van
vriendje Wip
Kabouter Flip
en zijn
II
Vreeselijke dagen in de hel
Warschau
DE ONBEKENDE
in de kapel
i
Lectuur voor het katholieke gezin
Kerkelyk Leven
GRANATEN ONTPLOFFEN
IN HOSPITALEN
Zonnewijzer 1940”
en
„De Windroos 1940”
MAANDAG 9 OCTOBER 1939
Verzet gebroken door
Groote brand te Londen
Mijnramp te St. Etienne
-
Jacht van Fokker na een
explosie gezonken
De actie tegen Fransche
communisten
Duitsche vliegboot
neergeschoten
Verbinding met Ame
land verbeterd
Het St. Willibrord-
monument te Utrecht
Belastinr'ontwerpen
ingetrokken
o
o
o
7*
De overeenkomst met
de reeders
bommen en honger
PATER STEPHANUS O.M. Cap. t
r
I
I
<39
21«
jde stad tot vrijwillige overgave te nopen zonder
zich
De tentoonstelling der ontwerpen
I met
de*
en
10 a.
Mulder. Joep Nicolas.
Fokker
heer
de
het
wie
aan
in kortsluiting.
bijzondere
M>
<ie
DOOR A HRUSCHKA
Reml
De
in
dergeljjk recht der instructie had
YVETTA.
ge-
bespreken.
ge-
„Beste Reml,
nietwaar?"
'tAin' Tiif’,a\A r ii i x-tu
M
Zeven en dertig dooden
talrijke gewonden
1M
isat
tl
J
een
een
Ik begrijp heel goed, dat je met de mater
vjm een man, die van moord wordt verdacht.
ST. ETIENNE, 9 Oct. (Havas),
mijnramp.
lanaei
□vow
i9*
10
15
5
loode
’1S
idtm
nken
men
keel
81»-
o.so-
nsten
dmen
76000
Kam-
12.
Roo-
2100
1 2.70
nep
Peen
rd«p-
rs 2—
Witte
I, 640
telen:
M
1.00-
0 per
Han-
resultaat waren gebleven.
De bevolking van de Poolsche hoofdstad,
die wel het Intensiefst onder bombardemen
ten te HJden heeft gehad en daarnaast gefol
terd werd door ziekte, honger en ontbering,
wacht thans in gelaten berusting haar ver
der lot af.
lange jaren niet genezen kan....
Na de eerste bombardementen begon de
verstikkende greep van het beleg in de Pool
sche hoofdstad zich danig te doen gevoelen.
Bü het dcen van Inkoopen stond de bevol
king, mannen, vrouwen en kinderen om
het even, voortdurend bloot aan de helache
verschrikkingen der luchtraids over de gtad.
Duidelijk kon men van de hulzen uit waar
nemen, hoe de bommenwerpers in een sier
lijke pijlsnelle stortvlucht zich ontdeden
van hun afgrijselijken last. In de laatste
weken van September begaf men zich
slechts gekleed te bed, doch ónmogelijk was
het bij den wilden orkaaik van geschutvuur
den slaap te vatten. BU allen heerschte het
beangstigende besef, dat de projectielen,
die de vUandeljjke kanonnen ’s nachts uit
spuwden, elk oogenblik-eigen have en goed
konden treffen. Vrouwen en kinderen, die
in aparte vertrekken of schuilkelders wa
ren ondergebracht, vereenigden zich harta-
tochteljjk In gebed, terwijl het bctrekkelUk
lichte Poolsche afweergeschut onophoude
lijk de Duitsche vuurmonden beantwoordde.
De sinds Woensdag op de Wadden gestrande
passagiersboo*. is Zondagmorgen vlot gekomen en
aan de pier te Ameland aangekomen. Men hoopt
dat thans weer een geregelde veerdienst voor
passagiers zal zjjn geopend.
De gestrande veeboot is echter nog niet vlot.
Het vee wordt nog steeds vanaf den wal van
voer en water vooralen.
I
Hij ging op een klok kUken hoe laat het was.
Zóó vroeg was het toch ook niet meer, dat hU
nu toch zóó kon staan drootnen. HU telde
tweemaal het rijtje krentenbollen, maar allebei
de koeren kwam hjj er twee te kort.
HU liep den winkel In en haalde van de
toonbank een paar warme krentenbollen. De
bakker kon Flip niet zien, maar wei zag hü tot
rUn groote verbazing hoe twee krentenbroodjes
aan den wandel gingen en door de deur ver
dwenen. De bakker wreef zün oogen uit.
WU publiceeren hieronder een oogge-
tuigeverslag over de vreqjselüke dagen, die
aan de overgave van Warschau voorafgin-
geril uit de pen van een landgenoot, die
als een der laatste buitenlanders de ver
nielde en brandende hoofdstad verliet.
Zes en twintig communistische
Kamerleden gearresteerd
PARIJS, 8 Oct. (Havas) In den afge
loopen nacht zUn 28 communistische kamer
leden gearresteerd. Onder hen bevinden zich
afgevaardigden, die reeds door den rechter
van Instructie als getuige waren gehoord.
Anderen hadden niet beantwoord aan den
oproep als getuige op te treden.
ZU worden beschuldigd van overtreding
van de wet. welke ^het propaganda maken
voor de Derde Internationale verbiedt.
De gevangenen zUn opgesloten In
Santé-gevangenis. Men verwacht nog meer
arrestaties.
In het CapucUnenklooster te Hendel (Gemert)
is plotseling tengevolge van een ernstige hart
ziekte overleden ce zeereerw. pater Stephanus
(Wilhelmus J. Jenniskens).
HU werd geboren te Vierllngsbeek 9 Maart 1877
Na volbrachte studies aan het BisschoppelUk Col
lege te Weert begon hU 3 October 1888 het no
viciaat in het CapucUnenklooater te Babberfch.
HU werd priester gewUo 19 December 1903. Ge
durende vele jaren was hU gardiaan, o.a. in de
kloosters te Velp, Helmond en Tilburg.
Roodbont vee tn het land van Cuyk. Een overzicht van de 23ste fokveetentoon-
stelling, jjelke te Cuyk aan de Maas gehouden is
Alleen ’n Jong
velerlei gebied, zóó
<te
inze
acht
we-
Sint
In
de
In
en
ting
be-
dan
zelf
tel-
ka-
ehe
de
als
ad
ert,
nze
tla-
en
>len
po
len
üke
oor
tta-
sloot-van den Berg. Füui ns—,»iiOn, Pater Hei
mers. P. Ker.aemakers S.J, P. C. Keulers M.
E.C.. Marie Koenen. Ger. van Kooten, L. Lavkl,
Bernard v Meurs 8J'. Ir. Bdm. Nicolas. C. Ny-
pela, Jac. Schraurs M.S.C, Deken L. Benden, Han
Jac. Schreurs MS.C, Deken L.-Benden. Han
Serge. Feliz Timmermans, Anton van de Velde,
Bernard Verboeten. Karei Verdommen en Dr.
J. de Vieese S.J.. terwijl de illustraties werden
verzorgd door: Hubert Bekman, Toon van Ham.
Gerard Huyaser, M. van KoolwUk. Lou Manche,
Frans Martens. Ries Mulder. Adriaan van der
Plas, Lambe.t Simon. Cuno van det» 8teene #n
Karel Thole
Zij leverden een hoeveelheid, lectuur van on
geveer vierhonderd bladzUden en brachten een
werk tot stand, dat welkom zal zijn bü de jeug
dige lezers voor wie het bestemd U. Men maj
het dan ook in veler handen wenschen.
Dbg
LONDEN. 8 Oct. het ministerie van Lucht-
aart bericht, 'dat een Britsche verkennlngs-
patrouille boven de Noordzee een vliegboot van
ze beiden nogmaals worden ondervraagd en dan
moest tusschen Femtal en haar alles klaar en
duidelUk zün.
Hoe had zü kunnen vermoeden, dat Femtal
te Gras reeds op telegrafisch bevel van Mr
Lörs voor de tweede maal in verhoor werd ge
nomen. nog vóórdat hU haar brief had ont
vangen? Hoe had zü kunnen vermoeden, dat
Mr. Lörs. door haar eigen houding ontstemd
en tot wantrouwen tegen haar en Femtal ge
prikkeld. het noodig had geacht, zich oo de
eerste plaats een juisten kijk op hun betrek
kingen tot elkaar te verschaffen en diensvol-
gens bevel had gegeven, al de uit Vriebusweiler
aan Remi Femtal gerichte brieven te onder
scheppen?
Van n
Yvetta geen begrip.
Zoo deed de noodlottige brief, welks inhoud,
door vreemde oogen gelezen. bUna een beken
tenis was. zUn werk. In den loop van den
namiddag na Remi s verhoor kwam hü in han-
den van den rechter van instructie.
Mr. Maliy maakte er uit op. dat tusschen
Reml Femtal en Yvetta Eltz een verloving be
stond, die met zekere bedoeling geheim werd
gehouden; dat zü het eens wilden worden aan
gaande hun verklaringen; dat die verklaringen
dus valsch waren geweest. Voorts zei de rech
ter bU zich zelf, dat gemeenschappelUk be
wustzijn van schuld aan die feiten ten grond
slag moest liggen.
Onschuldigen verhelmelüken niet de waar
heid. spreken elkander niet tegen, om dan later
weer te pogen, la overleg die tegenstrijdigheid
tien minuten
schappen t
daarom niet in het oog had gekregen,
♦an u belden liegt?" vroeg de rechter.
-Ik haalde de schouders op. Maar toen ant
woordde ik: „Daar juffrouw Eltz 1 zóó zegt,
mag de zaak als opgehelderd worden be
schouwd.” „En hebt u mU iets voorgelogen.
Vetwaar?" Die vraag klonk zoo InpertinenU
ZU moet toch weten, hoe *t staat; ze moet
weten, dat er, door mUn schuld, misschien ook
tegen haar verdenking bestaat.
„Doe het niet!" wil de moeder zeggen.
„Houd je ver van haar althans zoolang niet
alles Is opgehelderd."
Maar zü knUpt de lippen opeen, en zwUgt.
Mag zij haar zoon zulk een raad geven? Het
tnpge verstandig zUn of niet zU plaatst zich
op 'n menschelUk standpunt en begrUpt. dat
naar Yvetta verlangt en dat deze het
recht heeft, hem aan haar zude te zien
de Duitsche luchtmacht heeft ontmoet. Er vond
een gevecht plaats. waarbU de Duitsche vlieg
boot werd neergeschoten.
Na het gevecht zag een der Britsche pllo-
over. Telegrafeer,
wenscht.
ten. hoe de bemanning van de Duitsche vlieg
boot zich aan het in zee gestorte wrak vast
klampte Een naburig schip werd er op afge
stuurd en de Britsche patrouille zette haar ver
kenningsvlucht voort.
BU het luchtgevecht waren twee Duitsche
vliegbooten betrokken. De tweede vliegboot nam
de wUk. toen de eerste in zee gevallen was. Twee
Britsche toestellen werden tUdens het lucht
gevecht door kogels getroffen, zonder dat de
inzittenden evenwel letsel bekwamen.
De ^verbijsterend snelle tragedie van den
ondergang van den Poolschen staat’heeft noch
tans niet den geest van patriotisms onder dit
volk gebroken. Het onder Dultsch-Russische
voogdij gebrachte Poolgche volk, dat aan-
vankelljk niet heeft kunnen gelooven in de
eerste Duitsche aanvallen en tot het laatst
blindelings vertrouwd heeft op neutraliteit van
Sovjet-Rusland. wéét, dat de ruïnes van af-
zichtelUk vernielde steden en dorpen een voor
bijgaande episode zullen zUn. Het stervende
lulsterlooze Polen van thans blüft den blik
hoopvol gericht houden op glorievolle weder
opstanding, doch het bloedbad, dat zich hier
voltrokken heeft, zal een wonde blUken, die in
Verscheidene bezoekers hebben gedurende den
Zondag een Indruk gekregen van de ideeën. wel
ke de verschillende ontwerpers vaa op» te
richten 8t. Willlbrortl-monument voor het zie
kenhuis .jBt. Jo?n de Deo" op de Marlaplaata te
Utrecht hebben bezield e
De dertien inzendingen, welke bU de daarvoor
aangewezen jury inkwamen, waren immers ten
toongesteld in liet Museum van Nieuwe Religi
euze Kunst. -
Het museum is ten behoeve van deze bUaonde-
re- tentoonstelling ontruimd, zoodat men rustig,
zonder dat de aandacht door andere kunstwer
ken afgeleid wordt, de overzlchtelUk uitgestalde
maquettes. waarbU teekenlngen zUn gevoegd, in
oogenschouw kan nemen.
Zooels men weet is het ruiterstandbeeld, dat
onder het met to „Utrecht" door Albert Termote
uit Vdorburg werd Ingezonden, aanvaard.
Als medewerker voor het archil ecto- -ch ge
deelte van het monument had Termote irehitect
C. van Moorsel. eveneens uit Vcori?ur;. ultge-
koozen.
De andere insenders zUn: P Biesiot. den
Haag; Cephas Stautl'"" cr, Amsterdam: Herman
van Remmen, den Haag: Steph. Ui ter waal.
Utrecht; Albert Meerens, NUmegen; M. Pleter-
.sen. den Haag; Wlm Harzing. DriebergenRU-
senburg; Joh. Uiterwaal, Utrecht <twe» ontwer
pen) Jos Henke, den Haag en V. Sprenkels,
Roermond.
De tentoonstelling bluft tot en met Zondag 29
October geopend en zal ongetwUfeld nog vele
bezoekers trekken.
BU
die zich Zaterdagmiddag in
mUnschacht midden in de stad ten gevolge van
een mUngas-explosie heeft afgespeeld. zUn 37
personen omgekomen en velen gewond. De ex
plosie, die ook aardverschuivingen teweeg ge
bracht heeft, geschiedde tUdens het aflossen
van een ploeg arbeiders, waarvan veie door de
explosie tegen den grond geworpen werden.
De explosie zou. naar men vermoedt door kort
sluiting ontstaan zUn. Zondagochtend zUn
Faure. de voorzitter van de Kamercommissie
voor de münen. en Wei!, de Inspecteur-gene-
raal der mUnen. in de schacht, waarin het on
geluk heeft plaats gehad, afgedaald.
•Uk geamputeerde kinderen, en zelfs hier
richtten ontplofte granaten nog verdere ver
nieling aan. Jonge meisje* meldden sich bjj
honderdtallen aan, om de ernstig gekwetsten
te verplegen; zU offerden haar bloed ten be-
hoeve van den transfusiedienst en bleven tot
bet laatst op haar post.
TerwUi de voorsteden en vooral het zwaarge-
hkvende Praga het beeld van een volkomen ruïne
loonen, is de binnenstad 1Ü mqvdere mate door
de bombardementen getroffen. In de bultenwU-
ken ontstond herliaaldelUk brand doordat de
Poolsche artillerie niet ver genoeg reikte. Eiken
avond was de hemel rood gekleurd tengevolge
van de hevig laaiende branden, die niet meer
gebluscht konden worden. Heele wUken liggen in
puin en in de straten liggen groote bloedplassen.
De meeste regeerlngsgebouwen zUn onbescha
digd gebleven, doch van de groote huurkazernes,
die men In Warschau zeer veel aantreft. zUn de
meeste muren door bommen en granaten be
schadigd, de ramen verbrUzcld. In de straten
kwamen de burgers, die bU de hulpdiensten wa
ren ingedeeld, handen te kort, om de hoopen
puin en glasscherven op te ruimen.
De meeste etalages der winkels zUn gebroken,
er zUn groote houten schotten voor geplaatst.
De inventaris ia weggehaald. De meeste zaken
zUn voorgoed gesloten. De laatste trams heeft
men omvergeworpen en voor barricaden gebruikt.
Heel Warschau was één vesting en barricade ge
worden. zelfs in de verlaten diplomatenwUk, de
Aleje Ujazdowskle. Het feit, dat behalve de Pool
sche regeeririg, die reeds in den avond van 6
September per trein naar Lemberg en later naar
Roemenië was vertrokken, ook de buitenlanders
zich opgemaakt hadden, om de stad al dan niet
vrUwlllig te verlaten, heeft verpletterend op de
bevolking gewerkt. Van dat oogenblik af wist
men, dat de situatie allerdreigendst was gewor
den. te meer omdat alle pogingen van Duitsche
zUde (via strooibiljetten uit vliegmachines) om
dat ik driftig werd en boes op mU zelven, om
dat ik er mU zoo leelUk had ingepraat. „Noem
het zooals u wilt,” antwoordde ik stug: „met al
uw gevraag zoudt u iedereen in de war bren
gen."
Maar nu begon 't gevraag eerst voorgoed.
Over mU. over Hardi, over Yvetta. over onze
betrekking tot elkaar, enz. EfndelUk verloor ik
het laatste greintje geduld. Toen hU absoluut
wilde weten, of er tusschen mU en Yvetta geen
bUzondere intieme betrekkingen bestonden,
werd 1 mU te bont en verklaarde ik, op niet
één vraag meer te zullen antwoorden. En van
toen af zweeg ik.
O. Reml, als zU dat maar niet verkeerd
uitleggen
Dat doen ze toch; dat hebben zU van den
beginne af gedaan! Gelooft u, dat ik dat niet
onmiddellUk uit hun sluw en ironisch gevraag
begreep? NatuurlUk houden ze Hardi voor den
moordenaar. Maar Yvetta is zUn zuster, en ik ben
zUn vrienden onze verklaringen klopten
niet: dat is den rechter van instructie vol
doende. Ik kan mU niet ontveinzen dat heel die
rommel wel geschikt is om bU een vreemde
booze vermoedens te wekken. Ik kan er niets
aan veranderen
De moeder had krampachtig de handen
vouwen en bleef een oogenblik zwUgen.
't Was dus wel zooals zU in stilte had
vreesd
Wat zal je nu doen? vroeg sU elndelUk.
HU haalde de schouders op.
Wat anders, dan vandaag nog Yvetta
gaan opzoeken, om met haar te beraadslagen?
NEW YORK, 8 Oct. (Havaa). Aan boord
van het particuliere jacht van den vlieg
tuigbouwer Antony Fokker, heeft zich een
ontploffing voorgedaan, terwijl het jacht
op de Hudson lag. Acht personen zijn ge
wond.
NauwelUks had de burgemeester van de stad
Warschau, die de functie van volkscommissa
ris had gekregen, de bevolking opgewekt den
strUd te beginnen tegen spionnen en diversan
ten. of ambtenaren en andere burgers, in den
regel onbevoegde personen, zetten een fana
tieke vervolglngscampagne in. Een leder, die
maar eenigszins de aandacht trok, werd on-
vsrmUdelUk aangehouden. Tegen drie commis
sarissen van politie werd een bevel tot aan
houding uitgevaardigd. Vermoedeltjk bevonden
zü zich op dat moment reeds aan de andere
zijde der vuurlinie. Op de politiebureaus we
melde het van arrestanten, waarvan de mees
ten echter onmiddellUk weer vrügelaten moes
ten worden Tenslotte werd de politie dermate
met werk overladen* tengevolge jvan de fana
tieke speuraucht van onverantwoordelUke ele
menten, dat op bevel van den volkscommissaris
de „contröle over de burgers alleen werd toe
gewezen aan speciaal daartoe bevoegde per-
•onen.
Steeds dultjeluker werd het, dat van eenigen
vorm van organisatie op den duur geen sprake
meer kon zUn, al is het volkomen onjuist, dat
gedurende de laatste dagen vóór de overgave
van Warschau op roof en terreur beluste ben
den de stad onveilig zouden hebben gemaakt
en een soort schrikbewind zouden hebben uit
geoefend.-
Tot het laatst toe berustte het gezag bü de
leger- en politie-autorlteiten, en met verbeten
koppen en bleeke uitgemergelde gezichten ver
vulden de soldaten hun plicht. Uitgaan na 7 uur
’s avonds werd streng verboden eh des nachts
hoorde men voortdurend het af en aan rUden
van primitieve boerenkarren, waarop geschut en
de kadavers van gedoode paarden werden ver
voerd. Paardenvleesch was vrUwel het eenlge
vleesch dat den laatsten tUd nog te verkrUgen
was en in de hotels en restaurant?, die bUna
volkomen leeg waren, werd als eenigst gerecht
een soepbrei opgaatênd.
Aan een distributie-systeem had men te la^t
gedacht en tengevolge hiervan werden de levens
middelen, voorzoover nog aanwezig, tegen woe-
kerprUzen verkocht. Een kilo aardappelen kostte
tenslotte een halven gulden en om een stukje
brood te bemachtigen moesten de menschen te
gen 2 uur ’s nachts in lange files voor de bak-
kerUen wachten. Zeer karakteristiek Is het, dat
het Poolsche volk met die gelatenheid, welke
♦rUwel allen Slavischen volken eigen is, alle ont
beringen en oorlogsverschrikkingen verdraagt.
Het is geen discipline of saamhoorlgheidsbesef
te noemen, doch zuiver en alleen een soort fata
listische gelatenheid, die allen bezielde.
De druk op Warschau zoowel van buitenaf
als van binnen uit werd de afgeloopen week
steeds benauwender. De hospitalen en lasa-
rets dienden niet meer alleen voor gewonde
of stervende soldaten, doch ook voor vreeae-
Intusachen had Flip zUn buit aan Peter ge
geven en deze had haastig de broodjes wegge
stopt. Ze kwamen voorbij een slagerswinkel
waar dikke worsten hingen, die er heel verlel-
delUk uitzagen. „Toe, Flip, haal nu ook nog
zoo n worst voor me,” bedelde Peter.
Omtrent de overeenkomst, welke tusschen Re-
geering en reeders is bereikt vernemen wU, dat
voor de veiligheid der bemanning door de
scheepvaartinspectie bUzondere voorschriften
zUn uitgevaardigd De marinestaf geeft alle in
lichtingen over ligging van mUnenvelden. Op
de trailers die met een lichtmatroos varen, zal
een vollen matroos worden geplaatst, terwijl op
de schepen, die geen lichtmatroos hebben, de
bemanning met een lichtmatroos zal worden
ultgebreld. De uitkeerlng krachtsen de Zee-On-
gevallenwet zal met 50 pet. worden verhoogd.
Indien een opvarende een ongeval krUgt, tenge
volge van een gebeurtenis, welke een direct ge
volg is van den oorlog De vaste gages worden
gedurende de zeedagen verhoogd met 50 pet.
Ingeval een vaartuig wordt opgebracht naar
een haven van een der oorlogvoerende mogend
heden. zullen de reeders de bemanning gedu
rende den termUn van het opleggen een. loon
uitbetalen van f 21.— per week. terwUl gedu
rende den tUd van het ophouden aan de be
manning vrUe voeding zal worden verstrekt.
Deze voorwaarden zUn voorloopig voor den
tUd van 6 weken vulgesteld.
Acht personen gewond,
een verdronken
De ÜitgeverU Het Spectrum te Utrecht
heeft zoo juist haar tweeden ..Zonnewijzer
uitgegeven en daaraan een nieuwe uitgave
toegevoegd. getiteld ..De Windroos", een
soort ZonnewUaer-voor-de-jeugd, zooals dr
uitgevers dit boek definleeren. Ulteriuk zU>’
beide boeken duidelUk familie van elkaar:
zU zUn typografisch in denzelfden prettigen
trant vevzorgd en met denzelfden goeden
smaak verlucht; hun Inhoud is van gelUke
afwisseling en overvloedigheid. Het verschil
tusschen belde uitgaven richt zich naar het
verschil dat tusschen jeugdige en volwassen
lezers bestaat
Wat in deze «x.ia in zoo ruime mate en
voor .geen geld” geboden wordt, dwingt res
pect af. De uitgevers verstaan het vak: zU ge
ven waar voor hun geld en méér dan dat. en
zoo zal ook de ZonnewUaer 1940 samen mei.
De Windroos zUn weg naar de katholieke huis
kamers wel vinden.
Een groot aantal dichters, schrüvere en beel
dende kunstnaars heeft zUn medewerking
verleend. ZU deden het met wisselend succes
somwUlen zoekend naaï den eenvoudlgen tram
voor de uitgave verelscht, een enkele maal wat
oppervlakkig, andermaal treffend van geluld eh
doorgaans wat de verluchting betreft, uitne
mend slagend. De verzekering, dat hier „de
beste schrUvers op dit gebied” aan het woord
zUn geweest, moet men als een uiting van op-
tlmlstlschen Uver beschouwen.
De veelvuldige gedichten van Frank Valke
nier b.v. zUn ondiep, weinig poëtisch en nogal
vaag; een verhandeling over Jeroen Bosch had
in vertrouwder handen kunnen zUn dan die van
Fr. van Oldenburg-Ermke en Ernst van der
Hallen tracht de zaken wel eens te ongewoon
en te oorspronkelUk te zeggen.
Maar het Is ook geen wet van Meden en
Perzen, dat de ZonnewUaer zal bestaan uit
de beste budragen van de beste schrUvers
en illustrators, maar dat hU voldoen zal
aan den zelf gestelden eisch: een jaarboek,
een almanak te zUn voor het Katholieke
gezin, een boek met goeden smaak geschre
ven, geteekend. samengesteld en gedrukt,
verstaanbaar en bereikbaar voor vele dui
zenden, den geest verrUkend en weldadig
voor het gemoed. Aan dezen eisch voldoet de
ZonnewUzer 1940 zonder twUfel. Er zUn ge
dichten, vertellingen, verhandelingen, illu
straties. schetsen, spreuken van allerlei aard
direct of indirect verband houdend met den
loop der getUden en van het KerkelUk jaar.
De redactie werd gevormd door; Mr. A. Die
penbrock. Ernest van der Hallen. Henk Kuiten,,
brouwer (Beer Irma Meyer, Jac. Schreurs*
M.S.C., Kees Spierings en Bernard Verhoeven.
De medewerkers -«un: Willem ten Berge. C.
Boudens-Van Heel. Walter Breedveld, Ernes
Claes. Vincent Cleerdin. A. Diepenbrock pr
Kees Galesloot, Paul Haimon, Ernest van der
Hallen, Mgr. Prof. Dr. J. Hoogveld. Albert de
Klerk. Dr. H. H. Knippenberg. Marie Koenen,
Henk Kuitenbrouwer. Albert Kuyle. Prof Dr
Will. Lampen OFM Drs. Theo Luyckx, Irma
Meyer. J. Mul, Jozef Muls. C. Nypels. Jos. Pan-
buUsen, Max. Prick van Wely. J. Scheerder
O8.Gr., Gabriel Smit, Herman Strategler. Dr.
Rich. Teunlssen. Felix Timmermans. Frank
-Valkenier. Anton van de Velde. Bernard Ver
hoeven. P. van Vogelpoel.
Als illustrators werken mede Gerard Huyaser
Henri Jonas (8 repr. in kleuren naar schilde
rden), M. van KoolwUk. Frans Mertens. Ries
Adriaan van der Piss
Lambert Simon, Cuno van den Steene. Karel
Thole en Felix Timmermans.
De Windroos (de Zonnewijzer voor de jeugd)
verdeelt zich in vier deelen: de wind is Noord.
Zuid, Oost. West, alle ingeleld door een kort
gedicht van Bernard Verhoeven. „Op de Wind
roos". zoo zegt een woord vooraf, „voeren onze
voorvaders uit om de wereld te verkennen, han
del te drUven, strUd te voeren.” Over deze voor
vaders, maar ook over de menschen van dezen
tUd. vertelt dit boek een reeks verhalen aan
de Jeugd, aan wie „de wUsheid en het schoon;
avontuur worden voorgehouden.
Ook dit werk bavat ean bonte verschei
denheid van vertellingen In proza en ge
dichten, raadsels, teekenlngen en kleuren
reproducties, eenvoudige wUze lessen en tal
van wetenswaardigheden, die de leergierige
jeugd bevredigen kunnen
Een proeve van eenvoudige lyriek treft men
aan in het gedichtje „Zuldewlnd" van Ber
nard Verhoeven
Het klinkt uit elke vogelkeel
Ontwaak! Ontwaak! De wind is Zuid!
De zoelte dwaalt door het struweel
En roept tot eiken knop: kom uit!
En aan het wonder dat ontspruit
Heeft ook het menschenhart zün dcelj
Nu ’t klinkt uit elke'vogelkeel:
Ontwaak! Ontwaak! De wind is Zuid!
O Zuldewlnd, o mlnnestreel.
Die vadcrlicht met véél en lult.
Met waterklare fluit en véél
Wekt alle hart en alle kruid:
Ontwaak! Ontwaak! De wind is Zuid!
De Windroos 1940 voor de jongens en
meisjes werd geredigeerd door C. Boudens-van
Heel. Br. Grimmarus. To Hölscher. Henk Kui
tenbrouwer. Kees Spierings (Seer Anton van
de Velde en dr. J. de Vreese S.J. BUdragen wer
den geleverd door: B. Bekman. Dom M. Bal
thazar de Beyer O.S.B A. J. van den Big-
gelaar. Tom Brouns. C. Boudens-van Heel, J.
Feltsma. Fr. Fritschy. Kees Galesloot. M. Gale
niets meer te doen wilt hebben, en daarom
hecht ik aan Je plotseling vertrek de beteeke-
nis, dat je onze verloving verbreekt. Niettemin
schUnt ht mU noodzakelük, dringend nood-
zakelUk, zoowel in jouw belang als in het
mUne, dat. we het eens worden wat betreft
onze verklaringen voor de justitie, teneinde
elkaar niet tegen onzen wil te benadeelen.
Jammer genoeg, is zulks reeds in zekere mate
het geval geweest zooals ik vandaag tot mUn
ontsteltenis ben te weten gekomen bU een
tweede verhoor. WU je, om de zaak te bespre
ken. naar Vrièbusweller komen, of heb je lie
ver, dat ik naar Graz kom? Dat laat ik aan jou
geval Je het laatste
Staat-van-dienstboekje zal even
eens niet doorgaan
De minister van Sociale Zaken heeft aan de
Tweede Kamer medegedeeld, dat worden in
getrokken de bü Koninklüke Boodschap van
10 Mei 1939 aangeboden wetsontwerpen strek
kende respectievelUk tot wuziging en verhoo-
ging van het elfde hoofdstak der RUksbegroo-
ting voor het dienstjaar 1939 en tot uitvoering
van een staat-van -dienst -boekje voor jeugdige
manneUjke personen.
De minister van Financiën heeft aan de
Tweede Kamer medegedeeld, dat wordt inge
trokken het wetsontwerp, houdende heffing van
een nationale Inkomsten- en winstbelasting en
wUzlging van enkele belastingwetten.
De ontploffing geschiedde terwUP het vaar
tuig langzaam voer, een tiental kilometers
stroomopwaarts van New-York.
In allerül snelden de drüvende spuiten van
de brandweer te hulp en men slaagde er in
het vuur te blusschen, doch even later is het
jacht gezonken. Een der opvarenden is ver
dronken. acht anderen zün in een ziekenhuis
opgenomen.
Het Jacht had een groote waarde, het is
gebouwd in aerodynamischen vorm en werd
beschouwd als een nieuwe vuiding op scheep
vaartgebied. welke door Fokker zelf is gedaan.
De eigenaar had het jacht uitgeleend aan een
jonggehuwd echtpaar.
Nader vernemen wü, dat
zelf niet aan boord was.
Het jonggehuwde echtpaar.
Jacht uitgeleend was, is gered.
De ooraaak van de ontploffing, welke het
schip deed uitbranden en zinken, is vermoe-
delük gelegen
meisje, zóó onervaren op
onnooeel steunend op een
sterke bewustheid van volkomen onschuld, kon
zulk een brief schrijven en toevertrouwen aan
de post!
Yvetta dacht in de verste verte niet aan
mogelük gevaar. Waarom ook? ZU beschouwde
het briefgeheim onschendbaar; van een
tweede ondervraging van Reml was haar niets
bekend, en geen oogenblik dacht zü er aan. hem
tot een valsche verklaring over te halen. Zü
gevoelde slechts één ding: zün verklaring
schUnt in tegenspraak met de feiten te zUn
dat moet tenminste anderen zoo voorkomen
en daarom is het noodzakelUk. uit zün mond
opheldering te verkrUgen. Want bü de behan
deling van het proces vóór de rechtbank zouden
1 Was doodeenvoudig walgelük. moeder!
MUn eerste verklaring werd opgehaald. Ik
bracht er eenlge wüziging in. omdat, zei ik,
1 mü later was Ingevallen, dat Juffrouw Eltz
met iemand stond te praten aan het tuin
poortje. Ze lieten mü dat rustig vertellen, maar
toen zei de rechter van instructie-spottend:
-Wel. daar krügèn we iets nieuws te hooren!”
Juffrouw Eltz, die intusschen opnieuw was
ondervraagd, had een heel andere verklaring
tegeven. Zü beweerde nameUjk, dat ze vüf of
in de bergplaats voor gereed-
was geweest en dat ik haar juist
„Wie
uit de wereld te helpen. Dit alles was zoo
duidelUk, dat Mr. Maliy nu onwrikbaar van
beider schuld aan den op .Rozenhof" gepleeg-
den moord overtuigd was.
Remi wilde met den trein van half zeven Uit
Graz naar Vriebusweiler vertrekken. Zün
moeder zou hem vergezellen naar het station.
Tegen vüf uur stonden beiden gereed'om hun
woning te verlaten.
Op dat oogenblik komt Barbars, een heer
aanmclden. die. zonder zün naam te zeggen,
den heer Femtal voor een dringende zaak
wenscht te spreken.
heer volgt Barbara op den voet, stelt
zich voor als beambte der crimlneele politie en
toout hem een arrestatlebrief.
Ik hoop, münheer Femtal. zegt hü. dat
u mü zult volgen zonder opzien te baren Een
collega staat voor de deur en bulten wacht eei?
auto. Verzet zou vruchteloos zün.
Remi denkt heelemaal niet aan verzet. HU
vraagt ook niet naar de reden van zün aan
houding. Voor hem is alles duldelük en toch
zoo onbegrUpelijk!
Zwügend drukt hü zün moeder de hand;
zwijgend volgt hü.
Maar nauwelüks heeft hü den voet in de
zang gezet, at hü schrikt op; uit de kamer, die
hü heeft verlaten, dringt dc doffe smak van een
val tot hem door
Alles is zoo snel gebeurd, dat Barbara geen
tüd heeft gevonden om zich te verwüderen.
Schreiend knielt zü neer bü de bewustelooze
vrouw, die zü reeds dertig jaar met liefde et^
toewUding dient. (Wordt vervolgd.)
Yvetta had na haar tweede ondervraging
zich ongerust gemaakt over Reml. zooals hü
over haar. Zü vreesde, door haar houding hem
en zich-zelf meer kwaad dan goed te hebben
gedaan, trots alle zelfbeheersching haar gevoe
lens voor Remi niet voldoende verborgen te
hebben gehouden.
Zün plotseling en onbegrüpelük vertrek had
haar pijnlük getroffen, en. zü kon dat feit geen
oogenblik vergeten. Slechts .één verklaring vond
zü er voor: Reml moest Hardi als schuldig be
schouwen en wilde daarom voorzichtigheids
halve ook met haar alle betrekkingen afbreken.
Toch vond zü het noodig, de tegenstrüdigheld
in hun beider verklaringen nog eens met hem
te bespreken En nog dienzelfden namiddag
schreef zü aan Femtal:
LONDEN. 8 Oct. (Reuter) Het wegens den
oorlog in diepe duisternis gehulde Westend van
Londen wer<j in den afgeloopen nacht hel ver
licht door de vlammen, die opstegen uit een
geweldige opslagplaats van frieubelen.
Het vuur werd door een nachtwaker ont
dekt, die onmiddellUk qlarm mgakte. Spoedig
waren ongeveer zestig brandweerwagens aan
wezig. die twee uur lang de vlsonmen bestreden,
alvorens het vuur begon te verminderen. In
het gebouw waren In de afgeloopen week meu
belen en kostbaarheden opgeslagen van gezin
nen. die Londen hadden moeten verlaten. Ook
meubelen van den hertog van Kent bevonden
zich daar, doch oeze hebben, voor zoover be
kend. geen gevaar geloopen.
