De Tweede Kamer de over Poging tot doodslag Instemming met onze zelf standigheidspolitiek kabinetsvorming VEROVEREN OF VERHUIZEN Nieuwe Rijnvaart- bepalingen DONDERDAG 12 OCTOBER 1939 MATROOS OVERBOORD de weermacht HET VRAAGSTUK VAN DE BREEDE BASIS finsche houtboot SUIKERSCH A ARSCHTE Hulde aan Beperking van meeningauiting Tweede Kamer geeft haar meening Belaatingambtenaar by een twiat met een mee bedreigd Zakenverlof voor gemobiliseerden Nederlandache marineachepen ondervinden zwaar weer Nadere mededeelingen gewenacht over het Regeeringaprogram De goede geeat onder de gemobi- liaeerden dient zooveel mogelyk bevorderd te worden DE KLIPFONTEIN BUITEN-GEBRUIK-'STELLING POSTZEGELS Toezicht op banken Clearingkoerten PRINS BERNHARD INSPEC TEERT DEPOT INFANTERIE Pryaatyging Financieele toestand Maritieme defenaie van India Financieel beleid dat dit «e- I regeering var» en dieet. Zeer van meening, behoort een Dr. even Met Met deernis dacht men aan hen, die in de achter ons liggende weken b(j de vervulling van hun militairen plicht het leven lieten. bedrijfstakken scheiyk achten. De b'elaatingplannen Met betrekking tot de nieuwe belastingplan nen, waarvan in de Mlllioenennota aan de Ka mer mededeeling is gedaan, meende men zich, in afwachting van de desbetreffende wetsont werpen, voorshands tot eenige opmerkingen van algemeenen aard te.moeten bepalen. Waarschijnlijk zal binnenkort een begin worden gemaakt met het verleenen van za kenverlof aan gemobiliseerden. Voor de re- geling van deze verloven wordt dezer dagen een speciaal bureau in werking gesteld. Ia het kader van dese algemeene beschou wingen meende men een enkel woord ie moe ten wijden aan het soo uiterst belangrijke vraagstuk van het behoud van den goeden geest in de weermacht Naar men meende, sal het in de eerste plaats noodig sjjn, te zorgen, dat de gemobiliseerden zooveel mo- gelljk nuttigen arbeid verrichten. Dat de regeering de werkloosheidsbestrij ding krachtig wil doorzetten had vele le den verheugd. Van haar voornemens op dit gebied hadden zij met instemming kennis genomen. lizio- hak?- Behalve aan de zorg voor nuttigen arbeid zal ook aan die voor gepaste middelen tot ontwik keling en ontspanning bU voortduring de noo- dige aandacht moeten worden geschonken. Met groote belangstelling had men in dit verband kennis genomen van verschillende maatregelen welke in dezen reeds zjjn genomen en van de totstandkoming van een orgaan, dat zich ten doel stelt de noodige ordening te brengen in het geen in dit opzicht soowel van de overheid als van het particulier initiatief uitgaat. Voorts achtten eenige leden het gewenscht, b(j Een aantal leden bepleitten opnieuw op heffing van het bankgeheim, opdat, welke nieuwe belastingen ook worden Ingevoerd, zooveel mogelijk worde voorkomen, dat groo te bedragen aan Inkomsten en vermogen aan den fiscus onbekend blijven. deze gelegenheid nog twee andere punten van algemeenen aard ter sprake te brengen. Het eer ste daarvan was de wijze van samenstelling van de weermacht. Naar hun meening is thans de tijd gekomen om alle mannen, die tot medewer king aan de landsverdediging in staat zijn, voor den militairen dienst op te leiden, onverschi’Mg of zij daarvoor volgens de bestaande bepalingen in aanmerking komen of niet. Hoe langer de oorlog duurt aldus deze leden hoe grooter de kans, dat wij onze neutraliteit met de wapens zullen moeten verdedigen, en hoe grooter dus de noodzakelijkheid, zoo sterk mogelijk te zijn. Het tweede der genoemde punten betrof de hand having van de gedachte der volkseenheid in ons leger en In onze vloot. Die handhaving behoort naar de' meening der hierbedoelde leden met energie te geschieden. Vooral dient naar hun oordeel in dit verband gewaakt te worden tegen het binnendringen van politiek in de gelederen. mede te werken. Dat voor t eerst ook Sociaal-Democraten aan de regeering deelnemen, achtten zij voor een gezond staatkundig leven in Nederland groote beteekenis. Weder andere leden achtten het bepaaldelijk ongewenscht vooral in dezen tjjd samen behoort te vallen. Gaarne zouden verschillende leden zien, dat het ter zake uitgebrachtp rapport ter vertrou welijke kennisneming aan de Staten-Generaal zou worden aangeboden. Gevraagd werd, of de regeering voornemens is. over dese aangelegenheid ook in India ad vies in te winnen. Het m.s. Khpfontein. het nieuwe passagiers- en vrachtschip vr.n de N.V. Vereenigde Neder landsche Scheepvaartmaatschappij, dat kort voor het ultoreken van den oorlog zijn eerste reis in de Holland-Afrika Lijn is begonnen, zal voorlooplg niet naar Nederland terugkeeren. De N. Rott. Crt. verneemt, dat het schip gut varen in den. Java-Paciilcdienst, een scheep vaartlijn, welke onderhouden wordt door een combinatie, gevormd uit den Rotterdamschen Lloyd, de Stoomvaartmaatschappij Nederland en de Silv$rli)n, een Engelse he maatschappij. De Finsche motorschoener Wellamo, welke Zondag, komende van Finland, in het Friesche zeegat lek is gestooten en door de reddingboot „Insulinde” van de Noord- en Zuidhollandsche Reddingmaatschappij naar Oostmahom was gebracht, is Woensdagmorgen vandaar vertrok ken en tegen den avond in Delfzijl aangeko men. Het schip had een lading van 200 stan daard gezaagd hout aan boord, welke te Gro ningen zak worden gelost. Met ingang van 1 Januari a.s. worden buiten gebruik gesteld en derhalve voor frankeering waardeloos de navolgende zegeluitgiftende weldadigheidspostzegels (kinderzegels) uitgege ven in 1934; de herdenkingspostzegels 40-jarig regeeringsjubileum H. M. de Koningin; de Willibrord-herdenklngspostzegels en de spoor- wegpostzegels. Benige leden, die herinnerden aan de be moeilijking van onzen handel van de zijde der oorlogvoerende mogendheden, gaven uiting aan hun hoop, dat de regeering ons recht op vrijen handel zal weten te verde digen. Daartoe zou wellicht samenwerking, niet alleen binnen de Oslo-groep, maar ook met alle overige neutrale staten, kunnen worden gezocht. weermacht te dienen, veelal groote persoonlijke belangen voor het hoogste landsbelang hebben moeten doen wjjken. Tenslotte werd nog de vraag gesteld, op welk bedrag de winst op den goudvoorraad van oe Nederlandsche Bank moet worden geschat, als het percentage van de depreciatie van den gulden b.v. op 20 wordt gesteld. WRIGLEY’S P.K. stelt V ia staat Uw kraehtaiaspaauUag te verdubbe len. bet verteeegt Uw uitheudlags- vermogea ea houdt U frioch. Kauw 4» jerkwlkheodo F.K. eiken mnal- UM, kei sterkt Ce Benneten en keverdert •pU«?erteria<. helft P.Ka tJw taadM ach*»*, sterk te Dakteraa taadartsea herstem het aaa. Kaast raadaag aeg eakete aakJas aa hsadt er ewede een gear M de mm7 Foot gawat neer wataig gaWr 5 ean«. AA De aandacht werd er op gevestigd, dat do déconfiture bij Mendelssohns bank opnieuw de vraag doet ryzen, of het toezicht van de over heid op het bankwezen, in het bjjaopder ten aanzien van de uitgifte van buitenlandsche leenlngen in Nederland, wel voldoende ia. Gaarne aoucen sommige leden vernemen, o< naar de meening der regeering de Nederland sche bank met betrekking tot bovengenoemde Instelling van voldoende diligentie heeft blijk gegeven. Met klem werd ten slotte gevraagd, dat thans éindelijk een eind zal worden gemaakt aan den hoogst ongewenschten toestand, dat er geen overeenstemming is tusschen de schrijfwijs* van de Nederlandsche taal, welke op de scho len wordt onderwezen, en die, welke in ds jf- fideele stukken wordt gevolgd. Koersen voor stortingen op 12 October 1939 tegen Verplichtingen luidende in: Relchsmar- ken 75.60, Lires 9.55. X T u kwamen de Sudeten-Duitschers aan de beurt, 4ie volgens de nazi- 1 propaganda onduldbare kwellin gen van de zijde der Tsjechen moesten terduren. De Sudeten-Duitschers onder Henlein wilden terug naar het Duitsche Verscheidene leden vonden in de tot dus ver in deze paragraaf weergegeven beschou wingen aanleiding er op te wijzen, dat de positie van strikt onzijdige, welke ons land in de huidige oorlogsomstandigheden in neemt, ook de noodzakelijkheid medebrengt van een zekere beperking van meenings- ulting met betrekking tot den oorlog en de oorlogvoerenden Aan een zoodanige beperking nu ontbreekt het, naar deze leden opmerkten, in ernstige mate in bepaalde politieke kringen, wier pers in dit opzicht ergerlijk eenzijdige beschouwin gen bevat en uit wier midden men zich zelfs niet heeft ontzien, tegen een der bij den oorlog betrokken mogendheden opruiende pamfletten te verbreiden Naar het oordeel der hierbe doelde leden is het dringend gewenscht, dat van de zijde der overheid tegen uitingen van dezen aard wordt opgetreden. Andere leden voegden hieraan nog toe, dat bij herhaling, tot schade van de Nederlandsche zaak, de werkelijk neutrals gezindheid der regeering in verdenking wordt gebracht. Ook daartegen achtten zij maatregelen gewenscht. Z. K. H. Prins Bernhard heeft Woensdag morgen namens H. M. «e Koningin in gezel schap van zijn waamemenden adjudant, ma joor H. J. Phaff. eenige legerlngsplaatsen en oefeningsterreinen van een depot der infante- rte te s-Gravenhage in oogenschouw genomen. Naar eerst thans bekend wordt, is Dinsdag avond te Born (L.) een twist orttftaan tusschen een belastingambtenaar en zekeren C. De belastingambtenaar W„ die met een soon van C. ongenoegen had. hetwelk uitliep op een procesverbaal tegen den jongeman, begaf zich Dinsdagavond voor dienstzaken naar het huis van C. In diens woning ontstond een hevige twist, tusschen C. en den belastingambtenaar, waarbij eerstgenoemde een mes trok om den ambtenaar te lijf te gaan. Deze haalde echter zijn revolver te voorschijn en hield daarmede zijn tegenstander op gepasten afstand. Met de revolver in de hand liep de belastingambte naar achteruit om daarop het huis van C. te verlaten en een politieman te waarschuwen. Deze ging kort daarna tot de arrestatie van over wegens poging tot doodslag. De man sal ter beschikking worden gestald van den officier van justitie te Maastricht. Hr. Ms. van Klnsbergen heeft, naar de regee- rin^spersdienst mededeelt, gemeld, dat deze bodem en Hr. Ms. O. 15 en O. 20. sedert het op 6 October JJ. verschenen bericht van den regee- ringspersdienst, opnieuw met zeer slecht weer te kampen hebben gehad, zoodat het wederom gedurende èenlgen tj)d niet mogelijk was voor deze schepen bijeen te blijven. Gedurende dit bijzonder zware weer is de matroos derde kl. W. Ter Morshuizen van Hr. Ms. O. 30 door hooge zee over boord geslagen en in weerwil van de on dernomen reddingspogingen verdronken. De schepen zetten thans weer bij gunstig weder de reis gezamenlijk voort. dustrie eenerzfjds en den landbouw, waaruit de by de industrie betrokkenen worden gevoed, anderzijds. Verkorting van den werktijd als middel tot arbeidsspreldlng bleven verscheidene leden voor bedrijfstakken met groote werkloosheid wen- werklng met de Sociaal-Democraten btf voor baat af te wjjaen. Eenige leden achtten het verschil tusschen bet vierde kabinet-Colijn en het kabinet-De Geer van weinig beteekenis. Vete lede* zouden' gaarne hebben geteem, dat het kabinet aaa de Kamer tijdig, liefst enmiddellljk na tefn optreden, mededeeling soa hebben gedaan van het program, waar op het werd gevormd en dat tot riehtameer sal dienen voor de handelingen der regeeriM in den eervtvelgenden tijd In afwachting van de mededeelingen, welke ter zake van haar beleid door de re geering zullen worden gedaan, meenden verscheidene leden er op te moeten wijzen, dat in da huidige omstandigheden elk kabi net allereerst wordt gesteld voor een twee ledige taak, bestaande uit de zorg voor de handhaving van ons nationale bestaan en uit de bestrijding van den geesel der werk loosheid. Vele leden juichten do maatregelen toe, welke de regeering, met do ervaring van 1914 voor oogen, heeft getroffen teneinde de voedselvoorziening ta goede banen te houden en ongemotiveerde prijsstijging tp allerlei gebied tegen ie gaan. Intusschen werd er van verschillende zijden op gewezen, dat, wil in dit opzicht de noodige redelijkheid worden in acht genomen, een voor zichtige aanpassing van prijzen aan den nieu wen toestand noodzakelijk sal zijn. Verscheidene leden gaven als hun oordeel te kennen, dat de oorlogstoestand ons zal dwin gen verder te gaan in de richting van zelfvoor ziening. dwz. in de richting van het bevorde ren van het noodige evenwicht tusschen de ta- Dringend noodig noemden verscheidene leden het, dat bij de uitwerking ran de be lastingplannen-de Geer, op het voetspoor van hetgeen te dien aanzien bjj het ont- werp-De Wilde werd voorgesteld, ten volle rekening zal worden gehouden met de be langen van het groote gezin. Ook achtten deze leden een speciale belastin; gewenscht op de winsten van bedrijven, welke door eontlngenteeringen beschermd worden. Aan het voorlooplg verslag van de Twee de Kamer over hoofdstuk I der RUksbegroo- ting 1940 (algemeene beschouwingen» ont- leenen wij nog het volgende: Van oordeel, dat in de huidige omstan digheden uitgebreide beschouwingen van algemeen politieken gard ongewenscht zijn, achtten vele leden een korte gedachtenwis seling over het optreden en de samenstel ling van het tegenwoordige kabinet onver mijdelijk. Luchtbeacherming Opnieuw werd de aangelegenheid van de maatregelen ten behoeve der luchtbescherming ter sprake gebracht. Verscheidene leden meenden met niet ge noeg nadruk te kunnen herhalen, dat het Rjjk nalatig is gebleven in de beschutting van het publiek tegen eventueele luchtaan vallen. welke volgens de Luchtbekchermings- wet en volgens de op het desbetreffende ontwerp gegeven toelichting Rijkstaak zou zijn. Eenige leden gaven in dit verband nog ala hun oordeel te kennen, dat, evenals zulks in Engeland 'geschiedt, hier te lande aan teder van staatswege een gasmasker worden verstrekt. Ook met betrekking tot den afweer van lucht aanvallen schiet, naar werd opgemerkt, het Rijk in zorg te kort. Zeer vete leden noemden een verbetering van de ieerlingenachaal, waardoor ook een einde sou konten aan het onrecht, dat thans begaan woedt tegen de kweekelingoa met akte, dringend noodig. Een aantal leden sprak het vertrouwen uit, dat een staatscommissie zal worden belast met de bestudeering van de inschakeling van de kleine zelfstandigen In de sociale verzekering- Wat aangaat de maritieme defensie van Nederlandsch-IndlC, verklaarde men het te waardeeren, dat voorzichtigheid wordt be tracht ten aanzien van de ernstige beslis sing, welke in dit opzicht staat ta worden genomen. Intusschen waren vele leden van meening. dat die beslissing thans zoo spoedig mogelijk Met den algemeenen opset van het finan cieele beleid der regeering. gelijk die in de mtl- Uoengnnota tot uiting komt, verklaarden seer vele leden zich te kunnen vereenigen. al maak te een aantal hunner daarbij verwijzend naar hetgeen zij ter zake reeds eerder hadden ge zegd. het voorbehoud, dat zjj zich niet zouden kunnen vereenigen met een zóó strikte opvat ting van dat beleid, dat elke nieuwe maatregel buiten het gebied der defensie en der werkloos heidsbestrijding, welke uitgaven met zich zou brengen van hoe groot belang die maatregel overigens ook zou mogen zijn alleen op grond van financieele bezwaren zou worden afgewe zen Vele andere der In den aanhef van deze paragraaf bedoelde leden, met de regeering van oordeel, dat de financieele toestand als een zeer moeilijke moet worden be schouwd. meenden er de aandacht op te moe ten vestigen, dat het toch wel in het bij zonder de oorlogsomstandigheden zijn, waar aan de ernst van dien toestand is te wij ten. Afgezien van die omstandigheden, welke ons o.a. stellen voor het probleem van de financiering van vele en kostbare bijzondere maatregelen, mag de financieele positie van ons land, zooals die zich sinds 1936 heeft ontwikkeld, geenszins tot pessi misme leiden Ook achtten deze leden In denzelfden ge dachtengang de vraag gewettigd, of niet ten onrechte den lezer van de Mlllioenennota een „torenhooge” staatsschuld als ernstig gevaar is voorgehouoen. Deze beschouwing vond tegenspraak bij ver scheidene andere leden, die meenden, dat in de Mlllioenennota volkomen terecht een min of meer sombere toon is aangeslagen. Eenige leden verklaarden In het financieele beleid der regeering geen vertrouwen te kunnen hebben. Andere leden, die op grond van de door de gegeven cijfers meenden te moeten aannemen, dat de positie met betrekking tot de Hottende schuld niet zoo ongunstig la ala naar aanleiding van de medeoeellngen van den heer Colljn wel is verondersteld, verklaarden het in tusschen te betreuren, dat niet eerder toen nog een lagere rente gold een groot deel van oie schuld is geconsolideerd. Het voornemen tot het opnieuw Instellen van een leeningsfonds ter financiering van uit de huidige bijzondere omstandigheden voortvloeiende uitgaven vond vrijwel alge meene instemming. Gaarne zou men voorts vernemen, welke in komsten aan het hier bedoelde fonds zijn toe gedacht. Van verschillende zijden werd de hoop uit gesproken, dat de aangekondigde oorlogswinst- belasting zoo spoedig mogelijk tot stand ge bracht zal worden. Wat de dekking der defensie-ultgaven betreft ware, naar verscheidene leden Opmerkten, ook te denken aan een kapttaalhefflng en aan een verhooging van de successiebelasting. Uit de mlllioenennota blijkt, dat dit door de huidige ministers ook aldus wordt gesen De minister van Waterstaat deelt mede, dat bllikens aankondiging van den opperpresldent der Rijnprovincie van 2 Octï 1939 op grond van par. 101 van het voor déb Duitachen Rijn gel dende Reglement van Politie is bepaald, dat de volgende ligplaatsen op de reede van Duisburg- Ruhrort worden opgeheven Aan den linker oever die van KM. 777,10 tot K.M. 777.60; aan den rechter oever die van K M 777.60 tot K.M. 777,90. 1. In deze wateroppervlakten is het verboden stil te liggen. 1. De ambtenaren van de rivier- en scheep- vaartpolltle kunnen de vermelde ligplaatsen ook anders dan volgens de in dat reglement vervatte regeling verdeelen en laten innemen of ook an dere in ’t reglement niet genoemde wateropper vlakten als ligplaats kan wijzen. 3. Tankschepen niet In een sleep mét ancere vaartuigen mogen gesleept worden. 4. Gesleepte tankschepen en tankschepen met eigen beweegkracht hun ligplaats zoo moeten kiezen, dat zU afgezonderd liggen vsn andere stilliggende vaartuigen. 5. Kleine vaartuigen des nachts niet mogen varen. Hiervan zijn uitgezonderd de veersche pen en de vaartuigen, die de verbinding met stilliggende vaartuigen onderhouden. 6. Op den Rijn tusschen Bingen en den mond van da Moezel vaartuigen met uitzondering van kleine vaartuigen zich niet mogen laten drijven. Het volgende is bepaald voor het rivlervak van den Rijn tusschen Mainz en stroom-K.M 644,5 boven het veer van Königswinter 1. Vlotten mogen zlcte niet laten drijven, 2. Van boven Rüdeshelm komende gesleepte vlotten moeten aan hef „Wasserstraszenamt Bingerbruck" (telefoon Bingen 2302) den dag en ongeveer het uur van hun aankomst te Rü- desheim uiterljjk den dag van tevoren opgeven Zij mogen Rüdeshelm alleen voorbijvaren, in dien zij daartoe uitdrukkelijk toestemming van het „Wasserstraszenamt Bingerbruck” hebben 3. De breedte van de vlotten mag onver schillig hoe de waterstanden zijn niet meei bedragen dan 35 M. De vlotten kunnen aan den linkeroever tus schen stroom-KM. 644,5 en 646,0 ten behoeve van de verdere vaart stroomafwaarts weer op nieuw worden samengesteld tot de grootst toe- gestane breedte van 63 M. Overtreding van het vorenstaande wordt ge straft overeenkomstig punt 4 van de verordening waarbij bovenvermeld reglement voor den Dult- schen Rijn Is ingevoerd. Verscheidene leden leidden de booger noemde gedachtenwisseling in met de vraag, waarom de voorzitter van den ministerraad en diens ambtgenooten door het aanvaarden van hun tegenwoordige functies de verantwoorde lijkheid op zich, "hebben genomen voor het feit, dat niet een poging is gedaan tot het fonheeren vah een kabinet, uitsluitend gevormd uit die po litieke groepen, die haar medewerking verleen den aan de aanneming van de motie-DeCkers. welke tot het aftreden van het vijfde ^kabinet- Colljn heeft geleid. Dat een kabinet, samenge steld als het huidige, thans met de bewlndvoe- ring is belast, betreurden deze leden. Eenige andere leoen wenschten bij hun be schouwingen over deze aangelegenheid voorop te stellen, dai, al bestonden bij hen tegen hel huidige kabinet ernstige bezwaren, ook hun houding ten opzichte van de regeering niet minder loyaal zou zijn dan voorheen. Deze le den herinnerden er aan. dat van hun zijde gaarne medewerking zou zijn verleend aan de samenstelling van een nationaal kabinet. Met de hierboven aan het woord zijnde leden waren zij van oordeel, dat na de huns inziens on-Nederlandsche wijze, waarop het vijfde ka- blnet-ColiJn was behandeld, allereerst door een Katholieken formateur een poging had moeten zijn gedaan, steunend op dezelfde meer derheid, waaraan de motie-Deckers haar suc ces dankte. Sommige leden noemden de in de boven weer gegeven betoogen tot uiting gebrachte opvat ting, dat allereerst gepoogd had moeten worden een kabinet te vormen, steunende op de Roomsch-Katholieken, de Sociaal-Democraten en de VrlJzlnnig-DemocraXen. onjuist. In de eerste plaats toch aldus deze leden be stonden behalve bij hen, die hun steun aan de motie-Deckers gaven, ook bij anderen bezwaren tegen de samenstelling van het vijfde kablnet- 'ColUn. In de tweede plaats verklaarden de woordvoerders der fracties, met wier steun de motie-Deckers werd aangenomen, aanstonds, dat zij een kabinet op „breede” of ,^oo breed mogelijke" basis wenschelyk achtten. Volkomen onjuist noemden de leden, hier aan het woord, de bewering, dat de meerderheid, welke zich voor de motie-Deckers uitsprak, zou zl)n tot stand gekomen na voorafgaand overleg. Dat de heer De Geer in de vorming van een kabinet op breede basis slaagde, achtten dese leden verheugend. Verscheidene andere leden, die evenmin kon den erkennen, dat de vorming van een kabinet, uitsluitend bestaande uit aanhangers van de politieke groepen, welke de aanvaarding van de motie-Deckers bewerkstelligden, de eenlg juiste oplossing was. stelden er niettemin prijs op. er op te wijzen, dat zij bereid waren geweest aan de vorming van een parlementair kabinet, in de eerste plaats steunende oo die groepen Rijk, maar het verzet van Engeland en Frankrijk scheen te groeien, zij het ook niet in gelijk tempo met den expansle- drang van Dultschland. Te München r werd het Duitsche lot van de Sudeten- Duitschers beslist en enkele maanden later viel het op ondeugdelijke garanties vertrouwende Tsjecho-Slowakije In drie stukken uiteen, welke alle op verschil lende wijze binnen het machtsgebied van Dultschland werden' gebracht. Ten aaqzien van de Tsjechen was de Mlfbeschikklngsflctie niet meer te hand haven, ook al werd de figuur van Hacha uitgespeeld als een weinig geloofwaardig redder van dien schijn. Ter rechtvaardl- ling van deze gewelddadige verovering werd de leuze van den „Lebensraum” naar voren geschoven. Terwijl voor de Sudeten-Duitschers het zelfbeschik kingsrecht nog opgeld moest doen, werd ditzelfde recht voor de Zuid- Tlrolers, die niet minder Dultsch lijn dan de Oostenrijkers waren, ter- *ille van de vriendschap met Mus solini verloochend. De Brenner-grens werd tot een eeuwig on veranderlijke verklaard, maar de Duce, het spel met de Duitsche minderheden ziende, nam het zekere voor het onzekere en stelde met goedvinden van den Führer de Zuld-Tlrolers voor de keuze ófwel te’ verhuizen naar het Zuiden en Italiaan te worden, ófwel naar Dultschland te Vertrekken. In het eerste gebied, dat door Dultschland niet te veroveren bleek, werd dus de eerste politieke volksverhul- *hig geforceerd ta strijd met de zoo luid verkondigde theorie van bloed en bodem. »5*®e methode had ook ten aanzien van Sudeten-Duitschers toegepast kunnen Waarde*ring werd In dit verband uitgespro ken voor de wijze, waarop de voormobillsatie, de mobilisatie en de concentratie waartoe, naar men meende, op zoo juiste tijdstippen werd besloten hebben plaats gehad, en voor den uitstekenden geest, welke bij het voltrek ken daarvan heeft geheerscht. Sterkend noemde men het, dat de vaste wil van regiering en volk, om, soo noodig, onze onafhankelijkheid tot het uiterste te verdedigen, mede epn krachtige uiting heeft gevonden in de gropte toewijding waarmede leger en vloot hun taak vervullen. e Saccharinetabletten NAARDEN” (110x zoeter dan suiker) verschaffen uitkomst bij suikerschaarschte er. dieet. Zeer^pordeelig in t gebruik. Laag in prtfs. Vraagt dit merk b(j Uw drogist of kruidenier N.V. CHElirtSCHE FABRIEK /fNAARDEN" Postbus 2 Bussuni Blijkens het Voorloopig Verslag der Tweede Kamer over de Rijks- begrooting 1940 verklaarde men, wat het buitenlandsch beleid betreft, in deze dagen van zoo bijzondere beteekenis, zonder eenige uitzon dering te kunnen instemmen met de door de regeering gevolgde zelfstan- digheidspolitiek en met de daarop gebaseerde handhaving van een strikte onzijdigheid in het uitgebro ken gewapende conflict. Gaarne wilde men hulde bren gen aan het orgaan, waaraan in de allervoornaamste plaats de zorg voor de handhaving onzer neutra liteit is toevertrouwd: De weer macht. Deze hulde geldt allen, van hoog tot laag, die van dat orgaan deel uitmaken. Zeker niet het minst geldt zü den mannen, die. opgeroe pen om in een der deelen van de worden, indien Tsjecho-Slowakije sterk als Italië zqji zijn geweest, Danzig en den Corridor, waarover vol gens vrijwillig verdrag ta tien jaar niet gesproken mocht worden, werd de be duimelde en elders waardeloos gemaakte troefkaart van het zelfbeschikkingsrecht der volkeren weer ter tafel gebracht. Het verzet van Engeland en Frankrijk was nu echter zoo sterk gegroeid en had ta een bondgenootschap met Polen zoo concre- ten vorm aangenomen, dat dit vraagstuk zonder oorlog in Duitschen zin niet meer op te lossen bleek. Hitler nam dit risico en smeedde de nieuwe as Berlljn-Moskou. Danzig werd gewonnen, de Corridor werd gewonnen en Polen werd vernietigd. Maar Stalin was niet van plan zich door Hitler al de Poolschc kaas van het brood te laten eten. Hij liet de helft van Polen voor zichzelf bezetten, zette Litauen, Estland, Letland en Finland onder druk en stuitte den Duitschen „DrStng nach Osten door zijn tegendrang „nach Westen’’. En nu, nu de ver- overingskans voor Dultschland verder Oostwaarts is verkeken, wordt weer hetzelfde spel, als met de Zuid- Tlrolers is gespeeld, op de Duitsche minderheden ta de Baltische landen toe gepast. Gedwongen volksverhuizing naar het Derde Rijk. Een eeuwenlange Duit sche invloed in de Baltische landen wordt daardoor met één slag geliquideerd en Stalin en zijn bolsjewisme krijgen daar de vrije hand, terwijl de voor hen zoo hinderlijke Duitsche minderheden worden opgeruimd. Uit de Rijksdagrede van Hitler valt op te maken, dat er nog meer ver huisd moet worden ta Oost-Europa, indien hij tenminste zijn zin of dat wat hij noodgedwongen als zijn zin moet voorstellen krijgt. Maar bij al dat ver huizen wordt het verhuizen van de Duitsche legermacht ta het Oosten naar het Westen steeds gevaarlijker voor Dultschland zelf- Uit deze recente ge schiedenis blijkt, dat het Derde Rijk desnoods met geweld in beslag neemt, wat het meent te kunnen krijgen, en eerst volksverhuizingen verordonneert, of daarin toestemt, wanneer het op ook zijns inziens onoverkomelijken tegen stand stuit. -j—uitschlands „Drang nach Osten" 1 heeft van den aanvang at zeer verre strekking gehad. Alfred Hugenberg, de Duitsch-natlonale leider, die In den beginne nog door Hitlev als medewerker werd geduld, brak poli tiek den nek, toen hij te Londen die verre strekktag ontijdig onthulde. Het eerst wendde Dultschland den blik naar Oostenrijk. Het stamverwante Oosten- rijksche volk, dat sinds Versailles in een permanente economische noodlijdend- heid verkeerde, te groot om te leven, maar niet groot genoeg om te sterven, werd met nazl-propaganda bewerkt om het gunstig te stemmen voor een vrij- willigen „Anschlusz”. Tben deze propa ganda niet voldoende effect sorteerde en een sterke tegenactie opriep, kwam er geweld aan te pas. Dr. Dollfuss viel door moordenaarshand, maar Mussolini, die toen nog Dollfuss’ vriend was en Hitler’s concurrent in Mldden-Europa, sond zijn zwarthemden naar den Bren ner. Dultschland deinsde terug. Nauwe lijks enkele jaren later werd het pleit om Oostenrijk met geweld beslecht. Schuschnigg, die met een volksstemming wilde bewijzen, dat de 'meerderheid van het Oostenrij ksche volk over zichzelf wenschte te beschikken, werd daarin ge dwarsboomd. De Duitsche troepen mar cheerden. Mussolini verzette zich dit keer niet. De Anschlusz was een feit geworden. e geschiedenis kent vele volks- I J verhuizingen, zoowel kleinere als grdbtere. Soms werden zij ver-* oorzaakt door droogte en hongersnood in bepaalde gebieden, door het vermin deren van de bestaansmogelijkheid of de levenskansen ta een bepaalde streek, wens ook door oorlogsgeweld en een epdringenden wereldveroveraar. De pnotste historische volksverhuizing is die geweest, welke veroorzaakt werd door den Azlatischen Hunnenleider Attila. Attila, die haar de legende verhaalt zlch- eelf zóó leelijk vond, dat hij geen spiegel in zijn nabijheid kon verdragen, dreef met zUn wilde en_ barbaarsche ruiterhor- den de volkeren als kudden Westwaarts Deze Hunnenhoofdman reeds zag ta de vele successen, oie hij op zijn veldtochten behaalde, een bewijs van de gunst des hemels en noemde zich den geesel Gods. De lnvloe<f van deze groote volksverhui zing is geweldig geweest en de sporen daarvan zijn tot op den huldigen dag .in Europa nog niet geheel* ultgewischt. Op het oogenblik -zijn er weer volksver huizingen aan de wanorde van den dag, volksverhuizingen, die naar hun aard, omvang en oorzaak ta geen verhouding aan tot de wereldschokkende volksver- luizing onder druk van de Hunnen, maar die toch voor het geestelijke en cultureele ■ven in Europa van verderstrekkende ’eekenls kunnen worden dan men ij wellicht vermoedt. voor kort maakte de „Drang nach 'Osten" van het nationaal-socialistische Dultschland gebruik van de leuze van het zelfbeschikkingsrecht der volkeren cm zijn machtsgebied, subsidiair zijn ^Lebensraum” uit te breiden. Zijn eerste terrein-winst of liever terrein-terugwtast behaalde het door den terugkeer van het Saargebied, welke op volkomen legale en Internationaal behoorlijke wijze verliep. Het volledig erkende en gewaarborgde zelfbeschikkingsrecht der Saarlanders leidde tot een overwinning en tot eco nomisch belangrijke winst voor Duitsch- land. Is het te verwonderen,' dat het dynamische Dultschland, dat zich toen nog niet sterk genoeg voelde om zijn wil aan anderen op te leggen, vag dit zelfbe schikkingsrecht der volkeren een leuze ging maken om ook minder toegankelijke poorten, ondanks het verbod van toe gang. te rammeien? i

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1939 | | pagina 13