Studenten bieden de Koningin
geschenk aan
de K.L.M.
Mijnhardljes
omdat ronde cachets, vaak worden
nagemaakt. Dit is met onze hart
vormige cachets niet mogelijk want
deze zijn wettelijk beschermd tegen
namaak en vervalsching. Daarom
geeft de hartvorm U de zekerheid dot
U de echte Mijnhardtjes ontvangt.
De Mijnhardffez die zoa veilig en vlug
helpen bq hoofdpijn, kiezpijn, itnuw-
pijnen, maandbezwaren, rneumafitche
pijnen, gevatte kou, griep
moe
Nieuw materiaal
Het ridderzwaard
voor
De a.s. belasting-
verhoogingen
RIEISEN
VANEEN VRACHTAUTO
GEVALLEN
Gedenkraam in Ned. Hen.
kerk te Apeldoorn
ZATERDAG 21 OCTOBER 1939
VAN WEfK TOT WEEK
Zandzakken
Morgen Missiè-Zondag
TEKORT IN GEMEENTEKAS
C.A.O.
EEN REIS LANGS EEN OMWEG
Clearingkoersen
Minister Steenberghe
voor de microfoon
Minitter De Geer beantwoordt
bezwaren van Kamerleden
Pereoonlyk woord tot de land
en tuinbouwer»
Belangrijke betprekingen met de
Fokkerfabrieken
Duitschland koopt
weer druiven
St. Willibrordviering
te Utrecht
Bloemenexport naar
Duitschland
Een proclamatie van het
opperbevel
Drie jongen» liepen ernatige
verwondingen op
Militaire^auto gleed
van den dijk
NU DE MARGARINE
DUURDER WORDT
SLEEPBOOT GESTRAND
BIJ URK
\-
V
Da 6
deze 1
werkt,’
daarin
industrie
de
Restaurant DORRIUS
■El
Suiker uit de hamster*
beschikking geschrapt
Verhooging waartchynlyk geldig
tind» Donderdag l.l.
Retraite voor soldaten
voor de schoenindustrie
f
het college van het studen-
Verschenen Is het programmaboekje van den
verkoopsorganisatie,
kon
men
VOOR DE
12 stuks 50 ct. 6 stuks 30 ct.
naar
groote
4
1939
DOOSJES 75 45
25 ets
TROMMELS f 150
0
formeel verbod bestaat, waardoor deze wapen-
zegen een overtreding zou worden.
1
Hierdoor zal tevens het voordeel worden ver
kregen, dat alsdan rekening wordt gehouden met
enkele persoonlijke omstandigheden, die de riiks-
inkomstenbelasting verwaarloost, doch die niet
temin op de draagkracht ran de beiMtingpUcb-
Hellemons,
steld.
de Koningin liet hier allen aan zich
voorstellen.
Ongeveer kwart over vier verliet H. M. met
Haar gevolg de kerk en begaf Zij Zich per
auto wederom naar het paleis Het Loo.
Later werd echter gemeld, dat nader is
gebleken, dat zeven militairen vrij ernstig
werden gewond. Een van hen kreeg een
schedelbaslsfractuur en verkeert in levens
gevaarlijken toestand, de anderen kregen
arm- en beenbreuken.
De gewonden zijn voor het meerendeel
overgebracht naar het militaire hospitaal te
Breda. De overige inzittenden zijn naar hun
kwartieren te Druten teruggekeerd. De auto,
waarin zij zich bevonden, ia zeer ernstig
beschadigd.
M. Z. Vwwetewegwal b. te. Spwl, Amsterdam.
OU IOUI teN LA C8RTI
4
ham
n la
DH
akte
Itaar
jdew
voor
d la
In het Retraitehuis te Noordwükerhout wordt
een retraite gegeven voor militieplichtl^pn van
Zaterdagavond 28 October tot Dinsdagmiddag
31 October. Opgaven kunnen geschieden aan
de Directie van het Retraitehuis te Noordwij
kerhout of aan den majoor-aalmoezenier den
ZeerEerw. heer J. Brouwer, Huygensstr. 6, Den
Haag.
B< Eikendal, voorzitter van den
ivAardde het namens de kerk-
Rome „de Stad waar de bron van alle Aposto
laat blijft vloeien" zei Plus XI in 1926, nadat HU
zelf de eerste Chlneesche Bisschoppen in de Sint
Pieter had gewUd.
ONZE
RONDE VORM
IS VERVALLEN
Daarom stelt hi) zich voor gelijk in de
Mlllioenennota werd medegedeeld de ver-
elschte versterking der middelen te vinden
door een herziening van de inkomstenbelas
ting. gepaard aan nog een anderen aldaar
genoemden maatregel Wül die herziening
echter eénigen tijd van voorbereiding zal
eischen, wordt voor het eerste jaar een pro
visoire maatregel voorgesteld in de heffing
van opcenten op de gemeentefondsbelasting.
Uit verschillende berichten, die dezer dagen
middel van pers en radio werden ver-
opmaken. dat de voorraad
voor luchtbeschermingsdoeleinden
Dinsdag as. zal de minister van Econo
mische Zaken van 8 uur 10 tot 8 uur 30
voor de microfoon een radiotoespraak hou
den over de economische Omstandigheden
in den land- en tuinbouw onder de huidige
verhoudingen. Deze toespraak zal het ka-
rakter dragen van een persoonluk woord
tot de land- en tuinbouwers.
Koersen voor stortingen op 21 October
tegen verplirhtingen, luidende in: Beicbamar-
ken 7»J0, lires 9.55.
van hel veertig-jarig re
ran H.M.
De vooraanstaande leiders van het vlieg*
wezen in Nederland hebben Donderdag en
Vrijdag in een der zalen van het res
taurant van Schiphol belangrijke bespre
kingen gevoerd over den aanbouw en aan
koop van nieuwe vliegtuigen voor de K LM
Een onverwachte belangrijke verbetering in
den drutvenprUs is Vrijdag in het Westland in
getreden. als gevolg van een nieuwe regeling
welke met Duitschland is getroffen inzake den
Import van druiven.
Sinds pijn, drie weken is Duitschland niet als
kcoper van druiven aan de veilingen versche
nen. hetgeen wel van ernstigen Invloed is ge
weest op de prijzen.
Intusschen werd de export van druiven naar
Duitschland vrUwel stop gezet, en daalden de
prijzen voor de druiven tot ver beneden die
van de laatste jaren.
Donderdag J.l. is echter overeenstemming ver
kregen.
Na het afsluiten van deze overeenkomst is
Duitschland nu gisteren weer als kooper aan
de Westlandsche veilingen verschenen.
Het gevolg hiervan was. dat de drulvenprijs
van plm. vier tot zeven cent per K.G. steeg
Het valt te verwachten dat Duitschland In
de komende weken nog belangrijke hoeveelhe
den druiven zal afnemen, omdat van de be
schikbare betallngscontingenten voor druiven
nog vrUwel niets is verbruikt.
De bedrUfsraad voor de schoenindustrie heeft
Ingediend een verzoek tot verbindendverklaring
van bepalingen van de colectieve arbeidsover
eenkomst voor de schoenindustrie. Dit verzoek
met de daarbij behoorende stukken ligt tot en
met 7 November ter inzage op de bureelen van
de districtshoofden der arbeidsinspectie te Am
sterdam. Haarlem, ’s-Gravenhage, Rotterdam,
Utrecht, Breda, Maastricht Arnhem, Deventer
en Groningen.
Ook bi) het departement van Sociale Zaken
zjjn afschriften verkrijgbaar. Bezwaren tegen
inwilliging van bedoeld verzoek moeten vóór of
op 7 November schrlftelllk bij den minister van
Sociale Zaken worden ingébracht.
De Stichting
(„Lubema"),
Zooals reeds werd medegedeeld, heeft de mi
nister van Economische Zaken goedgevonden, dat
de inkoopsprijs van margarine acht cent per kg
wordt verhoogd. In de desbetreffende minlsterl-
eele beschikking werd vermeld, dat deze verhoo
ging Ingaat Maandag 23 October. Intusschen
vernemen wij. dat een wUziging dezer beschik
king met betrekking tot den datum kan worden
verwacht, waarbU de datum van ingang op Don
derdag 19 October word: bepaald.
Inmiddels hebben de leveranciers van het ar
tikel margarine de inkoopsprijzen voor de ver
schillende kwaliteiten reeds met Ingang van
Donderdag 19 October j.L verhoogd.
Het comité van samenwerking, bestaande uit
vertegenwoordigers der drie landelijke kruide-
nlersbonden. maakt het publiek er Inverband
met het bovenstaande op attent, dat zoolang de
voorraad wikkels en Inpakvellen met de oude
verkoopsprijzen nog in voorraad zijn, deze zullen
worden opgebruikt.
Het zal dus eenlgen tijd voorkomen, dat de
winkeliers verplicht zUn voor de halfpondspak-
jes margarine twee cent meer te berekenen dan
op het wikkel vermeld stiat. Het publirit houde
hiermede rekening.
Van de zijde van dé .DevisenUberwachung-
stelle" te Berlijn en van het Nederlandsche ge
zantschap, aldaar, komt de mededeellng dat
wederom deviezentoewüzlng voor bloemen
export zal plaats vinden
De hoeveelheid voor het komende kwartaal
bedraagt de helft van de hoeveelheid voor het
laatste kwartaal van 1938.
Vrijdagmorgen geraakte een sleepboot met
twee leege Rijnaken op de Wormt. een droogte
nabjj Urk. vast. De bemanning van de sleepboot
gaf noodseinen, doch wegens de ondiepte ter
plaatse was het niet mogelijk voor de uitgeva
ren botters en andere booten hulp te verleenen.
Door het vele water dat de sleepboot over kreeg,
geraakte zij steeds vaster aan den grond.
De bemanning werd eenlgen tjjd na het stran
den door een vlet opgepikt en aai) land gebracht.
De beide RUnaken zijn voor den wind In vlot
water gekomen en in de haven van Urk gebracht
De sleepboot git nog vaat.
Aanwezig waren
tencorps van de Leidsche universltelt en de se
naten van de studentencorpsen te Utrecht.
Groningen. Amsterdam en Delft; de kerkvoogdij
van de Ned. Hervormde Gemeente en de voor
zitter en secretaris van den kerkeraad dier
gemeente; jhr. dr. C. G. C. Quarles van Ufford.
burgemeester van Apeldoorn en de heer Joep
Nicolas uit Roermond, de ontwerper van het
raam.
Jfoor de ontvangst van de Koningin stonden
bjpden Ingang van de kerk Jhr P. R. Beelaerts
van Blokland, praeses van het Leidsche colle
gium, en de heeren Th. van Rijn, Kooy. E. van
Slooten en J. Ott de Vries, allen praeses resp
van de studentencorpsen der unlversiteiten te
Utrecht. Groningen. Amsterdam en Delft.
Het gevolg van HM. de Konlngen bestond
uit de heeren C. Sixma baron van Heem
stra, particulier secretaris van H. M gen.-
majoor tit. Jhr W C. M. de Jonge van Ellemeet.
adjudant van de Koningin, en jkvr. baronesse
Schlmmelpenninck van der OUe
Jhr. P R. Beelaerts van Blokland, voorzitter
van de algemeene senatenvergadering, droeg
het gedenkraam met een toespraak aan H. M.
Op den dUk langs de Waal onder het dorp
Boven-Leeuwen Is VrUdag een ongeluk ge
beurd. dat nog betrekkelijk goed Is afgeloopen-
Een militaire vrachtauto, waarin een twaalftal
soldaten was gezeten, die op weg was naar het
militaire hospitaal te Breda voor onderzoek,
was genoodzaakt voor een personenauto uit te
wijken. De zware regens van de laatste dagen
hadden den djjk zeer glad gemaakt en de weg
is ter plaatse zeer smal. VennoedelUk is do
bestuurcer van den vrachtauto te veel naar
rechts uitgeweken, tengevolge waarvan de auto
van den dük gleed en tegen een boom bleet
hangen De inzittenden kregen slechts enkele
kneuzingen en schaafwonden. De auto werd be
schadigd Spoedig was hulp ter plaatse De ge
wonden werden aanvankelijk in een boerderij
onder gebracht en latEr naar de ziekenhuizen
te Tiel en Arnhem vervoerd. Twee der inzit
tenden. te weten een soldaat, die bU een motor
ongeluk een arm had gebroken, en een sol iaat,
die ludende was aan een breuk, verkeeren in
minder gunstlgen toestand. De anderen zullen
spoedig weer op het appèl kunnen verschijnen.
door
spreid,
zandzakken
in ons land zou zjjn uitgeput, en dat de ver
koop van dit artikel voorloopig zou moeten wor
den stopgezet. Deze berichten behoeven in zoo
verre verbetering, dat er geen sprake is van
uitputting van den voorraad. Dat de verkoop
werd stopgezet vond zUn oorzaak in het feit,
dat de Regeerlng de distributie van zandzakken
van hoogerhand wilde regelen. De voorbereidin
gen hiertoe zijn thans getroffen en een groot.
zU het niet onbeperkt, aantal zandzakken Is
thans ter beschikking gesteld, doch uitsluitend
ten behoeve van de zelfbescherming van par
ticulieren en van particuliere bedrijven.
Zandzakken in verschillende soorten kunnen
vanaf heden, bi) minimum afname van 100
stuks, worden besteld bU de plaatselijke afdee-
lingen van de Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtbescherming. waarbU Inlichtingen betref
fende prUs en kwaliteit te verkrijgen zijn.
Vrijdagavond half elf arriveerden aan het
station Oldenzaal 26 Britsch-Indische zeelieden,
afkomstig uit Bremen, die werkzaam waren ge
weest op de schepen van de Hansaljjn Daar zü
als Engelsche onderdanen werden beschouwd,
zouden zij door de Dultsche regeerlng moeten
worden geïnterneerd. Naar verluidt, zou men
met het oog op de daaraan verbonden kosten
daar echter van hebben afgezien en heeft de
directie van de Hansa lijn moeite gedaan, de
menschen naar hun geboorteland terug te bren
gen. Door bemiddeling van de Vereenigde Neder
landsche Scheepvaartmaatschappij is het moge-
lUk gebleken de Britsch-Indiërs via Nederland
naar Britsch-Indië terug te brengen. Onder
leiding van den heer Van Nieuwkerk, vertegen
woordiger van de Hansalün In Nederland, is het
gezelschap uit Bremen vertrokken en na een
lange en Ingewikkelde reis in Bentheim gearri
veerd. Na aldaar door de douane- en Gestapo-
beambten te zijn gecontroleerd, kon het gezel
schap zUn reis naar Oldenzaal voortzetten. Vrü-
dagavond zou vandaar per autobus naar Amster
dam worden gereisd, waar de mannen zich zul
len Inschepen op de .Jagersfontein” van de
Holland—AfrikalUn, welk schip hen naar Kaap
stad zal brengen. Met een ander schip zal dan
vermoedelUk de reis worden voortgezet.
den voorkomt en In die zeldzame gevallen veel
ergernis geeft
Hoewel het gebruik dus een historischen grond
heeft en hoewel de zegening waarschuwt tegen
het misbruik, kan men Instemmen met de apo
logeten, die er op wijzen, dat dit gebruik tegen
woordig uitsterft en dat zulks in 1 algemeen
gesproken ook maar beter is. Men kan ech
ter niet ontkennen, dat het nog wel eens wordt
toegepast. En in die gevallen moet men de
goede bedoeling veronderstellen, zoolang er geen
Bij accountantscontróle Is een tekort an f 3400
in de gemeentekas van Steenbergen ontdekt.
Hoewel de gemeente-ontvanger dit tekort ter
stond heeft aangezuiverd, is de man, die eerst
sedert het vorige jaar als ontvanger werkzaam
was, uit die functie ontheven en wercè in zijn
plaats als tijdelijk gemeente-ontvanger de heer
ambthpaar ter secretarie, aange-
Aan de memorie van antwoord der Tweede
Kamer in zake het wetsontwerp tUdeUjke voor
ziening tot versterking van de middelen tot dek
king van de uitgaven des Rijks, Is het volgende
ontleend:
In tegenstelling met de leden, die de in het
voorloopig verslag gemaakte bezwaren hebben
geopperd, is de minister van Financiën van
oordeel, dat de voorgedragen regeling de voor
keur verdient boven een verhooging van de be
staande opcenten op de njksinkomstenbelasting.
die ten getale van 7088 ten behoeve van de al
gemeene middelen en ten getale van 10 ten be
hoeve van het Werkloosheidssubsidlefonds wor
den geheven.
Doordat de progressie in het tarief der rijks-
inkomstenbelasting In den loop der jaren sterk
is opgevoerd en bovendien progressie In de op
centen is gebracht, is de druk dezer belasting, in
verband met wat uit anderen hoofde moet wor
den betaald, voor bepaalde Inkomens reeds tot
eene bedenkelijke hoogte gestegen. Om het be-
noodlgde bedrag van 30.000.000 per Jaar te ver
krijgen uit opcenten, zou het aantal van de be
staande opcenten (8098) nog met ongeveer 60
moeten worden verhoogd. Zulk een verhooging,
welke zelfs het nuttig rendement der heffing in
gevaar zou brengen, acht de minister ontoelaat
baar. Met de stellers van de memorie van toe
lichting op het ontwerp nationale Inkomsten
en winstbelasting Is hü van oordeel, dat de In
komstenbelasting in haar huldigen vorm voor
verdere verhooging niet meer in aanmerking
komt.
Oe Koningin over. HU verklaarde, dat de stu
denten zich bewust zUn. in droeve en blijde
oogenbllkken nauw verbonden te zijn met de
Koningin Dit bewustzijn heeft ook tot de aan
bieding van het huldeblijk geleid.
8pr legde het onderwerp van het raam uit,
dat Willem den Zwijger uitbeeldt als stichter
van het universitaire onderwijs in Nederland.
Majesteit, aldus spr„ groot la onze bewonde
ring voor Uw beleid, grooter nog de erkente
lijkheid voor Uw persoonlUk medeleven met
alles, wat ons volk aangaat. OU hebt den wensch
te kennen gegeven, zelf dit geschenk der stu-
deerende jeugd in ontvangst te nemen en ik
moge U verzekeren, dat wü. studenten, die eer
lang garoepen zullen worden, verantwoorde-
lUke functies te vervullen In het maatschappe-
lUke leven, hieruit kracht, vernieuwden moed
en heilige bezieling zullen putten, om Uwe Ma
jesteit op eenigerlel wijze bij te staan, om dat
gene te bereiken, wat ons aller doel is: den
bloei en de grootheid van Uw KoninkrUk, van
ons vaderland Spr overhandigde daarop aan
de Koningin een afbeelding van het gedenk
raam.
H M. de Koningin aanvaardde het geschenk
met een korte rede van dank. waarbU HM. op
merkte, dat het luisterrUke raam den ontwer
per. den heer Joep Nicolas, tot eer strekt. Daar
na droeg H. M. het gedenkraam in beheer aan
de kerkvoogdU over.
De heer G.
kerkeraad, aan<
voogdU.
H. M. de Koningin bezichtigde dasma met
groote belangstelling het raam. waarbU de hee
ren jhr. P. R. Beelaerts van Blokland en de heet
Joep Nicolas Haar Inlichtingen verstrekten.
Tot slot verzamelden alle genoodigden zich in
de consistoriekamer, waar thee werd geser
veerd.
H. M.
Ssten algemeenen Ned. Katholiekendag en de
St. Willlbrordusvierlng 1939.
In het voorwoord wordt de figuur van Sirtl
Willibrord belicht als de verkondiger van het
Christendom en de brenger van de cultuur.
Gemempreerd wordt de te Utrecht reeds ge
houden tentoonstelling, welke eenlg mag ge
noemd worden: zulk een verzameling van vroeg-
middeleeuwgche kunst is misschien nooit er
gens vertoond; zulk een duidelUk overzicht van
da werkzaamheid en van de vereering door het
nageslacht van onzen Apostel viel nog nooit te
bewonderen.
Voorts wordt opgemerkt, dat het Nationaal
Comité opeettelUk de herdenking van St. Willi
brord heeft beperkt tot tentoonstelling en zit
ting in den Utrechtschen Dom, om aan de
groepen van het Nederlandsche volk de gelegen
heid te laten tot herdenking in eigen kring.
Het hoofdbestuur van den Ned. Katholieken
dag kreeg zooals men weet van het Epis
copaat opdracht, de viering van St. Willlbrords
eeuwfeest in eigen kring te verzorgen
Reeds werd In de Plnksterweek een bedevaart
gehouden naar Echtemach.
Het tweede deel van het program der viering
betrof de oprichting van een standbeeld van
Sint Willibrord.
Het derde deel is de plechtige herdenking op
7 November, welke tweeledig zal zUn en de
Nationale Herdenking in den Dom zal om
sluiten.
Het programma van dit onderdeel gaven wü
reeds vroeger. De zitting zal in „Tivoli” te
Utrecht om 5 uur beginnen.
tigen een soms niet onbelangrUken invloed uit
oefenen. De minister wüst hier op het verschil,
dat de gemeentefondsbelasting maakt tusschen
gehuwden en ongehuwden. op den bijslag wegens
samenwonen, alsmede op het wonen in een ge
meente die in de 2e of de 3e klasse is gerang
schikt.
De minister acht het dan ook geen bezwaar,
maar een voordeel, dat in de Voorgestelde heffing
ook zullen büdragen zU. die niet in de rüks-
inkomstenbelasting. doch b.v. omdat zij onge
huwd zUn of in een gemeente der 2e of 3e klasse
wonen, wel in de gemeentefondsbelasting wor
den aangeslagen.
De minister is voornemen, bij de aanstaande
herziening van de Inkomstenbelasting daarin een
klasse-lndegllng op te nemen. Evenzeer koestert
hU dat voornemen ten aanzien van het thans
slechts in de gemeentefondsbelasting gemaakte
onderscheid tusschen gehuwden en ongehuwden.
De vraag van verscheidene leden, of het niet
mogelUk zou zUn het ontwerp tot de 15 opcen
ten, in artikel 1, sub. a. genoemd, te beperken,
moet de minister ontkennend beantwoorden,
aangezien hü het niet mogeljjk acht de voorge
nomen herziening van de ruksinkomstenbelas-
ting zoo tUdig tot stand te brengen, dat zij met
1 Mei 1940 in werking zou kunnen treden.
Aan het denkbeeld van enkele leden, om het
aanhangige voorstel gedeeltelik te vervangen
door een verhooging van de dividend- en tan-
tièmebelasting. kan de minister geen gevolg ge
ven. al ware het slechts, omdat, naar hij ver
wacht, in het betrokken Jaar de dividend- en tan-
tièmebelastlng zelve zal worden vervangen.
Ook tegen het denkbeeld, opnieuw progressie te
brengen in de opcenten op een progressieve be
lasting. heeft hij overwegend bezwaar.
Naar aanleiding van hetgeen verscheidene
leden met betrekking tot de invordering van de
suppletoire aanslagen wegens de 15 opcenten
hebben opgemerkt, wUst de minister er op, dat
deze aanslagen Invorderbaar zullen zUn in vijf
maandelUksche termijnen, waarvan de eerste
vervalt aan het einde van de maand volgende op
die. waarin het aanslagbiljet is uitgereikt. Gaar
ne zegt hU toe. dat. waar noodig. bij de invorde
ring de verelschte soepelheid zal worden be
tracht.
Daargelaten of de meening van sommige leden,
dat met betrekking tot de gemeentefondsbelas
ting ten onrechte geen aftrek is toegelaten we
gens belastingplicht in de overzeesche gebieds-
deelen, juist is, is de minister van oordeel dat,
als eenmaal de hoofdsom der gemeentefondsbe
lasting als grondslag voor de tijdelUke heffing
van opcenten ten behoeve van ’s Rijks kas wordt
aanvaard, hierop bezwaarlijk een uitzondering
kan worden gemaakt ten behoeve van de genie
ters van inkomsten uit de overzeesche gebieds-
deelen Ook in de Jaren 1933/34 en 1935/36, toen
tUdeUjke opcenten op de gemeentefondsbelas
ting werden geheven tot dekking van een tekort
op de rUksbegrooting, is zulks niet geschied.
VrUdagmMteg «oi drie aar beeft H. M.
de Koningin In een samenkomst ia de
Grtete Kerk der Ned. Hervormde Gemeente
te Apeldoorn het gedenkraam aanvaard, dat
daar onlangs geplaatst is als geschenk van
de studenten der unlversiteiten te Leiden,
Utrecht, Groningen, Amsterdam en Delft,
ter gelegenheid
geerings jubileum
Deze vliegtuigen zullen bestaan In nieuwe
types, welke door de Fokkerfabrieken kunnen
worden ontworpen en aangevoerd, alsmede in
de bekende modellen Douglas-machlnes, waar
voor Fokker, zooals bekend, licentie heeft.
van regeeringszUde aan de uitvoering van
tlannen met alle kracht wordt medege-
Idaarvan kan men overtuigd zUn. omdat
^n belangrijk nieuw gebied voor onze
It geopend. Van den anderen kant
is de K.B.M. er op bedacht, dat over enkele
jaren een groot deel van haar luchtvloot ver
ouderd zal zUn. zoodat een tUdige voorziening
noodzakelijk wordt geacht. BU deze vooruitzich
ten laat men zich ook leiden door het feit, dat
de Amerikaansche vliegtuigindustrie in den ko
menden tijd overbelast zal zijn met bestellingen
voor militaire doeleinden. De kans lUkt dus zeer
groot, dat de orders voor de Nederlandsche
luchtvaart te veel vertraging zullen ondervinden
en dat de K.L.M. op het oogenblik, waarop dit
noodig en nuttig zou zijn, niet over het geschik
te materiaal kan beschikken.
heilige en allerweldadi-ste
breidde.
En Zondag, de Mlssie-Zondng is voor ons allen
de groote dag van gebed en offer voor de uitbrei
ding van het Godsrilk: gedenk dan In
milddadigheid de collecte op dien dag.
O. VAN DIJCK. pr
Seminarie 8t. Michielsgestel.
Vier jongens van ongeveer 14 en 15 jaar wa
ren VrUdag op den Daalschenweg te Nijmegen
op het neergelaten achterschot van een vracht
auto van den Maasbuurtspoorweg gesprongen.
Tijdens het rUden liet het schot los en sloegen
de Jongens tegen de straat. Alle vier werden
gewond. J. T. liep een zware hersenschudding
op. C. G. een schedelbreuk. J. een zware hoofd
wonde en s. had slechts een lichte hoofdwonde
opgeloopen.
De eerste drie slachtoffers zijn per zieken
auto naar het St. Canisius-ziekenhuls ver-
voerd. waar T. in levensgevaar bleek te ver
keeren
G. was er Iets beter aan toe. J. zal spoedig
het ziekenhuis kunnen verlaten. S. kon naar
zUn huis worden vervoerd.
De chauffeur van den vrachtauto, die niet»
van het ongeval had bemerkt en ook niet wist,
dat er jongens op zUn auto waren gesprongen,
is doorgereden.
Tn de Paaschweek van het jaar 1450 toog
hertog Jan de Eerste van Kleef met een gevolg
van Nederlandsche edelen, waaronder de Graaf
van Horne en Dirk van Bronkhorst, heer van
Batenburg, als pelgrim naar het Heilig Graf te
Jeruzalem. Door Henegouwen. Champagne,
Bourgondlë en Savoye reisde men, over de Al-
pm, tot Venetië, het uitgangspunt der bede
vaarten naar het Heilig Land, dat sedert den
val van Akko in handen was van de machtig»
Turken, gedurige bedreigers toentertUd van de
juropeesche beschaving. Te Venetië maakte het
gezelschap halt. Het bleef hier acht dagen om
te wachten op de toestemming van paus Nlco-
jaas II voor de verdere reis, want zonder pau-
aelijk verlof mocht in dé vijftiende eeuw geen
pelgrimage naar Palestina worden ondernomen.'
Deze .kerkelijke maatregel vond zUn oorzaak
In de afpersing van bemiddelde pelgrims door
de Turken. Menigeen, die roekeloos zich ge
waagd had aan een heiligen pelgrimstocht, was
naar lichaam en ziel in veel grooter gevaar
gekomen dan hU had voorzien. En omdat er
ook een roekelooze vroomheid bestaat, die zich
aan het beleid- van de rede onderwerpt, doch
óch laat aandrüven door een ongeregeld ver
langen naar hetgeen heldhaftig schijnt en
nooit voor dezen aangedurfd, beschermde de
Kerk haar kinderen tegen onvoorzichtigheden,
welke later zouden berouwen en waardoor zelfs
hun geestelijk heil in gevaar kwam. Wie dus op
eigen verantwoording naar het Heilige Land
trok, hetzij uit strUdlust, hetzU uit overdreven
boetvaardigheid, werd geacht, ongehoorzaam te
»l)n aan de voorschriften der Katholieke Kerk
en kwaad te doen in plaats van het goede, dat
hu beoogde
De Nederlandsche edelen echter kregen van
paus Nicolaas II het gewenschte verlof en juist
■es weken na hun vertrek uit het vaderland.
n.L op VrUdag na Pinksteren 1450 scheepten zU
zich te Venetië in. Een maand later bereikten
sU'de haven van Jaffa; van hier uit zetten zU
de reis voort op ezels.
Twaalf dagen brachten onze pelgrims te Je
ruzalem door, de heilige plaatsen bezoekend in
vroom gebed. Toen ontmoetten zU aldaar den
Heer van Créqui, ridder van het Heilig Graf,
die den Kleefschen hertog met diens eigen
zwaard den ridderslag toebracht.
'Deze bedevaart door Nederlandsche heeren,
ondernomen drie jaren vóórdat de Turken Con-
■tantinopel bezetten en Palestina geheel ontoe-
gankelUk maakten, werd terecht beschouwd als
een daad van grooten moed en maakte hier dan
ook bUzonderen Indruk. Zooals er bU alle mo-
gelUke feiten, die de openbare meening schok
ken. liederen ontstaan, door onbekende zangers
geschreven, en overgeleverd van mond tot
mond, zoo is ook naar aanleiding van deze
bedevaart door een Nederlandschen liedjeszan
ger een lied geschreven, genaamd het lied' van
de drie land^heeren. Het sloeg klaarblUkelUk
in. want bUna honderd Jaar later werd het nog
opgenomen in een gedrukten bundel van zulke
liederen, het beroemde .Antwerpsche Liedboek"
van 1544. dat vele mooie mlddeleeuwsche tek
sten heeft overgelevertf aan het nageslacht. Wie
het volledig wil lezen, kan dit lied van de drie
landsheeren naslaan in de bloemlezing .Dich
ters der Middeleeuwen", het eerste deel van
„Katholieke Poëzie van de vroegste tijden tot
heden". Want het Antwerpsche Liedboek, dat
teer zeldzaam is, is ook in den herdruk van
Hoffmann von FaUerslebcn niet gemakkelUk te
krijgen en de nieuwe uitgave ervan, onlangs in
het vooruitzicht gesteld, is nog niet verschenen.
Ons gaat het hier niet om de letterkundigs
beteekenls van het lied, maar om dien ridder
slag, waarover het spreekt. Het Is namelUk op
vallend, dat deze ridderslag voor den dichter
de voornaamste gebeurtenis van het heele ver
haal is. En hU legt daarbU aan den heer van
Créqui de volgende woorden In den mond:
„Verdedigt uw strijders, laat den koopman met
rust, voert uw zwaard volgens rechtvaardigheid,
beschermt de weduwen en de weezen, dan is het
recht aan uw zUde."
WaarschUnlUk Is In deze woorden van den
laat-mlddeleeuwschen liedjeszanger de formule
van den ridderslag bewaard. In leder geval
mogen wU aannemen, dat deze formule naar
den zin wel tamelUk nauwkeurig met de jan
gehaalde woorden overeenkwam. Zooals men
weet, ginc de ridderslag vanouds met kerkelUk»
plechtigheden gepaard en een dier plechtig
heden was de zegening van het ridderzwaard,
waarbU dus aan God werd gevraagd, in een
smeekgebed, dat HU het rechtvaardige gebruik
van dit wapen zou loonen met ZUn welwillend
heid. Deze zegening behelsde dus meteen een
waarschuwing tegen het verkeerde of onrecht
vaardige gebruik van het wapen
Onlangs hebben wU er op gewezen, dat dit
kerkelUk gebruik nog niet geheel is uitgestor
ven en dat er tegenwoordig nog wel eens wa
penen worden gezegend.
In verschillende parochiebladen en apologe
tische organen Is men hiertegen opgekomen en
ook een apologeet van gezag heeft zich met
kracht, zU het op zeer vrlendelUke en sympa
thieke wUze. tegen onze voorstelling verzet
Heelemaal ontkennen, dat er wapens werden en
worden gezegend, kan men nu eenmaal niet
Daar zUn nu eenmaal, uit de allerjongste oor
logen nog. foto’s, die dit bevestigen. Men ziet
er den priester In superplie met den wUwater-
kwast bij een kanon, en al welt dan spontaan
de vraag naar de lippen, of de priester daar nu
eigenlUk wel thuis hoort, het feit is. dat hU
daar staat en dat hem dit klaarblUkelUk niet
verboden is.
Nu heeft men er in eenlge bladen van ge
maakt. dat schrUver dezes dien wapenzegen als
een buitengewoon heilzame instelling zou be
schouwen en dit feit onvoorwaardelUk zou toe
juichen. Die indruk Is wel heel onjuist en werd
ook nooit gewekt. Alleen Iemand, die bU de
lezing onzer woorden door een zekere voorin
genomenheid of angst werd geleid, kon er zoo
over denken.
Dat hier of daar een priester een kanon of
een duikboot Ingezegend heeft, geven de schrij
vers van die stukken ook wel toe. maar zU keu
ren het af als een misbruik, dat door de Ka
tholieke Kerk allerminst wordt aangemoedlgd
Modem wapentuig, meenen zU. komt niet voor
zegening In aanmerking. Het oude ridder
zwaard.... dat was Iets anders!
Inderdaad: wie met het ridderzwaard sloeg
had zUn vUand persoonlijk tegenover zich en
zag wat hU deed. HU kon op het laatste oogen-
bllk nog genade voor recht laten gelden: en
hU kon weigeren, den slag toe te brengen, om
dat de vUand ook zonder dat In zUn macht
was. Maar wie een kanon afschiet of een tor
pedo afvuurt, weet nauwelUks, wat raak is en
wat mis. De gevolgen liggen op een afstand van
kilometers. Heel het persoonluk aandeel wordt
herleid tot een handgreep en heel het technisch
gevolg komt voor rekening van de verantwoor
delijke lastgevers.
Zoo kan men redeneeren en op grond daar
aan kan men zeggen, dat de wapenzegen tegen
woordig niet meer den zin heeft, dien hU vroe
ger had. en dus door zinloos te zUn ook
ongeoorloofd en oneerbiedig Is geworden.
Men kan ook andersom redeneeren en zeggen:
wie voor het recht strUdt. bedient het kanon
even rechtvaardig als de ridder zUn zwaard
hanteerde, en de zegening van het kanon is
dus een historische voortzetting van een ker
kelUk gebruik, dat wel degelUk zin heeft, omdat
de zegening een waarschuwing tegen het on
rechtvaardig gebruik van wapens Inhoudt.
Ziedaar de twee tegenstrUdige beschouwlngs-
wUzen. waarover geen afdoende uitspraak van
de Kerk bestaat. De wapenzegen wordt niet
aangemoedlgd door de Kerk, maar ook niet ge-
«traft. Verplicht is er geen enkel priester toe,
maar verboden Is het ook niet. Het wordt alleen
meer en meer afgekeurd, en ook steeds minder
**«»PMt, zoodat het tegenwoordig uitent «el-
OE NIMMER
OVERTROFFEN f" AD S
CHOCOLAAO w
Luchtbeschermingsmaterialen
de door de Nederlandsche Ver
eeniging voor Luchtbeechermlng jn het leven
geroepen verkoopsorganisatie, waarover wU
reeds eerder uitvoerig hebben bericht, schrijft
ons:
Het zal dus zaak zUn in de eerste plaats
den bouw van vliegtuigen hier te lande op
groote schaal ter hand te nemen, dal «51
neggen er moeten verschillende types vlieg
tuigen. ook die voorheen in ons land niet
werden vervaardigd, kunnen worden gepro
duceerd. We hebben reden om aan të ne
men. dat met de Fokkerfabrieken thans
overleg wordt gepleegd over de mogelüke
uitbreiding van dit bedrijf, waarin de K LM.
met een deel van de bankgarantie der Ne
derlandsche regeerlng ad f 3.000.000 kan
deelnemen.
Een ander deel van het beschikbare kapi
taal zal dan worden aangewend voor het
aankoopen van vliegtuigen.
De minister van Economische Zaken
heeft bepaald: dat artikel 1 van de ham-
sterbeschlkklng 1939 wordt gewuzigd In
dier voege, dat de woorden: „witte suiker,
basterdsuiker”, vervallen.
Namens de regeerlng waren bU deae bespre
king aanwezig de inspecteurs van den Rijks
luchtvaartdienst Ir. van der Heijden en P. de
Winter. Voorts namen hieraan deel de heerer.
A. Plesman. directeur der K.L.M.. H. Veener.-
daal, algemeen technisch adviseur van de
K.L.M., zUn medewerker Ir. Wudoogen, en G
Spit, chef van den technischen dienst der
KLM.
Van de Fokkerfabrieken waren aanwezig de
directeur J. E. van TUen en ir. Behling, hoofd
constructeur van Fokker.
Hoewel wij geen offlcieele mededeellngen kon
den krUgen, meenen wU te weten, dat de be
sprekingen zich groepeeren rond de plannen
van de K.L.M., haar luchtvloot tUdig te ver
nieuwen en modernlseeren.' Wanneer over en
kele jaren een vredestoestand zal zijn Ingetre
den zoo overweegt men zal Nederland.
Indien het buiten den oorlog Is gebleven, een
goede kans maken een der eerste plaatsen ir>
de luchtvaart te veroveren.
Met het oog hierop bereidt de K.LM. groot
sere plannen voor.
Wie, die thuis Is In het Jeruzalem der Katho
lieke Actie zal dit ontkennen?' Voor het Mlssie-
Apostolaat bestaat allermliist twUfel, want de
feiten spreken stellige taal.
Plus XII zond reeds in de eerste uren van zUn
Pontificaat een „VaderlUk Woord” als groet
naar het leger van —hen, die In dë missies ar
beiden voor de verspreiding van het RUk van
Christus". ZUn eerste daad zaf aan de Afrikaan-
sche regimenten drie nieuwe eigen, inlandsche
generaals ter versterking In den strUd.
Steeds rustte In woord en daad het opperbevel
In handen van den Paus. Trouwens, waar anders
zou het mogen rusten? Missiewerk toch Is de
voortzetting van Christus’ Verlossingswerk, dat
bestaansreden tegelUk en taak der Kerk blUft.
Aan het hoofd der Kerk dan ook de plicht het
Missiewerk te leiden en te sturen. Was het an
ders. met Pius XI zouden de Pausen zelf erken
nen In hun „eersten plicht te kort te schieten”.
In dit besef blUven zij ter opperleiding gebogen
over de wereldkaart, om In Christus’ plaats en
naam hun manschappen uit te zenden naar waar
zU de wereld nog niet door Christus offerbloed
bevrucht zien en verblijd.
Ter bereiking van dat doel is de Missie-Zon-
dag van 22 October, als een grxMMacbe legerpre-
Tlamatie van het Hoofdkwartier te Rome. De
Inhoudt luidt:
..Dapper wordt voortgevochten aan alle Missle-
fronten. «Voor geen tegenslagen gaan onze gene
raals noch soldaten uit den weg. Onder begun
stiging van Gods genade worden groote sWces-
sen behaald; onder de leuze „God wil het” wor
den terreinen veroverd en kerken gebouwd. Op
vele plaatsen begroeten de volken met blUdschap
de banier van onze legertroepen met het Kruis
symbool. De achterhoede wordt gevraagd zoo
nauw mogelijk aaneengesloten op te trekken ter
verzekering der noodzakelijke hulpmiddelen".
Katholieken van Nederland, die achterhoede
van het mlsie-leger vormen wü- BU de achter
hoede der missionarissen behooren wij in het
ééne geloof aan God. voor Wien wij strijden in
de ééne liefde tot den naaste, die ook uitgaat
naar den heiden als voorwetp van Gods liefde.
Treffend hebben wü deze liefde Gods nog In
April beluisterd in de taal van ’s Pausen Mis-
slonarls-hart. toen da achterhoede in het Vati-
caan vertegenwoordigd was in haren generalen
staf.
Welaan, wü herlezen de proclamatie van onzen
Missie-Zondag en trekken ons besluit, dat luidt:
Wül in het Missiewerk zulke groote, weaenlühe
belangen van Chriotus en Zijn Kerk op het spel
staan, erkennen wü onzen plicht om als deel-
genooten van het Katholiek geloof in de ach
terhoede plaats te nemen.
Wijl ons eigen leven als Katholiek spreekt en
straalt van geluk In dat geloof, erkennen wü ook
de belangen van den heiden bij het Missiewerk,
dat hem het licht en de warmte der geloofs-
vreugden schenken moet.
En hoe zullen wij het best die groote belangen
dienen?
Het opperbevel wüst ona den weg. De Paus gaf
daartoe ..Pauselüke” Missiegenootschappen. Wü
aarzelen dus. niet: onmiddellük geven wü ons op
als lid van de Voortplanting des Geloofs bü onze
Parochie-priesters en marcheeren dan voortaan
trouw mee in de achterhoede van dat leger, dat
genoemd wordt „Hef bewonderenswaardig leger
der christelijk liefde" en dat strijdt met de wa
pens van gebed, offer en versterving.
t C]od dan’ dat het Kr,jls van Christus ZUn
heerschappij uit-
