1 M Algemeen Steuncomité 1939 geïnstalleerd WAAR BLIJFT DE NIEUWE UNIFORM? HEUMATIEK van Militaire justitie Nozema-zenders naderen voltooiing Oud-burgemeester van Ootmarsum verweert zich a Na de ramp met de „Ekster” I Prinses Juliana houdt een rede ZAAK VOOR CENÏRALEN RAAD VAN BEROEP A.SPIRIM VRIJDAG 6 OCT 1939 Petroleumdistributie in voorbereiding Clearingkoeraen Pas op! Er is een R in de maand I n OVERZICHT TWEEDE KAMER x Overtreding van dé clearingwet U. P. COEN” OP 12 OCTOBER NAAR LISSABON J Het meeat waarachynlyh te wyten aan onvoldoende ervaring leerling-beatuur der met N. L.-motoren L tailittin/ De gemachtigde van den miniater aan het woord Een apringplank voor de inatèlling der krygaraden te velde ter opwekking verkwikking aard, evenwel niet om de uit- pet ro ver- ’R t De R van (Vin onzen parlementairen redacteur) de krijgsraden S*- geno- wor- Koersen voor stortingen op 6 October tegen verplichtingen, luidende in: Relchsmarken 15,37, Lires 9,55. Donder- Water- ongevaL IN M Wanneer dit gebouw gereed aal «fjn en •e lendina talta Ue, «allen «Un gemonteerd, «al de Nederlandsche Omroep de beschik king hebben verkregen Over een inrichting, die wel tot de meeat modirne m beat ge- st-fleaocrema töt het vliegi vollast in den Dit brengt vooralsnog niet mede, dat de UJke peroratie, waarbij hij opkomt vrijheid in Nederland. In de groote vergaderzaal van het departement van Binnenlandsche Zaken te Den Haag is Donderdag middag te drie uur het Algemeen Steuncomité 1939 geïnstalleerd. De eere-presidente van het comité, H. K. H. Prinses Juliana, verrichtte de plechtigheid der installatie door het uitspreken van de volgende rede: outilleerde van de wereld aal behooren. Kr aal dan een einde «Un gekomen aan den toestand waarbij de Nederlandsche Omroep ter verspreiding van rijn klanken de help moest Inroepen van Rijk en particulier. Htj aal dan «Un eigen installatie bei ben ver. kregen en sulks door naBwe samenwerking tusachen het Rijk en de deelnemende osu- roepvereenigingen in een organisatie, waarin de rechten en verplichtingen van beide deelnemende instanties nauwkeurig rijn ont schreven. Na woorden van dank aan de bij den bouw betrokkenen, aeide ^pr., dat, wanneer de -* heele inrichting gereed zal zjjn en de eerste klanken door mie del van de moderne aend- installaties over ons geliefde vaderland en ook daarbuiten zuLen worden verspreid, de Neder landsche luisteraars met dankbaarheid sullen gewagen van de groote opofferingen, welke du omroepvereenlgingen ztch hebt» getroost en van de besliste voortvarendheid. om dit resul taat te bereiken. Na deze rede begaven de aanwezigen zich naar de toekomstige receptiehal, waar de mi nister in den muur een oorkonde Inmetselde met den symbolischen eersten steen. De oor konde werd eerst door den minister en «te leden van den Raad van Beheer geteekend en te urnen met een volledige serie van in Ne derland thans gangbars munten, in een tob den koker gesoldeerd. Donderdagmiddag werd voor den Centralen «aad van Beroep te Utrecht de bekende zaak van den ontslagen burgemeester van Ootmarsum, Jhr. t L M. Th, J. von Bönnlnghausen tegen den minister van Binnenlandsche Zaken behandeld. De Kroon heeft hem van «Un functie ontheven, om dat hU bjj een jachtmoaltijd onnationale uitdrukkingen MS hebben gebruikt. FA. TONNEMA Cie. SMEEK Fabrlkonree van KING pepermunt en ondoro kwaliteitsortikaloo En dkkr, waar zy enkele kleine schoonheids- gebreken had waargenomen zjj zag graag eenige uitbreiding gegeven aan het aantal ca tegorieën gegadigden voor het bezetten van den presidentszetel der krijgsraden te velde kwam minister Gerbrandy haar met een gul gebaar tegemoet door de desbetreffende amen dementen van den heer Schaepman (R. K.) over te nemen. Het Amhemsche Gerechtshof heeft Donderdag uitspraak gedaan in de strafzaak tegen S de W, te Arnhem. Hem was ten laste gelegd ver schillende goederen uit Duitschland betrokken te hebben, waardoor in strijd met de clearing- overeenkomst werd gehandeld. De rechtbank te Arnhem had evenwel het ten laste gelegde niet bewezen geacht en verdachte vrijgesproken en daartegen was de Officier van Justitie in hooger beroep gekomen. Het Hof heeft het vonnis der rechtbank ver nietigd en als bewezen aangenomen dat ver dachte herhaaldelijk in Duitschland gekochte toederen aan de Duitsche leveranciers recht streeks in Relchsmarken heeft betaald, zulks in strijd met de voorschriften van het verdrag no- Pens het Nederlandsch-DuiUche betalingsver keer. Verdachte werd vervolgens alsnog veroordeeld tot een geldboete van f 2000. bij niet betaling te vervangen door twee maanden hechtenis. uitgebreid en degenen, die als presidenten, plaatsvervangende presidenten of rechters in die krijgsraden hebben gewerkt zullen na een maand of acht als presidenten der dan op te richten krijgsraden te velde kunnen fungeeren De Kamer had tegen deze voorstellen geen bezwaar. raad is immers uit het onderzi bleken, dat de leerling in toti dit vliegtuig slechts ruim I oefend had en dat de .instructeur bjj de uitvoering van hpt'tësachem* te vroeg is overgegaai met N-L-motoren o voortgezetten start. nlnkljjke vereeniging tot steun aan miliciens. Aerdenhout; H. D. Louwes, voorzitter Konink lijk Nederlandsch landbouwcomlte, Ulrum; mr. K P. van der Mandele, directeur van de Rot- terdamsche Bankvereenlglng, Rotterdam; F. van Meurs. wethouder der gemeente Amster dam; mevrouw Ch. Neytzell de WildeMac Oillavry, voorzitster van de Nederlandsche ver eeniging van huisvrouwen, 'a Gravenhage; me juffrouw mr. A. E. RibbiusPeletier, lid van de Eerste Kamer der Staten-Oetyraal. Am sterdam; prof. dr. J. R. Slotemaker de Bruine, voorzitter van de Federatie van diaconieën in de Nederlandach Hervormde kerk. Wassenaar; mr. dr. W G. A. van Sonsbeeck, voorzitter van de algemeene annencommlssle. Maastricht; mevrouw F. Steenberghe—Engeringh, voorzit ster van de Internationale Unie van R. K. Vrouwenbonden. Soesterberg; mr. dr. L. E. Vis ser. president van den Hoogen Raad der Ne derlanden. Als algemeen-secretaris is de heer J. A. van der Kamp, gep. luitenant-kolonel van de militaire administratie te Blaricum benoemd. Teneinde het zoo noodzakelijke contact met de regeerlng te onderhouden, is tevens een in terdepartementale commissie Ingesteld, waarin zitting hebben: Voor het ministerie van Binnenlandsche Za ken: mr. A. J. Rosman. referendaris, chef der afdeeling armwezen van dit departement. Voor het ministerie van Financiën: «ie heer J. Bakker, administrateur, hoofd der afdeeling Algemeene Zaken van dit departement. Voor het ministerie van Defensie: de heer P. W Oosterhoff, administrateur, hoofd der af deeling Dienstplicht van dit departement. Voor het ministerie van Economische Zaken: dr. W L. Groeneveld Meijer, administrateur, regeeringscommlssaris voor handel en nijver heid en hoofd der afdeeling Middenstand van dit departement. Vo3F het ministerie van Sociale Zaken: mr. J. H. „J. Schouten, hoofdcommies bjj de afdee- Hng Werkverschaffing en Steunverleening van dit departement. en zou zoo denken, dat de mo bilisatie, die honderdduizenden verplichtte den tot nu toe ulter- lljk weinig koninklijken 's konings wa penrok aan te trekken, een pracht- gelegenheid zou hebben geboden otn met één slag een groot deel van bet leger van nieuwe en betere uniformen te voorzien. Heeft men deze prachtgelegenheid ongebruikt voorbij laten gaan? Of beschikte het Rijk over zqpveel oude uniformen, dat er nog geen behoefte was aan aanmaak van nieuwe en betere? Of is er nog steeds geen defi nitieve keuze gevallen op een nieuw model? In ieder geval ziet het gros der gemobiliseerden er nog uit „om op te schieten” en dat is toch zeker voor een leger, dat zelf schieten moet en «oo wei nig mogelijk moet worden beschoten, niet het meest gewenschte uiterlljk. Deze kwestie is niet van ondergeschikt belang. Integendeel. Maken de kleeren den man, de uniform maakt goeddeels den soldaat. Iedereen is zorgvuldiger met zijn Zondagsche pak dan met zijn overall. Een keurig uniform, dat prettig zit en goed staat, bevordert orde en net heid en discipline, het prikkelt het eer gevoel en stimuleert den geest van den troep en van den soldaat Individueel. Door een onpleizierig en leelijk uniform krijgt men het land, óók aan den dienst, die tot het dragen van dat uniform verplicht. Een te groot verschil tusschen offlclerstenue en soldatenuniform be vordert niet den goeden geest van we- derkeerig respect en kameraadschap, maar wakkert geringschatting voor den mindere en jalouzle en verzet tegen den meerdere aan. Wij pleiten niet voor pa- radepakjes met witte handschoenen, maar voor een behoorlijk soldatentenue, waarin de dienstplichtigen er niet als slordig vermomde burgers, maar als wer kelijke militairen uitzien. Wij mogen nu minder dan ooit vergeten, dat het uiter lljk van ons leger van beslissende betee- kenis kan zijn voor de waardeering daarvan bij mogelijke aanvallers. nota’s van inl haar inhoud. Concludeerend vroeg pl. namens den minis ter het Ingestelde beroep ongegrond te ver klaren. Op verzoek van zijn verdediger lichtte kla ger hierna nog toe, hoe hij de uitdrukking had gebruikt (hetgeen hij erkende), dat hjj de vlag zou uitsteken, wanneer de Duitschers binnen kwamen. 8pr. gaf toe, pro-Duitsch te zijn, wat vol gens hem echter niets te maken heeft met een anti-nationale gezindheid. Spr. heeft met zijn uitdrukking in het geheel niet de tendenz ge had, dat hij het toe zou juichen, wanneer de Duitschers binnenrukken. De zitting werd dan gesloten en spraak bepaald over drie weken. Pletter hield dan zyn pleidooi. He’ onwaarschijnlijke, aldus pl., is geen aan leiding Iemands eer en goeden naam te ont nemen. Pl. blijft er bij, dat laster van dit alles de oorzaak Is. Het is pijnlijk voor pl., dergeljjke dingen te moeten opmerken, waar het geloofsge- nooten betreft van een godsdienst, die hem boven alles dierbaar Is, die gelasterd zouden hebben. Pl. Is er van overtuigd, dat hier alleen wreeoe wraak In het spel Is. De beschuldigde vraagt geen clementie of medelijden, doch al leen recht. Pl. zal daarom niet zijn toevlucht nemen tot spitsvondigheden en zegt hier te staan In de rotsvaste overtuiging dat kl^er on schuldig is. Het is onjuist, dat de minister de mogelijk heid voor den Centralen Raad van Beroep ver werpt, om te onderzoeken of klager onschul dig is. Vreest Zijne Excellentie, dat uw college, aldus pl, hem zou moeten veroordeelen? Pl. wil alleen weten of de Centrale Raad uit de stukken de overtuiging heeft gekregen, dat de gewraakte uitdrukkingen zijn gebezigd. Moet de regeertng. om iemand weg te jagen, niet de zekerheid hebben, dat hjj schuldig Is? Er Is hier sprake van toumement de pouvoir. Uitvoerig gaat spr. op de verschillende stukken in. waarbij hjj er zjjn afkeuring over uitspreekt. ,dat niet alle stukken aan den Centralen Raad ter Inzage zijn gegeven. Pleiters conclusie is allereerst, dat de Cen trale Raad ach zal uitspreken over het on rechtmatige van het ontslag. Hy kan zich ech ter voorstellen, dat de regeertng „naar welge vallen” aan een magistraat ontslag geeft, maar dan zal de Centrale Raad er over moeten oor- deelen of klager ja, dan neen, aanspraak maakt op eervol ontslag en zoo ja, of de regeertng niet tot eerherstel verplicht is. De heeren In Ootmarsum, zoo vervolgde pl.. die den burgemeester in het ongeluk hebben ge stort. hadden niet verwacht, dat het zoo n vaart zou loopen en hebbenvnu spijt van hun daad. De burgemeester was pro-Duitsch en dat vond men erg. Men mag in Nederland alles zijn, behalve pro-Duitsch. HU mocht toch wel bewondering hebben voor hetgeen men voor goeds aan den overkant van de grens deed? De president onderbreekt De liberalen en de anti's alleen poogden het goedmoedige en toch kittige manneke-met-de- vervaarlUke snor even een flauwen prik te ge ven. Een prik, die overigens in hun eigen ballonnetje terecht kwam. De minister had voorgesteld ‘n bepaling op te nemen, krachtens welk* de zittende president van den krijgs rot* te Den Bosch mr. van Lanschot, de votaritter van de Katholieke Eerste Kamer fractie die den zeventig-jarigen leeftijd heeft bereikt, den leeftijd, waarop rechters normaliter heengaan, toch zou kunnen worden herbe noemd. Alweer vanwege het tekort aan ge schikte rechters. De heer Wendelaar (Lib.) meende die bepaling aan een tijdslimiet te moeten binden. Eén jaartje nog, mr. van Lan schot, en din onverbiddelijk: eruit. Het zou best kunnen zUn, dat Ik dan over een jaar wéér om opschuiving van de leeftijdsgrens voor dezen president moet vragen, zei de mi nister maar ach: een kwestie van leven of dood is het niet. Ik heb llevei de bevoegdheid tot ruimer armslag ten dezen maar Ik laat de Kamer de beslissing. De Kamer besliste voor het standpunt van den minister met alle liberalen en alle anti's tegen. Ach, ach, wat een grrroote politiek I Dames en heeren. Ik heb het voorrecht a allen hier harteljjk welkom te heeten en dank te bètaigen, omdat van dit te vormen comité deel wilt uitmaken met «w veelzijdige gaven. Ook be groet ik hier met erkentelijkheid de inter departementale commissie, die bjj onsen arbeid het onontbeerlijk contact met de re- geering zal oiuierhoaden. Wfj allen zitten hier, omdat wij door drongen zijn van het belang van de nood zaak van de urgentie om tegemoet te komen aan velen In ons vaderland, die in nood verkeeren. tengevolge van de tragische huidige omstandigheden. Om is door de re- peering een belangrijke taak van coördi- neering en eventueel? aanvulling van steun- verieening opgedragen. Voor den minister trad als gemachtigde op mr. H. W. J. Mulder, die op juridische gron den de rechtmatigheid van het verleende ont slag wilde aantoonen. De eisch van appellant om nietigverkla ring van het verleende ontslag kan niet worden Ingewilligd, omdat de vrUheid van de regeertng tot het verleenen van ontslag aan een burgemeester niet beperkt Is, too- als de tegenpartU beweert. Er is In de wet geen aanwUzing te vinden van de doeleinden, waarvoor de regeerlng haar bevoegdheid tot het verleenen van ont slag mag gebruiken. Deze zaak is onttrok ken aan de bevoegdheid van de rechter- llike contróle. De burgemeesters zijn, voor wat hun ontslag betreft, evenwel niet aan willekeur overgele verd. omdat de benoemingen in de politieke sfeer zUn betrokken. Pl. zag gaarne door den Raad van Beroep uitgemaakt, of hier van dé- toumement de pouvoir sprake is. Deze burgemeester heeft meermalen ver klaard. als er vreemde troepen ons land binnenkomen, te zullen marcheeren. Pl. twijfelt niet aan dc waarheidsliefde van de getuigen, die de minister heeft gehoord Als het ontslag opj|uiste gronden is ver leend het gebruikRi van anti-natlonale uit drukkingen kan bet niet op andere gron den geschieden. Er bestaat principieel beswaar, om aan klager inzuge te geven van enkele Als een springplank naar de inrichting van een groot aantal krijgsraden te velde, heeft de Regeerlng aan de Kamer voorgesteld het aan tal gewone krijgsraden van één op drie te brengen. Het bestaande apparaat der militaire rechtspraak één krijgsraad in Den Bosch en het Hoog Militair Gerechtshof in Den Haag is ten eenenmale onvoldoende voor den toe stand, waarin wfj thaijs verkeeren. In het le ger moet, wil men de tucht bewaren, snel recht worden gesproken. En met een zóó klein ap paraat kan dat onmotfeiljk. Ook wanneer daar twee krijgsraden bijkomen kan dat niet. Vler- en-twlntig krijgsraden te velde zijn «vel noo- dig. Doch om die te vormen moet men offi- cieren-juristen hebben, die eenige ervaring in de militaire rechtspraak bezitten en zulke tnenschen, geschikt voor presidenten van de krijgsraden te velde liggen niet voor het op scheppen. Neemt men daa-voor ongeschoolde krachten, dan kan het vóórkomen, dat ern stige justitieele vergissingen worden begaan In Frankrijk en Oostenrijk Is dat tijdens den wereldoorlog gebleken. Daar werd verscheidene 'fnalen de doodstraf toegepast en kon dus de uitvoering van het vonnis niet meer ongedaan worden gemaakt in vele gevallen, ten aanzien waarvan men officieel toega' dat onrecht was geschied. Niet te overhaast mag de Regeerinj dus krijgsraden te'velde vormen. e uniform van den Nederlandschen I 1 soldaat heeft sinds jaar en 'dag ■L-' de ergernis opgewekt van de_ dienstplichtigen, die ze dragen moeten, van de officieren, die er aanmerking op moeten maken, indien de manschappen er niet behoorlijk uitzien, en tenslotte van een ieder, die van het leger ook uiterlljk sportiviteit, flinkheid en netheid meent te moeten en te mogen eischen. Deze ergernis was dus algemeen en zij was ook gerechtvaardigd, want het door het Rijk verstrekte militaire tenue voor den gewonen soldaat, dat in den volks mond wel eens „boevenpakje” wordt ge- noemd, is niet alleen van een smakeloos heid, waaraan alle martialitelt en straf fe snit ontbreekt, maar bovendien van een onpractischheid, die door de solda ten tegen alle reglementen en voor schriften in dikwijls wordt gecorrigeerd op een militair onduldbare burgerlijke wkjzë, die den aanblik nog slordiger en onverzorgder maakt. Hoe vaak ziet men niet, om maar een enkel van de meest verbreide verschijnselen te noemen, sol daten met openstaanden tuniek kraag? Wij begrijpen heel goed, dat het niet eenvoudig is, een nieuwe uniform in het leger in te voeren. Het nog aanwezige materiaal moet terwille van de' kosten eerst worden op gebruikt. Wat de een mooi vindt, vindt een ander leelijk. Wat sommigen practisch heeten, noemen anderen weer onhandig. De Nederlander is in het algemeen niet fatterig aange legd en zeer, misschien wat al te zeer, op zijn gemak gesteld. Het ging er dus om een model te vinden, dat zoowel practisch als vlot en gemakkelijk was en toch aan redelijke eischen van keurig heid voldeed. Er werden daarvóór proe ven met verschillende modellen men, waarover rapporten zouden den uitgebracht. Maar veel meer dan de foto's in de krant van de verschillende ontwerpen, gedragen bij enkele afdee- iingen om ze op hun bruikbaarheid te toetsen, hebben wij er niet van te zien gekregen. Vandaar dan de springplank Eerst zal het aantal gewone krijgsraden tot drie worden Met groote erkentelijkheid zien wjj hier oe figuur van staatsraad mr. J. B. Kan in de zoo verantwoordelljltè voorzittersfunctle Onder zijn leiding zullen zoo dadelijk de te bespreken vraagstukken worden aangeroerc. Met oen wensch, dat dit werk voor velen tot hulp en tot zegen mag worden. Installeer ik u tot leden van dit Algemeen Steun comité 1939. De voorzitter van het comité, staatsraad mr. J. B. Kan, hield vervolgens de volgende rede Koninklijke Hoogheid. Naar het bekende woord van een beroemd Rcmeinscb redenaar zijn er deugden die men In een slaaf waardeert en deugden, die een vorst sieren. Het moge van pas zijn dit woord te de zer plaatse in herinnering te brengen, nu U.K. H. wederom getuigenis aflegt van uw medeleven in het wel en wee van het Nederlandsche Volk Het zou In den lande zelfs eenige verwondering wekken. Indien een comité als het onze moest arbeiden zonder Prinses Juliana zijn eere-pre sidente te mogen noemen. Met de instelling van het algemeen steunco mité 1939 beoogt de regeertng te coördineeren. mln of^ riïeer te overkoepelen de steunmaatrege len. welke uitgaan van het Nationale Fond; voor Bijzondere Nooden, de Koninklijke Vereeniging tot steun aan miliciens en andere organen Ne vens het bevorderen van eenheid bij het verlee nen van tegemoetkomingen, zal in zoo ruim mogeljjke mate steun zijn te verleenen hetolj door bemiddeling van bestaande lichamen, hetzij rechtstreeks. In bange, droeve dagen komt meer dan ooit tot uitdrukking, hoezeer 't Nederlandsche volk zich één gevcfclt. hoezeer de nooden van ande ren ook de onze zijn. De groote meerderheid der- genen, die nog iets te verliezen hebben, erkent een moreelen alimentatieplicht. Hoeveel er ook gevergd wordt van hen. die men de bezittende klasse pleegt te noemen, wij wagen het te vertrouwen, dat onze geldeljjke zorgen niet weinig zullen verlicht worden door dc offervaardigheid onzer medeburgers. In dit vertrouwen aanvaarden wij de moeite volle taak, die de regeertng op onze schouders legde, gesterkt door de gevoel volle woorden, welke U K.H. ter installatie van ons Comité wel heeft willen spreken. In dit comité hebben zitting genomen: als voorzitter mr. J. B. Kan, lid van den Raad van State, 's Gravenhage. Als leden: mr. dr. L. J. C. Iieaufort OEM., lid van dë Tweede Kamer der Staten-Generaal. Leiden; J. H. Donner, wethouder der gemeente Rotterdam; W. Drees, lid van de Tweede Ka mer dar Staten-Generaal, 's Gravenhage; mr. J. Everts, voorzitter van de Vereeniging van secretarissen van armenraden, Amsterdam; mr. A. J. A. A. baron van Heemstra, voorzitter van het Nationaal fonds voor bijzondere noo den. Arnhem; mr. A. M. Joekes. lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, 's Gra venhage; M. C. Konlng, voorzitter van de Ko- De president onderbreekt hier pleiter en maant hem aan dergelljke uitdrukkingen niet te gebruiken en de zaak objectief te blljien bekij ken, als pl. het over zijn persoonlijk gevoelen heeft. Den „overval’’ van den minister op het ge meentehuis noemt pl. een onwaardige. Indien de burgemeester de bewuste uitdruk kingen had gebruikt, is hU eerlijk en rondbor stig genoeg, om dit hier te erkennen, meent pleiter. Pl. somt verschillende klachten op welke men zoo gemakkelljk hzd kunnen onderzoeken, het geen echter is nagelaten. Aan het eind van zijn betoog is pl. zeer op gewonden en hjj besluit met een hartstochte- liike oeroratie. waarbij hij opkomt voor de De N V. Stoomvaart Maatschappij ..Neder land" deelt ons mede, dat het vertrek van het .J- P Coen" van Amsterdam op zjjn eerste reis naar Lissabon, waar de passagiers zullen overgaan op het m^_ ,,Mamix van Sint Alde- kohde". is vastgesteld op Donderdag 12 October Insc^lePin9 der passagiers des avonds tus- •oben I en 10 uur aan de Javakade. De Raad is in verband mët—tiét vorenstaan de overtuigd, dat de oefening onvoldoende was voorbereid, en heeft daarom met voldoening kennis genomen van de verklaring van den chef van den vliegdienst der K. L. M den heer I. A. Aler, dat sedert het ongeval het oefen schema is uitgebreid. Hier komt bU. dat. naar de meening van den Raad, dc risico's, verbon den aan het afzetten van een motor op een hoogte van pl.m. 30 meter ak in caau is ge schied. zoo groot zijn, dat, hoe nuttig bet ook moge zijn, den leerling vertrouwd te maken met het vliegen op N-L-mocoren in de nabij heid van den gronC een oefening van deue strekking niet verantwoord is te achten. De Raad acht het dan ook waarschijnlijk, dat den leerling, die nog niet voldoende ver trouwd was met de betrokken oefening, door de geringe hoogte, de tijd heeft ontbroken het vliegtuig, toen het afgleed, te redresseeren. In dit verband is mede van belang, dat het geens zins uitgesloten is te achten, dat de gezag- voerder-leeraar, de heer Var. der Slide, even als hU nog S December 1938 had gedaan, toen hü den vlieger P. Noomen ics gaf, den motor heeft afgezet door middel van de snelstop- inrichUng. bij welke methode het dadelUk weer aanzetten van den motor meer tijd vergt dan bjj de gebrulkelUke methode. bU welke het af zetten van den motor geschiedt door de gus- schulf dicht te trekken De Raad acht het zooals uit het voorgaan de blUkt niet verantwoord, dat oefeningen worden uitgevoerd, waarbij de werkelijkheid van een noodtoestand al te zeer wordt bena derd. Naar hU vertrouwt, zullen de bevoegde instanties het daarheen leiden, dat oefeningen Inzake het vliegen met N-L-motoren uitsluitend zullen geschieden op een zoodanige hoogte ler sitting van den Raad noemden de deskun digen een hoogte, welke varieerde van 100 tot 700 meter dat redelUkerwUze voldoende ge legenheid bestaat, het vliegtuig in geval van afglijden te redresseeren De Raad voor de Luchtvaart heeft dagmiddag In het departement van staat uitspraak gedaan inzake het hetwelk 9 December 1938 nabij het luchtvaart terrein Schiphol is overkomen aan het K LM- vliegtuig van het type Lockheed Super Electra gemerkt PH-APE (Ekster). In herinnering wordt gebracht, dat dien dag. ongeveer 11.15 uur, het vliegtuig Ekster bij een oefenvlucht is afgegleden kort na den start van het luchtvaartterrein Schiphol. Het vlieg tuig werd daarbij vernield en verbrandde. Do vier leden der bemanning, t w. de gezagvoer der-leeraar, de leerling, de radiotelegraflst en de boordwerktuigkundige, kwamen hierbU Mn De weersomstandigheden waren gunstig De mogelijkheid is naar het oordeel van den Raad niet uitgesloten, dst de brand is ontstaan door een rechtstreeks aansteken van de ben zine, b.v. door vonken, welke zijn opgetreden bjj de vernietiging van het electrisch circuit HierbU komt nog, dat het vliegtuig: den stroom draad van het electrisch Uchtnet v'txir de licht voorziening van het zich in de nabUheld van de plaats van het ongeval bevindende huisje doorgeslagen heeft. Uit dien hoofde kan dus ook brand veroorzaakt zUn. Hoewel de oorzaak van den brand niet met zekerheid kan worden aangewezen, was het, naar het oordeel van den Raad, niet mogelUk dezen te voorkomen door de geldende wettelUke maatregelen ter voorkotning van brand. De Raad heeft niet met zekerheid kunnen vaststellen, welke omstandigheden aanleiding hebben gegeven tot het snelheidsverlies en het afgiyden van het vliegtuig Hoewel storingen van techni- •chen aard niet geheel kunnen wor den uitgeschakeld, acht de Raad het het meest waarschijnlijk, dat het on geval is te wijten aan de omstandig heid, dat de leerling, die het vlieg- s tuig onder toezicht van den heer Van der Sijde bestuurde, nog onvol- doenHe ervaring had opgedaan bij het vliegen met N-L-moturen. Den tocik ge laat met uur gu rnet zich petroleumdistributiekaarten gebruikt kunnen worden, aangezien de da tum, waarop bij het koopen van petroleum een bon moet worden Ingeleverd, nog nader zal worden bepaald. Voorloopig moeten de petroleumdistributiekaarten dus zorgvuldig worden bewaard en kan de handel In pe troleum ongestoord geschieden in dien zin, dat wekelUks slechts dc normale behoefte van één week mag worden gedekt. Rauw weer op komst. Oe voelt het aan Uw rheumatlek. Waarom zoudt ge nog langer door 't leven gaan als 'n wandelend weerglas, met scheuten en pun bjj Iedere aanwfjdng v»n ander weer? Het rheumatiekseizoen staat voor de deur, maar het is nü nog tijd. Neem Kruschen Balts. De aansporende werking van Kruschen s zes minerale zouten op lever, nie ren en ingewanden heeft een weldadige invloed op Uw geheele gestel. Dat komt omdat die tot nieuwe werking opgewekte organen Uw bloed zuiveren van alle overtollige schadelijke zuren, die rich nu ophoopen in het gestel en oorzaak zUn van Uw klachten. Begin vandéig Uw kuur pm straks te ervaren, dat ge vrU blijft van de ondragelljke pijnen, die U nu het leven ver gallen. Kruschen Salts. verkrUgbaar bij apothekers en drogisten a 0 40. 0.15 en 180 (extra groot pak). Fabrikanten: E. Griffiths Hughes Ltd., Manchester (Engeland). Opgericht 1758. De minister van Economische Zaken vestigt er de aandacht op, dat ter voorbereiding van een distributie van petroleum uitsluitend aan de verbruikers van petroleum voor huis houdelijke doeleinden (d.wz. voor verwarming, voor verlichting en voor kookdoelelnden) door den plaatselUken dlstributledlenst een vragen lijst ter Invulling zal worden of reeds Is aan boden. Na indiening van het nauwkeurig en naar waarheid ingevulde formulier xal de plaat- selüke dlstributledlenst overgaan tot de uit reiking aan de belanghebbenden van leumdistrlbuUekaarten Het Ambtenarengerecht had appellant in het ongeluk gesteld, tegen welke uitspraak hu nu te Utrecht in beroep kwam. Er waren geen getuigen opgeroepen Als verdediger trad, evenals voor het Ambte narengerecht, op, zyn broer jhr. mr. E. J. B. M. von BOnnlnghausen. advocaat te Enschede en lid der Eerste Kamer. De verdediger verzocht aan zUn broer de vol gende vragen te willen stellen of hU gepleit had voor InlUvtng van Nederland by Duitschland en of hU daar voorstander van was. President tot klager: .Kunt u op die beide vragen antwoord geven?" Klager: „Ik kan u ten antwoord geven, dat ik me absoluut niet zou geneeren dezelfde uit drukkingen te gebruiken. Ik heb geen enkel on vaderlandslievend woord gebruikt De president acht het dan beter, dat dedlger zyn vragen zelf formuleert, waarna deze aan klager vraagt of hU voorstander is van inlUvlng van Nederland bü Duitschland en of hU ri«^i ooit In dergelUken zin tegen over anderen heeft uitgelaten. Klager antwoordt: „Ik ben geen voorstan der van InlUvlng van Nederland bU Dultach- land en ben dit in mijn leven nooit geweest. Ik heb me ook nimmer in dien zin uitgela ten dat men vermoeden zou, dat ik voor stander was. In tegenwoordigheid van een kleinen, uitgelesen kring, heeft de minister van Blnnenlancsche Zaken, de heer H. van Boeyen, Donderdagmiddag den eersten steen gelegd voer het zendgebouw van de Nederlandsche OmroepeendermaatachappU N.V.. dat onder Lopik zal verrUzen. Daarbij heeft hy tevens een oorkonde Ingemetseld, welke de beteekenis van dezen dag aan het nageslacht zal verkonden. De nieuwe zendinrichtlng onder Lopik zal het centrale punt gaan vormen van den Ne derlandschen Radio-otnroep. Indien de inter nationale omstandigheden dezen verwachtingen niet den bodem Inslaan, zullen de beide zen ders. op golflengten reap. 413 en 358 meter, op 4 Maart 1940 In bedrijf komen en zullen dan de bestaande zenders, welke op 1875, 415 en 288 meter werken, buiten dienst worden gesteld De geweldige zelfstralende masten, reep. 192 en 165 meter hoog, welke dezen aotner sUn opge richt, zullen dan de stem der Nederlanda,*he omreepvereenigingen over ons land en de wereld doen hooren. Van ’t zendgebouw, dat symmetrisch ingericht, in elk van «Un zijden een van de beide zend- instaLatles zal bevatten. zUn thani de funda menten en het stalen geraamte gweed. Het gewichtige oogenblik van de eerste steen legging is met weinig ophef ,n een eenvoudige plechtigheid gevierd Tusschen de betonnen wanden van een pas voltooide kelderruimte, kwamen tegen vier uur byeen de Commissaris oer Koningin in de provincie Utrecht, jhr. mr. dr. L. H N. Bosch ridder van Rosenthal, de directeur-generaal der P. T. T. dr. Ir. M H Damme, de burgemeester van de gemeente Lopik en Jaarsveld, L. Schuman, de le<ien van den Raad van Beheer der Nozema. e.a. De vocrzltter, prof mr. P 8. Gerbnuidy. kwa.n later, daar hy in de Tweede Kamer het wets ontwerp inzake de militaire justitie te verdedi gen had. De vice-voorzitter van den Raad van Be heer, mr. J. van Royen. begroette den minister van Binnenlandsche Zaken bU diens aankomst op het terrein. In de kelderruimte, die met wat stoe en tot een ontvangzaalje was geïmprovi seerd. sprak hij den minister en de andere aan wezigen toe. De heer Van Royen drukte daarby zün ipyt uit over de afwezigheid van den voorzitter, voor wien deze dag immers een gewichtige moest «Un. aangezien hy met zooveel vuur ge- stre heeft voor de verwerkelUklng van het geen krtlkel 2 der radio-omroepzenderwet van 1935 bepaalt, dat de Nozema met uitsluiting van leder ander belast is met den aanleg en de exploitatie van de zencinrichtingen van den Nederlan<|schen Zendomroep. Op dezen dag nu werd met een symbolische handeling de ver- werkelykjng ian dat artikel gemarkeerd. Als vervanger van den voorzitter had spr slechts gillen optreden op voorwaarde, dat hij diens rede mocht uitspreken. Aldus céed de heer Van Royen voorlezing van hetgeen plof Gerbrandy zich voorgenomen'had te zeggen; een welkomstwoord tot de aanwezi gen en vobral tot den minister van Binnenland sche Zaken, dia als vooizitter van den Radlo- raad Indertijd den stoot heeft gegeven tot de oprichting; der Nozema, waarvan de hoofdtaak thans spoedig ten uitvoer zal worden gelegd. Het gebouw spreekt van de samenwerking der groepen, die by den radio-omroep in techm- schen zin betrokken zUn. De heer Dubois, directeur der Nozema. hield daarna eenige beschouwingen over de inrichting van het gebouw. Uit «Un woorden bleek, hoj snel deze bouw in zijn werk is gegaan. 17 Fe bruari heeft de Raad van Beheer tot den bouw besloten. 4 Maart 1940 hoopt men gereed te zjjn. Dank zU de organisatie der architecten «n de medewerking der aannemers, is men op het oogenblik sells op het bouwplan vooruit. Na -de woorden van Ir. Dubois, werd een filmpje gedraaid, waarin de historie van den bouw in haar belangrijkste momenten was vastgelegd Toen de film ten einde was. nam minister Van Boeyen het wcord. Minister Gerbrandy arriveerde juist op tyd om deze rede te kunnen aanhooren. HU werd met een applausje verwelkomd. Minister Van Boeyen wees er op. dat de tyds- omstandigheden er helaas niet naar zyn. deze plechtigheid met groot feestvertoon te vieren. De internationale spanningen, waarvan de ge volgen ook voor ons land buitengewoon ’root zijn, laten zoodanig feestvertoon niet toe.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1939 | | pagina 15