Hoe de „Indra” ten onder ging
w
„BEREIDT U TEN VREDE!”
ALS, ALS, ALS....
K.L.M. vliegt weer
op Londen
BURGEMEESTER LIET
ZICH OMKOOPEN
Radio-rede oud-minister
prof. mr. C. P. M. Romme
DRIE DOODEN, VIER
ZWAAR GEWONDEN
toeslagregeling voor
FABRIEKSTURF
WOENSDAG 11 OCTOBER 1939
I
I
Soldaten namen zelf
hun verlof
Uit de gevangenis te
Aken ontsnapt
Verduistering van
20.000
„OBERON” BRENGT SUIKER
VAN DE „STUYVESANT*
Verhaal van den gezag
voerder
GeAeime gteun van illegale
vluchtelingen
Voor het Hoog Militair Gerechts-
hof gevangenisstraf geëischt
Dronken sergeant maakte ruzie
GREGORIUSDAG uitgesteld
DOOR DRIJFRIEM GEGREPEN
ÉN GEDOOD
MR. ROST VAN TQNN1NGEN
STATENLID
HT VAN SMAAK-PRUS Wet
Uitbreiding van den dienst op
Malmö in verband met over
groot e bezetting
aan
ongeveer
van
met een
ter
iet het geven
den van den
hU maar één
et wetende
alp. De krijgs
daden ge-
Advocaat-
zware
boordzijde
beide schepen waren
De Indra.
11.30 uur van Schiphol. De Dultsche
zün op de hoogte gebracht. In
r t genoemde autoriteiten la de route
ttlhol naar Kopenhagen uit veilighelds-
iso-
wor-
het
dam,
eede
dat
•maa
derstali
van V’
open te rukken en stormde naar boven. Het
was een ravage en het schip begon snel te
zinken. De stuurboordsloep was vrijwel to
taal versplinterd. Ook de werkboot was in
elkaar gedrukt. De: derde sloep was nog te
gebruiken.
kort de dienst op Londen weder worden
geopend. De KLM. heeft hiervoor de toe
stemming van d» Engelsche autoriteiten
gekregen. Men verwacht, dat de heropende
dienst nog in den loop van deze week zal
ingaan, wanneer de aan de Engelsche
autoriteiten voorgelegde dienstregeling r«’
zijn goedgekeurd.
geraakt. Ik stond vertelde loods Tuil,
stuurboordzijde van de brug door mijn kijker
de omgeving op te nemen.
i
/tu verband met den
igdl wilde zien.
Poïik weas er óp, dat
straf de Advocaat-Fiscaal
ernst van het feit, be vest
De verdediger mr. H/A.
beklaagde den ern§t-’niet Ao heeft Ingezien.
HU heeft gedachTdat hjj er met een krjjgs-
tuchtelfjke straf wel zou afkomen.
Nog erger was. zoo zeide de Advocaat-Fiscaal,
wat de 27-jarige soldaat J. A. V.. eveneens bij
den reeds genoemden luchtverdediglngskring
gedaan heeft. Hem was het verlof zelfs gewei
gerd en desondanks was hij twee dagen weg
gegaan. De reden daarvoor was ook, niet zoo
dringend. HU had schoon ondergoed noodig en
wilde dat thuis gaan halen.
De krUgsraad had ook dezen beklaagde acht
dagen gevangenisstraf opgelegd, doch de
vocaat-Fiscaal vorderde verhooging van deze
straf tot veertien dagen gevangenisstraf.
De verdedigster, mej. mr. Roest Crollius be
pleitte een voorwaardelUke straf.
Als laatste beklaagde uit deze reeks,- moest
de 26-Jarige soldaat L. G. van D. bü denzelfden
luctyverdedigingskring terecht staan. Ook hij
had het er „maar op gewaagd". Wel had de
kapitein gezegd toen hü verlof vroeg „het is In
orde", doch hü heeft zich later er niet van
overtuigd, of op het daarvoor bestemde bord
het verlof was aangeteekend. Evenals de an
deren was hU tot acht dagen gevangenisstraf
veroordeeld, van welke straf in hooger beroeft,
bevestiging werd geëischt.
Uitspraak in deze zaken volgt later.
Een vUftal soldaten, dat ongeoofShofd uit den
militairen dienst Is weggebleven welk feit in
tUd van oorlog werd gepleegd moest zich
Dinsdag voor het Hoog Militair Gerechtshof
verantwoorden. De eerste TJ. J. K. was door
den krijgsraad tot veertien dagen gevangenis
straf veroordeeld.
De Advocaat Fiscaal mr. L. B. J. Vermeulen
vorderde bevestiging van het vonnis van den
krUgsraad.
Mej. Mr. A. J. E. Roest Crollius, de verdedi
ging voerend, betoogde, dat vrijspraak moet
volgen. Subsidiair drong pleitster op een voor
waardelUke straf aan.
Ook de volgende beklaagde, de gewoon
dienstplichtige soldaat J. 8. bü een luchtver-
dedlgingskrlng, moest voor eenzelfde feit terecht
staan.'Vanwege den toestand van zjjn vrouw
kreeg hU geregeld twee dagen vrij, doch op
8 Juli, toen het weer tüd was voor zUn verlof,
zag hU geen aankondiging op het daarvoor
bestemde bord staan. Omdat hü met een be
paalden trein mee moest, heeft hü het er maar
op gewaagd en dat werd hem noodlottig. In
plaats van twee dagen, kreegx
dag verlof, zoodat hü dit ni
een dag te laat weer in dienst ka
raad legde hem voor dit feit achï
vangenlsstraf op„ welke straf de
Fiscaal bü het Hoog Militair Gerechtshof voor-
waardelük wilde zien opgelegd in verband met
beklaagde's gunstig verleden zoowel In mili
tairen dienst als in zün burgerlük leven.
Ernstiger Was, hetgeen de 26-jarige J. F. D. B
gewoon dienstplichtig soldaat bü denzelfden
luchtverdediglngskring, gedaan heeft. Ook hü
bleef ongeoorloofd een dag weg. Hü wilde zün
moeder helpen verhuizen, doch durfde daar
voor geen verlof te vragen, omdat hü dat al
zoo dikwüls had gevraagd en bang was, dat hü
het toch niet zou krijgen.
De krijgsraad heeft hem daarvoor een ge- I
vangenlsstraf van acht dagen opgelegd, walkt 1
De 27-jarige sergeant W. R. K. is op 6 Juli
JJ.. na eenige glazen bier gedronken te heb
ben, in een wachtlokaal binnengekomen, waar
hij in ruzie geraakte .met den wachtcomman
dant. eveneens een servant. Het werd zoo erg,
dat K. zün collega met^een mes bedreigde.
De krUgsraad had den sergeant veroordeeld
tot vier weken gevangenisstraf en verlaging tot
den stand van soldaat. HU kwam in hooger be
roep bü het Hoog Militair Gerechtshof, voor
welk college hü verklaarde, dat alles maar een
grapje is geweest.
De Advocaat-Fiscaal. mr. L. B. J. Vermeulen,
vond de houding van "den beklaagde zeer vreemd
en allerminst die van een sergeant.
Spr. achtte de opgelegde straf dan ook In
overeenstemming met den ernst van het feit
en vorderde bevestiging van het vonnis yan
den krUgsraad.
Het hot aal later uitspraak doen.
De geredden van het Finsche schip „Indra”, dat nabij Terschelling op een mijn is
geloopen, aan boord van de „Ericksborg", die hen naar Amsterdam bracht
Met de ..Oberon” van de KNB.M aal thans
uit Southampton een lading van drieduizend
balen suiker naar Amsterdam worden vervoerd,
welfe, ofschoon voor blnnenlandsch gebruik in
Nederland bestegnd, op order der Engelsche
autoriteiten uit de „Stuyvesant” werd gelost.
küker werd
watermassa
omhoog.
Naar thans bekend wordt, is het den 35-Jari-
gen gehuwden chauffeur F. N.. wanende te
Kerkrede, Donderdag gelukt uit de gevangenis
te Aken te ontsnappen en behouden en wel
thuis te komen.
Wü vernemen hieromtrent, dat N. Dinsdag
der vorige week in het postkantoor te Aken
werd gearresteerd, nadat hü een brief, poste
restante, voor hem in ontvangst had genomen.
Die brief moet enkele honderden marken aan
bankpapier bevat hebben.
Eerst werd N. naar het politiebureau over
gebracht en nog denzelfden avond werd hü in
de gevangenis ingesloten. N. deelde zün cel
met 7 Duitschers, zoodat zich 8 personen in de
cel bevonden.
Van den beginne af aan peinsde N. op mid
delen om te ontvluchten. Donderdagochtend 8
uur waagde hü een poging, welke met succes
bekroond werd. Met een spUker. dien hü had
gekregen, wist hü het slot der celdeur te for-
ceeren en dank zü zün sterke lichaamskracht
ken hU de deur openen. Toen hü in ‘n lange gang
stond en deze ten einde liep, daalde hü op
goed geluk een trap af. Hü wist nogmaals een
gesloten deur te openen en kwam toen op de
binnenplaats. Daar lag een ladder, welke hü
tegen den 4 i 5 M. hoogen muur zette. Hü
klom op de ladder en liet zich aan de andere
züde van den muur vallen. Toen zette N. het
op een loopen. Spoedig na de ontvluchting werd
alarm in de gevangenis gemaakt. Hü hield zich
verkleumd van de koude, langen tijd schuil in
een boschje. Vele uren heeft N rondgezwojVen,
bang te worden achterhaald. Des middags om
half twee bereikte hü de Rolducache bosschen
en spoedig daarna voelde hü weer Nederland-
schen grond onder de voeten. Een half uur later
was N na deze avontuurlüke ontvluchting weer
bü vrouw en kinderen.
'leder.
Li
»opr‘
ichorlj
Gregoriusdag voor het Aartsbisdom, welke
C”October as. was aangekondigd en te Arn-
aou worden gehouden, wordt vanwege de
J^^re^tUdsomstandlghaden tot nader order
De geredden, w.o. nog vier licht gewonden,
maken het goed Dinsdagmorgen was de vreem
delingenpolitie aan boord voor de contróle der
papieren.
Over de terugreis van de bemanning van de
„Indra' staat nog niets vast.
Dinsdagmiddag ongeveer twaalf uur is te
Lelden de vüftienjarige fabrieksarbeidster H. v.
d. R„ werkzaam in de fabriek van Nederland-
sche lichtbouwplaten-lndustije ..Factotum” door
een drijfriem gegrepen en op slag gedood.
Het stoffelük overschot is door de politie in
beslag genomen en naar het politiebureau
overgebracht. De recherche stelt in samenwer-
Het wrak zonk langzaam. Het voorschip
stond reeds gedeeltelük onder wnter en
bovendien dreef het schip In de richting
van de mijnenvelden. We besloten aldus
kapitein Frederikson. de reis voort te zet
ten. ook de „Karen”, die geen hulp behoefde
te bieden, zette de reis voort en tegen elf
uur liepen w^Maandagavond te IJmuiden
binnen om later naar Amsterdam op te
stoomen.
Alles was in een minimum van tüd ge
beurd, korter dan ik het vertellen kan, mün
uit mün hand geslagen, een
spoot uit de machinekamer
stukken hout en deelen van het
schip werden her- en derwaarts geslingerd.
Het onderstuk van de brug werd onder mjj
weggeslagen.
De kapitein was op het oogenblik van de
ontploffing In zün hut. Het leek vertelde
hü of de wanden op mü toekwamen.
Alles kraakte en splinterde. Ik wist de deur
Hoe die samenleving er dan zal uitzien? Wü
weten het niet en niemand onzer kan het
weten. Maar wél weten we. dat zü er zal uit
zien, zooals de menschen haar zullen maken,
haar zullen maken allereerst naar de menta
liteit, naar de geestesgesteldheid welke zal
overheerschen op dat oogenblik van het afleg
gen der wapenen, den terugkeer naar huis, de
Inschakeling in het leven voor wie ontkomen
is aan den dood. En daarnaast weten we nog
een ding: dat voor de oorlogvoerende landen
die mentaliteit, die geestesgesteldheid büna
automatisch groeit en rijpt in en door den
krüg van eiken dag, door den invloed van dat
alle aandacht, alle energie, alle zenuwen, het
geheele wezen opvorderende en opslokkende
oorlogs-gebeuren en oorlogs-verloop, terwül de
neutralen, hoezeer de toestand ook van hen
zeer büzondere zorg en zeer büzondere Inspan
ning vergt, toch nog de gelegenheid hebben,
naast de directe zorg voor het heden, voor
hun samenlevingen meer opzettelük, meer ge-
controleffff den vrede voor te bereiden. Bereidt
u ten vrede! Dat schünt mü de hooge, de hei
lige plicht, verbondin aan den onverdlenden ze
gen. gespaard te blijven voor dc ramp zelf van 't
oorlogs-geweld en de oorlogs-vernietiging In het
eigen land. Bereidt u ten vrede, opdat, wanneer
dat geweldige oogenblik komt, wü de zegeningen
ervan Inderdaad kunnen opvangen, gereed zün
tot een samenleving des vredes, de werkelüke
vrede ons niet ontga.
Bereidt u ten vrede. Dat Is voor een samen
leving een kwestie van vorm en een kwestie
van geest, en beide in onderlinge afhankelük-
held, in een onderlinge evenredigheid, in een
afgestemd-zün-op-elkaar. Plaats een krotbe
woner In een patriciërshuis, en de geestes-adel.
waaraan de huizinge haar voornaamheid dankt,
zal het snel ontgelden. Plaats den man van In-
nerlüke beschaving in een krot, en wat hU zich
aan cultuur gewonnen heeft, zal eiken dag ge
vaar loopen, af te slüten en verloren te gaan
Bevolk een gemeenschapsbouwgericht op on
derlinge solidariteit en wederzijdschen steun,
met menschen, voor wie de samenleving alleen
iets is om voor zich ervan te halen en te trek
ken wat ze kunnen, en ge zult ze als mieren
door en onder de reten en de spleten zien
kruipen en knagen en het geheele gebouw on
dergraven. Jaag een christen, die in alle tüden
hieraan alleen te onderkennen is dat hü het
llefdegebod onderhoudt, in den leeuwenkuil
eener samenleving, welke de Jacht naar het
eigenbelang tot hoeksteen heeft, en hü moet
een heilige zün. om zün onderscheidend ken
merk onbesmet en onverminkt daaruit te redden
Vorm en geest van een nieuwe gemeenschap
moeten elkaar steunen en bevruchten in onder
linge wisselwerking; zü moeten tezamen groeien,
elkaar als het ware bühouden, en wederkeerig
moet de een den wasdom van den ander bevor
deren.
Wanneer wü, gelukkige neutralen, den
vrede willen voorbereiden, dan moeten wü
dus stap voor stap verder, den geest be
arbeiden, den vorm bearbeiden, stap voor
stap die beide, waarmee ik niet bedoel:
traag want het gaat om het geluk van
menschen, en dus is nimmer een oogen
blik te verliezen maar waarmee ik wil
zeggen: gestaag, steeds voort in onderlinge
harmonie tusschen de verbetering van den
vorm en de verbetering van den geest.
het lief en
zouden aangaan.
Er is een neutraal land, dat bü het begin van
den oorlog het parool heeft uitgegeven „werken
en zwijgen”. Het is een parool, dat men voor
elk neutraal land zou willen ovememen, wan
neer men het zoo mag verstaan, dat het zwijgen
onder de menschen gelegenheid geeft om te
bidden tot God. Want willen wü den vrede
werkelük bereiden, dan zal op ons werken de
zegen moeten rusten van den Allerhoogste, tot
Wien, naarmate de menschen zwakker blüken,
het vertrouwen sterker oprüst, in Wiens Hand
de uitkomst van alle werk cesloten ligt. Moge
Hü. na Nederland gespaard te hebben voor den
krüg. aan Nederland den vrede geven,’ den
vrede van een op Züne al-omvattende Liefdewet
gebouwde gemeenschap.
naar”f>eneden. Enkele seconden later klonk
ontploffing. Het schip was aan stuur-
hoogte van de machinekamer
Sedert de laatste radio-voordracht in het
kader van de actie voor de Nieuwe Ge
meenschap gehouden is aat was nog in
het vorige seizoen Is de komst van een
nieuwe gemeenschap beduidend gevorderd,
aldus oud-minister Prof Mr. O. P. M.
Romme in zün Dinsdagavond voor de
„Actie „Naar de Nieuwe Gemeenschap”
gehouden radiorede. Want een naar men-
schelüke begrippen gigantische krüg als in
middels, of men het wil zien of niet, los
gebroken ls, met zün onmetelüken en on-
overzienbaren Invloed op stoffelük en op
onstoffelük gebied, op de geesten der men
schen, op hun onderlinge verhoudingen en
de mogelükheden van hun bestaan een
dergelük overweldigend, aüen en alles om
woelend gebeuren, moet in den vrede, welke
volgt, sporen trekken, breedc en diepe spo
ren, welke de samenleving van na den
oorlog kenmerkend zal onderscheiden van
die van daarvóór
Aanvankelük zal één dienst per dag gevlogen
worden en wel van Schiphol naar het vliegveld
Shorham bü Brighton aan de zuidkust van
Engeland.
Zeer uitgebreide veiligheidsmaatregelen moes
ten worden gjnomen om een veilig en regel
matig functlonneeren van den dienst mogelük
te maken. Alle bewapende posten, zoowel op
de kust als ter zee. weten, wanneer een KLU -
vliegtuig zal passeeren.
Tot nu toe werd slechts één dienst per dag
gevlogen over Kopenhagen naar Malmö. Daar
deze route dooi het groote aanbod van passa
giers en vracht zeer belangrük is gebleken, zal
deze dienst met ingang van Woensdag twee
maal per dag worden gevlogen, t w. om 10.30
uur en
autorite item
oveyto^Mt
van Sghtphc
overwegingen eenlgszins gewijzigd De dienst op
Kristiansand en Oslo wordt voortgezet.
Het verkeer op de Indië-route in de richting
van Indië is altüd nog bevredigend, doch de
belangstelling voor het thuiskomende verkeer
is veel minder dan normaal.
Niet dat de gemeenschap, waarmee we den
oorlogstoestand zün ingetreden, er een was in
een staat van rust, een waarin een gevonden
evenwicht een bepaald duidelük stempel er op
drukte neen, juist wül de oorlog losgebar
sten Is In een tüd van hoogspanning in de
evolutie der samenlevingen, een breuk slaat in
een ontwikkelingsgang, waaur het niet kalm
en rustigjes toeging, maar waarin het storm
de. waarin S.O.8.-seinen niet zonder reden
werden geheschen, juist daarom is het des te
zekerder, dat de samenleving van straks ver
zal afwüken van die waarin wü tot nog toe
leefden.
Wanneer wü aan den heiligen plicht, ons
ten vrede te bereiden, willen voldoen, dan Is dat
een positief, en dus een concreet werk. Want
zich bereiden ten vrede is iets anders en iets
meer dan zich afwenden van oorlog. Een con
creet werk, dat op het honderdvoudige terrein
van menschelüke werkdadigheid tot gelding be
koort te worden gebracht, maar overal gedragen
wordt door deze ééne centrale gedachte: de
samenleving aan te passen aan de eischen der
menschelüke waardigheid, haar te fundeeren
in en te richten op de redelüke en zedelüke
menschelüke natuur. Die gedachte stuwt er
naar, om enkele voorbeelden van practischen
aard te noemen, tusschen dc menschen na
dere maatschappelüke verbindingen te leggen,
nadere maatschappelüke gemeenschappen te
vormen naar wat zü, menschen, zün als le
vende tot samenwerking geroepen leden van de
samenleving, in stede van zich te verdeelen en
te scheiden in maatschappelüke kampen naar
wat ze al dan niet aan doode goederen hebben;
die gedachte stuwt ernaar, belemmeringen
welke in de huidige samenleving opgeworpen
liggen tegen een ordelüke ontplooiing van het
gezinsleven, af te breken en op te ruimen, en
de verantwoordelükheid voor het onderhpud
van zich en zün gezin te maken tot een weder
om te dragk^ en daarom ook te volbrengen
plicht; die gedachte stuwt ernaar, aan
werk-grgge handen, ook wanneer ze door ge
dwongen nlets-doen aan vaardigheid hebben
ingeboet, maatschappelük nuttigen arbeid te
verschaffen en den werkloose op te heffen uit
den staat, waarin hü aangewezen is op ont-
krachtigende bedeeling; die gedachte stuwt er
naar, vooral volle aandacht te besteden aan
hen, die straks de kern onzer samenleving zul
len vormen, de jongeren van thans, en ik
denk daarbü voor vele crisis-slachtoffers onder
hen aan onze te weinig gekende Nederlandsche
Jongenssteden hun niet alleen de zoo noo-
dige vakbekwaamheid en hand-vaardlgheld bü
te brengen, maar daar bovenuit hun ook te
geven de broodnoodige sociale opleiding, hun
te leeren discipline en arbeidzaamheid, omgang
met anderen en zin voor de harmonie van het
leven van den arbeid, waarin de werkzaamheid
van den een alleen tot haar recht en betee-
kenls kan komen door de werkzaamheid van
den ander.
Maar liever dan voort te gaan
van voorbeelden, hoe het voorbei
vrede, door verbetering van vorm en geest der
De Nederlandsche loods H. W A. E. Tuil en
kapitein Lindholm van de Indr# vertelden in
sobere woorden over het vreeselüke ongeluk, dat
het leven van drie zeelieden heeft gekost en
dat schip en lading heeft doen ondergaan
De loods was onder Bornholm aan boord ge
komen, zün broer D. Tuil was aan boord van
de „Eriksborg” gegaan,
met hout op weg naar Zaandam,
een schip van ongeveer 2000 ton laadvermogen
van de Nautic Steamship Comp., te Abo, kwam
van Sundsvdh (Zweden).
In de buurt voer nog een derde schip, n 1.
de Zweed „Karen”, eveneens beladen met hout
voor Zaandam. Er was afgesproken, dat de
schepen in convooi zouden varen, om elkaar
indien dit noodig was assistentie te kun
nen verieenen. Het was een tanaelük kalme zee,
om ongeveer kwart voor elf had de radio-
telegrafist een S. O. S.-sein c[>gevangen
een schip, dat in het Kanaal in nood zou ver-
keeren. De loods stond op de brug
loerganger en den tweeden stuurman Helman.
Het schip bevond zich teen op 53 gr. 27 min.
N B. en 5 gr. 5 min. 2 sec. O.^. buiten de mü-
nen velden.
Ruim kwart over elf ging de stuurman even
een
Nader wordt vernotpen omtrent het lot van
de Finsche houtboot „Indra”, welke Maandag
middag nabü Terschelling op een mün is ge
loopen, dat het den sleepbooten „Utrecht” van
de firma Wüsmilller en „Stortemelk" van de
firma Doeksen gelukt is het schip vast te ma
ken. Zooals gemeld, heeft het schip ernstige
schade opgeloopen. De beide sleepbooten zün
thans bezig, het schip naar IJmuiden te slee-
pen. Op het oogenblik bevinden zü zich nabü
Khet eiland Vlieland. Wanneer de weersomstan
digheden geen hinderpaal In den weg leggen,
zal de „Indra” vermoedelük heden in de haven
van IJmuiden worden binnengebracht en later
wellicht naar Amsterdam worden' gesleept.
Daar het schip geheel door de bemanning is
Arlaten. is het momenteel, volgens het zee
recht, prüs van de sleepers.
«Ie heer Anton Mussert vraagt in het
1 zelfde artikel, wat er gebeurd zou zün,
indien Rusland werkelük met Enge
land tegen Duitschland ten oorlog was ge
gaan. indien dan werkelük de Russische
legers in het Oosten van Duitschland waren
binnengevallen, indien Duitschland door de
militaire samenwerking van Rusland met
Engeland en Frankrijk werkelük verslagen
sou zün. En zün antwoord luidt, dat
de bolsjewiki dan ergens in Duitschland.
bü Berlün, bü Hannover, bü Keulen of....
zelfs bü de Nederlandsche grens zouden
hebben gestaan. Dit antwoord Ujkt plausibel,
maar het ls een antwoord op louter veron-
lllngen, die tegenover de harde feiten
,!t oogenblik van nul en geener waarde
Deze feiten zün, dat Engeland en
FranÉrük niet met Sovjet-Rusland zün sa
mengegaan, dat de helft van het Katho
lieke Polen thans bü het bolsjewistische
Rusland is ingelijfd en dat de Baltlsche lan
den stuk voor stuk het souvereine hoofd
moeten buigen voor de eischen van Moskou.
Deze harde feiten kan zelfs de heer Mussert
niet ontkennen. Bovendien vergeet de heer
Mussert bü zün looze veronderstellingen
gezien zün mentaliteit is dat niet te ver
hinderen Polen zelf. Polen weigerde
principieel en standvastig Sovjet-hulp te aan
vaarden en heeft daardoot mede een samen
gaan van Engeland en- Frankrük met Mos
kou verijdeld. Bovendien konden Engeland
en Frankrijk met Sovjet-Rusland niet tot
overeenstemming komen, omdat Engeland
en Frankrijk Polen en de Baltlsche landen
als souvereine staten eerbiedigden en ben
tuet wilden dwingen tot concessies ten aan
ben van Sovjet-Rusland, welke zü niet be
reid waren te doen. Daarom zocht Rusland
een anderen partner.
Dinsdagmorgen stond voor de Utrechtsche
rechtbank de 52-jarige chef-commies van de
gemeente-secretarie te De Bilt tereejit wien
verduistering van gelden in dienstbetrekking,
valschheid in geschrifte en verduistering van
gelden als bewindvoerder ten laste was gelegd,
te zamen voor een bedrag van ongeveer f 20.000.
Verdachte bekende al het hem ten laste ge
legde.
De Officier van Justitie heeft één jaar en
negen maanden gevangenisstraf geëischt met
aftrek van voorloopige hechtenis.
Verdediger was Mr. Flierlnga. die clementie
bepleitte op grond van de levensomstandighe
den van den verdachte.
Uitspraak 24 October.
Bü de ramp zün drie personen om het
leven gekomen, nJ. de eerste machinist,
Marlnlund, de donkeyman Maltonen en de
stoker Farm.
En wanneer er ooit een tüd is, waarin
we de omstandigheden mee hebben, om
onze Instelling tegenover dtn staat te her
zien, haar „socialer” te maken, dan is het
wel de huidige.
Want hier gaat het als met een vader, die'
zün gezin verlaten heeft; wanneer er een groote
ramp dreigt, dan voelt hü zich toch weer als
onverbrekelük behoorend tot dat gezin, als
deel ervan, waarvan hiJd|Bch nlejt willekeurig
afscheiden kan. noch zich kan wüs maken dat
het leed ervan hem eigenlük niet
e heer Anton Mussert tracht het in
J zün lüfblad „Volk en Vaderland” van
J-X g oct. JJ. voor te stellen, alsof het
nationaal-socialistische Duitschland door
Engeland gedwongen werd, met Sovjet-Rus
land ten koste van offers tot een accoord te
komen. Het Duitsch-Russisch accoord zou
volgens hem geen ander doel hebben, dan
bet bolsjewisme tot staan te brengen, 1200
K.M. van Emmerik. Hu meent dan ook, dat
de Nederlandsche dotninés en pastoors in de
kerken een dankgebed tot God behooren op
te zenden, omdat het communisme zoo ver
van onze grens een definitief halt is toege
roepen. Deze visie is in hooge mate origineel.
Alleen ls het maar Jammer, dat Hitler en
von Ribbentrop zelf met geen woord gerept
hebben van dit doel, dat Duitschland met
bet sluiten van het Duitsch-Russisch ver
drag volgens den heer Mussert zou hebben
gehad en integendeel van een hechte
Duitsch-Russlsche samenwerking en zelfs
vriendschap hebben gesproken. Bovendien is
bet bolsjewisme nog heelemaal niet tot
staan gekomen. Het ontwikkelt juist een
verhoogde dynamische activiteit om zün in
vloed steeds verder over Oost- en Noord-
Europa uit te breiden. Hoe ver die invloed
nog zal gaan, kan niemand weten. Hitler
niet en zelfs de heer Anton Mussert niet,
want bet bolsjewisme is een gevaarlüke be
smetting, welke alleen door volslagen
leering en nimmer doör contact kan
L den bestreden. Het democratische Nederland
B heeft dat. Goddank, steeds begrepen en
Lr daarom heeft het stelselmatig geweigerd de
Bovjet-regeering officieel te erkennen, ook
toen Sovjet-Rusland den Volkenbond werd
binnengehaald. De Nederlandsche domlné’a
en pastoors kunnen het allerminst toejui-
chen. dat millioenen Poolsche christenen
rijn uitgeleverd aan de bolsjewistische ter
reur. En zelfs indien zü Mussert zouden
gelooven en zouden aannemen, dat dit af-
schuwelük bloedoffer slechts ten doel zou
hebben gehad, het bolsjewisme te stuiten,
dan nóg zün zü niet nationaal-socialistisch
genoeg om door dit doel een feltelük reeds
ondeugdelük gebleken en in zich verwerpe-
lük middel geheiligd te achten.
samenleving, niet iets vaags en onduidelükk is,
maar in concrete werkstukken van practischen
aard voor ons staat, wil ik nog een oogenblik
Uw bezinning vragen voor een punt van meer
algemeenen aard in verband met die schrome-
lük eenvoudige waarheid, welke ik straks uitte:
dat wü onze samenleving moeten aanpassen
aan de menschelüke natuur Dat veronderstelt
uiteraard, dat we weten, wat de menschelüke
natuur Inhoudt, dat we ons bewust zün van
haar eischen. En aan die bewustheid, luisteraars,
schort het nog wel, wat vooral tot uiting kdhit
in onze persoonlüke instelling tegenover de
gemeenschap, waarin wü leven, tegenover het
vaderland.
Het is niet te ontkennen, dat wanneer wü
onze instelling tegenover den Staat waartoe wij
behooren vergelüken met onze Instelling tegen
over het gezin waartoe wü behooren, er in de
meeste gevallen een principieel onderscheid
tusschen beide is; van het gezin weten we ons
een wezenlük deel, het gezinsgeluk ls ons ge
luk. zün leed ls ons leed; maar in den staat
voelen we ons meer als het ware deelgerechtlgd,
wü zün daar, zoo plegen wü het te voelen, niet
zoozeer een deeL maar we hebben er deel in,
deel in de lusten en deel in de lasten.
O, zeker, men kan allerlei verschillen, en zeer
beteekenende verschillen, tusschen het gezins
verband en het staatsverband, aanvoeren, en
ik ben de eerste, om ze te erkennen; maar het
beschouwen van dén staat, in tegenstelling tot
de beschouwing vah het gezin, als een soort
gebruiksvoorwerp, dat er, met alle daaraan
verbonden lastigheden, is ten eigen nutte en
daarmee uit die beschouwing is fout, en een
actie voor de Nieuwe Gemeenschap kan niet
slagen, wanneer die beschouwing niet radicaal
wordt opgeruimd. Want de Staat is in werke
lijkheid het voor ons. menschen, noodzakelüke
instituut, om onzen levensplicht te kunnen ver
vullen. niet alleen om voor onszelf te kunnen
zorgen, maar, veel meer nog. om ook voor on
zen medemensch te kunnen zün. wat wü krach
tens het Chrlstelüke gebod der liefde voor hem
moeten zün. Wü zün met dat llefde-gebod in de
wereld geplaatst, en dat llefde-gebod is zeer
stringent: Gü zult den naas'e beminnen, gelük
Uzelven. En om dat gebod te kunnen onder
houden, is de staatsgemeenschap noodzakelük
voor ons; zonder die gemeenschap gpuden wil
het niet kunnen beleven. De sociale natuur in
den mensch vindt haar voldoening enhaar
voltooiing in en door de staatsgemeenschap.
die ons maakt tot den vollen mensch, die leven
kan naar zün levenswet. Wü zün dus deel van
den Staat, en dat deel zün moeten we ons veel
sterker bewust wezen, willen we een staat kun
nen bouwen, aangepast aan de menschelüke
natuur
Het Zweedsche stoomschip „Eriksborg”,
onder commando van kapitein Frederikson.
meerde Dinsdagmorgen in de hoofdstad aan
een der pieren van de Coenhaven. Het schip
heeft den traglschen ondergang van de Fin
sche houtboot „Indra” meegemaakt en de
geredden, in totaal negentien personen,
waaronder dc Nederlandsche loods H. W. A„
E. Tuil, uit Delfzül. aan boord genomen.
Wü waren Dinsdagmorgen aan boord van de
..Eriksborg”. In^. de nut van den gezagvoerder
troffen we, behalve kapitein Frederlkscn, den
gezagvoerder van de oncergegane „Indra”, den
heer F. V. Lindholm, den loods van de „Indra”
H W, A. E. Tuil, uit Delfzül. en zün broer D.
Tuil, eveneens uit Delfzül, die de „Eriksborg”'
loodste. De geredden onder wie zich drie vrou
wen bevinden, waren nog aan boord. Twee leder,
van de bemanning, de tweede stuurman Hel
man en een stoker, liepen tamelük ems'ige
verwondingen op en zü zün Maandagavcnd te
IJmuiden van boord gehaald en in het St. An-
tonius-Ziekenhi|js opgenomen Vier andere
leden van de „crew” zijn zeer licht gewond en
konden aan bcord worden verbonden, een van
de drie vrouwen kneusde een arm.
De menschen behielden hun kalmte en direct
werd begonnen met het uitzetten van de sloep.
Kort na de eerste ontploffing volgde ten twee
de. die minder hevig was. Waarschünlük was
een ketel gesprongen. Kapitein en loods stelden
een onderzoek in in de machinekamer. Het wa>
duidelük. dat de mannen, die daar hun taak
vervulden, reddeloos verloren waren. De ma
chinekamer stond al voor het grootste deel
onder water.
Met veel moeite was de sloep gestreken. Als
laatsten gingen kapitein Lindholm en de loods
Tui! van boord.
.|We konden onmogelük langer aan boord
blijven, de toestand in de machinekamer was
vah dien aard, dat aan redden vrih de men
seden niet te denken viel. Zü waren reeds om-
gekomen.
liet schip dreef bovendien in de richting
vap de münenvelden.”
I^e gewonde stoker, die thans in het zieken
huis te IJmuiden ligt, vertelde hü nog, was een
padr seconden voor het ongeluk van plan naar
berieden te iaan. Hij stond reeds op de ladder
naar de machinekamer. Door den luchtdruk
werri hü als een projectiel naar boven gescho
ten, wtaar hü op het dek terecht kwam.
De loods van de Eriksborg. D. Tuil, stond,
toeé de ramp met het schip, dat zün broer
loodste, gebeurde, op de brug.
,.|k hoorde een vreeselüke ontploffing. Eenige
honderden meters verder zag ik, dat de „Indra”
midscheeps werd opgelicht, een zuil water
spoijt ter hoogte van^de machinekamer naar
bovfn. Een oogenblik T»g ik mün broer niet
meek op de brug. Een vreeselük oogenblik, even
later had ik hem weer in mün küker. Hü liep
heeh en weer. Hü leefde. We hebben elkaar
stevig de hand geschud, toen hü veilig en wel
aan- boord van de Eriksborg stapte,” ervtelde de
loods in zün eenvoudige woorden.
Hij had zelfs zün küker, die hem op de brug
uitde hand werd geslagen, weer terug.
JU, viel de loods van de „Indra" in, die had
de stuurman in het gangboord gevonden, en
in iweerwil van de opwinding van het oogenblix
opgeraapt.
De „Eriksborg" had eveneens sloepen gestre-
ken. maar de bemanning- van de Indra kon
zofider hulp aan boorjl komen, waar natuurlük
difect begonnen werd met het verbinden en
verzorgen van de gewonden.
We bleven; zoo vertelde de loods van de
Eriksborg. nog eenigen tüd bügedraaid liggen.
Maar het was duidelük, dat het met de „Indra"
gedaan was.
Voor de Amh. rechtbank stond Dinsdag
morgen terecht Mr. H- J. Verbeek, oud-burge-
meester van Dlnxperloo, wien ten laste was
gelegd, in zün hoedanigheid als burgemeester
van Dlnxperloo in het jaar 1938 meermalen
Identiteitsbewüzen en voorloopige verblijfsver
gunningen te hebben afgegeven aan Dultsche
vluchtellngen-vreemdeltngen. zonder daartoe
gerechtigd te zün.
Voorts was mr V. ten laste gelegd, dat hü
voor het af ge ven van bovengenoemde formulie
ren geld in ontvangst had genomen.
Na een zitting, die drie en een half uur duur
de. eischte de Officier van Justitie een geld
boete van f 300.subs, drie maanden, waarbij
de Officier zeide gebruik te maken van zün
bevoegdheid, gezien de omstandigheden, geen
principale gevangenisstraf te willen eischen en
deze te vervangen door een geldboete.
De rechtbank zal over 14 dagen uitspraak
doen.
at zou de heer Anton Mussert er
van zeggen, indien wü zün vraag-
en antwoord-methoden op Neder
land toepasten cn op de vraag, wat er met
Nederland gebeurd zou zün, indien hü en
<Ün partü bü de verkiezingen, in plaats van
de kous op den kop, de macht in handen
zouden hebben gekregen, antwoordden, d^t
Nederland dan een gouw van het nationaal-
■oclalistische Duitschland zou zün geworden?
Gelukkig is ook dat maar een veronderstel
ling en een heel dwaze bovendien. Maar
geen veronderstelling ls het, dat in dat geval
B. M. de Koningin Haar ontroerende radio
rede over .geestelüke en moreele herbewa
pening” niet had mogen houden, want in
het hier gesignaleerde artikel rangschikt de
heer Mussert den kreet voor „geestelüke en
inoreele herbewapening” onder de „vermom
de oorlogspropaganda”.
In de Staatscourant ls gepubliceerd de toe-
•lagregellng voor fabrieksturf, geproduceerd in
Evenals vorige Jaren zal deze toeslag
slechts worden betaald op fabrieksturf, ver
kocht via de N.V. Verkoopkantoor Fabrieksturf
Assen,
Dit verkoopkantoor zal aan de verveners on
geveer den koetprüs kunnen ultkeeren, bene
vens een surplus, Indien de opbrengst van de
tabrieksturf dat mogelük maakt.
Voor de fabrieksturf van het product 1939 is
de toeslag bü aflevering vóór 1 Januari 1940
gelük gebleven aan dien voor de fabrieksturf
van het product 1938, dus hoogstens 45 cent
Per goedgestuwden luchtdrogen kubieken me-
Gezien de onzekere omstandigheden zal
voor afleveringen na 1 Januari 1940 van fa-
“neksturf, product 1939, te «üner tüd de toe-
worden vastgesteld.
Het Centraal Stembureau voor de verkiezing
van leden van de Provinciale Staten van Zuld-
Holland heeft in de vacature, ontstaan door
het bedanken van den heer J. van Hbeü Smith,
voorzien door de benoeming van mr. M. M. Ros*
'van Tonningen (NBB.) tot lid dar Provinciale
king met de Arbeidsinspectie een onderzoek in. Staten van Zuid-HoUand.
Nadat de KLM. den laatsten tüd nog
slechts de diensten op Brussel en de Scan-
