Is verplichte arbeidsdienst
wenschelijk?
Eeuwfeest
Willibrord
van
I
„Ergens in Frankrijk” vergadert
de Groote Raad
DE EERSTE
ENCYCLIEK
ONZE
VOOR
GEMOBILISEERDEN
DE EERSTE ENCYCLIEK
VAN DEN H. VADER
Nat. Vereeniging tegen de
werkloosheid vergadert
Een Engelsche visie op een
diep geheim
Schryven
Vader en
Met de 3 Dampo producten bestrijdt U alle verkoudheden
zoowel bij U zelf als bij Uw kinderen. Dampe-verkoudheids-balsem, hiermede ’s avonds keel, borst en rug inwrijven, dit lucht op en
’8 morgens is Uw verkoudheid weer verdwenen. Pot 50. Tube 40 ct. Doos 30 ct. Dampo-bonbons bij schorheid, pijnlijke keel en hoest. Dooi
25 ct. Dampo-neusdruppels bij neus-catarrh en verstoptheid in he^ hoofd. Flacon met druppelspuitje 60 ct. Uw waarborg: ’t Komt van
van den Heiligen
het Episcopaat
MAANDAG 30 OCTOBER 1939
I
-
I *~ÏACHT VAN SMAAK-PROS TO Ct
I’
I
Persen der Vaticaansehe drukkerij
werden bewaakt
Clearingkoersen
LdW WBl'
T’ «W -
k
Voor ontspanning voor militairen
Tentoonstelling Willibrord-
monument verlengd
Debat naar aanleiding
van prae-adviezen
DE MACHT VAN HET SPEL
paus Plus xn
Bi)
Dat weet ik. Maar wat a oen
van
jullie
9
Itallaansche,
Spaansche.
BV de vrij hevige botsing tusschen de twee goederentreinen te Blerick werden eenige
personen gewond, terwijl de materieele schade aanzienlijk was. Ken kijkje op de
plaats van het ongeval
i s
Koersen voor stortingen op 30 October 1939
tegen verplichtingen luidende In: Relchsmar-
ken 75.60.- Lires 9.55.
u met een voorbeelaelooze edelmoedigheid
beschikking van Frankrijk gesteld heeft,
zonen van Frankrijk....
Mr. Chamberlain: La belle France
Generaal Gamelin (met een lichte buiging)
Ik dank u. Het is een genoegen met u samen
te werken. De ionen van La belle France zul
len niet vergeten, dat op dit supreme oogenblïk
in de lotsbeschikking van onze twee landen
Generaal Gamelin (die met zijn hand op een
geweloige kaart slaat): Hier zal ik toeslaan!
Lord Gort: Waarom niet een beetje meer
naar rechts? Zullen we zeggen hier?
Generaal Gamelin: Uitstekend. Heel goed on
gemerkt. Ik zal toeslaan zooals u voorstelt
hier.
Mr. Chamberlain: (terzjjce, tegen een bleeken
secretaris). Laat meedeelen. dat volkomen over
eenstemming over alle wezenlijke punten reeds
bereikt is.
Generaal Gamelin (voortgaande)Voor deze
operatie zal ik een mlllioen mannen, zesduizend
geweren, twaalf tank-divisies en hondera acht
en dertig kabelballons noodig hebben.
M. Daladi* (op zijn weelderige snor bijtend
of, als hjj geen snor heeft, met de gewrich
ten van zjjn linkerhand krakend op een zenuw-
achtfge manier, die hem geheel karakteriseert):
Zut! Ik maar heb één hondera twintig en negen
ballons. Het is flnl.
Mr. Chamberlain: Geenszins, mijn vriend. Zie,
ik heb zeven honderd ballons, van de beste
soort; u zult ze hebben. Ik heb duizend gewe
ren, zestien brlgac.es cavalerie en twee honderd
zeventig snelle tanks. Ik heb ook acht en veer
tig veldkeukens, twee en zestig KM prikkel
draad, anderhalf mlllioen paar legerschoenen en
zes en twintig stel gereedschappen voor loop
graven van de beste soort. Dit alles staat te
uwer beschikking.
Het comité voor het geven van kunstavonden
ten bate van ontspanning voor militairen, de
Kunoml. met belangelooee medewerking van voor
aanstaande Nederlandsche artisten. zal de in
den loop van het seizoen te geven reeks avonden
kunnen openen in Den Haag op 16 November met
een concert in Dillgcntia. Een tweede kunstavond
zal waarschijnlijk in de tweede helft van Novem
ber plaats vinden in de voordrachtzaal van het
Gemeentemuseum Zooals bekend, is de geheele
opbrengst van deze avonden ten bate van ont
spanning van onze militairen en wel meer spe
ciaal van die militairen, die in afgelegen plaa’-
sen of aan de grenzen liggen.
1) Missa votiva de Spirltu Sancto cum Gloria
et Credo, addita cbmmemoratione de Dominica
tt.. inslmul cum oratione S. Wllllbrordl. Uit. Ev.
Dom.
2) Missa pro gratiarum actlone, np. Missa S.
Wllllbrordl cum Gloria et Credo, addita sub uni
ca conclusions oratione Deus culus mteericor-
dlae”. et sub altera conclusions commemoratio-
ne de Dominica tt. Uit Ev. Dom.
Mjjnhardt!
van de overheid deze menschen tot werken te
verplichten.
Ten aanzien van het vraagstuk der jeugd
werkloosheid merkt* spr. op. dat wanneer ei
jonge werklooeen zijn, die aan een vrije oproe
ping tot arbeid geen gehoor geven, het nood
zakelijk is bepaalde maatregelen te nemen.
In dit verband herinderde spr aan den leer
plicht en aan den dienstplicht, die men. enkele
uitzonderingsgevallen daargelaten, toch als iets
vanzelfsprekends aanvaardt. Spr. stelde de
vraag, welke prlnclpieele bezwaren er tegen
zijn in te brengen, wanneer men er onder be
paalde omstandigheden toe overgaat dezen plicht
ook door te voeren op het terrein van den ar
beid. indien er menschen zjjn, die zich om de
een of andere reden aan den arbeid onttrekken
Spr. is van oordeel, dat dwangmaatregelen
moeten worden toegepast, indien men aan een
vrijen oproep tot arbeid geen gevolg geeft.
De heer A. N. van Mill was van meenlng.
dat men den tegenwoordlgen oorlogstoestand
niet moet gebruiken als een kapstok-, waaraan
alle moeilijkheden, zoo ook de kwestie van den
arbeidsplicht, kunnen worden opgehangen. Spr
betoogde, dat het vraagstuk van den arbeids-
dienstpllcht niet gezien mag worden als een
totalitaire injectie. Het moet beschouwd wor
den als een wijze, waarop zich de behoefte
baan breekt de zoozeer gehavende gemeen-
schapsgedachte te vernieuwen.
De heer De Haas van Dorsser. directeur van
de arbeidsbeurs te Haarlem, schetste het leed,
dat ontstaat in het gezin van een werklooee.
die door zjjn gedrag of door zijn houding is
vervallen verklaard van elk recht op steun,
waarmede de spreker te kennen wilde geven,
dat het in den regel de verkeerden en totaal
onrchuldigen zijn, die het slachtoffer worden
“.tegorle
iui zjjn
i vorm
roepen
irvolgenr.
De tentoonstelling van de ontwerpen voor het
St. Willibrord-monument te Utrecht, Ingericht
Ir het Museum van nieuwe religieuze kunst,
Lange Nleuwstraat 36. aldaar, zal worden ver
lengd tot en met Zondag 12 November. De ten
toonstelling aal eiken dag. ook Zondes» ge
opend zjjn van 2—4 uur n m
Lord Gort: Hola, wacht eens) De Britsche
zeemacht.
Generaal Gamelin: Zeker. De bijdrage van
de Britsche Vloot tot de za#k der Geallieerden
mag nooit vergeten worden. Sta mij toe, Sir. u de
acht en veertig veldkeukens terug te geven, die
ter
De
Wij menschen en vooral de jongeren on
der ons zoo zelde spr zullen dichter
bjj elkaar moeten gaan staan en zullen ons
meer onderling sociaal verbonden moeten
voelen Eigenbelang en groepsbelang moe
ten worden geofferd aan gemeenschapsbe
lang. Daarvoor is contact noodig, daarvoor
zjjn noodig jeugd werkgemeenschappen,
waarin de jongeren elkaar beter zullen
leeren begrijpen. Uitsluitend om paedago-
glsche redenen is spr. een voorstander van
arbeidsdlenstplicht- Maar alleen voor de
schoolvrije jeugd, niet voor volwassenen.
Ook dr. Van Walsem gaf een nadere toe
lichting op zijn prae-advles. waarbij hij nog
opmerkte, dat het aantal cursussen en centrale
werkplaatsen sterk dient te worden uitgebrelo
en dat het bedrijfsleven moet voelen, dat het
daarbij ingeschakeld moet worden Het eenzi)-
dig karakter van de werkverschaffing heeft
spr. steeds gevoeld als een ernstige straf voor
den geschoolden arbeider, wien daardoor veel
leed wordt gedaan. Spr. betoogde, dat we in de
steunverleening meer nuanceerlng moeten
krijgen.
Tenslotte zette spr uiteen, dat de arbelds-
inschrijving bij de arbeidsbeurs geen waarde
heeft voor de beoordeellng van iemands vak
bekwaamheid. Hij beschouwde dit als een groot
gemis en meende, dat hierin verandering moet
worden gébracht.
In herinnering wordt gebracht, dat de heer
De Ruyter in zijn prae-advles concludeert, dat
naar zjjn meenlng In ons land geen omstandlg-
neden aanwezig zijn, die een dergelijkén maat
regel, welke van zeer vér strekkende beteekenls
is. noodzakelijk maken. Het middel van dwang
zoo zegt de prae-adviseur aan het slot wordt
afgewezen, omdat daarmede gehandeld zou wor
den in strijd met de tot nu toe in ons land
gevolgde methoden. waarbij terecht groote
waarde werd gehecht aan indlvidueele ontplooi
ing en aanleg en die zich aansluiten bjj de
Nederlandsche behoefte aan vrijheid van den
ken. Daardoor is in ons land een rijke ver
scheidenheid van geestelijk leven bereikt, wat
aan het volksleven kleur en geestelijke kracht
geeft, zonder dat dit tot geestelijke en cultureele
losbandigheid heeft geleid.
De tweede prae-adviseur. de heer Veldman, is
van oordeel, dat in Nederland voor normale
omstandigheden een verplichte arbeidsdienst
alleen dan te aanvaarden is. Indien hij geldt
voor de geheele schoolvrije jeugd en het op
voedkundig element doel en grondslag vormt van
het werk.
Dr van Walsem tenslotte komt tot de con
clusie, dat naar zijn oordeel alleen arbeidsdienst
aan werkloozen zou mogen worden opgelegd,
indien daaronder zou worden verstaan een
dienst welke er op uit is om de werkloozen op
de hoogte te houden van hun vak. of, zoo zij in
verband met hun jeugd nog niet in het bedrijfs
leven konden worden opgenomen, hen zoo vol
ledig voor het bedrijfsleven geschikt te maken.
Aan de debatten weid om. deelgenomen door
den heer Meyer de Vries, directeur der werk
verruiming. die uiteenzette, dat het instituut van
een verplichten arbeidsdienst een logisch gevolg
is geweest van de ideologische gedachte in tota
litair geregeerde landen, waar het Individu on
dergeschikt wordt gemaakt aan den Staat. Als
we deze stelling als juist erkennen zoo zelde
spr. zjjn we in ons land dan zoo, dat een ver
plichte arbeidsdienst gemotiveerd is?
Spr. ontkende, dat de economische inzinking
der laatste jaren het instellen van de arbeids
dlenstplicht in ons land wettigt. Zouden we de
noodzakelijkheid er van wél erkennen, dan zou
den we ons zelve een brevet van onbekwaamheid
geven en zouden we toegeven, dat we niet in
staat zijn den moeilijkheden het hoofd te bieden
en dat we de werkloosheid niet tot normale pro
porties kunnen terugbrengen. De middelen en de
mogelijkheden om dat wél te doen acht spr.
aanwezig, zij moeten alleen verbeterd worden
Spr. waarschuwde, dat men zijn toevlucht gaat
nemen tot methoden, die totaal vreemd zijn aan
Nederlandsche verhoudingen.
In algemeenen zin werd dit betoog gevolgd
door den secretaris van het Christelijk Nationaal
Vakverbond, den heer J. Schipper, die in zjjn
uiteenzettingen den reeds boven aangehaalden
slotzin van het prae-advies van den heer De
Ruyter aanhaalde en dezen met nadruk onder
streepte.
De heer Lindeman, bestuurder van het N.V.V-.
meende, dat wjj in Nederland voor honderd
duizenden practisch reeds een arbeidsplicht
kennen: de werkverschaffing. Wanneer men in
het leger der werkloozen zoo betoogde deze
spreker verder velen zou vinden, die
arbeidsschuw zjjn geworden of om een andere
reden niet willen werken, dan is' het de taak
Dat c!e Engelschen nog niet erg onder den
indruk zijn, blijkt wel uit onderstaande schets
van een bijeenkomst van den geallieerden oor
logsraad, die wij aantroffen in het weekblad
„Punch”.
Laatst op een avona waren we aan het pra
ten over de manier, waarop groote mannen
zich gedragen, als zij beraadslagen. Ik becoel.
Wij waren benieuwd, h o e zij zich gedragen, als
zi) bijeenzitten en wür zij over spreken. Ais
men b.v. denkt aan een vergadering als die van
den Geallieerden Oorlogsraad, waarin reuzen
als Mr Chamberlain, M. Dalaaier. Generaal
Gamelin en Lord Gort samenkomen, clan is het
niet zoo gemakkeljjk om zich voor te stellen op
wat voor manier zij spreken en hoe zjj een be
sluit nemen en welke van de honderd nr.oge-
lijke problemen zij bespreken. Men heeft het
gevoel, dat de belangrijkheid van de besluiten
zoo groot Is, dat een bespreking ervan in ge
wone taal bjjna een aanfluiting is. En toch:
praten doen ze.
Men kan wel aannemen, dat Fransch de taal
is, cle bij deze titanische disputen gebruikt
wordt meer schoolboeken-Fransch misschien
dan de taal van den gewonen Franschman. Dit
uit consideratie voor de gevoelens van de Eh-
gelsche leden van het gezelschap. Maar wat er
gezego wordt, kan men slechts gissen. De offi
cieels communiqué’s geven wefnig opheldering;
zij zeggen eigenlijk niet veel meer dan: .De
vergacerlng had een aangenaam verloop”, of
meer in het bijzonder: ,De volledige overeen
komst van de belangen der beide landen werd
opnieuw bevestigd.” Nu, naar kan men niet
veel uit opmaken, ofschoon het geweldig te.
wat hoofdartlkelschrjjvers er den volgenden
morgen tr.ee doen.
Persoonlijk ben ik echter geneigd aan te ne
men. dat deze besprekingen ongeveer verloopen
volgt;
In een Zaterdagmiddag te Amsterdam
gehouden vergadering van de Nationale
Vereeniging tegen de Werkloosheid, die on
der leiding stond van den voorzitter, prof,
m'r. E. M. Meyers. Is uitvoerig van gedachten
gewisseld over de vraag in hoeverre ver
plichte arbeidsdienst voor werkloozen als
overheidsmaatregel wenschelijk is en zoo Ja,
hoe deze dan georganiseerd moet worden.
Prae-adviezen over dit onderwerp waren uit
gebracht door de heeren A. de Ruyter, secre
taris van den jeugdraad van het N.V.V.. Jos
Veldman, tweede voorzitter van het R.K. Werk
liedenverbond en dr. F M G. van Walsem. di
recteur van Maatschappelijk Hulpbetoon te Rot
terdam
van een opgelegde straf. Voor deze \at
van werkloozen. menschen die liever 'll:
dan moe. achtte spr het gewenscht een
van arbeidsdlenstplicht in het leven te/r
Eenige andere aanwezigen steldest-verv
nog enkele vragen, waarna de prae-adviseur.-
gelegenheid kregen te antwoorden.
De heer De Ruyter crltiseerde daarbij het
cultureele werk, dat voor jeugdige werkloozen
wordt gedaan.
De heer Veldman betoogde, dat het Instituut
van den arbeidsdienst is gegroeid uit de vrije
Jeugdbeweging met het dioel. uit deze ont
redderde wereld een betere samenleving te
bouwen Het is geenszins een schepping van
het nationaal-socialisme.
Engeland klaar stond om het geheele overschot
van zjjn voorraad velakeukens op te offeren
voor het gemak en welzijn van onze dappere
troepen. Terwijl ik uw vrijgevig en door hooge
principes,ingegeven aanboo van de hand wijs.
Lord Gort (die fronsenc naar de kaart kijkt)
Ik zou zoggen, kijk eens hier Veronderstel, dat
die Nazi s \|longarije binnenrukken en Roemenie
beginnen aan te vallen, langs dien weg. wat
doen we dan?
M. Daladier: Frankrijk houdt onveranoerlijk
vast aan de principes, waaraan het bij het uit
breken van ce vijandelijkheden zijn lot verbon
den heeft. Ten overstaan van de bedreiging
eener militaristische hegemonie, die geheel
Europa
Lord Gort:
wjj?
Generaal Gamelin: (met een nederwaartsch
gebaar van onvervalschte grootheid)In het
geval, dat u noemt zal ik hier toeslaan!
Mr. Chamberlain: U zit met uw vinger in de
zee. U zult nat worden.
Generaal Gamelin: Het doet niets. Ik clank
u het Is slechts een kleinigheid. De plaats, die
ik wilde aanwijzen, is natuurlijk hier. Ziet u?
Welk een verrukking! Mijn rechterflank is op
den heuvel, de linker gaat met een kreeften
gang voorwaarts en het centrum verbergt zich
oneer gebladerte. Er zijn schermutselingen.
Hier, bij het kerkje met den toren, gaan wij
voorwaarts; dtór maken we een strateglschen
terugtocht. De vijand Is overbluft. Hjj plaatst
zijn artillerie, hier en hier. Dan poef! Ik trek
voorwaarts en het is voorbij. De vijand gooit
zijn nuttelooze wapens weg en vlucht in ver
warring. Het is een goec plan;
Lord Gort: Het is uitstekend. En mijn man
nen waar komen die te pas?
Generaal Gamelin: Overal worden zij ont
vangen met gejuich en kopjes koffie door de
stoere Fransche dorpsbewoners. Hun uniformen
en Bun houding wekken de grootste bewon
dering. De soliede belangengemeenschap, die
onze twee volkeren vereenigt, wore* verstevigd
door de onverbreekbare banden van kameraad
schap en vriendschappelijke gevoelens.
Mr. Chamberlain: Ik stel voor, dat deze no
bele volzin het hootabestanddeel van ons com
muniqué van dezen mlcdag zal uitmaken.
M. Daladier (zijn beenen uitstrekkend en eer.
lange sigaar aanstekend)Nou, jongens, ik heb
er genoeg van. Wat zeggen jullie van een
apérftlf?
Als u het er niet mee eens bent besluit
de schrijver dat het zóó toegaat, dan staat
het u vrij iets beters voor te stellen.
DE AARTSBISSCHOP EN DE
BISSCHOPPEN VAN NfcDERLAND
Aan de Hun toevertrouwde Geestelijkheid
en Geloovlgen
Zaligheld in den Heer
het twaalfde eeuwfeest van onzen
grooten Nederlandschen Apostel, den H.
Willibrord, heeft de H. Vader Paus Plus XII
de goedheid gehad het vólgende treffend
schrijven van gelukwensch te richten aan
het Hoogwaardig Episcopaat en de geloovl
gen van ons vaderland
PAUS PIUS XII
aan de Eerbiedwaardige Broeders Johannes
de Jong, Aartsbisschop van Utrecht, en aan
de overige Bisschoppen van Nederland
Eerbiedwaardige Broeders.
Heil en Apostolische Zegen.
Met vreugde hebben Wij vernomen, hoe gij
geestelijke herders van Nederland, en met u, de
aan u toevertrouwde kudden, u beijvert om
een plechtige hulde te brengen aan den aller-
zallgsten Clemens Willibrord. nu een kring van
twaalf eeuwen zich sluit sinds zijn afslerven
in het klooster Echternach.
En inderdaad: vrome godsdienstzin en eer
biedige dankbaarheid elschen het, dat gij bij
deze gelegenheid den Apostel uwer landstreek
herdenkt door een bijzondere huldiging en met
ongewone blijdschap. Want indien de waardig
heid van den vader de eer is van de kinderen,
dan roemt gy met recht op dezen grooten hei
lige, die. geboren in het edelmoedige Brittannlë.
door Gods Geest gedreven in gezelschap van
elf leerlingen de zee is overgestoken en die
aan de Friezen, welke hem zoo na aan het hart
lagen, het licht van het Evangelie en de waar
den van de innerlijke menschelijke beschaving
heeft gebracht. Wie zal beschrijven den arbeid,
dien hij heeft verricht, de kwellingen, die hij
heeft geleden, den .strijd, dien hij heeft moeten
doorstaan om uw voorouders te brengen onder
het juk van het Evangelie van Christus?
„Bemind bjj God en bjj de menschen. wiens
gedachtenis in eere blijft” (zie Ecc. 45 1) is
hjj in dit land 'verschenen als vader, leeraar,
wetgever, die een voorbeeld gaf van verheven
deugden. Aan hem danken de Nederlanders dit
kostbare erfdeel van een kloek en levend ge
loof, dat gloeit van liefdé, dat gestaald wordt
door krachtige tucht, en dat hen anderen
ten voorbeeld drijft tot mlssionneeringsarbeid.
opdat in heidensche landen gebracht worde
het overwinnlngsteeken van het heilbrengende
Kruis en wijd en zijd strale het licht van de
hemelsche waarheid. Mogen ook zij. die van
de waarheid verwijderd zijn en die toch ook
Willibrord als hun vader en leidsman eeren.
s het wonder, dat Paus Pius XII, die
nauwelijks het hoogste en heiligste
ambt op aarde als Plaatsbekleeder
van Christus zelf aanvaard hebbend, de
volkeren zag neerglijden In den afgrond
van den oorlog tengevolge van de mis
leiding van in matelooze hoovaardigheid
zichzelf misleidende leiders, zijn eerste
gedachte richt op het Koningschap van
Christus en de huldiging van „den Ko-
ning der Koningen en den Heer der
Heerschers” tot een heiligend gebod van
Zijn Pontificaat maakt? Ware Christus
als Koning en Vorst des Vredes niet en
kel door alle staatshoofden en volkslei
ders, maar ook door gansch de mensch-
heid in haar meest intieme en huiselijke
doen en laten erkend en gehoorzaamd,
de wereld zouden de verschrikkingen
en tuchtigingen bespaard zijn gebleven,
welke thans haar droevig deel zijn. Met
een ontroerende herinnering aan de toe
wijding van het menschelijk geslacht
aan het Heilig Hart van den Verlosser
der wereld, thans veertig jaren geleden,
een dierbare herinnering uit het eerste
jaar van Zijn priesterschap, leidt de Va
der der Christenheld het eerste jaar van
Zijn Pontificaat in, aldus den weg wij
zend naar de bton van alle vertroos
ting, kracht en moed en liefde, die de
menschheid in deze tijden van verwar
ring, verbijstering en nood meer dan
ooit behoeft. Het Goddelijke en Konink
lijke Hart van Jezus is de milde en wel
dadige zon, die het Godsrijk overstraalt,
wasdom geeft aan het goedé, het kwade
verzengt in de vlam van zijn liefde, en
zoodoende de uitbreiding van Christus’
Rijk op aarde bevordert, de uitbreiding
van Christus' Rijk, waaraan de H. Vader
ons ten voorbeeld Zjjn leeren en wer
ken, Zijn dulden en lijden, alles geheel
wil wijden.
dezen Apostoltechen Stoei ..de wortel en moe
der der Katholieke Kerk” (H. Cypr Ep 48 ad
Comellum). waarmee hij soo innig verbonden
was. spoedig eerbiedigen als de onfeilbare
leerares De Kerk treurt over hen. die van haar
zijn afgescheiden door de ongunst van een'
rampzalig tijdsbestek. Dat toch alle Katho
lieken uit ijver voor den waren godsdienst
onder uw aansporing en voorlichting, steeds hun
krachten blijven inspannen om hen door de
overredende kracht der ware leer, der liefde en
der rechtschapenheid te brengen tot den eenen
schaapstal van Christus, tot de volheid van het
ongerepte geloof, tot het gelukkig herstel eener
broederlijke eensgezindheid.
Terwijl Wij deze hoop koesteren, dringen
Wjj door vaderlijke vermaningen er bij de ge-
loovigen op aan. dat zij in de godsdienstplech
tigheden. die ter gedachtenis en ter eere van
St Willibrord zullen worden gehouden. een
nieuwen en krachtigen prikkel mogen vinden ter
beoefening van de deugd. Uit hun leven zjj verre
iedere wanklank van oneenlgheid en twee
dracht; met den eenvoud, welke zich openbaart
in een zuivere bedoeling, weersplegele hun ulter-
lijk gedrag datgene, wat het Inwendig geloot
leert. Dat zij tegen de listige lagen van den
Booze en tegen de verlokkingen van de wereld
waardoor zoovelen In hun onvoorzichtigheid
zich laten verleiden, den goeden strijd van
Christus strijden, verwachtend de zalige hoon
van de schoonheid der eeuwige gelukzaligheid
Terwijl gy st. Willibrord navolgt, doet gil
goed u tevens te stellen onder zijn bescher
ming. waarvan gjj onder zoo veel verschillende
omstandigheden de krachtdadige werking hebt
ondervonden. „Want de wijdte van den hemel
verwijdt de harten, doch vernauwt ze niet; zij
verblijdt den geest, maar brengt hem niet in
verwarring; gevoelens tempert zij niet, maar
versterkt ze. In het licht van God klaart het
geheugen op, maar verduistert niet” (H. Bern
op den feestdag van 3. Victor. Sermo II).
Mogen de smeekbeden en de voorspraak van
den hemelschen Beschermer bij God verkrij
gen. dat het geliefde Nederland steeds meer
schittere in glans van christelijke wijsheid dat
het in hechte eendracht der burgers zijn groot-
sche ondernemingen vooruit stuwe, dat het de
maatschappelijke problemen oploose volgens de
verheven beginselen van rechtvaardigheid en
billijkheid, dat zjjn grenzen gevrijwaard blijven
tegen vijandelijke aanvallen.
En waar Wij uit het diepste van ons hart
vooral dit wenschen. dat de te houden kerkelijke
plechtigheden zoo zegenrijk en vreugdevol mo
gelijk verloopen. verleenen Wij volgaarne aan
de geloovlgen van Nederland een vollen aflaat
bij wijze van Jubilé. waarover Wij nog VÓT-
gehs eisch een schrijven zullen doen zenden
in den vorm van een Breve.
Er blijft Ons nu nog over, om u. Eerbied
waardige Broeders. Bisschoppen van Nederland
en alle geloovlgen, op wier heil uw aandachtige
zorgen zijn gericht, met alle vrijgevigheid in
den Heer te verleenen den Apostolischen Zegen,
als bewijs en uiting van onze bijzondere liefde.
Gegeven te Castel Gandolfo bij Rome, op den
26sten September 1939. het eerste jaar van Ons
Pontificaat
H. Paus Pius XII heeft de roem-
rijke traditie van Zjjn wijze en
yerheven voorgangers, die in vaak
algemeen als richting en leiding gevend
voor gansch het tnenschdom vermaard
geworden rondzendbrieven zich in moei
lijke en leering behoevende tijden tot de
Christenheid richtten om de oude en on
vergankelijke beginselen van de Godde
lijke leer en wet opnieuw te belichten
en tot even zoovele glinsterende en zui-
vere toetssteenen te maken voor het ac-
tueele tijdsgewricht, voortgezet en thans
Zijn eerste encycliek, aanvangend met
de woorden: „Summi Pontificatus”, tot
de Christelijke gemeenschap gericht. .En
zooals vanzelf spreekt, sluit deze Pau
gelijke encycliek met die harmonieuze
continuïteit, welke zoo karakteristiek is
voor den onwankelbaren koers van de
uitsluitend op het door den H. Geest af
gestelde compas varende Kerk Christi,
aan bij de befaamde, maar door hen,
die zij veroordeelden, ook gevreesde
rondzendbrieven van 's Pausen onmid-
dellijken voorganger Pius XI roemrljker
en zaliger gedachtenis, wiens krachtige,
beleid- en liefdevolle medewerker de
huidige Paus van Rome zooveel moeite-
en zorgvolle jaren als kardinaal-staats-
secretaris is geweest. Wat Paus Pius XI
met welhaast profetlschen blik voorzag
en wat hem tot steeds dringender en
ernstiger vermaan en waarschuwing en
onderrichting aanspoorde, heeft zich met
tragische snelheid vervuld en zoo ziet
Paus Pius XII, wiens naam den vrede
ademt en wiens devies den vrede als het
werk der rechtvaardigheid kenmerkt,
zich geplaatst tegenover de wreede con
sequenties van in wanen verdoolde
volkeren.
Het mag een bijzondere genade van de
barmhartigheid en goedertierenheid
Gods en een nieuw bewijs van Gods nim
mer aflatende hulp aan Zijn Kerk hee-
ten, dat de Voorzienigheid aan den phy-
siek afgeleefden, maar naar den geest
het licht der eeuwigheid uitstralenden
Paus Pius XI den wrangen kelk vol oor
logsleed heeft laten voorbijgaan en in
diens medewerker een krachtigen en
kundigen opvolger riep om den met hoog
gezag en diepe vereering en aanhanke
lijkheid omluisterden Stoel van St. Pe
trus te bezetten.
Men verzoekt ons opneming van het vol
gende:
Het is gemakkelijk geaegd. dat er naar ge
streefd moet worden in de kwartieren van de
gemobiliseerde weermacht een huiselijke sfeer
te scheppen.
Die kwartieren zijn daar In vele gevallen
uiteraard niet altjjd op berekend.
En toch. Laat onder een groepje de kaarten
schudden, set twee man tegenover elkaar en
schuif een dambord tusschen hen In en het is
of er opeens Iets verandert. In die soms onge
zellige omgeving ontstaat een klein wereldje op
zich zelf, onzichtbaar overkoepeld en door een
scheidswand afgesloten van alles, wat daarbui
ten deprimeerend zou kunnen werken.
Dit is de macht van het spel. Het laat de
uren voorbij vliegen, ook van avonden, die an
ders eindeloos zouden schijnen, het weet als
door een wonder iets te brengen van1 die In hel
soldatenleven niet gemakkellik te reallseeren
huiselijke sfeer.
Gij. die dit leest, geniet daarvan overvloe
dig en ge behoeft er geen moeite voor te doen
Maar denk ook eens aan die anderen, kijk eens
om u heen, zoek uw kasten eens na. En wilt
ge Iets nuttigs voor onze gemobiliseerde weer
macht doen en iets afstaan, dat overal welkom
la. stuurt dan kaarten, domlnoateenen. schaald
en damspelen, enz. naar het Algemeen Hoofd
kwartier. sectie*van Ontwikkeling en Ontspan
ning. Laan Copes van Cattenburch 11 's-Gra-
venhage.
den aan de voorwaarden van den Jubilé-aflaat
niet kunnen voldoen Deze allen kunnen van
hun biechtvader, ook bulten de biecht, veran
dering van de voorgeachreven werken vragen
Waar de H. Vader ter verhooging van de
godsdienstige vreugde van dit twaalfde eeuw
feest. maar vooral tot grooteren vooruitgang in
het geestelijk leven deze gunst van een Jubllé-
aflaat heeft verleend, daar vertrouwen Wij. dat
onze onderhoorige geloovtgen zich vof ijver sul
len toeleggen op het verdienen van dezen vol
len aflaat en wel door In dese weken met nog
meer godsvrucht en vurigheid dan anders tot
de H H Sacramenten te naderen, door behalve
bij de twee voorgeschreven kerkbezoeken no:
meerdere malen neer te knielen om God te dan
ken voor de weldaad van het ware geloof, door
St.’ Willibrord aan onze voorvaderen gebracht,
opdat aldus mede door de voorspraak van den
H. Willibrord uw geloof krachtiger, uw hoop
levendiger en uw liefde vuriger worden. Zoo
doende zult gij des te zekerder volledige kwijt
schelding verkrijgen van de Ujdelijke straffen
der bedreven zonden.
Tén slotte sporen Wij u krachtig aan. om dit
Jubelfeest ter eere van 8t Willibrord in dank
bare vreugde en In godsdienstigen geest te vie
ren en wy bepalen te dien einde:
1. dat het op Zondag 5 November as. zal
geopend worden met den Lofzang „Veni Crea
tor". te zingen vóór den aanvang van de Hoog
mis op dien dag. welke zal zijn de Mis van den
H Geest. 1)
2. dat de feestdag van St. Willibrord op 7
November in alle kerken en kapellen. waar
zulks geschikt kan. met bijzondere plechtigheid
zal worden gevierd. Waar de omstandigheden
zulks niet toelaten, zal deze plechtige viering
plaats hebben op Zondag 12 November duo.v.
WIJ laten de verdere regeling van godsdien
stige en toerkelijke plechtigheden ter eere van
St. Willibrord over aan den ijver en het Initia
tief der pastoors, maar Wij vertrouwen, dat zV
zich zullen beijveren, om de geloovlgen op te
wekken tot een groot vertrouwen op de voor
spraak van den H Willibrord want het geeste
lijk welzijn van ons vaderland moet hem na
aan het hart liggen.
Voorts dringen Wij er b(j hen op aan. dat
zij in hun predicatles en onderrichtingen zullen
spreken over het leven, de vruchtbare werk
zaamheid en de deugden van dezen vaderland-
schen heilige, die op zoo heel bijzondere wijze
aanspraak mag maken op ons aller dankbaar
heid en vereering.
3. dat op Zondag 19 November een H. Mis
van dankzegging 2) zal worden gezongen, en
in aansluiting daarop het „Te Deum."
En zal dit ons gezamenlijk herderlijk schrijven
in alle tot onze Kerkprovincie behborende ker
ken. alsmede in de kapellen, waarover een rec
tor is aangesteld, op zondag 29 October as on
der alle vastgestelde H.H Missen van der
predikstoel worden voorgelezen.
t Dr J. DE JONG.
Aartsbisschop van Utrecht
P. A W HOPMANS.
Bisschep van Breda.
t A. F. DIEPEN.
Blsschóp van 's-Hertogenboech.
t Dr. J. H. G. Lemmens,
Blsschop van Roermond.
J. P HUIBERS,
Bisschop van Haarlem.
PARIJS. 28 Oct. (Havas) De Partfsche
Pers geeft lange uittreksels uit de nieuwe
eficycliek, die wordt vergeleken met de rede
voeringen van Koning Leopold en Roose
velt. „Excelsior” zegt: ,Drle groote stemmen
hebben tot de wereld gesproken
De encycliek „Summi Pontificatus” telt 10.000
•oorden. Donderdagochtend heeft Z. H. de Paus
de encycliek doorgelezen en nog eenige wijzigin
gen aangebracht Vervolgens werd het origineele
handschrift naar de meertalige drukkerij van
net Vaticaan gebracht, waar des middags vjjf
^talingen verschenen, nJ. een
^tonsche, Dultsche, Engelsche en
Bovendien verscheen een officieel uittreksel in
het Nederlandsoh en het Poolsch.
°P uitdrukkelijk verlangen van den Paus
de pauseljjke gendarmerie gedurende de
etmaal de wacht betrokken bij de drukkerij,
ten einde Iedere indiscretie te voorkomen. Alle
Personen, die de drukkerij verlieten, werden
nauwkeurig onderaocht.
öe encycUek is de tweede, welke gedateerd te
Ui Gandolfo. Paus Pius XI heeft hier in
J*tober 1937 zjjn encycliek over den Rozenkrans
Beminde Geloovlgen.
Zooals gij reeds uit bovenstaand pauselfjk
schrijven hebt vernomen, heeft de H. Vader bij
gelegenheid van de viering van het twaalfde
eeuwfeest van St. Willlbrord's zalig afsterven,
de gunst willen verleenen van een vollen aflaat
bij wjjze van Jubilé.
Krachtens deze gunst kunnen alle Katholie
ken. die binnen de grenzen van Nederland ver
toeven volledige kwijtschelding verkrijgen van
de lijdelijke straffen der vergeven zonden, tn-
dien zij aan de vereischten voldoen. Zij kunnen
dezen vollen aflaat eenmaal verdienen, en deze
volle aflaat is ook toepasselijk op de geloovlge
zielen.
De voorwaarden voor het verdienen van de
zen Jubilé-aflaat, welke zfjn omschreven in een
afzonderlijke pauselijke Breve, gedateerd 5 Sep
tember 1939. zijn de volgende:
1. Waardig biechten en communlceeren.
2 Het godvruchtig afleggen van twee be
zoeken. hetzij op denzelfden dag hetzij op twee
verschillende dagen. In een Kathedraal of in
een parochiekerk, en wel gedurende de dagen
vanaf Zondag 5 November tot en met Zondag
19 November a s.
Het te niet nhodzakelijk de eigen parochie
kerk te bezoeken. De beide voorgeschreven be
zoeken mogen ook In een en dezelfde kerk ge
schieden. De kerk moet echter een Kathedraal
of parochiekerk zijn.
Bjj leder kerkbezoek moet een gebed worden
gestort ter eere van den H. Willibrord. terwijl
bovendien nog moet worden gebeden tot inten
tie van den Paus.
Bepaalde gebeden of een bepaalde tijdsduur
zijn niet vereischt
De Bisschoppen zjjn gemachtigd om ten be
hoeve van hen. die verhinderd zijn de voorge
schreven bezoeken te verrichten, deze verplich
ting te veranderen in andere godvruchtige of
liefdadige werken.
Zoo mogen als wettig verhinderd, om de be
zoeken In de parochiekerken te verrichten, be
schouwd worden: de vrouwelijke religieuzen: de
mannelijke religieuzen, die een kluizenaarsle
ven leiden en zich meer wijden aan het be
schouwend dan aan het werkend leven, b.v. de
Trappisten: voorts allen, jongens zoowel als
meisjes, die bm reden van onderwijs of opvoe
ding in Seminaries, colleges of internaten ver
blijven. verder ook de gevangenen en die In
verbeterings- of opvoedingsgestichten vertoe
ven (niet echter de leiding en het personeel van
internaten, gestichten, enz), en eindelijk allen,
die den leeftijd van zeventig Jaar hebben be
reikt.
Krachtens de Ons verleende volmacht bepalen
Wij. dat bovengenoemde personen eventueel ook
de eigen kerk of kapel mogen bezoeken In plaats
van een parochiekerk.
Aan de biechtvaders worden bijzondere vol
machten verleend, met name ook ten behoeve
van hen, die om stekte of om een andere re-
