ONS BLAD
van
Senaat aanvaardt de opheffing
het wapenembargo
Gruwelijke moord
te Leidschendam
I
I
I
i
„Neutraliteit legt bepaalde
verplichtingen op
Eerste Encycliek van Paus Pius XII
„Summi Pontificatus
AMSTEL HOTEL
HOTEL DE L’ EUROPE
I
I
f
Redding komt niet van het zwaard
Het nieuws van heden
Britsche contróle-
maatregelen
De kof f ermoord
te Amsterdam
DE BAROMETER
Trein ontspoord
te Amsterdam
Hoog water aan
het Westfront
De Neutraliteitswet
wordt gewijzigd
Het standpunt van
Nederland
USTIGE VERBLIJVEN
v
RESTAURANT „DEN HOUT
BEZUIDENHOUT 13
ZATERDAG 28 OCTOBER 1939
Spaak over België’s standpunt
Iedere daad, ieder woord
kan gevolgen hebben
IN DAGEN VAN SPANNING
De voorbereiding van
petroleum-distributie
West-Oekraine bij
Sovjet-republiek
Militaire operatie» vrijwel
onmogelijk
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
„Fijne Oude Genever**
Merk „OLIFANT
J. J. Melchers Win.
SCHIEDAM
AMSTERDAM - TELEFOON 52800
N. Doelenstr. 2-4, Adam, Tel. 34836
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
Het W eer
11
Germaansche paalwoningen
Korporaal wordt ervan verdacht
veehandelaar in auto om het
leven te hebben gebracht
Spoorwegverkeer naar Gooi en
Utrecht ernstig gehandicapt
Z. H. PAUS PIUS XII VAARDIGT
ZIJN EERSTE ENCYCLIEK UIT.
Hofmeester voor het verder
ondersoek naar Bameveld
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
WETTIG OKD.
--r--
DRIE EN DERTIGSTE JAARGANG No 330
ons
uit
1
targa-
1ING
Een kijkje tusschen de S ieg fried- en Maginot-linie
ming-
Cesse-
van
heden-
o r
tüde
dsius
hebben.
van
OP
wapenen aangenomen.
naar,
lien-
Mrake
allen
en
voor
II V
Stand op Zaterdag 1 unr vuw. TSM
Voripo ataad 756.7
Veehandelaar vermoord *te Leidschen
dam.
WASHINGTON, 27 Oct. (Reuter). De
Senaat heeft het wetsontwerp tot wij
ziging van de neutraliteitswet aange
nomen.
Het wetsontwerp werd aangenomen
met 63 tegen 30 stemmen.
Goederentrein ontspoord te Amsterdam:
ernstige stagnatie in het spoorwegver
keer.
mgre-
■mand
M.V. Dtorilteerderü van
st.
atro-
n het
U voor
»r de
ir Lot
lalt g
tot 17
noodlg
i het
en
C. 8.
werd
deden
PARIJS, 27 Oct. (Havas) Het Fransche
legerbericht van Vrijdagavond luidt:
Toegenomen activiteit van de verkennings-
elementen en van de artillerie aan belde
zijden.
taties.
Thris-
r het
wel-
it-St
jeen-
gver-
ihris-
zang
rVntje
r. Eli-
8 uur.
opge-
Com-
apen.
i aan
5van-
le H.
n het
ar. Des
ind.
Aller-
acobui
oogmi*
:tober.
sid om
dienen
>mmu-
7 uur
•te; 10
aria tl-
,He-
81!
rt v.
half
Wilt gij U in Den Haag
eens tracteeren,
Ga dan in den Hout dineer <n
Aparte zalen voor Diners
tl I» HI. X
dlstribu-
aan-
in-
het Central» C<•»•»-
over de breuk in de
Vandaar riet men een betreorenswaardi-
gen terngkeer tot bet heidendom, met als
gevolg een groote verwarring van de ge
wetens en van de staten. Twee fundamen
teels dwalingen zfjn juist uit die godsdien-0
stige negatie voortgesproten Eenerzüds het
veronachtzamen van de wetten der men-
scheljjke saamhoorigheid en onderlinge
liefde, anderzijds de dwaling, die het bur
gerlijk gezag wil losmaken van elke afhan
kelijkheid van God aa van elke verplichting
tegenover boogers wetten, aoodat de staat
wordt verheven tot laatste levensdoel.
BRUSSEL, 37 Oct. (Aelga). De Belgische mi
nister van Bultenlandsche Zaken, Spaak, heeft
Vrijdagavond een radiorede gehouden, wearln
hü zeide, dat België niet in het bestaande con-
Tta.v. de eerste dwaling belicht de Paus,
dat alle menschen verbonddn zijn door or
ganische en wederzjjdsche banden, ondanks
alle verscheidenheid in de uiteenloopende
levens- en beschavingstoeetanden. Allen die
tot de Kerk toetreden, van welke herkomst
•f taal zü ook wezen mogen, hebben gelijke
Bü het onderzoek waren aanwezig het Parket
uit Amsterdam, de burgemeester van Barneveld,
J. Westrik, de chef van de Rljksveldwacht' van
Barneveld, de veldwachter van Terschuur en de
commandant van de RUksveldwacht, die allen
destijds het onderzoek hebben verricht.
K. verklaarde, dat hü den anderen koffer een
tiental meters verder In de zelfde sloot had
neergelegd. Deze koffer is echter nooit gevonden.
K. was gekleed in wit costuum en had het erg
koud. Gedurende het onderzoek nam K. een zeer
onverschillige houding aan. Omdat hij het zoo
koud had, werd het verder verhoor af genomen
in de woning van den veldwachter te Terschuur.
Omstreeks vijf uur Is het parket weer naar
Amsterdam vertrokken. Het onderzoek naar den
tweeden koffer zal onmiddellük weer ter hand
worden genomen.
s
i
Het voorstel tot opheffing van het wapen
embargo werd met 67 tegen 22 stemmen aange
nomen. Daarmede is de weg naar goedkeuring
van het neutrallteitsontwerp der regeering ge
ëffend
De Senaat kwam tot deze uitspraak over hst
wapenembargo, tden Nye voorstelde het regee-
ringsontwtrp terzijde te stellen en zijn eigen
ontwerp te aanvaarden. Het ontwerp van Nye
verschilde in zooverre van het regeeringsschema,
dat het embargo gehandhaafd bleef. Dit voor-
k
Inde nabijheid van de Duitsche grens bü Ven
lo, dicht bü het dorpje Kaldenkirchen, werden
Germaansche paalwoningen, uit de eerste eeuw
van onze jaartelling, ontdekt. Zjj dienden voor
4 k 500 menschen.
H.
half
Petrus
geloo-
Paus;
inge-
over-
Pa-
Vrijdagavond te 20.35 uur werd geseind
aan de posten van Delfzijl tot Hoek van
Holland: Wordt verwacht storm uit het
Noord-Oosten. Aan die van Hoek van
Holland tot de Belgische grens: Weest
In het Noorden tijdelijk stormachtige,
overigens krachtige tot matige Noord-
Oostelük&. wind, betrokken tot zwaar be
wolkt met nu en dan eenlgen regen, wei
nig verandering in temperatuur.
Dat is niet juist. Iedere dead, die wü ver
richten, ieder woord, dat wü spreken, kan
gevolgen hebben. De neutraliteit verbiedt
ons niet de gebeurtenissen te beoordesten.
Z(j dwingt ons niet onze vriendschap te
verloochenen, doch zij legt ons eenige ge
dragsregelen op, welke wij in acht moeten
nemen, willen wij de neutraliteit bewaren.
Vrüdagmlddag is te Leidschendam een vee
handelaar op gruwelijke wüze om het leven
gebracht.
heeft het
het wapen-
De hofmeester K., verdacht van moord op zijn
vrouw, is Vrüdagmlddag onder strenge bewaking
van de politie te Bameveld aangekomen voor
een onderzoek.
Alle operaties aan het front worden gehinderd
door het slechte weer. Er worden echter nog wel
verkenningen uitgevoerd. De rivieren blüven
evenwel wassen. De Rijn is gisteren in den loop
van den dag plotseling met 57 c.U gestegen. De
overstroomlng strekt zich uit tot de oevers en
maakt iedere eventueele operatie vrüwel on-
mogelük. De Fransche vliegers hebben vijf ver
kenningsvluchten ultgcvoerd, waarvan vier vlak
boven de vüandelüke linies en één veider het
land in.
De Amerikaansche Senaat
voorstel tot opheffing van
embargo aangenomen.
Het Nederlandsche standpunt inzake de
Britsche controlemaatregelen.
rechten in het Hui* des Vaders, sender dat
daardoor aan de wettige vaderlandsliefde te
kort behoeft gedaan te worden.
Wat de tweede dwaling betreft, wijst de
Paus erop, dat een onbegrensd staatsgezag
In strjjd is met de begin»» lm van den na
tuurlijken godsdienst en van de christelijke
wet, en het recht der persoonlijkheid aan
tast.
HIJ belicht de nadeelen, die uit deze dwa
lingen voortvloeien en «rijst er met bljson-
deren nadruk op, dat zij bet welzijn van het
huisgezin vernietigen.
Ook voor de betrekkingen tusschen de
volkeren i(jn dergelijke opvattingen zeer
schadelijk, daar zü den grondslag van het
volkenrecht wegnemen, en het wederzuA-h
vertrouwen vernietigen.
Dr. Colijn sprak voor
vent der A.R. partij
coalitie.
filet is medegesleurd en dat het geheele stre
ven züner leiders er op gericht is het land een
herhahng van de verschrikkelüke beproeving
welke het van 1914 tot 1918 onderging, te be
sparen.
WASHINGTON, 28 Oct. (Reuter) Re-
geerlngskringen gelooven, dat er een kleine,
doch veilige meerderheid zal zün voor het
wetsontwerp op de wjziging van de neutrali
teitswet in het Huls van Afgevaardigden.
Naar verluidt helt de leiding van het Huis
van Afgevaardigden er toe over, aldus te
werk te gaan, dat het Huls afzonderlük zal
kunnen stemmen over het wapenembargo.
Spaak verzette zich tegen de meenlng, dat
België telkens, wanneer de oorlog Europa ver
scheur;, het tooneel van de botsing tusschen de
vüandïlüke legers zou zün.
Een zeker aantal Belgen, aldus zeide hü,
schünt er zich geen rekenschap van te geven,
dat deze neutraliteit, welke het land welover
wogen heeft gekozen, plichten oplegt en slechte
onder bepaalde voorwaarden gehandhaafd kan
worden. Sommigen, een allergeringste minder
heid. wenschen. dat België openlük partü kiest
en zien vrüwillig in een oorlog stort. Anaeren
eischen het recht op aan al hun gevoelens
uiting te kunnen geven.
„Ik verklaar met kracht zoo vervolgde mi
nister Spaak dat de indlvidueele vrüheid,
hoezeer zü ook in normale tüden gerespecteerd
behoort te worden, thans moet wüken voor de
nationaie discipline. Er staat voor ons land te
veel op het spel. Als het bestaan van een volk
in het geding is, mag het niet toestaan, dat een
verkeerd begrepen individualisme zün lot in ge
vaar biengt.
Zü, die spreken of schrüven zonder zich in
acht te nemen, maken zich van deze overwegin
gen los door te zeggen: „Dat is van geen betee-
kenis. indien wü in den oorlog betrokken moe
ten worden, hangt dat niet van ons af.”
Het is noodlg, de menschen opnieuw gods
dienstig en geestelük op te voeden overeenkom
stig de leer van het Evangelie en te brengen
tot het Oodsrük. Elk offer moet voor dat doel
worden aanvaard.
Het is bemoedigend te zien, verklaart de En
cycliek, hoe zich in de Kerk en in het open
baar leven een groote beweging afteekent, die
zich van de Eucharistische Congressen tot de
uit-
^VWWWUUIII lllf/f///////A7^
I
MOSKOU. 28 Oct. (Tass). De nationale
vergadering van de Westelüke Oekraïne heeft
met algemeene stemmen een verklaring aan
genomen betreffend# de aansluiting van de
Westelüke Okraine bü de Oekranische socialisti
sche Sovjet-republiek.
'i
De
zün
merkt
Qoddelük Hart,
de Paus herinnert dan aan het getui
genis van-katholieke eenheid, dat werd gege
ven bü gelegenheid van Zün verkiezing en
kroning en wüst ook op de vele blüken van
eenheid, ontvangen van staatshoofden en ge
zagdragers.
De voornaamste plicht van Zün apostolisch
ambt zal hierin bestaan, dat Hü getuigenis
geeft van de waarheid in den geest der liefde,
die smartelük gewond is door het uitbreken van
den oorlog, dien Hü op alle mogelüke wüzen.
maar tevergeefs, getracht heeft te voorkomen
Hü noodigt allen uit oogen en harten te ver
heffen tot den Eenige. Die ons heil en reddinz
kan schenken.*»
Een volledige behandeling van de
daagsche dwalingen stelt de Paus tot een ta
teren tüd uit, maar Hü würt er nu reeds op,
dat de oorzaak der tegenwoordige rampen ge
legen is in de weigering de algemeene zeden
wetten te aanvaarden, een weigering die uit de
ontkenning van Ood en van Christus' godheid
en leer voorttvloeit.
Aan het Centraal-Station werd onmiddellük
alle beschikbare personeel gemobiliseerd en
teeds om 10.40 uur vertrok een oprulmlngstrein
om de versperde sporen zoo spoedig mogelük
vrü te maken. Er werden maatregelen getrof
fen om het treinverkeer zoo weinig mogelük te
ztagneeren. De treinen uit Utrecht reden -iet
verder dan het Amstelstation en vertrokken van
daar weer naar de Domstad. De treinen naar
het Gooi werden via de goederenbaan door de
Rietlanden geleid.
Onze Romelnsche correspondent seint
«d. Vrüdag:
Paus Piua XII heeft aan de ge-
hee.le wereld zün eersten rondzend
brief gestuurd, die begint met de
woorden „Summi Pontificatus”.
De brief vangt aan met een her
innering aan den veertigsten verjaar
dag van de toewyding van het men-
schalijk geslacht aan het H. Hart.
2 Vader spreekt het verlangen uit, dat
Apostolische werkzaamheid zal geken-
worden door de vereerlng van het
Vrijdagavond omstreeks kwart over tien
is in de Rietlanden te Amsterdam een goe
derentrein ontspoord. Vier wagens kwamen
dwars over de sporen te staan, tengevolge
waarvan de treinenloop tusschen het C. S
en het Amstelstation, alsmede tusschen het
en het Mulderpoortstation ernstig
ontwricht. Persoonlüke ongelukken
zich niet voor. Verwacht Werd, dat
het opruimlngswerk den geheelen nacht zou
duren.
Hotel Restaurant Chateau Bleu
rendez-voua du monde distingue
Haapche Bosch
TELEFOON 772060 Hjnen> DEN HAAG
e
WASHINGTON. 27 Oct. (Reu
ter). De Senaat der Ver. Staten heeft
het voorstel tot opheffing van het
embargo op den uitvoer
Wat de toekomst betreft, verze
kert Z. H. de Paua dat de redding
niet zal komen door het zwaard,
maar alleen door de eerbiediging
het natuurrecht en door het licht
van de Goddelyke openbaring.
Om kwart voor vier belde een als korporaal
gekleede man aan de woning van den veehan
delaar C. v d. H. in Leidschendam De heer des
huizes was niet thuis, maar de huishoudster,
die opendeed, zeide. dat hü om 4 uur thuis
verwacht werd.
V. d H was naar de Leidsche veemarkt ge
gaan en kwam inderdaad om 4 uur thula. De
korporaal wachtte hem In zün woning. De huis
houdster had dit tnegestaan en had hem zelfs
een kop thee gegeven.
De korporaal zeide tot Van der H-, dat zijn
kapitein hem wime spreken over een leverantie
van koelen voor het leger en hij verzocht Van
der H. met hem in zün auto naar den kapitein
te rijden. De veehandelaar voldeed aan dit
verzoek en reed om even 4 uur met den korporaal
weg in een zwart of donkerblauw gelakte Ford
of Chevrolet
Om half vtjf vonden voorbügangers tegen den
berm van den Oostvlietweg het lük van Van
der H Zü waarschuwden de politie, die het Ujk
naar het gemeentehuis vervoerde. Onmiddellük
begonnen de rüks- en gemeentepolitie een utt-
gebreid onderzoek. De burgemeester van Leid
schendam. de heer W Keüzer, nam hiervan
de leiding.
In den loop van het onderzoek bleek, dat
de door deh korporaal bestuurde auto is ge
reden vla Wllsveen. Nootdorp naar den
nleuwon weg Den HaagGouda. Een auto
mobilist heeft dit gezien, maar heeft den
auto op den nieuwen weg uit het oog ver
loren.
Hü reed den wagen na, omdat hij bloed
in den auto zag en behalve den bestuurder
een man in een hem vreemd voorkomende
houding zag. Op grond van deze mededeeiing
wordt vermoed dat da veehandelaar in den
auto is vermoord. Later zou het lijk dan
aan den kant van den weg zün gelegd.
Wanneer de moordenaar alleen heeft ge
handeld moet hü wel heel sterk zjjn. want
de veehandelaar was een krachtige, zware
man, die 300 pond woog. Hü was 48 jsar
oud. ongehuwd en hij stond zeer gunstig
bekend
De op het raadhuis ontboden dokter
heeft vastgesteld, dat v. d. H. vermoord is
door afsnüdlng van den halswervel
Heden zal dr. Hulst uit Leiden de sectie ver
richten. Vrü (jpga vond heeft burgemeester
Keüzer op het raadhuis een langdurig onder
houd gehad met den rechter-commissaris uit
Den Haag en met den substituut-offlcier van
Justitie bü de Haagsche rechtbank, mr Hoek
stra In alle omliggende gemeenten is de politie
via de radio van dezen moord in kennis gesteld
Tot nu toe is de dader nog niet aangehouden
Tijdens deze vechtpartij sou *ljn vrouw
ijjn gevallen. Hjj had haar toen op het bed
gelegd. Zü was bewusteloos en na verloop
van een uur gaf nog geen toeken van
leven.
K. sou toen een me* hebben genomen,
waarmede hü haar eenige diepe steken in de
hartstreek toebracht. Daarna heeft hü het
lük ontleed en verpakt In twee groote kof
fers, waarmede hü per taxi naar de Veluwe
is gereden. Hier heeft hü de koffers echter
gelaten. Zooals men rich herinnert, is een
van de beide koffers, met den romp van de
vrouw bü Terschuur gevonden.
Algemeene beschouwingen over de
Rijksbegrooting in de Tweede Kamer
voortgezet.
WASHINGTON. 28 Oct. (Reuter). De
voornaamste punten van de nieuwe neu
traliteitswet, zooals deze door den Senaat
is aangenomen, zijn:
Ie. De wet staat den verkoop van wape
nen tegen contante betaling toe aan oor
logvoerenden.
2e. Het vervoer van wapenen met Ame
rikaansche schepen naar eenig deel der
wereld is verboden.
3e. Het vervoer van goederen en passa
giers naar havens van oorlogvoerende tan
den is. op enkele uitzonderingen na,
Amerikaansche schepen verboden.
4e. De uitvoer van materiaal naar oor
logvoerenden is verboden, zoolang 't eigen
domsrecht niet is overgedragen aan de re
geering In kwestie, met uitzondering van
bepaalde gebieden.
5e. Het is verboden in de Vereenigde
Staten obligaties en andere vaste rente ge
vende stukken uit te geven.
de uiteen-
op zün
van de Britsche
contra bande-contröle-
verkreeg omtrent de
oorzaken van het langdurig opont
houd, hetwelk Nederlandsche sche
pen op de Engelsche kust te ver
duren hebben, heeft het zich tot de
bevoegde autoriteiten in Nederland
gewend met de vraag, of deze ook
opmerkingen hierover hadden te
maken.
In het algemeen kan gezegd wor
den aldus werd geantwoord
dat de betrokken Britsche autori
teiten niet nagelaten hebben van de
gelegenheid gebruik te maken de
Engelsche controle in een gunstiger
licht te stellen, dan waarin de ge
dupeerde Nederlandsche scheep
vaart deze zou vermogen te zien.
Men had overigens niet anders kun
nen verwachten. Tegenover de
voorspiegeling, dat met de onder
werping ook aan zulke eischen, als
van Nederlandsch standpunt onaan
vaardbaar zün. de Nederlandsche
reeders in den vervolge opont
houd voor hun schepen zou
den kunnen afkoopen. kan in-
tusschen verzekerd worden, dat de
Nederlandsche regeering. wat haar
betreft, zich niet leent tot bevorde
ring van procedures, die geacht
zouden moeten worden neer te
komen op bevordering van.oorlogs
maatregelen van welken belligerent
ook.
Naar aanleiding van
zetting, welke het A.N.P.
verzoek via Reuter
marine- en
autoriteiten
Tot besluit maakt Z. H. de Paus met har-
telüke woorden melding van het groote
ijjden vaa Poten en vraagt aan alle Christe
nen ter wereld men*chel(jk en broederlük
mede te Hjden. Hü herinnert nog aan »ün
bemoeiingen om den oorlog te voorkomen,
belooft aan allen de hulp van Christus
Koning in de dagen der beproeving en noo
digt geestelijkheid en geloovigen uH te
bidden en hun gebed vruchtbaar te maken
door den geest van versterving en van
boete.
Daar op heden in Nederland vrüwel alge
meen ter voorbereiding van de petroleum-
distributlekaarten zün uitgereikt aan verbrui
kers van petroleum, uitsluitend voor huisbou-
delük verbruik, zal thans de tweede stap ter
voorbereiding van de distributie van petro
leum plaats vinden.
Thans zullen allen, die petroleum i
hebben voor andere doeleinden dan in
huishouden voor verwarming, verlichting
koken, zich daarvoor kunnen aanmelden bü
het rüksbureau voorr aardolieproducten
Daartoe zün thans bü alle
Uekantoren In Nederland verkrügbaar
vraagformulieren voor petroleum voor
dustrieele doeleinden.
Deze formulieren dienen geheel ingevuld
rechtstreeks te worden gesonden aan het rüks
bureau voor aardolieproducten (Sectie 3 - pe-
trroleum). Zeestraat 100—104, te s-Gravenhage
Ten overvloede zü nog opgemerkt, dat de dis
tributie van petroleum nog niet wordt inge
voerd.
Alle maatregelen, die op het oogenbllk zün
of worden genomen, dienen uitsluitend om.
wanneer tta.t. de distributie van petroleum in
gevoerd zal worden, een vlotten gang van za
ken zooveel mogelük te waarborgen.
werkzaamheid van de Katholieke Actie
strekt. De H. Vader legt den nadruk op de
büzondere roeping, die het huisgezin ten allen
tüde, doch vooral ten tüde van vervolging
heeft.
Nu menschelüke pogingen gefaald 1
kan alleen van de Kerk redding komen.
De Kerk streeft er 14 het geheel niet
de grondslagen van het burgerlük gezag aan te
tasten of zich deszelfs rechten toe te eigenen.
De Kerk is bereid aan allen haar hulp te gevet;
in den geest van Christus.
stel van Nye werd met 67 tegen 22 stemmen
verworpen.
Hieruit blükt dus. dat de Senaat niet recht
streeks heeft gestemd over een voorstel tot op
heffing van het wapenembargo, doch een voor
stel van Nye. dat het embargo wilde behouden
heeft verworpen.
Een amendement op het neutrallteitsontwerp.
dat Amerikaansche havens tot verboden gebied
wilde verklaren voor gewapende koopvaarders
en duikbooten van oorlogvoerende staten, is
door den Senaat met 65 tegen 27 stemmen ver
worpen.
De gearresteerde hofmeester K., verdacht van
moord op zün vrouw, die Dnoderdagnacht
met het ss. .Johan de Witt" in Amster
dam is aangekomen en die aan boord onder
bewaking stond van twee leden van de Indi
sche veldpolitie is Vrüdagmorgen door den
Officier van Justitie, mr. de Blécourt, verhoord.
Naar wü vernemen, zou K. begonnen zün met
alles te ontkennen.
Hü ontkende, zün vrouw te hebben gedood
en bovendien ontkende hü het lük in den kof
fer te hebben vervoerd en op de Veluwe te heb
ben verborgen. Het verhoor heeft een uur tang
geduurd en ten slotte zou hü hebben toegege
ven, dat hü met zün vrouw had gevochten.
De regeering moet constateeren, dat zekere
personen in het land zich niet steeds voldoende
bewust zün van de gevaren, die ons bedreigen,
indien ieder slechts zün eigen zin wil doen.
De regeering to dan ook vastbesloten nande-
lend op te treden. Zü verdedigt voor België den
yecte’*.
Spaak
