties te maken omtrent een
wUzlging van den status quo in die gebieden.
Hitler en Ciano hebben echter niet alleen ge
sproken over de dingen die in het verleden
liggen, maar ook over de dingen die zullen ot
zouden kunnen gebeuren. Over de mogelijkhe
den van den vrede in Europa, de gevolgen die
een voortzetting van den oorlog voor de ge
meenschappelUke Duitsch-Italiaansche politiek
zou moeten heb^e-
„Engeland heeft moeten toezien, hoe
schen Duitschland en Rusland een grens der
wederzUdsche belangen is overeengekomen,
waarbU de Duitsche invloed nu verder naar
het Oosten reikt dan de oorsm onkelüke afba-
kenlngslUn den Engelschen scheen aan te
dulden.
760
De mijnenveger ,Jan van Gelder” is Maandagmiddag van Terschelling naar Den Helder versleept. De oorlogsbodem na aan
komst te Den Helder. Duidelijk ziet men de beschadiging van den achtersteven en de groote ravage, welke aan
dek werd aangericht