Kabouter Flip
zijn vriendje Wip
I
I
SWmAaol wui den dag
7
Italiaansch blad
tegen Moskou
DE ONBEKENDE
F- in de kapel
Hitler-monoloog
in den Rijksdag
DUITSCHE KOLONISTEN-
GROEPEN OPGEHEVEN
DINSDAG 10 OCTOBER 1939
Een verklaring van
Chamberlain
Luidsprekers in de
Siegfriedlinie
Officieel antwoord op
gestelde vragen
Australië vormt een
expeditiecorps
Om het kampioenschap
van Nederland
1
Osservatore Romano**
over Hitler’s rede
I
Zijn stokpaardje
met
1S
9
7
5
5
(Nadruk verboden)
SCHAKEN
9
I
de
DOOR A. HRUSCHKA
t
aoo
(Wsedt vervolgd)
•Li.
■■Ml
Het pact met Mot kou heeft ook in
[juitsche kringen bezorgdheid
gewekt
Euwe heeft thans 2 punten
voorsprong
Toen hü echter het pijnlijke gealcht van den
bakker sag, die zün knieën stond te wrijven
moest hU toch lachen om de malle vertooning
„Zeg, bakker, heb Jü wel eens gehoord, dat een
worst aoo maar den winkel uittippelt eender
dat er iemand aankomt?"
5
S
Onze Romelnsche correspondent seint Maan
dagavond
Antwoord
Het laat zich aanzien, dat er voorshands ook
voor particuliere bouwers voldoende cement en
kalk ter beschikking zal blijven. De prijs van
cement heeft onlangs een geringe stijging onder
gaan. De prijs van kalk is onveranderd gebleven.
iin
2ovn
M c.
nier.
J
i
PARIJS. 9 Oct. (Reuter) De Duitschers
hebben gisteravond voor den eersten keer aan
het Westelijk front groote luidsprekers gebruikt
voor de verspreiding van uitgezóchte passages
uit de redevoering van Hitler. De uitzending ge
schiedde in het Fransch en Dultsch.
MELBOURNE, 9 Oct. (Reuter). Minister-pre
sident Menzies heeft medegedeeld, dat onmid
dellük een begin zal worden gemaakt met de
recruteering van 3200 man voor een Ausirallsch
expeditiecorps (luchtstrijdkrachten). Hü voeg
de hier aan toe. dat daarbij zou zjjn Inbegrepen
het personeel van den gronddienst.
vatting,
eenig
moest
en
■el
et
tn
iff
er
Antwoord
Deze vraag wordt bevestigend beantwoord.
Vraag:
Blijft er voldoende cement en kalk ter be
schikking van particuliere bouwers en hoeveel
bedraagt de prjjsverhooglng voor deze mate
rialen?
er
Dultsthe
t Was
nasi*
ROO-
oem-
-1.70,
-3.10,
at
Ti
ke
en
en
fle
op
ed
ar
en
en
Ut
!8-
en
n-
Vraag:
Heeft een arbeldscontractant in 's rijks dienst,
die aangewezen is voor een functie bij den lucht
beschermingsdienst ten behoeve' van het rüks-
gebouw waarin hü werkzaam is, wanneer hem
In laatstbedoelde functie een doodelljk ongeval
overkomt, voor wat zün nagelaten betrekkingen
betreft aanspraak op een gelijke ultkeerlng als
waarop de overblüvende gezinsleden van een
ambtenaar In dat geval recht kunnen doen gel
den? Zoo neen, zal de staat het dan als zijn
moreelen plicht beschouwen, in die gevallen een
recht op ultkeerlng vast te stellen?
I
Antwoord:
Aanspraak hierop heeft hü niet. Aangenomen
mag echter worden, dat de staat zal zorg dragen,
dat In dit geval de nagelaten betrekkingen van
den contractant niet onverzorgd achter blijven
Vraag:
Indien een arbeldscontractant in ’srüks dienst
bü zün opkomst onder de wapenen gedurende
tenminste 12 maanden, voorafgaande aan den
datum van dezen opkomst, regelmatig dienst
heeft gedaan In zfln burgerlüke betrekking, heeft
hü dan. ook wanneer tengevolge van de mobili
satie de eerste oefentüd langer dan 11 maanden
duurt, niettemin na die 11 maanden er recht
op gedurende 30 dagen zün vroeger loon te
ontvangen en vervolgens hetgeen dit loon even
tueel meer bedraagt dan zün militaire beloo-
nlng?
doordat hü zün zoon hooge studies Het volgen en
'De „Corriere Padano", het blad van Fer
rara. waar Ba lbo de groote man la. schrüft
„Wü zün geboren anti-communisten en dat
willen wü blüven; voor de bolsjewieken geen
gram achting en geen ons sympathie. Voor
ons zün en blüven het onwaardige bedrie
gers van professie, voorbeelden van groote
bestialiteit, monsters, die leven in dienst
van de waanzinnigste wreedheid en mer.-
schelüke degradatie, welke de geheele ge
schledenis zich herinnert
Grootscheepsche actie om minder
hedenkwesties te regelen
Het volgende oogenmik, zat worst veilig
geborgen naast de broodjes In Peter's aak. De
slager holde naar buiten en botste tegen den
bakker op, die ook juist kwam aanrennen om
te zien wear zün broodjes gebleven waren. „Kijk
toch uit," bromde de slager, „wut sün dat voor
manieren om me aoo maar ondersteboven te
gooien! Dat doe Ik toch ook niet."
21 October radioboodschap van
Mgr. Costantini ter gelegenheid
van den Missie-Zondag
match is gespeeld: Euwe 3% punt, Landau
1H punt.
Da zesde partü wordt Woensdag 11 October
te Amsterdam gespeeld.
Voor het eerst need Landau een anderen
openingszet dan d4 en probeerde het met den
c-pkm. doch toen dr. Euwe met cd antwoordde,
ging Landau tot de Slavische verdediging over.
De partü ontwikkelde zich volgens een bekend
recept, zooals de stampartü Retl—Laaker te
Maehrisch—Pstrau 1923.
Op den elfden aet had Landau zijn stelling
kunnen verbeteren, maar verwisselde de volg
orde der zetten, zoodat zün openlngsvoordeel
te niet werd gedaan. In plaats van te vereen
voudigen speelde hü op verwikkelingen, aooda'
hü in het nadeel kwam. Hü verdedigde zich
zeer voorzichtig. Na dame-ruil ontstond er een
eindspel met ongelüke loopers. Op den 23en sec
stelde dr. Euwe remise voor, hetwelk door Lan
dau werd aanvaard.
Bjjna op hetzelfde oogenbllk wordt te Vrle-
“bsweiler Yvetta Eltz ten huize van haar moe-
*r gearresteerd, als verdacht van medeplich-
aan den op .Roeenhof" gepleegden
Men schrüft ons uit Berlijn d.d. 8 Oct.:
Bü zonnig herfstweer begeven we ons In den
vroegen ochtend dwars door den Tiergarten naar
de Krollopers, waar een' met veel ophef aange-
kondigde Rüksdagzltting zal plaats vinden. Onze
wc? leidt langs het leeggebrande Wallothuis en
we stellen vast, dat men nu elndelük met de
al lang aangekondlgde restauratie een begin
heeft gemaakt. Dat Is dan ook hoog noodlg. want
het uiterlük effect van zulk een zitting in de
Kr llopera heeft weinig of niets meer uitstaan
de met de parlementaire samenkomsten welke
we hier vroeger vele jaren achtereen hebben bü-
gewoond. Trouwens, de Rüksdaezlttlngen in den
nationaal-sociallstischen eenheidsstaat dragen-
een ganseh ander karakter dan die. welke we
in de door en door democratische republiek van
Weimar hebben meegemaakt. Van debatten of
interrupties, laat staan van felle aanvallen of
kloppartijen valt niets meer te merken.
Hermann Göiing komt onmiddellük achter
den Führer precies op den aangegeven tüd
de zaal binnen nadat deze aankomst per
luidspreker is aangekondlgd en ons allen zeer
rr,drukkelijk verzocht wordt, onze plaats in
te nemen. De zitting wordt geopend, eenlge
sedert de vorige büeenkomst op den dag
af vüf weken geleden overleden Rüks-
dagleden worden staande herdacht en dan is
het woerd aan den Führer.
men werd uitgesproken, konden we ons huis
waarts begeven met de verzekering, „dat de
toekomst beslissen aal. wie er gelük heeft
„Best hoor!" zei Flip, ..maar je ziet nu wel,
dat Ik jullie niet alleen het werk laat opknap
pen als Ik onzichtbaar ben, hè?" Nu begon Flip
zün rooftocht naar de slagerij. De slager was
niet minder verwonderd, toen een worst zich
plotseling los maakte jjan een lange rü kame
raden en door de deur naar bulten verdween.
Met Pruisische nauwkeurigheid wordt per
luidspreker om 12 uur de komst van den
Führer aangekondlgd en nadat hü door alle
aanwezigen staande begroet is, beleven wü
een langdurige, ovatie, welke alle vorige over
treft. Ook tijdens de rede van ruim twee uur
wordt hü herhaaldelük door daverende toe
juichingen onderbroken en collega's, die voor
de eerste maal In hun leven zulk een Duit-
«che Rüksdagzltting meemaken, drukken ons
fluisterend hun verbazing daarover uit.
Voor ons. die deze parlementaire demonstraties
sedert 1933 hebben bügewoond, Is dat niets
nieuws en we zün dus ook nu 'niet verbaasd, dat
alle conclusies otfcvoorwaardelük aanvaard en
goedgekeurd worden. Polen zoo hooren wü
vertellen was al net eender als Tsjecho-
Slowaklje een der vele wanproducten van den
rampzaligen vrede van Versailles. Hitler heeft
Hin volk van deze ketenen bevrüd en het hui
dige Dultschland met zün 80 mlHioen Inwoners,
tal zich niet nogmaals door Engeland laten
overwinnen. Voor Frankrük koestert men be
wondering en het oogenbllk zou begroet worden,
waarop Dultschland en Frankrük alle vroegere
veeten voorgoed vergeten. Maar ook met het
Perfide Albion wordt eventueele toenadering met
Versmaad en wanneer deze tot dusver niet be
reikt werd, dan draagt Duitscluand aldus do.
Hlhrer daarvan stellig met de schuld. En tot
onze kalmeering mochten wü tn het begin van
deae zorgvuldig voorbereide uiteenzetting ver
nemen. dat de neutrale staten zich voor hun
naaste toekomst niet bezorgd behoeven te ma
ken. waarbü de nadruk gelegd werd op de lang
durige vriendschap met het Konlnkrük der
Nederlanden.
Een kalmee rende verrassing was klaarblijkelijk
voor velen de mededeeling, dat er In dezen oor-
"t tegen Polen „slechts” 10.572 Dultsche offl-
hem dus verhinderde het geluk en het fortuin
dat hü voor het grijpen had. te nemen. Ik moet
me nog eena goed vergewissen, of Kees graag
dokter wordt nam hü »>ch voor. Met Ida liet
voor hem een prachtige toekomst open en se
kennen elkaar. Ze hebben altüd samen gespeeld
en gingen samen naar schoolIk mag hem
deze kans niet ontnemen Met den trein van
negen uur vertrek Ik.
Doch de reis was overbodig, daar met de eer
ste postbestelling een brief van Kees beaorgd
werd
„Het moet van mün hart, vader en moeder."
las Kluiver. „Ik kan mün studie niet voortzet
ten. want mün levensgeluk is er mee gemoeid.
Ik houd van Ida Naarden, maar sü wil alleen
trouwen met een boer
„Potverdikkeme!" riep Klaas Kluiver met een
vuistslag op tafel. „Dat is doorgestoken kaart!
Naarden heeft geweten, dat Kees mü dit schrü-
ven zou. Hij moest me zeker alvast een beetje
voorbereiden, om me gunstig voor het plan te
stemmen.
„En?" vroeg zün vrouw met ongeduld
„We!, dat hü met Ida trouwt." gaf Klaas
brommend toe. „Maar sü of Naarden moet hem
het bedrüf maar leeren Ik.... heb geen boer
van hem willen maken, maar nu hü het zelf
wil, sal ik er mü niet tegen verzetten en hü
moet er de onaangenaamheden dan maar van
dragen"
Met een norach gezicht, omdat zün opeet
spaak liep, stapte hü het huls uit en ging do
velden m. Zün bedoeling was goed geweest, maar
als Kees self niet mee streed, dan was dit- het 4
bewüs dat hü de vernedering, die hem ta wach
ten stond en die hü kende, nu opnam zooals
Naarden, of hem onverschillig was geworden,
doordat hü te kleaen of te dealen had.
Kees was steeds sün meenlng toegedaan ge
weest. maar ja, er staat veel voor hem op het
spel, dst geef ik toe. mümerde Klaas HU bleef
staan achter een boom, om onbemerkt Ida. die
bedrüvig hooi ophoopte, te kunnen gadeslaan.
„Een flinke boerin." moest hü zlchaelf be
kennen. „Ik heb haar altijd In haar werk moe
ten bewonderen."
„Hü daar!" klonk het achter hem. jnoet jü
mün dochter bespieden, ouwe vos?"
„Ze zal ook wel gauw de müne sün." aei boer
Kluiver met een tikje trots nu.
„Ik hoop het van harte," antwoordde boer
Naarden, „want dan krüg ik een soon, die mü
welkom is."
„Je zult anders geen eer met hem inleggen,"
plaagde Klaas. „ZUn handen zün geen werken
gewoon."
„Och. buurman. Kees is in sün hart boer ge
bleven. anders sou hü niet van sün studie af-
zien, niet eens voor honderd vrouwen. Geloof
me! Draal een boer ook al viermaal om. zün
afkomst kan hü niet verloochenen
Er «Un boeren en boeren, dacht Klaas Klui
ver weer hardnekkig, maar als Ik nu mün mond
niet houd, dan krijgen we nog nude, want Naar
den wükt niet van sün standpunt af en ik
evenmin.
met
daselfde kloeten. Alleen van t gezicht
kon zü ook nu geen juiste beechrüvlng geven.
Mkar hü was jong, droeg geen beard <n hoe-
7
deren en soldaten hun leven moesten offeren
in het belang van staat en volk, terwül het
aantal gewonden 30322 en dat der vermisten
3404 bedraagt. Inderdaad hadden wü veel groo-
tere cüfera hooren noemen, maar met de vwr-
eischte voorzichtigheid maakten we hiervan geen
vermelding.
was op
lek over
de ga-
Onze Berlünsche correspondent seint ons:
Naar men ons uit officleele kringen mede
deelt zün onderhandellngen, die op t oogen
bllk gevoerd worden tussehen de Dultsche re-
geering eenerzijds en Estland en Letland an-
derzüds, teneinde zoo spoedig mogelük te ko
men tot een uitwisseling der minderheden In
betrokken landen, reeds zeer ver gevorderd.
Aangezien de Estische en Lettlsche minder
heden in Dultschland ontbreken, gaat het uit
sluitend over de In het totaal ongeveer 75000
Duitschers. waarvan er 15000 In Estland en
60000 in Letland leven. De onderhandellngen
moeten beschouwd worden als een gevolg van
Boer Kluiver sat in ..De Gouden Klok" op zün
praatstoel en sette driftig sün glas bier op de
‘afel: „Ik zeg." zei hü grimmig, „dat een boer
door de burgers als een verachtelük wesen be
schouwd wordt."
Dit was t stokpaardje van Klaas Kluiver. Als
nü niets meer over het weer, de veldvruchten of
net vee te vertellen had, dan was dit sün hoofd-
»tuk. ook omdat hü door de meeste boeren hier
in werd bügestaan
„Iki als zü ons niet hadden," ging hü voort,
.dan konden zü op een houtje knabbelen, niet
waar? Het heeft mü steeds gehinderd en het
alndert mü nog dat de stadsche lui ons bezien,
of se meer zün dan wü en of se veel booger
ltsan dan wü En daarom laat Ik Kees, mün
zoon, voor dokter studeeren Ik wil hem be-
<paren. dat ook hü door de burgerü geminacht
wordt. Het heeft mü altüd hier gekropt, dat wü.
die toch ook menschen zün. steeds vernederd
worden „Och! 1 Is maar 'n boer." seggen se
Het lükt wel. of wü beesten zün." wond Klaas
Kluiver zich voor de sooveelste maal hierover
weer op
Allen op het dorp wisten dat de oorsprong
van de ondervinding, waarover Klaas zich druk
en driftig maakte, dagteekende van vroeger,
toen hü in de stad een dochter van een apo
theker ten huwelük vroeg en de bons kreeg.
„Ik met een boer trouwen." had het Jonge
meisje gelachen, „met een boer! Dat nooit!"
Hü had het niet onder stoelen of banken ge
stoken wat hem overkomen was en onmiddellük
zooveel als een vergadering belegd, om te be
raadslagen. hoe den boer in het oog van de
wereld eenigszlns te kunnen verheffen. Maar de
ouderen hadden hem terechtgewezen Waarom
nam hü niet een meisje uit zün stand? Er waren
trouwlustigen genoeg in den omtrek En wat1
kon hü op een hoeve met een stadsjuffer be
ginnen?
DU had de jeugdige opstandige dan ook In
gezien. maar sün haat voor de burgers om hun
verachting voor den boer bleef In hem vast-
gegroeld. ondanks het huwelük dat hü sloot met
de rükste boerin uit de streek en met wie hü
zeer gelukkig was. En toen hem een soon ge
boren werd, zwoer hü. dat deae nooit boer zou
worden
In Gouden Klok" werd het gesprek voort
gezet. maar boer Naarden opperde, nu maar
met kaarten te beginnen
„We praten maar altüd over datzelfde onder
werp," zei hü gemelük, „en het is al boter aan
de galg Maar dat wil ik je ronduit zeggen.
Kluiver, hier, in het volle honderd, dat het mü
geweldig spijt, dat ge Kees niet In ons bedrüf
hebt opgeleid, want dan had hü met mün doch
ter Ida kunnen troutven. Doch ats hü haar nu
vroeg, zou ze antwoorden: „Ik wil geen heer."
En Kees liep egn blauwtje zooals een aeker
iemand bü de apothekersdochter Dat voorspel
Ik je
Klaas Kluiver keek zün buurman met een
spotlach aan en beweerde: „Kees Is den boeren
stand al ontwassen. Hü sal nooit om jouw Ida
komen."
„Dat weet ik nog zoo niet," knikte Naarden.
„Ida mag er zijn, al zeg ik het zelf. Maar dat
wil ik Je wel vertellen: Een boer mag niet hoog
vliegen, daar doet hü zich geen voordeel mee
Voor onszelf weten we wat wü sün. dus laat de
menschen hun gang maar gaan." En daar boer
Naarden op het dorp zeer gezien was. ging nie
mand tegen hem In.
De kaarten werden opgenomen, maar Klaas
Kluiver was niet met zün gedachten bü het spel.
Een huwelük tussehen Kees en Ida, de rüke.
eenlge dochter van Naarden, wiens landerüen
gedeeltelük aan de züne grensden en die de
grootste hoeve van uren In den omtrek bezat..
Hü had er wel eena over gepeinsd, maar deze
gedachte weer spoedig verworpen. Hü had an
dere verwachtingen Kees zou met een meUje
uit den deftlgen stand trouwen en in de stad
wonen. Hü sou nooit ondervinden, «rat hü. de
vader, sis boer had ondervonden. Naarden
noemde 't; .hoog willen vliegen". Wat 't dan hoeg-
moed van hem. dat hem had gedreven Kees te
laten studeeren? Was t niet, als wilde hü wraak
nemen op de gansche burgerü. omdat de doch
ter van den apotheker geweigerd had met hem
te trouwen en hem had uitgelachen? Neen, het
komt door de minachting voor den boer en daar
wil ik Kees voor vrijwaren. Ook wü. boeren,
hebben eergevoel, al denken de stadslieden dat
niets ons krenken kan en dat se op ons gemoed
kunnen hameren als op een aambeeld.
„Je hebt hartenkonlng, Kluiver!" riep sün
partner hoofdschuddend „Waarom leg je die
nu niet op?"
„Potverdikkeme!" prevelde Klais en begon
meer aandacht aan het spel te wüden.
Tegen tien uur wandelde hü met Naarden
naar huis en deze begon weer over zün dochter,
die hü roemde om haar eigenschappen.
„Klaas, jongen." vervolgde hü. „je hebt mü
leelük een spaak In het wiel gestoken. Als je
Kees niet naar de stad gestuurd had en je had
hem laten leeren wat jü en Ik geleerd hebben,
dan hadden onze families misschien één kunnen
worden Ik zeg nog eens. dat bet mü hartgron
dig spüt. We sün altüd goede buren geweest: we
hebben elkaar nooit ean stroospier in den weg
gelegd; we hebben elkander met raad en daad
bügestaan. Jü hebt maar één zoon. Ik maar één
dochter.... het had zoo mooi kunnen worden.
buurman. Jü hebt daar natuurlük nooét over
gedacht?"
„Wel eens." bekende Klaas, „maar ik wilde
het voor den boerenstand opnemen."
.Reen. Kluiver, nu lieg je. Niet voor den stand
in het algemeen, maar voor jezelf. Je bent een
beetje hoogmoedig en dat Is het alleen. Ik zou
haast zeggen, dat Je geen echte boer bent. Wat
kan het ons schelen, dat se ons met den nek
aan zien? We zün en blüven Immers toch de
sterksten? Dat weten we en dat bewüzen
we. Ons hebben ze noodlgnoodlg! En daar
om moeten wü ons de meerderen voelen en hun
minachting voor den boer onze koude kleeren
niet laten raken Het Is niet de eerste maal, dat
ik Je mün oordeel hierover zeg
Kluiver wilde verder zün gevoelens hierom
trent niet nog eens bloot leggen, want bü Naar
den kreeg hü nooit voet. Maar hü dacht: Er zün
boeren en boeren, ook hierin bestaat verschlL
De menschen mogen ons niet over één, ksm
scheren Hü begon over den oogst en toen hun
wegen zich scheidden, wenschten zü elkaar:
..Goén «vond, buurman
Dien nacht sliep Klaas weinig
„Dat is altüd. els je in „De Gouden Klok"
geweest bent," mopperde zün vrouw.
„Het bier ligt je te zwaar In de maag, of js
hebt je weer te druk gemaakt.”
„Dat zal het zün." beaamde Klaas, haar aan
stonds gelük gevend, om rustig zün gepeinzen te
kunnen voortzetten
Hü was In twcestrüd Naarden had hem een
huwelük tussehen
hun kinderen zoo i
mooi voorgeschil-
derd. zoodat hü.
ondanks «ün oi-
zichzelf
verwijt
toedienen.
LONDEN, 9 Oct. (Reuter). Chamberlain
heeft verklaard, dat de regeeringen van Groot-
Brittannlë en Frankrük wanneer de strüd voort
schrijdt, zullen overwegen of hun oorlogsdoel
einden in een meer specifleken vorm moeten
worden gesteld. Een dergelijke verklaring zal
evenwel slechts worden afgelegd op grond van
een overeenstemming tussehen belde regeerlngen.
Met gemengde gevoelens volgde men de
hartelüke begroeting van de Russische dele
gatie, want ook in het huidige Dultschland
leven er menschen. die deze plotselinge toe
nadering tussehen Berlün en Moskou als
een gevaar voor de toekomst vsn Europa en
dus ook van hun eigen lanc beschouwen.
En nadat dan zeer nadrukkelük weer eens
de elsch van teruggave der vroegere kolo-
VATICAANSTAD. 9 Oct. (Havas) In de be
spreking der rede van Hitler verklaart de ,Os-
servatore Romano", dat de rede In de pers van
büna alle landen la gestooten op oppositie, of
minstens op critlek. Slechts twee of drie neu
trale staten hebben het woord van Hitler een
betere ontvangst bereid. Het blad merkt verder
op dat het resumé van de rede, dat door Berlün
aan het buitenland is verstrekt, de denkbeelden,
welke de Fuehrer heeft ontwikkeld, niet getrouw
weergeeft en ze een meer concreten vorm heeft
gegeven.
Het blad Is van oordeel dat de vrüwel een
stemmige afkeuring voor deze rede vooral hier
aan te wüten is, dat Hitler daarin geen edel
moedigheid toonde Jegens de Polen, niet nauw
keurig was over de vorming van een nieuwen
Poolschen staat, vaag ten aanzien van een
eventueele conferentie en alleen nauwkeurig in
het deel van zün rede, waar hü sprak over de
economie en den handel, waarbü hü alles tn het
voordeel van Dultschland keerde. Hü
volledig over het herstel van de schad
het herstel van Tsjecho-Slowaküe en
ranties en liet nieuwe moeilijkheden dóórsche
meren met de koloniale eischen.
De „Osservatore Romano"
op, dat de houding van de
Spaansche bladen haar beteekenis heeft.
Spaansche pers veroordeelt, dat de deur Is ge
opend voor de ontkerstening van een katholieke
mogendheid en voor de bolsjewistische expansie,
hetgeen gevaar oplevert voor de beschaving in
Europa.
De Italiaansche pers, die de rede gunstig heeft
ontvangen, liet toch doorschemeren, dat meer
concrete voorstellen inzake de toekomst van
Polen wenschelük zouden zün geweest.
«gheld
Moord.
Ook mevrouw Eltz valt bewusteloos op den
Mond; die nieuwe slag heeft haar getroffen
«*n bliksem.
Notaris Kolbried en Silas Hempel, die juist
aanwezig zün, hebben veel moeite met Emml,
ook t hoofd heeft verloren en een senuw-
toe»sl krijgt....
Zü leggen mevrouw Eltz neer op een canapé
y Hempel giet haar een weinig cognac in
mond, terwül de notaris haar Ijskoude
«nden wrüft.
Leelüke affaire! fluisterde hü Silas in het
Maar Hempel haalt de schouders op.
Och, zegt hü. 1 was te verwachten
Waancbünlük hebben ook dra schilder ta
Grez aangehouden. En naar Ik vermoed zullen
broer en zus nu ook naar Gras worden over-
gebracht. Ik heb al iets van dien aard verno
men van mün nleuwsten vriend, den fameu-
aen Zlnkl....
Mevrouw Eltz komt weer tot bewustzijn; zü
slaat de oogen op; Silas Hempel zwügt.
XV
Mevrouw Mts was een weinig bedaard;
notaris en Silas Hempel hadden zich alle
moeite gegeven om haar voor, zoover moge
lük, de zaak als een Incident voor te stellen.
Ook Emml was nu kalmer; Kolbried had
ernstig met haar gesproken en haar aan t
verstand gebracht, dat zü. al was het slechts
om wille van haar schoonmoeder, zich zelf
moest weten te beheerschen en alles doen wet
in haar vermogen lag. om bü de beklagens-
waardlge oude vrouw de plaats van Yvetta In
te nemen.
De arme, teere, bleeke Emml begreep dit
alles en beloofde haar best te zullen doen.
Maar sü beschikte over zoo weinig kracht! In
den laatsten tüd was voor haar de eene beproe
ving op de andere gevolgd. Eerst Hardi’s ont
slag, dan zün getwist met den majoor, de
schrik om den moord, de nog veel grootere
schrik van Hardi’s aanhouding en nu nog die
van Yvetta.... En Emml Elts was geen strijd
vaardige natuur. Vrouwen als zü kunnen wel
dienen, voor anderen zorgen, maar worstelen,
zich verdedigen, sender hulp 1 hoofd bieden
aan de slagen van stoffelüksn ra moreelra
nmpspoed. dat kunnen sü niet....
hooren.
4 Zoo. vertel nu eens, juffrouw Ida. Mi
juist mogelük I
En Ida begon.
gisteravond, toen het begon te
O» era aan haar sesen toeb»-
«rel sü hem niet van nabü had kunnen opne
men, zou ze hem bü een nleuvre ontmoeting
zeker herkennen.
Was het een man of ‘n münheer? verachte
Hempel.
Ja. dat la juist de vraag antwoordde Ida.
Reeds den 23aten April en nü ook gisteren was
Ik het daarover niet heelemaal met mü zelf
eens. HU zag er eigenlük maar heel gewoon uit.
De kleedlng was maar aoo-zoo. Juist geen werk
man iets van ‘n ambtenaartje. Maar zün
houding en manieren waren heel zeker die van
n heer. Ik kon er niet wüs uit «rorden
Waarom kom je zoon gewichtige zaak
eerst nu vertellen? Waarom niet onmiddellük.
gisteravond?
Ik kon niet eerder weg. Tot half negen
heb Ik op t veld gewerkt en toen Ik thuis
kwam, was mün zuster heel slecht. Desen
nacht U er bü ons een jongetje geboren....
Vraag dus niet, ot er werk is!
Goed; dat verontschuldigt u natuurlük
Zult u morgen in den voormiddag tüd hebben
om met mü naar het gerecht te gaan? Ik aou
gaarne hebben, dat men er uw verklaringen
noteerde.
Nu. als t moet.Ik aal wel zorgen, dat
Ik vrü ben. Hoe laat?
Hempel dacht na.
Wacht me om negen uur bü den Ingang
van 1 gebouw, sel hü.
Best.... Goeden avond, münheer Hem
pel.
De detective gaf Ida een ruime fooi: voor
tüdverUea ra moeite. Vervoigrai keerde hü
Maar voordien waren wü reeds in de balzaal
I bijeengekomen, een paar honderd vertegenwoor-
I digera der bultenlandsche pers, waaronder veel
I nieuwe speciale oorlogscorrespondenten, om naar
I een kort overzicht van den rüksperschef. dr.
I Dietrich, te luisteren. Met medeweten en goed-
keuring van Hitler geeft deze ons een resumé
van wat we straks te hooren krijgen, en de
i latere voordracht zoowel als deze introductie is
I een bevestiging van wat we tevoren verwacht
I hebben: van een direct vredesaanbod Is geen
sprake. Hitler geeft een uitvoerig overzicht van
I «uit er sedert de vorige zitting gebeurd is. hü
tracht ons en de overige wereld van de onver-
I müdclükheld züner tactiek te overtuigen en laat
I het dan tenslotte aan Londen en Parüs over,
I een definitieve beslissing te nemen.
Vanaf het schellinkje kijken wü verrekükers
I rijn strengste verboden naar de ver be-
[.neden ons liggende vergaderzaal, waar eertijds
I wFagner en Verdl hoogtü vierden. Dicht naast
I elkaar zitten de honcM-den volksvertegenwoor-
I dlgers. die met extrpJR-elnen naar Berlijn ge
komen zün om naar Hitler te luisteren. Op
vallend velen zün thans In de grüs-groene of
I blauwe uniform der weermacht. Daartusschen
I ziet men de bruine 8.A.- en'tie zwarte S.S.-unl-
I form. Merkwaardig sterk is altüd de Interes
se voor de breede diplomatenloge Voor de eer-
I ste maal ziet men de leden van de Sovjet-Rus-
I sische legatie verschünen en terzelfder tjüd den
ken wü eraan, hoe tijdens de vorige zitting sir
Neville Henderson en Coulondre nog als ver
tegenwoordigers der thans vüandige staten in
de rtjkshoofdstad hun best deden om het con
flict te voorkomen, waaronder wü thans allen
I te lijden hebben. Kort voor het begin der zit-
I ting verschünt ook H. M.'s gezant te Berlün.
baron Haersma de With, vervezeld van eenlge
heeren der legatie.
Uit de regeeipngskrlngen zien we achtereen
volgens Funk, Lammers en staatsminister Mbisz-
nér binnenkomen. Weldra volgen groot-admiraal
Raeder. Schwerln-Kroslgk, dr. Frank, die te
nmen met den Rüksprotector van Bohemen en
Moravlë verschünt. terwül von Ribbentrop en
dr. Göbbels even later verschenen. Tenslotte
zien we nog dr. Ley. Darré en Kerrl binnen
komen en ieder draagt een uniform, die met de
partij of met den militairen dienst de een
als eenvoudig soldaat, de ander als hoog offi
cier In verband staat. Zoo ademt deze Rüks-
dagzitting dan minstens een zoo militairen als
politieken geest.
terug naar da huiskamer, om vh< afscheid to
nemen.
1 Was Ida Leitner, zal hü- Ik aal u mor
gen zeggen, wat er aan de hand is: voor van
daag heb ik geen tüd meer.
HU wilde Inderdaad geen minuut verliepen,
t Was eenlge minuten over zessen, dus nog
licht, doch er dreven onweerswolken aan den
hemel. Had de onbekende sporen achtergela
ten. dan moesten die onmiddellük gevolgd wor
den. Regende het, dan sou den volgenden mor
gen al zün moeite vruchteloos zün....
Silas begaf zich recht naar den achtermuur
van den tuinen Roeenhof" Hü behoefde ook
niet langste zoeiten naar de plaats, «mar de
onbekende dentuht-—wis binnengedrongen.
1 Was deaelfde plaats, waar Femtal over den
muur was geklauterd.
De sporen waren nog varech. een paar
voetafdrukken nog scherp aïgeteekend Hem
pel nam se. met >ün gewone vaardigheid ra
nauwkeurigheid op.
Dan volgde hü verder de sporen. Zü leidden
midden door een akker met kiemend wtnter-
ktwen. Dear op de omliggende velden eenlge
menschen aan t werk waren, wilde Hempel
dien akker niet betreden; hü liep er langs en
zocht ean den anderen kant de voortzetting
van het spoor. Dat vond hü ook weer; 1 maakte
een scherpe zwenking naar rechte en kwam dan
uit op den Alblnger straatweg, era eind dich
ter bü het station. Op dra straatweg liep bot
spoor natuurlük verloren.
De „Corriere Padano" schrüft deae. naar men
ons toe zal geven nu niet bepaald vleiende
woorden naar aanleiding van het feit, dat in
een geïllustreerd Italiaansch weekblad er be
paald vleiende woorden aan de bolsjewisten ot
althans aan Worosjilof werden gewüd Bü on
derzoek bleek ons, dat het door de „Corriere
Padano" bedoelde geïllustreerde weekblad, bet
periodiek ,.E1 Medlterraneo” was, en dat dit
blad hedenmorgen door de regeerlng in be
slag is genomen. Stellen wü tegenover dit
feit dit andere, dat de „Giomale d'Italla" van
hedenavond met behulp van een artikel uit het
rijdschrift „Gerarehia" tracht aan te toonen.
dat de slgemeene lünen en het wezen van de
fascistische bultenlandsche politiek steeds onge
wijzigd blüven voor wat Sovjet-Rusland betreft,
waarmede het Fascisme van zün vroegsten tpo
at vriendschapsbanden heeft «rillen aanknoo-
pen. Dit feit komt wel «enigszins in tegenspraak
met het boven gesignaleerde feit. Men bedenke,
dat Italië, wat Rusland betreft Rusland, dat
eenerzüds Turkije neutraal kan houden, ander-
züds echter een bedreiging vormt voor den Its-
Uaanschen Invloed op de Balkan - voor een
gecompliceerd probleem staat.
In het Vatlcaan is men heden begonnen met
een schuilplaats tegen luchtaanvallen In te
richten. Men koos daarvoor den toren, ^elxen
Paus Nlcolaas de Vüfde liet bouwen. De murer.
van dezen toren zün aan den voet 8 meter dik
Met behulp van dit gegeven zal men gemak-
kelük kunnen begrijpen, waarom het Vatlcaar
vrijwel niets anders heeft te doen dan dezen to
ren leeg te ruimen. Tot nu toe werden er de
stellages en tribunes !n opgeruimd, die bü groote
plechtigheden dienst doen. De toren biedt ruim
te aan eenlge honderden personen.
Zaterdagavond 21 October spreekt ‘Mgr.
CoBtantlnl, de secretaris van de Propagan
da Fide, door de Vatlcaansche radio een
boodschap uit ter opwekking van de katho
lieken tot deelname asn den Missiezondag
Deze boodschap wordt in het Hollandsen
voorgelezen om 8 uur.
merkt vervolgens
Italiaansche en
De
De vüfde party van de match tussehen
Euwe en Landau om het kampioenschap
van Nederland welke Maandagavond te
Amsterdam werd gespeeld, eindigde na 23
zetten In remise. Onmiddellük daarna gat
Laudau de vierde partü. welke Zondagmid
dag was afgebroken In gewonnen stelling
voor Euwe, op.
De stand is thans, nadat de helft van de
Emml werd hevig door t gevoel van haar
hulpeloosheid gekweld, maar toch: Kolbried's
vriendelUke vermaning had indruk op haar ge
blaakt. Zü had haar tranen gedroogd en met
een handwerkje bü de anderen plaats genomen.
Om een beetje op verhaal te komen, sprak men
een poosje over koetjes en kalfjes, toen er ge
beld werd.
De moeder en Emml schrokken weer:
„Ko«nt de politie weer iemand halen?" schenen
ae te vreezen.
Intusschen was Hempel reeds de gang Inge-
loopen, om de deur te openen.- Het was Ida
Leitner, de vroegere keukenmeid op .Roeen
hof'’, die nu bü haar zwager te Alblng woonde.
Hempel kende haar reeds, want niet lang na
den moord had hü zich tot het meisje gewend,
om inlichtingen aangaande den „man in de
kapel” te vragen.
Ida scheen zeer opgewonden. Zü wilde
Yvetta spreken. Maar toen sü vernam, dat deae
niet thuis was, ael ae tot Hempel:
Nu, u kan Ik 1 ook wel zeggen, want u
werkt voor münheer Hardl. De man uit de
kapel Is weer hier .geweest; ik heb hem ge
zien!
Deae woorden electrlseerden den detective.
Snel trok hü Ida in de keuken, opdat de
personen in de huiskamer haar niet zouden
hoorenden akker, achter de kapel, had sü
tussehen de jonge maïsplanten boonen gezet.
Zü had later dan gewoonlük gewerkt, om nog
dien avond gereed te komen, want haar zuster
had 's middags over ongesteldheid geklaagd.
Uit vrees dat t misschien erger sou worden,
hsd Ida zich gehaast om klaar te komen, een
voorzorgsmaatregel tegen den volgenden mor
gen.
Toen het acht uren luidde, had sü haar werk
even onderbroken, om naar vroom gebruik even
te bidden. Op dat oogenbllk zag zü een. man
klauteren. Dat moest haar wel opvallen, want
sinds den moord was 't huls onbewoond. Zü
ging dus langs de kapel In de richting van den
tuin van .Rreenhof". om te zien, wat er verder
zou gebéuren. De man stond intusschen weer
op den grond; dwars door de akkers en velden
liep hü in de richting van den Alblnger straat
weg. Plotseling bemerkte hü Ida, die naar hem
toekwam. Het schemerde reeds, maar op veld
was het nog licht genoeg om alles duidelük te
kunnen waarnemen. De man trok zün relspet
over het voorhoofd, begon nog sneller te loopen
en sloeg weldra rechts af. Toen verdween hü
uit Ida's oogen In de richting van het station.
Maar zü had hem reeds herken A1 was
dezelfde man of heer in tl grijs sport-
coetuum en met een grüse sportpet. dien zü
vroeger knielend in de kapel had gezien. Zü
was daar volkomen aeker van. t Was dezelfde
man, met dezelfde bewegingen, denzelfden
gang.
Hitler's rede en niet als 'n gevolg van de ver
dragen. die Rusland soo Juist met de Baltlsche
staten gesloten heeft. De booten, die de Dult
sche minderheden af moeten halen, sün reeds
vertrokken, maar zün nog niet in de Baltlsche
havens aangekomen. In afwachting van nadere
orders.
Het blükt. dat nog niet alle kwesties, bijv.
Inzake een redelijke vergoeding voor de onroe
rende goederen der betrokken personen, gere
geld sün. Hoewel de Dultsche minderheden 1
recht van optie zullen verkrijgen, is men er te
Berlün van overtuigd, dat de overgroote meer
derheid aan het verzoek, om naar Dultschland
te gaan, gevolg zal geven. Te meer, omdat hier
te lande geen werkloosheid heerscht en
groote vraag Is naar kolonisten van
afkomst In de zoo juist op Polen heroverde
provincies Posen en West Prutsen.
Over soortgelüke onoerhandellngen met Ll-
tauen is te Berlün nog nfets bekend Hoewel
ook met clt land een regeling der bevolkings
problemen te verwachten is. Wü mogen aan
nemen. dat de oplossing van het minderneden-
probleem in Estland en Letland slechts de in
leiding vormt voor grootscheepsche regelingen
van de veel grootere mlnoerhedenprdblemen in
de andere staten van Ooet-Europa. in het bü-
zonder Rusland Immers ook in Oost-Polen, voor
al in Wolhynlë leeft nog een sterke Dultsche
minderheid. c4e zich in deze gebieden «rist
te handhaven Deze menschen. meestal boeren,
hebben echter, toen zü hoorden, dat het Roooe
leger op komst was. bü duizenden met have en
goed oe wük genomen naar het Wésten
Van een anderen kant wonen in de Dultsche
Invloedssfeer van het vroegere Polen nog Oekraï
ner* en W’trussen. Het lüdt geen twüfel. dat de
ver vooruit geschoven posten der Dultsche min
derheid, die. zooals büvoorbeeld In de Baltlsche
staten, al In de vroegere middeleeuwen coor
de Hanze en de Dultsche Orde ontstaan zün.
ook tn Dultschland met getnengoe gevoelens be
groet zullen worden. Het is echter een nieuw
bewüs. dat Dultschland zün politieken en cul-
tureelen Invloed fn staten als Estland en Let-
lane.1. die voor een deel op de Dultsche minder
heid In deze landen steunt, ten gunste van een
definitieve ordening In Oost-Europa «ril prüs
geven.