LITTHAUER-
MAGENBITTER
DE WAGENSVAN
SHIWA
Prijsopdrijving
De strijd om de
leerlingenschaal
Aanschaffing van
gasmaskers
AKKERBOUWPRODUCTEN
SINT WILLIBRORDUS-
MONUMENT
G
VRIJDAG 20 OCTQB
1939
a
Minister verhoogt de pryzen
4
Verdachte vrijgesproken
Aanslag op wethouder
h
1
K
Oorlogsjournaals in
de bioscopen
Jeugdige beelden
vernielers
Rapport van beoordedinge-
commissie
VisschersOaartuig ernstig aan den
boeg beschadigd
Vrachtauto reed tegen
een boom
- Manufacturiers te Groningen
vrijgesproken
7000 Kilogram ‘spek in
beslag genomen
Tweede kindervlucht
der K.L.M.?
Lemmer boot vaört op
Volendammer botter
Margarine 8 cent
duurder
DE OPROEP TOT DE VROUWEN
VAN NEDERLAND
De ministerieele circulaire aan
de burgemeesters
SCHILDERIJEN GESTOLEN
TE NIJMEGEN
°T
DE RADIOZENDER VAN DE
R.S.A.P.
an
Het Kamerlid Schaepman wenscht
een vertooningsverbod
Onderwijzers adresseeren by den
ministerraad, om verbetering
te krjjgen
Het stroopersdrama
te Reek
Eeuwfeest Seminjarie
„Ypelaer”
GEEN BELEEDIGING VAN
DE REGEERING
Bestuurder was door benzine
dampen bedwelmd
DE KONINGIN NAAR LEGER-
OEFENINGEN
De K.R.O.* koopt
perceelpn
SMOKKELAAR WEGENS
MEINEED VEROORDEELD
Eieren-uitvoer naar
Rusland?
bescherming.
ft
een
„Potens In
broers
„KM”, M.
doek
i
f
ran
I
igen doet biyken dat
ig niet onoverkome-
Te Zwolle hebben kinderen een ‘verregaande
vernieling bedreven óp twee levensgroots beel
den, voorstellende Sint Dominicus en Sint Tho
mas, bestemd voor het Sint Dominicus-klooster.
Deze uit zandsteen vervaardigde kostbare beel
den, een schenking van den pater-provinciaal
aan het Zwolsche klooster, die oorspronkelijk
het gebouw van het Njjmeegsche Dominlcus-
college in de Broersstraat sierden, waren be
stemd voor de twee nissen der Zwolsche Do
minicanenkerk.
Daar Maandag met de plaatsing zou worden
begonnen, heeft men de beelden ter zijde van
de kerk gezet, op een afgeschoten gedeelte, dat
De politie te Nijmegen heeft, na een diep
gaand onderzoek, verscheidene verdachten ge
arresteerd. die er vaa beschuldigd worden deel
De r<
gedaan li
van
een radiozender zonder vergunning van den
Minister van Waterstaat werden J. H.. P. S. en
W. J. M. allen veroordeeld tot een maand ge
vangenisstraf. De eisch was drie maanden.
Ki
De minister van Economische Zaken heeft
besloten de prijzen van verschillende akker
bouwproducten van den oogst 1939 te ver-
hoogen met het oog op de gewijzigde eco
nomische omstandigheden en de hoogere
kosten, die de voorbereidingen van den oogst
1940 met zich medebrengen.
tri
uil.
oet
4
KM
uc
de hieruit
onder goedkt
betaling verrekenen.
Prikkelbaar en opgewonden
Neem n AKKERTJE" het.
van eventueel nieuw in te koopen goederen in
gelijke mate mag verhoogen.
Als verdachten in de eerste zaak van dezer,
aartj stonden terecht de heeren F. J. en O. B..
beiden manufacturier te Groningen.
De rechtbank sprak beide verdachten vrij.
De eisch was, in verband met den principled»
len kant der zaak, een gulden boete tegen ieder
der verdachten.
Naar wy vernemen, is de Officier van Justi
tie te Groningen voornemens, hooger beroep
aan te teekenen tegen het vrijsprekend vonnis
van de .rechtbank te Groningen in de princi-
pieele zaak der prijsopdrijving.
ten
laten
met
geëischt van
V A
-f
heeft den
weggesleept.
echt bank te Rotterdam heeft uitspraak
i irt de zaak der geheime uitzendingen
deR S.AP. Wevens het in bedrijf hebben van
radiozender zonder vergunning van
De 41-jarige fourage-handelaar O. F. te
Nieuwkoop heeft tergcht gestaan, omdat iQj in
de plaats zijner inwoning pamfletten had ver
spreid. waarvan de inhoud beleedigend voor de
Nederlandsche regeering Werd geacht. Er werd
tegen hem 35 boete geëischt.
De Haagsche rechtbank sprak verdachte vrij.
le verzoekt daarom alsnog gelden
stellen, waardoor het mogelijk zal
I zijn. Ingaande 1 Januari 1940. een verbetering
M der huidige schalen tot stand te brengen.
De Beoordeelingscommissie voor bet Sint
Willibrordusmonument, bestaande uit de heeren
prof. W. Noiet, voorzitter; Jan Eloy Brom;
Joan Collette, C. N. J. Meysing; W. C. Schuy-
lenburg. leden en Alph. Siebers, secrejwis,
heeft aan het bestuur van den Algemeenen Ne-
derlandschen Katholiekendag rarfjort uitge
bracht dat negen getikte foliovellen beslaat en
waaraan wy het volgende ontleenen:
De commissie constateert met voldoening, dat
de ingezonden ontwerpen getuigen van ernstige
studie eQ, Inspanning. Zjj acht het verkregen
resultaat bevredigend en alle inzenders gerech
tigd tot de in ultzichf gestelde belooning. Zjj
gevoelt zich gedrongen haar waardeering uit te
spreken voor den omvangrijken arbeid, welke
hier met kennelijke toewijding is verricht. Dit
geldt in het bijzonder voor de geleverde mo
dellen; het bjjbehoorende teekenwerk is meer
malen zwak gebleven.
Bjj samenstelling van het programma voor
de opdracht had de commissie zich afgevraagd,
of de voor bet monument beschikbare plaats
zich zou leenen voor het doel. Zij acht de si
tuatie niet zeer gunstig, meent echter, dat een
overzicht van de inzending*
de moeilijkheden der ligtini
lijk zijn.
By de beoordeeling der ontwerpen heeft de
commissie allereerst nagegaan of zij voldeden
aan de ideëele eischen, welke de opgave stelde.
Hierbij kwam aanstonds de wijze van uitbeel
ding van de hoofdfiguur in het geding. Ver
volgens werden zij getoetst op hun aeethetische
waarde in engeren zin.
Sommige ontwerpen die in een of meer op
zichten bevrediging konden schenken, schoten
anderszins blijkbaar tekort. Dit leidde tot een
eerste schifting.
Na de aldus verkregen beperking van de keu
ze tot een vijftal inzendingen, leidde een her-
ook gebruikt wordt om er fietsen tijdens
godsdienstoefeningen te bergen.
Het politioneel onderzoek heeft het volgende
uitgewezenZondagmorgen te kwart voor 10 za
gen de 10-jarige H. de V.. zijn 12-jarige half
broer L. H. en de 10-jarige A. Z. de beelden
en ze besloten er hun vernielzucht op bot te
vieren. Van beide beelden werd een hand af-
gerukt. Daarmee, niet tevreden werd het beeld
van Sint Thomas op den grond geworpen met
het doel bet hoofd er af te slaan. Toen dit niet
gelukte, hebben ze met vereende krachten het
beeld opgetild en het hoofd er af geslagen. Later
hebben zy het hoofd in een putje geworpen
Eenige dagen later bemerkte een bewoonster
van een der omliggende perceelen, dat H. de
V. steenen gooide naar het reeds gerepareerde
Dominlcusbeeld. dat in de nis geplaatst was.
De recherche werd gewaarschuwd en de jon
gen. die voor de tweede maal de hand van het
beeld had afgestooten, werd naar het politie
bureau gebracht. Een bekentenis volgde van
hem en zijn medehelpers. Het hodfü van het
.fit. Thomasbeeld is in het putje teruggevonden
toor tweemaal per week. n.l. des Woensdags en
des Zaterdags na afloopvan den dienst ge-
piaatM. Deze plaatsing geschiedt door tusschen-
komst van den inspecteur voor de bescherming
van de bevolking tegen luchtaanvallen, die op
deze wjjze bij een tydelyke opeenhooplng van
bestellingen kan zorg dragen voor een redelijke
verdeelmg van den onmiddeliyk beschikbaren
voorraad over de daarvoor in aanmerking ko
mende gemeenten. De leveranciers zenden de
gasmaskers toe aan de postkantoren, waar de
'bestellingen zijn opgenomen, Deze kanvoren
zorgen voor de uitreiking aan belanghebbende#
Ik moge een beroep doen op Uwe medewer-
k ng, opdat de in dit rondschrijven vervatte d
regeling, welke op 23 October 1939 ingaat zoo
spoedig en zoo doeltreffend mogelyk tot uit
voering worde gebracht.
land heeft tot den raad van ministers een adres
gericht, waarin teleurstelling wordt uitgesproken
over het uitblijven van maatregelen ter verbete
ring van de leerlingenschaal. te meer daar nu,
door de afwezigheid van de vaders in de gezin
nen van vele gemobiliseerden, de taak van de
school als opvoedkundig milieu belangrijk is ver
zwaard.
Nu de regeering maatregelen neemt tot krach
tige bestrijding der werkloosheid, mag niet over
het hoofd gezien worden, dat iedere aktebezitter,
die door schaalverbetering een plaats als onder
wijzer verkrijgt, een werklooze minder beteekent.
aldus het adres, dat verder zegt:
Hierdoor kan dus tegelijkertijd een eind ge
maakt worden aan den hoogst ongewenschten en
rpet alle begrippen van sociale rechtvaardigheid
strijdenden toestand, die ontstaan is door het te i
werk stellen van zgn. „kweekelingen mfet akte” l
tegen geringe of zejjs in het geheel geen beloo
ning.
De commi
beschikbaar
De commissie van samenwerking uit de hoofd
besturen van den Bond van Nederlandsche On
derwijzers. het Katholieke Onderwijzers Verbond
In Nederland, het Nederlandsch Onderwijzers
Genootschap, de Unie van Christelijke onder
wijzers en onderwijzeressen in Nederland en de
Vereenlglng van hoofden van scholen lp Neder-
De prijzen, die met terugwerkende kracht voor
de reeds overgenomen granen zullen gelden,
zijn. rogge f9.wlntergdfrst f9.zomergerst
f 9.40. haver t aardappelmeel f 10.75. al deze
prezen berekend per 100 K.O.; suikerbieten, ge
leverd aan suikerfabrieken, f 11.35 per 1000 KG.
De door den minister aanvankelijk vastge
stelde vergoeding voor bewaarloon van rogge.
n.1. S et per week na 15 December en 4 ct. per
week na 1 April 1940 blijft van kracht.
Hiermede vervalt de regeling inzake den toe
slag van f 1.— per 100 K.O. voor die landbou
wers. die gewoon waren de rogge van net eigen
bedrjj* te vervoederen. Voor peulvruchten en
enkele andere kleinere artikelen heeft nog over
leg met de landbouworganisaties plaats.
De prijzen voor granen gelden voor gemid
delde Kwaliteit gezonde, houdbare, marktschoo-
ae granen, geleverd aan het door den provin
cialen voedselcommissaris aangewezen panhuis,
met dien verstande, dat, indien vervoer over
meer dan 10 KM. moet plaats vinden, de hoo
gere vracht aan dea teler vergoed zal worden.
In deze prijzen zijn begreiien de kosten van
de commissionnairs.
De gemiddelde Kwaliteit zal worden bepaald
aan de hand van een monster, dat door de Na-
deriandsche Akkerbouwcentrale zal worden vast
gesteld en dat zooveel mogelijk het gemiddelde
van den Nederlandschen oogst zal weergeven.
Daar de omstandigheden en de gebruikelijke
wijze van levering in de onderscheidene provin
cies sterk van elkaar kunnen afwijken, zal de
provlnftale voedselcommissaris onder goedkeu
ring van den minister regelen kunnen tretïen,
die de algemeene richtlijnen in het voorgaande
gegeven doen aanpassen aan de plaatselijke
omstandigheden. De bedoelde functionaris kan
voortvloeiende geldelijke gevpigen.
ieuring van den minister, in de uit
at
De rechtbank te Groningen deed Donderdag
uitspraak in de zaak, welke de vorige week be
handeld werd en waarbij aan haar werd voór-
gelegd de vraag, of een winkelier, gelet op de
prljsopdrljvlngs- en hamsterwet 1939, gehouden
is. zijn ouden voorstad tegen oude prijzen te
verkoopen, of dat hU de prijzen van dezen ouder
ont-
wordt
besloten, aldus zeiden zjj. dan zullen de Neder
landsche exporteurs door dezen ruilhandel ten
zeerste in hun belang worden geschaad, daar
de Nederlandsche regeering dan als verkooper
zou optreden. Van deae geruchten kon nog geen
officieele bevestiging worden verkregen.
Nog voor het speciale vliegtuig, dat onder be
geleiding een elftal kinderen van Napels naar
Batavia brengt,is vertrokken, is de K.L.M. er
toe overgegaan het plan een dergelijke vlucht In
November nogmaals te maken, in ernstige over
weging te nemen.
Er zijn nog verschillende aanvragen binnenge
komen en het is dus zeker niet uitgesloten, dat
30 November wederom een vliegtuig met klnde-
ren naar indië vertrekt. Een airhostess aal mee
gaan tot Napels. Over den vorm van begeleiding
«ngs de rest van het traject is nog geen beslis-
“bg genomen.
H. M. de Koningin is voornemens, heden leger-
oefeningen in de omgeving van Apeldoorn bjj te
wonen.
I
acht de commissie gelukkig, ook het denkbeeld,
de hoogte dier beplanting te beperken. Dit laat
ste 'beteekent tevens een tegemoetkoming aan
het uitzicht van het gesticht St. Joan de Deo.
Nadat de commissie haar oordeel had vast
gesteld, ging zjj over tot het openen, van de bij
de inzendingen behoorende naambrieven. Een
8-tal ontwerpers bleek zich de medewerking te
verschaft van een architect en diens
als mede-auteur in den naambrief te
Urk en Marken op een Volen-
botter gevaren. De boeg van den
werd aan weerszijden ernstig be-
een zwaard werd gedeeltelijk
Op de elerenmarkt te Barneveld ontstond
gistermorgen een paniekstemming, daar men
had vernomen, dat Rusland groote partijen
eieren door Duitsche befnlddellng in Nederland
zou koopen Duitschland zóu hiervoor aan Ne
derland machines leveren en Duitschland aou
Rusland weer betalen met petroleum.
Exporteurs zjjn hierover ten zeerste
stemd, want indien werkelijk hiertoe
WU berichtten reeds dat gasmaskers voortaan
bij de postkantoren verkrijgbaar zullen z'jn.
De regeerlngspersdlenst geeft thans den ot-
flcieelen tekst van de circulaire van den minis
ter van Blnnenlandsche Zaken aan de burge
meesters:
Naar ml) van verschillende zijden wordt be
richt. worden door hen. die voor eigen gebruik
een gasmasker willen aanschaffen, moeilijkhe
den ondervonden, verband houdende met de
cmstandigheld. dat in den handel geen gas-
De minister van Economische Zaken
heeft- den minimumprijs van margarine met
ingang van 23 October met 8 cent ver
hoogd. Van 90 cent is deze prijs dus 98
cent geworden. -
Wy vernemen, dat het bestuur van den Kath.
Radlo-Omroep door aankoop eigenaar is gewor-
den van drie villa's met achtergelegen tuinen
v aan de Wemerlaan te Hilversum, in totaal groot
,1800 M2. De perceelen liggen in het verlengde
van de groote concertstudio en van de woning
van den stüdio-cÊef. De KJt.O. zal nu de llnker-
zyde van de Wernerlaan kunnen beheerschen van
de Koningsstraat af tot aan de Prinses Juliana-
laan.
Omtrent plannen ter bebouwing is evenwel nog
niets bekend. Wel is op het reeds in bezit zynde
terrein dezer dagen een groote technische kelder
bij gebouwd.
Op den straatweg in de gemeente De Bilt
nabij den weg naar Amersfoort is Donderdag
middag omstreeks vier uur een vrachtauto, be
laden met geslachte varkens, afkomstig uit
Woerden tegen een boóm gereden, doordat -de
bestuurder door benzinedamp bedwelmd was
De auto*met twee Inzittenden naast den
chauffeur zat de eigenaar van den auto
sloeg om. tot grooten schrik van 'een 23-jarigen
Jongeman uit Zeist die op de fiets voorbijkwam
en direct te hulp schoot.
Nauweiyks echter was de Jongen In de
onmiddellyke nabyheld van den omgeslagen
auto gekomen, of ook hU werd door gassen
bdöwelmd en verloor, evenals de twee Inzitten
den. het bewustzijn.
Gelukkig was juist de Biltsche motorpolitie
in de nabyheld. die onmlddeliyk hulp bood. De
politieagenten bevrydden de inzittenden van den
auto uit hun benarde positie. De bestuurder, die
spoedig bykwam. verklaarde, wat de oorzaak
van het ongeval, was. Hy bleek door de verbrij
zelde Voomiit aan de handen gekwetst te zyn
Zijn metgezel, by wlen het bewustzyn eerst
later terugkeerde, was er echter erger aan toe
en had eenige diepe snywonden In deftwhals.
Op den straatweg lag een groote plas bloed
Zuster V van het Diaconessenhuis te Utrecht
die eveneens juist in de buurt was. hielp de
politie by het verbinden van de twee slacht
offers, zoodat eenige mlfttalre artsen, die na
het vernemen van het ongeluk kwamen aan
rijden. geen dienst behoefden té doen
Een van hen heeft den jongen uit Zeist, die
weldra opgeknapt was, In zyn auto -naar 4Upns
woning vervoerd. .-
De G.G. en G D. van Utrecht, die intusschen
gewaarschuwd was. heeft de twee Inzittenden
van den auto naar het Stads- en Academisch
Ziekenhuis overgebracht.
Een garagehouder uit De Bilt
vrachtauto, een nieuw voertuig.
Een onderzoek 'zal worden Ingesteld.
nieuwd onderzoek tot verkleining van het ge
noemd aantal tot drie. De volgorde waarin deze
voor uitvoering in aanmerking konden komen
was volgens het oordeel der commissie als
volgt: 1. Utrecht; 3. De Apostolische Man
Gods; 3. „Domstad”.
Na rijp beraad kwam de dbmmlssie tot de
overtuiging dat het ontwerp, dat onder het
motto „Utrecht” was Ingezonden, als het meest
geschikte diende te worden aangewezen. Deae
ontwerper heeft zyn volledige aandacht gege
ven aan de hoofdfiguur met betrekke! yke ver-
waarïoozing van het bijwerk. Dé toelichting
poneert zelfs de stelling, dat dit monument
geen verdere toevoeging behoeft van reliefs of
anderszins, waarin de arbeid of het leven van
den apostel nader worden uitgebeeld. De com
missie kan deze gedachten niet onderschryven.
Zy heeft groote waardeering voor de overtui
gende wijze, waarop Sint Wllllbrordus is voor
gesteld als monnik, vurige en harde strijder,
die te paard door het land trekt, op zijn hand
dragend het symbool van de zending, die hy
volbrengt.
Een commissielid achtte deze voorstelling té
illustratief. De meerderheid is echter van mee
rling, dat de essentie van hetgeen moet worden
uitgebeeld reeds in deze figuur Is vervat. De
voorstelling wijkt stellig af van de gebruikeiyke
weergave. Dat een duideiyke aanwyzing der
blsschoppeiyke waardigheid ontbreekt, achten
ook de andere leden een gemis, maar zy mee
nen dat deze voldoende tot uitdrukking kan ko
men In toelichtende voorstellingen aan den
voet van het ruiterbeeld, zy nemen nog in
aanmerking, dat een ruiterbeeld als regel de
voorstelling geeft van een hooggeplaatst per
soon, en dat de ontwerper hier tegeiyk alle
wereldsche praal heeft vermeden. Deze voor
stelling is. meenen zy, van een hoog geesteiyk
gehalte en ademt geheel de sfeer van den
Christus-plonler. De commissie acht haar vol
komen begryjjeiyk, zoowel voor den katholie
ken als voor den niet-katholieken beschouwer
Ofschoon dit monument geheel andere archi
tectonische accessoires heeft dan de 350 m.
hooge sokkel (de flgurale voorstelling is van
ongeveer geiyke hoogte) meent de commissie,
dat het Juist !s geproportlonneerd en geplaatst
In zyn omgeving. Wellicht zal het nog kunnen
winnen by een verplaatsing van enkele meters
in Zuidelijke richting.
De gedachte door boombeplantlng een rusti
ger achtergrond voor het monument te vormen.
Het R. K. Tweede Kamerlid Schaepman heeft
aan den minister van Blnnenlandsche Zaken
gevraagd of de minister kennis génomen heeft
van het veranderde inzicht van de huishoude
lijke commissie uit de rykscommissie voor de
fi.mkeuring met betrekking tot het vertconen
van oorlogsjournaals in de bioscopen en qf ny
weet, dat op het oogenblik in de -Nederlandsche
bioscopen nog vele films loopen met een pro
pagandistisch karakter ten voordeele vai> een
der oorlogvoerende partyen
Heeft een en ander den minister geen aanlei
ding gegeven tot de overweging, aldus de vra
gensteller, dat de genoemde oorlogsjournaals,
hoe neutraal de gekozen beelden ook mogen
zyn en evenzeer de genoemde films aame-ding
kunnen geven tot verstoring van de orde als
gevolg van byvals- of afkeurlngsbetuigingen.
en dat daaruit ernstig gevaar kan ontstaan
voor de stipte handhaving van onze neutrali
teit? en heeft de minister dan eveneens ge
dacht aan het groote'gevaar, dat, van natio» aal
standpunt bezien, gelegen is in de vertooning
van films, die het kenneiyk doel hebben aan
het Nederlandsche volk- een bepaalde meenlng
ten aanzien van andere landen op te dringen?
Is het den minister bekend,adat juist uezer
dagen elders, met name in Zwitserland, oyzon-
deré maatregelen worden getroffen, om oorlogs
journaals en vooral ook films van een karakter
als het bovenvermelde te weren?
Is de minister bereid, de noodige maatregelen
te nemen, opdat ook hier te lande de vertooning
van journaals en films als de géhoemde onmo-
gahjk worde gemaakt?
De Bredasche rechtbank heeft den anokkelaar
M. uit Tilburg wegens meineed veroordeeld tot
drie maanden gevangenisstraf. De eisch was
tien maanden gevangenisstraf.
Verscheidenen van de vrouwen, die onlangs
in de pers een oproep gericht hebben tot de
vrouwen van Nederland, waren 's middags ter
verdere bespreking bijeen.
Het bleek, dat reeds byna 1900 betuigingen
van instemming waren binnengekomen.
Besloten werd om zoo spoedig mogeiyk over
te gaan tot het beleggen van plaatselyke by-
eenkomsten van de schrijfsters van adhaasie-
betulgingen, onder leiding van de oudertee-
kenaars.
^dryvingswet..
Deze firma verkocht in haar filialen Gel-
cersch spek tien tot veertien cent per kilogram
duurder dan de Prijs vóór 38 Augustus was. IB
een koelcel is een hoeveelheid spek van on
geveer' zevenduizend kilogram in beslag geno
men. toebehoorende aan bovenbedoelde firma.
Dit spek was sedert 8 Juni opgeslagen en werd
thans tegen verhoogden prys verkocht.
Donderdagnacht te ongeveer half twee is
de Lemmerboot, welke den dienst Lemmer-
Amsterdam onderhoudt, het sa. „Holland”,
kapitein Doomspleet, In de ondoordringbare
duisternis welke eenig zicht schier onmo-
geiyk maakte, ter hoogte van Monnikendam
tusschen
dammer
botter
schadigd
af gerukt.
maskers in voldoende hoeveelheid beschikbaar
zijn.
De regeering heeft overwogen, op welke wyze
aan deze moeliykheden kan worden te gemoat
gekomen.
In verband hiermede is de volgende regeling
getroffen-
Bestellingen,van gasmaskers worden aan
genomen by alle postinrichtingen. Deze be
stellingen kunnen individueel of collectief
geschieden, collectief desgewenscht aoor
tusschenkomst van een locale organivatla
als de ter plaatse gevestigde afdeellng van
de Nederlandsche Vereenlglng voor Lucnt-
h^bbeh
hebben vermeld.
Deze ontwerpers zyn:
Van inzending 1 onder motto: „De Apostoli
sche Man Gods", P. Blesiot, Den Haag. Arch.-
medewerker: Van der Bogt, Den Haag.
Van Inzending 3 onder motto:
terra erit semen ejus”, Cephas Stauthamer,
Amsterdam. Arch.-medewerker Lau Peters, Am
sterdam.
Van Inzending 3 onder motto: „Sticht”, Al
bert Termote, Voorburg. Arch.-medewerker C.
van Moorse!Voorburg.
Van Inzending 4: „Utrécht”, Albert Termote, genomen te hebben aan den diefstal met braak
Voorburg. Arch.-medewerker C. van Moorsel.
Voorburg.
Van inzending 5 onder motto; „Domstad",
Herman van Remmen, Den Haag. Arch.-mede
werker Ant. v. Ruth Den Haag.
Van inzending 6 onder motto: „E.F.G.", Steph.
Uiterwaal, Utrecht.
Van inzending 7 onder motto- „M eeuwen",
Albert Meertens. Nymegen.
Van Inzending 8 onder motto:
Pietersen. Den Haag.
Van inzending 9 onder motto: „Carltate Im-
pulsus Apostollca", wim Harging, Driebergen.
Arch.-medewerker Ir. O. Bolzius, Vught.
Van Inzending 10 onder motto: „St. Wllbert'
Joh. Uiterwaal, Utrecht. Arch.-medewerker Jan
van Dillen. Den Bosch.
Van Inzending 11 onder motto: „In Gloria
Wllllbrordl”, Joh. Uiterwaal, Utrecht. Arch.-
medewerker Jan van Dillen, Den Bosch.
Van inzending 13 onder motto: „Kerstening",
Jos Henke, Den Haag.
Van Inzending 13 onder jnotto: „Vero”, W.
Sprenkels, Roermond.
De commissie acht zich gelukkig onder de
ontvangen inzendingen ontwerpen te hebben
aangetroffen, welke zy voor uitvoering kan
aanbevelen. Deze ontwerpen wettigen Inderdaad
de verwachting, te kunnen uitgroeien tot een
monument, den grooten Apostel der Nederlan
den waardig.
I hiwa 18 de naam van een godheid,
Q die met Brahma en Wiahnoe de
O Indische drieëenheld vormt van
het Hindoeïsme. Het is een verschrik-
kelljke godheid, omkronkeld van slan
gen. Om haar hals draagt zij een snoer
van menschenschedels en midden op
haar voorhoofd gloeit een onheilspellend
drieoog. Verschrikkelijk als zijn gedaan
te is ook de wijze, waarop men in vroe
gere jaren, toen het Britsche bestuur
in Britsch-Indlë nog geen verbod daar
tegen had uitgevaardigd, dezen god eer
de. Jaarlijks werd er een groote optocht
gehouden, waarin op een zwaren wagen
de beeltenis der godheid werd meege'
voerd. Deze wagen van Shiwa vormde het
middelpunt van fanatische religieuze
opwinding en velen lieten zich in vrij
willige zelfvernietiging ils hoogste ofto^L
aan dezen god van verdelging ondei^M^
wielen van zijn wagen vermorzelen en
verpletteren. Deze barbaarsche cultus
wekte terecht t afgrijzen en de veront
waardiging op van de beschaafde kolo-
niseerende Europeanen, maar heden ten
dage in onze verlichte en moderne twin
tigste eeuw rijden in het hart van Euro
pa honderden verschrikkelijke Shiwa-
wagens over het slagveld, terwijl zij lad
der worden toegejuicht en verheerlijk,
naarmate zij meer dood en verderf ver-
apreiden. Een ooggetuige van den inval
der Aiitschers in Polen heeft< aan een
der correspondenten van de „Msb.” een
gruwadijk realistische schildering gege
ven van 'Coprufcken der daarbij gebruik
te tanks, die als nietsontziende monsters
hun weg gaan, er niet op lettend wie en
wat zij vejgaletteren. Hij verhaalt, hoe
de wégen bezaaid waren, dicht opeen,
niet alleen met dooden, maar ook met
gewonden, zoowel vijanden als talrijke
eigen mannen. Over dit mengelmoès
van lijken en nog levende'lichamen van
Duitschers en Polen reden de vervaar
lijke oorlogsmachines ratelend en knar
send heen, omdat het parool gegeven
was: tot eiken prijs steeds vooruit, voor
niets en niemand wijken, voorwaarts
zoneter mededoogen en zonder aarze
ling. Naast en over elkaar lagen de hon
derden gevallenen, velen gaven' nog tee
kenen van leveA, maar de stalen gepant
serde monsters, log en gedrochtelijk als
voorwereldlijke reuzendieren, rolden
vermorzelend heen over alles, wat daar
lag aan dood en nog levend men-
schenmateriaal. De mannen, die in
gevecht gewikkeld waren, wisten, dat de
oorlogsmachines achter hen aankwa
men en werden als het ware vooruit
gedreven. Wie viel, kon onmogelijk
meer ontkomen en wie gewond werd en
op den grond ineenzonk wist zeker, dat
de verpletteringsdood hem wachtte.
Zoo was de z.g. triomfale veroverings
tocht één groote helsche monstruositeit.
Als de „zegetocht” der oorlogstanks ge
passeerd was, bleef één groote dooden-
poel, één brei van verpletterde, vermink
te, gekraakte, gekneusde en misvormde
lijken over. De aanblik was ontzettend en
de verpestende lucht niet te beschrijven.
Inderhaast werden op en in en langs de
wegen kuilen gemaakt, voor behoorlijke
diepte was geen tijd, en zoo ging het
verder, één groote oorlogsversohrikking,
waarvan de burgerbevolking zich geen
voorstelling kan vormen.
it ooggetuigeverslag van de afschu-
1 welijkheid van den modernen oor
log. waarvan het optrpden der
zware tanks slechts één d^r^ele infer
nale verschrikkingen is, Bewijst, dat wat
zoo vaak uitsluitend^als heldenmoed
wordt verheerlijkt in werkelijkheid ook
moed der wanhoop kan zijn. Het voert
ons tevens voor oogen, wat ons zelf te
wachten zou kunnen staan, indien wij,
wat God verhoede, er niet in zouden sla
gen onze alzijdige neutraliteit te hand
haven. De mensch leest vluchtig en ver
geet snel, terwijl zijn ontvankelijkheid
voor indrukken licht afstompt door de
veelheid en den climax dier indrukken.
Daarom is het nuttig telkens .opnieuw
waarheidsgetrouwe oorlogsbeelden in al
hun gruwelijkheid onder de algemeene
aandacht te brengen, niet om te veront
rusten en sensatie te Wekken, maar om
den 'wil tot volstrekte onzijdigheid te
sterken en de offervaardigheid aan te
moedigen, die noodig is om bereidwillig
en gelaten en zelfs met instemmende
overtuiging de zware’lasten te aanvaar
den, die de huidige wereldsituatie ons
onontkoombaar opdringt. Immers, verge
leken bij de verschrikkingen van de Shi-
wawagens van den met schedels omhan
den demon van den modernen oorlog
zijn al die lasten licht te dragen, vooral
omdat die lasten geen ander doel heb
ben, dan ons land en ons volk de mate
loose ellende te besparen, die andere
landen en volkeren thans moeten onder
gaan.
Woensdag heeft het klein-setnlnarie van bet
Bredasche diocees, .Klein-Ypelaer” te Glnneken
het feit herdacht, dat het voor honderd jaar,
oorsoronkeiyk te Oudenbosch. werd gesticht. In
verband met de tijdsomstandigheden werd dit
eeuwfeest slechte in intiemen kring herdacht.
Des morgens om half negen droeg 2). H. Exc.
Mgr. P. Hopmans een Pontificale Hoogmis op in
de kapel van het seminarie. De Blsschop werd
daarbij geassisteerd door de professoren J. Huys-
mans en M. P. Ooms, terwyl als troondiakens
fungeerden de zeereerw. heeren Aug. Commlssa-
'rls en A. F. J. van den Donk, beiden leeraar aan
het seminarie. Door de studenten werden ge-
zamenlyk de wisselende gezangen uitgevoerd,
terwyl het studentenkoot een H. Mis zong, ge
componeerd door den zeereerw. heer prof A. D.
P. Andriessen onder leiding van den componist.
De keurige uitvoering van dit fraaie werk ver
leende hoogen luister aan de plechtigheid.
De verdere viering van het jubileum bleef
eveneens beperkt tot de studenten, aan wie
door Z. H. Ebtc. een extra-vfije dag werd ver
leend.
Daar men meende, dat de botter lek was ge-
stooten, werd een deel van de bemanning agn
boord van de Holland” genomen. Dit was
echter niet het geva». De Lemmer boot heeft
daarop de visschersboot naaf Marken gesl^^M
vanwaar de botter verder op eigen krach^TJ
verder gevaren.
Het ss. „Holland" dat niet noemenswaardlg
.was beschadigd de verf was alleen wat van
den scheepswand gekrast en de touwen van het
want waren gebroken kwam na dit nachtelyk
ojoonthoud ongeveer drie uur later dan den
vastgestelden tyd te Lemmer aan, nJ. tegen acht
uur in plaats van om vyf uur.
P. v. Z., 23 jaar, arbeider te Heesch, gedeti
neerd, heeft zich voor de Bossche rechtbank
te verantwoorden gehad ter zake dat hy op 22
Augustus j.l. te Heesch getracht heeft wet
houder Van der Heyden van het leven te be-
rooven. Hy had hem met een mes krachtig in
den rug gestoken. De Officier van Justitie
meende, na uitvoerig getuigenverhoor, dat het
hier gepleegde misdryf een poging is om een
ander zwaar lichamelijk letsel toe te brengen.
Hy eischte tegen hem twee jaren gevangenis
straf.
De verdedigster pleitte vrijspraak by gebrek
aan bewys.
Vonnis over veertien dagen.
Tegen een firma met eenige filialen te
Maastricht heeft de politie proces-verbaal op
gemaakt terzake van overtreding der prysop-
By elke bestelling zal moeten worden ver
ge legd een -verklaring betreffende de soort,
alsmede de maat van het benoodigde gasmasker,
af te geven door een instantie, w-elke daarvoor
VCIKlAipeil, UI uy ur 'A,., VIT
voorraad in verband met de styging der pryzen door u wordt aanggwezen.
Voorshands komen voor levering in aanmer
king: 1 Veritex-gasmaskers leverbaar in maten
1 2 en 3 en, in kindermaten bestemd voc» de
leeftyden vah 512 jaar. 2. „Duiker”-gasrras-
'kers. leverbaar in maten 5 en 7.
Deze gasmaskers worden voorlooptg verkryg-
baar gestela tegen de volgende prijzen: a. Ve-
r:tex-g ismaskers, alle,en te leveren zonder
draagzak t 3.50. b. Duiker”-gasmaskers. zonder
draagzak f 5.50, c. ,X>uiker"-gasmaskers, met
draagzak f 8.25.
Hierby moge ik aanteekenen, dat Veritex-
gasmaskers bestemd zyn voor personen, die in
omstandigheden, dat van het gasmasker ge
bruik móet worden gemaakt, geen of weinig
l.chameiyken arbeid hebben te verrichten.
Duiker "-gasmaskers zyn in het byzonder voor
de overige personen geschikt.
Voor zoover de bestelde gasmaskers niet uit
den aanwezigen voorraad leverbaar zyn. zyn
dc pryzen vryblyvend. Met het oog op even-
tueele styging van de pryzen der grondstoffen,
is hét m het belang van hen, die zich een gas
masker willen aansehaffen. gewenscht.'zoo spoe
dig mogeiyk tot bestelling over te gaan
Tegelijk met de bestelling zal het verschul
digde bedrag ten postkantore moeten worden
betaald.
Teneinde de verzendkosten zooveel mogeiyk
•e beperken, worden de Ingekomen bestellingen
in het atelier van den kunstschilder L. aldaar,
waarby den laatsten keer eenige doeken zyn ge
stolen.
De politie heeft den 26-jarigen H.. die eenige
gestolen doeken te koop had aangeboden, ge
arresteerd. H. is naar het huls van bewaring
te Arnhem overgebracht.
Twee jaar geleden is in hetzelfde atelier van
L. ook ingebroken. In verband met deze zaak
heeft de politie Woensdag twee broers van
H. en van S. gearresteerd.
De politie zal het onderzoek in deze zaak
voort, zy heeft in het begin van de week Mn
in een bosch by den Kwakkenberg te
Nymegen gevonden en in beslag genomen.
De rechtbank te ’s-Hertogenboscb heeft
vonnis gewezen in de geruchtmakende straf
zaak tegen den 45-jarigen arbeider W. fi.. wo
nende te Herpen, die terecht heeft gestaan,
verdacht van het feit in den nacht van 4 or_ jloor den directeur van het (hoofd-) postkan-
5 November van het vorig jaar tijdens het
stroepen In een Jachtveld onder Reek, een aan
slag te hebben gepleegd op het leven vin de
rijksveldwachters G. Parlevllet uit Berghep en
A. Akkermens uit Schayk, door met een jacht
geweer op hen te schieten, zonder hen even
wel te treffen. Hy schoot den hond van ryks-
veiqjvachter Akkermans dood; ook voor het
doodschieten van den hond stond hy terecht.
In eerste instantie eischte de officier van
Justitie tegen B. wegens poging tot doodslag
een gevangenisstraf van twee Jaar en zes
maanden. Nadien heeft de rechtbank op de
©teats, waar de aanslag zou zyn gepleegd, een
^■derzoek ingesteld en toen op 5 October de
kaak tegen B. opnieuw voor de rechtbank
diende, heeft de officier van justitie de
laste legging van poging tot doodslag
vallen en tegen B. wegens bedreiging
doodslag een gevangenisstraf
een jaar.
De rechtbank, thans uitspraak doende n«eft
B. van de tenlastelegging van poging tot
doodslag en van bedreiging met doodslag vrij
gesproken. Voor het doodschieten van den po
litiehond veroordeelde de rechtbank hem tot
een geldboete van vyf-en-dertig gulden, subs,
vyf-en-dertig dagen hechtenis.
