Eerste groote Duitsche aanval
Is wapenstilstand mogelijk?
DUURS
Duitsche vliegtuigaanval
op de Schotsche kust
4 ONS BLAD
Rijksmiddelen
De Schnesberg by de
Moezef bezet
Enkele machines
neergehaald
ENAvan ME VERDEN
DEIN HA AG
Buitenhot...
Zeegevecht bij de
Noorsche kust?
Bevolking van Edinburgh vol aandacht
voor het luchtgevecht
'?T A CCU
DOMINIT
Het nieuws van heden
Vredespogingen
DE MEENING VAN EEN
DUITSCHE AUTORITEIT
KOERIER VAN HITLER
NAAR STALIN?
DE BAROMETER
DINSDAG 17 OCTOBER 1939
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Duit-
De
„u..
Aanvallers bij Apach
teruggeslagen
De staat van beleg
in Egypte
Over de eerate negen maanden
18 millioen boven de raming
ACCOUNTANT, lid ned.unievacc
f
[Devënier^Tël^T^T^ïepen^^veg^ó?
Drie aanvallera gedood
PETROLEUM GEHAMSTERD
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiinii^
Een aardige attentie. De in den Haag gelegerde Brabantsche dienstplichtigen
kregen bl) hun vertrek uit de residentie namens buurtbewoners Maandag een
viertal bazuinen en een stel bekkens aangeboden, welk geschenk zeer op prijs
werd gesteld
Een officieele mededeeling
Aanval op Forth Bridge
Een Duitsch communiqué
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
mayonnaise
TALK /hJaladejauj
Roosevelt en Mussolini ala
bemiddelaara genoemd
A
de
Maandxjmid-
Verder meet worden gemeld dat In de
een
blijkt.
de
het
Euro-
Italië’s
eenige
van
Stand o* Dinsdag 1» aar vjb.: ItM
Vorige stand: 7«M
,t
g
a
i.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen, heeft
op grond van artikel 10 van de hamsterwet de
burgemeester van Ulrum bij een Ingezetene 5.500
liter petroleum in beslag genomen.
11
le
Ie
n
n
n
3
I
^iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiitiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiir^
I
52 1—1
un
n-
ae
:e-
h-
ft.
o"
:n
in
i«.
re
el
P,
1-
It.
•n
of
er
!e
er
fAmsterdam - Tel 36948 Marmxslr 425
hadden
mynenvel-
,Js het nog mogelijk den grooten oorlog
te vermijden?”
Antwoord: „Mogelijk ja, Ik ben selfs van
meening, dat wjj binnen acht dagen wa
penstilstand kunnen hebben.”
Het gesprek, aldus onze medewerker, had
natuurlijk betrekking op het onderwerp oorlog
of vrede.
Onze medewerker vroeg:
CAIRO. 17 Oct. Havas 1 Na de Egyptische
Kamer heeft ook de Senaat beraadslaagd over
den staat van beleg in Egypte. De minister
president heeft dezen maatregel gemotiveerd
met de noodzakelijkheid het EngelschEgyp
tische bondgenootschap ten uitvoer te leggen,
de onzekere houding van Italië en de verdedi
ging van het Suez-kanaal.
PARIJS, 16 Oct. (Havas). Het Franache
legerbericht van hedenavond luidt als
volgt:
De Engelsche contróle van neutrale
schepen op contrabande. Ook het Neder-
landsch s.s. „Slamat" werd aan nauw
keurige inspectie onderworpen. Nadat
de lading door de Engelsche marine-
autoriteiten weer was vrijgegeven, kon
het schip zijn weg vervolgen. De
matrozen brengen de paravanen tdeer
in gereedheid tegen het mijnengevaar
In gewoonlijk goed-
ingelichte kringen te Berlijn verneemt United
Press volgens een bericht aan haar bladen, dat
Hitler een boodschap heeft gericht tot Stalin.
De boodschap zou in het weekend door een
koerier naar Moskou zijn gebracht. Een spoedig
antwoord is te verwachten.
Ofschoon er geen enkele aanwijzing Is. welken
inhoud deze boodschap zou kunnen hebben, ge
looft men, dat het antwoord van het grootste
belang zal zijn voor de volgende stappen van
Dultschland.
De reeks conferentie*, die Hitler op de rjjks-
kanselarU voert, wordt nog steeds uitgebreid
Maandag ontving h|j een aantal leidende offi
cieren van leger en luchtmacht. Generaal Goe
ring waa eveneens tegenwoordig.
LONDEN. 17 October (Reuter) De En
gelsche dagbladen publiceeren verhalen van
ooggetuigen, waaruit blijkt, hoe de menigte
in Edinburgh de straat op is gegaan om den
luchtaanval op de Oostkust van Schotland
te aanschouwen en hoe de passagiers in den
trein die over de befaamde beug over de
Forth reed er getuige van waren, dat de
eerste luchtaanval op Engeland werd tot een
terugtocht der Duitechers.
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
De Finsche weermacht
verband met de jongste ontwikkeling
van den internationalen toestand. De
aanleg der telegraaf-verbindingen tus-
schen de verschillende legerafdeelingen
aan de Finsch-Russische grens
Ooggetuigen op den zuidelijken oever van
de Firth of Forth hebben gezien, hoe de
Duitsche oommenwerpers verscheidene po
gingen deden om een bepaald objectief te
treffen. Zij werden door een hevig vuur
teruggedreven, doch keerden herhaaldelijk
terug. De bommen vielen In het water,
waar geweldige fonteinen opspoten, doch
schade werd niet aangericht. Andere bom
men vielen nabij de brug, doch deze werd
evenmin getroffen, daar men spoedig daar
na de treinen er overheen zon zien rijden.
Vele menschen zochten geen schuilplaats
op. doch bleven kijken hoe de Duitsche
vliegtuigen werden teruggedreven.
Ten slotte verneemt Reuter dat van de vier
leden der bemanning van een der boven de
Schotsche kust neergeschoten bommenwerpers
Ft*™!™?—WWBny.l I 1IDWWV
Het Duitsche standpunt, dat de
Westersche mogendheden zich
slechts bü de Duitsche actie hebben
neer te leggen, wordt bevestigd in
merkwaardig interview, dat een
onzer medewerkers te Weenen met
een hooge Duitsche autoriteit heeft
gehad.
sevelt en Mussolini gevraagd lal
worden of zij de rol op zich zouden
willen nemen van bemiddelaars voor
een algemeenen vrede.
Woensdag zou deze aangelegen
heid ter sprake komen op d«k$g
rentie der Noordsche landen
Stockholm.
De Crisisopsporingsdienst heeft in ssunen-
werklng met de gemeentepolitie van Baflo (Gr.)
bu eenige Inwoners van deze plaats een hoe
veelheid van 1400 liter gehamsterde petroleum
In beslag genomen.
tweede week van October de Franache Ma
rine MMS ton goederen, bestemd
Daitochland. aangehouden beeft.
land zal Engeland aan Rusland den oorlog moe
ten verklaren. De Fuehrer van zijn kant nu
biedt Mn Polen te herstellen In ethnografl-
schen zin Biedt dus dat aan, wat in het gun
stigste geval van een gewonnen oorlog tegen
Dultschland voor Polen bereikbaar is.
Wil Engelana den vrede, dan moet Engeland
de liquidatie van Versailles erkennen. Zijn rol
van primus inter pares afleggen, de twee groo
te mogendheden van Europa als geljjkberech-
tigden erkennen en die regeerlngssystemen on
aangeroerd laten.
Laat Engeland zich door een neutrale mo
gendheid op oe hoogte stellen van den rnoge-
Hjken vorm val. een nieuw Polen, en we hebben
binnen een week wapenstilstand en een bruik
bare basis voor onderhandellngen.”
Omtrent de economische verhoudingen
van Dultschland en Rusland deel ik nog
mede aldus onze medewerker dat
Dultschland de Gallcische olievelden en
groote gebieden van Rusland voor den duur
van 99 jaar in pacht neemt.
Helder tot gedeeltelijk bewolkt, wellicht
nog enkele regenbuien, koude ochtend,
overdag iets kouder. Zwakke tot matige
wind uit Westelijke richtingen. In den
morgen plaatselijk mist.
Zon op 6.27 onder 17.44. Licht op 17.34.
Maan op 11.35 onder 24.19. EJt. 24 Oct.
„Sunday
Press van een
nieuw gewijzigd vredesplan van Hitler gewaagt,
hetwelk door bemldoeling van neutrale diplo
maten aan cc geallieerden zou moeten worden
STOCKHOLM, 14 Oct. (ReuIer). Volgens
een bericht in het .Aftonbladet” heeft men
ter hoogte van de Noordfjord waargenomen,
boe een oorlogsschip het vuur opende op
drie andere oorlogsbodems. Een der schepen
werd getroffen en rookwolken stegen op,
Noorsche vlsschers hebben medegedeeld, dat
Zaterdag aan de Westkust van Noorwegen
drie Brltsche oorlogsschepen en Engelsche
vliegtuigen een Duitsch oorlogsschip hebben
aangevallen en tot Binken gebracht Er werden
verscheidene schoten gelost, waarna een rook
kolom opsteeg er de Brltsche schepen zich ver
wijderden. Het gevecht «ou ter hoogte van de
Noordfjord gevoerd zijn.
gevechten stonden te kijken zonder precies te
weten wat er aan dejiand was.
Over dezen aanval zijn nog de volgende ^bij
zonderheden bekend: de Duitsche machines
dulkstrljdtoestellen van groote aanvals- en ge
vechtskracht. startten Maandag met kjedekt
weer voor de vlucht naar Engeland. In zeer
korten tijd werd met de uiterst snelle11 machines
ondanks den grooten bommenlast de* Noordzee
overgestoken en de Firth of Forth bereikt, vóór
welke de voortdurend op den vliand loerende
Duitsche verkenners vijandelilke zeestrijdkrach-
ten hadden waargenomen. Dicht bij de brug la
gen Engelsche kruisers van een groote klasse,
welker type tengevolge van de groote dulksnel-
heid der Duitsche machines niet nauwkeurig kon
worden uitgemaakt. Bijna alle machines van de
groep konden hun bommen op deze of andere
eenheden die hier lagen, neerwerpen. De eerste
toestellen kregen nauwelijks vuur, zoo groot was
de verrassing der Engelse hen. toen Duitsche
vliegtuigen plotseling op hen afdoken. Reeds het
tweede Duitsche vliegtuig maakte treffers op ’n
Engelschen kruiser, welke hooge rookzuilen ten
gevolge hadden. Ook door de volgende vliegtui
gen konden treffers waargenomen worden. Deze
treffers zijn fotografisch vastgelegd en kunnen
nu door de Engelschen niet ontkend worden.
Verscheidene Engelsche oorlogsschepen werden
aanzienlijk beschadigd. Duitsche vliegtuigen vlo
gen ten slotte nog over de kust aan weerszijden
van de Firth of Forth en- Edinburgh. Zij vlogen
deels zoo laag, dat zij door de landlieden toege
wuifd werden. Van, verschillende punten begon
een krachtig luchtafweervuur. Twee Engelsche
jagers, die de Duitsche machines achtervolgden,
werden neergeschoten. De Duitsche toestellen
keerden In den loop van den avond, na deels
buitengewoon groote vliegprestaties, terug. Twee
Duitsche toestellen worden vermist.
„Ironie Is natuurlijk uitgesloten, dus uw
woorden zijn ernstig gemeend,” zoo vervolgde
onze medewerker.
„Bitter ernstig,” luidde het antwoord, „wat
echter niet beteekent, dat Ik dien mogclijken
wapenstilstand binnen acht dagen verwacht.
De kar zit te diep In de modder, maar het kan
en dus moet het. Een komende groote oorlog is
onder de gegeven omstandigheden niet alleen
misdadig, maar ook krankzinnig.”
Onze medewerker vroeg: „Heeft niet Rus
land, zoowel als Dultschland verklaard, dat de
regeling van de Poolsche kwestie uitsluitend
door beide genoemde groote mogendheden zal
worden doorgevoerd?”
Het antwoord hierop luidde bevestigend.
.Js dus de eisch herstel van Polen, de te
ruggave van het door Rusland bezette Poolsche
gebied realiseerbaar zonder oorlogsverklaring
aan Rusland?”
Antwoord„Neen.”
„Wil of zelfs kan Engeland aan Rusland den
oorlog verklaren?”
Antwoord: „Neen.”
„Dus oorlogvoeren om Polen in zijn ouden
toestand te herstellen is een frase of erger.”
„Zelfs na een gewonnen oorlog tegen Duitsch -
AMSTERDAM TEL9OJ61-22361
P.C. HOOFTSTR. 7 na 6 uur 2372*
In Edinburgh stroomden de menschen samen
In de straten; zü zagen de granaten In de lucht
ontploffen ter weerszijden van de Forth en aan
schouwden de spannende luchtgevechten. Gra
naatsplinters vielen In de straten, doch niemand
werd gewond.
Een passagier in den trein, die over de Forth
reed, vertelde: Toen de trein langzaam over de
brug ging leken twee vliegtuigen, een nabil den
Zuidelijken oever en een aan den Noordoever
van de Forht, boven ons te duiken. Groote fon
teinen water spoten omhoog toen de bommen
neervielen, maar de brug werd niet beschadigd.
Onmlddellljk openden onze kanonnen het vuur.
Toen verschenen Brltsche vliegtuigen en zij wa
ren in uiterst korten tüd vlak bij de aanvallers.
Tijdens den overval reed nog een tweede trein
over de brug.
Een andere ooggetuige vertelde dat het gedon
der van het geschut op de oorlogsschepen ver
schrikkelijk was. „Ik stond verbaasd over de
kalmte van Iedereen rondom mij. Granaten
ontploften aan alle kanten om de vliegtuigen.”
De bewering, die door den Duitschen omroep
is uitgesproken en volgens welke twee Brltsche
Jachttoestellen neergeschoten zijn, wordt in
Londen tegengesproken. Alle Brltsche toestellen
zijn veilig teruggekeerd.
Het Duitsche Nieuwsbureau geeft de volgende
lezing van den aanval:
Duitsche groepen oorlogsvllegers, die Maan
dagochtend van een Duitsch vliegveld startten,
hebben zonder vijandelijken afweer de Firth of
Forth aan de Schotsche Oostkust bereikt en
hier in duikaanval vijandelijke kruisers met
succes met bommen bestookt De aanval kwam
voor de Engelschen zoo verrassend, dat de eer
ste Duitsche aanvallers weinig van den afweer
merkten en eerst de laatste Duitsche machines
sterk afweervuur kregen. Twee vijandelijke ja
gers. van het Spitflre-type, werden volgens stel
lige waarnemingen neergeschoten.
Tot de slachtoffers van den luchtaanval be
hoort ook de commandant van de Mohawk.
Het bijzondere bjj dezen aanval was, dat op
verscheidene plaatsen, o.m. te Edinburgh, geen
sirenes hebben geloeid en dat de menschen op
straat met verwondering naar de hevige lucht
er een is verdronken, terwijl twee door kogels
werden gedood De vierde werd met een ge
wonden arm gered. De drie leden der beman
ning van een anderen Duitschen bommenwer
per, die gedwongen werd in de heuvels van
Pentland te dalen, werden gevangen genomen.
LONDEN, 16 Oct. (Reuter). Officieel wordt
medegedeeld, dat twee vlootofficleren en dertien
manschappen gedood zijn bij den luchtaanval
van gisteren. Twaalf manschappen werden ern
stig gewond.
In een gemeenschappelijke mededeeling van
de Brltsche ministeries van Marine Luchtvaart
en Binnenlandsche Veiligheid wordt gezegd, dat
Duitsche luchtaanval van beden was gericht
tegen de schepen in de Firth of Forth en door
een twaalftal toestellen werd ondernomen. Geen
enkel schip heeft ernstige schade geleden. Een
bom, die langs de huid van den kruiser „Sout
hampton” schampte. veroorzaakte geringe
schade aan den boeg en bracht de admiraals-
en e«n
Engelsche
boord
boord
Op den jongsten Duitschen aanval geeft Ha
vas den volgenden commentaar:
Gelijk- alles dit liet verwachten, hebben de
Dultschers Maandagmorgen den eersten groo
ten aanval van den oorlog ontketend, in een
operatie van vrij grooten omvang, met machtige
middelen van Infanterie en artillerie op een
front van ongeveer zes kilometer. Het gebied
vormt den sector ten Oosten van de Moezel,
onmlddellljk aan de Oostzijde van dezen stroom,
die van den aanvang der vijandelijkheden af
het renuwknooppunt vormt, waar de tegenstan
ders herhaaldelUk op elkander zijn gestooten
tijdens de kleine plaatselljke overvallen
Er moet verder op gewezen worden, dat het
frontbeeld in net geheel niet gelijkt op dat.
hetwelk de soldaten in den loopgravenoorlog
van 1915—1917 leerden kennen De stellingen
zijn aan weerszijden niet gevormd door aaneen
gesloten loopgravenlinies, maar vormen een op
stelling in de diepte van posten, die vaak los
van elkaar staan en elkander flankeeren met
buitengewoon welonderhouden vuur uit auto
matische wapenen
De bezetting van de hoogte van Schnesberg
door de aanvallers heeft zich bijna zonder strijd
moeten voltrekken, aangezien de stelling te
voren was ontruimd De aanvallers stieten ech
ter op hun eigen oorlogsmiddelen: de mijnen,
waarvan zij zoo overvloedig gebruik nadden
gemaakt om den Franse hen opmarsch in de,
eerste dagen der vijandelijkheden te/hinderen:
Het Is meer dan waarschijnlijk, dat zware
aanvalswapens aan dit offensief hebben deel
genomen. Aan den anderen kant is het ónmo
gelijk aan te geven of het hier gaat om een
onderneming met belangrijke middelen maar
van plaatselUken aard, dan wel om het voor
spel van een reeks felle aanvallen, die dan over
het geheele front zouden worden ontketend
sloep en een achtriemssloep tot zinken.
De Engelsche verliezen bedragen: drie man
aan boord van de „Southampton” en aeven
aan boord ven den kruiser „Edinburgh”,
die allen door bomsplinters getroffen werden.
Verder viel een bom bij den torpedobootjager
„Mohawk”, waardoor 25 man gedood of gewond
werden.
Van andere zijde werd medegedeeld, dat de
aanval was gericht op het gebied van Forth
Bridge en Rosyth. De brug werd niet door bom
men getroffen.
f 368.213 1
1938, doch f’1.005.782
raming was.
Over de eerste negen
dit jaar was de opbrengst f 349.214.161,
zijnde f 18.657.547 meer dan over de
zelfde periode van het vorige jaar en
f 17.920.411 meer dan geraamd was.
Vanochtend hebben
schers een aanval ondernomen, ge
steund door artillerie, onmiddellijk
ten Oosten van de Moezel. Het
front van den aanval was zes kilo
meter breed. De aanvallers bezet
ten den Schnesberg, waar wy lichte
bewakingsdetachementen hadden
liggen, beschermd door
den. Door ons vuur moest de vijand
den aanval staken en zelfs moest
hij zich ten Noorden van Apach,
waar hij een oogenblik was binnen
gedrongen, terugtrekken.
Het Duitsche Nieuwsbureau bericht:
Op 16 October tusschen 14.30 uur en
15.30 uur hebben dertig Duitsche bombarde
mentsvliegtuigen een aanval gedaan op En
gelsche oorlogsschepen. die in de Firth of
Forth lagen. Twee Brltsche kruisers zjjn door
bommen van zwaar kaliber getroffen. De
aanval werd niettegenstaande ’t hevige En
gelsche afweervuqr gedaan. Van de Brltsche
jachtvliegtuigen, die opstegen, werden er
twee door de Duitsche toestellen neerge
schoten. Twee Duitsche vliegtuigen worden
vermist.
Ook uit dit persgesprek blijkt, hoezeer
Dultschland naar wapenstilstand en vrede ver
langt en hoezeer het beducht is voor een oor
log „tot het bittere einde.”
In dezelfce richting wijst een bericht van den
diploma tfeken medewerker van
Dispatch”, die volgens United
Ten minste vier van de 12 tot 14 aanvallende
toestellen werden neergehaald, waarvan drie
door de Brltsche luchtmacht. Het eerste con
tact tusschen de Brltsche en Duitsche vlieg
tuigen vond plaats ter hoogte van het eiland
May bij den mond van de Firth of Forth. Twee
vijandelijke vliegtuigen werden toen gedwongen
tot enkele voeten boven het water te dalen: zü
werden naar zee” teruggejaagd. Een andei
Duitsch toestel werd boven Dalkeith aangeval
len en stortte brandend in zee.
Binnen een kwartier was een hevig gevecht
<er hoogte van Crail ontbrand, waarbij een
tweede Duitsche machine In zee viel. Een derde
aanvaller werd bü de achtervolging vernield.
Er zijn geen berichten over verliezen onder de
burgerbevolking en ook de Brltsche luchtmacht
iieeft geen verliezen geleden. Twee Duitsche
vliegers werden door een torpedobootjager ge
red, doch een hunner Is later overleden.
De Duitsche bewering, aldus vervolgt
communiqué, dat de duikboot, die de Royal
Oak” heeft aangevallen, ook ernstige schade
heeft toegebracht aan het slagschip de .Re
pulse”, is een absurd verzinsel.
maanden van
overhandigd. De overhandiging zou samenvallen
met het inzetten van een Duitsch offensief op
het Westelijk front.
De nieuwe voorstellen zouden omvatten:
lo. de schepping van een Internationaal ge-
garandeerden Poolschen staat met uitsluitend
Poolsche Inwoners, met een uitweg naar zee.
doch economisch en strategisch ten nauwste
met Dultschlana verbonden:
20. De status quo der tegenwoordige
peesche grenzen;
3o. De terugkeer der voormalige Duitsche ko
loniën, of althans speciale faciliteiten In deze
koloniën;
4o, Hervorming van de Europeesche handels
politiek
5o. Een grootere mate van autonomie voor
Bohetnen en Moravlë;
60. Hergroepeering der Europeesche minder
heden;
7o. Een non-agressiepact op langen termijn
tusschen Dultschland, Groot-Brlttannlë, Frank
rijk en Italië;
80. Inwilliging van
territoriale eischen.
De diplomatieke medewerker is van oordeel
dat deze voorstellen voor Groot Brittannië en
Frankrijk niet aanvaardbaar zijn.
LONDEN, 16 Oct. (Reuter).
Het Ministerie van Voorlichting
deelt mede, dat Duitsche* vliegtui
gen vanmiddag hebben gepoogd de
Schotsche kust aan te vallen.
De Britsche luchtmacht ging de
aanvallers tegemoet en bracht hun
verliezen toe.
Nader werd omtrent den aanval op de
Schotsche kust gemeld, dat de luchtdoel-
artiüerie rond Edinburgh
dag even na twee uur in actie is gekomen.
Het weer was helder en de ontploffing van
de granaten in de lucht was zeer duide
lijk te zien.
Vooral In de omgeving van de Firth of
Forth werd veel geschoten. Ook ten Zuiden
van Edinburgh tn de lichting van de
Pentland-heuvels werden verscheidene
vliegtuigen gezien. Het scheen, dat sommige
toestellen jacht maakten op andere.
Nadat het vuren was gestaakt werden in
verscheidene deelen van Edinburgh gra
naatsplinters gevonden.
Luchtalarm werd niet gegeven.
opbrengst der Rij lesmiddelen be
droeg in September f 37.816.198 of
minder dan ip September
r nnt -va-» meer Jan
DRIE EN DERTIGSTE JAARGANG No 320
HELSINKI, 16 October (Reuter).
In welingelichte kringen te Helsinki
zijn berichten in omloop, welke de
mogelijkheid opperen dat aan Roo-
is paraat tn
Duitsche vliegtuigen doen een aanval op
de Schotsche kust.
Een Duitsche aanval ten Oosten
Moezel. De Schnesberg bezet.
Volgens berichten uit Noorwegen zou een
zeegevecht geleverd zijn bij de Noorsche
kust.
Wetsontwerp ingediend, waarbij f 100
millioen voor Defensie wordt aange
vraagd.
