ONS BLAD
zou
Londen
en
1
1
8 8
F'11
710
HJ--
4.3
1
Parijs veroordeelen
Hitler’s voorstellen
•9
Lö
i
Waarom, zou deze oorlog
voortduren, vraagt Hitler
I
I
II
HOTEL DE L’ EUROPE
k-
Te Rome gemengde
gevoelens
Het nieuws van heden
Einde Zomertijd
Berlijn hoopt op
spoedigen vrede
Wil Italië wel een
Hitler-vrede?
Activiteit der
lichte troepen
Onze handel met
België
Deze zyn duister, en onrecht wordt niet
hersteld. Toch zullen zy in gezamenlijk
overleg worden bestudeerd"
m-
USTIGE VERBLIJVEN
Parijs bericht:
DE BAROMETER
Hitlers rede in den Rijksdag
vaP c
gewei-
De Führer eischt teruggave van koloniën, wenscht
heropbouw van een foolschen staat en stelt
een groote conferentie voor
ZATERDAG 7 OCTOBER 1939
MEN
5
V
A T
de
ff
d
IN DAGEN VAN SPANNING
3’
Bekend Franach wielrenner
Het vredesoffensief
’n TIP VAN BOOTZ
^Schimmelpenninck
George Speicher
gesneuveld
RESTAURANT
HOEK HOFWEG
- TAVERN
LANGE POTEN
DIT NUMMER BESTAAT UIT
12 BLADZIJDEN
REDE VAN HITLER IN DEN RIJKS
DAG. -
DE ONTSNAPTE DUITSCHERS
GBOOT-NOORDHOIXANDSCHE
VAN IMS
Amsterdam Van Brienenhuis
N. Doelenstr. 2-4, A’dam, Tel. 34836
C
ur.
un.
'afa tiert cti
H-C.
17101
HET NIEUWE CENTRUM
VAN DEN HAAG
ijAUL MULDER’S
1 ICCADILLY
Het WeeriiiiiiiiiiiiiiiiiiuDiiimuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiic
Wie der neutralen zal echter
tegenstanders bijeen ver
mogen te brengen?
zijn met spanning verwachte rede gehoud<
mede, dat de Duitsche verliezen bij den
dooden, 30.222 gewonden en 3.400 vermisten bedroegen.
In het vervolg zijner rede zeide de Rijkskanselier, dat
Duitsche natie er geen verwijt van kan maken, als zij teruggave
Binnenkort besprekingen over
belangrijke uitbreiding te
verwachten
In elk geval ia het weinig bereid
om eventueel aan oorlog
deel te nemen
men de
Rijkskanselier Hitler heeft Vrijdagmiddag in den Rijksdag
len. De ''Führer deelde
oorlog in Polen 10.572
’i-CRAVENHAGE DEN HOUT
En ondeelbaar begrip.
Dat rnaagt ge vandaag niet vergeten,
Een bezpth aan Den Haag is slechts
don echt geslaagd,
Wanneer ge in Den Hout hebt gegeten.
Bezuidenhout 13, vlak bjj Stat. St ast ssp.
Niet alleen per trein en schip, maar ook
per vliegtuig werden talrijke gewonde
Duitsche soldaten naar het vadefland
Hotel Restaurant Chateau Bleu
5
L
ajxsemeene frdesche
IXVXNSVERZEKERING-MU.
Leeuwarden Burmaniahui*
Gematigde wenschen"
Afwijzend oordeel te Parys
Welingelichte kringen te Parijs zijn van mee-
ering van Hitler beantwoordt
de hoogte zijnde meenlng er
van verwachtte. Afgezien van de Mide thema’s,
waarop Hitler naar zijn gewoonte terugkomt
het verdrag van Versailles, de Duitsche levens-
ruimte, de eenheid van Dultschland en zjjn
Fuehrer onderscheidt de redevoering zich door
enkele bijzondere trekken. In de eerste plaats
door het cynisme, waarmede hij niet gevreesd
heeft Polen te beieedigen niet alleen in zijn
leiders, ipaar zelfs in zijn combattanten, en in
de tweede plaats zijn persoonlijken hoogmoed.
Hitler's toon echter aldus zegt Havas blijft
geforceerd en demagogisch. Zijn aanval op de
Engelsche ministers wordt een persoonlijke zaak,
zooals vroeger de aanvallen op Schuschnlgg en
Benes j.
(Zie verder elders in dit blad)
de gestolen kolonies eischt. Ik heb echter aldus Hitler
gerd erom te smeeken.
Waarom zou deze oorlog voortduren? Het Polen van Versail
les zal nooit meer opstaan. Het uiteindelijke vraagstuk van den
Poolschen staat zal door Rusland en Duitschland worden geregeld.
Teneinde te geraken tot het doel van een continentalen vrede,
moeten de groote naties in conferentie bijeenkomen. Dit zal natuur
lijk omvangrijke voorbereidingen noodig maken. Het is echter on
mogelijk zulk een conferentie bijeen te roepen onder den druk van
een oorlog of zelfs maar van gemobiliseerde legers.
(Van onzen Haagscheri redacteur)
In bevoegde kringen verwacht
men dat binnen enkele maanden
nieuwe handelsbesprekingen met
België en Luxemburg zullen worden
geopend, teneinde het onderling
handelsverkeer aanmerkelijk uit te
-breiden. Beide landen moeten even
wel eerst de resultaten van de onder-
handelingen met Engeland afwach
ten. Men zal er op aansturen te be
reiken, dat in het bijzonder Neder
land en België als een economische
eenheid worden gerekend. Indien
beide landen er in slagen hun aan
voer, respectievelijk uit Ned. Indië
en den Belgischen Congo, op peil te
houden, zullen de onderlinge han
delsbesprekingen een uitbreiding
9nn gxooten amyang ondergaan.
DRIE EN DERTIGSTE JAARGANG No. 312
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
Beider garantie voor alle verzekerden
6
n
lelang-
Q
de
dag legde. In de Wilhelmstrasse vijst men er op
DEN HAAG
1. exa-
eer H.
Stand op Zaterdag 1» uur tjb.: 7594
Vurige stand: 7884
Hitler vervolgde: De doelstellingen van
de Duitache regeering zijn de volgende:
•i«a
u
oné.
il*d-
4. HM opnieuw opbouwen vun de handels*
betrekkingen mei alle landen.
nlng. dat de redes
aan hetgeen de o)
uiw.
lood
sag.
(Zie voor de uitvoerige tekst elders in
dit blad)
2. Verscheidene rassen in het geheele on
der Duitache souvereiniteit Ataande gebied
en in geheel Zuid-Oost Europa moeten de
hun toekomende plaats krijgen.
1. Billijke regeling van de Duitache gren-
sen, welke in overeenstemming is met de
ethnologist he en sociale situatie.
.Aan den directeur van het Huls van Bewa
ring te Haarlem hebben de ontvluchteDult-
schers een brief gezonden, waarin zij hem be
danken voor de goede behandeling. Aan dit
schrijven, dat het poststempel Haarlem droeg,
wordt, naar hoofdinspecteur Woud ons mede
deelde, niet veel waarde toegekend.
ma Af
jCht
[un-
Lahl
5ÜS
Heetn-
wordsn
e ont-
Invioed
1. Streven naar regeling van het Joodoche
vraagstuk.
leen
tne*>
iLtf
e*X
UM-
ed«
<*-
111
I
I O- -
trigs-
voor
l.M;
uwts
ICCU«
juid
*n ge-
en hun
ieWra.
zullen
ien om
s, aan-
tat ge-
dan is
len. De
beste
Het is zeker, dat men van Duitsche zijde
de problemen niet op de lange baan wenscht
te schuiven, maar hoe dan ook in de aller
naaste toekomst tot een beslissing wil komen.
Immers, mocht Engeland den oorlog willen,
dgn acht men thans, nu de overwinning van
Polen de strategische positie en het moreel
van het leger enorm versterkt heeft, het
meest gunstige oogenbllk voor een beslissen
den aanval naar het Westen aangebroken.
Afwijzend oordeel te Londen en Parijs
tegenover Hitler’s rede. Toch zullen de
vredesvoorstellen worden bestudeerd.
Onze Berlljnsche correspondent seint Vrijdag
avond:
Na Hitler’s rede te Berlijn is thans het woord
aan Engeland. Reeds de Eerstkomende dagen sul
len de beslissing brengen.
In Duitsche politieke kringen is men van mee-
ning, dat door do rede wederom de bereidwil
ligheid van Dultschland tot een eerlijken
vrsde te komen tot uiting is gebracht. Berlijn
zal verder geen diplomatieke voorstellen doen
en geeft het woord thans aan de andere zijde.
ne methoden
Polen, weer-
Ten slotte zjjn de herhaalde suggesties, dat
Groot-Brittannië verantwoordelijk is voor den
oorlog, niet op feiten gegrond. Integendeel, de
pogingen van de Britsche regeering den
vrede te behouden gedurende de opeenvolgende,
door Duitschland in de laatste twee jaar ver
oorzaakte crises, zijn welbekend en door oe
geheele wereld erkend.
Hedennacht eindigt de Zomer
tijd. Zet dus voor het naar bed
gaan de klok een uur terug.
De tweede helft der rede van Hitler be
helst wat de Rijkskanselier beschrijft als
„nog een paar vredesvoorstellen”.
In hun huldigen vorm zijn deze voorstel
len in vele opzichten vaag en duister. Op
gemerkt wordt echter, dat zij geen voor
stel behelzen betreffende een weer goed
maken van door Dultschland aan andere
volkeren aangedaan onrecht.
MILAAN, 7 Oct. De „Gazetta dello
Sport" publiceert een bericht uit Parijs,
waarin melding wordt gemaakt van het feit,
dat de bekende Fransche wielrenner George
Speicher aan het Westelijk front is ge
sneuveld.
Speicher is een van de grootste Fransche
wegrenners uit de laatste tien jaren geweest.
Hij heeft vele kampioenschappen behaald en
klassieke ritten gewonnen, ojn. zegevierde
hij in 1933 In de ronde van Frankrijk.
VERWACHTING:
Gedeeltelijk bewolkt, hier en daar och
tendmist, plaatselijk eenige regen, weinig
verandering in temperatuur, zwakke tot
matige Zuidelijke tot Zuid-Ooeteljjke wind.
Zon op 7.09, onder 18,29. Licht op 18.59.
Maan op 1.onder'fjUM. 12 Oct. N. M.
beslissing uit i
besloten een
heeft zijn eige
Verder meldt Reuter dat de volledige
tekst van de rede van den Fuehrer aan de
Britsche bladen verstrekt is zonder dat de
autoriteiten het noodig hebben geacht,
dezen van te voren zelfs ook maar aan den
censor te laten zien.
5. Het opbouwen van een Poolschen staat,
welks veiligheid door Dultschland en Rus
huid zal worden gewaarborgd en welks
regeering geen intrigues tegen een van deae
landen aal toestaan.
Na de ontberingen van een wreed beleg. Hongerige bewoners van Warschau
verdringen zich om een Duitscfien militairen auto, waar brood ioordt uitgedeeld
De kostwinnersvergoeding voor militai
ren is met ingang van l September 1.1.
tot f 3 verhoogd.
■schijn
en Bsl-
te Den
ogen.
x>r as.
it zon.
lelden.
«Usstag
Daartoe zouden dus in verband met het ini
tiatief van Koningin Wilhelmina en Koning
Leopold ook Nederland en België behooren, ter
wijl ook aan Z. H. den Paus, generaal Franco en
de Amerikaansche Staten gedacht wordt. Zeer
hartstochtelijk was het beroep, dat Hitler op
Engeland deed. Wie Dultschland kent, weet, dat
men daar altijd een groote bewondering voor
het Britsche wereldrijk gekoesterd heeft, en zich
diep gegriefd gevoeld heeft door het geringe be
grip, dat Engeland voor het Derde Rijk aan den
Het zal met dezen steun dan niet zoover
willen gaan, dat het er zijn toekomstige afzij
digheid mee zou kunnen compromltteeren. Moet
men in deze nchtlng de verklaring zoeken voor
een dezer dagen uitgegeven Stefani-communi-
qué. en verschillende uitlatingen in de Itiliaan-
sche pers, welke de in het buitenland welig tie
rende geruchten omtrent de wijze, waarop Ita
lië de Duitsche vredesactie zou kunnen, tracht
ten te besnoeien’ Maar Italië kan in leder ge
val de rede, welke Hitler heden hield, gerust
toejuichen, hetgeen het dan ook doet. Alleen
zeggen ook die toejuichingen niet zoo heel veel.
Op de vraag, hoe men zich in Berlijn
voorstelt, dat de eventueele vredesonderhan
delingen in de praktijk zouden moeten plaats
vinden, luidt het in hooge mate dubbelzinnige
antwoord: „Vele wegen lelden naar Rome".
Het is wel duidelijk, dat de rede in overleg
met Mussolini is samengesteld, en iedereen
verwacht dan ook, dat, mochten Engeland en
Frankrijk Inderdaad voor onderhandellngen
te vinden zijn, de Duce de man zal zijn, die
de strijdenden aan de groene tafel bjj el
kaar moet brengen. Maar in de rede ls~dat
niet met zooveel termen aangeduid, en wordt
uitdrukkelijk een beroep gedaan op alle lan
den. voor zoover zij aan het herstel van den
vrede wenschen mede te werken.
PARIJS, 6 Oct. (Havas). Het heden
avond uitgegeven oorlogscpmmoniquê luidt
als volgt
„Op talrijke deelen van het front acti
viteit der lichte elementen bij het met el
kander in contact komen. Een aanval op
een van onze posten in de streek ten Wes
ten van Wissembonrg werd afgeslagen”.
Le rendex-vous du monde distingué
Haaprhc Bosch
TKLKFOON TT3—B Itfnem)
Het gerucht gaat alhier, dat Mussolini
morgen weer, zooals ook onlangs, tot een
aantal fascistische leiders e^3 rede betref
fende de internationale politiële zal houden.
Dit gerucht werd tot nu toe niet bevestigd.
In een verdere pa—ge beklaagt de 4'uehrer
er zich over, dat „gedurende vele jaren doel
stellingen rjjn toegeschreven aan de Duitsche
buitenlandse he politiek, welke op zjjn best ver
wacht konden worden van de verbeelding van
een schooljongen.’’ Wanneer er sprake <s van
verkeerd begrip, dan kan dat alleen worden
toegeschreven aan Hitler’s openlijke aspiraties
naar wereldoverheersching in „Mein KampP’
aan *jjn uitlatingen, sinds hjj aan de macht
is en nog meer aan z(jn daden.
Onze Romeinsche correspondent seint Vrij
dagavond:
Commentaar op de rede van Hitler, commen
taar dan in oen strikten zin des woords, ont
breekt hier tot nu toe nog. Maar het is meer
dan commentaar wat de Italiaansche blader,
geven. Zjj publiceeren de rede van Hitler in
extenso, hetgeen bjj den beperkten omvang,
welke zU thans hebben, hier op neerkomt, dat
zij er hun halve edities, niet minder, aan wij
den. En zl) piaatsen er koppen boven als: ,,Een
vredesaanbod van de rede en de rechtvaardig
heid. Hitler bevestigt rde bereidheid van den
vredeswil in het zegevierende Dultschland." Het
lijdt niet den minsten twijfel, dat de redevoering
van Hitler hier gunstig werd ontvangen. Nu
kwam zij dan ook in wezen geheel overeen met
de rede, welke de Duce onlangs hield tot de
fascistische 'eioers van Bologna.
Aan de instemming, welke de Duitsche
vredesactiviteit in Italië wint, verbindt men
echter niet te hooge conclusies betreffende
de Italiaansche bereidwilligheid om met
Dultschland, wanneer deze vredesactie van
Dultschland op een mislukking uit mocht
loopen, in den oorlog te gaan. Alles wijst
er op, dat Italië van plan is. ook in dat ge
val geen enkel initiatief tot militaire ope
raties te nemen, dat het ook dan zal trach
ten afzijdig te blijven. En wanneer dat zoo
is, dan kan het niet anders, of ook de
steun, welken Italië bereid is aan de Duit
sche vredesactie te geven, heeft zijn gren
zen.
LONDEN, 6 Oct. (Reuter) Een op gezag
van de regeering uitgegeven verk aring
zegt:
„De redevoering van Hitler in den vol
ledigen tekst was eerst in den loop van den
middag in Londen beschikbaar en het ia
derhalve niet mogelijk geweest haar aan
meer dan een voorlooplge .bestudeerlng te
onderwerpen. De rede is in tw<
verdeeld. Het eerste deel dat in h<
een overzicht is van de a
tenissen. vloeit over van
de waarheid, die gemakki
len worden door de bevolkil
en inderdaad in de geheele
Volgens Reuter zijn offlcieele Romeinsche
kringen van gevoelen, dat Hitler’s toon gema
tigd was en hij een laatste poging heeft gedaan
om een algemèenen brand te voorkomen. Der
halve hoopt men, dat zijn woorden wel overwo
gen zullen worden door de betrokken regeerln-
gen en dat geen overijld antwoord zal worden
gegeven of overijlde actie ondernomen, hetgeen
de geheele beschaafde wereld in gevaar zou
brengen.
Onmiddellijk na het einde van de rede van
Hitler, welke werd gerelayeerd door het om-
roepstatlon van Rome, herhaalde de omroeper
de mededeeling. dat Italië geen initiatief zal
nemen in militaire operaties.
hoe, beperkt de Duitsche belangen zijn vergele
ken met de Engelsche en dat Dultschland Jaren
en jaren noodig zal hebben om zljh plannen van
ontwikkeling der Invloedssfeer in Oost-Europa
ten uitvoer te brengen.
Over zjjn elschen naar koloniën was Hitler
vaag, zijn opmerkingen naar aanleiding daarvan
willen te kennen geven, dat Duitscl.land in be
ginsel ziin oude koloniën terug wil hebben, maar
dat deze kwestie geen reden mag zijn den
oorlog voort te zetten en dat, mocht het terug
geven der oude koloniën op onoverkomenlljke
bezwaren stuiten, ook andere deelen van het
Britsche Koloniale Rijk daarvoor in aanmerking
zouden komen. Zooals men hier ter stede alge
meen verwacht, zal reeds in de eerstvolgende
dagen blijken of de psychologische sfeer
onderhandellngen aanwezig is.
Er woonde een meisje
in Drachten.
Haar vrflar liet op «ich
wachten.
Ze dacht „Ik ga dood van
verdriet.
Alleen red ik het niet.”
Ze nam Tip van Bootx om
haar leed te versachten.
Inx. Mevr. S. te A dam
ontving een flesch TIP
„Desalniettemin vallen z<j, gelijk ver-
klaarj Is door den premier en den minis
ter van Bnitenlandsche Zaken, onderwor
pen worden aan een nauwgezette besta-
deering in overleg met de regeeringen van
de Dominions en van de Fransche Repu
bliek. Het is echter noodzakelljk te herin
neren aan twee dingen:
le Dat geen vredesvoorstellen kans heb
ben aanvaardbaar gevonden te worden,
welke niet daadwerkelijk Europa bevrijden
van de bedreiging met agressie, en
2e Dat de verzekeringen, die door
Duitsche regeering in het verleden sjjn ge
geven bjj vele gelegenheden waardeloos ijjn
geworden en dat thans iets meer dan woor
den noodig zal zijn om het vertrouwen to
vestigen, dat de essentleele basis voor den
vrede moet zjjn”.
Het eerste Engelsche dagblad, dat commen
taar levert op de redevoering van Hitler is de
„Evening Standard" van lord Beaverbrook met
een nadrukkelijk hoofdartikel onder het op
schrift: „Neen”.
Het blad schrijft, dat de redevoering
- - -r - het
In de internationale politiek dient Hitler zich
aan als kampioen voor den Europeeschen vrede
en vrijheid. Havas wijst dan verder op gebleken
onjuistheden van vroegere verklaringen van Hit
ler, om als volgt te eindigen: ,Jn dit licht moet
men de verklaringen beoordeelen, die gemengd
zijn met bedreigingen, waarmede hjj zijn rede
eindigt, terwijl hij den vrede onder bescherming
van den Dultschen God plaatst
Een sommatie aan de andere mogendheden
om de exploitatie van Ridden- en Oost-
Europa af tc staan voor ieder bevel, voor
lederen wensch van Dultschland als een
Duitsch koloniaal gebied, ziedaar den grond
slag. waarop Hitler den vrede in Europa wil
grondvesten."
'eMdeeien
homdzaak
'geloopen gebeur-
jtrdraallngen van
herkend zul-
van dit land
[ereld."
„Zoo is de bewering, dat hui
van oorlogvoering zjjn gebruikt
legd door verklaringen in het parament en dobr
het rapport van den AmerikF
bassadeur in Warschau. De werd
een eigen oordeel gevormd overfhet
zoek van de Tsjechen om ingeli
bij Duitschland, terwjjl Hitler's
hjj zijn belwfte nooit gebroken
aantoont, dat woorden voor 1
kenls hebben, die totaal verse!
gemeenlijk daaraan gehecht 1
„Hitler zegt, dat in 1598 J
heeft gesproken over de wreJ
losbandigheid der Polen en f
toonen de recente gebeurter*
Poolsche staat lederen nation
cultureeten of moreelen gron<
Dat was niet de opvatting
hij in zjjn rljksdagrede van 21
„Wjj erkennen den Poolschen
Na zijn zinspeling op de conferentie zeide
Hitler: „zou Churchill dit weigeren, dan zal
deze mijn verklaring de laatste zijn.”
Hitler zeide, dat de Duitsche voorstellen over
wogen zouden kunnen worden in een interna
tionale conferentie, ofschoon zij door haar niet
geregeld kunnen worden.
Hitler zeide voorts: „Dultschland verklaart,
dat de door Versailles geschapen situatie niet
langer bestaat en dat het derhalve geen elschen
meer in de wereld te stellen heeft,-behalve die
van een billijk koloniaal gebied.
Na aangedrongen te hebben op een regeling
van de vahitakwestie, zeide Hitler:
„De regels van den oorlog moeten eveneens
herzien worden. Wl) moeten erin slagen, nauw
keurig het doel te omlijnen van de luchtmacht,
van den duikbootoorlog en contrabande te om-
achrljven, teneinde den oorlog minder ver
schrikkelijk te maken voor hen, die er geen
deel aan nemen. Slechts dan zal het in Euro
pa werkelijk vrede kunnen zijn. Doch dit alles
kan slechts door samenwerking tpt stand wor
den gebracht. Een ding is zeker. Nooit in de
geschiedenis zijn er twee zegevierende naties
geweest, doch vaak zijn er twee verliezers ge-
Reest. Ik kan slechts den Almachtige verzoe
ken, ons in de toekomst evenals in het ver
leden den juisten weg te toonen, zoodat
Europa weder vreedzaam zal kunnen zijn."
inschen am-
heeft reeds
z.g. ver-
ld te worden
:rklaring, oat
leeft, alleen
n een beiee-
van die, welke
>ordt.”
een Engelschman
Idheid en moreel? j
'naar hjj beweert.
tesen aan, dat de
Bien, historischen j
<Wag miste”.
Hitler, toen
1935 zeide:
it als het
tehuis van een groote, patriottische natie met
het begrip en de hartelijke vriendschap van
erkende nationalisten”.
Voortgaande zegt de verklaring:
niets
nieuws heeft geboden en dei halve het ant
woord van Engeland en Frankrijk reeds be
kend is.
„Het kan zijn, dat Hitler spoedig in plaats
van vrede voor te stellen, er naar toq zal krul
pen. maar toch is één ding zeker. Wanneer hU
zijn laatste vredesaanbod heeft gedaan, heeft
hjj ook zijn laatsten oorlog gevoerd....
De macht der democratie in Engeland en
Frankrijk, geholpen door hen. die de vrijheid
liefhebben over de geheele wereld, heeft de
zjjn handen genomen. Zjj hebben
einde te diaken aan Hitler. HU
ilgen grafrede uitgesproken”.
„leidt Reuter dat
760