Het eerste kerkhof
den
nieuwen polder
al gereed
BEURS VAN AMSTERDAM
POLDER.
in
is
Noordholland
goed bij kas
NIETS WORDT AAN HET
TOEVAL OVERGELATEN
Wisselkoersen
6
Vv
DINSDAG 10 OCTOBER 1939
FRIESLAND
JS’OORÖOOSTELIJKI
ILOICWl.
Voorbeurs
URM
Oproep
Beurs-Thermometer
-
■Mn
1
j
Sluitgat
SBPT. »5V0
Inkuilen van aardappe
len en bietenblad
DEN ARME GEGEVEN
IS CODE GELEEND!
St. Vincentiusvereaniging - Alkmaar
Kennemerpark 6 Giro 105019
UJ
U)
rrfrAT oer
OVER-’
YSSEL
I
HEILOO
8«fc
21%
DINSDAG IO OCTOBER 1939
Vernuftig baggerwerk
Belastingbetaler heeft er
pleister van
8
>at
OT*Ri IJ
voor
In ver-
EeVASlooep
Amsterdam. 10 Oct. 103#
rijn het ook In politici» sterke
(Van onzen «pedalen verslaggever).
en instrumenten kunnen
iinge-
9
10 Oct.
9 Oet.
8
nat
7
nat
6
5
5
n
Opening
Vorige
blakke «Mtervlak.
Heden
Staataleenlngen
Ruber
4
9*
14%
t «x dividend
eb nnmlnta|
'ÓLXM96M8VK.
i Vssepr
Aan.
kiel.
luier
,-rMahoudrnd
R.K. Volksbond. Er wordt nog even aan
herinnerd, dat de vergadering voor de vrouwen
van de leden Woensdagavond om acht uur In
het Bronogebouw aan vangt. Als spreker treedt
op de heer O. van Slingerland met als onder
werp: „Wat de vrouwen moeten weten.” Voor
een attractie Is gezorgd. Het bestuur verwacht
een goede opkomst.
Vorige
Slotkoersen
ICO
159
112
79
HM
HA
Shell
11 1/3
(0
CO
00
CO
oo
CO
[0
tJ
n
o
n
o
o
7
)C0%
159
108
79%
25%
30%
66*
55%
20%
6A
36%
9f*
'6 ’7%
49 87%
f6
36 35
99 85
92 80
H 88*
9 95
6 92
196
192
'52%
102%
83%
196
52
3%
365%
200
212
93
10%
10.
•C9%
112*.
105%
105%
109
95
28%
28
7 56%
79 75
9 2*%
31 97
92 20
36 35
99 85
92 60
'I 88%
9.50
6 90
7.J6
79 75
928
’I 98
9270
112
100
108%
12
1(6
106
79%
1%
2%
erult-
o-a#,
o-i*.
in«U
ROO-
loem-
van kanalen
gelegd, tot
63
100
61
'100
93%
67
29%
30
23'%
325
290
57%
79 87%
t 79
31 7%
92 26
36 30
99 80
92 65
■8%
950
6 92
368
200
i 2
93
1C9
i96
128
>28
l
76
92%
69%
80
85%
89%
12%
272
17%
57
8
21
75%
m2%
69%
80%
85%
89%
>2%
9 9
6 92%
7 59%
79 9C
9 30
i 50
92 2
lq6
>92
>52
103
83%
196
92%
6'
29 A
30
139%
325
29v
25H
>1 r»
66 9t
56H
20 A
6%
lietea
f 130
imer»
bevs-
t 1—
u:e
150,
272%
18%
57
79%
1%
19%
VaStl
shoadend
'noadend
vaat
lt-
en
tel
iet
tn
er
en
itt
se
en
Shell Onion OU
Tidewater
Rubber
A'dam Rubber
Rands r
Dell Batavia Rubber
Serbadjadl
Silau
V. L O O
Allied
Intercontln
ke
en
en
ice
oo
ed
ar
«8 C.
nder.
Caas-
84000
vol-
kg.
inde-
indel
per
per
per
•ren:
'eren
ti ten
stuk.
per
ndel
ma
ma-
rtlg;
kip-
uks;
9000
kg-
55-
?en-
Londen
Berlijn
PaHJa
Brussel
Zwitserland
Weenen
Kopenhagen
Stockholm
Oslo
N -V (cable
Roane
Praag
Madrid
1 kan
De belde landen sullen overwegen, of
oorlogsdoel in een meer geprectoeerden
moet worden gesteld, zoodat er weinig
schijnt te bestaan voor een kentering.
Nederl. Staatsleen. prijshoudend
Oemeentcleenprijshoudend
Youngleentng
Philips
Unilever
Opening
Heden
„En hier hebben wij zand gestort op een
perceel, bestemd voor den aanleg van het
kerkhof van het centrale dorp A. In den
nieuwen polder". De jonge ingenieur pot
loodt op een punt in het hart van de groote
kaart van den toekomstigen Noord-Oost
Polder, zegt en verklaart het rustig, de ge
woonste zaak van de wereld. Even stokt onze
volgende vraag. Uit bet venster van de Lem-
mersche dlrectlekeet gaat onze blik onwille
keurig over bet wijde water bulten, dat voor
ons nog altijd „de zee' is gebleven. Een
grijze zee, onstuimig met witte koppen.
Grauwe lucht daarboven. Ergens bet kantig
silhouet van een Vollenhover vteschersschult
De see zooals vroeger, zooals gisteren zoo
als tnorgen nog, zooals wij ons eigenlijk niet
kunnen Indenken, dat bet ooit anders zal
zijn. En dan kijken wU weer naar den in
genieur en zijn kaart, waarop hij den loop
der reeds gebaggerde kanalen met zijn pot
lood volgt, de plaatsen aanduldt, waar dor
pen komen, plekken, die zanderig zijn en
een kleilaag moeten krijgen, perceelen die
worden verhoogd of verlaagd, depots waar
zand «aardt gestort, straks beschikbaar voor
wegenaanleg
Behalve de zwaardere meerdjjk worden nog
lagere en smallere kaden aangelegd. Allereerst
van Kadoelen Noord-Westelyk langs de kust
naar de Voorst en ombuigend langs Vollenhove
naar Blokzijl, waar tusschen de oude kust en
het nieuwe land een strook boezemwater blijft
uitgespaard. Bij de Voorst komt, behalve het
gemaal, een schutsluis, terwijl bij Kadoelen in
den dijk een keersluis wordt gebouwd. Een
tweede kade wordt terwille van de scheepvaart
aangelegd tusschen het Kampereiland en den
polderdijk, evenwijdig aan den laatsten.
Zooals wij reeds vroeger hebben opgemerkt,
mist het werk aan den Noord-Oosteiyken pol
derdijk het heroïsch element, dat onmisken
baar bjj den aanleg van den afsluitdijk aan
wezig was. Het water biedt hier geen noemens-
waardlgen tegenstand meer. De beweging van
eb en vloed is verstild. In de sluitgaten is van
stroom nauwelijks sprake, tenzij in zeer ge
ringe mate door den invloed vrfn den wind.
Imponeerend is daarentegen de snelle voort
gang van den arbeid, de stage regelmaat, waar
mee de donker» strepen der dljkdeelen voort
schuiven door zee. verder en verder, zich slui
tend straks om het water, dat gevangen in hun
greep zal moeten wijken en verdwijnen en het
nieuwe land vrijgeven.
Sint Joseph Gezellen Dezer dagen opende
de Gezellenvereenlging haar wlnterprogramma.
De senior spoorde aan van dezen winter 'n
actiewinter te maken, door vooral de verplichte
avonden en congregatie trouw te bezoeken.
De vice-praeses zette op duidelijke wijze uit
een. hoe wl) offensief en defensief te handelen
hebben, vooral in dezen tijd, die ons als 'n
zware last op de sohouders ligt. Onze taak is
nu den tijd aan te vallen en een nieuwe
maatschappij op te bouwen Laten wy ons daar
om verstandelijk en sedelük ontwikkelen, zoo
als Kolplng dat In zijn programma bedoelt. Wij
zijn toch niet alleen In de Gezellenvereenlging
gegaan, om de avonden in ontspanning door te
brengen, maar ook om het Kolpings-programma
uit te voeren en naar bulten te brengen.
Een woord van hulde werd gebracht aan de
adsplrantenleden en de wensch werd uitgespro
ken. dat ook zij ware Kolpingszonen mogen
worden.
Vervolgens werd het wlnterprogramma nader
uiteengezet, waar als spreken in voorkomen:
eentraal-praeses H. A. J. Drost, die bij de as
tnsta'latle van de adsplrantleden aanwezig zal
zijn; dlstricts-praeses kap. Oeels en de heer
van Slingerland. Dit is maar een greep uit de
vele Interessante en leerrijke avonden, die voor
de gezellenleden gegeven worden. Door het tot
stand komen van de contactcommissie tusschen
Volksbond en Gezellen krijgen we ook eenlge
Interessante avonden van den Volksbond.
Nlet-gezellen mogen In bovenstaande 'n aan
sporing vinden om ook lid te worden.
Scheepvaart
Java-Ch -Japan
HoU.-Am.-LUn
Kon Ned Stoomboot
Scheepvaart-Unie
Rott. Lloyd
Str Nederland
Suiker
H. V A.
Java Cultuur
N L 8 0
Vorstenlanden
fikst
Dell Batavia
Dude Dell
Dostkust
3enembaJ3
Sp<oi wegou
Union Pacific
Wabash
Erie
Kansas City South
South Railway
Heineken's Bier
Opmerkelijke vondsten zijn bij het bagger-
werk in den bodem van den toekomstigen
Noord-Oostpolder nog niet gedaan. Wel haalde
men boomstronken op en zelfs resten van heide
grond. herinneringen aan het grijs verleden,
toen de zee hier het land nog niet verdrongen
had. Maar op de meest Interessante punten,
zooals tusschen Urk en Schokland, waar de ge
heimzinnige, verzonken plaats Nagel of Nakalis
ligt en buiten Kulnre, op de plek van het vroe
gere slot der Heeren van Cuynre, buitglerlge
roofridders der oude Almere, is nog niet ge
baggerd, zoodat hier de zeebodem wellicht nog
geheimen bergt.
Aku
Koninklijke
UVA
Amsterd. Rubber
Tabak
Amerlk. waarden
Veel Interessanter en In zijn volmaaktheid
Indrukwekkend is het werk, dat men niet
ziet: de cultiveering van den nieuwen polder,
terwijl het water er nog staat. En dit geldt
vooral voor den knappen arbeid en groote vak
manschap van de molenbazen, die met de logge,
lompe baggermolens in het roerige water en
den weeken bodem verrassende staaltjes van
Het werk is wel snel gevorderd. Nog pas drie
jaar geleden werd bëgonnen met den aanleg
van werkhavens op Urk en bij de Lemmer en
den bouw van gemaal- en sluisputten. Toen
volgde op meerdere punten tegelijk de trage
planmatige wedloop der logge, grauwe dijk-
lichamen, langzaam voortschuivend met koppen
van klonterig ketleem en water-vermengd, vuil
grijs zand, driftig gulpend uit de pijpleidingen.
Rammelende en ronkende baggermolens zwoeg
den ononderbroken boven de kelleembanken.
vullend de logge bakken met groote, vette klui
ten. die straks weer door reusachtige grijpers
worden opgegrist en uitgestort vóór den groeten
den dijk. Sparren, met vaantjes in zee uit
gezet, wijzen den weg Daar hebben andere
baggermolens, waar dit noodig was. reeds diepe
sleuven gemaakt in den weeken bodem, in welke
sleuven onderlossers hun zandladlng hebben
gestort, aldus het pad plaveiend voor de even
wijdig loopende kelleemdammen, waartusschen
als In een lange, veilige goot, zand wordt ge
spoten. Want kelleem-verbruik wordt slechts
tot het uiterst noodzakelijke bepaald. Zand Is
er genoeg, maar op die kostbare, vette, stevige
specie, dien machtigen bondgenoot van het in-
genleursvernuft, moet men zuinig zijn.
Het zandllchaam van den dijk, aan buiten
en binnenkant door kelleemdammen beschermd,
wordt ook aan de bovenzijde met keileem at-
gedekt. Daarover gaat een flinke kleilaag voor
tfti, grasmat. De teenen van den dijk worden
met uit riet en fljshout gevlochten kraagstuk-
ken versterkt, waarop aan de toekomstige Meer-
zijde een schoeiing van basalt wordt gelegd,
aan de landzijde een tijdelijke bescherming van
klinkers, zoolang de zee er nog tegen aan
spoelt. Is het water geweken, dan zijn die klin
kers overbodig en weer dienstig voor den aan
leg van wegen in den polder.
sljn opvattingen omtrent Hitler's rede
baar te maken De premier is reeds
Dit alles geschiedt, terwijl het water nog vrij
en onbelemmerd spoelt, visschersschepen koer
sen van kust tot kust, het kullnet sleepend, het
hoekwant schietend. Baggermolens, sleepbooten.
onderlossers, bakken, lichters en kranen doen
hun werk, geleid volgens vast en weloverwogen
plan, waarbij één factor volkomen is uitgescha
keld: het toe val, hetzij door speling der natuur
dan wel geboren uit 's menschen fantasie.
Niets wordt in den nieuwen Noord-Oostpolder,
<Ue, nog door het water bedekt, binnen af zien -
baren tijd droog zal vallen, aan het toeval, aan
een gril der natuur of de verbeeldingskracht van
den mensch. die er Braks wonen en werken zal
overgelaten. Eén blik op de kaart, haar lineaal-
rechte lijnen en dwarslljnen, eindeloos zich ver
menigvuldigend, waarbij elk perceel, hoe klein
ook, is afgemeten en bepaald, bekend in al zijn
détails van bodemgesteldheid en bestemming
roept voor den geest reeds het toekomstig land-
•chap: ordelijk, zakelük. planmatig. DAAr het
dorp, dAAr het hoofdkanaal, dAAr de wYg. alles
reeds lang zorgvuldig berekend en bestemd, voor
ring, voor ophooging van bepaalde perceelen
verzameld in depots, als materiaal dat straks
voor verdere werkzaamheden zal worden benut
Op de kaart is dat alles nauwkeurig aangegeven
in lijnen en vakken, met kleuren en teekens.
Gaarne optredende als vertolker van een vijf
en twintigtal militairen, die een vrijwillig mu
ziekkorps willen vormen voor alle detachemen
ten van het eenzame doch schoone eiland Texel
en die zonder instrumenten en muziek zitten,
neem ik de vrijheid, door middel van de pers in
Noord-Holland. waar al onze jongens toch van
daan komen, een beroep te doen op alle burgers
en burgeressen, die op de allereerste plaats een
blaasinstrument gratis willen afstaan of gelden
hiervoor beschikbaar stellen.
De winter nadert snel en er moeten derhalve
maatregelen genomen worden voor geestelijke
ontspanning.
Reikhalzend wordt er dus door de militairen
uitgezien niet alleen naar ondersteuning en hulp
van de militaire autoriteiten, doch ook van de
ingezetenen van Noord-Holland. die zich nooit
onbetuigd hebben gelgjen een goede zaak voor
onze soldaten te ondersteunen
Wij weten, dat de tijden heel slecht xUn. doch
wy troosten ons met de gedachte dat er niet
tegenstaande dit feit, toch nog wel menschen
met een goed hart zün te vinden, die ons zouden
willen helpen. Het is ons ook bekend, dat in
West-Friesland en de Zaanstreek het muzlek-
levesi op hoog niveau staat en de jongens uit
hun, eigen streek niet zonder succes aldaar zul
len aankloppen voor een dergellik sympathiek
doel.
Verblijdt ons dus met een instrument of gift
en stelt ons in staat vrije uren met muziek te
vullen.
Gaven en instrumenten kunnen gezonden
worden aan den res. kapitein A. C. Naarstig, per
adres HcAel De Lindeboom. Den Burg (Texel).
De leider van het op te richten
Militair Muziekkorps te Texel:
Korp. 8. L. MANTEL
zetene van Oostwoud).
hoof ri
ll tot
8% Ned Oblig
3% Nederl 1S36
3h Nederl Cert.
3% Ree. 1937
3—3J9 Oblig 1938
3% IndlS 1937
5K Young! iMJC.-verkl.)
Banken
Amsterd. Bank
Koloniale Bank
Indische Bank
Cert. Handel-My
Industrieën
Unilever
Calve, Delft
Alg. Kunstzijde
Van Berkel'a Patent
Nieuwe Philips
Ned Ford
Fokker
Industr Buitenland
Anaconda
Kennecott
Bethl Steel
U S Stee)
Rep Steel
U 8 Leathei
Intern Nickel
Stand Brands
MQnboaw
Alg Exploitatie
Radjang Lebong
Petroleum
Kon Olie
3aboes
Perlak
Peudawa
Continental OU
hun kunnen vertoonen Wanneer te zijner tijd
de polder droog valt, zal er om. het kanalen
stelsel geheel zyn voltooid. Dit biedt groote
voordeelen. Allereerst is het werk, terwijl bet
water er nog staat, uiteraard eenvoudiger en
goedkooper. verder bevordert de aanwezigheid
der kanalen het afvloelen van het water uit de
laagste polderdeelen naar de gemalen en einde
lijk vormen zy den eersten tyd de eenlge ver-
keersmogeiykheid in de nieuwe wereld van
modder en brei, die gewonnen Is.
Wat dat betreft krygt de Noordhollandsche
belastingbetaler dan ook Inderdaad waar voor
zyn geld. De drinkwatervoorziening en de leve
ring van electrischen stroom laten In deze pro
vincie weinig te verlangen meer over. Verlaging
van de tarieven zou nog te wenschen zyn, dat
is waar, doch ook die zal vennoedeiyk wel ko
men als de tyd, dat er nog voortdurend veel
kapitaal in allerlei uitbreidingen en nieuwe vin
dingen moet worden gestoken, voorbij is. De
provinciale ziekenhuizen zyn. men kan niet an
ders zeggen, volgens de laatste eischen der mo
derne geneeskunde ingericht. Het ondefboud
het grootste deel reeds voorbereid in den ouden
zeebodem onder het nog eindeloos wisselend
ïnlllg bewegen, nu eens stormig, dan aonnlg-
De „Urk Express", zooals men het materia lentreintje sou kunnen noemen, dat van
lemmer over het reeds voltooide dijkgedeelte van den Noord-Oost Polder in de
richting Urk rijdt
Minister Chamberlain heeft het biykbaar niet
noodzakeiyk geacht, gisteren in het Lagerhuis
ken-
j zoovele
malen in herhaling gevallen inzake den weg,
welke tot vrede moet voeren, dat hy het thana
voldoende achtte te verklaren, dat het oor
logsdoel van Engeland en Frankrijk meer dan
eens tot uitdrukking is gebfacht. waarmede hij
derhalve stilzwygend te kennen gaf. dat. ten-
zy Dultschland de bakens verzet, aan een spoe
dig einde van den oorlog niet gedacht kan
worden L- 112
hun
vorm
kans
Vanavond zal Daladler weer een verklaring af
leggen, waarvan men een indruk hoopt te ver
krijgen van de verdere ontwikkeling van den
toestand.
Het lydt geen twyfel. dat de beurs xich ook
thans ziet aangewezen terughoudendheid in
acht te nemen In Wallstreet was het gisteren
evenzoo en ook ditmaal bleef de gunstige con-
Junctuur-ontwikkellng in de Vereen. Staten,
wegens de situatie in Europa geheel zonder
uitwerking.
In het telefonisch verkeer hedenochtend ten
onzent ktram de terughoudendheid weer tot
uiting In een zeer beperkten handel. Wallstreet
sloot gisteren op meerdere punten niet lager
en bygevolg was hier de ondertoon Iets beter.
Steels en Bethl. Steel boekten een licht her
stel van 1/33/9 dollar, respect op 55 3/456
en 68 3 4—67, Republic Steel bewoog zich om
en naby het slot van gisteren 201/4201/2.
Anaconda Copper 1/4 beter op 25 3/4.
Union en Tidewater waren op respect,
en 101/3 pryshoudend gestemd.
Konlnkiyke Olie werd 1/31 1'2 hooger ge
taxeerd op 273274 H V. A. 1/2 hoover op
366 A'dam Rubber bleef op ongeveer 196 on
veranderd. Voor Unilever was de stemming op
9293 tamelyk prijshoudend, terwyi Aku 1/4
1/3 prijsgaf op 29 De lagere uitvoercyferx van
kunstzijde door ons land In de maand Sep
tember en tevens de daling van den gemiddel
den prtjs per kg. netto van f 1.83 1/3 tot f 1.66
ten opzichte van de vonge maand, maakte
uiteraard geen prettigen Indruk. Phillpslampen
lagen weer vast In de markt en konden by
een taxatie van 136140 15 pet. verbeteren.
De grootere uitvoer van radio-artlkelen en
gloeilampen In September was hier «raarschtjn-
lyk van invloed.
Slotkoerser
1%
0A
van de waterstaatswerken van Noordholland is
buitengewoon knar en deugdeiyk; het wegen
net kan In alle opzichten een vergeiyklng met
dat in andere provincies en telfs in andere
landen doorstaan; aan den aan
worden vele mlllioenen ten ki
het overdadige toe. sou men in desen tijd, dat
de vrachtauto hoogty viert, kunnen zeggen; de
salarissen van het provinciaal personeel beboe
ren tot de be^te van het land; de landbouw
en veeteelt worden zoo krachtig gesteund als de
wetteiyke voorschriften het maar toelaten, even
als de bestrijding van de werkloosheid; aan
subsidies voor het onderwys. vooral nyver-
heidsonderwys. worden elk jaar vele dulsenden
uitgegeven; wat aan de bestrijding van de tu
berculose en de verpleging van zwakke en pre
tuberculeuze kinderen wordt uitgegeven loopt
in de honderdduizenden; selfs voor de bescher
ming van het natuurschoon en de recreatle-
gelegenheden voor de gansche bevolking strydt
de Provincie, onder aanvoering van den com
missaris van de Koningin. Baron Röell. een
sympathieken stryd. Brengen wy in dit ver
band slechts den aankoop van duinterrelnen
ten behoeve van de Drinkwatervoorziening en
het Goolsche Natuurreservaat in herinnering
De Provincie zou waarschyniyk nog meer
doen en nog meer kunnen doen, als haar ter
rein van werkzaamheid door de Wet niet nauw
keurig begrensd was.
Summa summarum vi
stuur der Provincie Ne
gen.
De belastingplichtigen zouden het,
band met de zware lasten, welke het RUk en
de gemeenten op hen blyven stapelen, ongetwy-
feld op prijs stellen, als de Provincie Noordhol
land zou kunnen besluiten in de eerste zware
tyden het aantal opcenten en de tarieven van
electrlcitelt en water nu eens wat te verlagen
al was het tydeiyk. maar anderzijds moet er
kend worden, dat de belastingbetaler in Noord
holland ziet waar zyn geld blyft. En ook dat
is misschien wel in staat, hem met zyn lot te
verzoenen.
Overigen-s
beenen. die de weelde van ruime geldmiddelen
kunnen blyven dragen. Een overvloed van geld
als Noordholland kent, leidt er gemakkelyk toe.
dat niet meer overal en in alle opzichten de
uiterste zuinigheid wordt betracht en dat uit
gaven worden gedaan, waarvan de geboden
held in dezen tyd niet ontwijfelbaar vaststaat.
Caveant consolesMogen de consuls zich daar
voor hoeden.
Wat de molenbazen met hun fuvre In
strumenten in de practljk weten te ver-
wezeniyken, heeft selfs de doorgestudeerde
theorie der Ingenieurs verbaasd. De
kanalen, die een bodembreedte van
32 meter en de «ykanalen, die een voet van
10 meter krijgen, worden volgens een zeer
vernuftig systeem trapsgewijze uitgebag
gerd. waarby de te bewerken perceelen met
sparren, waaraan vlaggetjes zyn verbonden,
boven water kenbaar zyn. Het trapsgewyze
al dieper uitbaggeren van bet kanaal ver
zekert door de afvloeiing der vry slappe
bodemmassa een vrywel gaaf kanaalprofiel
als verrassend resultaat.
Hieronder volgen eenlge asnwyrigingen voor
net Inkuilen van landbouwproducten. Over de
trasensllage is reeds aooveel gepubliceerd, dat
Ik daarover dezen keer niets wil zeggen. Hoewel
de aardappel een belangryk gewas is voor de
menscheiyke consumptie, blyven toch steeds
groote partyen beschikbaar voor vervoedenng
aan het vee.
Aardappelen In Noord-Holland worden de
meeste aardappelen, welke niet voor de normale
consumptie dienen, vervorderd aan het rund
vee. Juist in verband hiermede is het «toornen
van aardappelen tn deze provincie van geen be-
teekenls Indien men aardappelen voor varkens
voeder wil gebruiken Is het een zeer oeeitet
voordeel het product eerst te «toornenmen kan
ze dan direct na het «toornen vervorderen, maar
Indien het een grootere- party is, ook zeer goed
ensileeren. De voederwaarde en verteerbaarheld
wordt door stoomen zeer gunstig beïnvloed, ter-
wyi Juist varkens dan meer van aardappelen
kunnen consumeeren en hierdoor de vet aanzei
wordt bevorderd.
Voor rundvee, dat In de eerste plaats om de
melk gehouden wordt, is het stoomen niet noo
dig. Waar hier nog geen groote etoomlnstalla-
tles voor aardappelen werkzaam zyn. bepaai ik
my hier tot het geven van eenlge richtiynen
voor ensilage van rauwe aardappelen. Deze kun
nen rauw geënsileerd worden zonder eenlge toe
voeging Tydens de ensilage moet men de knol
len stukstooten en goed vasttrappen (straauna-
kersblok). Teneinde een goed stlaat over te
houden moet voor prima drainage gezorgd wor
den Men kan aardappelen uitstekend kuilen in
een silo; beschikt men daar niet over, dan kan
men zich ook goed behelpen met grondkuiien
waarvan de bodem weer boven de grondwater
spiegel moet blyven. Een party aardappelen van
pl.m. 18.000 K O. (is oogst van 34 HA.) kan men
ensileeren in een grondkuil van pl.m 3 x 4 M
oppervlakte. Kan men geen gat In den grond
maken In verband met den grondwaterstand er.
moet men op den grond ensileeren, dan kan
men een bekisting maken, berekend op een
tlinken zywaartschen druk. Dese bekisting kan
men desnoods maken van stroopakken en draao
Indien men aardappelen met veel kiemen moet
kuilen, het beter de kiemen te verwijderen,
dit lukt meestal vry goed Indien men de aard
appelen eenlgen tyd in den wind droogt Gaat
men ze daarna flink omscheppen, dan is men
de kiemen grootendeels kwyt. Aardappelkuilen
moeten zwaar afgedekt worden; er moet nun-
stens 80 cm. grond op. zy mogen pas openge
maakt worden nadat ze minstens zes weken
oud zyn Omdat het ensilageproduct soms wat
onaangenaam ruikt, moet men het. alvorens tn
den stal te brengen, wat laten uitluchten
Bletenbladeren en -koppen. Dit matenaa.'
moét zoo schoon mogelyk aan de hoop worden
gereden. Het is „mool-weer"-werk. Per H A. kan
men by suikerbieten rekenen op ongeveer 20 006
K/G. blad en koppen. Wat voor ensilage be
schikbaar komt is waardevol voeder! By het
inkullen van bieten blad moet het verrotte ma
teriaal zooveel mogelyk verwijderd worden
maar anderzijds mag het blad wel verwelkt xyn
alvorens het in te kullen. <Het moet 1H veer
kracht verloren hebben) Aangesien bietenblad
minder gemakkelyk sluit, moet den den kullhoop
zeer vast aantrappen De massa slinkt sterk aan
de hoop, zoodat men vry hoog mag optasaen
Het beste Is den kuil 3 meter bodembreedte te
geven en haar vervolgens naar boven smader
te laten toelcopen. De lengte neme men naar
behoefte Hoe vaster men de massa aantrapt
des te beter product zal men verkrijgen Even
als by alle andere ensilages wordt hier een sne:
werktempo vereischt; Iedere hoop moet llelst
binnen een dag of vier onder het gronddek zit
ten. Het gronddek moet minstens 50 cm. dik
zyn en zoo worden aangebracht, dat de geheele
kullhoop (ook dus de zUkanten) is afgedekt. Ook
by deze kuilhoopen kan beschutting aan de
windzyde tydens het zetten noodig zyn
Oras en aardappelen en/of bietenblad. Indien
men verschillende materialen tegelyk «ril en-
slleeren, doet men dit het beste in afwlsselen-
H.S.V.-nieuws. De Heilooërs zyn meer dan
tevreden met de schitterende resultaten van
Zondag J.l. Het eerste won maar liefst met 70
te Iteverwyk van DEM. 2. Ongetwyfeld zal
dit het wel zwaar door de mobilisatie gehandi
capte H.S.V. de noodlge rust verschaffen In de
ploeg. Het is dan ook af gekomen, zooals ver
wacht werd: goede spelers, maar voorheen nog
niet op elkaar Ingesteld. Het was vooral van
H.S.V -zljd^een productieve en goede wedstryd.
HS.V. 2't|i'ed niet onder en zorgde eveneens
voor beide jpunten. Wanneer men bedenkt dat
dit ploegje veelal uit ex-A-junioren bestaat,
krygt deze' overwinning dubbele waarde. Bravo
jongelui, goed gedaan om G.V.O. 3 met een
32-nederlaag naar Krommenie te zenden.
Junioren A had minder geluk en zag Zee
vogels A door een verdiende 21-overwinning
beide punten mee naar Egmond-aan-den-Hoef
nemen. De B-junioren kregen door uitstel van
de tegenparty nog een vryen Zondag; maar de
C-Junloren daarentegen namen weer bezit van
belde punten door E.S.V. b met een 21-neder
laag naar Egmond-Binnen te sturen. Prachtig
gedaan. Al met al een goede dag dus.
de niet te dikke lagen. Aardappelen en gras
leveren een bruikbare ensilage op; hoewel men
het niet steeds doet, te het toch aan te bevelen
de aardappelen ook hier stuk te stoeten (straat-
makersblok) De graslagen moeten ongeveer 16
tot 15 cm dik zyn; de aardappellagen moeten
overeenkomen met een dikte van 2—3 knollen.
Bevroren aardappelen en bieten Het genoem
de materiaal te tegen bederf te vrijwaren door
het zoo spoedig mogelyk in te kuilen. Men moet
de bleten in grove stukken sneden Ook hier is
een zwaar gronddek noodzakeiyk In den winter
1938/1939 heb Ut eenlge kullen gezien, welke ge
maakt waren van bevroren bleten. Het geënsl-
leerde product, dat In Msart 1939 vervoerderd
werd, was van prima kwaliteit; de koeien na
men het graag op, ondanks het feit, dat er in
sommige bleten nog Ijs voorkwam!
Wie nog uitvoeriger gegevens wenscht over
ensllsge-aangelegenheden, wende xich tot den
Rykslandbou wvoor licht ingsdlenst.
De Rükslandbouwconsulent
N -HoUand te Behagen.
IR. O. J. LIENESCH.
De dezer dagen verschenen ontwerp-begroo-
ting voor 1940 der provincie Noordholland ver
toont weer het gebruikelyke beeld van voorspoed
en welgedaanheid, waaraan wy nu al eenlge
jaren lang gewend zyn geraakt, in tegenstelling
met de schriele Ryksbegrootlng en de reeds
bekend geworden magere begroetingen van de
groote steden, waarop de tekorten met millioe-
nen worden geraamd. Noordholland ziet er nog
altijd patent uit en „al manen de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden" volgens Gedepu
teerde Staten „tot voorzichtigheid”, hun opti
misme voor het komende jaar is vooralsnog
overheerschend. Daar is trouwens wel reden
voor, want na de inkomsten voor 1940 zeker
niet te hoog en de uitgaven zeker niet te laag
te hebben geschat, zien zy nog kans een post
voor onvoorziene uitgaven te ramen van niet
minder dan f 829.421. Wie nog zoo n chëque in
zyn vestjeszak heeft zitten, behoeft zyn zelf
vertrouwen voor het eerste oorlogsjaar niet te
verliezen. Voor steden als Amsterdam, Rotter
dam en Haarlem om van te watertanden!
De provincie Noordholland zwemt om zoo te
zeggen in het geld. De begroeting opent met
een batig saldo van de rekening 1937 van niet
minder dan f2.097.119. Bovendien wordt van
de ruimte op de begrootlng geprofiteerd om
het Wegenfonds, dat de laatste Jaren niet meer
dan een povere f250.000 toegedacht kreeg, nu
eens met een milUoen gulden te gedenken. Er
Is niet minder dan'I 750.000. welk bedrag op de
begroeting van verleden Jaar was gevoteerd,
niet gebruikt. Allereerst is een bedrag van
f 500.000, verleden Jaar in een ontginnlngsfonds
gestort om het Ryk In de gelegenheid te stellen
een groot ontginningswerk uit te voeren, nog
niet aangeraakt. Eerst hebben de onderhande-
lingen over de uitvoering van dat werk niet
tot een definitief resultaat geleid en nu zyn de
plannen tengevolge van den oorlogstoestand
heelemaal opgeborgen. Gedeputeerde Staten
stellen voor, dat half milUoen toch maar weer
op de nieuwe begroeting te zetten en af te
wachten of het wellicht in het aanstaande
Jaar voor een ander mooi en groot werk kan
worden aangewend. Men moet er niet aanden
ken. dat de wethouder van financiën van Am
sterdam of die van Haarlem plotseling de be
schikking kreeg over een half milUoen. dat niet
gebruikt kon worden! Het zou niet éénmaal,
doch tienmaal aan andere urgente dingen
kunnen worden uitgegeven. Zooals met die
f 500.000. is het ook ongeveer het geval met
de verleden Jaar toegestane f250 000 voor de
financiering van extra maatregelen tot bestry-
dlng van de werkloosheid, de bevordering van
de industrie Inbegrepen. Ook daarvan Is niets
gebruikt en ook dit bedrag willen Gedeputeerde
Staten op de nieuwe begrootlng bewaren tot
het nuttig zal kunnen worden gebruikt. Verder
zyn er nog tal van potjes voor dit en voor dat.
behoeven de Staten niet krenterig te zyn met
het geven van subsidies voor allerlei nuttige
doeleinden en zyn er voor de Provinciale Be
drijven en Ziekenhuizen behoorlijk voorziene
reservefondsen. Om kort te gaan: de provincie
Noordholland te een deugdelijk ingericht staat
kundig huishouden, dat zelfs In" dezen tyd geen
gebrek aan contanten heeft.
Toch heft zy niet zooveel méér belasting dan
de andere provincies van ons land. Integen
deel, wat de opcenten op gebouwde en onge
bouwde eigendommen betreft, behoort xy tot
de provincies met de laagste aanslagen en wat
de opcenten op de Rykslnkomsten- en Ver
mogensbelasting aangaat zyn het alleen Zuld-
holland, Noordbrabant en Utrecht, die een
lagere heffing hebben. Maar die opcenten op
de inkomsten- en vermogensbelasting brengen
dan ook, al worden er maar achttien In het
geheel geheven, dank zy het ryke Amsterdam.
Gooi, Bloemend aal. Heemstede en Haarlem,
niet minder dan byna drie milUoen gulden per
jaar op. In provincies als Drente, Overysel, Gel
derland en Zeeland, met niet zooveel ryke par-
UcuUeren en machtige N.V.’s als Noord-
hoUand, brengt die bron van Inkomsten lang
zooveel niet op. ai in plaats van elk Jaar het
aantal te heffen opcenten precies af te meten
naar de waarschyniyke uitgaven, heeft het
college van Gedeputeerde Staten er nu al Jaren
lang de voorkeur aan gegeven, met InsterAmlng
van de Staten, de belastingheffing steeds op
ongeveer hetzelfde, overigens niet onredelyk
hooge en toch weer niet te lage, niveau te
handhaven. Op deze wijze werden en worden
elk jaar overschotten gekweekt, welke door de
Provincie voor het tot stand brengen van nut
tige dingen kunnen worden aangewend
„Dus dadr komt het kerkhof van dorp A
herhaalt ir. C. J. v. d. Bout, te Lemmer gesta-
tionneerd en gespecialiseerd in wat men zoo
kunnen noemen het onderwaterwerk. En hy
verklaart, hoe heel de ruimte van de dorpen,
waar straks de huizen, de kerken, de scholen
de muziektent, het kerkhof komen, reeds nauw
keurig is afgepaald, terwijl voorbereidende bo
demvoorzieningen zyn getroffen. In dorp A. hal
verwege de Hjn UrkKulnre, komen samen de
drie hoofdkanalen naar de sluis- en gemaal-
tempiexen van Urk, de Lemmer en by de Voorst.
ZÜ zyn, evenals de zykanalen, reed» voor een
froot deel gebaggerd en de daarbij bovenge-
drachte grond, klei, zand of veen, heeft onmid-
deliyk zyn bestemming, wordt niet willekeurig
uitgestort ergens boven den toekomstigen pol
der, maar zorgvuldig benut voor bodemverbete-
vajt er dus over het be-
loördholland niet te kla-