ONS BLAD
vliegvelden
en
Hitler bezoekt Warschau
De Sovjet-Unie krijgt recht op het
houden van vlootbases
Duitsche troepen
defileeren
Saradjogloe heden
aan de beurt
Letland sluit een pact
met Rusland
Niets
heden
van
nieuws op
het Westfront
Een zeeslag bij
Helgoland
Voorstellen aan
Litauen
Militaire Geneesk.
Dienst 125 jaar
W ederzijdsche
bijstand beloofd
L
AMERIKAANSCH SCHIP
BEDREIGD?
IN DIT TEEKEN
»*a he* geluk der BK. ver
loofden! Hen lij he* drogen
von den ^Auxilium de
aanbevolen»
zuiver gaud,
gladden ver- F
lovingsring I
FINLAND NIET NAAR
MOSKOU UITGEN00DIGD
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 6 OCTOBER 1939
n
L
Verwachtingen over
de Rijksdagrede
Fransche communisten
verlaten hun partij
BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
GROOT H AN DELSPRIJS BOTER
1.45 PER KILO
Het W eer NMHuwiiiiiiuittiiiiiiMiiiiHiiiiiiiiiiiiim^
DRIE EN DERTIGSTE JAARGANG No 311
Zweden verbiedt een
boek over Goering
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Alge-
S
Oct.
O
o
Zaterdag défilé te Den Haag
waarjenomen,
A
J.
r
I
Het boek
Op de algemeene begraafplaats te Huisduinen had Donderdagmiddag te begrafenis met militaire eer plaats van den korp.~
t
machinist J.
b
■MS
B
a
o
K
n
Turksche regeering heeft haar
houding omtrent Polen
nog niet bepaald
Socialiatiach Vakverbond zal
worden hervormd
Uit Ankara wordt volgens Reuter van wel
ingelichte zijde vernomen, dat de Turksche
regeering haar houding ten aanzien van
Polen nog niet heeft bepaald. Men voegt
hieraan toe, dat de tijd nog niet is geko
men hieromtrent voorspellingen te doen.
In de groote vergaderzaal van het departement van Binnenlandsche Zaken is Donderdagmiddag het Algemeen Steuncomité
1939 geïnstalleerd door H. K. H. Prinses Juliana, eere-presidente van het comité. Rechts naast de Prinses, de voorzitter van het
comité, staatsraad mr. J. B. Kan
Letland werd een
en bijstand onder-
eeda
nng
rer
en
meld by de gemeentehuizen in de
voorsteden om de communistische
raden te vervangen.
Litauache regeering vergadert
De Lltausche regeering is Donderdag om 17
uur onder voorzitterschap van den president
der republiek wederom bijeengekomen.
s»
1-
■V
»-
d
at
J-
ar
ie
RIGA, 5 Oct. Renter)Volgens bier ont
vangen berichten heeft de Litausche regee
ring besloten in beginsel de Sovjet-voorstel
len te aanvaarden. Deze omvatten een aan
zienlijk nitgebreiden handel, transito langs
den spoorweg Romny-Wilna-Llbau en te
rugkeer van het ethnologisch Litausche deel
van het district Wilna naar Litauen.
in
Be-
I
mor
de
dat
ïwel
?ns-
sliM
kan
iaar
?oed
neid
ter-
elen
naet
fen
en-
?n-
ras
ten
len
Bt-
10
Len
en.
m-
xr
aet
is
ter
?e-
SH
•rd
la
in
i de
lOO-
Jla-
1 ik
nen
:un-
toe-
noi-
ma-
te
vor-
i in
kan
iien,
ter-
van
nen
M.
ond
I en
kan
een
kan
lad.
toet
•en;
LTd-
raat
nen
nen
un-
i«e-
ken
wat
i in
de
nale
md-
men
i&al
den
kan
000
be-
het
na-
!en,
zyn
jer-
4&d
oop
um
%en.
te
lier
aar
apt.
en-
mei
pist
zit-
Jok
de
Hoofdkwartier van den Führer,
5 Oct. (DJ4JL). Hitler heeft heden de
troepenorganisaties bezocht, die Warschau
hebben belegerden thans vrij komen. Aan
het slot van z(jn bezoek marcheerden eenige
troepenafdeelingen langs den Führer.
=71IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIilllllllllllllllllllllUmillltllllilllllllG=
WASHINGTON. 6 Oct. (Reuter) Het
verhaal van de Iroquois heeft te Washing
ton niet weinig opwinding veroorzaakt,
hoewel de algemeene opvatting in regee-
ringskringen is. dat het bericht een onge
bruikelijke propagandamanoeuvre beteekent.
doordat het uitgaat van de gedachte, dat
het Amerikaansche publiek geloof heeft ge
hecht aan de Duitsche bewering, dat Chur
chill de Athenia heeft tot zinken doen bren
gen. Dit Is. aldus zegt men met nadruk,
niet het geval.
Merkwaardige mededeeling van
den Duitachen vloot-
commandant
MOSKOU, S Oct. (Reuter).
Vandaag ia een pact van wederzijd-
achen bijstand tusscben de Sovjet-
Letland onderteekend.
VOOR HET GEHEELE LAND:
PARUS, 5SOct. (Havas). Het Fransche
legerbericht van hedenavond luidt:
Een kalme dag aan het geheele front. Op
verschillende deelen van het front waren
de verkenningsafdeelingen actief.
vertrouwen kijkt dc natie, dank zjj u. weer naar
haar weermacht en haar leiding. Wij herden
ken onze gevallenen, die evenals de twee mil-
Uoen dooden van den wereldoorlog hun eigen
leven gaven, opdat Duitschland zou leven. On
der de vanen, die In trotsche vreugde allerwege
in Duitsche landen wapperen, staan wij dichter
dan ooit naast elkander en binden den storm
band vaster. Ik weet, dat gij tot alles bereid
zijt in het geloof aan Duitschland.”
Naar aanleiding van het einde van den Pool-
schen veldtocht heeft Hitler een dagorder aan
de soldaten van de weermacht in het Oosten
uitgevaardigd. De inhoud luidt: „Op den eersten
September zijt gij op mijn bevel aangetreden
om ons rijk te beschermen tegen de« Poolschen
aanval. In voorbeeldige wapenbroederschap
tusschen leger, luchtwapen en marine hebt gij
de u opgelegde taak ten uitvoer gelegd. Gjj
hebt moedig en dapper gestreden. Vandaag heb
ik de tegen het versterkte Warschau in het
veld gebrachte troepen kunnen begroeten. Deze
dag sluit een strijd af, die melding maakt van
het beste Duitsche soldatendom. Met mi) dankt
HOOFDKWARTIER VAN DEN FUEHRER,
5 Oct. (D.N.B.) Omtrent het bezoek van Hitler
aan de troepen in Warschau wordt nog gemeld,
dat Hitler na een korte militaire bespreking
zich naar de stad begaf. Tijdens den rit door
Warschau kon geconstateerd worden dat de
meeste gezantschaps- en ambassadegebouwen
onbeschadigd zijn. Het Italiaansche ambassade
gebouw is echter geheel vernield. Het onmid
dellijk daarnaast gelegen gebouw der Neder-
landsche legatie is vólkernen onbeschadigd. Zelfs
de ruiten zijn niet gesprongen, hetgeen een bewijs
vormt, dat in de UJazdowskle-allee geen gra-
u vol trots het Duitsche volk. In onwrikbaar naattreffer is gevallen.
Toen Hitler arriveerde hadden zich om rap
port, uit te brengen opgesteld: de opperbevel
hebber van het leger, overste-generaal von
Brauchitsch, overste-generaal Milch, de opper
bevelhebber Oost, overste-generaal von Rund-
stedt, overste-generaal Blaskowitz en von Rei
chenau, de generaals der vliegers Kesselring
en Loehr, de commandant van Warschau, luit.
Officieele kringen in Belgrado vernemen, dat
de Sovjet-Unie het behoud van den status quo
op den Balkan beschouwt als een onmisbare
voorwaarde .oor de veiligheid van de Zwarte
Zee aldus is hedenavond door den Joego-
Slavlschen omroep verklaard. Zooals aan dit
bericht werd toegevoegd, vernemen dezelfde
kringen, hoe alles in Rome er op wijst, dat de I
Italiaansche regeering geen reden ziet voor wij
ziging van haar houding jegens den oorlog.
MOSKOU, S Oct. (D-N.B.). Naar verna
men wordt, zal de bijeenkomst van den
Turkse hen minister van Buitenlandacbe Za
ken, Saradjogloe, met de Sovjet-Raastecha
staatslieden eerst morgen ptaata vinden.
Concessies aan Rusland en terug
keer van Wilna reeda dpor
Kaunas aanvaard?
BERN. 5 Oct. (Havas). Te Helsinki wordt
ontkend, dat ook de Finsche regeering een
uitnoodiging zou hebben ontvangen een
vertegenwoordiger naar Moskou te zenden.
Wel heeft de Sovjet-Unie het verzoek her
nieuwd de Aalands-eilanden niet te ver
sterken.
Naar w(j vernamen, zal Zaterdag 14 Oc
tober te Den Haag het 125-jarig bestaan
van de Militaire Geneeskundige Afdeeling
van ons leger worden herdacht. Op dien dag
zal des morgens half 12 een défilé van de
Militaire Geneeskundige Troepen worden
gehouden voor den Inspecteur van den Ge
neeskundigen Dienst, generaal-majoor N.
A. A. v. d. Roemer.
De mogelijkheid bestaat, dat H. M. de
Koningin deze parade zal bijwonen.
Unie en
Vandaar dat men zich te Washington af
vraagt, wat Duitschland probeert te winnen met
de uitwerking van een nieuwe propaganda op
een grondslag, welke reeds niet als echt wordt
erkend. De Iroquois heeft 584 personen aan
boord, passagiers en bemanning, die allen van
Amerikaansche nationaliteit zijn.
WASHINGTON. 5 Oct. (Reuter) Vol
gens een verklaring van het Witte Huls
heeft de commandant der Duitsche vloot
de Vereenlgde Staten ervan In kennis ge
steld, dat het Amerikaansche stoomschip
„Iroquois”, dat met Amerikaansche burgers
van Europa onderweg is, tot zinken zal wor
den gebracht, wanneer het de Amerikaan
sche kust nadert. De secretaris van
Roosevelt, Stephen Early, zeide, voor hjj
deze verklaring aan de journalisten over
handigde, dat de aangelegenheid volledig
besproken is in de bijeenkomst van het
kabinet en dat men besloten heeft, alle
feiten bekend te maken Early verklaarde,
dat admiraal Raeder. de Duitsche vloot-
commandant, de mededeeling aan den
Amerikaanschen marine-attaché te Berlijn
gedaan had. Roosevelt is er gisteravond
van in kennis gesteld..
Op 30 September werd te Berlijn als resul
taat van de Duitsche afweer gemeld, dat in to
taal 14 vijandelijke vliegtuigen aan het Wes
telijk front en boven de Noordzee vernield wa-
fan. Een nauwkeurig nagaan van het verloop
BUREAUX:
ALKMAAR, Hof 6, Telefoon 4550 en 4220
DEN HELDER, Statlonsttrsat 4, Telefoon 771
HOORN, Groote Noord 54, rood. Telefoon 412
SCHAGEN, Molenstraat 52, Telefoon 457.
ABONNEMENTSPRIJS.
Met Inbegrip ven gratis ongevallenverzeke
ring: voor Alkmaar 2— per kwartaal of
15 cents per week, voor buiten Alkmaar
250 per kwartaal of 20 cents per week.
Ultg. N. V- Drukk. De Spearnestad - Haarlem.
Kruisland, die bij de uitoefening van zijn plicht in dienst van het vaderland om het leven kwam bij het
ongeluk met de ,Jan van Gelder", Het vuurpeleton lost een salvo boven de groeve
Duitsche duikboot in
Chileensche wateren
De admiraal-opperbevelhebber der Chileen
sche vloot heeft tegenover den vertegenwoordi
ger van Havas verklaard, dat een in de haven
van Valparaiso dienstdoend officier op 5 Oc
tober om 4.10 uur den periscoop heeft waarge
nomen van een duikboot. Het onderzoek heeft
bevestigd dat hier sprake is van een Duitsche
duikboot. Chileensche schepen hebben instruc
tie ontvangen, om alle booten te verjagen, die
de Chileensche neutraliteit schenden.
generaal von Cochenhausen, de commandant
van het hoofdkwartier van den Führer, gene
raal-majoor Rommel en de chef van de veilig
heidspolitie, S.S.-groepsleider Heydrich.
In gezelschap van den Führer waren aange
komen: de chef van het opperbevel der weer
macht overste-generaal Keitel, rfjksleider der
S.S. Himmler, rijksmlnister dr. Lammers rijks-
leider di. Dietrich, rjjksleider Bormann, de ge-
neraals-majoor Joedl en Bodenschatz, opper-
groepsleider Sepp Dietrich, de persoonlijke en
militaire adjudanten van den Führer en de
chef-adjudanten oppergroepsleiders Brueckner
en overste Schmundt.
der luchtgevechten in de laatste dagen van de
eerste oorlogsmaand heeft nog uitgewezen, dat
de verliezen der Engelschen en Franschen niet
slechts veertien, maar zelfs 23 vliegtuigen be
dragen, waarvan 21 boven het westelijk front
en 2 boven de Noordzee vernietigd werden. De
Duitsche verliezen bedragen daarentegen slechts
*üf toestellen. In de geheele maand September
nebben de Duitschers hun westelijken tegen
standers verliezen toegebracht van in totaal 72
vliegtuigen, nJ. 27 Engelsche toestellen en 45
Fransche.
een bezoek aan Warachau.
DE PRIJS DER ADVERTENTIEN bedraagt 20 cl. P-
regel; Ingezonden Mededeelingen 40 ct p.
BIJ CONTRACT AANMERKELIJKE REDUCTIE
Uitvoerig tarief voor edverteeren bij ebo»»-
neMent wordt op eenvrage gaarne door onze
Administratie verstrekt.
i Sancto”
gesmeed vit
evenali dan
er van Ootmaraum
Centralen Raad van
Art. 4: De contracteerende partijen ver
binden zich geen bondgenootschap aan te
gaan of niet deel te nemen aan eenige coa
litie, gericht tegen een der partijen.
Art. 5: De tenuitvoerlegging van
mag in geen enkel opzicht schade
gen aan de souvereine rechten der partijen,
in het bijzonder aan haa- staatsorganisatie,
economische en sociale stelsels en militaire
maatregelen. Het ebied, aangewezen voor
de in art. 3 genoemde bases en vliegvelden
blijft territorium van de Letlandsche repu
bliek.
PARIJS, 5 Oct. (Havas). Twee der voor
naamste communistische leiders, Julien
Racamond en Benoit Fraction, zijn uit het
politieke bureau der Communistische Partij
getreden en als secretarissen van het Vak
verbond medewerkers geworden van Jou-
haux. Ook Marcel Erout, de voorzitter van
de bouwvakarbeidersorganisatie. is uit de
Communistische Partij getreden.
Léon Jouhaux, de secretaris-generaal van
het Fransche Vakverbond, schrijft in de
„Peuple”, het officieele orgaan van dit ver
bond, dat zoo spoedig mogeiijk de hergroepee
ring van het verbond moet worden voltooid.
Het moet thans gereorganiseerd worden om
zijn taak voort te zetten, waarbij alle commu
nistische elementen worden uitgesloten.
den over het
1939.
Art. 6: Dit pact treedt in werking door
*e uitwisseling der ratificatie-oorkonden. Deze
Uitwisseling zal te Riga geschieden binnen
•es dagen na den datum van onderteekening van
het verdrag. Dit geldt voor tien jaar en, indien
geen der «rtijen het noodzakelijk acht het
Pact een jaar voor het afloopen op te zeggen,
zal het automatisch gedurende tien nieuwe ja-
zen blijven gelden
Dit verdrag is opgemaakt in twee origineele
exemplaren, in de Russische en Letlandsche ta
len, op 5 October 1839 te Moskou.
(w^j Vyacheslav Molotof.
(w<.) Wilhem Munters.
t 1500- aon pn|xen. o a
von 80 Vioogt het groti»
ui de goede goud$mid»2oken
DIENST-AANBIEDINGEN. Govrsago of Aan-
gebodon, gaplaatst ondar da Omroeper-
rubriek 10 ct- per regel.
and en
Art. 1; De beide contracteerende par
tijen verbinden zich elkander eiken bijstand;
met Inbegrip van militairen bijstand, te
verleenen in geval van een dlrecten aan
val van de zijde van eenige groote Euro-
peesche mogendheid tegen de zeegrenzen
der partijen in de Oostzee of hun landgren
zen, door de territoria der Estlandsche en
Litausche republieken, alsmede de in art. 3
genoemde bases.
Art. 2: De Sovjet-Unie verbindt zich het
Letlandsche leger bijstand te verleenen In
bewapening en andere militaire uitrusting
op gunstige voorwaarden.
Art. 3: Ten behoeve van de waarborging
van de veiligheid der Sovjet-Unie en ter
consolideering van haar eigen onafhanke
lijkheid verleent de Letlandsche republiek
aan de Sovjet-Unie het recht tot het hou
den van vlootbasea in pacht en tegen
redelijken prijs in ds steden Liepaja (U-
bava) en Ventspils (Windawa) en van ver
scheidene vliegvelden. De nauwkeurige
plaatsen voor de bases en vliegvelden en
de grenzen daarvan zullen in wederzjjdsch
overleg worden vastgesteld. Voor de be-
scherming van de straat Irben wordt aan
de Sovjet-Unie het recht verleend op de
zelfde voorwaarden een basis voor kust-
artillerie aan de kust tusschen Ventspils en
Pitrags te vestigen. Voor de bescherming
der vlootbases, der vliegvelden en der kust-
artillerie-basis heeft de Sovjet-Unie het
recht op eigen kosten op de aangewezen
plaatsen land- en hichtmachttroepen tot
een strikt beperkt aantal te handhaven. De
maximale grootte dezer strijdkrachten zal
bjj speciale overeenkomst bepaald worden.
De tekst van het gesloten verdrag begint met
te herinneren aan het vredesverdrag van 11
Augustus 1920 en het non-agresslepact van 5
Februari 1932, en wijst er volgens Tass op dat
nauwkeurige regeling der betrekkingen in het
belang van beide partijen is
KOPENHAGEN, OeL (Kenter) Ver
klaard wordt, dat gisteren ter hoogte van
Esbjerg geluid ia waargenomen, dat op
kanonvuur geleek.
De berichten geven in zekere kringen aan
leiding tot de veronderstelling, dat ter hoogte
van Helgoland misschien een zeeslag heeft
plaats gehad.
Tot nu toe was te Londen nog geen en
kel bericht over een dergeltjken slag te ver
krijgen, aldus Reuter.
Motie der socialisten
Donderdag heeft naar Havas bericht
de Socialistische Kamerfractie vergaderd on
der leiding van Léon Blum. De fractie heeft
vrijwel eenstemmig een motie aangenomen,
waarin wordt gezegd dat Frankrijk in den
oorlog is gegaan om zijn plicht te vervullen je
gens een vrij volk, dat het slachtoffer was van
een verschrikkelijken aanvat Verder heeft da
fractie de houding van de Sovjet-Unie ver
oordeeld. Zij betreurde vervolgens het optreden
van de leiders der Fransche communisten, die
zich niet willen losmaken van een schandelijke
medeplichtigheid. De houding van de C. O. T.
en vakvereeniglngen wordt geprezen.
Donderdagochtend hebben verscheidene door
de prefectuur van de Seine aangewezen admi
nistratieve commissies zich volgens Havas ge-
Parjjsch»
gemeente-
In de verklaring van het Witte Huls wordt
gezegd, dat admiraal Raeder de Vereenlgde
Staten er van in kennis had gesteld, dat „vol
gens een inlichting, waaraan hU geloof hechtte,
de .Jroquols” tot zinken zal worden gebracht,
wanneer het schip de Amerikaansche oostkust
nadert Het tot zinken brengen zou worden
volbracht door een herhaling van de omstan
digheden, die den ondergang van de ..Athenia"
kenmerkten’.
Het Witte Huis deelt in de verklaring verder
mede, dat een vaartuig van de kustwacht en
verscheidene vlooteenhcden de „Iroquois" te ge-
moet zouden varen en het schip naar een Ame
rikaansche haven zouden convoyeeren, louter
bij wijze van voorzorgsmaatregel. Men heeft
den gezagvoerder den raad gegeven nauwkeurig
te onderzoeken of zich wellicht ontplofbare
stoffen aan boord bevinden.
Het Witte Huis heeft later te kennen gege
ven. de verklaring ongeloofwaardig te achten.
Early zeide: ,.W(j gelooven niet, dat er veel
menschen In de Vereenlgde Staten zijn, die
denken, dat het bericht waar is of waar kan
zijn.” De bijeenkomst van het kabinet was vrij
wel geheel aan de bespreking van deze aange
legenheid gewijd. „Wij kunnen ons niet voor
stellen." aldus\zeidc Early nog. „dat Engelsche
Fransche en andere schepen zouden doen, wat
het bericht inhoudt.” Tiet Witte Huls wil vol
gens Early geen sensatie verwekken.
Meest matige Zuid-Oosteljjke tot Zuide
lijke of Zuid-Westelijke wind. Betrokken
tot zwaar of half bewolkt, piaatselijk
eenige regen, weinig verandering in tem
peratuur.
Zon op 7.70. onder 18.29. Licht op 18.59.
Maan op 0.04, onder 14.46. L. K. 6.47.
Dagorder van Hitler
STOCKHOLM, 5 Oct. (Reuter)
.Goering, de meest gevaarlijke man van Duitsch-
land" is in Zweden verboden en uit den handel
genomen, omdat het beleedlgend en onge-
wenscht ia.
Men deelt ons van bevoegde zijde mede dat
de minuter van Economische Zaken heeft be
sloten, den groothandelsprijs voor boter voor het
binnenland voor het winterhalfjaar van 1 Oc
tober 1939 tot 1 April 1940 voorloopig te bepa
len op een gemiddeld bedrag van 1,45 per kg.
Zooals bekend is, kan ten deze als groothandels
prijs worden aangenomen de som van het be
drag der commisslenoteerlng voor Nederlandsche
boter en het bedrag van heffing en toeslag. Het
bedrag van heffing en toeslag is 5 October dan
ook zoodanig bepaald, dat de genoemde prijs
van I 1,45 is bereikt.
den Raad voor de Lucht-
e ramp met de „Ekater’
