Parijs krijgt weer zijn normale aanzien
aan den day
De uittocht uit de Randstaten
abouter Flip
zijn vriendje Wip
en
I
I
T
5
DE ONBEKENDE
I
700 JAAR DUITSCH-
BALTENDOM
in de kapel
WOENSDAG 11 OCTOBER 1939
De hotelrat
wen 1
FERS
8
fe5'
rSE
Talrijke geëvacueenden
zyn teruggekeerd
Zweedsch vrachtschip
getorpedeerd
Protest der neutralen
te Berlijn?
Ned. Middenstands
bond
Engelschen maakten
25.000 ton buit
Een geheimzinnig
oorlogsschip
Siegfriedlinie door het
Rijnwater bedreigd?
ABONNEMENTSKAARTEN
VOOR GEMOBILISEERDEN
GESCHENK VAN GOERING
Canada centrum voor
vliegeropleiding
(Van onzen correspondent)
By de Aalandseilanden
de
vaart. Het
ii
doorgelaten,
oonde uit het oog verliezen
(Nadruk verboden)
de rivlj
de
DOOR A. MRUSCHKA
:n
et.
slist."
de man van ondervinding, maakte daaruit op.
(Wordt vervolgd)
a
Landelijke bijeenkomst
te Hilversum
rt
ren
i
I
1
l
i
bioscopen,
uitbreken
Voor een grondig, stelselmatig onderzoek was
't huis toen veel te gauw verzegeld. Alleen de
politieagent van Vriebusweller, die weinig ver
stand had van criminologie, had aan het opper
vlakkig onderzoek deelgenomen.
LONDEN. 10 Oct. (ANJ»J In de week die op
October geëindigd is heeft de contrabande-
Paters
rich
MO
0.00
000
b.oo
3.00
0.00
3.00
ooo
0.00
000
3.00
000
100
3.00
X01
WO
dat men feiteiyk reeds overtuigd was van do
schuld van den verdachte, en dat het daarom
troepen met man en macht werken om hun
fortificaties tegen het wassende water te be
schermen Blokhuizen en andere verdedigings
werken werden vernield en nieuwe versterkin
gen moesten in der haast worden aangelegd op
hooger gelegen plaatsen
(Men herinnert zich. dat het D.N.B. destijds
ten stelligste heeft ontkend, dat eekere gedeel
ten van de Slegfriedllnle onder water waren
geloopen. Red.).
in
had
van Eberhard Eltz, ben ik er van overtuigd,
dat die onbekende den' moord heeft gepleegd.
- i-,_i
beiden gelijk heeft, zal ik u voor heden ten
verzoeken, Ida Leitner, die ik tegen
uur naar hier had ontboden, officieel te
invoer
132435
soort
lUW.
kik)
-220,
2.8» -
-5.40,
090.
-190,
200.
witte
22.7».
7200
190
tftoo
drle-
-550.
I 390
K’em
elen:
ahd-
kllo
12.40.
‘rovla-
icijnen
geko-
s gar-
id tot
lotnen-
Neder-
studlM
er ut
than»
ihuisen
West-
len.
ng ge-
rschll-
regatle
sn ge-
n half
Pater»
r, Ro
len.
icletu»
nvoer,
talve-
pry-
Jacht,
‘mor
Vant
toen.
K tt
tmor
Mc-
irfe-
aat-
■emt
>nde
ma
rtin
ttid
■ven
mor
scha
sche
eer-
een
U
ver-
'hep
van
Vee-
kalve-
aUtdt
d fe
ta; ée-
■hqtf.
zware
r kilo
ach te
v, -J
,X>at niet.” antwoordde de bakker, „maar U'
heb wel zoojuist gezien, dat twee van mn lek
kerste krentenbollen op raadselachtige wijze
mUn huis verlieten." „Wel nu nog mooier," riep
de slager., ik geloof, dat hier de heele boel be
hekst is. Maar ik ga eens kijken, of de broodjes
en de worst niet ergens te ontdekken zijn. Oa
Je mee, bakker?"
STOCKHOLM, 10 Oct. (Havas). Het Zweed-
sche telegraafagentachap Tdlningamas Tele-
grambyraa meldt: Het Zweedsche ss. „Vistula”,
dat met een lading stukgoederen op weg was
naar Huil, is getorpedeerd op 40 mijl ten Noord
oosten van de Shetland-eilanden. Een sloep is
In Haroldswlck aangekomen met negen van de
achttien opvarenden. Er wordt gezocht naar
de tweede sloep met de overige leden der be
manning.
Eindelijk vond hU een rustig plekje0 eer
bank in het groove park, aan den rand van de
stad. Met glinsterende oogen en gulzige tanden
begon hij in de heerlijke krentenbollen te bijten
Juist wilde hu weer een flinken hap nemen
toen hij plotseling bjj belde armen beetgepakt
werd.
Hijgend en puffend liep de bakker den slager
achterna. Dese was de straat al bijna uit. „Heb
Je al wat gezien?” vroeg de bakker, maar de
slager schudde met s*n hoofd van nee. Peter was
intusschep vlug doorgeioopen. HU kon bUna
niet afblijven van de lekkernijen in rijn zak.
De Koninklijke Nederlandsche Middenstands
bond. die op10 en 11 October te Hilversum in
congres WJeen zou komen, heeft in de tijdsom
standigheden aanleiding gevonden deze lande-
lUke bUeenkomst te reduceeren tot een een
daagse he vergadering, welke Dinsdag in Grand
théAtre Gooiland werd gehouden.
vermUdelUk was en in geen enkel opzicht
een blaam <on werpen op oen dlstrlbuant-
detalllist
Spr. getuigde van zijn bewondering voor
de wUze, waarop de afdeeling Midden
stand van Sociale Zaken zich beijvert den
middenstand te dienen. Maar da nood is
hoog gestegen. Indien er niet snel hulp
komt, zal de middenstand, eertijds genoemd
„de ruggegraat van de Nederlandsche Na
tie” ondergaan In naunerisme
sinds j
leeren kennen.
HU - -
vroeg:
Mag ik nu weten, wat mij de eer van uw
bezoek verschaft?
Ik wilde u eenvoudig verzoeken even naar
mU te luisteren. Ik kom in vaaband met de
moordzaak Winkler-Eltg.
Clearingkoeraen
Koersen voor stortingen op 11 October IBM
tegen verplichtingen luidende in: Relchsmar-
ken 75.56, Lires 9.55.
Den roep naar nieuwe maatschappelijke
vormen noemce spr. een der symptomen van
den nood var den middenstand Men dient zich
evenwel de vraag te stellen, ot men self op
den goeden weg Is en de twUfel dimraan is
fnuikend, want rij doet den moed verliezen. Sa
mengaan is daarom meer noodig dan ooit. Dat
heeft ook de KonlnklUke Boodschap over gees
telijke en moreele herbewapening duide'tjk ge
maakt. Verbetering der zeden zal blUken te
rijn de gronoslag voor nieuwe maatschappe
lijke verhouding, waaraan ook de rereertng
krachtdadig moge medewerken
MOSKOU. 10 Oct. (Reuter). L Goering heeft
aan Maarschalk Worosjllof een sportvllegtutg
ten geschenke gegeven De Fleseier Storch-ma
chine zal door de lucht naar Moskou gaan.
De laatste weken hadden we hier het fraaist
denkbare herfstweer. 'Éh ten gevolge v»m
bet uitblUven nachten achtereen van lucht
alarm. zoomede tot dusverre van groote ge
vechten op het Westelijk front, met alle won
den, welke daardoor ook achter het front wor
den geslagen, was de stemmfhg der ParUsche
dat deze haar
rdlno”, van de
menig zonnig
aan de Champs-Elysées was dan
ver-
Masu- daar hjj als oude heer zich bezwaarlijk
in de dancing van het hotel kon vertoonen,
waar Jim en de weduwe menig uur doorbrach
ten, kleedde hU zich als een fat en zette een
bril op
Hoewel Jim den ganschen avond beslag legde
op de bewuste dame, wist Nielsen haar tot een
dans met hem over te halen. En terwijl de mu
ziek lawaaide, bracht hU haar op de hoogte van
zijn aanwezigheid in het hotel en hetgeen hij
met den bandiet voor had.
„Dus u gaat morgen om elf uur naar een
modemagazijn, en dit aegt u hem bU het ont-
büt
„Goed."
,.U zorgt dus. mevrouw, niets te laten merken.
Het gerecht zal u dankbaar sUn. omdat u mee
geholpen hebt een dergelljk slecht Individu te
ontmaskeren. HU heeft veel op zUn kerfstok,
maar tot dusver hadden wU nog niet het geluk
hem op heeterdaad te kunnen betrappen. Dit
Wluk smaken wU misschien nu door uw mede
hulp."
Het was 10 uur Professor Withel groette de
gasten aan de
ontbUttafel.
waaronder de we
duwe en Jim. die
naast elkaar za
ten. HU nam, als
naar gewoonte,
een tafeltje, waar
liedjes, die in de on-
sahles ajles wat recht sch
il Duitschland zong. Het
O.u hexidt u dus bezig met die zaak?
Dat klonk al 'n beetje koeler....
Ja, ik werk in opdrachten in X belang
van de familie Eltz. Ik weet, oat de autoriteiten
niet gaarne inmenging van privé-zUde zien in
een zaak, waarvan zij de opheldering zelf ter
hand hepben genomen, X Neemt zoo licht den
schijn van wantrouwen aan! Maar van wan
trouwen kan hier in geen geval sprake zUn: ik
stel er prijs op, u dit vooruit en met nadruk
te zeggen. De sluier van gehetmzlnnigl^jd. die
over de zaak ligt, en de buitengewoon zware
vermoedens tegen de verdachten andere
redenen had de familie niet om zich tot mU te
wenden.
Ik aal u openhartig aeggen. mUnheer
Hempel, dat ik zou weigeren, u verder te woord
te staan, als u niet een man van groote faam
en verdiensten was. Voor ons ia de zaak afge
daan. Eberhard Eltz is de moordenaar en zUn
zuster en de schilder Ferntal zUn medeplichtig
aan de misdaad, hebben in ieder geval geweten,
dat zU bedreven zou worden. Dat is zoo goed
als bewezen. BU al die verhooren, die »U hebben
ondergaan, werden talrUke en zware tegenstrij
digheden vast gesteld: het yóór-onderzoek is dus
buna afgesloten en het dossier kin eerstdaags
aam den, rijksprocureur worden overgemajütt.
Niet het minste spoor van een anderen dader
wat wilt u dus nog?.Maar enkel en alleen
omdat u de beroemde detective Silas Hempel
is. ben ik bereid te luisteren naar hetgeen u na
deze verklaring nog in t midden zoudt hebben
te brengen: Spreek!
Hempel had zwUgend geluisterd. Kalm, aon-
Pryaverhoogingen"
(Reuter). NabU
geheimzinnig oorlogs-
- dat de vrachtschepen
onderzoekt en in zuidelUke richting vairL
zou de Duitsche schepen ongemoeid laten.
Met ingang van 9 October aUn verkrUgbsmr
gesteld door de Nederlandsche Spoorwegen,
uitsluitend voor gemobiliseerde militairen, die
Ingevolge van hun opkomst in werkeljjken
dienst hun algemeene abopnementskaarten
hebben Ingeleverd, algemeene' abonnements
kaarten. geldig op dertig willekeurige dagen,
gedurende acht achtereenvolgende maimden.
Deze abonnementskaarten moeten minstens
vUf dagen tevoren op een der stations worden
aangevrtagd.
BRUSSEL, 10 Oct. (Belga). In een vergade
ring van de socialistische Senaats- en Kamer
fracties heeft de minister van Buitenlandsche
Zaken Spaak te kennen gegeven, dat de neu
trale staten te BerlUn een stap zouden doen
tegen het tot zinken brengen van neutrale
schepen en dat België zich waarschUnlUk daar-
bU zou aansluiten.
«orden weer geopend, welke laatste maatregel
tengevolge Jieeft, dat de ondergrondsche trei
nen van expresse geleidelijk aan weer omnibus
worden.
De rust, welke de vUand ParUs tot dusverre
heeft gelaten, heeft een aanzienlUk aanUU
o évacué's verleid uit de provincie terug te komen
en het leven in de hoofdstad te hervatten,
klaarstaand om, zoo gauw het er ernstig mocht
gaan spannen, weer de wUk te namen. Er is te
gen deze neiging van de évacué’s om naar ParUs
en andere groote steden terug te keeren,
ernstig van overheidswege gereageerd, met de
waarschuwing, dat niets dezen terugkeer recht
vaardigt en dat de teruggekeerden er aller
minst zeker van 4)n, dat zU weer even getnak-
kelijk zullen kunnen herévacueeren, wanneer
het met de alerten bittere ernst mocht gaan
Worden. Maar voor een habitué van Parijs is
het leven in de provincie ook niet alles, wat
(iubbel en dwars geldt voor hen, die in Parijs
middelen van bestaan achterlieten, welke zij in
de provincie niet terug vinden.
Niettemin is het aantal winkels, bioscoopza
len. café’s, restaurants, dat zich tengevolge van
(Van een bUzonderen correspondent)
Het schünt, dat een der Duitsche dominees
in Riga den uittocht der Duitschers uit Let
land en Estland vergeleken heeft met den exo
dus der Joden uit Egypte. Misschien had de
spreker redenen om te verwachten, dat er over
de Randstaten dingen gaan gebeuren, die de
plagen van Egypte evenaren. Maar anders moet
men opmerken, dat de Duitsche voorstelling
van het Baltenland tot nu toe veeleer op het
beloofde land dan op Egypte geleek.
..Naar Oostland willen wi varen.
Naar Oostland willen wi mee
dit oude liedje bewijst, dat de trek naar het
Oosten, waar men „den wUn uit schalen
drinkt,” tot in ons eigen land zUn zuigkracht
heeft doen gevoelen.
Duitsche ridders kwamen in de 13e en 14e
eeuw naar de Baltische landen als brengers van
het Christendom: de Teutoonsche orde en de
Zwaardbroederschap stichtten er de eerste cul-
tuur-centra.
Het waren ten deele nazaten van deze rid
ders. die als een aristocratie van grootgrondbe
zitters tot aan den grooten oorlog de bovenlaag
van de Duitsch-Baltlsche bevolking vormden,
welke verder vele industrieelen. ambtenaren
medici en leden van andere vrUe beroepen om
vatte. Opgemerkt moet echter worden, dat reeds
onder de Russische heerschappU gedurende de
19e eeuw het aantal Duitschers slinkende was.
«In Letland, waar de Duitschers nu circa
70.000 tellen, waren er in 1881 135.000 en in 1897
nog 115.000. In Estland was de afname onge-
veer dezelfde.
De geleidelUke cultureele opstUging der au
tochtone Estische en Lettlsche bevolking was
daarvan één der oorzaken.
Het einde van den grooten oor Jog bracht, mét
de onafhankelUkheld der vroegere Russische
provincies, ook de onteigening der grootendeels
Duitsche grootgrondbezitters. Zoowel in Letland
als in Estland werd het grootgrondbezit op 50
tot 100 H. A. na onteigend en werd de grond
in porties van 15 tot 22 H A. verdeeld onder de
vrUwllligers. die de onafhankelUkheld hadden
helpen bevechten. De kwestie eener schadever
goeding voor de onteigenden bleef eenige jaren
hangen, maar werd tenslotte in negatieven zin
beslist. Het Duitsche bevolkingsdeel verloor
hierdoor veel van zUn rijkdom en maatschappe
lijk overwicht.
Toch vormen de Duitschers nog altUd een
voornaam volksdeel. Naast het overgebleven
kleinbezit zUn zU vooral in de vrUe beroepen
verspaeid. ZU wonen dan ook grootendeels in
de steden; in Letland woont meer dan de helft
der Duitschers in Riga, en een verder aansien-
••••••tsaessaaasaesweassssvsseeayvaeeeaeesssaasvsaa^
I
I
niet vee! "licht was Even later hoorde hU de
weduwe tot Jim zeggen: „Om elf uur ga ik
met mun kamenier naar „Het Modepaleis". Ik
heb eenige coetuums noodig. Ik blijf daar dan
ook maar lunchen, want anders verlies ik zoo
veel tüd."
„Dus ben ik helaas van uw aangenaam geaele
schap verstoken," pruilde Jim.
„De mode gaat voor.” lachte ze. „WU. vrou
wen, zUn haar nu eenmaal veel verplicht.”
De detective merkte dat ze zenuwachtig was
en dacht: Als ze zich maar niet verraadt.
„Kunt u het niet uitstellen, lieve mevrouwtje,
en met mU een wandeling of een autotocht gaan
maken?” vroeg Jim met een smeekenden blik,
hoewel hU met zUn gedachten al op haar
kamer was, om daar zUn slag te slaan. Niemand
zou hem op de vingers kunnen zien. De vertrek
ken waren al vroeg in orde en de kamenier ging
met haar mee. Dus was er niets te vreezen. Een
kans die misschien niet meer voorkwam. HU
mocht dus niet te veel aandringen om haar te
weerhouden.
„Ik heb absoluu^eenige toiletten noodig." ant
woordde de weduvia „Maarals u wilt...,
morgen.
Ze houdt zich prachtig, bewonderde de speur
der
„Morgen dan. maar ook zeker?" smeekte hU
met een veelaeggenden blik.
Een uur later, toen hU haar tot aan de deur
uitgeleide had gedaan, sloop hU naar ksuner
nummer 4.
De detective had zich in een kamer tegenover
nummer 4 verdekt opgesteld en keek door het
sleutelgat. HU zag den boef het vertrek binnen
gaan, den wandelstok in de hand. Nu was het
groote oogenblik gekomen. Nog eenige minuten
en Jim Brixton was in zUn handen. HU stak de
gang over en waarschuwde de twee politieman
nen. die in zUn eigen kamer op nader bevel
wachtten
Toen Jim nummer 4 verliet, kwam de detec
tive schUnbaar toevallig de gang door. HU zei:
„Kijk, ik zie dat ik niet alleen een verstrooide
professor ben. meneer Wltson, want u schijnt
zich ook van kamer vergist te hebben.”
Dit was het sein voor de politiemannen. In
een oogwenk was Jim Brixton overrompeld. De
stok met zUn kostbaren Inhoud aan parels en
- - - juweelen was. als een zwaar voorwerp, op den
plaats van in nummer 6? Ik mag hem geen se- 1 grond gevallen.
-
de algemeene mobilisatie gedwongen heeft ge
zien te sluiten, in ParUs nog altUd zeer groot.
En menig patroon heeft voor zUn vertrek den
voorzorgsmaatregel genomen zUn zaakje stevig
maar naau-geestlg met planken te doen dicht-
spükeren Er zUn er echter ook, die van hun
gedwongen sluiting nog een vaderlandslieven
de betooging hebben weten te maken, zoo die
elegante linnenzaak aan de groote boulevards,
welke in de leeggehaalde étalages groote natio
nale driekleuren heeft gespreid of het woning
bureau in onze buurt, dat op de vensterruit van
het leege kantoor de bekende woorden uit
1918 plakte: „On les aura” (we zullen ze
krijgen).
LONDEN, 10 Oct. (Havas). De Siegfnedllnle
wordt door overstroomlngen bedreigd, aldus
verklaart de correspondent van de Dally Mail
te Bazel. De plotselinge was van den RUn heeft
ongerustheid gewekt bU den Duitschen genera-
len stat. De was is veroorzaakt doordat het
reeds bUna acht tligen voortdurend regent, het
geen voor dezen tUd van het Jaartabnormaal is.
De Rijn is 63 c.M. gestegen en stUgt nog.
Volgens hier ontvangen berichten verkeeren
zekere gedeelten van de Unie reeds in gevaar
overstroomd te worden Stügt het water van
de rivier nog meer dan zullen deze gedeelten
onder water loopen.
Een paar maanden geleden zagen de Fran-
sche soldaten alle aan den anderen oever van
bU Straatsburg liggen, de Duitsche
HELSINKI. 10 Oct.
Aalandseilanden is een
schip waargenomen.
onweer uit
zich Hempel
zich door Zlnkl
Maar
Mr. Lörs met den eersten trein naar Gras was
vertrokken, waar nu Mr. Mally verder de
instructie zou lelden.
De beschuldigde Eberhard Eltz en zUn zuster
waren met denzelfdan trein naar Graz over
gebracht, waar, volgens de plechtige uitdruk
king van Ztnkl, „over hun lot zou worden be-
WaarschijnlUk reeds in Jult, vóór het
einde der zitting van de rechtbank, had Mr.
Lörs laten dóórschemeren....
Die snelle gang van het onderzoek verwon
derde Hempel en trof hem onaangenaam. HU.
der de minste hasut, deelde hU den dlstrlcta-
rechter alles mede, wat hU van den eersten dag
van zUn verblijf te Vriebusweller tot ‘s avonds
tevoren toe was te weten gekomen. DuldelUk
stelde hjj In t licht, dat hU vopr de tweede
maai het spoor a«n den onbekende had kunnen
volgen.
Even vast als u overtuigd is van de schuld
Eberhard Eltz, ben ik er van overtuigd,
rlia zian' mrwrzJ
Daar we echter niet kunnen uitmaken. w"ie van
ons 1
voudig
negei
ondervragen en het proces-verbal van t ver
hoor toe te voegen aan het dossier.
Nu. als u dat verlangt
Ja. Trouwens. X is uw plicht, althans ken
nis te nemen van.de mededeelingen, die men u
In deze zaak wenscht te doen.
Dat weet ik. en ik zal mU ook niet aan
dien plicht onttrekken. Maar ik moet u zeggen,
dat fk mU van dat verhoor niet veel voorstel.
Ik heb die Ida Leitner herhaaldelUk onder
vraagd; zU babbelde aldoor van den „onbeken
den man in de kapel”, die heel goed een on
schuldig wandelaar geweest kan zUn. Op mU
heeft Ida den Indruk van een hysterisch
vrouwmensch met ‘n gewéldige verbeelding ge
maakt....
En de verklaring van Florian Berko?
En de auto in het bosch? En de voetsporen,
die Ik gisteren op en bU den m„>»r heb ont
dekt?
23
Hempel zocht het terfreln in 't rond scherp
af. Br bestonden slechts twee mogelUkheden.
Of de onbekende had den straatweg gevolgd
tot aan het station en den avondtrein van
acht uur genomen; dat kon men gemakkelUk te
weten komen, want die trein had gewoonljjk
tser weinig passagiers. Ofwel hU was hier of
dsar de beek overgestoken en in de richting
van den weg door ’t bosch gegaan, om zUn
auto te bereiken, verondersteld, dat hU,
kooals de eerste maal, per auto was gekomen.
Silas hteld dit voor waarschUnlUk. Want op
het kleine station, waar iedere vreemdeling
opviel, zou het voor den onbekende gewaagd
geweest, zich te laten zien. Nochtans, in
•en streek, waar de wegen over het algemeen
•mal en slecht onderhouden waren, moest ook
een auto de aandacht trekken.
Maar juist de weg' door het bosch was zeer
•enzaam: er stonden slechts 'n paar huizen
Bngs.
Daarom besloot Hempel op da eerste plaats
In den aanvang daarvan heeft men den over
leden voorzitter den heer Ed. G. Schilrmann.
staande herdacht. De tegenwoordige voorzitter,
de heer L. de Groot te Amsterdam, wUdde aan
de nagedachtenis van den heer Schilrmann
sympathieke woorden.
Na een korte stilte heeft de heer De Groot
daarop de openingsrede uitgesproken, waarin
hU allereerst dank bracht aan den heer Ver
hoop, voorzitter van de afdeeling Hilversum,
voor de vriendelüke wUze waarop hu allen, na
mens de Gooische afdeellngen heeft welkom
geheeten.
Na gewezen te hebben op de nadeelen van
bepaalde concurrentle-methoden beschouwde
spr de huidige bijzondere omstandigheden.
Spr. was -r zich van bewust, dat het thans
een gebiedende eisch is de eenheid van ons
volk te demonstreeren. door zonder morren
steun te verleencn aan de plaatselUke. gewes-
telUke en landelUke overheid. In dat opzicht
is de middenstand nooit en ook thans niet, te
kort geschoten
geslagen, was de stemmi
bevolking geenszins zoo gedrul
belet zou hebben, zU het „con
schoone dagen te genieten. C
ca Ié-terras
ook slechts met moeite ‘een plaatsje te
overen, geluk in zomersche zorgelooze vacan-
tledagen vtfh weleer, en het bU voorkeur geliefde
trottoir, dat ter rechterzUde wanneer men
opgaat van de Place de la Concorde naar de
Place de l'Etoile, zag des Zondags zwart van de
wandelaiuz. waarvan er velen onder den Are
de Triomphe een eerbiedigen, stillen groet gin
gen brengen aan den onbekenden soldaat, die
daar sun graf heeft.
Een Fransche vriend had echter een ander
tafereeltje in datzelfde ParUs onder oogen
gehad. HU vertelde mU dat hU op den
boulevard Montparnasse den eersten militairen
begrafenisstoet van dezen oorlog had gezien,
gelijkend op andere begrafenisstoeten, welke
men dagelUks in ParUs tegenkomt, met dit
verschil echter, dat de lUkkist bedekt was met
de nationale driekleur. VermoedelUk was het
een militair, die, op het slagveld zwaar gewond
en in een der militaire hpspltalen van Parijs
overleden aldus ten grave werd gedragen.
De Parijsche avondbladen hadden, zooals wij
reeds berichtten, de eerste namen gepubliceerd
van gesneuvelden, die in het burgerlUke leven
mih of meer bekendheid genoten, waaronder
een kanunnik, die directeur was van de patro-
naatswerken te Autun en de luitenant
Deschanel, zoon van wUlen den president der
republiek Deschanel. Paul-Louis Deschanel is
ook de eerste Fransche schrUver, in dezen oor
log gevallen ,A Fennemi". HU had zich gemeld
voor een gevaarlUken verkenningstocht naar de
vuandelüke voorposten.
Al heeft de oorlog tot dusverre nog niet heel
veel achtergeblevenen van'Xltin dierbaren be-
"t Was bijna donker, toen Hompel terug
keerde in het gehucht. Dien dag kon er niets
meer worden gedaan. Maar den volgenden
morgen zou hü dien Mr. Lörs in kennis stellen
met 't doel van zUn aanwezigheid, hem mede-
deelen. wat hU tot dusver had ontdekt en zich
aanbieden om ’t huls, waar de moord waa ge
pleegd. nog eens grondig af te aoeken.
'a Nachts brak er Inderdaad een nog al hevig
’s Morgens om acht uur begaf
iN^nr het gerechtsgebouw en wilde
inkltnj-Mr. Lörs laten aanmelden.
tot zUn teleurstelling vernam hu. dat
John Nielsen, detective, was ervan overtuigd
lat hU Jim Brixton, die geboekt stond als zUnde
•en verdacht individu. Hotel Astoria had zien
linnen gaan HU maakte zich bekend aan den
xirtier en vroeg hoe de heer, die hem too juist
repauseerd was en nu de trap opging, in het
■reemdellngenboek stond ingeschreven.
„Dit is meneer Wltson," ael de portier. .Lau-
ens Wltson uit Chicago, zonder beroep en waar-
ehUnlUk schatrUk. want hU heeft de duurste
amers en hU is niet gierig op fooien.”
„Hoelang logeert hU hier?"
„Een week nu."
„Dank u.” sei John Nielsen en verdween
Even later belde hU den directeur van Astoria
>p en had met deae een lang gesprek a
Een uur dnrn» stond John Nielsen weer in
Astoria, bestelde een kamer en schreef zich in
ils professor Withel. woonachtig te New-York.
SU leek een oude, deftige heer. Niets kon ver
noegen dat hU pas vier kruisjes achter ^den rug
rad. Zelfs de portier herkende hem niet. Ben
gediende wees hem zUn kamer en een hotel-
cnecht droeg het zware verlies.
Jim Brixton zat in de conversatiezaal schUn-
isar een krant te lezen, maar toen de nleuw-
isngekomsne door de gang ging, begluurde Jim
vem met argusoogen. HU was steeds op zfjn
roede. Ten eerste omdat hU voorzichtig moest
iün en ten tweede omdat hU er steeds op uit
vas nieuwe slachtoffers voor zUn bedrUf te vln-
len. In dezen ouden heer stelde hU echter geen
relang. Ook later niet, omdat de professor zich
net niemand bemoeide en schUnbaar altUd met
lijn gedachten in een andere wereld vertoefde,
want hU gat bewUsen van groote verstrooidheid.
Een professor eigen, meende Jim en lachte om
ie dwaze dingen, die de zoogenaamde Withel
toms uithaalde. Zoo nam hU eens. als bU Wr-
rlssing. den wandelstok v»m Jim en hoewel die
met een gouden knop was, trachtte hU hem,
sooals hu met zUn paraplu deed, die hU meest
al naast rijn tafeltje sette, aan zUn arm te han
gen Maar door dit gebaar wist de detective, dat
de dikke stok hol was, zooals hU vermoed had,
want hU was zoo licht als een veer. NatuurlUk
om eventueel gestolen sieraden in te verbergen,
begreep Nielsen.
Op een anderen keer vergiste hu zich van
kamer en trad die van den gauwdief in. welke
naast de zune lag. Met medewerking van den
directeur had hU deze kunnen betrekken. HU
had het oogenblik uitgekozen, dat Jim er aan
wezig was en wellicht bezig zUn toilet te vol
tooien.
„Hé!" zei hU met voorgewende verbazing, „hoe
komt u hier in mijn kamer, meneer Wltson?”
„Dit mag ik u wel vragen, professor," lachte
de hotelrat. „Uw kamer draagt nummer 8 Deze
is 6.”
„Hoe kan ik mU zoo vergissen," sprak de de
tective hoofdschuddend. „Neem me niet kwaluk,
meneer Wltson. Ik dacht, ik meende....” HU
putte zich uit in verontschuldigingen en verliet
het vertrek, mompelend: „Al» men toch oud
wordt
John Nielsen wist nu dat de dief geen wenk
brauwen had, doch dat hU deze aanplakte en
dat het wratje bezUden zUn Up er dén alleen
was. wanneer hU in het publiek verscheen. Twee
dingen, waarmee rekening gehouden moest wor
den, want het signalement van Jtm was om.
smalle wenkbrauwen Van een wratje op de
wang werd niet gerept.
John Nielsen zag ook dat Jim een rüke we
duwe van een vleesch-in,bllk-fabrikant het hof
maakte en dat hU meer belangstelling toonde
in haar juweelen en sieraden die zU droeg, dan
in haar persoon’.
ZU is de lokvogel, dacht de speurder. En waar-
xn kan hU zich niet eens van kamer vergissen,
sooals een zeker vermomd iemand? de verstrooi- i
de professor Withel, en gaat in nummer 4 in
OTTAWA, 10 Oct. (Havas) De eerste minister
roofd volgens geautoriseerde verklaringen is^Klng heeft aangekondigd dat Canada van nu af
het opleidingscentrum zal vormen voor de vlie
gers van het geheele Britsche rUk. King wees op
het groote belang van de desbetreffende over
eenstemming waarbU Engeland Australië,
Nleuw-Zeeland en Canada er in toegestemd
hebben op dit gebied samen te werken. Zeer
talrijke scholen voor laatste oefening zullen in
Canada worden ingericht.
De ieeriingvliegeie-jKiuden na een eerste oefe
ning tn hun vaderland naar Canada komen om
zich de vliegkunst geheel eigen te maken
Het is bekend, dat de Canadeesche vliegers in
den wereldoorlog een eersterangs rol hebben
gespeeld en dat Canada met zUn uitgestrekte
ruimten buitengewone faciliteiten biedt voor
oefening, veilig voor ieder vUandelUk bombarde
ment.
De Ned. Middenstand heeft zich geschikt
naar den wensch van de regeering, doch
werd zeer teleurgesteld omdat van hoo-
gerhand niet onomwonden aan het pu
bliek werd duidclUk gemMkt. dat prljsver-
hooglng ln de gegeven omstandigheden on-
IUk deel in de Koerlandsche steden Liepaja
en Kuldlga;. in Estland woont het meerendeel
in Tallin en Tartoe.
Met den uittocht, die nu zoo schielük wordt
doocgevoerd, komt onverwachts een einde aan
een zevenhonderd Jarige historie. Dat deze
reeds eenigermate was uitgespeeld en het Duit
sche volksdeel in deze Baltische landen zUn
leidende plaats meer en meer had moeten af
staan. neemt niet weg, dat hier een oeroude
traditie wordt vernietigd en een historische
verbondenheid, die uit het niet was opgebouwd,
wordt opgegeven.
De Duitsche „Drang nach Osten", waarvan
het boven geciteerde liedje misschien een weer
klank is, wordt nu voor de afstammelingen der
oude Oostgangerz in het tegendeel verkeerd.
Wat de Duitsche regeerlng eigenlUk beweegt
om met deze emigratie zulk een, men zou bUna
zeggen „onfatsoenlUke" haast te maken, daar
naar kan men slechts gissen Het waarschUn-
lUkste lukt nog, dat men de Duitschers het
land uit hebben wil, wanneer de Russische
expansie eventueel van diplomatieke tot meer
tastbare vormen zou overgaar. Ook is het be-
grUpelük, dat het schrijnende afscheid onder
de dreiging eener Russische toekomst mis
schien nog het lichtst zal va’len. Bovendien
kan Duitschland op heden arbeidskrachten en
„Sledler" gebruiken. Maar met dat al maakt
deze in een week tUds beklonken en uttge-
voerde verhuizing van een volksdeel, dat wel
iswaar slechts een 70 A 80.000 menschen om
vat. maar dat sinds zeven eeuwen zUn wortels
in dit land had en er de eerste cultuur bracht
een verbUsterenden indruk.
Als ’n merkwaardigheid mag vermeld worden,
dat de rechtsch-radlkale beweging in Duitsch
land, die tenslótte In de nationaal-sociallstl-
sche revolutie 1» saam gestroomd, haar oorsprong
In de Baltische provincies heeft gehad. In 1918
en 1919 streden daar Duitsche troepen. met
name de zoog. Ijzeren Divisie onder generaal
Von der Goltz tezamen met de Baltische Land
weer. een uit de Dultsch-Balten gevormd vrij
willigerskorps, mét de Letten en Est landers,
tegen de bolsjewisten; toen deze verdreven
waren, streden zU ook tegen de Letten en Es
ten zelf, om een conservatief Duitschgezlnd
bewind te stellen tegenover de democratische
landverdeelingsplannen der inheemsche klelne-
luiden-bevolklng.
Von der Goltz bleef in het Biütenland. on
danks de bevelen van BerlUn en sommige troe
pen namen het karakter van „Freischaren"
aan. Zij brachten, toen zU naar Duitschland
terugkeerden, den geest van het „Frelkorps” en
ook het hakenkruis mee, dat hun onderschei-
dlngsteeken geweest was.
„Hakenkreuz am Stahlhelm, Schwarz-welss-
rotes Band:
Die Brigade-Ehrhardt werden wir genannt”.
luidde één van de
rustige Jarerf na Vers
i evolutionnalr was in
kan verkeeren
den oever van de beek te onderzoeken. Mis
schien was de onbekende, evenals op den dag
van den moord, teruggegaan tot aan het pad
bü ‘t huisje van de weduwe Berko.
Maar reeds veel eerder vond hU op een
plaats, waar de beek bUzonder smal was, het
spoor van den onbekende terug. HU was diar
over de beek gesprongen en toen, dwars door
een moerassig stuk weidegrond, naar den zoom
van X bosch gegaan.
Op dezelfde plek als toen bemerkte Silas
auto-sporen. De wagen was hier omgekeerd en
had weer den weg genomen, langs welken hU
gekomen was. Juist zooals op 32 April
Maar wat kon de onbekende moordenaar
ditmaal hebben gewild?
Door deze vraag werd de detective reeds den
heelen tUd bezig gehouden.
X Huls was verzegeld. Bovendien, wat kon
hem daarheen gelokt hebben?
De drang die den moordenaar onweerstaan
baar terugdrUft naar de plaats, waar hU zUn
misdaad heeft gepleegd?
Men heeft daarover veel gesproken en nog
meer geschreven. Maar Hempel geloofde er
niet aan: Trots zUn lange ondervinding had
hU nooit feiten van dien aard kunnen vast
stellen.
Iets anders zou X zUn. in geval de moor-
denaar op de plaats van de misdaad of in de
nabUheld daarvan iets had vergeten, dat hem
zou kunnen verraden en waarvan hu zich dus
tot lederen prijs wilde meester maken.
Men had niets verdachts gevonden, nraar dat
bewees niets.
a
het aantal gewonden en gedooden naar verhou
ding van den omvang der gevechten gering ge
bleven de eerste weduwen en weezen heeft
hij toch reeds gemaakt, ook in PrankrUk.
Grooten toeloop hebben de laatste weken de
bioscopen gekend, in het bUzonder de cineacs,
waar de eerste opnamen van de oorlogvoering
Polen werden vertoond, welke de censuur
o.a. het bombardement van
Warschau, waarin menig toeschouwer wel een
voorafbeelding zal hebben gezien van wat ook
ParUs misschien nog te wachten zal staan.
De bioscopen, welke in de eerste dagen na
het uitbreken van den oorlogstoestand met
Duitschland reeds om half negen moesten slui
ten. mogen nu geopend blUven tot tien uur. een
maatregel, welke ertoe heeft bUgedragen, dat
er wat meer en wat langer animo is in het
avondlUke ParUs, tot satisfactie van de onge-
neeslUke nachtbrakers. De onverminderd streng
gehandhaafde verduistering blUft echter nog
altUd vele lieden afschrikken van de anders
gebruikelijke avondwandeling. Wie zich niet
laat afschrikken, komt in deze dagen weer on-
vennUdelUk onder de bekoring van het beeld,
dgt het stille ParUs bU maanlicht biedt.
‘Dok de directie van de Comédie Fran^aise
heeft het hare ertoe willen bijdragen, ParUs
zooveel mogelUk zUn normale leven te doen
hervatten. ZU heeft het seizoen 19391940 ge
opend met een voordrachtsmatinée, gewUd aan
een toepasselijke bloemlezing uit de Fransche
poëzie, waarin zoowel Racine als Péguy voor
kwam. Van hét geven van gewone voorstel
lingen zal echter voorloopig nog geen sprake
kunnen zUn. De politie had bU deze gelegenheid
voor het eerst een systeem van’ bUzondere vei
ligheidsmaatregelen doen toepassen. Behalve,
dat ongeveer een derde der beschikbare plaat
sen onbezet moest worden gelaten, kreeg iedere
bezoeker bU zUn entrée-blljet een papiertje, hou
dende indicatie van een der omliggende schuil
kelders, waar in geval van alarm voor hem een
plaats zou zUn gereserveerd.
Van overheidswege wordt ook alles in het
werk gesteld, om den normalen gang van het
grootestadsleven te bevorderen. AutobuslUnen,
welke geschorst waren, worden weer in functie
gesteld en metrosts^jons, welke gesloten waren,
nutteloos werd geacht, de openbare behandeling
van de zaak uit te stellen tot een volgende
zitting van de Jury.
En toch had Silas nog geen vaste meenlng,
noch wat den moord zelf, noch wat de beweeg
reden tot de misdaad betrof. Alles lag nog in X
duister gehuld....
HU dacht een oogenblik na. en ael toen tot
Zinkl:
Gelief mU dan aan te melden bU Mr
Klarmann, zoodra hU komt.
O, mUnheer de dlstrictsrechter is al hier.
Goed
..Silas reikte Zlnkl zUn kaartje over, waarop
zUn naam en beroep waren vermeld. Maar niet
één van de vele onderscheidingen, die Hempel
in den loop der Jaren ontvangen had.
MUnheer de rechter zal u gaarne ontvan
gen.
Zinkl bleef maar een minuut afwezig.
XVI
Mr. Klarmann ontving Silas Hempel beleefd
en vriendelUk.
X Verheugt mU seer, sprak hU. den man.
van wien ik zooveel heb gehoord en dien ik
Jaren oprecht bewonder, persoonlijk te
bood den bezoeker een fauteuil aan en
7
contróle 25.000 ton goederen aangehouden, »sn-
gezien er bewUzen wauvn. dat zU contrabande
vormden met bestemming naar Dultschhmd
Onder de in beslag genomen ladingen bevonden
zich 13.800 ton petroleumproducten. 2500 ton
zwavel, 1500 ton jute en 400 ton andere vezels.
1500 ton voedingsmiddelen 1300 ton oliën en
vetten, nog eens 1200 ton voedingsmiddelen, 600
ton oliehoudende zaden. 570 ton koper en 430
ton andere ertsen en metalen, benevens 500 ton
fosfaten. 320 ton hout en hoeveelheden andere
goederen. Het totaal der in de eerste vUf oorlog»-
weken aangehouden goederen is gestegen tot
bover de 316.000 ton.
4
