De Tweede Kamer de over kabinetsvorming Poging tot doodslag D Instemming met onze zelf standigheidspolitiek VEROVEREN OF VERHUIZEN Nieuwe Rijnvaart- bepalingen OMt* rASPIRIF •dj HITTI N HET VRAAGSTUK VAN DE BREEDE BASIS MATROOS OVERBOORD Holde S UIKERSCHA ARSCHTE DONDERDAG 12 OCTOBER 1939 Financieel^ toestand de weermacht aan Tweede Kamer geeft haar meening Belastingambtenaar by een twist met een mee bedreigd Zakenverlof voor gemobiliseerden BUITEN-GEBRUIK-STELLING POSTZEGELS DE KLIPFONTEIN FINSCHE HOUTBOOT PRINS BERNHARD INSPEC TEERT DEPOT INFANTERIE AAAAAAAAAAAAA Luchtbescherming I l 3 blijkt, dat ge- van regeering var van meening. dit zorg een Dr. De goede geest onder de gemobi liseerden dient zooveel mogelyk bevorderd te worden liato- Jzalt- Waarschynluk zal binnenkort een begin worden gemaakt met het verleenen van za kenverlof aan gemobiliseerden. Voor de re geling van deze verloven wordt dezer da^en een speciaal bureau in werking gesteld. even Met Met deernis dacht men aan hen. die in de achter ons liggende weken bij de vervulling van hun militairen plicht het leven lieten. Ook achtten deze leden een speciale belastin; gewenscht op de winsten van bedrijven, welke door contlngenteeringen beschermd worden. De belastingplannen Met betrekking tot de nieuwe belastingplan nen, waarvan in de Mlllioenennota aan de Ka mer mededeeling is gedaan, meende men zich, in afwachting van de desbetreffende wetsont werpen, voorshands tot eenige opmerkingen van algemeenen aard te moeten bepalen. Vele leden zonden gaarne hebben gezien, dat het kabinet aan de Kamer tUdig, liefst onmiddellük na zijn optreden, mededeeling son hebben gedaan van hel program, waar op het werd gevormd en dat tol richtsnoer zal dienen voor de handelingen der regeering in den eentvolgenden HJd Dat de regeering de werkloosheidsbestrij ding krachtig wil doorzetten had vele le den verheugd. Van haar voornemens op dit gebied hadden zij met instemming kennis genomen. keer niet, geworden. In het kader van dese algemeene beschou wingen meende men een enkel woord te moe ten w(jden aan het zoo uiterst belangrijke vraagstuk van het behoud van den goeden geest in de weermacht Naar men meende, aal het in de eerste plaats noodig z(jn. te zorgen, dat de gemobiliseerden zooveel mo gelijk nuttigen arbeid verrichten. Nederlandsche marineschepen ondervinden zwaar weer Nadere mededeelingen gewenscht' over het Regeeringsprogram werking met de Soclaal-Democraten by voor baat af te wijzen. Eenige leden achtten het verschil tusachen het vierde kabinet-Coiyn en het kabinet-De Geer van weinig beteekenis. weermacht te 'dienen, veelal groote persoonlijke belangen voor het hoogste landsbelang hebben moeten doen wijken. deze gelegenheid nog twee andere punten van algemeenen aard ter sprake te brengen. Het eer ste daarvan was de wijze van samenstelling van de weermacht. Naar hun meening is thans de tijd gekomen om alle mannen, die tot medewer king aan de landsverdediging in staat zijn voor den militairen dienst op te leiden, onverschillig of zij daarvoor volgens de bestaande bepalingen in aanmerking komen of niet. Hoe langer de oorlog duurt aldus deze leden hoe grooter de kans, dat wjj onze neutraliteit met de wapens zullen moeten verdedigen, en hoe grooter dus de noodzakelijkheid, zoo sterk mogelijk te. zijn. Het tweede der genoemde punten betrof de hand having van de gedachte der volkseenheid in ons leger en in onze vloot. Die handhaving behoort naar de meening der hierbedoelde leden met energie te geschieden. Vooral dient naar hun oordeel in dit verband gewaakt te worden tegen het binnendringen van politiek in de gelederen. Een aantal leden bepleitten opnieuw op heffing van het bankgeheim, opdat, welke nieuwe belastingen ook worden Ingevoerd, zooveel mogelijk worde voorkomen, dat groo- te bedragen aan inkomsten en vermogen aan den fiscus onbekend blijven. behoort te vallen. Gaarne zouden verschillende leden zien, dat het ter zake uitgebrachte rapport ter vertrou- weljjke kennisneming aan de Staten-Generaal zou worden aangeboden. Gevraagd werd, of de 'regeering voornemens is, over deze aangelegenheid ook in Indlë ad vies in te winnen. Aan het voorioopig verslag van de Twee de Kamer over hoofdstuk I der Rljksbegroo- tlng 1940 (algemeene beschouwingen) ont- leenen wij nog het volgende: Van oordeel, dat in de huidige omstan digheden uitgebreide beschouwingen van algemeen polltiekcn aard ongewenscht zijn, achtten vele leden een korte gedachtenwis seling over het optreden en de samenstel ling van het tegenwoordige kabinet onver mijdelijk. Het m.s. Klipfontein, het nieuwe passagiers- en vrachtschip vt.n de N V. Vereenlgde Neder landsche Scheepvaartmaatschappij, dat kort voor het ultoreken van den oorlog zijn eerste reis in de Holland-Aïrika Lijn is begonnen, zal voorioopig rtlet naar Nederland terugkeeren. De N Rott. Crt. verneemt, dat het schip gaat varen in den Java-Paciiicdlenst, een scheep vaartlijn, welke onderhouden wordt door een combinatie, gevormd uit den Rotterdamschen Lloyd, de Stoomvaartmaatschappij Nederland en de Sllverlun. een Bngelsche maatschappij. Saccharlnetabletten NAARDEN" (IlOx zoeter dan suikert verschaffen uitkomst hij sulkerschaarwchte en dieet Zeer voordeelig in 't gebruik. Laag In prijs. Vraagt dit merk by Uw drogist of kruidenier N.V. CHEMISCHE FABRIEK NAARDEN" Postbus 2 - Bussum Hr. Ms. van Kinsbergen heeft, naar de regee- ringspersdlenst mededeelt, gemeld, dat deze bodem en Hr. Ms. O. 15 en O. 20. sedert het opg October JJ. verschenen bericht van den regee- nngspersd lenst, opnieuw met zeer slecht weer te kampen hebben gehad, zoodat het wederom gedurende eenigen tijd niet mogelljk was voor deze schepen bijeen te blijven. Gedurende dit bijzonder zware weer is de matroos derde kl. W. Ter Morshuizen van Hr. Ms. O. 20 door hooge zee ovej boord geslagen en in weerwil van de on dernomen redding.spogingerr> verdronken. De schepen zetten thans weer bjj gunstig weder de reis gezamenlijk voort. tegendrang nu de ver- Duitschland verder verkeken, met op dustrie eenerzljds en den - landbouw, waaruit de by de industrie betrokkenen worden gevoed, anderzijds. Eenige leden die herinnerden aan de be moeilijking van onzen handel van de zijde der oorlogvoerende mogendheden, gaven uiting aan hun hoop, dat de regeering ons recht op vrijen handel zal weten te verde digen. Daartoe zou wellicht samenwerking, niet alleen binnen de Oslo-groep, maar ook met alle overige neutrale staten, kunnen worden gezocht. Tenslotte werd nog de vraag gesteld, op welk bedrag de winst op den goudvoorraad van ae Nederlandsche Bank moet worden geschat, als het percentage van de depreciatie van den gulden b.v. op 20 wordt gesteld. De Finsche motorschoener Wellamo, welke Zondag, komende van Finland, in het Friese he zeegat lek is gestooten en door de reddingboot „Insullnde" van de Noord- en Zuldhollandsche ReddlngmaatschappU naar Oostmahom was gebracht, is Woensdagmorgen vandaar vertrok ken en tegen den avond in Delfzijl aangeko men. Het schip had een lading van 200 stan daard gezaagd hout aan boord, welke te Gro ningen zal worden gelost. Clearingkoeraen Koersen voor stortingen op 12 October 1939 tegen verplichtingen luidende in: Reichsmar- ken 75.60. Lires 9.55. Met ingang van 1 Januari a.s. worden buiten gebruik gesteld en derhalve voor frankeering waardeloos de navolgende zegeluitgiftende weldadigheklspostzegels (kinderzegels) uitgege ven in 1934; de herdenkingspostzegels 40-jarig regeeringsjubileum H. M. de Koningin; de Willibrord-herdenkingspostzegels en de spoor- wegpostzegels. Beperking van meeningsuiting Toezicht op banken De aandacht werd er op gevestigd, dat de déconfiture by Mendelssohns bank opnieuw de 'raag doet ryzcn. of het toezicht van de over heid op het bankwezen, in het bijzonder ten aanzien van de uitgifte van buitenlandvha leeningen in Nederland, wel voldoende is. Gaarne zouden sommige leden vernemen, o< naar de meening der regeering de Nederland sche bank met betrekking tot bovengenoemde instelling van voldoende dillgentle heeft blijk gegeven. Met klem werd ten slotte gevraagd, dat thans eindelijk een eind zal worden gemaakt aan den hoogst ongewenschten toestand, dat er geen overeenstemming Is tusachen de schryfwy» van de Nederlandsche taal, welke op de scho len wordt onderwezen, en die, welke in da of ficieel e stukken wordt gevolgd. Verscheidene leden vonden in de tot dus ver in deze paragraaf weergegeverf beschou wingen aanleiding er op te wijzen, dat de positie van strikt onzijdige, welke ons land in de huidige oorlogsomstandigheden in neemt, ook de noodzakelijkheid medebrengt van een zekere beperking van meenings uiting met betrekking tot den oorlog en de oorlogvoerenden Aan een zoodanige beperking nu ontbreekt het. naar deze leden opmerkten, In ernstige mate in bepaalde politieke kringen, wier pers In dit opzicht ergerlijk eenzijdige beschouwin gen bevat en uit wier midden men zich zelfs niet heeft ontzien, tegen een der bjj den oorlog betrokken mogendheden opruiende pamfletten te verspreiden. Naar het oordeel der hierbe doelde leden is het dringend gewenscht. dat van de zijde der overheid tegen uitingen vau dezen aard wordt opgetreden. Andere leden voegden hieraan nog toe, dat bjj herhaling, tot schade van de Nederlandsche zaak, de werkelijk neutrale gezindheid der regeering in verdenking wordt gebracht. Ook daartegen achtten zij maatregelen gewenscht. Dringend noodig noemden verscheidene leden het, jjat bjj de uitwerking van de be- lastlngplannen-de Geer, op het voetijzer van hetgeen te dien aanzien bjj het ont werp-De Wilde werd voorgesteld, ten volle ‘rekening zal worden gehouden met de be langen van het groote gezin. Prysstyging Veie leden Juichten de maatregelen toe. welke de regeering, met de ervaring van 1914 voor oogen, heeft getroffen teneinde de voedselvoorziening in goede banen te houden en ongemotiveerde prijsstijging op allerlei gebied tegen te gaan. Intusschen werd er van verschillende zijden op gewezen, dat. wU in dit opzicht de noodige redelijkheid worden in acht genomen, een voor zichtige aanpassing van prijzen aan den nieu wen toestand noodzakeljjk zal zijn. Verscheidene leden gaven als hun oordeel te kennen, dat de oorlogstoestand ons zal dwin gen verder te gaan In de richting van zelfvoor ziening, d.wa. in de richting van het bevorde ren van het noodige evenwicht tusschen de la in afwachting van de mededeelingen. welke ter zake van haar beleid door de re geering zullen worden gedaan, meenden verscheidene leden er op te moeten wijzen, dat in de huidige omstandigheden elk kabi net allereerst wordt gesteld voor een twee ledige taak, bestaande uit de zorg voor ue handhaving van ons nationale best as n en uit de bestrijding van den geesel der werk loosheid. Behalve aan de zorg voor nuttigen arbeid zal ook aan die voor gepaste middelen tot ontwik keling en ontspanning bjj voortduring de noo dige aandacht moeten worden geschonken. Met groote belangstelling had men in dit verband kennis genomen van verschillende maatregelen welke in dezen reeds zijn genomen en van de totstandkoming van een orgaan, dat zich ten doel stelt de noodige ordening te brengen in het geen in dit opzicht zoowel van de overheid als van het particulier initiatief uitgaat. Voorts achtten eenige leden bet gewenscht, bu Verkorting van den werktjjd als middel tot arbeidsspreidlng bleven verscheidene leden voor.,, bedrijfstakken met groote werkloosheid wen- schelijk achten. Naar eerst thans bekend wordt, is Dinsdag avond te Born (L.) een twist ontstaan tusschen een belastingambtenaar en zekeren C. De belastingambtenaar W die met een zoon van C. ongenoegen had. hetwelk uitliep op een procesverbaal tegen den jongeman, begaf zich Dinsdagavond voor dienstzaken naar het huis van C. In diens woning ontstond een hevige twist, tusschen C. en den belastingambtenaar, waarbij eerstgenoemde een mes trok om den ambtenaar te Ijjf te gaan. Deze haalde echter zijn revolver te voorschijn en hield daarmede zijn tegenstander op gepasten afstand. Met de revolver in de hand liep de belastingambte naar achteruit om daarop het huis van C. te verlaten en een politieman te waarschuwen. Deze ging kort daarna tot de arrestatie van C. over wegens poging tot doodslag. De man zal ter beschikking worden gesteld van den officier van justitie te Maastricht. Waardeering werd in dit verband uitgespro ken voor de wjjze, waarop de voormobilisatie, de mobilisatie en de concentratie waartoe, naar men meende, op zoo juiste tijdstippen werd besloten hebben plaats gehad, en voor den uitstekenden geest, welke by het voltrek ken daarvan heeft geheersent. Sterkend noemde men het, dat de vaste wil van regeering en volk, om, zoo noodig. onze onafhankelijkheid tot het uiterste te verdedigen, mede een krachtige uiting heeft gevonden in de groote toewijding waarmeoe leger en vloot hun taak vervullen. Z. K. H. Prins Bernhard heeft Woensdag morgen namens H. M. de Koningin in gezel schap van zyn waarnemenden adjudant, ma joor H. J. Phalf. eenige legerlngsplaatsen en oefeningsterreinen van een depot der infante rie te ‘s-Gravenhage in oogenschouw genomen. WRIGLEY’S PJL stelt U la staat tw krachtsinspanning te verdubbe len. het verhoogt Vw uithoudings vermogen ea houdt t frlsch. ■saw do verkwikkende r.K. as elkéa smal- tüd’ sterkt Uw leiawea ea bewerdert de »HHverteri>g. Beveadiee helpt P.K. Uw taadea tehees, gaaf ea «terk te koude*. Doktere* ea taadartoe* beeelea het aa*. Keept vaadaag aeg eakele pakjes ea headt er steeds eea paar bU de baad. M F'bU ewer gooinig gM5 uitschlands „Drang nach Osteri" heeft van den aanvang af zeer verre strekking gehad. Alfred Hugènberg, de Duitsch-natlonale leider, die in den beginne nog door Hitle» als medewerker werd geduld, brak poli tiek dén nek, toen hij te Londen die Verre strekking ontijdig onthulde. Het sent wendde Duitschland den blik naar Oostenrijk. Het stamverwante Oosten- hjksche volk, dat sinds Versailles in een permanente economische noodlijdend- held verkeerde, te groot om te leven, maar niet groot genoeg óm te sterven, werd met nazi-propaganda bewerkt tom het gunstig te stemmen voor een vrij- willigen „Anschlusz”. Toen deze propa ganda niet voldoende effect sortegide en een sterke tegenactie opriep, kwam er geweld aan te pas. Dr. Dollfuss viel door moordenaarshand, maar Mussolini, die toen nog Dollfuss’ vriend was en Hitler’s concurrent in Midden-Europa, zond zijn zwarthemden naar den Bren ner. Duitschland deinsde terug. Nauwe lijks enkele jaren later werd het pielt om Oostenrijk met geweld beslecht. Schuschnigg, die met een volksstemming wilde bewijzen, dat de meerderheid van het Oostenrljksche volk over zichzelf wenschte te beschikken, werd daarin ge dwarsboomd. De Duitsche troepen mar cheerden. Mussolini verzette zich De Anschlusz was een feit De minister van Waterstaat deelt mede, dat blijkens aankondiging van den opperpresident der RUnprovlncie van 2 Oct. 1939 op grond van par. 101 van het voor den Duitschen Ryn gel dende Reglement van Politie is bepaald, dat de volgende ligplaatsen op de reede van Duisburg- Ruhrort worden opgeheven: Aan den linker oever, die van KM. 777.10 tot K.M 777,60; aan den rechter oever die van K M. 777,60 tot K M 777.90. 1. In deze wateroppervlakten is het verboden stil te liggen. 2. De ambtenaren van de rivier- en scheep- vaartpolitle kunnen de vermelde ligplaatsen ook anders dan volgens de in dat reglement vervatte regeling verdeelen en laten innemen of ook an dere in ’t reglement niet genoemde wateropper vlakten als ligplaats aanwyzen. 3. Tankschepen niet in een sleep met ancere vaartuigen mogen gesleept worden: 4. Gesleepte tankschepen en tankschepen met ckjen beweegkracht hun ligplaats zoo moeten kiezen, dat zy afgezonderd liggen van andere stilliggende vaartuigen. 5. Kleine vaartuigen des nachts niet moger varen Hiervan zijn uitgezonderd de veersche pen en de vaartuigen, die de verbindii^ met stilliggende vaartuigen onderhouden. 6. Op den Ryn tusschen Bingen en den mond van de Moezel vaartuigen met uitzondering van kleine vaartuigen zich niet mogen laten drijven. Het volgende is bepaald voor het rivlervsk van den Ryn tusschen Mainz en stroom-K.M 644.5 boven het veer van Könlgswinter: 1. Vlotten mogen zich niet laten dryven. 2. Van boven Rüdeshelm komende gesleepte vlotten moeten aan het „Wasserstraszenamt Blngerbruck" (telefoon Blngen 2302) den dag en ongeveer het uur van hun aankomst te Rü- deshelm ulteriyk den dag van tevoren opgeven Zy mogen Rüdeshelm alleen voorbyvaren, In dien zy daartoe ultdrukkeiyk toestemming van het „Wasserstraszenamt Blngerbruck’ hebber. 3. De breedte van de vlotten mag onver schillig hoe de waterstanden zijn niet meci bedragen dan 35 M. De vlotten kunnen aan den linkeroever tus schen stroom-K M. 6445 en 645,0 ten behoeve van de verdere vaart stroomafwaarts weer op nieuw worden samengesteld tot de grootst toe- gestane breedte van 63 M. Overtreding van het vorenstaande wordt ge straft overeenkomstig punt 4 van de verordening waarby bovenvermeld reglement voor den Duit schen Rijn is ingevoerd. Met den algemeenen opzet van het flnan- cleele beleid dér regeering, geiyk die in de mll- Uoenennota tot uiting komt, verklaarden zeer vele leden zich te kunnen vereenigen. al maak te een aantal hunner daarby verwijzend naar hetgeen zy ter zake reeds eerder hadden ge zegd. het voorbehoud, dat zy zich niet zouden kunnen vereenigen met een zóó strikte opvat ting van dat beleid, dat elke nieuwe maatregel buiten het gebied der defensie en der werkloos- heldsbestryding. welke uitgaven met zich zou brengen van hoe groot belang die maatregel overigens ook zou mogen zyn alleen op grond van financieele bezwaren zou worden afgewe zen. Vele andere der in den aanhef van deze paragraaf bedoelde leden, met de regeering van oordeel, dat de financieele toestand als een zeer moeiiyke moet worden be schouwd. meenden er de aandacht op te moe ten vestigen, dat het toch wel in het by- zonder de oorlogsomstandighéden zyn. waar aan de ernst van dien toestand is te wy- ten. Afgezien van die omstandigheden, welke ons o.a stellen voor het probleem van de financiering van vele en kostbare bijzondere maatregelen, mag de financieele positie van ons land, zooals die zich sinds 1936 heeft ontwikkeld, geenszins tot pessi misme leiden Ook achtten deze leden in denzelfden ge dachtengang de vraag gewettigd, of niet ten onrechte den lezer van de Mlllioenennota een „torenhooge" staatsschuld als ernstig gevaar >s voorgehouoen. Deze beschouwing vond tegenspraak by ver scheidene andere leden, die meenden, dat ui de Mlllioenennota volkomen terecht een mln of meer -sombere toon is aangeslagen. Eenige leden verklaarden in het financieele beleid der regeering geen vertrouwen te kunnen hebben. Andere leden, die op grond van de door de gegeven cijfers meenden te moeten aannemen, dat de positie met betrekking tot de 'lottende schuld niet zoo ongunstig is als naar aanleiding van de medeoeelingen van den h»er Coiyn wel is verondersteld, verklaarden het in- tusschen te betreuren, dat niet eerder toen nog een lagere rente gold een groot deel van oie schuld is geconsolideerd. Het vcornemen tot het opnieuw instellen van een leenlngsfonds ter financiering vgn uit de huidige byzonder* omstandigheden voortvloeiende uitgaven vond vrywel alge meene instemming. Gaarne zou men voorts vernemen, welke in komsten aan het hier bedoelde fonds zyn toe gedacht. Van verschillende zyden werd de hoop uit gesproken. dat de aangekondigde oorlogswinst- belasting zoo spoedig mogelijk tot stand ge bracht zal worden. Wat de dekking der defenxie-uitgaven betreft ware, naar verscheidene leden opmerkten, ook te denken aan een kapitaalhefftng en aan een verhooging van de successiebelasting. Zeer vele leden noemden een verbetering van de leerlingenschaal, waardoor ook een einde zou komen aan het onrecht, dat thans begaan wordt tegen de kweekeUngoa met akte, dringend noodig. Een aantal leden sprak het vertrouwen uit, dat een staatscommissie zal worden belast met de bestudeering van de Inschakeling van de kleine zelfstandigen in de sociale verzekering. Maritieme defensie van Indie Wat aangaat de maritieme defensie van Nederlandsch-Indlé. verklaarde men het te waardeeren, dat voorzichtigheid wordt be tracht ten aanzien van de ernstige beslis sing. welke in dit opaicht staat te worden genomen. Intusschen waren vele leden dat die beslissing thans zoo spoedig mogelijk e geschiedenis kent vele volks- J verhuizingen, ixxiwel kleinere als grootere. Soms werden zij ver oorzaakt door droogte en hongersnood In bepaalde gebieden, door het vermin deren van de bestaansmogelijkheid of de levenskansen in een bepaalde streek, soms ook door oorlogsgeweld en opdringenden wereldveroveraar grootste historische volksverhuizing Verscheidene leden leidden de hooger noemde gedachtenwisseling In met de vraag, waarom de voorzitter van den ministerraad en diens ambtgenooten door het aanvaarden van hun tegenwoordige functies de verantwoorde- lykheld op zich hebben genomen voor het feit dat niet een poging is gedaan tot het formeeren van een kabinet, uitsluitend gevormd uit die po litieke groepen, die haar medewerking verleen den aan de aanneming van de motie-Deckers. welke tot het aftreden van het vyfde kabinet- Coiyn heeft geleld. Dat een kabinet, samenge steld als het huidige, thans met de bewindvoe- ring is belast, betreurden deze leden. Eenige andere leoen wenschten by nun be schouwingen over deze aangelegenheid voorop te stellen, dat, al bestonden by hen tegen hei huidige kabinet ernstige bezwaren, ook hun, houding ten opzichte van de regeering niet minder loyaal zou zyn dan voorheen. Deze le den herinnerden er aan. dat van hun zyde gaarne medewerking zou zyn verleend aan de samenstelling van een nationaal kabinet. Met de hierboven aan het woord zijnde leden waren zy van oordeel, dat na de huns inziens on-Nederlandsche wijze, waarop het vyfde sa- blnet-Ooiyn was behandeld, allereerst door een Katholieken formateur een poging had moeten zyn gedaan, steunend op dezelfde meer derheid. waaraan de motie-Deckers haar suc ces dankte. Sommige leden noemden de in de boven weer gegeven betoogen tot uiting gebrachte opvat ting, dat allereerst gepoogd had moeten worden een kabinet te vormen, steunende op de Roomsch-Katholieken, de Soclaal-Democraten en de Vryzinnlg-Democraten, onjuist. In de eerste plaats /och aldus deze leden be stonden behalve by hen, die hun steun aan de ihotie-Deckers gaven, ook by anderen bezwaren tegen de samenstelling van het vyfde kablnet- Coiyn. In de tweede plaats verklaarden de woordvoerders der fracties, met wier steun de motie-Deckers werd aangenomen, aanstonds, dat zy een kabinet op „breede" of .^oo breed mogeiyke" basis wenschelyk achtten. Volkomen onjuist noemden de leden, hier aan bet woord, de bewering, dat de meerderheid, welke zich voor de motie-Deckers uitsprak, zou zijn tot stand gekomen na voorafgaand overleg. Dat de heer De Geer in de vorming van een kabinet op breede basis slaagde, achtten deze leden verheugend. Verscheidene andere leden, die evenmin kon den erkennen, dat de vorming van een kabinet, uitsluitend bestaande uit aanhangers van de politieke groepen, welke de aanvaarding van de motie-Deckers bewerkstelligden, de eenig juiste oplossing was. stelden er niettemin prys op. er op te wyzen. dat zy bereid waren geweest aan de vorming van een parlementair kabinet, in de eerste plaats steunende op die groepen mede te werken. Dat voör t eerst ook Soclaal-Democraten uan de regeering deelnemen, achtten zy voor een gezond staatkundig leven in Nederland groote beteekenis. Weder andere leden achtten het bepaaldelyk engewenscht vooral in dezen tyd samsn- een De is die geweest, welke veroorzaakt werd door den Azlatischen Hunnenleider Attila. Attila, die naar de legende verhaalt zlch- self zóó leelijk vond, dat hij geen spiegel in zijn nabijheid kon verdragen, dreef met zijn wilde en barbaarsche ruiterhor- den de volkeren als kudden Westwaarts Deze Hunnenhoofdman reeds zag in de vele successen, die hij op zijn veldtochten behaalde, een bewijs van de gunst des banels en noemde zich den geesel Gods. De invloed van deze groote volksverhui- ang is geweldig geweest en' de sporen daarvan zijn tot op den huldigen dag in Europa nog -niet geheel uitgewlscht. Op het oogenbllk zijn er weer volksver huizingen aan de wanorde van den dag, volksverhuizingen, die naar hun aard, omvang en oorzaak in geen verhouding staan tot de wereldschokkende volksver huizing onder druk van de Hunnen, maar die toch voor het geestelijke en cultureele even in Europa van verderstrekkende Lteekenis kunpen worden dan men Kans wellicht vermoedt. '/Tot voor kort maakte de „Drang nach Jjsten'' van het nalionaal-sociaiistische Duitschland gebruik van de leuze van het zelfbeschikkingsrecht der volkeren om zijn machtsgebied, subsidiair zijn jtebensraum’’ uit te breiden. Zijn eerste terrein-winst of liever terrein-terugwinst behaalde het door den terugkeer van het Saaigebled, welke op volkomen legale en internationaal behoorlijke wijze verliep. Het volledig erkende en gewaarborgde zelfbeschikkingsrecht der Saarlanders leidde tot een overwinning en tot. eco nomisch belangrijke winst voor Duitsch land. Is het te verwonderen, dat het dynamische Duitschland, dat zich toen nog niet sterk genoeg voelde om zijn wil aan anderen op te leggen, van dit zelfbe schikkingsrecht der volkeren een leuze ging maken om ook minder toegankelijke poorten, ondanks het verbod van toe gang. te rammeien? Uit de mlllioenennota biykt. dat dit door de huidige ministers ook aldus wordt gezien Financieel beleid X T u kwamen de Sudeten-Dultschers aan de beurt, die volgens de nazl- propaganda onduldbare kwellin gen van de zijde der Tsjechen moesten verduren. De Sudeten-Dultschers onder Henlein wilden terug naar het Duitsche Rijk,’ maar het verzet van Engeland en Frankrijk scheen te groeien, zij het ook niet lif gelijk tempo met den expansie drang van Duitschland. Te München - *erd het Duitsche lot van de Sudeten- Dultschers beslist en enkele maanden l#.t»r viel het op ondeugdelijke garanties vertrouwende Tsjecho-Slowakije in drie stukken uiteen, welke alle op verschil lende wijze binnen het machtsgebied van Duitschland werden gebracht. Ten aanzien van de Tsjechen was de zelfbeschlkkingsfictie niet meer te hand haven, ook al werd de figuur van Hacha uitgespeeld als een weinig geloof waardig redder van dien schijn. Ter rechtvaardi ging van deze gewelddadige verovering *erd de leuze van den „Lebensraum” naar voren geschoven. Terwijl voor de Sudeten-Dultschers het zelfbeschik kingsrecht nog opgeld moest doen, *erd ditzelfde recht voor de Zuid- Tlrolers, die niet minder Duitsch zijn dan de Oostenrijkers waren, ter- •ihe van de vriendschap met Mus solini verloochend. De Brenner-grens *«rd tot een eeuwig pnvertmderlijke Wrklaard, maar de Duce, het spel met de Duitsche minderheden ziende, nam het zekere voor het onzekere en stelde ®*t goedvinden van den Führer de Zuid-Tirolers voor de keuze ófwel te verhuizen naar het Zuiden en Italiaan te worden, ófwel naar Duitschland te vertrekken. In het eerste gebied, dat door Duitschland niet te veroveren bleek, werd dus de eerste politieke volksverhui- •hig geforceerd In strijd met de zoo luid *fkondigde theorie van bloed en bodem. methode had ook ten aanzien van fc Budeten-Duitachers toegepast kunnen Opnieuw werd de aangelegenheid van de maatregelen ten behoeve der lucht bescherming ter sprake gebracht. Verscheidene leden meenden met niet ge noeg nadruk te kunnen herhalen, dat hes Ryk nalatig is gebleven in de beschutting van het publiek tegen eventueele luchtaan vallen. welke volgens de Luchtbeschermlngs- wet en volgens de op het desbetreffende ontwerp gegeven toelichting Rykszaak sou xyn Eenige leden gaven In dit verband nog als hun oordeel te kennen, dat, evenals zulks in Engeland geschiedt, hier te lande aan teder van staatswege een gasmlsker behoort t* worden verstrekt. Ook met betrekking tot den afweer van lucht aanvallen schiet, naar werd opgemerkt, het Rlik In zorg te kort. Blijkens het Voorioopig Verslag der Tweede Kamer over de Rijka- begrooting 1940 verklaarde men, wat het buitenlandsch beleid betreft, in deze dagen van zoo bijzondere beteekenis, zonder eenige uitzon dering te kunnen instemmen met de door de regeering gevolgde zelfstan- digheidspolitiek en met de daarop gebaseerde handhaving van een strikte onzijdigheid in hel uitgebro ken gewapende conflict. Gaarne wilde men hulde bren gen aan het orgaan, waaraan in de allervoornaamste plaats de voor de handhaving onzer neutra liteit ia toevertrouwd: De weer macht. Deze hulde geldt allen, van hoog tot laag, die van dat orgaan deel uitmaken. Zeker niet het minst geldt zij den mannen, die, opgeroe pen om in een der deejen van de worden, indien Tsjecho-Slowakije sterk als Italië zou zijn geweest. Danzig en den Corridor, waarover vol gens vrijwillig verdrag in tien jaar niet gesproken mocht worden, werd de be duimelde en elders waardeloos gemaakte troefkaart van het zelfbeschikkingsrecht der volkeren weer ter tafel gebracht. Het verzet van Engeland en Frankrijk was nu echter zoo sterk gegroeid en had in een bondgenootschap met Polen zoo concre- ten vorm aangenomen, dat dit vraagstuk zonder oorlog in Duitschen zin niet meer op te lossen bleek. Hitler nam dit risico en smeedde de nieuwe as Berlijn-Moskou. Danzig werd gewonnen, de Corridor werd gewonnen en Polen werd vernietigd. Maar Stalin was niet van plan zich door Hitler al de Poolschc kaas van het brood te laten eten. Hij liet de helft van Polen \oor zichzelf bezetten, zette Litauen, Estland, Letland en Finland ender druk en stuitte den Duitschen „Drang nach Osten" door zijn „nach Westen". En nu, overingskans voor Oostwaarts is verkeken, wordt weer hetzelfde spel, als met ds Zuid- Tirolers is gespeeld, op de Duitsche minderheden in de Baltische landen toe gepast. Gedwongen volksverhuizing naar het Derde Rijk. Een eeuwenlange Duit sche invloed in de Baltische landen wordt daardoor met één slag geliquideerd en Stalin en zijn bolsjewisme krijgen daar de vrije hand, terwijl de voor hen zoo hinderlijke Duitsche minderheden worden opgeruimd. Uit de Rijksdagrede van Hitler valt op te maken, dat er nog meer ver huisd moet worden in Oost-Europa, indien hij tenminste zijn zin of dat wat hij noodgedwongen als zijn zin moet voorstellen krijgt. Maar bij al dat ver huizen wordt het verhuizen van de Duitsche legermacht in het Oosten naar het Westen steeds gevaarlijker voor Duitschland zelf. Uit deze recente ge schiedenis blijkt, dat het Derde Rijk desnoods met geweld in beslag neemt, wat het meent te kunnen krijgen, en eerst volksverhuizingen verordonneert, of daarin toestemt, wanneer het op ook zijns inziens onoverkomelijken tegen stand stuit.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Noord-Hollandsch Dagblad : ons blad | 1939 | | pagina 5