De Tweede Kamer
de
over
kabinetsvorming
Poging tot doodslag
D
Instemming met onze zelf
standigheidspolitiek
VEROVEREN OF VERHUIZEN
Nieuwe Rijnvaart-
bepalingen
OMt*
rASPIRIF
•dj HITTI N
HET VRAAGSTUK VAN
DE BREEDE BASIS
MATROOS OVERBOORD
Holde
S UIKERSCHA ARSCHTE
DONDERDAG 12 OCTOBER 1939
Financieel^ toestand
de weermacht
aan
Tweede Kamer geeft
haar meening
Belastingambtenaar by een twist
met een mee bedreigd
Zakenverlof voor
gemobiliseerden
BUITEN-GEBRUIK-STELLING
POSTZEGELS
DE KLIPFONTEIN
FINSCHE HOUTBOOT
PRINS BERNHARD INSPEC
TEERT DEPOT INFANTERIE
AAAAAAAAAAAAA
Luchtbescherming
I
l 3
blijkt, dat
ge-
van
regeering
var
van meening.
dit
zorg
een
Dr.
De goede geest onder de gemobi
liseerden dient zooveel mogelyk
bevorderd te worden
liato-
Jzalt-
Waarschynluk zal binnenkort een begin
worden gemaakt met het verleenen van za
kenverlof aan gemobiliseerden. Voor de re
geling van deze verloven wordt dezer da^en
een speciaal bureau in werking gesteld.
even
Met
Met deernis dacht men aan hen. die in de
achter ons liggende weken bij de vervulling
van hun militairen plicht het leven lieten.
Ook achtten deze leden een speciale belastin;
gewenscht op de winsten van bedrijven, welke
door contlngenteeringen beschermd worden.
De belastingplannen
Met betrekking tot de nieuwe belastingplan
nen, waarvan in de Mlllioenennota aan de Ka
mer mededeeling is gedaan, meende men zich,
in afwachting van de desbetreffende wetsont
werpen, voorshands tot eenige opmerkingen van
algemeenen aard te moeten bepalen.
Vele leden zonden gaarne hebben gezien,
dat het kabinet aan de Kamer tUdig, liefst
onmiddellük na zijn optreden, mededeeling
son hebben gedaan van hel program, waar
op het werd gevormd en dat tol richtsnoer
zal dienen voor de handelingen der regeering
in den eentvolgenden HJd
Dat de regeering de werkloosheidsbestrij
ding krachtig wil doorzetten had vele le
den verheugd. Van haar voornemens op dit
gebied hadden zij met instemming kennis
genomen.
keer niet,
geworden.
In het kader van dese algemeene beschou
wingen meende men een enkel woord te moe
ten w(jden aan het zoo uiterst belangrijke
vraagstuk van het behoud van den goeden
geest in de weermacht Naar men meende,
aal het in de eerste plaats noodig z(jn. te
zorgen, dat de gemobiliseerden zooveel mo
gelijk nuttigen arbeid verrichten.
Nederlandsche marineschepen
ondervinden zwaar weer
Nadere mededeelingen gewenscht'
over het Regeeringsprogram
werking met de Soclaal-Democraten by voor
baat af te wijzen.
Eenige leden achtten het verschil tusachen
het vierde kabinet-Coiyn en het kabinet-De
Geer van weinig beteekenis.
weermacht te 'dienen, veelal groote
persoonlijke belangen voor het
hoogste landsbelang hebben moeten
doen wijken.
deze gelegenheid nog twee andere punten van
algemeenen aard ter sprake te brengen. Het eer
ste daarvan was de wijze van samenstelling van
de weermacht. Naar hun meening is thans de
tijd gekomen om alle mannen, die tot medewer
king aan de landsverdediging in staat zijn voor
den militairen dienst op te leiden, onverschillig
of zij daarvoor volgens de bestaande bepalingen
in aanmerking komen of niet. Hoe langer de
oorlog duurt aldus deze leden hoe grooter
de kans, dat wjj onze neutraliteit met de wapens
zullen moeten verdedigen, en hoe grooter dus de
noodzakelijkheid, zoo sterk mogelijk te. zijn. Het
tweede der genoemde punten betrof de hand
having van de gedachte der volkseenheid in ons
leger en in onze vloot. Die handhaving behoort
naar de meening der hierbedoelde leden met
energie te geschieden. Vooral dient naar hun
oordeel in dit verband gewaakt te worden tegen
het binnendringen van politiek in de gelederen.
Een aantal leden bepleitten opnieuw op
heffing van het bankgeheim, opdat, welke
nieuwe belastingen ook worden Ingevoerd,
zooveel mogelijk worde voorkomen, dat groo-
te bedragen aan inkomsten en vermogen
aan den fiscus onbekend blijven.
behoort te vallen.
Gaarne zouden verschillende leden zien, dat
het ter zake uitgebrachte rapport ter vertrou-
weljjke kennisneming aan de Staten-Generaal
zou worden aangeboden.
Gevraagd werd, of de 'regeering voornemens
is, over deze aangelegenheid ook in Indlë ad
vies in te winnen.
Aan het voorioopig verslag van de Twee
de Kamer over hoofdstuk I der Rljksbegroo-
tlng 1940 (algemeene beschouwingen) ont-
leenen wij nog het volgende:
Van oordeel, dat in de huidige omstan
digheden uitgebreide beschouwingen van
algemeen polltiekcn aard ongewenscht zijn,
achtten vele leden een korte gedachtenwis
seling over het optreden en de samenstel
ling van het tegenwoordige kabinet onver
mijdelijk.
Het m.s. Klipfontein, het nieuwe passagiers-
en vrachtschip vt.n de N V. Vereenlgde Neder
landsche Scheepvaartmaatschappij, dat kort
voor het ultoreken van den oorlog zijn eerste
reis in de Holland-Aïrika Lijn is begonnen, zal
voorioopig rtlet naar Nederland terugkeeren.
De N Rott. Crt. verneemt, dat het schip gaat
varen in den Java-Paciiicdlenst, een scheep
vaartlijn, welke onderhouden wordt door een
combinatie, gevormd uit den Rotterdamschen
Lloyd, de Stoomvaartmaatschappij Nederland
en de Sllverlun. een Bngelsche maatschappij.
Saccharlnetabletten NAARDEN" (IlOx zoeter dan suikert verschaffen uitkomst hij sulkerschaarwchte
en dieet Zeer voordeelig in 't gebruik. Laag In prijs. Vraagt dit merk by Uw drogist of kruidenier
N.V. CHEMISCHE FABRIEK NAARDEN" Postbus 2 - Bussum
Hr. Ms. van Kinsbergen heeft, naar de regee-
ringspersdlenst mededeelt, gemeld, dat deze
bodem en Hr. Ms. O. 15 en O. 20. sedert het opg
October JJ. verschenen bericht van den regee-
nngspersd lenst, opnieuw met zeer slecht weer
te kampen hebben gehad, zoodat het wederom
gedurende eenigen tijd niet mogelljk was voor
deze schepen bijeen te blijven. Gedurende dit
bijzonder zware weer is de matroos derde kl. W.
Ter Morshuizen van Hr. Ms. O. 20 door hooge zee
ovej boord geslagen en in weerwil van de on
dernomen redding.spogingerr> verdronken. De
schepen zetten thans weer bjj gunstig weder
de reis gezamenlijk voort.
tegendrang
nu de ver-
Duitschland verder
verkeken,
met
op
dustrie eenerzljds en den - landbouw, waaruit
de by de industrie betrokkenen worden gevoed,
anderzijds.
Eenige leden die herinnerden aan de be
moeilijking van onzen handel van de zijde
der oorlogvoerende mogendheden, gaven
uiting aan hun hoop, dat de regeering ons
recht op vrijen handel zal weten te verde
digen. Daartoe zou wellicht samenwerking,
niet alleen binnen de Oslo-groep, maar ook
met alle overige neutrale staten, kunnen
worden gezocht.
Tenslotte werd nog de vraag gesteld, op welk
bedrag de winst op den goudvoorraad van ae
Nederlandsche Bank moet worden geschat, als
het percentage van de depreciatie van den
gulden b.v. op 20 wordt gesteld.
De Finsche motorschoener Wellamo, welke
Zondag, komende van Finland, in het Friese he
zeegat lek is gestooten en door de reddingboot
„Insullnde" van de Noord- en Zuldhollandsche
ReddlngmaatschappU naar Oostmahom was
gebracht, is Woensdagmorgen vandaar vertrok
ken en tegen den avond in Delfzijl aangeko
men. Het schip had een lading van 200 stan
daard gezaagd hout aan boord, welke te Gro
ningen zal worden gelost.
Clearingkoeraen
Koersen voor stortingen op 12 October 1939
tegen verplichtingen luidende in: Reichsmar-
ken 75.60. Lires 9.55.
Met ingang van 1 Januari a.s. worden buiten
gebruik gesteld en derhalve voor frankeering
waardeloos de navolgende zegeluitgiftende
weldadigheklspostzegels (kinderzegels) uitgege
ven in 1934; de herdenkingspostzegels 40-jarig
regeeringsjubileum H. M. de Koningin; de
Willibrord-herdenkingspostzegels en de spoor-
wegpostzegels.
Beperking van meeningsuiting
Toezicht op banken
De aandacht werd er op gevestigd, dat de
déconfiture by Mendelssohns bank opnieuw de
'raag doet ryzcn. of het toezicht van de over
heid op het bankwezen, in het bijzonder ten
aanzien van de uitgifte van buitenlandvha
leeningen in Nederland, wel voldoende is.
Gaarne zouden sommige leden vernemen, o<
naar de meening der regeering de Nederland
sche bank met betrekking tot bovengenoemde
instelling van voldoende dillgentle heeft blijk
gegeven.
Met klem werd ten slotte gevraagd, dat thans
eindelijk een eind zal worden gemaakt aan den
hoogst ongewenschten toestand, dat er geen
overeenstemming Is tusachen de schryfwy»
van de Nederlandsche taal, welke op de scho
len wordt onderwezen, en die, welke in da of
ficieel e stukken wordt gevolgd.
Verscheidene leden vonden in de tot dus
ver in deze paragraaf weergegeverf beschou
wingen aanleiding er op te wijzen, dat de
positie van strikt onzijdige, welke ons land
in de huidige oorlogsomstandigheden in
neemt, ook de noodzakelijkheid medebrengt
van een zekere beperking van meenings
uiting met betrekking tot den oorlog en de
oorlogvoerenden
Aan een zoodanige beperking nu ontbreekt
het. naar deze leden opmerkten, In ernstige
mate in bepaalde politieke kringen, wier pers
In dit opzicht ergerlijk eenzijdige beschouwin
gen bevat en uit wier midden men zich zelfs
niet heeft ontzien, tegen een der bjj den oorlog
betrokken mogendheden opruiende pamfletten
te verspreiden. Naar het oordeel der hierbe
doelde leden is het dringend gewenscht. dat
van de zijde der overheid tegen uitingen vau
dezen aard wordt opgetreden.
Andere leden voegden hieraan nog toe, dat
bjj herhaling, tot schade van de Nederlandsche
zaak, de werkelijk neutrale gezindheid der
regeering in verdenking wordt gebracht. Ook
daartegen achtten zij maatregelen gewenscht.
Dringend noodig noemden verscheidene
leden het, jjat bjj de uitwerking van de be-
lastlngplannen-de Geer, op het voetijzer
van hetgeen te dien aanzien bjj het ont
werp-De Wilde werd voorgesteld, ten volle
‘rekening zal worden gehouden met de be
langen van het groote gezin.
Prysstyging
Veie leden Juichten de maatregelen toe.
welke de regeering, met de ervaring van
1914 voor oogen, heeft getroffen teneinde
de voedselvoorziening in goede banen te
houden en ongemotiveerde prijsstijging op
allerlei gebied tegen te gaan.
Intusschen werd er van verschillende zijden
op gewezen, dat. wU in dit opzicht de noodige
redelijkheid worden in acht genomen, een voor
zichtige aanpassing van prijzen aan den nieu
wen toestand noodzakeljjk zal zijn.
Verscheidene leden gaven als hun oordeel te
kennen, dat de oorlogstoestand ons zal dwin
gen verder te gaan In de richting van zelfvoor
ziening, d.wa. in de richting van het bevorde
ren van het noodige evenwicht tusschen de la
in afwachting van de mededeelingen.
welke ter zake van haar beleid door de re
geering zullen worden gedaan, meenden
verscheidene leden er op te moeten wijzen,
dat in de huidige omstandigheden elk kabi
net allereerst wordt gesteld voor een twee
ledige taak, bestaande uit de zorg voor ue
handhaving van ons nationale best as n en
uit de bestrijding van den geesel der werk
loosheid.
Behalve aan de zorg voor nuttigen arbeid zal
ook aan die voor gepaste middelen tot ontwik
keling en ontspanning bjj voortduring de noo
dige aandacht moeten worden geschonken. Met
groote belangstelling had men in dit verband
kennis genomen van verschillende maatregelen
welke in dezen reeds zijn genomen en van de
totstandkoming van een orgaan, dat zich ten doel
stelt de noodige ordening te brengen in het
geen in dit opzicht zoowel van de overheid als
van het particulier initiatief uitgaat.
Voorts achtten eenige leden bet gewenscht, bu
Verkorting van den werktjjd als middel tot
arbeidsspreidlng bleven verscheidene leden voor.,,
bedrijfstakken met groote werkloosheid wen-
schelijk achten.
Naar eerst thans bekend wordt, is Dinsdag
avond te Born (L.) een twist ontstaan tusschen
een belastingambtenaar en zekeren C.
De belastingambtenaar W die met een zoon
van C. ongenoegen had. hetwelk uitliep op een
procesverbaal tegen den jongeman, begaf zich
Dinsdagavond voor dienstzaken naar het huis
van C. In diens woning ontstond een hevige
twist, tusschen C. en den belastingambtenaar,
waarbij eerstgenoemde een mes trok om den
ambtenaar te Ijjf te gaan. Deze haalde echter
zijn revolver te voorschijn en hield daarmede
zijn tegenstander op gepasten afstand. Met de
revolver in de hand liep de belastingambte
naar achteruit om daarop het huis van C. te
verlaten en een politieman te waarschuwen.
Deze ging kort daarna tot de arrestatie van
C. over wegens poging tot doodslag.
De man zal ter beschikking worden gesteld
van den officier van justitie te Maastricht.
Waardeering werd in dit verband uitgespro
ken voor de wjjze, waarop de voormobilisatie,
de mobilisatie en de concentratie waartoe,
naar men meende, op zoo juiste tijdstippen
werd besloten hebben plaats gehad, en voor
den uitstekenden geest, welke by het voltrek
ken daarvan heeft geheersent.
Sterkend noemde men het, dat de vaste wil
van regeering en volk, om, zoo noodig. onze
onafhankelijkheid tot het uiterste te verdedigen,
mede een krachtige uiting heeft gevonden in
de groote toewijding waarmeoe leger en vloot
hun taak vervullen.
Z. K. H. Prins Bernhard heeft Woensdag
morgen namens H. M. de Koningin in gezel
schap van zyn waarnemenden adjudant, ma
joor H. J. Phalf. eenige legerlngsplaatsen en
oefeningsterreinen van een depot der infante
rie te ‘s-Gravenhage in oogenschouw genomen.
WRIGLEY’S PJL stelt U la staat
tw krachtsinspanning te verdubbe
len. het verhoogt Vw uithoudings
vermogen ea houdt t frlsch.
■saw do verkwikkende r.K. as elkéa smal-
tüd’ sterkt Uw leiawea ea bewerdert
de »HHverteri>g. Beveadiee helpt P.K.
Uw taadea tehees, gaaf ea «terk te koude*.
Doktere* ea taadartoe* beeelea het aa*.
Keept vaadaag aeg eakele pakjes ea headt
er steeds eea paar bU de baad. M
F'bU ewer gooinig gM5
uitschlands „Drang nach Osteri"
heeft van den aanvang af
zeer verre strekking gehad.
Alfred Hugènberg, de Duitsch-natlonale
leider, die in den beginne nog door Hitle»
als medewerker werd geduld, brak poli
tiek dén nek, toen hij te Londen die
Verre strekking ontijdig onthulde. Het
sent wendde Duitschland den blik naar
Oostenrijk. Het stamverwante Oosten-
hjksche volk, dat sinds Versailles in een
permanente economische noodlijdend-
held verkeerde, te groot om te leven,
maar niet groot genoeg óm te sterven,
werd met nazi-propaganda bewerkt tom
het gunstig te stemmen voor een vrij-
willigen „Anschlusz”. Toen deze propa
ganda niet voldoende effect sortegide
en een sterke tegenactie opriep, kwam
er geweld aan te pas. Dr. Dollfuss viel
door moordenaarshand, maar Mussolini,
die toen nog Dollfuss’ vriend was en
Hitler’s concurrent in Midden-Europa,
zond zijn zwarthemden naar den Bren
ner. Duitschland deinsde terug. Nauwe
lijks enkele jaren later werd het pielt
om Oostenrijk met geweld beslecht.
Schuschnigg, die met een volksstemming
wilde bewijzen, dat de meerderheid van
het Oostenrljksche volk over zichzelf
wenschte te beschikken, werd daarin ge
dwarsboomd. De Duitsche troepen mar
cheerden. Mussolini verzette zich
De Anschlusz was een feit
De minister van Waterstaat deelt mede, dat
blijkens aankondiging van den opperpresident
der RUnprovlncie van 2 Oct. 1939 op grond van
par. 101 van het voor den Duitschen Ryn gel
dende Reglement van Politie is bepaald, dat de
volgende ligplaatsen op de reede van Duisburg-
Ruhrort worden opgeheven:
Aan den linker oever, die van KM. 777.10 tot
K.M 777,60; aan den rechter oever die van
K M. 777,60 tot K M 777.90.
1. In deze wateroppervlakten is het verboden
stil te liggen.
2. De ambtenaren van de rivier- en scheep-
vaartpolitle kunnen de vermelde ligplaatsen ook
anders dan volgens de in dat reglement vervatte
regeling verdeelen en laten innemen of ook an
dere in ’t reglement niet genoemde wateropper
vlakten als ligplaats aanwyzen.
3. Tankschepen niet in een sleep met ancere
vaartuigen mogen gesleept worden:
4. Gesleepte tankschepen en tankschepen met
ckjen beweegkracht hun ligplaats zoo moeten
kiezen, dat zy afgezonderd liggen van andere
stilliggende vaartuigen.
5. Kleine vaartuigen des nachts niet moger
varen Hiervan zijn uitgezonderd de veersche
pen en de vaartuigen, die de verbindii^ met
stilliggende vaartuigen onderhouden.
6. Op den Ryn tusschen Bingen en den mond
van de Moezel vaartuigen met uitzondering
van kleine vaartuigen zich niet mogen laten
drijven.
Het volgende is bepaald voor het rivlervsk
van den Ryn tusschen Mainz en stroom-K.M
644.5 boven het veer van Könlgswinter:
1. Vlotten mogen zich niet laten dryven.
2. Van boven Rüdeshelm komende gesleepte
vlotten moeten aan het „Wasserstraszenamt
Blngerbruck" (telefoon Blngen 2302) den dag
en ongeveer het uur van hun aankomst te Rü-
deshelm ulteriyk den dag van tevoren opgeven
Zy mogen Rüdeshelm alleen voorbyvaren, In
dien zy daartoe ultdrukkeiyk toestemming van
het „Wasserstraszenamt Blngerbruck’ hebber.
3. De breedte van de vlotten mag onver
schillig hoe de waterstanden zijn niet meci
bedragen dan 35 M.
De vlotten kunnen aan den linkeroever tus
schen stroom-K M. 6445 en 645,0 ten behoeve
van de verdere vaart stroomafwaarts weer op
nieuw worden samengesteld tot de grootst toe-
gestane breedte van 63 M.
Overtreding van het vorenstaande wordt ge
straft overeenkomstig punt 4 van de verordening
waarby bovenvermeld reglement voor den Duit
schen Rijn is ingevoerd.
Met den algemeenen opzet van het flnan-
cleele beleid dér regeering, geiyk die in de mll-
Uoenennota tot uiting komt, verklaarden zeer
vele leden zich te kunnen vereenigen. al maak
te een aantal hunner daarby verwijzend naar
hetgeen zy ter zake reeds eerder hadden ge
zegd. het voorbehoud, dat zy zich niet zouden
kunnen vereenigen met een zóó strikte opvat
ting van dat beleid, dat elke nieuwe maatregel
buiten het gebied der defensie en der werkloos-
heldsbestryding. welke uitgaven met zich zou
brengen van hoe groot belang die maatregel
overigens ook zou mogen zyn alleen op grond
van financieele bezwaren zou worden afgewe
zen.
Vele andere der in den aanhef van deze
paragraaf bedoelde leden, met de regeering
van oordeel, dat de financieele toestand
als een zeer moeiiyke moet worden be
schouwd. meenden er de aandacht op te moe
ten vestigen, dat het toch wel in het by-
zonder de oorlogsomstandighéden zyn. waar
aan de ernst van dien toestand is te wy-
ten. Afgezien van die omstandigheden,
welke ons o.a stellen voor het probleem
van de financiering van vele en kostbare
bijzondere maatregelen, mag de financieele
positie van ons land, zooals die zich sinds
1936 heeft ontwikkeld, geenszins tot pessi
misme leiden
Ook achtten deze leden in denzelfden ge
dachtengang de vraag gewettigd, of niet ten
onrechte den lezer van de Mlllioenennota een
„torenhooge" staatsschuld als ernstig gevaar >s
voorgehouoen.
Deze beschouwing vond tegenspraak by ver
scheidene andere leden, die meenden, dat ui
de Mlllioenennota volkomen terecht een mln of
meer -sombere toon is aangeslagen.
Eenige leden verklaarden in het financieele
beleid der regeering geen vertrouwen te kunnen
hebben.
Andere leden, die op grond van de door de
gegeven cijfers meenden te moeten
aannemen, dat de positie met betrekking tot de
'lottende schuld niet zoo ongunstig is als naar
aanleiding van de medeoeelingen van den h»er
Coiyn wel is verondersteld, verklaarden het in-
tusschen te betreuren, dat niet eerder toen
nog een lagere rente gold een groot deel van
oie schuld is geconsolideerd.
Het vcornemen tot het opnieuw instellen
van een leenlngsfonds ter financiering vgn
uit de huidige byzonder* omstandigheden
voortvloeiende uitgaven vond vrywel alge
meene instemming.
Gaarne zou men voorts vernemen, welke in
komsten aan het hier bedoelde fonds zyn toe
gedacht.
Van verschillende zyden werd de hoop uit
gesproken. dat de aangekondigde oorlogswinst-
belasting zoo spoedig mogelijk tot stand ge
bracht zal worden.
Wat de dekking der defenxie-uitgaven betreft
ware, naar verscheidene leden opmerkten, ook
te denken aan een kapitaalhefftng en aan een
verhooging van de successiebelasting.
Zeer vele leden noemden een verbetering
van de leerlingenschaal, waardoor ook een
einde zou komen aan het onrecht, dat
thans begaan wordt tegen de kweekeUngoa
met akte, dringend noodig.
Een aantal leden sprak het vertrouwen uit,
dat een staatscommissie zal worden belast met
de bestudeering van de Inschakeling van de
kleine zelfstandigen in de sociale verzekering.
Maritieme defensie van Indie
Wat aangaat de maritieme defensie van
Nederlandsch-Indlé. verklaarde men het te
waardeeren, dat voorzichtigheid wordt be
tracht ten aanzien van de ernstige beslis
sing. welke in dit opaicht staat te worden
genomen.
Intusschen waren vele leden
dat die beslissing thans zoo spoedig mogelijk
e geschiedenis kent vele volks-
J verhuizingen, ixxiwel kleinere als
grootere. Soms werden zij ver
oorzaakt door droogte en hongersnood
In bepaalde gebieden, door het vermin
deren van de bestaansmogelijkheid of
de levenskansen in een bepaalde streek,
soms ook door oorlogsgeweld en
opdringenden wereldveroveraar
grootste historische volksverhuizing
Verscheidene leden leidden de hooger
noemde gedachtenwisseling In met de vraag,
waarom de voorzitter van den ministerraad en
diens ambtgenooten door het aanvaarden van
hun tegenwoordige functies de verantwoorde-
lykheld op zich hebben genomen voor het feit
dat niet een poging is gedaan tot het formeeren
van een kabinet, uitsluitend gevormd uit die po
litieke groepen, die haar medewerking verleen
den aan de aanneming van de motie-Deckers.
welke tot het aftreden van het vyfde kabinet-
Coiyn heeft geleld. Dat een kabinet, samenge
steld als het huidige, thans met de bewindvoe-
ring is belast, betreurden deze leden.
Eenige andere leoen wenschten by nun be
schouwingen over deze aangelegenheid voorop
te stellen, dat, al bestonden by hen tegen hei
huidige kabinet ernstige bezwaren, ook hun,
houding ten opzichte van de regeering niet
minder loyaal zou zyn dan voorheen. Deze le
den herinnerden er aan. dat van hun zyde
gaarne medewerking zou zyn verleend aan de
samenstelling van een nationaal kabinet.
Met de hierboven aan het woord zijnde leden
waren zy van oordeel, dat na de huns inziens
on-Nederlandsche wijze, waarop het vyfde sa-
blnet-Ooiyn was behandeld, allereerst door
een Katholieken formateur een poging had
moeten zyn gedaan, steunend op dezelfde meer
derheid. waaraan de motie-Deckers haar suc
ces dankte.
Sommige leden noemden de in de boven weer
gegeven betoogen tot uiting gebrachte opvat
ting, dat allereerst gepoogd had moeten worden
een kabinet te vormen, steunende op de
Roomsch-Katholieken, de Soclaal-Democraten
en de Vryzinnlg-Democraten, onjuist. In de
eerste plaats /och aldus deze leden be
stonden behalve by hen, die hun steun aan de
ihotie-Deckers gaven, ook by anderen bezwaren
tegen de samenstelling van het vyfde kablnet-
Coiyn. In de tweede plaats verklaarden de
woordvoerders der fracties, met wier steun de
motie-Deckers werd aangenomen, aanstonds,
dat zy een kabinet op „breede" of .^oo breed
mogeiyke" basis wenschelyk achtten.
Volkomen onjuist noemden de leden, hier aan
bet woord, de bewering, dat de meerderheid,
welke zich voor de motie-Deckers uitsprak, zou
zijn tot stand gekomen na voorafgaand overleg.
Dat de heer De Geer in de vorming van een
kabinet op breede basis slaagde, achtten deze
leden verheugend.
Verscheidene andere leden, die evenmin kon
den erkennen, dat de vorming van een kabinet,
uitsluitend bestaande uit aanhangers van de
politieke groepen, welke de aanvaarding van de
motie-Deckers bewerkstelligden, de eenig juiste
oplossing was. stelden er niettemin prys op.
er op te wyzen. dat zy bereid waren geweest
aan de vorming van een parlementair kabinet,
in de eerste plaats steunende op die groepen
mede te werken.
Dat voör t eerst ook Soclaal-Democraten uan
de regeering deelnemen, achtten zy voor een
gezond staatkundig leven in Nederland
groote beteekenis.
Weder andere leden achtten het bepaaldelyk
engewenscht vooral in dezen tyd samsn-
een
De
is
die geweest, welke veroorzaakt werd door
den Azlatischen Hunnenleider Attila.
Attila, die naar de legende verhaalt zlch-
self zóó leelijk vond, dat hij geen spiegel
in zijn nabijheid kon verdragen, dreef
met zijn wilde en barbaarsche ruiterhor-
den de volkeren als kudden Westwaarts
Deze Hunnenhoofdman reeds zag in de
vele successen, die hij op zijn veldtochten
behaalde, een bewijs van de gunst des
banels en noemde zich den geesel Gods.
De invloed van deze groote volksverhui-
ang is geweldig geweest en' de sporen
daarvan zijn tot op den huldigen dag
in Europa nog -niet geheel uitgewlscht.
Op het oogenbllk zijn er weer volksver
huizingen aan de wanorde van den dag,
volksverhuizingen, die naar hun aard,
omvang en oorzaak in geen verhouding
staan tot de wereldschokkende volksver
huizing onder druk van de Hunnen, maar
die toch voor het geestelijke en cultureele
even in Europa van verderstrekkende
Lteekenis kunpen worden dan men
Kans wellicht vermoedt.
'/Tot voor kort maakte de „Drang nach
Jjsten'' van het nalionaal-sociaiistische
Duitschland gebruik van de leuze van
het zelfbeschikkingsrecht der volkeren
om zijn machtsgebied, subsidiair zijn
jtebensraum’’ uit te breiden. Zijn eerste
terrein-winst of liever terrein-terugwinst
behaalde het door den terugkeer van het
Saaigebled, welke op volkomen legale en
internationaal behoorlijke wijze verliep.
Het volledig erkende en gewaarborgde
zelfbeschikkingsrecht der Saarlanders
leidde tot een overwinning en tot. eco
nomisch belangrijke winst voor Duitsch
land. Is het te verwonderen, dat het
dynamische Duitschland, dat zich toen
nog niet sterk genoeg voelde om zijn wil
aan anderen op te leggen, van dit zelfbe
schikkingsrecht der volkeren een leuze
ging maken om ook minder toegankelijke
poorten, ondanks het verbod van toe
gang. te rammeien?
Uit de mlllioenennota biykt. dat dit door
de huidige ministers ook aldus wordt gezien
Financieel beleid
X T u kwamen de Sudeten-Dultschers
aan de beurt, die volgens de nazl-
propaganda onduldbare kwellin
gen van de zijde der Tsjechen moesten
verduren. De Sudeten-Dultschers onder
Henlein wilden terug naar het Duitsche
Rijk,’ maar het verzet van Engeland en
Frankrijk scheen te groeien, zij het ook
niet lif gelijk tempo met den expansie
drang van Duitschland. Te München -
*erd het Duitsche lot van de Sudeten-
Dultschers beslist en enkele maanden
l#.t»r viel het op ondeugdelijke garanties
vertrouwende Tsjecho-Slowakije in drie
stukken uiteen, welke alle op verschil
lende wijze binnen het machtsgebied
van Duitschland werden gebracht.
Ten aanzien van de Tsjechen was de
zelfbeschlkkingsfictie niet meer te hand
haven, ook al werd de figuur van Hacha
uitgespeeld als een weinig geloof waardig
redder van dien schijn. Ter rechtvaardi
ging van deze gewelddadige verovering
*erd de leuze van den „Lebensraum”
naar voren geschoven. Terwijl voor
de Sudeten-Dultschers het zelfbeschik
kingsrecht nog opgeld moest doen,
*erd ditzelfde recht voor de Zuid-
Tlrolers, die niet minder Duitsch
zijn dan de Oostenrijkers waren, ter-
•ihe van de vriendschap met Mus
solini verloochend. De Brenner-grens
*«rd tot een eeuwig pnvertmderlijke
Wrklaard, maar de Duce, het spel met
de Duitsche minderheden ziende, nam
het zekere voor het onzekere en stelde
®*t goedvinden van den Führer de
Zuid-Tirolers voor de keuze ófwel te
verhuizen naar het Zuiden en Italiaan
te worden, ófwel naar Duitschland te
vertrekken. In het eerste gebied, dat door
Duitschland niet te veroveren bleek,
werd dus de eerste politieke volksverhui-
•hig geforceerd In strijd met de zoo luid
*fkondigde theorie van bloed en bodem.
methode had ook ten aanzien van
fc Budeten-Duitachers toegepast kunnen
Opnieuw werd de aangelegenheid van de
maatregelen ten behoeve der lucht bescherming
ter sprake gebracht.
Verscheidene leden meenden met niet ge
noeg nadruk te kunnen herhalen, dat hes
Ryk nalatig is gebleven in de beschutting
van het publiek tegen eventueele luchtaan
vallen. welke volgens de Luchtbeschermlngs-
wet en volgens de op het desbetreffende
ontwerp gegeven toelichting Rykszaak sou
xyn
Eenige leden gaven In dit verband nog als
hun oordeel te kennen, dat, evenals zulks in
Engeland geschiedt, hier te lande aan teder
van staatswege een gasmlsker behoort t*
worden verstrekt.
Ook met betrekking tot den afweer van lucht
aanvallen schiet, naar werd opgemerkt, het Rlik
In zorg te kort.
Blijkens het Voorioopig Verslag
der Tweede Kamer over de Rijka-
begrooting 1940 verklaarde men,
wat het buitenlandsch beleid betreft,
in deze dagen van zoo bijzondere
beteekenis, zonder eenige uitzon
dering te kunnen instemmen met de
door de regeering gevolgde zelfstan-
digheidspolitiek en met de daarop
gebaseerde handhaving van een
strikte onzijdigheid in hel uitgebro
ken gewapende conflict.
Gaarne wilde men hulde bren
gen aan het orgaan, waaraan in de
allervoornaamste plaats de
voor de handhaving onzer neutra
liteit ia toevertrouwd: De weer
macht. Deze hulde geldt allen, van
hoog tot laag, die van dat orgaan
deel uitmaken. Zeker niet het minst
geldt zij den mannen, die, opgeroe
pen om in een der deejen van de
worden, indien Tsjecho-Slowakije
sterk als Italië zou zijn geweest.
Danzig en den Corridor, waarover vol
gens vrijwillig verdrag in tien jaar niet
gesproken mocht worden, werd de be
duimelde en elders waardeloos gemaakte
troefkaart van het zelfbeschikkingsrecht
der volkeren weer ter tafel gebracht. Het
verzet van Engeland en Frankrijk was nu
echter zoo sterk gegroeid en had in een
bondgenootschap met Polen zoo concre-
ten vorm aangenomen, dat dit vraagstuk
zonder oorlog in Duitschen zin niet meer
op te lossen bleek. Hitler nam dit risico
en smeedde de nieuwe as Berlijn-Moskou.
Danzig werd gewonnen, de Corridor
werd gewonnen en Polen werd vernietigd.
Maar Stalin was niet van plan zich door
Hitler al de Poolschc kaas van het brood
te laten eten. Hij liet de helft van Polen
\oor zichzelf bezetten, zette Litauen,
Estland, Letland en Finland ender druk
en stuitte den Duitschen „Drang
nach Osten" door zijn
„nach Westen". En nu,
overingskans voor
Oostwaarts is verkeken, wordt weer
hetzelfde spel, als met ds Zuid-
Tirolers is gespeeld, op de Duitsche
minderheden in de Baltische landen toe
gepast. Gedwongen volksverhuizing naar
het Derde Rijk. Een eeuwenlange Duit
sche invloed in de Baltische landen
wordt daardoor met één slag geliquideerd
en Stalin en zijn bolsjewisme krijgen
daar de vrije hand, terwijl de voor hen
zoo hinderlijke Duitsche minderheden
worden opgeruimd.
Uit de Rijksdagrede van Hitler valt
op te maken, dat er nog meer ver
huisd moet worden in Oost-Europa,
indien hij tenminste zijn zin of dat wat
hij noodgedwongen als zijn zin moet
voorstellen krijgt. Maar bij al dat ver
huizen wordt het verhuizen van de
Duitsche legermacht in het Oosten naar
het Westen steeds gevaarlijker voor
Duitschland zelf. Uit deze recente ge
schiedenis blijkt, dat het Derde Rijk
desnoods met geweld in beslag neemt,
wat het meent te kunnen krijgen, en
eerst volksverhuizingen verordonneert,
of daarin toestemt, wanneer het op ook
zijns inziens onoverkomelijken tegen
stand stuit.