van den day
Kabouter Flip
zijn vriendje Wip
r
DE ONBEKENDE
Italiaansch blad
tegen Moskou
i
Hitler-monoloog
den Rijksdag
|j in de kapel
in
DUITSCHE KOLONISTEN-
GROEPEN OPGEHEVEN
DINSDAG 10 OCTOBER 1939
-¥
it
JU
SCHAKEN
T
Australië vormt een
expeditiecorps
Om het kampioenschap
van Nederland
Een verklaring van
Chamberlain
heeit than» 2 ponten
uoortprong
Het pact met Moakou heeft ook in
Duittche kringen bezorgdheid
gewekt
m voor
J. m
Sb».
Luidsprekers in de
Sie gf ried linie
Grootacheepache actie om minder-
hedenkweatiea te regelen
21 October radioboodachap van
Mgr. Coatantini ter gelegenheid
van den Miaaie-Zondóg
Zijn stokpaardje
Officieel antwoord op
gestelde vragen
„Osservatore Romano**
over Hitler’s rede
Uburg,
lam
sto
ers
M.
(Nadruk verboden)
r
i
teere.
ge-
trok
zochl
zoo
▼oor
Wtarltaa
o
I
ra
4.
zich
aan
ken,
T L
n
ir
o
Antwoord
Het laat zich aanzien, dat er voorshands ook
voor particuliere bouwers voldoende cement en
kalk ter beschikking zal blijven. De prijs' van
cement heeft onlangs een geringe stijging onder
gaan. De pcjjs van kalk is onveranderd gebleven.
ixaaMD
elbergs,
xamen
Jong,
xamen
Tegal;
xamsn
irgen-
Drie-
er ig.
sev.
Set.
- M
en
191
PARIJS, 9 Oct (Reuter) De Dultschers
hebben gisteravond voor den eersten keer aan
het Westelijk front groote luidsprekers gebruikt
voor de verspreiding van uitgezóchte passages
uit de redevoering van Hitler. De uitzending ge
schiedde in het Fransch en Dultsch.
Onze Romelnsche correspondent seint Maan
dagavond
de Duitsche re
en Letland an-
mogelük te ko-
mlnderheden in
Antwoord:
Aanspraak hierop heeft hij niet. Aangenomen
mag echter worden, dat de staat zal zorg dragen,
dat in dit geval de nagelaten betrekkingen van
den contractant niet onverzorgd achter blijven.
e van Klaas Kluiver. Als
weer, de veldvruchten of
i dan was dit zijn hoofd-
zichwlf
verwijt
toedienen.
t Was
schemeren.
Antwoord:
Deze vraag wordt bevestigend beantwoord.
Vraag:
Blijft er voldoende cement en kalk ter be
schikking van particuliere bouwers en hoeveel
bedraagt de prijsverhooglng voor deze mate
rialen?
Euwe
van
Amsterdam werd
zetten in remise.
Laudau de vierde
dag
voor Euwe, op.
De stand is thans, nadat de helft van de
ilt-
;pi.
m.
lad.
I
man,
gang.
bij
van een
vil prijs
r
Vraag:
Heeft een arbeidscontractant in 's rijks dienst,
die aangewezen is voor een functie bjj den lucht
beschermingsdienst ten behoeve van het rijks-
gebouw waarin hij werkzaam U. wanneer hem
in laatstbedoelde functie een doodelijk ongeval
overkomt, voor wat zijn nagelaten betrekkingen
betreft aanspraak op een gelijke ultkeering als
waarop de overblijvende gezinsleden van een
ambtenaar in dat geval recht kunnen doen gel
den? Zoo neen, zal de staat het dan als zijn
moreelen plicht beschouwen, in die gevallen een
recht op ultkeering vast te stellen?
Toen hij echter het pijnlijke gezicht van den
bakker zag, die zün knieën stond te wrijven,
moest hu toch lachen om de malle vertooning
„Zeg, bakker, heb JU wel eens gehoord, dat een
worst zoo maar den wintel tottlppek zonder
dat er iemand aankomt?"
De vjjfde partij van de match tusschen
en Landau om het kampioenschap
Nederland
welke Maandagavond te
gespeeld, eindigde na 23
Onmiddellijk daarna gaf
party, welke Zondagmid-
was afgebroken in gewonnen stelling
Best...
pel.
De detective gut Ida een ruime foot:
sa moeite. Vervolgens keerde hQ
Indien een arbeidscontractant in 's rijks dienst
bij zijn opkomst onder de wapenen gedurende
tenminste 12 maanden, voorafgaande aan den
datum van dezen opkomst, regelmatig dienst
heeft gedaan in zijn burgerlijke betrekking, heeft
hij dan, ook wanneer tengevolge van de mobili
satie de eerste oefentijd langer dan 11 maanden
duurt, niettemin na die 11 maanden er recht
op gedurende 30 dagen zfjn vroeger loon te
ontvangen en vervolgens hetgeen dit loon even
tueel meer bedraagt dan zijn militaire beloo-
ning?
t^voor
Zaterdagavond 21 October spreekt Mgr.
Costantlnl, de secretaris van de Propagan
da Fide, door de Vaticaanache radio een
boodschap uit ter opwekking van de katho
lieken tot deelname aan den Missiezondag
Deze boodschap wordt in het Hollandsen
voorgelezen om 6 uur.
Het volgende oogenblik zat worst veilig
geborgen naast de broodjes in Peter's zak. De
slager holde naar buiten en botste tegen den
bakker op, die ook juist kwam aanrennen om
te zien waar zyn broodjes gebleven waren. „Kijk
toch uit," bromde de slager, „wat zijn dat voor
manieren om me zoo maar ondersteboven te
gooien! Itet doe ik toch ook niet."
voor
Beek,
b.
Oost,
-nburg.
De „Corriere Padano". het blad van Fer
rara. waar Ba lbo de groote man is, schrijft:
„Wij zijn geboren antl-communisten en dat
willen wjj blijven; voor de bolsjewieken geen
«ram achting en geen ons sympathie. Voor
ons zijn en blijven het onwaardige bedrie
gers van professie, voorbeelden van groote
bestialiteit, monsters, die leven in dienst
van de waanzinnigste wreedheid en mer.-
scheljjke degradatie, welke de geheele ge
schiedenls zich herinnert
MELBOURNE. 9 Oct. (Reuter). Minister-pre
sident Menzies heeft medegedeeld, dat onmid
dellijk een begin* zal worden gemaakt met de
recrutcering van 3200 man voor een Ausirallscn
expeditiecorps (luchtstrijdkrachten). Hij voeg
de hier aan toe. dat daarbij zou zijn inbegrepen
het personeel van den gronddienst.
niën werd uitgesproken, konden we ons huis
waarts begeven met de verzekering, .dat de
toekomst beslissen zal, wie er gelijk heeft".
*irige vriendschap met het Koninkrijk der
Bederlanden.
Ben kalmeerende verrassing was klaarblijkelijk
velen de mededeeling, dat er in dezen oor-
“t tegen Polen „slechts" 10572 Duitsche offi-
Men schrijft ons uit Berlijn d.d. Oct.:
Bij zonnig herfstweer begeven we ons in den
vroegen ochtend dwars door den Tiergarten naar
dr Krollopers. waar een met veel ophef aange-
kondigde Rijksdagzlttin» zal plaats vinden. Onze
«eg leidt langs het leeggebrande Wallothuis en
«e stellen vast, dat men nu eindelijk met de
sl lang aangekondigde restauratie een begin
heeft gemaakt. Dat is dan ook hoog noodig, want
het uiterlijk effect van zulk een zitting in de
Krollopers heeft weinig of niets meer uitstaan-
de met de parlementaire samenkomsten welke
we hier vroeger vele jaren achtereen hebben bü-
gewoond. Trouwens, de Rijksdaezlttlngen in den
natlonaal-socialistischen eenheidsstaat dragen
een gansch ander karakter dan die. welke we
tn de door en door democratische republiek van
Weimar hebben meegemaakt. Van debatten of
interrupties, laat staan van felle aanvallen of
kloppartijen valt niets meer te merken.
Hermann Oöring komt onmiddellijk achter
den Führer precies op den aangegeven tijd
de zaal binnen nadat deze aankomst per
luidspreker is aangekondigd en ons allen zeer
nsdrukkelijk verzocht wordt, onze plaats in
te nemen. De zitting wordt geopend, eenige
sedert de vorige bijeenkomst op den dag
af rijt weken geleden overleden Rjjks-
dagleden worden staande herdacht en dan is
het woord aan den Führer.
„Best hoor!" zei Flip, „maar je ziet rat Wsl,
dat ik Jullie niet alleen bet werk laat opknap
pen als ik onzichtbaar ben, hè?" Nu begon Hip
zjjn rooftocht naar de slagerij. De slager was
niet minder verwonderd, toen een worst zich
plotseling los maakte van een lange rij kame
raden en door de dear naar hutten verdween.
Maar voordien waren wij reeds in de balzaal
bijeengekomen, een paar honderd vertegenwoor
digers der buitenlandsche pers, waaronder veel
nieuwe speciale oorlogscorrespondenten, om naar
een kort overzicht van den rjjksperschef, dr.
Dietrich, te luisteren. Met medeweten en goed
keuring van Hitler geeft deze ons een resumé
van wat we straks te hooren krijgen, en de
latere voordracht zoowel als deze introductie is
een bevestiging van wat we tevoren verwacht
hebben: van een direct vredesaanbod is geen
sprake. Hitler geeft een uitvoerig overzicht van
wat er sedert de vorige zitting gebeurd is, hij
tracht ons en de overige wereld van de onver
mijdelijkheid zijner tactiek te overtuigen en laat
bet dan tenslotte aan Londen en Parijs over,
een definitieve beslissing te nemen.
Vanaf het schellinkje kijken wij verrekijkers
Mn ten strengste verboden naar de ver be
neden ons liggende vergaderzaal, waar eertijds
Wagner en Verdl hoogtij vierden. Dicht naast
elkaar zitten de honderden volksvertegenwoor
digers, die met extra-treinen naar Berlijn ge
komen zijn om naar Hitler te luisteren. Op
vallend velen zijn thans in de grijs-groene of
blauwe uniform der weermacht. Daartusschen
ziet men de bruine S.A.- en de zwarte S S -uni
form. Merkwaardig sterk is altijd de interes
se voor de breede diplomatenloge. Voor de eer
ste maal ziet men de leden van de Sovjet-Rus-
teche legatie verschijnen en terzelfder tijd den
ken wjj eraan, hoe tijdens de vorige zitting sir
Neville Henderson en Coulondre nog als ver
tegenwoordigers der thans vijandige staten in
de rljkshoofdstad hun best deden om het con
flict te voorkomen, waaronder wij thuu allen
te lijden hebben. Kort voor het begin der zit-
Ung verschijnt ook H. M.’s gezant te Berlijn,
'baron Haersma de With, vergezeld van eenige
heeren der legatie
Uit de regeeringskringen zien we achtereen
volgens Funk, Lammers en staatsminister Meisz-
ner binnenkomen. Weldra volgen groot-admiraal
Raeder, Schwerin-Kroslgk, dr. Frank, die te
zamen met den Rijksprotector van Bohemen en
Moravië verschijnt, terwijl von Ribbentrop en
dr. Gobbels even later verschenen. Tenslotte
zien we nog dr. Ley. Darré en Kerrl binnen
komen en ieder draagt een uniform, die met de
partij of met den militairen dienst de een
als eenvoudig- soldaat, de ander als hoog offi
ce tn verband staat. Zoo ademt deze Rijks-
dagzitting dan minstens een zoo militairen als
polleken geest.
Met Pruisische nauwkeurigheid wordt per
luidspreker om 12 uur de komst van den
Führer aangekondigd en nadat hij door alle
aanwezigen staande begroet is, beleven wij
een langdurige ovatie, welke alle vorige over
treft. Ook tijdens de rede van ruim twee uur
wordt hij herhaaldelijk door daverende toe
juichingen onderbroken en collega's, die voor
de eerste maal in hun leven zulk een Duit
sche Rijksdagzitting meemaken, drukken ons
fluisterend hun verbazing daarover uit.
Voor ons, die deze parlementaire demonstraties
sedert 1933 hebben bijgewoond, is dat niets
nieuws en we zijn dus ook nu niet verbaasd, dat
alle conclusies onvoorwaardelijk aanvaard en
goedgekeurd worden. Polen zoo hooren wij
vertellen was al net eender als Tsjecho-
Sowakije een der vele wanproducten van den
rampzaligen vrede van Versailles. Hitler heeft
sjjn volk van deze ketenen bevrijd en het hui
dige Dultschland met zijn 80 miilioen inwoners,
aal zich niet nogmaals door Engeland laten
overwinnen. Voor Frankrijk koestert men be
wondering en het oogenblik zou begroet worden,
waarop Dultschland en Frankrijk alle vroegere
weten voorgoed vergeten. Maar ook met het
Perfide Albion wordt eventueele toenadering niet
versmaad en wanneer deze tot dusver niet be
reikt werd, dan draagt Duitschiand aldus de
Bührer daarvan stellig niet de schuld. En tot
onze kalmeepng mochten wij tn het begin van
deze zorgvuldig voorbereide uiteenzetting ver
nemen, dat de neutrale staten zich voor hun
rwaste toekomst niet., bezorgd behoeven te ma-
^en. waarbij de nadruk gelegd werd op de lang-
Met gemengde gevoelens volgde men de
hartelüke begroeting van de Russische dele
gatie, want ook in het huidige Dultschland
leven er menschen, die deze plotselinge toe
nadering tusschen Berlijn en Moskou als
een gevaar voor de toekomst van Europa en
dus ook van hun eigen lana beschouwen.
En nadat dan zeer nadrukkelijk weer eens
de etsch van teruggave der vroegere kolo-
Onze Berljjnsche correspondent seint ons:
Naar men ons uit officieele kringen mede
deelt zjjn onderhandelingen, die op t oogen
blik gevoerd worden tusschen
geerlng eenerzijds en Estland
derzijds, teneinde zoo spoedig
men tot een uitwisseling der
betrokken landen, reeds zeer ver gevorderd.
Aangezien de Estische en Lettische minder
heden in Dultschland ontbreken, gaat het uit
sluitend over de in het totaal ongeveer 75000
Duitschers, waarvan er 15000 in Estland en
60000 in Letland leven. De onderhandelingen
moeten beschouwd worden als een gevolg van
De „Corriere Padano" schrijft deze, naar men
ons toe zal geven nu niet bepaald vleiende
woorden naar aanleiding van het feit, dat in
een geïllustreerd Italiaansch weekblad er be
paald vleiende woorden aan de bolsjewisten ot
althans aan Worosjilof werden gewijd Bij on
derzoek bleek ons, dat het door de „Cornere
Padano" bedoelde geïllustreerde weekblad, het
periodiek „El Medlterraneo" was. en dat dit
blad hedenmorgen door de regeering in be
slag is genomen. Stellen wij tegenover dit
feit dit andere, dat de „Giornale dltalla" van
hedenavond met behulp van een artikel uit het
tijdschrift „Gerarchla” tracht aan te toonen.
dat de ateemeene lijnen en het wezen van de
fascistische buitenlandsche politiek steeds onge
wijzigd blijven voor wat Sovjet-Rusland betreft,
waarmede het Fascisme van zijn vroegsten tyo
af vriendschapsbanden heeft willen aanknoo-
pen. Dit feit komt we! «enigszins in tegenspraak
met het boven gesignaleerde feit. Men bedenke,
dat Italië, wat Rusland betreft Rusland, dat
eenerzijds Turkije neutraal kan houden, ander
zijds echter een bedreiging vormt voor den Ita-
liaanschen invloed op de Balkan voor een
gecompliceerd probleem staat.
In het Vaticaan is men heden begonnen met
een schuilplaats tegen luchtaanvallen in te
richten. Men koos daarvoor den toren, welken
Paus Nlcolaas de Vijfde liet bouwen. De muren
van dezen toren zijn aan den voet 8 meter dik
Met behulp van dit gegeven zal men gemak
kelijk kunnen begrijpen, waarom het Vatlcaar
vrijwel niets anders heeft te doen dan dezen to
ren leeg te ruimen. Tot nu toe werden er de
stellages en tribunes !n opgeruimd, die bij groote
plechtigheden dienst doen. De toren biedt ruim
te aan eenige honderden personen.
LONDEN, 9 Oct. (Reuter). Chamberlain
heeft verklaard, dat de regeerlngen van Groot-
Brittannië en Frankrijk wanneer de strijd voort
schrijdt, zullen overwegen of hun oorlogsdoel
einden in een meer specifieken vorm moeten
worden gesteld. Een dergelijke verklaring zal
evenwel slechts worden afgelegd op grond van
een overeenstemming tusschen belde regeerlngen.
hebben elkaar nooit een stroospier in den weg
gelegd; we hebben elkander met raad en daad
bijgestaan. Jij hebt maar één zoon, ik maar Mn
dochterhet had zoo mooi kunnen worden,
buurman. Jij hebt daar natuurlijk nooit over
gedacht?"
„Wel eens,” bekende Klaas, „maat ik wilde
het voor den boerenstand opnemen."
..Neen. Kluiver, nu lieg je. Niet voor den stand
in het algemeen, maar voor Jezelf Je bent een
beetje hoogmoedig en dat is het alleen. Ik zou
haast zeggen, dat je geen echte boer bent. Wat
kan het ons schelen, dat ze ons met jlen nek
aan zien? We zijn en blijven immers toch de
sterksten? Dat weten we en dat bewijzen
we. Ons hebben ze noodignoodigEn daar
om moeten wij ons de meerderen voelen en hun
minachting voor den boer onze koude kleeren
niet laten raken. Het is niet de eerste maal, dat
ik je mijn oordeel hierover zeg"
Kluiver wilde verder zijn gevoelens hierom
trent niet nog eens bloot leggen, want bij Naar
den kreeg hij nooit voet. Maar hij dacht: Er zijn
boeren en boeren, ook hierin bestaat verschil.
De menschen mogen ons niet over één kam
scheren. HU begon over den oogst en toen hun
wegen zich scheidden, wenschten zij elkaar:
„Goén avond, buurman."
Dien nacht sliep Klaas weinig.
..Dat is altijd, als je in „De Gouden Klok"
geweest bent." mopperde zjjn vrouw.
„Het bier ligt je te zwaar in de maag, of je
hebt je weer te druk gemaakt."
„Dat zal het zijn.” beaamde Klaas, haar aan
stonds gelijk gevend, om rustig zijn gepeinzen te
kunnen voortzetten.
Hij was in tweestrijd. Naarden had hem een
huwelijk tusschen
hun kinderen zoo
mooi voorgeschil
derd. zoodat hij.
ondanks zijn op
vatting,
eenig
moest
doordat hij zjjn zoon hooge studies liet volgen en
hem dus verhinderde het geluk en het fortuin
dat hij voor het grijpen had, te nemen. Ik moet
me nog eens goed vergewissen, of Kees graag
dokter wordt nam hij zich voor. Met Ida ligt
voor hem een prachtige toekomst open en ae
kennen elkaar. Ze hebben altijd samen gespeeld
en gingen samen naar schoolIk mag hem
deze kans niet ontnemen Met den trein van
negen uur vertrek ik.
Doch de reis was overbodig, daar met de eer
ste postbestelling een brief van Kees bezorgd
werd.
„Het moet van mijn hart, vader en moeder,*
las Kluiver, ,Jk kan mijn studie niet voortzet
ten, want mijn levensgeluk is er mee gemoeid.
Ik houd van Ida Naarden, maar zij wil alleen
trouwen met een boer
„Potverdlkkemeriep Klaas Kluiver met een
vuistslag op tafel. „Dat is doorgestoken kaart!
Naarden heeft geweten, dat Kees mij dit schrij
ven zou. Hij moest me zeker alvast een beetje
voorbereiden, om me gunstig voor bet plan te
stemmen.
„En?" vroeg zijn vrouw met ongeduld.
„Wel. dat h|j met Ida trouwt," gaf Klaas
brommend toe. „Maar zü of Naarden moet hem
het bedrijf maar leeren. Ik.... heb geen boer
van hem willen maken, maar nu hij het zelf
wil, zal ik er mij niet tegen verzetten en hij
moet er de onaangenaamheden dan maar van
dragen."
Met een norsch geacht, omdat zijn opeet
spaak liep, stapte hij het huis uit en ging de
velden in. Zijn bedoeling was goed geweest, maar
als Kees zelt niet mee streed, dan was dit bet
bewijs dat hij de vernedering, die hem te wach
ten stond en die hij kende, nu opnam aooala
Naarden, of hem onverschillig was geworden,
doordat hjj te kiezen of te deelen had.
Kees was steeds zijn meeniag toegedaan ge
weest. maar ja, er staat veel voor hem op het
spel, dat geef ik toe. mgmerde Klaas. Hjj bleef
staan achter een boom, om onbemerkt Ida, dia
bedrijvig hooi ophoopte, te kunnen gadeslaan.
„Een flinke boerin,” moest hj) zichzelf be
kennen. „Ik heb haar altijd in haar werk moe
ten bewonderen."
„HU daar!” klonk het achter hem, „moet ju
mjjn dochter bespieden, ouwe vos?"
„Ze zal ook wel gauw de mijne ztjn,” zei boer
Kluiver met een tikje trots nu. j
„Ik "hoop het van harte,” antwoordde boer
Naarden, „want dan krijg ik een soon, die mtj
welkom is.”
.Je zult anders geen eer met hem inleggen.*
plaagde Klaas. „Zijn handen zijn geen werken
gewoon."
„Och, buurman. Kees is in zijn hart boer ge
bleven, anders zou hij niet van zUn studie af
zien. niet eens voor honderd vrouwen. Geloof
me! Draal een boer ook al viermaal om, zijn
afkomst kan hij niet verloochenen."
Er Zijn boeren en boeren, dacht Klaas Klui
ver weer hardnekkig, maar als ik nu mUn mond
niet houd, dan krijgen we nog ruzie, want Naar
den wijkt niet van zijn standpunt af en ik
evenmin.
Boer Kluiver zat in J3e Gouden Klok” op zijn
praatstoel en zette driftig zijn glas bier op de
tafel: „Ik zeg.” zei MJ grimmig, „dat een boer
door de burgers als een verachtelük wezen be
schouwd wordt.”
Dit was t stokpaard!
hij niets meer over heV
het vee te vertellen had,
stuk, ook omdat hU door de meeste boeren hier
in werd bijgestaan a
„&i als zij ons niet hadden,” ging hU voort,
.dan konden zij op een houtje knabbelen, niet
waar? Het heeft mij steeds gehinderd en het
hindert mU nog dat de stadsche lui ons bezien,
jf ze meer zijn dan wij en ot ze veel hooger
staan dan wij. En daarom laat ik Kees, mijn
toon, voor dokter studeeren. Ik wil hem be
sparen, dat ook hU door de burgërU geminacht
wordt. Het hééft mU altijd hier gekropt, dat wij.
lie toch ook menschen zijn, steeds vernederd
worden. „Och! 1 is maar *n boer." zeggen ze.
Het hjkt wel. of vrij beesten zijn." wond Klaas
Kluiver zich voor de zooveelste maal hierover
weer op.
Allen op bet dorp wisten dat de oorsprong
van de ondervinding, waarover Klaas zich druk
en driftig maakte, dagteekende van vroeger,
toen hij in de stad een dochter van een apo
theker tan huwelijk vroeg en de bons kreeg.
„Ik met een boer trouwen.” had het jonge
meisje gelachen, .jnet een boer! Dat nooit!”
HU had het niet onder stoelen of banken ge
stoken wat hem overkomen wsw en onmiddellUk
zooveel als een vergadering belegd, om te be
raadslagen. hoe den boer in het oog van de
wereld eenigszlns te kunnen verheffen. Maar de
ouderen hadden hem terechtgewezen Waarom
nam hU niet een meisje uit zUn stand? Er waren
trouwlustigen genoeg in den omtrek. En wat
kon hij op een hoeve met een stadsjuffer be
ginnen?
Dit had de Jeugdige opstandige dan ook in
gezien, maar zijn haat voor de burgers om hun
verachting voor den boer bleef in hem vast
gegroeid. ondanks het huwelUk dat hU sloot met
de rijkste boerin uit de streek en met wie hjj
zeer gelukkig was. En toen hem een zoon ge
boren werd, zwoer hU. dat deze nooit boer zou
worden.
In ,JDe Gouden Klok” werd het gesprek voort
gezet. maar boer Naar den opperde, nu maar
met kaarten te beginnen
„We praten maar altUd over datzelfde onder
werp," zei hU gemelUk. „en het is al boter aan
de galg. Maar dat wil ik Je ronduit zeggen.
Kluiver, hier, in het volle honderd, dat het ml)
geweldig spijt, dat ge Kees niet in ons bedrijf
hebt opgeleid, want dan had hU met mUn doch
ter Ida kunnen trouwen. Doch als hU haar nu
vroeg, zou ze antwoorden: „Ik wil geen heer."
En Kees liep een blauwtje zooals een zeker
iemand bU de apothekersdochter. Dat voorspel
ik je.”
Klaas Kluiver keek zijn buurman met een
spotlach aan en beweerde: „Keee is den boeren
stand al ontwassen. HU zal nooit om Jouw Ida
komen.”
„Dat weet ik nog zoo niet." knikte Naarden.
„Ida mag er zUn, al zeg ik het zelf. Maar dat
wil ik je wel vertellen: Een boer mag niet hoog
vliegen, daar doet hU zich geen voordeel mee.
Voor onszelf weten we wat wU zijn, dus laat de
menschen hun gang maar gun." En daar boer
Naarden op het dorp zeer gezien was, ging nie
mand tegen hem in.
De ‘kaarten werden opgenomen, maar Klaas
Kluiver was niet met zjjn gedachten bU het spel.
Een huwelijk tusschen Kees en Ida, de rijke,
eenige dochter van Naarden, wiens landerijen
gedeeltelijk aan de zijne grensden en die de
grootste hoeve van uren in den omtrek bezat..
HU had er wel eens over gepeinsd, maar deze
gedachte weer spoedig verworpen. HU had an
dere verwachtingen. Kees zou met een meisje
uit den dertigen stand trouwen en in de stad
wonen. HU zou nooit ondervinden, wat hU. de
vader. als boer had ondervonden. Naarden
noemde 't; .hoog willen vliegen". Wat 't dan hoog
moed van hem, dat hem had gedreven. Kees te
laten studeeren? Was 't niet, als wilde hU wraak
nemen op de gansche burgerU. omdat de doch
ter van den apotheker geweigerd had met hem
te trouwen en hem had uitgelachen? Neen, het
komt door de minachting voor den boer en daar
wil Ik- Kees voor vrijwaren Ook wU, boeren,
hebben eergevoel, al denken de stadslieden dat
niets ons krenken kan en dat ze op ons gemoed
kunnen hameren als op een aambeeld.
,Je hebt hartenkoning, Kluiver!", riep zijn
partner hoofdschuddend. „Waarom leg je die
nu niet op?”
„Potverdlkkeme!” prevelde Klaas en begon
meer aandacht aan het spel te wUden.
Tegen tien uur wandelde hU met Naarden
naar huis en deze begon weer over zUn dochter,
die hu roemde om haar eigenschappen.
„Klaas, jongen." vervolgde hü, „je hebt mij
leelUk een spaak in het wiel gestoken. Als je
Kees niet naar de stad gestuurd had en Je had
hem laten leeren wat JU en Ik geleerd hebben,
dan hadden onze families misschien één kunnen
worden. Ik zeg nog eens, dat het mU hartgron
dig spUt. We zijn altijd goede buren geweest; we
match is gespeeld: Euwe 3% punt, Landau
1K punt. o
De zesde partü wordt Woensdag 11 October
te Amsterdam gespeeld.
Voor het eerst deed Landau een anderen
openingszet dan dé en probeerde het met den
c-pion. doch toen dr. Eu^'e met c6 antwoordde,
ging Landau tot de Slavische verdediging over.
De partU ontwikkelde zich volgens een bekend
recept, zooals de stampartu RetlLasker te
Maehrisch—Pstrau 1923.
Op den elfden zet had Landau zUn stelling
kunnen verbeteren, maar verwisselde de volg
orde der zetten, zoodat zUn openingsvoordeel
te niet werd gedaan. In plaats van te vereen-
voudlgen speelde hu op verwikkelingen, zoodat
hU in het nadeel kwam. HU verdedigde zich
zeer voorzichtig. Na dame-rull ontstond er een
eindspel met ongelUke loopers. Op den 23en set
stelde dr. Euwe remise voor, hetwelk door Lan
dau werd aanvaard.
eieren en soldaten hun leven moesten offeren
in het belang van staat en volk, terwUl het
aantal gewonden 30.322 en dat der vermisten
3404 bedraagt. Inderdaad hadden wü veel groo-
tere cUfers hooren noemen, maar met de ver-
eischte voorzlchtl^>.eld maakten we hiervan geen
vermelding.
Hitler's rede en niet als 'n gevolg van de ver
dragen, die Rusland zoo Juist met de Baltlsche
staten gesloten heeft. De booten, die de Duit
sche minderheden af moeten halen, sjjn reeds
vertrokken, maar zUn nog niet in de Baltlsche
havens aangekomen, in afwachting van nadere
orders.
Het blükt. dat nog niet alle kwesties. bUv
inzake een redelijke vergoeding voor de onroe
rende goederen der betrokken personen, gere
geld zjjn. Hoewel de Duitsche minderheden t
recht van optie zullen verkrijgen, is men er te
BerlUn van overtuigd, dat de overgroote meer
derheid aan het verzoek, om naar Dultschland
te gaan, gevolg zal geven. Te meer, omdat hier
te lande geen werkloosheid heerscht en er
groote vraag is naar kolonisten van Duitsche
afkomst in de zoo juist op Polen heroverde
provincies Posen en West Pruisen.
Over soortgelUke onoerhandelingen met Li-
tauen is te BerlUn nog niets bekend. Hoewel
ook met clt land een regeling der bevolkings
problemen te verwachten is. WU mogen aan
nemen, dat de oplossing van het minderheden
probleem in Estland en Letland slechts de In
leiding vormt voor grootscheepsche regelingen
van de veel grootere minoerhedenproblemen in
de andere staten van Oost-Europa, in bet bU-
zonder Rusland Immers ook in Oost-Polen, voor
al in Wolhynië leeft nog een sterke Duitsche
minderheid, Lie zich in deze gebieden wist
te handhaven. Deze menschen, meestal boeren,
hebben echter, toen zU hoörden. dat het Roooe
leger op komst was, bU duizenden met have en
goed ae wUk gynomen naar het Westen.
Van een anderen kant wonen in de Duitsche
invloedssfeer van het vroegere Polen nog Oekraf-
ners en Wltrussen. Het lUdt geen twUfel. dat de
ver vooruit geschoven posten der Duitsche min
derheid. die. zooals bUvoorbeeld in de Baltlsche
staten, al tn de vroegere middeleeuwen coor
de Hanze en de Duitsche Orde ontstaan zUn,
ook in Dultschland met gemengoe gevoelens be
groet zullen worden Het is echter een nieuw
bewUs. dat Dultschland zUn politieken en cul-
tureelen invloed In staten als Estland en Let
land, die voor een deel op de Duitsche minder
heid in deze landen steunt, ten gunste
definitieve ordening in Oost-Europa wil
geven.
hoorenden akker, achter de kapel, had zU
tusschen de jonge maïsplanten boonen gezet.
ZU had later dan gewoonlUk gewerkt, om nog
dien avond gereed te komen, want haar zuster
had middags over ongesteldheid geklaagd.
Uit vrees dat t misschien erger zou worden,
had Ida ^ch gehaast om klaar te komen, een
voorzorgsmaatregel tegen den volgenden mor
gen.
Toen het acht uren luidde, had zü haar werk
even onderbroken, om naar vroom gebruik even
te bidden. Op dat oogenblik zag zU een man
klauteren. Dat moest haar wel opvallen, want
sinds den moord was t huls onbewoond. ZU
ging dus langs de kapel in de richting van den
tuin van „Rdzenhof", om te zien, wat er verder
zou gebeuren. De man stond intusseben weer
op den grond; dwars door de akkers en velden
liep hU in de richting van den Albinger straat
weg. Plotseling bemerkte hU Ida, die naar hem
toekwam. Het schemerde reeds, maar op t veld
was het nog licht genoeg om alles duidelUk te
kunnen waarnemen. De man trok zUn relspet
over het voorhoofd, begon nog sneller te loopen
en sloeg weldra rechts af. Toen verdween hU
uit Ida's oogen in de richting van het station.
Maar zU had hem reeds herkend: t war
dezelfde man ot heer in ‘n grUs sport-
costuum en met een grUze sportpet, dien zU
vroeger knielend in de kapel had gezien. ZU
was daar volkomen zeker van. t Was dezelfde
met dezelfde bewegingen, denzelfden
dezelfde kleeren. Alleen van t gezicht
kon zU ook nu geen juiste beschrijving geven.
Maar hU vas jeng, droeg geen haard en ho»>
BDOOR A. HRUSCHKA
VATICAANSTAD, 9 Oct, (Havas) In de be
spreking der rede van Hitler verklaart de ,Oz-
servatore Romano dat de rede in de pers van
bUna alle landen is gestooten op oppositie, of
minstens op critiek. Slechts twee of drie neu
trale staten hebhpn het woord van Hitler een
betere ontvangst bereid. Het blad merkt verder
op dat het resumé van de rede, dat door BerlUn
aan het buitenland is verstrekt, de denkbeelden,
welke de Fuehrer heeft ontwikkeld, niet getrouw
weergeeft en ze een meer concreten vorm heeft
gegeven.
Het blad is van oordeel dat de vrUwel een
stemmige afkeuring voor deze rede vooral hier
aan te wUten is. dat Hitler daarin geen edel
moedigheid toonde jegens de Polen, niet nauw
keurig was over de vorming van een nieuwen
Poolschen staat, vaag ten aanzien van een
eventueele conferentie en alleen nauwkeurig in
het deel van zün rede, waar hij sprak over de
economie en den handel, waarbU hu alles in het
voordeel van Dultschland keerde. HU was on
volledig over het herstel van de schade, over
het herstel van Tsjecho-SlowakUe en de ga
ranties en liet nieuwe moeilUkheden dóórsche
meren èiet de koloniale eischen.
De „Osservatore Romano"
op, dat de houding van de
Spaansche bladen haar beteekenis heeft.
Spaansche pers veroordeelt, dat de deur is ge
opend voor de ontkerstening van een katholieke
mogendheid en voor de bolsjewistische expansie,
hetgeen gevaar oplevert voor de beschaving in
Europa.
De Itallaansche pers, die de rede gunstig heeft
ontvangen, liet toch doorschemeren, dat meer
concrete voorstellen inzake de toekomst van
Polen wenschelUk zouden zUn geweest.
op hetzelfde oogenblik wordt te Vrie-
tawdler Yvetta Eltz ten huize van haar moe-
y gearresteerd, als verdacht van medeplich-
“^■eid aan den op .Rozenhof" gepleegden
•oord.
mevrouw Eltz valt bewusteloos op den
•rond; die nieuwe slag heeft haar getroffen
mb een bliksem
Notaris Kolbried en Silas Hempel, die Juist
••“wezig zUn, hebben veel moeite met Emml,
ook X hoofd heeft verloren en een zenuw-
krUgt....
leggen mevrouw Btz neer op een canapé
M Hempel giet haar een weinig cognac in
•en mond, terwUl de notaris haar Ijskoude
•wnden wrijft.
LeelUke affaire! fluisterde hU Silas in het
*<Mr Hempel haalt de schouders op.
Och, zegt hU, *t was te verwachten,
hebben Mj ook den schilder 1»
Graz aangehouden. En ni*r ik vermoed zullen
broer en zus nu ook naar Graz worden over
gebracht. Ik heb al iets van dien aard verno
men van mUn nieuwsten vriend, den fameu-
zen Zinkl
Mevrouw Eltz komt weer tot bewustzijn; afj
slaat de oogen op; Silas Hempel zwjjgt.
XV
Mevrouw Eltz was een weinig bedaard; de
notaris en Silas Hempel hadden zich alle
moeite gegeven om haar voor, zoover moge-
lUk, de zaak als een Incident voor te stellen.
Ook Emml was nu kalmer; Kolbried had
ernstig met haar gesproken en haar aan X
verstand gebracht, dat zij, al was het slechts
om wille van haar schoonmoeder, zich zelf
moest weten te beheerschen en alles doen wat
in haar vermogen lag, om bU de beklagens-
waardlge oude vrouw de plaats van Yvetta In
te nemen.
De arme, teere, bleeke Emml begreep dit
alles en beloofde haar best te zullen doen.
Maar zU beschikte over zoo weinig kracht! In
den laatsten tUd was voor haar de eene beproe
ving op de andere gevolgd. Eerst Hardi's ont
slag, dan zUn getwist met den majoor, de
schrik om den moord, de nog veel grootere
schrik van Hardi's aanhouding en nu nog die
van Yvetta.... En Emml Eltz was geen strijd
vaardige natuur. Vrouwen als zU kunnen wel
dienen, voor anderen zorgen, maar worstelen,
verdedigen, zonder hulp X hoofd bieden
de slagen van stoffelUken en moreelen
rampspoed, da* kunnen M niet..—
terug naar de huiskamer, om vlug afscheid te
nemen.
X Was Ida Leitner, zei hu Ik aal mor
gen zeggen, wat er aan de hand is; voor van
daag heb ik geen tUd meer.
HU wilde inderdaad geen minuut verlieaen.
X Was eenige minuten over zessen, dus nog
licht, doch er dreven onweerswolken aan den
hemel. Had de onbekende sporen achtergela
ten, dan moesten die onmiddellUk gevolgd wor
den. Regende het. dan zou den volgenden mor
gen al zUn moeite vruchteloos zyn
Silas begaf zich recht naar den achtermuur
van den tuin van .Rozenhof”. HU behoefde ook
niet lang te zoeken naar de plaats, waar da
onbekende den tuin was binnengedrongen.
X Was dezelfde plaats, waar Femtal over den
muur was geklauterd.
De sporen waren nog versch. een paar
voetafdrukken nog scherp aïgeteekend. Hem
pel nam ze, met zUn gewone vaardigheid en
nauwkeurigheid op.
Dan volgde hü verder de sporen. Zü leidden
midden door een akker met kiemend winter
koren. Daar op de omliggende velden eenige
menschen aan X werk waren, wilde Hempel
dien akker niet betreden; hü liep er langs en
Bocht aan den anderen kant de voortzetting
valt het spoor. Dat vond hü ook weer; X maakte
een scherpe zwenking naar rechts en kwam dan
uit op den Albinger straatweg, een eind dich
ter bü het station. Op den straatweg liep het
spoor natuurlük verloren.
wel zü hem niet van nabü had kunnen opne
men, zou ae hem bü een nieuwe ontmoeting
zeker herkennen.
Was het een ntan ot *n mijnheer? voraehte
Hempel.
Ja. dat is juist de vraag antwoordde Ida.
Reeds den 22sten April en nu ook gisteren was
ik het daarover niet heelemaal met mü zelf
eens. HU zag er elgenlük maar heel gewoon uit.
De kleedlng was maar zoo-zoo. Juist geen werk
man iets van h ambtenaartje. Maar zün
houding en manieren waren heel zeker die van
■n heer. Ik kon er niet wijs uit worden.
Waarom kom Je zoon gewichtige zaak
eerst nu vertellen? Waarom niet onmiddellUk,
gisteravond?
Ik kon niet eerder weg. Tot half negen
heb ik op X veld gewerkt en toen Ik thuis
kwam, was mün zuster heel slecht. Dezen
nacht Is er bü ons een jongetje geboren
Vraag dus niet, of er werk is!
Goed; dat verontschuldigt u natuurlük.
Zult u morgen in den voormiddag tüd hebben
om met mü naar het gerecht te gaan? Ik sou
gaarne hAlben, dat men er uw verklaringen
noteerde.
Nu, als X moet.Ik sal wei zorgen, dat
ik vrü ben. Hoe laat?
Hempel dacht na.
Wacht me om negen uur bü den ingang
van X gebouw, zei hü.
Goeden avond, mpnheer Hem-
merkt vervolgens
Itallaansche en
De
Emmi werd hevig door X gevoel van haar
hulpeloosheid gekweld, maar toch: Kolbried’s
vriendelüke vermaning had indruk op haar ge-
maakt. Zij had haar tranen gedroogd en met
een handwerkje bü de anderen plaats genomen.
Om een. beetje op verhaal te komen, sprak men
een poosje over koetjes en kalfjes, toen er ge
beld werd.
De moeder en Emmi schrokken weer:
„Komt de politie weer iemand halen?" schenen
ze te vreezen.
Intusschen was Hempel reeds de gang inge-
loopen, om de deur te openen. Het was Ida
Leitner, de vroegere keukenmeid op .Rozen
hof", die nu bü haar zwager te Albing woonde.
Hempel kende haar reeds, want niet lang na
den moord had hü zich tot het meisje gewend,
om inlichtingen aangaande den „man in de
kapel” te vragen.
Ida scheen zeer opgewonden. Zü wilde
Yvetta spreken. Maar toen zü vernam, dat deze
niet thuis was, zei ze tot Hempel:
Nu, u kan ik X ook wel zeggen, want u
werkt voor mijnheer Hard!. De man uit de
kapel is weer hier geweest; ik heb hem
zien!
Deze woorden electriaeerden den detective.
Snel trok hü Ida in de keuken, opdat de
personen in de huiskamer haar niet zouden
hooren.
Zoo, vertel nu eens, juffrouw Ida. En
juist mogelük!
En Ida begon.
gisteravond, toen het begon te
Mn aan haar swager toabe-
