Parijs krijgt weer zijn normale aanzien
TCdw^aal winden dag
De uittocht uit de Randstaten
Kabouter Flip
zijn vriendje Wip
en
1
1
DE ONBEKENDE
Talrijke geëvacueerden
zyn teruggekeerd
700 JAAR DUITSCH-
BALTENDOM
in de kapel^
WOENSDAG 11 OCTOBER 1939
Zweedsch vrachtschip
GESCHENK VAN GOERING
By de Aalandteilanden
De hotelrat
o
J
Prytverhoogingen
l
rsE
Een geheimzinnig
oorlogsschip
Landelyke byeenkomtt
te Hilvertum
Protest der neutralen
te Berlijn?
Ned. Middenstands
bond
Engelschen maakten
25.000 ton buit
getorpedeerd
I
Siegfriedlinie door het
Rijnwater bedreigd?
ABONNEMENTSKAARTEN
VOOR GEMOBILISEERDEN
Clearingkoersen
Canada centrum voor
vliegeropleiding
I
(Van onzen correspondent i
Dit
Professor Wlthel groette de
do
839
„Wij. vrou-
14983
9
i Nadruk verboden)
7
53
6
5
de
onweer
slist."
En
Wordt vervolgd)
A
I
i rnx
uin
6
5
S
I
Voor een grondig, stelselmatig onderzoek was
t huis toen veel te gauw verzegeld. Alleen de
politieagent van VriebusweUer, die weinig ver
stand had van criminologie, had aan het opper
vlakkig ondersoek deelgenomen.
troepen met man en macht werken cm hun
fortificaties tegen het wassende water te be
schermen Blokhuizen en andere verdedigings
werken werden vernield en nieuwe versterkin
gen moesten In der haast worden aangelegd op
noogpr gelegen plaatsen
(Men herinnert rich, dat het D.N3 destyds
ten stelligste heeft ontkend, dat eekere gedeel
ten van de Siegfriedlinie onder water waren
geloopen. Red.)
h
Kalf-
r stU.
grso-
en en
n iets
I ma-
invoer
reran-
mor
'ant
ven.
t it
mor
ü*-
rie-
idf-
emt
nde
na-
oen
nor
che
cAe
er-
sen
té
er-
tep
>an
DOOR A. HRUSCHKA
later hoorde hij de
..Om elf uur ga ik
Het Modepaleis Ik
Hijgend en puffend liep de bakker den slager
achterna. Deae was de straat al bijna uit. ..Heb
je al wat geiten?” vroeg de bakker, maar de
slager schudde met z*n hoofd van nee. Peter was
intuaachen vlug doorgeioopen. Hy kon byna
niet afWyven van de lekkernijen in zijn aak.
MOSKOU. 10 Oct. (Reuter). doering heeft
aan Maarschalk Woroejilof een sportvllegtulg
ten geschenke gegeven De Fleseler Storch-ma
chine zal door de lucht naar Moskou gaan
Eindelek vond hjj een rustig plekje op eer
bank in het groote park, aan den rand van de
stad. Met glinsterende oogen en gulzige tanden
begon hij in de heerlijke krentenbollen te bijten
Juist wilde hy weer een fllhken hap nemen
ton hjj plotseling by beide armen beetgepakt
werd.
vermydeiyx was en in 'geen enkel opzicht
een blaam son werpen op den distrlbuant-
detalllist
Spr getuigde van zyn bewondering voor
de wijze, waarop de afdeellng Midden-
stand van Sociale Zaken zich beijvert den
middenstand te oienen Maar de nood, is
hoog gestegen indien er niet snel hulp
komt, aal de middenstand, eertijds genoemd
..de rugg-graat van de Nederlandsche Na
tie” ondergaan in nsuoeristre
De Ned. Middenstand heeft zich geschikt
naar den wensch van de regeering. doch
werd zeer teleurgesteld omdat van hoo-
gerhand niet onomwonden aan het pu
bliek werd duidelijk gemaakt dat prtjsver-
hooglng in de gegeven omstandigheden on-
Met ingang van 9 October zyn verkrijgbaar
gesteld door de Nederlandsche Spoorwegen,
uitsluitend voor gemobiliseerde militairen, die
ingevolge van hun opkomst In werkelljken
dienst hun algemeene abonnementskaarten
hebben ingeleverd, algemeene abonnements
kaarten. geldig op dertig willekeurige dagen,
gedurende acht achtereenvolgende maanden.
Deze abonnementskaarten moeten minstens
vjjf dagen tevoren op een der stations worden
aangevraagd
O u houdt u dus bezig met die zaak
Dat klonk al 'n beetje koeler
Ja. ik werk In opdracht en in X belang
van de familie Eltz Ik weet, dat de autoriteiten
niet gaarne inmenging van prive-zjjde zien in
een zaak, waarvan zij de opheldering zelf ter
hand hebben genomen *t Neemt zoo licht den
schijn van wantrouwen aan! Maar van wan
trouwen kan hier in geen geval sprake zijn: ik
stel er prijs op. u dit vooruit en met nadruk
te zeggen De sluier van geheimzinnigheid, die
over de zaak ligt, en de buitengewoon zware
vermoedens tegen de verdachten andere
redenen had de familie niet om zich tot mij te
arenden
Ik zal u openhartig zeggen, mijnheer
Hempel, dat ik zou weigeren, u verder te woord
te staan, als u niet een man van groote faam
en verdiensten was Voor ons is de zaak afge
daan. Eberhard Eltz is de moordenaar en zijn
zuster en de schilder Ferntal zijn medeplichtig
aan de misdaad, hebben in leder geval geweten,
dat zij bedreven zou worden. Dat is zoo goed
als bewezen By al die verhooren, die zij hebben
ondergaan, werden talrijke en zware tegenstrij
digheden vastgesteld; het vóór-onderzoek is dus
bijna afgesloten en het dossier kan eerstdaags
aan den rfjksprocureur worden overgemaakt
Niet het minste spoor van een anderen dader
wat wilt u dus nog?.Maar enkel en alleen
omdat u de beroemde detective Silas Hempel
is. ben ik bereid te luisteren naar hetgeen u na
deze verklaring nog in t midden zoudt hebben
te brengen: Spreek!
Hempel had zwijgend geluisterd. Kalm, aon-
„Dus ben ik helaas van uw aangenaam gezel
schap verstoken,” pruilde Jlm
..De mode gaat voor lachte ze
wen. zijn haar nu eenmaal veel verplicht."
De detective merkte dat ze zenuwachllg was
en dacht: Als ze zich ma^r niet verraadt.
„Kunt u het niet uitstellen, lieve mevrouwtje,
en met my een wandeling of een autotocht gaan
maken?” vroeg Jim met een smeekenden blik,
hoewel hij met zijn gedachten al op haar
kamer was. om daar zyn slag te slaan. Niemand
zou hem op de vingers kunnen zien De vertrek
ken waren al vroeg in orde en de kamenier ging
met haar mee Dus was er niets te vroezen. Een
kans die misschien niet meer voorkwam. Hu
mocht dus niet te veel aandringen om haar te
weerhouden
„Ik heb absoluut eenige toiletten noodig." ant
woordde de weduwe „Maar.... als u wilt....
morgen
Ze houdt zieh prachtig, bewonderde de speur
der
„Morgen dan. maar ook zeker?” smeekte hij
met een veelzeggenden blik
Een uur later, toen hl) haar tot aaa de deur
uitgeleide had gedaan, sloop hy naar kamer
nummer 4.
De detective had zich in een kamer tegenover
nummer 4 verdekt opgesteld en keek door het
sleutelgat. Hy zag den boef het vertrek binnen
gaan. den wandelstok In de hand. Nu was het
groote oogenblik gekomen. Nog eenlge minuten
en Jim Brixton was In zyn handen. HIJ stak de
gang over en waarschuwde de twee politieman
nen. die in zyn eigen kamer op nader bevel
wachtten
Toen Jlm nummer 4 verhel, kwam de detec
tive schijnbaar toevallig de gang door Hy zei:
■Kyk, ik zie dat ’ik niet alleen een verstrooide
professor ben. meneer Witson. want u schynt
zich ook van kamer vergist te hebben.”
Dit was het sein voor de politiemannen. In
een oogwenk was Jim Brixton overrompeld. De
stok met zyn kostbaren Inhoud aan parels en
juweelen was. als een zwaar voorwerp, op den
grond gevallen
..Hoe kan ik my zoo vergissen.” sprak de de
tective hoofdschuddend. .Heem me niet kwalijk,
meneer Witten Ik dacht, ik meende Hy
putte zich uit in verontschuldigingen en verliet
het vertrek, mompelend: „Als men toch oud
wordt
John Nielsen wist nu dal de dief geen wenk
brauwen had. doch dat hy deae aanplakte en
dat het wratje bezyden zyn lip er dén alleen
w“- wanneer hy in het publiek verscheen Twee
dingen, waarmee rekening gehouden moest wor
den. want het signalement van Jim was o.m
smalle wenkbrauwenVan een wratje op de
wang werd niet gerept
John Nielsen 'zag ook dat Jlm een ryke we
duwe van ejtn vleesch-in-blik-fabrlkant het hof
maakte en dat hy meer belangstelling toonde
in baar juweelen en sieraden die zy droeg, dan
in haar persoon
Zy ia de lokvogel, dacht de speurder. En waar
óm kan hy zich niet sens van kamer vergissen.
'Ooals een zeker vermomd iemand: de verstrooi
de professor Wlthel. en gaat in nummer 4 in
plaats van in nummer 4? Ik mag hem geen se
conde uit het oog verliezen
roep naar au uwe maatschappelykc
noemc.e spr. een der symptomen van
Koersen voor stortingen op 11 October 1939
tegen verplichtingen luidende in: Relchsmar-
ken 75.56. Lires 955
..Dat niet.” antwoordde de bakker, „maar ik
heb wel zoojuist gezien, dat twee van m'n lek
kerste krentenbollen op raadselachtige wijze
myn huls verlieten." „Wel nu nog mooier." riep
de slager.. Ik geloof, dat hier de heele boel be
hekst is. Maar Ik ga eens kyken. of de broodjes
en de worst niet ergere te ontdekken zijn Oa
je mee. bakker?"
(Reuter). Naby
geheimzinnig oor logs-
dat de vrachtschepen
vaart. Het
zou de Dultsche schepen ongemoeid laten
STOCKHOLM. 10 Oct. (Havas). Het Zweed-
sche telegraaf agentschap TdlnlngAnas Tele-
grambyraa meldt: Het Zweedsche ax. ^fistula",
dat met een lading stukgoederen op weg was
naar Huil, is getorpedeerd op 40 myi ten Noord
oosten van de Shetland-eilanden. Eten sloep la
in Haroldswick aangekomen met negen van de
achttien opvarenden. Er wordt gezocht naar
de tweede sloep met de overige leden der be
manning
bureau in onze buurt, dat op de vensterruit van
het leege kantoor de bekende woorden uit
19141918 plakte: „On les aura” (we zullen ze
krygen).
de algemeene mobilisatie gedwongen heeft ge
zien te sluiten, in Parijs nog altyd zeer groot.
En menig patroon heeft voor zyn vertrek den
voorzorgsmaatregel genomen zyn zaakje stevig
maar naargeestig met planken te doen dlcht-
spU keren Er zyn er echter ook. die van hun
gedwongen sluiting nog een vaderlandslieven
de betooglng hebben weten te maken, sop die
elegante linnenzaak aan de groote boulevards,
welke in de leeggehaalde étalages groote natio
nale driekleuren heeft gespreid of het wonlng-
De Konlnklyke Nederlandsche Middenstands
bond. die op 10 en 11 October te Hilversum in
congres bijeen sou komen, heeft in de tydsom-
standlgheden aanleiding gevonden deze lande-
lyke bijeenkomst te reduceeren tot een een-
daagsche vergadering, welke Dinsdag in Grand
théitre Gooiland werd gehouden.
HELSINKI. 10 Oct.
Aalandsellanden Is een
schip waargenomen.
onderzoekt en in zuldelyke richting
X Was byna donker, toen Hempel terug
keerde in het gehucht. Dien dag kon er niets
meer worden gedaan. Maar den volgenden
morgen zou hy dien Mr. Lörs in kennis stellen
met 1 doel van zyn aanwezigheid, hem mede-
deelen, wat hy tot dusver had ontdekt en zich
aanbieden om 't huls, waar de moord was ge
pleegd. nog eens grondig af te zoeken.
Den
vormen
den nood van den middenstand Men dient zich
evenwel de vraag te stellen, of men zelf op
den goeden weg is en de twyfel daaraan is
fnuikend, want zy doet den moed verliezen Sa
mengaan is daarom meer noodig dan ooit Dat
heeft ook de Konlnklyke Boodschap over gees
telijke en moreele herbewapening dulde'yk ge
maakt. Verbetering der zeden zal biyken te
zyn de grondslag voor nieuwe maatschappe-
lyke verhouding, waaraan ook de regeering
krachtdadig moge medewerken
's Nachts brak er Inderdaad een nog al hevig
uit's Morgens om acht uur begaf
zich Hempel naar het gerechtsgebouw en wilde
zich door Zlnkl by Mr Lörs laten aanmelden.
Maar tot zyn teleurstelling vefnam hy, dat
Mr. Lörs met den eersten trein naar Graz was
vertrokken, waar nu Mr Maliy verder de
instructie zou lelden.
De beschuldigde Eberhard Eltz en zyn zuster
waren met denzelfden trein naar Graz over
gebracht, waar, volgens de plechtige uitdruk
king van Zinkl. „over hun lot zou worden be-
Waarschyniyk reeds in Juli, vóór het
einde der zitting van de rechtbank, had Mr
Lörs laten dóórschemeren
Die snelle gang van het onderzoek verwon
derde Hempel en trof hem onaangenaam. Hy,
de man van ondervinding, maakte daaruit op,
dart men feltelyk reeds overtuigd was van de
schuld van den verdachte, en dat het daarom
my dan aan te melden by Mr
Klarmann. zoodra hy komt.
O. mynheer de dlstrictsrechter is al hier.
Goed
Silas reikte Zinkl zyn kaartje over, waarop
zyn naam en beroep waren vermeld. Maar niet
één van de vele onderscheidingen, die Hempel
in den loop der Jaren ontvangen had.
Mynheer de rechter zal u gaarne ontvan
gen
Zinkl bleef maar een minuut adweaig.
XVI
Mr. Klarmann ontving Silas Hempel beleefd
en vriendeiyk.
X Verheugt my zeer, sprak hy, den man.
wien ik zooveel heb gehoord en dien ik
jaren oprecht bewonder, persooniyk te
kennen.
bood den bezoeker een fauteuil aan en
van
sinds
loeren
Hy
vroeg:
Mag ik nu weten, wat my de eer van uw
beeoek verschaft?
Ik wilde u eenvoudig verzoeken even naar
my te luisteren. Ik kom in verband met de
moordzaak Winkler-Ellx
(Van een bijzonderen eoi respondent)
Het schynt. dat een der Dultsche dominees
in Riga den uittocht der Dultachers uit Let
land en Estland vergeleken heeft met den exo
dus der Joden uit Egypte Misschien had de
spreker redenen om te verwachten, dat er over
de Randstaten dingen gaan gebeuren, die de
plagen van Egypte evenaren. Maar anders moet
men opmerken, dat de Dultsche voorstelling
van het Baltenland tot nu toe veeleer op het
beloofde land dan op Egypte geleek
.Naar Oostland willen wi varen.
Naar Oostland willen wl mee",
dit oude liedje bewyst. dat de trek naar het
Oosten, waar men „den wyn uit schalen
drinkt.” tot in ons eigen land zyn zuigkracht
heeft doen gevoelen.
Dultsche ridders kwamen in de 13e en 14e
eeuw naar de Baltische landen als brengers van
het Christendom; de Teutoonsche orde en de
Zwaardbroederschap stichtten er de eerste cul-
tuur-centra.
Het waren ten deele nazaten van deze rid
ders. die als een aristocratie van grootgrondbe
zitters tot aan den grooten oorlog de bovenlaag
van de Dultsch-Baltlsche bevolking vormden,
welke verder vele industrleelen. ambtenaren
medici en leden van andere vrije beroepen om
vatte. Opgemerkt moet echter worden, dat reeds
onder de Russische heerschappy gedurende de
19e eeuw het aantal Dultachers slinkende was
In Letland, waar de Dultachers nu circa
70.000 tellen, waren er in 1861 135.000 en in 1897
nog 115.000. In Estland was de afname onge
veer dezelfdé.
De geleideiyke cultureele opetyging dor au
tochtone Estische en Lettische bevolking was
daarvan één der oorzaken.
Het einde van den grooten oorlog bracht, mét
de onafhankeiykheld der vroegere Russische
provincies, ook de onteigening der grootendeels
Dultsche grootgrondbezitters Zoowel in Letland
als in Estland werd het grootgrondbezit op 50
tot 100 H. A. na onteigend en werd de grond
in porties van 15 tot 33 H.A. verdeeld onder de
vrywilllgers. die de onafhankeiykheld hadden
helpen bevechten De kwestie eener schadever
goeding voor de onteigenden bleef eenige Jaren
hangen, maar werd tenslotte in negatieven Hn
beslist. Het Dultsche bevolkingsdeel verloor
hierdoor veel van zyn rijkdom en maaUchappe-
lyk overwicht.
Toch vormen de Dultachers nog altyd een
voornaam volksdeel. Naast het overgebleven
klelnbezit zyn zy vooral in de vrye beroepen
verspreid. Zy wonen dan ook grootendeels in
de steden; in Letland woont meer dan de helft
der Dultachers in Riga, en een verder aanzien-
Van overheidswege wordt ook alles in het
werk gesteld, om den normalen gang van het
grootestadsleven te bevorderen. Autobuslynen,
welke geschorst waren, worden weer in functie
gesteld en metrostations, welke gesloten waren,
worden weer geopend, welke laatste maatregel
tengevolge heeft, dat de ondergrondsche trei
nen van expresse geleideiyk aan weer omnibus
worden.
De rust, welke de vyand Parijs tot dusverre
heeft gelaten, heeft een aanzienlijk aantal
évacué's verleid uit de provincie terug te komen
en het leven in de hoofdstad te hervatten,
klaarstaand om. zoo gauw het er ernstig mocht
gaan spannen, weer de wyk te nemen. Er is te
gen deze neiging van de évacué's om naar Parys
en andere groote steden terug te keeren.
ernstig van overheidswege gereageerd, met de
waarschuwing, dat niets dezen terugkeer recht
vaardigt en dat de teruggekeerden er aller
minst zeker van zyn, dat zy weer even gemak-
kelyk zullen kunnen herévacueeren. wanneer
het met de alerten bittere ernst mocht gaan
worden. Maar voor een habitué van Parys is
het leven In de provincie ook niet alles, wat
dubbel en dwars geldt voor hen. die In Parijs
middelen van bestaan achterlieten, welke zy in
de provincie niet terugvinden.
Niettemin is het aantal winkels, bioscoopza
len. café's, restaurants, dat zich tengevolge van
lyk deel in de Koerlandache steden Liepaja
en Kuldlga; in Estland woont het meerendeel
in Tallin en Tartoe.
Met den uittocht, die nu zoo schieiyk wordt
donrgevoerd. komt onverwachts een einde aan
een zevenhonderd Jarige historie Dat deze
reeds eentgermate was uitgespeeld en het Dult
sche volksdeel in deze Baltische landen zyn
leidende plaats meer en meer had moeten af
staan, neemt niet weg. dat hier een oeroude
traditie wordt vernietigd en een historische
verbondenheid, die uit het niet was opgebouwd
wordt opgegeven
De Dultsche „Drang nach Ostenwaarvan
het boven geciteerde liedje misschien een weer
klank is. wordt nu voor de afstammelingen der
oude Oostgangers in het tegendeel verkeerd
Wat de Dultsche regeering elgeniyk beweegt
om met deze emigratie zulk een. men zou byna
zeggen „onfatsoenlllke" haast te maken, daar
naar kan men slechts gissen Het waarschyn-
lykste lykt nog, dat men de Dultachers het
land uit hebben wil. wanneer de Russische
expansie eventueel van diplomatieke tot meer
tastbare vormen zou overgaan. Ook is het be
grijpelijk. dat het schrynende afscheid onder
de dreiging eener Russische toekomst mis
schien nog het lichtst zal vallen. Bovendien
kan Dultschland op heden arbeidskrachten en
„Sledler" gebruiken. Maar met dat al maakt
deze In eert week tyda beklonken en uftge-
voerde verhuizing van een volksdeel, dat wel
iswaar slechte een 70 k 80 000 menschen om
vat. maar dat sinds zeven eeuwen zyn wortels
In dit land had en er de eerste cultuur bracht
een verbijsterenden Indruk.
Als ’n merkwaardigheid mag vermeld worden,
dat de rechtsch-radlkale beweging In Dultsch
land. die tenslotte in de nationaal-soclallsti-
sebe revolutie is saamgestroomd, haar oorsprong
in de Baltische provincies heeft gehad In 1918
en 1919 streden daar Dultsche troepen. met
name de zoog Ijzeren Divisie onder generaal
Von der Goltz tezamen met de Baltische Land
weer. een uit de Dultsch-Balten gevormd vry-
wllllgerskorps. mét ie Letten en Esllanders.
tegen de bolsjewisten; toen deze verdreven
waren, streden zy ook tegen de Letten en Es
ten zelf, om een conservatief Duitschgeaind
bewind te stellen tegenover de democratische
landverdeelingsplannen der Inheemsche kleine-
lulden - bevolking
Von der Goltz bleef in het Baltenland, on
danks de bevelen van Beriyn en sommige troe
pen namen het karakter van „Freischaren”
aan Zy brachten, toen zy naar Dultschland
terugkeerden, den geest van het „Frelkorps" en
ook het hakenkruis mee. dat Jiun onderschei-
dlngsteeken geweest was.
„Hakenkreuz am Stahlhelm. Schwarz-welss-
rotes Band:
Die Brlgade-Ehrhardt werden wir genannt".
luidde één van de liedjes, die in de on
rustige jaren na Versailles alles wat rechtsch-
levolutlonnalr was in Dultschland zong Het
kan verkeeren
In den aanvang daarvan heeft men den over
leden voorzitter den heer Ed. G. BchUrmann.
staande herdacht. De tegenwoordige voorzitter,
de heer L. de Groot te Amsterdam, wydde aan
de nagedachtenis van den heer BchUrmann
sympathieke woorden
Na een korte stilte heeft de heer De Groot
daarop de xieningsrede uitgesproken, waarin
hy allereerst dank bracht aan den heer Ver
hoop, voorzitter van de afdeellng Hilversum
voor de vriendelyke wyze waarop hy allen, na
mens de Gooische afdeelingen heeft welkom
geheeten
Na gewezen te hebben op de nadeelen van
bepaalde concurrentle-methoden beschouwde
spr. de huidige byaondere omstandigheden
Spr. was er zieh van bewust, dat het thans
een gebiedende elsch is de eenheid van ons
volk te demonstreeren. door zonder morren
steun te verleenen aan de plaatseiyke, gewes-
teiyke en landeiyke overheid. In dat opzicht
is de middenstand nooit en ook thans niet, te
kort geschoten
BRUSSEIa 10 Oct. (Belga). In een vergade
ring van de socialistische Benaate- en Kamer
fracties heeft de minister van Bultenlandsche
Zaken Spaak te kennen gegeven, dat de neu
trale staten te Beriyn een stap zouden doen
tegen het tot zinken brengen van neutrale
schepen en dat België zich waarschyniyk daar-
by zou aansluiten.
Maar daar hy als oude beer zich bezwaar: uk
in de dancing van het hotel kon vertoonen»
waar Jim en de weduwe menig uur doorbrach
ten. kleedde hy zich als een fat en zette een
bril op
Hoewel Jlm den ganachen avond beslag legde
op de bewuste dame, wist Nielsen haar tot een
dans met hem over te halen. En terwyl de mu
ziek lawaaide, bracht hy haar op de hoogte van
zyn aanwezigheid In het hotel en hetgeen hy
met den bandiet voor had
„Dus u gaat morgen om elf uur naar een
modemagasyn, en dit zegt u hem by het ont-
byt
„Goed."
zorgt dus. mevrouw, mets te laten merken.
Het gerecht zal u dankbaar zyn. omdat u mee
geholpen hebt een dergeiyk slecht individu te
ontmaskeren. Hy heeft veel op zyn kerfstok,
maar tot dusver hadden wy nog niet het geluk
hem op heeterdaad te kunnen betrappen
geluk smaken wy misschien nu door uw mede
hulp
Het was 10 uur
gasten aan de
ontbyttafel.
waaronder de we
duwe en Jim, di-
naast elkaar za
ten Hij nam. a's
naar gewoonte,
een tafeltje, waa.-
niet veel licht was. Even
weduwe tot Jim zeggen
met mun kamenier naar
heb eenige eostuums noodir. Ik biyf daar dan
ook maar lunchen want andFr verlies ik zoo
veel tijd.”
Hempel zocht het terrein in t rood scherp
kf. Er bestonden slechts twee mogelykheden.
Of de onbekende had den straatweg gevolgd
tot aan bet station en den avondtreln van
acht uur genomen; dat kon men gemakkelyk te
weten komen, want die trein had gewoonlyk
zeer weinig passagiers. Ofwel hy was hier of
daar de beek overgestoken en in de richting
van den weg door t bosch gegaan, om zyn
•uto te bereiken, verondersteld, dat hy,
zooals de eerste maal, per auto was gekomen,
Silas hield dit voor waarschyniyk. Want op
bet kleine station, waar iedere vreemdeling
opviel, zou het voor den onbekende gewaagd
zyn geweest, zich te laten zien. Nochtans, tn
•en streek, waar de wegen over het algemeen
•mal en slecht onderhouden waren, moest ook
ten auto de aandacht trekken.
Maar juist de weg door het bosch was zeer
eenzaam: er stonden slechts "n paar hulzen
hngs.
Daarom besloot Hempel op ds eerste plaats
OTTAWA, 10 Oct. (Havas) De eerste minister
King heeft aangekondlgd, dat Canada van nu af
het opleidingscentrum zal vormen voor de vlie
gers van het geheele Britoche ryk. King wees op
het groote belang van de desbetreffende over
eenstemming waarby Engeland Australië.
Nieuw-Zeeland en Canada er in toegestemd
hebben op dit gebied samen te werken. Zeer
talryke scholen voor laatste oefening zullen in
Canada worden Ingericht.
De leerllngvliegers zouden na een eerste oefe
ning in hun vaderland naar Canada komen om
zich de vliegkunst geheel eigen te maken
Het is bekend, dat de Canadeeache vliegers in
den wereldoorlog een eersterangs rol hebben
gespeeld en dat Canada met zyn uitgestrekte
ruimten buitengewone faciliteiten biedt voor
oefening, veilig voor ieder vyandeiyk bombarde
ment
De laatste weken hadden we hier het fraaist
denkbare herfstweer. En ten gevolge van
het uitblyven nachten achtereen van lucht
alarm. zoomede tot dusverre van groote ge
vechten op het Weetelyk front, met alle won
den, welke daardoor ook achter het front wor
den geslagen, was de stemming der Paryscbe
bevolking geenszins zoo gedrukt, dat deze haar
belet zou hebben, zy het „con sordino", van de
schoone dagen te genieten. Op menig zonnig
café-terras aan de Champs-Élysées was dan
ook slechts met moeite een plaatsje te ver
overen, gelyk in zomersche zorgelooze vacan-
tiedagen van weleer, en het by voorkeur geliefde
trottoir, dat ter rechterzyde wanneer men
opgaat van de Place de la Concorde naar de
Place de l’Etoile, zag des Zondags zwart van de
wandelaars, waarvan er velen onder den Are
de Trlomphe een eerbiedigen, stillen groet gin-'
gen brengen aan den onbekenden soldaat, die
daar zyn graf heeft.
Een Fransche vriend had echter een ander
tafereeltje in datzelfde Parys onder oogen
gehad. Hy vertelde my dat hy op den
boulevard Montparnasse den eersten militairen
begrafenisstoet van dezen oorlog had gezien,
gelijkend op andere begraféhisstoeten. welke
men dagelyks in Parijs tegenkomt, met dit
verschil echter, dat de lijkkist bedekt was met
de nationale driekleur. Vermoedelyk was het
een militair, die, op het slagveld zwaar gewond
en in een der militaire hospitalen van Parijs
F, overleden aldus ten grave werd gedragen.
De Parysche avondbladen hadden, zooals wy
reeds berichtten, de eerste namen gepubliceerd
van gesneuvelden, die in het burgerlijke leven
min of meer bekendheid genoten, waaronder
een kanunnik, die directeur was van de patro-
naatswerken te Autun en de luitenant
Deschanel, zoon van wyien den president der
republiek Deschanel Paul-Louis Deschanel is
ook de eerste Fransche schryver. Jp dezen oor
log gevallen „4 lenneml" Hy had zich gemeld
voor een gevaarlyken verkenningstocht naar de
vyandeiyke voorposten.
Al heeft de oorlog tot dusverre nog niet heel
veel achtergeblevenen van hun dierbaren be
roofd volgens geautoriseerde verklaringen is
het aantal gewonden en gedooden naar verhou
ding van den omvang der gevechten gering ge
bleven de eerste weduwen en weezen heeft
hy toch reeds gemaakt, ook in Frankryk.
Orooten toeloop hebben de laatste weken de
bioscopen gekend, in het byzonder de cineacs,
waar de eerste opkamen van de oorlogvoering
in Polen werden vertoond, welke de censuur
had doorgelaten, o.a. het bombardement ëan
Warschau, waarin menig toeschouwer wel een
voorafbeelding zal hebben gezien van wat ook
Parijs misschien nog te wachten zal staan.
De bioscopen, welke in de eerste dagen na
het uitbreken van den oorlogstoestand met
Dultschland reeds om half negen moesten slui
ten. mogen nu geopend blyven tot tien uur. een
maatregel, welke ertoe heeft bygedragen, dat
er wat meer en wat langer animo is in het
avondiyke Parys. tot satisfactie van de onge-
neeslyke nachtbrakers De onverminderd streng
gehandhaafde verduistering blyft echter nog
altyd vele lieden afschrikken van de anders
gebrulkelyke avondwandeling. Wie zich niet
laat afschrikken, tbmt in deze dagen weer on-
vermydelyk onder de bekoring van het beeld,
dat het stille Parijs by maanlicht biedt.
Ook de directie van de Comédie Frangaise
heeft het hare ertoe willen bydragen, Parijs
zooveel mogeiyk zyn normale leven te doen
hervatten. Zy heeft het seizoen 1939—1940 ge
opend met een voordrachtsmatlnée, gewijd aan
een toepasaeiyke bloemlezing uit de Fransche
poëzie, waarin zoowel Racine als Péguy voor
kwam. Van het geven van gewone voorstel
lingen zal echter voorloopig nog geen sprake
kunnen zyn. De politie had by deze gelegenheid
voor het eerst een systeem van byzondere vei
ligheidsmaatregelen doen toepassen. Behalve,
dat ongeveer een derde der beschikbare plaat
sen onbezet moest worden gelaten, kreeg iedere
bezoeker bij zyn entrée-biljet een papiertje, hou
dende indicatie van een der omliggende schuil
kelders. waar in geval van alarm voor hem een
plaats zou zyn gereserveerd.
LONDEN, 10 Oct. (Havas) De Siegfriedlinie
wordt door overstroomlngen bedreigd, aldus
verklaart de correspondent van de Daily Mali
te Bazel. De plotselinge was van den Ryn heelt
ongerustheid gewekt by den Duitschen genenn
len staf. De was is veroorzaakt doordat het
reeds bijna acht dagen voortdurend regent, het
geen voor dezen tyd van het jaar abnormaal Is.
De Ryn is 63 cJ4. gestegen en stygt nog.
Volgens hier ontvangen berichten verkeeren
zekere gedeelten van de linie reeds in gevaar
overstroomd te worden Stygt het water van
de rivier nog meer dan zullen deze gedeelten
onder water loopen.
Een paar maanden geleden zagen de Fran
sche soldaten die aan dén anderen oever van
de rivier by Straatsburg liggen, de Dultsche
nutteloos werd geacht, de openbare behandeling
van de zaak uit te stellen tot een volgende
zitting van de Jury.
En toch had Silas nog geen vaste meening.
noch wat den moord zelf, noch wat de beweeg
reden tot de misdaad betrof. Alles lag nog in *t
duister gehuld
Hy dacht een oogenbllk na. en zei toen tot
Zinkl
Gelief
den oever van de beek te onderzoeken Mis
schien was de onbekende, evenals op den dag
van den moord, teruggegaan tot aan het pM
by t huisje van de weduwe Berko
Maar reeds veel eerder vond hy op een
plaats, waar de beek byzonder smal was. het
spoor van den onbekende terug. Hy was déér
over de beek gesprongen en toen, dwars door
een moerassig stuk weidegrond, naar den zoom
van X bosch gegaan.
Op dezelfde plek als toen bemerkte Silas
auto-sporen. De wagen was hier omgekeerd en
had weer den weg genomen, langs welken hy
gekomen was. Juist zooals op 33 April....
Maar wat kon de onbekende moordenaar
ditmaal hebben gewild?
Door deze vraag werd de detective reeds den
heelen tyd bezig gehouden.
’t Huis was verzegeld. Bovendien, wat kon
hem daarheen gelokt hebben?
De drang die den moordenaar on weerstaan-
baar/terugdryft naar de plaats, waar hy zyn
misdaad heeft gepleegd?
Men heeft daarover veel gesproken en nog
meer geschrevenMaar Hempel geloofde er
niet aan: Trots zyn lange ondervinding had
hy nooit feiten van dien aard kunnen vast
stellen.
Iets anders zou X zyn, In geval de moor
denaar op de plaats van de misdaad of tn de
nabijheid dagrvan iets had vergeten, dat hem
zou kunnen verraden en waarvan hy zich dus
tot lederen prys wilde meester maken.
Men had niets verdachts gevonden, maar dat
bewees niets.
LONDEN. 10 Oct. (AJ4FJ In de week die op
7 October geëindigd Is heeft de contrabande-
contróie 35.000 ton goederen aangehouden, aan
gezien er bewyaen waren, dat zy contrabande
vormden met bestemming naar Dultschland
Onder de in beslag genomen ladingen bevonden
zich 13800 ton petroleumproducten 3500 ton
zwaveL 1500 ton Jute en 400 ton andere vesels.
1500 ton voedingsmiddelen 1300 ton oliën en
vetter., nog eens 1300 ton voedingsmiddelen, 600
ton oliehoudende zaden. 570 ton koper en W
ton andere ertsen en metalen, benevens 500 ton
fosfaten. 330 ton hout en hoeveelheden andere
goederen. Het totaal der tn de eerste vyf oorlogs-
wsken aangehouden goederen Is gestegen tot
boven de 316.000 ton.
der de minste haast, deelde hy den dlstricts
rechter alles mede, wat hy van den eersten dag
van zyn verbiyf te VriebusweUer tot 's avonds
tevoren toe was te weten gekomen. Duidelyk
stelde hy in X licht, dat hy voor de tweede
maal het spoor van den onbekende had kunnen
volgen.
Even vast als u overtuigd is van de schuld
van Eberhard Eltz. ben ik er van overtuigd,
dat die onbekende den moord heeft gepleegd.
Daar we echter niet kunnen uitmaken, wie van
ons belden gelyk heeft, zal ik u voor heden een
voudig verzoeken. Ids Leitner, die ik tegen
negen uur naar hier had ontboden, officieel te
ondervragen en het proces-verbaal van X ver
hoor toe te voegen aan het dossier
Nu. als u dat verlangt
Ja. Trouwens. X is uw plicht, althans ken
nis te nemen van de mededeelingen. die men u
In deze zaak wenscht te doen.
Dat weet ik. en ik zal my ook niet aan
dien plicht onttrekken. Maar ik moet u zeggen,
dat ik my van dat verhoor niet veel voorstel.
Ik heb die Ida Leitner herhaaldelyk onder
vraagd; zy babbelde aldoor van den „onbeken
den man in de kapel", die heel goed een on
schuldig wandelaar geweest kan zyn. Op my^
heeft Ida den indruk van een hysterisch
vrouwmensch met "n geweldige verbeelding ge
maakt
En de verklaring van Florian Berko?
de auto in het bosch? Er. de voetsporen,
die ik gisteren op en by den muur heb ont
dekt?
John Nielsen, detective, was ervan overtuigd
lat hy Jim Brixton, die geboekt stond als zynde
■en verdacht Individu. Hotel Astoria had zien
unnengaan. Hy maakte zich bekend aan den
xjrtler en vroeg hoe de heer, die hem zoo juist
tepaaseerd was en nu de trap opging, in bet
reemdellngenboek stond ingeschreven
„Dit is meneer Witson." zei de portier „Lau-
ens Witson uit Chicago, zonder beroep en waar-
chyniyk schatryk. want hy heeft de duurate
.amers en hy ia niet gierig op fooien.”
„Hoelang logeert hy hier?"
„Een week nu."
„Dank u." eel John Nielsen en verdween
Even later belde hy den directeur van Astoria
>p en had met deae een lang gesprek
Een dur daarna stond John Nielsen weer in
kstoria, bestelde een kamer en schreef Mch in
tla professor Wlthel. woonachtig te New-York.
Sy leek ren oude, deftige heer Niets kon ver-
noeden dat hy pas vier kruisjes achter den rug
lad. Zelfs de portier herkende hem niet Een
jediende wees hem syn kamer en een hotel-
cnscht droeg het zware verlies
Jim Brixton zat in de conversatietaal achyn-
Ntar een krant te lezen, maar toen de nieuw-
tangekomene door de gang ging, begluurde Jim
tem met arguaoogen. Hy was steeds op zyn
wede. Ten eerste omdat hy voorzichtig moest
djn en ten tweede omdat hy er steeds op uit
ras nieuwe slachtoffers voor zyn bedryf te vin-
len. In dezen ouden heer stelde hy echter geen
lelang Ook later niet, omdat de professor zich
net niemand bemoeide en achynbaar altyd met
iyn gedachten in een andere wereld vertoefde,
rant hy gaf bewyzen van groote verstrooidheid
Een professor eigen, meende Jim en lachte om
ie dwaae dingen, die de zoogenaamde Wlthel
(omj uithaalde Zoo nam hy eens. als by ver-
tlsslng. den wandelstok van Jim en hoewel die
met een gouden knop was. trachtte hy hem.
noals hy met zyn paraplu deed, die hy meest
al naast zyn tafeltje zette, aan zyn arm te ban
ren Maar door dit gebaar wist de detective, dat
de dikke stok hol was. zooals hy vermoed had,
wanj hy was zoo licht als een veer Natuurlyk
sm eventueel gestolen sieraden in te verbergen
begreep Nielsen
Op een anderen keer vergiste hy zich van
kamer en trad die van den gauwdief in. welke
naast de syne lag. Met medewerking van den
directeur had hy deae kunnen betrekken Hy
had het oogenbllk uitgekozen, dat Jlm er aan
wezig was en weUtcht bezig zyn toilet te vol
tooien.
„Hét" zei hy met voorgewende verbazing, „hoe
komt u hier In mtfn kamer, meneer Witson?"
.Dit mag ik u wel vragen, professor.” lachte
de hotelrat „Uw kamer draagt nummer 8. Deze
