4
Rond de vestigingswet
r
STALIN EN HITLER
OP DE WAAG
Steunverleening
Luchtgevechten boven de fortenlinies
worden hef tig
*2 1
Mr
De jachtvliegery in actie
1
EEN VOORLOOPIGE
AANVULLING
XMIJHHARDTJES"
DONDERDAG 19 OCTOBER 1939
-
Smaadschrift
van
ID
OVERZICHT TWEEDE KAMER
Langer spertijden
UIT DE STAATSCOURANT
u-
Paeeagiere van Noor dam en Juno
te Rotterdam
Speciale kindervlucht
Napel s—Bat a via
Het oponthoud in de
Downs
Werkloozen betrapt op
hazardspel
Belastingen
Clearingkoersen
De verdediging
Indië
Voorw. gevangenisstraf gevorderd
tegen mr. Roet v. Tonningen
■n
>T J
van allerlei aard
verdrijft U snel en zeker met
Het vliegtuig ie volgeboekt
r
hi
de verhouding
'M
machine
vliegt
maximaal
(Van onzen parlementairen redacteur)
en
van
uiterst sterk bewapend bekend.
ter
a-
DOMYN KEU»
r
Minieterieele circulaire betreffende
mobilieatievergoedingen
Commieeie ad vigeert tot bouw
van elagkruieere
Het oponthoud van de
„Zaandam”
Het Messerschmitt jachtvliegtuig Me-109 van de voorzijde gezien'. Duidelijk is in het
midden van de propeller de uitmonding van het kleine kanon te zien, toaarvan de
loop door de schroefas gaat
Wat de vlootbasis Soera ba Ja betreft, ia de
commissie van oordeel, dat deze door uitdieping
van het Westervaarwater voor dergelUke slag
schepen geschikt gemaakt kan worden.
en Frankrijk als In Duitschland heeft men in
laatste jaren de perfectie van dit wapen tot
boven
toe
Aan F. Bruins, ontvanger der dir. belastingen
en accbnaen te Apeldoorn is op lijn verzoek
met 31 October eervol ontslag verleend.
rer
de
ue
sn
eer
de
an
of
ok
de
en
us
•et
en
n-
X
- Koersen voor stortingen op 1# October 1939
tegen verplichtingen, luidende in: Reichsmar-
Ua 75.80, lires
Naar de Telegraaf verneemt, heeft de de
partementale commissie ter adviseering over
de versterking van de maritieme defensie van
Ned.-Indlë bij de aanbeveling tot den bouw
van drie zware slagkruisers uiteengezet, dat
zU dezen bouw noodzakelijk en technisch en
financieel uitvoerbaar oordeelt. Zjj adviseert
tot den bouw van drie snelle zwaarbewapende
slagkruisers, van ongeveer 27000 ton, welke
een snelheid zullen hebben van 33 mijlen per
uur en als hoofdbewapening zullen voeren 9
kanonnen van 28 cM. opgesteld in 3 drie-
lihgtorens. Deze moderne oorlogsbodems zul
len voorzien zijn van een bijzondere bescher
ming tegen duikbooten en mijnen.
Rost van Tonningen stond óók in zijn dooje
eentje de Kamer te beduiden, dat hU en hij al
leen waakte voor de strikte neutraliteit van Ne
derland l.i den oorlog. Hij had een interpefiatle
aangevraagd aan maar liefst drie ministers tege
lijk wat stoort hij zich aan den arbeid der
ministers in oorlogstijd! over ..het in gevaar
brengen van de onzijdigheid van Nederland door
den voorzitter van het Nederlandsen Verbond
van Vakvereentgingen, den heer Kupers, het uit
strekken door de S.D.AF. en het N.V.V. als staat
kundige vereeniglngen van haar werkzaamheid
tot het buitenland, de toepassing in dit verband
van de wet op het recht van vereeniging en ver
gadering, en de houding in deze aangelegenheid
van de twee leden der SDAJP., die deel uitma
ken van het Kabinet”
De voorzitter vond, dat hij die vragen maar
schriftelijk moest stellen of anders de zaak maar
bij de algemeene beschouwingen aan de orde
moest stellen. En hoewel Rost protesteerde, ver-
eemgde de Kamer zich met dit voorstel.
lal
iel
idfr
en
de
is nml.
Me£ser-
en
n:
ml
du
tje*
•itei
rer*
•efc-
f
JlCt
aak
reet
eel-
elw
cjes
in<L
den
len.
nen
üa*
oen
een
>rdt
Dit
Hei
ed-
ede
u t
rd*
>en.
nd
m
5T-
dU
BT-
Er
be-
LL.L_ terzake van
In militairen dienst opgeroepen gezinslid
rookt graag? WUGLgT» FM. na
elke pUp. sigaar ef sigaret verdubbelt
bet reokgeaet
varfrteeht aéam baadt de laadaa
Khaaa aa «terk. Uiw 4. varkwikkaade
r.S. m alkaa waalWd. kat itarki l. *a*
■avM aa bavardart da >HI*vartartas.
Beaat vaadaM aas eakela aakjaa aa kaadt
er eieede we raar kg da faal.
Bu circulaire heeft de minister van Sociale
aan de gemeentebesturen aanwjj-
gegeven. welke weg gevolgd moet
Inzake de steunregeling wanneer
De Spitfire in duikvlucht. Deze fraai gevormde
563 KM. per uur
Koket 13 stuks 50 d. PnmMoosjn 2 slokt 10 ct
heeren van den Heuvel (AR.) en Algera (A.R.),
die den termijn binnen welken het departement
oppermachtig over vestiging of niet-vestiging
beschikt, zoo kort mogelijk wilden houden.
Dat wil ik ook. antwoordde de minister maar
het moet maar kunnen. Men kan wel aardig zeg
gen: dan moeten bepaalde voorbereidende werk
zaamheden maar worden gedaan vóór het in
gaan van den spertijd, doch wanneer die voor
bereidende werkzaamheden aanvangen weten de
betrokkenen al vrij spoedig, dat er voor hun
bedrijf een sperverbod en een Invoering der ves-
tigingselschen in de lucht hangt en dan
breekt de run op het bedrijf los. Dan zorgen al
len nog net voor de bul binnen te zijn en wordt
het effect van de heele vestigingswet nihil. Wil
men de vestigingswet en deze heeft den mid
denstand, gelijk de heer Bach o.a. omstandig
uiteenzette, veel goeds gebracht dan moet
men ook den spertijd en een redelijken spertijd
willen, waarin tl die voorbereidende werkzaam
heden. die ruchtbaarheid meebrengen, kunnen
worden afgehandeld.
De heer Algera handhaafde zijn amendement,
dat geen verruiming van den spertijd, vergeleken
bij den bestaanden toestand, zou toelaten. Het
werd verworpen met de anti’s alleen in hun
dooje eentje voor.
Het sa. „Zasmdam” van de HAL. heeft
slechts een oponthoud van acht dagen in de
Downs gehad, hetgeen te danken is geweest aan
de lading, die bestond uit 7900 ton graan, meel,
lijnkoeken en olie voor de Nederlandsche regee-
ring. Korten tijd nadat het schip in de Rijn
haven ligplaats had genomen, deelde de heer
Henken van de HAL., namens kapitein Stam-
perlus in een interview enkele bijzonderheden
over den overtocht mede. Het schip vertrok 3
October ’van New-York en kwam na een voor
spoedige reis 11 October in de Downs aan. Daar
werden de papieren door een Britschen officier
van boord gehaald en had men niet anders te
doen dan te wachten. Behalve het verschijnen
van enkele Duitsche vliegtuigen op een flinken
afstand, gebeurde er niets bijzonders. Dinsdag
middag kreeg men verlof om te vertrekken. Ook
de thuisreis bracht geen emoties, een Duitsche
bommenwerper vloog even over het schip en
verdween, na kennis te hebben genomen van de
nationaliteit.
Het schip sal in den loop van deze week wor
den gelost en zal daarna in den nacht van Don
derdag 26 op vrijdag 27 October met een lading
stukgoed en ongeveer 140 passagiers naar Ame
rika vertrekken.
ei
De plannen van de KL M een speciaal
vliegtuig van Napels naar Batavia te zen
den. om daardoor ouders in Indië In de ge
legenheid te stellen, in een week tijds hun
in het moederland studeerende kinderen te
laten overkomen, zijn in alle opzichten met
succes bekroond. Het toestel is volgeboekt.
Elf kinderen zullen 23 October, onder leiding
van mej. Wynoldl en den heer O. A. de Stoppe-
laar, gemachtigde der KL.M. voor Neder-
landsch-ïndië, des namiddags te 5 uur van Am
sterdam (Centraal Station) vertrekken. Zooals
men weet, vergezelt de air-hosteas mej. Wynoldl
het troepje tot Napels en keert dan terug. Tot
Batavia zijn de kinderen toevertrouwd aan de
zorgen van den heer De Stoppelaar.
Donderdag. 26 October, zal het gezelschap met
de „Reiger" uit Napels vertrekken, gezagvoerder
Hulsebos. Maandag. 30 October, zal het aanko
men in Medan, met welke bestemming zes
kinderen medereizen. Dinsdag, 31 October, zal
bet vliegtuig Batavia bereiken, waar de rest
van het gezelschap den |ocht afsluit.
De politie heeft te Rotterdam een inval gedaan
in een pand aan de Van Duylstraat, op ver
moeden. dat daar gelegenheid werd gegeven tot
hazardspel. Een aantal mannen en eenige
vrouwen werden op heeterdaad betrapt op het
spelen met dobbelsteenen.
Bij het onderzoek bleek, dat de meeste ntA*
nen werkloos waren. Kr werd nogal graf ge
speeld en de bankhouder, de bewoner van het
huis, kreeg 10 pct. van dan inzet.
Heden zijn vijftien neutrale passagiers van
het sa. „Noordam" van de HollandAme-
rikalijn in ons land gearriveerd. Sedert 25
September JJ. wordt de „Noordam” in de Downs
vastgehouden. Vrijdag JJ. kwam echter een be
ambte van den Immigratiedienst aan boord met
de mededeeling, dat het den neutralen passagiers
was toegestaan de reis voort te zetten. In ver
band met het ongunstige weer is de overtocht
eerst Woensdag geschied per Batavierlljn. Aan
boord was alles wel. Ook kwamen met de Bata
vier vier passagiers mee van het ss. ,4uno” van
de KJfBM., welk schip eveneens in de Downs
ligt. Aan boord van belde schepen is alles weL
Tegelijk met de Batavlerboot arriveerde te Rot
terdam het s.s. „Zaandam", dat samen met de
„Noordam" in de downs lag.
Dat deze plannen van de KLM. in goede
aarde zijn gevallen, blijkt niet alleen uit het
feit, dat de „Reiger” volgeboekt naar Indië zal
vertrekken, maar ook hieruit, dat er nog en
kele aanvragen zijn, zoodat herhaling van deze
vlucht wondt overwogen.
in de kleinste bijzonderheden weten op te voe
ren.
De snelheid der Jagers werd tot over 500 km/u
gebracht, de wendbaarheid tot in het ongeloofe-
lUke verfijnd en de bewapening zoo zwaar mo-
geljjk gemaakt. De verschillende landen gingen
in dit streven ieder hun eigen weg en men ge
raakte daarbij unaniem tot een vrijwel zelfden
vorm van het jachtvliegtuig: een geheel meta
len eenpersoons laagdekker met inklapbare wie
len en met, één krachtigen motor uitgerust.
Wat de bewapening betreft, is bu de Duitsche
jachtvliegtuigen een nieuw snufje toegepast. ZU
rijn veelal uitgerust met motoren waarvan door
de schroefas de loop van een klein kanon gaat
Hierdoor is het magelijk ook vanuit het jacht
vliegtuig granaatjes af te vuren. Deze hebben
nJ. doordien zij bij de minste aanraking in de
schietbaan explodeeren. een véél «rootere ver
nielende kracht, dsn de kogels van een ma
chinegeweer. Een Jachtvliegtuig kan bv. met
vele kogels doorzeefd dikwijls nog achter zUn
linies terugkeeren. Eén treffer met een gra-
naatje daarentegen is meestal noodlottig en
dwingt in het gunstigste geval tot noodlanden
Deze combinatie van een kanon in de schroefas
zagen we tot nu toe alleen bU de Duitsche
jachtvliegtuigen toegepast We hebben althans
kunnen vaststellen, dat de modernste Britache
Jagers van het type Hurricane en Spitfire hier
mede niet waren uitgerust.
Wegens smaadschrift tegen den toenmallgei:
minister van Justitie mr. Oosellng en den pro-
cureur-generaal van het hof te ’s-Hertogen-
bosch, baron Speyart van Woerden, is de hoofd
redacteur van het Nationsde Dagblad, mr. M
M. Rost van Tonningen, door de Haagsche
rechtbank veroordeeld tot 500 boete subs. lp.
dagen hechtenis. Het betrof hier een aanUU
artikelen in het Nationale Dagblad, waarin cri-
tlek werd uitgeoefend op het beleid van genoem
de personen in de zaak-Oss en op dat van den
Centralen Raad van Beroep te Utrecht.
Ook smaadschrift tegen desen raad van be
roep was aan mr. Rost van Tonningen ten laste
gelegd, doch hij was voor dit ten laste gelegde
vrijgesproken. Indertijd zijn de persen van het
Nationale Dagblad voor deze artikelen in beslag
genomen.
Woensdag stond mr. Rost van Tonningen in
hooger beroep voor het Haagsche Gerechtshof
terecht. HU deelde mede geen opzet tot belee-
diglng te hebben gehad, doch alleen opbouwende
critlek en propaganda te hebben willen leveren.
De advocaat-generaal, mr. L. B. J. Ver
meulen, achtte smaadschrift bewezen. In
verband met het feit, dat verdachte al
meermalen voor dergelUke delicten is ver
oordeeld. gaf de advocaat-generaal het hot
in overweging met eenparigheid van stem
men verdachte een voorwaardelUke gevan
genisstraf op te leggen va^ drie maanden
met een proeftUd van drie jaar plus een
'geldboete van 500 subs. 100 dagen hech
tenis voorwaardelijk.
Mr W. J. C. A. NUgh. de verdediging voerend,
pleitte vrijspraak.
Hierna moest nog de kunstschilder M. M.
redacteur van „Volk en Vaderland”, terecht
staan, die in genoemd blad van 30 December
1938 een artikel had. gepubliceerd, dat belee-
dlgend werd geacht voor de Nederlandsche
joden.
Hem was daarvoor een geldboete van /25.—
subs. 25 dagen hechtenis opgelegd, welke boete
de advocaat-generaal verhoogd wilde zien tot
100.subs. 100 dagen hechtenis.
Mr. A. J. van Vessem pleitte vrijspraak.
Uitspraak in belde zaken I November.
FeM g—ef eeev izefastg goUi S eeaS.
In Engeland is een oud gezegde uit den we
reldoorlog herleefd: „The first casualty in war
la truth Deze cynische woorden vertolken de
oorlogstactiek der propaganda en men dient ze
goed in het hoofd te prenten, o<n zekere, berich
ten uit het buitenland steeds oo -hun Juiste
waarde te kunnen blijven schatten.
Deze overweging zal ons nopen ook op de
stereotype mededeellngen, dat Britache vlieg
tuigen nachtelUke verkenningsvluchten
Duitschland ondernemen, eenige correctie
te passen
We hebben hierpver in een voorafgaande be
schouwing het een en ander gezegd en ook op
de tendentieuze mededeeling gewezen, volgens
welke oa. de Duitsche JachtvliegerU niet 00-
aonder effectief zou zijn We zagen, dat het
onjuist is deze opinie te baaeeren op het feit,
dat de ..pamphlet raids” boven het Duitsche
land ongehinderd honden plaats vinden. De
JachtvliegerU heeft belangrüker opgaven dan
nachtelUke achtervolgingen van reclamevllegerz
De verkennlngswaarde van vluchten boven ver
duisterd land is uiterst gering De Dultachers
hebben zich dan ook niet laten verleiden, ter
bestrijding daarvan, de levens van het meest
kostbare bestanddeel van een luchtwapen, de
Jachtvliegers, op het spel te zetten.
Inmiddels is duidelijk gebleken welke die op
gaven voor de JachtvllegerU o.a. dan wél zUn en
tevens is daarbij komen vast te staan .dat de
Duitsche JachtvllegerU nog steeds tot de
vinnigste wapenen kan worden gerekend.
We doelen hier op het korte maar hevige
luchtgevecht boven den Westwall, waarmede de
gevechtsactivlteit van deze tweede oorlogs
maand werd ingezet Britache en Fransche ver
kenningsvliegtuigen «aren op 6000 M hoogte de
Duitsche westgrens gepasseerd om de sterkte
der Ssarwerken te verkennen. Deze stoutmoe
dige vlucht, bu dag uitgevoerd, hield een onver
mijdelijke uitdaging van de Duitsche jachtvile-
gerU in. En men kan er verwonderd over staan
dat men de Brltsche verkenningsvliegtuigen niet
door jagers deed esoorteeren. Een verkennii<s-
vllegtuig Immers zal in een luchtgevecht met
een Jachtvliegtuig, dat zooveel sneller en beter
wendbaar is, waardoor de bewapening effectie
ver kan worden gebruikt. altUd het onderspit
moeten delven. TenzU bijzondere factoren als
overmacht, hun Invloed doen gelden. De gevol
gen van belangrijke verliezen aan Engelsche zUde
waren dan ook met vei wonoerlUk.
OngetwUfeld zal deze wervelwind van vUftien
Messerschmitt Jagers de Engelsche. verken
ners eenigszins verschrikt hebben, gezien de
minder heftige reacties in het RUnlandsche
luchtruim in de voorgaande weken. Voor de
toekomst mag men met groote zekerheid nog
heviger luchtgevechten verwachten, daar de ge
allieerden thans hun verkenners voor tochten
'vér over de vUandelijke linies wel van Jagers
zullen doen vergezellen, waarbij de Jachtvlieg
tuigen der beide partijen voor het eerst in dezen
oorlog elkanders krachten zullen meten.
Met eenige spanning kan men naar dat mo
ment uitzien. Immers de JachtvllegerU, waarby
de ridders der lucht zich in al hun bravour en
vliegcapaciteiten kunnen uitleven, heeft wel de
oudste tradities van de verschillende onderdee-
len van het luchtwapen. En soowel in Engeland
„Over deze twee historische figuren,
hunne verhouding en ri* *- lïL
hunner landen is in den loop der laatste
jaren veel geschreven en veel gephanta-
seerd. Wie zich echter wil indenken in de
positie van den staatsman in het alge
meen en in die van de verschillende
staatslieden in het bijzonder, dien zal het
niet zoo moeilijk vallen hunne daden te
begrijpen.
Het spreekt vanzelf, dat hij dan om te
beginnen aan deze daden geene moreele
maatstaven mag aanleggen en zich dus
niet zal moeten opwinden over of ergeren
aan daden, welke in den omgang tus-
schen menschen wél, doch in dien tus-
schen staatslieden niét vallen onder de
zedeltjke normen. Wie aldus de politiek
zou willen beoordeelen kan alleen tot de
slotsom komen, dat de politiek een „vuil
zaakje” is. Wie echter dc groote politiek
kan zien als een dialoog van den tUdgeest
met zichzelven, waarin de mln of meer
geniale staatslieden de door dien éénen
geest gedreven woordvoerders en tegen
spelers zijn, die kan vrede hebben met
alles, wat uit zulk een spel resulteert en
die moppert niet meer tegen „een krank
zinnige wereld” of „misdadige staatslie
den". Hij immers beseft, dat de wereld
gaat zooals zU door innerlUke noodzaak
moet gaan en dat de staatslieden daarom
ook in de groote lUnen handelen, zooals
zU, gedreven door die zelfde noodzaak,
gedreven dus door eigen wezen, moeten
handelen.”
DEN HAAG, 18 October 1939
De Kamer behandelt de zaken tegenwoordig
kort, merkte de heer van den Heuvel (AJt.) met
een lichten ondertoon van ironie op en hU
had geluk. Nadat de heeren zich gisteren in één
dag van de herziening der Tariefwet afmaakten,
werkten zU vandaag de heele verdere agenda
door om na een korte vergadering weer huis
waarts te keeren. Vrijdag moeten zU weer terug
komen naar Den Haag voor de besprekingen in
de afdeellngen. En waarschUnhjk de volgende
week .Donderdag dat Is volle veertien dagen
eerder dan verleden Jaar vangen de Alge
meene Beschouwingen over de RUksbegrootlng
aan.
In die sfeer van korte vergaderingetjes, van
komen en gaan valt een behandeling van de
Vestigingswet wel erg uit den toon.
Niettemin heeft de Kamer zich enkele uren
met een wUzlging dezer wet bezig gehouden.
In de twee jaren, gedurende welke de Vesti
gingswet Kleinbedrijf thans werkt, zün allerlei
onvolkomenheden aan het licht getreden, onvol
komenheden, die eerlang een herziening van vér-
strekkenden aard noodzakeUjk zal maken. Doch
enkele kleine oneffenheden stonden een richtige
uitvoering zóózeer in den weg. dat de minister
met het wegschaven daarvan niet meende te
mogen wachten op die vérstrekkende algeheele
herziening en de Vestigingswet maar vast voor
een partieele herziening in het parlementaire
dok zette. Het betrof de mogelykheid voor
werkzaamheden van het departement, voor het
uitgeven van bekwaamheldsgetulgenissen bn der
gelUke, een vergoeding te vragen, en de mogelUk-
heid den sperüjd, die aan de invoering der
vestigingseischen voorafgaat en gedurende welken
niemand zich zonder speciale vergunning van
het departement mag vestigen, niet tot een Jaar,
maar tot anderhalf Jaar te rekken.
Dit laatste alleen vond ernstig verzet bU de
tt t U kunnen met den heer Wigersma
volkomen instemmen, dat er
over de figuren van Hitler en
Btalin, hun verhouding en de verhouding
van hun landen in den loop der laatste
jaren veel geschreven en veel gephanta-
seerd is. WU behoeven daarvoor maar te
verwUzen naar wat Hitler in ,,Meln
Kampf” over Rusland en het bolsjewisme
en de houding van het nationaal-socia-
Usme daartegenover heeft geschreven,
naar wat de Duitsche natlonaal-socia-
listische propaganda daarover jaren
lang heeft verkondigd, naar het initiatief
voor het anti-komin tem pact, enz. enz.
om de juistheid van deze nu niet direct
verrassend geniale opmerking van den
beer Wigersma te staven. Maar helaas,
kan onze instemming het verdere betoog
van den heer Wigersma niet meer zonder
zeer ernstige en principieele bedenkin
gen volgen. Ook staatslieden zUn men
schen, die evenals alle menschen, onver
schillig in welke positie zU zUn geplaatst
en welke taak zU hebben te vervullen,
onderworpen zUn aan den wil van God
en de wetten der moraal. Aan hun daden
mogen niet alleen, maar moeten zelfs
moreele maatstaven worden aangelegd.
De politiek, hetzU klem of groot, dient de
zedelUke normen in acht te nemen. Doet
zU dat niet, en wij moeten helaas toe
geven, dat zU dat maar al te vaak
niet doet, dan verdient zU veroordeeld en
afgekeurd te worden. Als geloovige
Christenen, die God als Schepper en
Bestuurder van het Heelal erkennen en
beUjden en ZUn wetten hebben te ge
hoorzamen en te doen eerbiedigen,
kunnen en mogen wU geen vrede hebben
met een tUdgeest, die staatslieden buiten
en boven de moraal wil verheffen, in
tegendeel, wij hebben den plicht zulk
een verderfelUken tUdgeest met alle
kracht te bestrijden en terug te dringen
als een groot en dreigend gevaar voor
allen godsdienst en voor het Christendom
in het bUzonder. WU kunnen evenveel
begrijpen als de veel begrijpende heer
Wigersma, wU begrijpen b.v. dat er mis
dadigers zUn en hoe het komt dat die er
zUn, maar wU zullen ons wei wachten bU
de beoordeellng van misdadigers, wier
motieven en omstandigheden en aard wU
begrijpen, de zedelUke normen uit te
schakelen. De heer Wigersma, die ten
gunste van in zUn oog groote staatslieden
de zedelUke normen, die heel het leven
moeten beheerschen, meent te kunnen
en zelfs te moeten uitschakelen, begrijpt
één ding niet en wel het allervoornaamste
nJ., dat geen mensch, onder welke om
standigheden dan ook, mag handelen
in strijd met de moreele wetten, die God
heeft gesteld.
De amoreele waag, waarop’ hU Hitler
en Btalin weegt, is voor ieder geloovig
Chrlstenmensch ondeugdelUk en de uit
komst van zUn waagstuk is navenant.
Hadden de staatslieden de zedelUke
normen in acht genomen bU het regelen
van hun onderlinge verhoudingen en die
hunner staten, dan zou de wereld thans
niet in den zak van verbUsterlng en ver
blinding en in de asch van met brand
bommen verwoeste steden zitten. De veel
maar niet alles begrUpende heer Wigers
ma moge dit niet begrUpen, wU begrijpen
het maar al te goed en zullen voortgaan
dit begrip levend te houden en trachten
dit steeds dieper en algemeener in de
menschheid te doen doordringen.
n het zich Algemeen Nederlandsch
noemende weekblad „De Waag” heeft
A de heer Wigersma Btalin en Hitler
op de waag genomen en als staatslieden
niet te licht bevonden. De heer Wïgernna
jo blijkbaar een man, die veel begrijpt
en rich daarom niet ergert aan dingen,
die de verontwaardiging van anderen
opwekken. ZUn verklaring van de figuren
van Hitler en Btalin en hun nieuwe on
derlinge verhouding, welke verklaring
aich hoofdzakelUk van economische mo
tieven bedient, heeft hU voorzien van
een algemeene inleiding, die de moeite
waard is om hier te citeeren, daar zU -
duidelijk aangeeft op welk niveau de
mentaliteit en de beschouwingswijze van
den heer Wigersma en het Weekblad,
waarin hU schrijft, zich bewegen. HU
Khrijft nJ.:
De Messerschmitts, waarvan In het boven-
'genoemde luchtgevecht boven den Weatwall
sprake was, waren van het type Me-109. dat in
het voorjaar van 1937 als standaardtype van
het Duitsche jachtvliegwapen werd uitgekozen
Ook den Helnkeljager He 112 viel deze onder
scheiding te beurt, zoodat men deze beide vlieg
tuigtypen nog wel vaker op het oorlogatooneel
zal zien optreden.
Zoowel uit de Heinkel He 112 als de Mes
serschmitt Me 109 heeft men nog tneer geper-
fectlonneerde typen ontwikkeld. nml. de
He-112 U en de Me 109 R. Deze belde laatste
machines vestigden indit jaar de aandacht
van de geheele luchtvaartwereld op zich door
dien zU het wereldsnelheidsrecord achtereen
volgens op resp. 746- en 755 K.M. p. u. wisten
te brengen.
Over de beteekenis van deze records voor
het Duitsche Jachtvliegwapen zUn de opinies
In het buitenland zéér ulteenloopendVeelal
wordt verondersteld, dat de Duitsche tndvstrie
voor den aanval op het wereldsnelheidsrecord
speciale vliegtuigen had gebouwd en uitgerust
met een cvertelasten Daimler Benz motor van
het type DB-601. welke bU de onderhavige ge
slaagde recordpoglngen ongeveer 2000 pk zou
hebben geleverd. Een feit is, dat in de laatste
maanden dit splinternieuwe product van Daim
ler Benz, dat In normale gevallen 1300 p.k. le
vert, in grooten getale voor de Duitsche ge
vechtsvliegtuigen In gebruik is genomen.
bestond Inderdaad een groote en urgente
hoefte aan een dergelUke sterke krachtbron.
Afgaande op persoonlUke waarnemingen en
inlichtingen uit betrouwbare bron. zUn wU ds
meenlng toegedaan, dat Duitschland wel dege
lijk een belangrUk aantal jachtvliegtuigen, die
ruim 700 km.'u vliegen ter beschikking heeft.
Men kan er echter van verzekerd zijn, dat dit
supersnelle materieel alleen op de meest be
slissende momenten van den luchtoorlog in
den strUd zal worden geworpen.
De recente mededeeling van den Brltsihen
Staatssecretaris van het luchtwezen Sir Kings
ley Wood, dat den Franschen een l^esser-
schmltt jachtvliegtuig van het nieuwste type
gaaf in handen was gevallen, zal dan ook on
getwijfeld niet op de supersnelle Messer
schmitt betrekking hebben, doch op de Me-
109, het algemeen bekende type waarmede o.a
ook de Zwitserse he luchtvloot met een 40 stuks
is uitgerust.
Interessant is In verband hiermede te wUaen
op een propaganda-actie van Fransche zjlde In
den zomer van dit jaar, die ten doel had de
Messerschmitt jager Me-109 in een ongunstig
daglicht te stellen om daarmede de superiori
teit van den Franschen jager Morane aan te
toonen.
De Zwitsersche jachtvliegafdeellng
uit belde typen samengesteld; de
schmltts werden uit Duitschland Ingevoerd, ter
wijl de Moranes in Zwitserland m licentie ge
bouwd worden. Het Fransche tUdschrift ,Aux
Ecoutes” wist te melden, dat de Zvrltscrsche
Defensie met de Messerschmitts een eet in
den zak had gekocht terwijl de Moranes dees
wat vliegcapaciteiten betreft volkomen over
troffen. Vele dagbladen gingen op deze sug
gestie in, waarna het Zwitsersche Militaire De
partement in een offlcieele nota van 3 Augus
tus 1939 zich genoodzaakt zag deze oerichten
tegen te spreken, evenals de juistheid v?n de
prestatievergelUklngen met het Morane jacht
vliegtuig.
In zooverre zUn deze feiten van belang, dat
thans naar aanleiding van het In Fransche
handen gevallen Messerschmitt vliegtuig, op
nieuw de gevechtswaarde van deze muchine
wordt aangevallen in vergelUk met de moderne
Engelsche Jachtvliegtuigen, de Hawker ..Hur
ricane” en de Supermarine ..Spitfire”. OngetwU
feld hebben deze belde nieuwe constructies het
Engelsche Jachtvliegwapen op een belangrUk
hooger peil gebracht dan voorheen
De Hurricane soowel als de Spitfire zUn met
niet minder dan acht in den vleugel ingebouw-ie
machinegeweren uitgerust, hetgeen een zéér
sterke bewapening genoemd mag worden. Allebei
geheel metalen laagdekkers met intrekbare lan-
dingswielen en een Rolls Royce Merlin motor
uitgerust ontloopen de prestaties elkaar niet
veel. De Hurricane vliegt maxlmaad 540 KM
p. uur, terwUl de Spitfire de 563 weet te halen.
Laatstgenoemde machine Is ontwikkeld uit het
speciale racevllegtulg waarmede Engeland In
vroeger Jaren de Schneider Cup-wedstrljden
wist te winnen.
Van de Fransche jachtvliegtuigen noemden
we terloops reeds even de Morane-Saulnier Dit
is wel het snelste Jachtvliegtuig, dat FrankrUk
momenteel ter beschikking heeft.
Uitgerust met een Hispano-Sulza motor van
860 pk. vliegt de Morane ruim 500 K.M p. u.
terwUl men met een andere verzie van dit
Jachtvliegtuig uitgerust met een 1200 PJ£. His
pano Suiza kortgeleden een snelheid van onge
veer 600 K.M. per uur wist te behalen Vooral
Bloch en Dewoltlne zUn momenteel druk met
het testen van nieuwe jachtvliegtuigen bezig,
die aanzienlijk sneller beloven te worden. Bul
ten de Moranes is het Fransche jacbtvliegwa-
pen momenteel nog uit Dewoitlnes 510
tweedekker Blérlots samengesteldbelde ty
pen moeten echter In prestaties voor de Mo
rane onderdoen. In Amerika werd voorts een
groote bestelling geplaatst by de Curtiss-fa-
brieken op eenpersoons jachtvliegtuigen
het type P-36. Deze machine staat als zeer
snel en uiterst sterk bewapend bekend. Het
feit echter, dat zU in Amerika voor den ex
port vrU gegeven is. bewUst reeds, dat deze
machine niet het puikje is. dat de Ver. Staten
voor hun eigen luchtwapen ter beschikking
hebben.
Men ziet het: uiterst zwaar gewapende en
gepantserde vechters die in kracht en vermo
gen niet veel voor elkaar behoeven onder te
doen kunnen den .ring” van het ridderlUke
luchtgevecht binnenvliegen, waarmede een be
langrijk vervolg aan de Interessante geschie
denis van het jachtvliegtuig aal kunnen wor
den toegevoegd!
Zaken
zingen
worden
mobllisatievergoedingen worden toegekend.
IJioor de mobilisatie en de daarmede gepaard
gaande vergoedingen, zooals kostwinnersver
goedingen enz.. zUn nl. van verschillende zUden
vragen gerezen, hoe bu de uitvoering der gesub
sidieerde steunregeling voor werklooze arbeiders
en de steunregelingen voor kleine boeren en
tuinbouwers, ten aanzien van deze vergoedingen
dient te worden gehandeld, zoo zU een door
middel v*n een der genoemde regelingen onder
steund gezin ten deel vallen.
Ter beantwoording van deze vragen dlene het
volgende:
A. Steunregeling voor werklooze arbeiders.
Men onderscheide de volgende gevallen:
1 De ondersteunde kostwinner van een gezin
treedt In militairen dienst.
Steunverleening ingevolge de steunregeling
voor werklooze arbeiders is dan niet mogelUk,
hetgeen dus mede Inhoudt, dat het betrokken
gezin niet voor extra-hulp (b-steun) In aan
merking kan komen, noch aan de spaarregeling
kan deelnemen enz Een dergelUk gyval komt
dus In beginsel uitsluitend ten laste van het
Departement van Defensie (kostwinnersvergoe
ding). Voor een uitzondering hierop zie men
hieronder sub b, eerste gedeelte.
2 Het gezinshoofd wordt Ingevolge de steun
regeling gesteund, de medekostwinner la In
militairen dienst en het Departement van Defen
sie geeft terzake aan het betrokken gezin kost
winnersvergoeding.
In een dergelUk geval wordt de kostwinners
vergoeding behandeld als Inkomsten uit arbeid
verkregen, dus voor 2/3 gekort oJ5 het steunbe
drag van het ondersteunde gezinshoofd. (De
vrijlating van f 2.— of f 4.—, welke ten aan
zien van de verdiensten van gezinsleden van
ondersteunden, uit loonarbeid verkregen, moge
lijk is. geldt ook hier).
3 De werkgever van een in militairen dienst
opgeroepen medekostwinner van een onder
steund gezin blUft diens volle loon doorbetalen.
Idem als onder 2.
De werkgever vult kostwinnersvergoeding van
een in militairen dienst opgeroepen medekost
winner van een ondersteund gezin aan tot het
volle loon.
In dit geval wordt de som van kostwinners
vergoeding en aanvulling van werkgever be
schouwd als loon uit arbeid verkregen.
5 Medekostwlnnersvergoedlng
een 1_ -
van een ondersteunde treedt In de plaats van
de kasultkeerlng. welk aan bedoeld gezinslid
werd uitgekeerd.
In dat geval wordt gedurende den tijd, dat
kasultkeerlng wordt verstrekt, gehandeld, alsof
de medekostwlnnersvergoedlng een kasultkee-
ring is.
6 De extra-bUalag, welken een gezinslid van
een ondersteunden kostwinner Ingevolge de
circulaires van 16 September 1937 en 18 Januari
1938 geniet, mag ook na de oproeping van dezen
kostwinner in militairen dienst worden door
verstrekt. met dien verstande echter, dat in het
betrokken gezin niet meer mag inkomen, dan
toen de kostwinner nog In steun was.
Zoo een lid van een gezin, waarvan het hoofd
In ondersteuning Is. extrabUslag ontvangt, dan
vervalt deze, wanneer dit gezinslid In militairen
dienst moet.
7 Steuntrekker-kostganger woont In bu fami
lie. Het betrokken gezin ontvangt kostwinners
vergoeding.
Dit geval wordt behandeld alsof de betrok
kene bij een niet-steuntrekker Inwoont.
B. Steunregelingen veer kleine boeren en
tuinbouwers.
1 Ondersteunde boer of tuinbouwer komt in
militairen dienst. In dit geval geldt een gelijk
soortige regeling als die hierboven voor werk
looze arbeders onder 1 vermeld.
Uitzondering: de B- en C-tulnbouwers. Aan
hen mag gedurende hun militairen diensttUd
het natura-gedeelte. hetwelk zU ingevolge be
doelde steunregelingen eventueel nog kunnen
ontvangen, worden doorverstrekt.
2 Medekostwlnnersvergoedlng wordt gegeven
terzake van een onder de wapenen geroepen
gezinslid van een ondersteunden kleinen boer
of tuinbouwer.
Deze mag geheel vrU blUven, indien in da
plaats van den onder de wapenen geroepen
medekostwlnner-boer, of -tuinbouwer, een ar
beider op het bedrijf in dienst wordt genomen,
aan wien tenminste een bedrag, geluk aan het
bedrag, dat aan het betrokken gezin terzake
van medekostwlnnersvergoedlng wordt uitge
keerd. aan loon wordt uitbetaald.
Tenslotte zU nog opgemerkt, dat bU in-
militairen-dienst-treding van inwonende ge-
zinsleden van ondersteunden, de gezinsledro^-
byslag. welke terzake van hen werd verstrekt,
zal worden beëindigd.
