UIT DEN OMTREK
Kabouter Flip
zijn vriendje Wip
I
d:
i
.MiJnhardtjes
DESKUNDIGEN AAN ’T WOORD
DE ONBEKENDE
3
S'
11
Gemeenteraad
van Bergen
in de kapel
Naar de Nieuwe
Gemeenschap
DINSDAG 31 OCTOBER 1939
ft -
DAMNIEUWS
F
R. K. Landskampioen
schap
Het mbsidie aan V. V. V. dreigt
gehalveerd te worden
I
extra-
DE NIEUWE GEMEENSCHAP
i
om
slag-
voor
NIEUWE GEMEENSCHAP
bovenste
twee
Het hoofdklasse-townooi
acht
S2J
DOOR A. HRUSCHKA
i
tBtoC volgt.)
wv*
ip van
waren
1
2
DOOR UNIVERSEELS SAMEN
WERKING NAAR EEN
NIEUWE GEMEENSCHAP
Beseft, dat er nergens meer huizen
[bestonden,
Als steen en cement zich niet samen
[verbonden.
1
3
3
4
1
1
1
1
1
1
1
1
3
3
3
3
1
1
1
1
3
1
1-
3
1
1
1
1
1
3
2
3
3
5
4
1
3.00
3 00
3.00
3.00
Wat wae Peter blü toen h[j dat hoorde. Nu
leek allea wel weer in orde te komen. Ze zou
den de hulp Inroepen van St. Nicolaas, in wlen
ook hü een groot vertrouwen had, evenals Rita.
Al heel vroeg brak men des morgens op, oen zoo
gauw mogelijk in bewoonde streken te koenen,
waar meer te verdienen vlei.
Rinaldo riep Peter bU zich en zet hem, dat
hij ook den kost moest gaan ver J. ener.. ..Ken je
het measenvangapel niet?” vroeg hij. De schrik
sloeg Peter oen het hart, toen hij in het dreigend
gezicht van den zigeunerhoofdman keek. „Den
moet Je dat maar leeren," zei deze norsch, „deze
zweep zal Je er wel in helpen."
OP
klaart
J. Meester Wi
O. Elslng
O. Belderok
W. Heydra
te**n GwvaMa ko*4*. Koorts, Griep
J. de Boer
B. Hoogland
J. Koppies
J. Wagenaar
8. Bosman
P. Mak
A. Nieuwboer
A. Schilder
1.47,
134
030
vestigde de
wethouder Mc-
i over het ge-
-1 zijn den
Daar de beslissing voor de
plaatsen gevallen is, kan bovenstaande stand
voor slotstand worden beschouwd.
De heer DEN DAS. die het voorstel van B
en W. ook minder Juist vond, deed insgelijks.
Nadat men nog eens breedvoerig het voor en
tegen van het een en ander had overwogen,
werd met 7 tegen 3 stemmen conform het voor
stel van B. en W. besloten.
De heeren Billis. Vrije en de Jonge stemden
tegen.
Tevens werd besloten voor 100 per maand
een- tjjdelljken ambtenaar aan te stellen.
De kosten per leerling werden voor de o.l.-school
voor 1938 nader vastgesteld op 13,85 en voor
de openbare u.l.o.-school op 2395
De heer ELLIS vond het Jammer, dat de
bijzondere scholen achteraf moeten ondervinden
dat de kosten lager zijn dan eerst was op
gegeven. Dat kan voor deze scholen een tegen
valler beteekenen.
De VOORZITTER gaf dat toe. doch zei, dat
het verschil gering is en over drie Jaar kan
worden verdeeld.
Tot leden van de commissie van onderzoek
der uitgaven, over 1935- 36. 1937 en 1938 door
de bijzondere scholen gedaan, werden aange
wezen de heeren Ellis. Den Das en Vóute.
Voorgesteld werd van hef gemeentelijk Wjjk-
gebouw een deel te verhuren voor 3 per week
en aan het Witte Kruis een kamer van het ge
bouw gratis af te staan en van de huur van het
gebouw te ontslaan.
Aldus werd besloten.
Tijdens de rondvraag vroeg de heer ELLIS
naar de opvatting van B. en W over de vesti-
gtngsbepallng voor personen, die ondersteund
moeten worden. De minister heeft op 8 Sep
tember eveneens op soepelheid aangedrongen.
Wethouder MCDONALD zei. dat er toch een
termijn dient te zijn, vooraleer men voor steun
in aanmerking komt. B. en W. zullen daarom
aan den minister schrijven.
De heer ELLIS erkende, dat er beperking dient
te zijn, maar er zijn menschen. die al 50 weken
In de gemeente hebben gewerkt en nog bulten
den steun vallen.
Voor dezen wilde spr. een soepele toepassing
der bepalingen
Wethouder MCDONALD zal onderzoeken of
dat mogelijk is.
Nadat de heer DEN DAS nog een uiteen
zetting van het vraagstuk had gegeven en nog
eer
der
41
'Wiet in het begin. Eerst na de eerste be
handeling van het proces, dat Ik uit nieuwsgie
righeid bewoonde en waarbij vele dingen mij
boos maakten, begon ik er anders over te den
ken.
Mr. Kögler staat op:
Ik zou gaarne getuige een vraag stellen
Hubert Sochor heeft in den loop van de eerste
instructie, bij het eenige verhoor, dat hem werd
afgenomen, voor den nacht van 31 op 33 April
een schijnbaar onberispelijk alibi aangevoerd. Hij
heeft verklaard, dat hij reeds om tien uur is
gaan slapen en dat hij den heelen nacht in zijn
bed heeft doorgebracht, ’i Morgens van 33
April zou hij zich verslapen hebben en, daar hij
dringende zaken had te regelen, zonder ontbijt
zijn uitgegaan. Tegen tien uur zou hij op zijn
kantoor zijn gekomen. Dus kon hij onmogelijk
«m negen uur te Vriebusweiler zijn geweest en
dUr een moord gepleegd hebben. Ik veraoek nu
sterk* wijkt niet voor tegen
wind, slechts de zwakke waait moe.
Rinaldo haalde een aantal scherpe dolken
voor óen dag en begon ze in razend tempo in
de lucht te gooien en ze weer op te vangen,
zonder één schrammetje op te loepen. Wat keek
Peter benauwd! Ineens hoorde hij Flip zeggen:
..Zeg hem, dat Je een veel grooter kunststuk
kan laten zien, maar dat hij Je dan een paar
minuten alleen moet laten."
Na de rondvraag, ofe niets bijzonders op-
leverce. sloot de voorzitter de vergadering.
Geslaagd De heer 8. Boterhoek, tijdelijk
gemeenteveldwachter alhier, is 37 dezer te Am
sterdam geslaagd voor het polltle-dlploma met
aanteekenlng. ingesteld door den Algemeenen
Nederlandschen Politiebond.
Gemeenterekening Blijkens de gemeente-
rekenlng voor den dienst 1938, zooals die door
burgemeester en wethouders den raad wordt
aangeboden, bedragen de ontvangsten voor den
oewonen dienst f 541549.73, de uitgaven
f 515065 18. batig slot alzoo t 36 464 54 Voor den
kapitaaldlenst bedragen de Inkomsten T 631758 79.
de uitgaven t 63378195. nadeellg slot f 11023.16.
R. K. Fröbelschool Naar wij vernemen
worden ook pogingen aangewend om de hoogste
klasse van de R. K. Fröbelschool In een parti
culiere won ng onder te brengen.
Meester
om bet
gespeeld
wel op
■qtae zaken waren besproken volgde sluiting
>r langdurige vergadering.
De raad ging daarop in comité.
zich op
nog meer
-v
sers van 27000 ton, waarvan de bouwkosten
plm. i 50 millioen per stuk zullen bedragen
en die een snelheid van 33 mijl per uur zul
len kunnen ontwikkelen, noodig hebben, dan
moet het bij den leek bij zooveel deskundig
meeningsverschil wel ietwat onbehaaglijk
te moede worden.
Laten wij tevreden zijn met de bestaande
vloot saamgesteld uit klein materiaal, zoo
goed mogelijk en binnen ons vermogen te
versterken om haar In staat te stellen haar
taak naar behooren te vervullen en vooral
niet verder willen springen dan onze pols
stok lang Is.
O V
ALS HET CEMENT
zich niet naar de stcenen
voeg de,^en de steenen den druk
van de balken niet duldden, en
de balken ondoordringbaar ble
ven voor de spijkers, kon er
geen huis gebouwd worden. Zoo
kan ook alleen door samen
werking van individuen en
groepen hoe verschillend ook,
het hechte bouwwerk tot stand
komen van
„Alles wat ik bezit komt na mijn overlijden
ten goede aan de familie Eltz, mijn éénlge erf
gename, en wel in dezer voege: Mevrouw Fan
nie Eltz krijgt de helft van de aanwezige waar
den. De andere helft moet gelijkelijk worden
verdeeld onder haar seven kinderen: Otto. Emi,
Annie. Slbylle, Rosa. Eberhard en Yvetta.
X Is mijn verlangen, dat mevrouw Fannie
Eltz .Rozenhof" niet verkoopt, maar de hui-
zlnge zelf bewoont, opdat de villa de plaats van
bijeenkomst der familie blijft. Maar dit is een
voudig een wensch en dienaangaande leg ik
jeenerlel verplichting op.
iets gedaan kan worden.
De heer DEN DAS gaf in overweging de cokes,
zoo mogelijk, hier op te slaan. Besloten werd
de kwestie aan B en W._ zoo mogelijk, ter af
doening toe te vertrouwen.
Voorts was ingekomen een adres van den heer
O. J. Verkerk, houdende verzoek zoo spoedig
mogelijk maatregelen te nemen voor de veilig
heid van het verkeer langs den Meerweg.
B. en W. deelden mede, dat zU spoedig na
het plaatsvinden van de aanrijding op den hoek
MeerwegLijtweg, voor den Meerweg een ma
ximum snelheid van 40 km. per uur voor alle
categorieën motorrijtuigen hebben vastgesteld en
het hakhout aan de zijde der woningen hebben
laten dunnen. Voorts ligt het In de bedoeling
de op den Meerweg uitloopenden boschweg
voor alle rljverkeer te sluiten. De Had ging
daarmee accoord.
Medegedeeld werd, dat een regeling is ge
troffen tusschen de burgemeesters van de tot den
luchtbeschermingskring Alkmaar behoorende
gemeenten, betreffende de samenwerking ten
behoeve van het behandelen en verplegen van
slachtoffers van luchtaanvallen en ook een
regeling inzake de inrichting van den Distri-
butledlenst in de gemeenten Bergen, Koedijk en
Schoorl.
Verder werd medegedeeld, dat B. en W aan
de cantine-commlssle van het 11de depötbataljon
toestemming hebben verleend op het kermis
terrein aan de Karei de Orootelaan een houten
gebouw te plaatsen, bestemd voor soldaten-
cantine en ontspannlngsgelegenheid, echter on
der bedlnging, dat het terrein tijdig ontruimd
moet zijn voor de kermis begin Juli.
De heer DEN DAS vond, dat de laatste be
paling wat overbodig was; als de toestand zoo
blijft, dient men toch geen kermis te houden.
De VOORZITTER: D^t Is eigenlijk onze mee
hing ook. Het Is ook maar een formaliteit iry
verband met de begroeting.
De raad gaf vervolgens zijn goedkeuring aan
de beslissing van B. en W.
Aangeboden werden de gemeenterekening en
de rekeningen der verschillende diensten over
1938.
Tot leden van de commissie voor het nazien
der rekeningen worden de heeren De Jonge,
Schmidt en Vöute (eventueel de heer Vrije) ge
kozen.
Aan de .orde was vervolgens de vaststelling
van een tweede suppletoire begroeting 1939, in
-
bedanken, were1 gekozen Mevr. MeÜer.
Tot leden van oe commissie voor het nazien
der rekeningen werden aangewezen de heeren
L. Monnler en L. den Das.
Tot afgevaardigden naar de op 7 Nov. te
Amsterdam te houden algem. vergaoering wer
den benoemd de heeren O. Taapken en Mon-
nier.
Hierna kwam de beschrijvingsbrief aan de
orde.
Het gemompel op de getuigenbank wordt
luider, het publiek wordt nerveus. Sochor senior
is vaal-bleek geworden; onwillekeurig verwijdert
hU zich door een slappe, schuivende beweging
van zijn zoon, die naast hem zit. Wat Hubert
betreft, die kijkt uitdagend om zich heen....
Ida Leitner, vrouw Blahac en Thomas pirk-
wieeer zijn blijkbaar zeer opgewonden; zij
spreken fluisterend onder elkaar, werpen
schuwe blikken in de richting van Sochor Junior
toen Gottfried hem een half uur later weer zag
op het kantoor, had hU dat costuum verwisseld
tegen 'n ander.
De auto werd den volgenden dag zwart ge
lakt. Sochor zei, dat de reflectant de ietwat
zonderlinge groene kleur afschuwelijk had ge
vonden en daarom van den aankoop had afge-
zlen.
Het spoctcostuum had Gottfried Serneth
eenige weken later teruggevonden onder 'n hoop
rommel in een hoek van de werkplaats. HU vroeg
toen Sochor. wat er mee gedaan moest worden.
Maar Sochor, die reeds eenigen tUd zeer op
vliegend was geweest, beet hem toe: „Loop naar
den drommel met Je costuum! Gooi het weg of
maak er poetslappen van."
Toen had Gottfried gezegd:
Wel, mijnheer, dan zou ik het liever zelf
afdragen. Waarop Sochor antwoordde: Doe
ermee wat Je wilt.
X Is hetzelfde costuum, zoo besloot de
Jongen zUn verklaring, dat de heer Nemetz
later van mU kocht en dat nu hier op de tafel
ligt.
7. Meester Wz. behaalt den titel
Door de laatste partij tegen Heydra te
winnen, heeft J. Meester beslag op het R.K.
Landskampioenschap weten te «leggen Het is
voor hem echter lang niet van een leien dakje
gegaan. ZUn befaamde spelsterkte in aanmer
king genomen, heeft hU nogal heel wat strub
belingen meegemaakt, die hem heel geschikt
hadden kunnen uitschakelen.
Met deze slotpartU heeft Meester evenwel zUn
volle speelkracht op genoegzame wijze weten te
ontplooien. ZUn tegenspeler, die zich met dit
tournool als een excellente combinatie-speler
heeft laten kennen, demarreerde af en toe wel,
maar tot een juiste strategische opstelling wilde
het bU hem niet vlotten. De Haagsche kampioen
was en bleef iets achter, zoowel met res
source als met tempo zetten verdeeling.
De stand van de finale om het RK. Lands
kampioenschap Is thans als volgt;
De uitslagen om het pen. kampioer
West-Friesland voor hoofdklasse-spel
als volgt:
J. Koppies wint van A. Nieuwboer.
B. Hoogland wint van 8. Bosman.
J. Wagenaar wint van P. Mak.
J. de Boer wint van A. Schilder.
•De partU J. Meester WzA. Blzot Jr„ die
geen doorgang kon vinden, daar de
Zondag te Amsterdam tegen Heydra
landskampioenschap uitkwam, wordt
op een tusschengelegen datum en
Woensdag 1 November (Allerheiligen) te Zwaag
(clublokaal BM.T.l, aanvang nam. 3 uur.
Onderstaande volgt de stand van de Hoofd
klasse:
1
3
3
4
5
6
7.
getuige, ronduit en duidelijk te zeggen, wat ep
in den nacht van 31 op 23 April zooal heeft
waargenomen.
Julle Baller zegt, dat zU slaapt in de keuken;
die keuken ligt juist onder de dienstbodenka
mer van de Sochors en deze grenst aan het
slaapvertrek van Hubert Sochor. In den be
westen nacht had Julle niet kunnen slapen;
want 21 April was de eerste verjaardag van
het overlijden van haar vader en avonds had
zU met moeder veel over hem gesproken, zoo-
dat zU erg zenuwachtig was....
Kort voor middernacht had zU boven bU de
Sochors het raam van de dienstbodenkamer
zacht hooren openen, en onmiddellUk daarna
op de blnnenptaats een eigenaardig geluid
opgevangen: iemand moest zich laten afglU-
den langs de dakgootbuis. X Was maneschijn
en dus bulten nog al licht. 24] stond op en keek
door het gesloten venster van de keuken. En
Juist zag zU toen Hubert Sochor, afglUdend
langs de buis, den grond bereiken; hU liep op
de teenen en verliet het binnenplaatsje langs
de achterdeur van het huls. Julle dacht toen
enkel aan een liefdesavontuur, want Iedereen
kende Hubert Sochor als een meisjesgek. Doch
later, toen zU vernam, dat Sochor had beweerd,
den heelen nacht thuis te zUn geweest, had zU
dat wel een beetje zonderling gevonden. En
de heer Nemetz, die later een poos de dienst
bodenkamer bU de Sochors had bewoond, had
haar overgehaald, hier te komen vertellen wat
zjj wist....
Getuige is zich wel er van bewust, dat zU
bier <>reekt onder eede»
BOUWEN.
Dat het cement zich lijdzaam om
het steen laat voegen, en zich pas
daarna verhardt tot een zelfstan
digheid, even sterk en duurzaam
als steen, is iets, dat wij als een
vanzelfsprekende voorwaarde tot
het bouwen aanvaarden.
Dat de steenen weerstand bieden
aan de balklagen en deze onver
moeid schragen, eveneens.
Dat de taaie houtvezels van de
balken opzij wijken voor dc bin
nendringende spijkers en deze
daarna hecht omklemmen, niet
minder. Iedereen ziet tn, dat het
zonder dit alles niet mogelijK zou
zijn te bouwen.
Maar hoe kan men dan mcenen,
dat het wèl mogelijk is, te b'ruwen
aan een goede maatschappelijke
ordening, zonder samenwerking
van alle groepeeringen? Men noemt
die samenwerking ónmogelijk op
grond van de groote verschillen
tusschen groepen, standen en ran
gen.
Het gevolg van deze verschillen
is echter alleen, dat de taken der
verschillende groepeeringen ver
schillen. Men bouwt nu eenmaal
geen muur van spijkers en geen
balk van steenen.
Elke groep moet zijn taak in het
groote geheel vervullen en dit leidt
niet tot tegenwerking, maar tot sa
menwerking.
Zeker, het kan mogelijk zijn dat
men enkele steenen wat bijkapt oj
tets van den balk afzaagt, opdat
alles in elkaar past.
Zoo zal het ook noodig zijn, dat
elke groep zich in bijzaken offers
getroost. Maar deze tegenwerking
dient slechts om de samenwerking
des te harmonischer te maken.
Dulden wij geen enkel beletsel
voor onze samenwerking tot een
hoogen.
Van de afdeellng Bergen der Troelstrabewe-
ging was een soortgelijk adres ontvangen. Bo
vendien verzoekt deze afdeellng nog goedkoope
cokes beschikbaar te stellen en het beschikbare
brandhout onder de werkloozen te verdeelen
B. en W. deelden mede ten aanzien van deze
vraagstukken in verbinding met de regeering
te zUn getreden. Overigens stelden ze voor, de
adressen in hun handen te stellen voor be
richt en raad.
De heer DEN DAS meende, dat de zaken wel
onmiddellUk behandeld konden worden. Spreker
vroeg, of het mogelijk Is, goedkoope cokes te
krUgen.
Wethouder MCDONALD zei, dat vorig jaar
maar door twee menschen gebruik was gemaakt
van de gelegenheid om goedkoop cokes te
krUgen.
Dr. HEMELRIJK: Van waar moeten ze de
cokes halen?
De WE-fHOUDER: Van Alkmaar natuurlUk,
aadens wordt ze te duur.
Spr. wilde overigens nog wel eens zien, of er
nen. Met een groenen auto, van onder tot boven
met slijk bespat, was hU recht de binnenplaats
achter de garage opgereden. Vervolgens was hU
de werkplaats binnengestormd en had Gottfried
bevolen, den groenen auto onmiddellijk en met
zorg te wasschen en op te poetsen.
Sochor bleef In de werkplaats. HU was zeer
moe. zei hU tot Serneth, want reeds vroeg tn
den morgen had hU met een reflectant voor den
groenen auto een langen proefrit buiten de stad
gemaakt. HU moest zich wasschen en zUn
tollet h beetje in orde brengen, alvorens naar
t kantoor te gaan.
Toen mijnheer Sochor de werkplaats binnen-
trad, droeg hjj een gr|je sporteoetuum; maar
-V„a.n.J^rSen kw““_M»»ndagavond in
- -Vöute was
noemd
Kruis en
De vergadering besloot In de kosten bU te
draden.
Nadat nog medeceeling van enkele andere
tngekomen stukken was gedaan, ging oe verga-
cerlng over tot het volgende punt van de
agenda: Bestuursverkiezing. Het aan de beurt
van aftreden sUndë bestuurslid, de heer J. A.
B'.ok, wera met algemeene stemmen herkozen.
In de plaats van Mevr. Ham. die door bUzor-
dere omstandigheden had meenen. te moeten
hij zei,
hebben.
de heer Qulspel, hoe warm het enthou
siasme in de propaganda
schepen den marineman ook stemt, hij “is
het er niet mede eens. Met slagschepen zou
den wij een uit haar verband gerukte vloot
krijgen en de marineman is te nuchter om
dat op prijs te stellen. En in het Weten
schappelijk Jaarbericht 1938 van de Indi
sche Krijgskundige Vereenlging lezen wij,
dat het meerendeel der marine-deskundigen
voor de Indische defensie een zeegaande
vloot van tenminste 4 kruisergroepen, elk
bestaande uit 1 lichten snellen kruiser, 4
torpedojagers en 4 onderzeebooten, wenscht.
Voorts een marlneluchtmacht, bestaande uit
43 vliegtuigen voor verkenning op- grooten
afstand, 96 torpedo- of bomvllegtuigen. 48
boordvllegtuigen voor uitrusting van eiken
kruiser met 2 boordvllegtuigen en eiken ja
ger met 1 boord vliegtuig. Enkele marine-
deskundigen achten indeeling van een drie
tal slagschepen bij de zeegaande vloot on
ontbeerlijk, teneinde, meer nog dan een
marlneslagluchtmacht zulks volgens hen
vermag te doen, de repressieve kracht van
de vloot effectiever te doen zijn. Deze mee-
nlng, aldus het Jaarbericht, ondervindt bij
breede lagen* der marine echter weinig in
stemming. De actieradius en snelheid van
den slagkruiser zijn aanmerkgWk minder
dan die van den lichten kruispLzb*dat aan
het in onze verhoudingen abo belangrijke
strategische beginsel van groote beweeglijk
heid ernstig afbreuk wordt gedaan.
men de consequenties op financieel en per-
soneelgebled onaanvaardbaar. Een slag
kruiser kost namelijk rond f 70 80 millioen
aan aanschaffing en rond f 6 millioen aan
jaarlljksche exploitatiekosten (met Inbegrip
van afschrijvingskosten rond f 9 millioen)
terwijl een bemanning van rond 1500 kop
pen wordt verelscht. Voorts dient, wil men
een harmonisch samengestelde eenheid
scheppen, om den slagkruiser een belang
rijke vloot van kleiner materiaal te worden
gegroepeerd. Vervolgens zal de vlootbasis
Soerabaya uiterst kostbare voorzieningen en
verbeteringen o.m. aan dok- en havenwer
ken behoeven, teneinde als „battleshipproof”
te kunnen worden aangemerkt. De militaire
deskundigen, waarbij zich ook de oud-vice-
admiraal mr. J. C. Jager schaart, aldus nog
altijd het Jaarbericht, zien het voornaamste
wel erg dikke
geweldig vele
de tolk wi*t van de geheele marine,
hoog tot laag, „hier en overzee”,
dat wjj zes kruisers
Géén slagschepen.
zonder eenige bedoeling, in zUn gereedschapzla
geworpen; verder had hU er niet naar omge-
zlen, maar op verzoek van advocaat Kögler had
hU X ding nu meegebracht..,.
De wasafdruk bleek volkomen overeen te
stemmen met den sleutel der voordeur van
.Rozenhor'; de gezworenen werden onmlddel-
lUk in de gelegenheid gesteld, zich daarvan te
overtuigen.
Op den alotenmakersknecht volgde een jon
gen van zestien jaaf,' met name Gottfried
Sarneth, die eenigen tUd In dienst was geweest
bU Sochor, toen deze nog een betrekking bU
een andere firma bekleedde. HU moest bood
schappen doen, de auto's reinigen na de proef
ritten en de kleine werkplaats achter de garage
In orde houden.
een vraag van de verdediging tier
de jongen, dat Hubert Sochor op 22
April eerst na elf uur tn de zaak was versche-
verband oa. met door Ged. Staten gemaakte
opmerkingen.
De heer DEN DAS betreurde het dat geen
geld beschikbaar mag worden gesteld voor de
schoolreisjes. Deze hebben toch zeker evenveel
nut als de feestjes, die op nationale feestdagen
worden gegeven en waarvoor wel geld mag wor
den uitgetrokken Spr. wilde graag de post voor
dat doel gehandhaafd zien.
Spr. steunde de poging van B. en W om de
2000 subsidie voor V.V.V. te handhaven. In
tensieve propaganda voor het vreemdelingen
verkeer is van groot belang voor de gemeente
en voor de werkgelegenheid In Bergen. Mochten
Ged Staten op hun standpunt blUven staan en
het subsidie nog op 1000 willen stellen, dan
zou een beroep op de regeering kunnen worden
gedaan.
Voorts vond spr. dat B. en W. niet naarstig
genoeg zUn ten aanzien van de bestrUdlng der
werkloosheid. Het moet toch mogelijk zUn alle
arbeiders in de gemeente aan werk te helpen
en niet naar de centrale werkverschaffing te
hoeven zenden. De centrale werkverschaffing
heeft veel nadeelen voor de arbeiders.
Er zUn in de gemeente werkobjecten genoeg.
De VOORZITTER betreurde het ook, dat geen
geld voor schoolreisje beschikbaar mag wor
den gesteld, maar de nationale feestdagen geven
toch iets terug.
Wethouder MILTENBURG kan zich met de
opvatting van den heer Den Das over bet VVV-
subsidle geheel vereenlgen.
Wethouder MCDONALD was zich er niet van
bewust dat B. en W. niet genoeg voor de
werkverruiming doen Met veel moeite is van
het werkfonds het werk van den NesdUk los
'gekregen. Zelfs hadden B. en W. ten aanzien
daarvan bU voorbaat eenige flnancieele risico's
genomen.
B. en W. hebben niets nagelaten om den
gang van zaken te bespoedigen, maar het is
jammer, dat andere instanties niet zoo vlug
werken.
De heer SWAAG bracht nog ter sprake, dat
het werk aan den Hesdijk stagneert door ver
schil van meenlng over de taxaties. Ook de
kwestie met het pensionaat over de ruiling van
grond draagt daartoe bU. Het Is ook heel rnoel-
lUk in een nog niet goedgekeurd uitbreidings
plan een vaste lUn te trekken. Spr. meende te
weten, dat het pensionaat tot een compromis
bereid is.
De VOORZITTER wilde die kwestie liever
in comité bespreken.
Na nog eenige discussie over een ander punt.
werd de suppletoire begroeting conform vast
gesteld op f 13.644.17 aan baten en bezuini
gingen en 2.393,97 aan nieuwe lasten.
Eveneens werd vastgesteld een 3e suppletoire
begroeting 1939 met een totaal aan baten van
f 14.485,72 en aan lasten van 551,20.
Door B. en W. werd voorgesteld den ambte
naar W. de Vries te benoemen tot boekhouder-
kassier van het GemeentelUk Woningbedrüf en
tot administrateur-kassier van den Gemeente
lijsten Woningdienst, zulks op een beloonlng van
95 resp. 50 per Jaar en de Jaarwedde van
den ambtenaar en den klerk ter secretarie te
verhoogen tot het maximum van 1520 en 998
per Jaar, in verband met de sterke toeneming
der werkzaamheden.
De heer DINGADIS vond, dat B. en W. In de
toelichting van hun voortstel
woorden gebruikten over het
werk, dat door de ambtenaren wordt verricht.
Dr. HEMELRIJK meende in deze woorden
critiek op 'de ambtenaren te moeten zien
wat de heer Dingadis bestreed en hU bracht
daarom hulde aan de ambtenaren voor hun goed
werken.
De heer ELLIS vond het verkeerd, dat de
ambtenaren voor elke speciale dienst apart be
loond moet worden.
De heer DE JONGE leek het Juister, dat extra
werk in overwerkuren wordt verrekend
De VOORZITTER verdedigde het voorstel en
zei. dat men ook moest pogen de ambtenaren
te houden. Na een breedvoerig verder debat werd
met 8 tegen 2 stemmen besloten den heer de
Vries te benoemen tot kassier van het Wonlng-
bedruf.
De benoeming van een der ambtenaren tot
leider van den distri butiedienst op een salaris
van 15 per week werd aangehouden.
Betreffende de salarisverhooging stelde de
heer VrUe voor de twee betrokken ambtenaren
een extra periodieke verhooging toe te kennen
De heer ELLIS steunde dat voorstel.
en geven elkaar nu en dan aan bemoedigend
stootje In de zUde....
Eindelijk staat Ida op en zegt bedeesd:
Ik zou nog iets willen zeggen.
Maar de voorzitter maakt een afwUaend ge
baar.
Later. Nu moet bet testament geopend
en voorgeleaen wonden. k
Beide Sochors schUnen een electriscfen schok
te voelen. Emll Sochor wil opstaan, Ktaar hU
beeft zoo sterk over heel zUn lichaam, dat hjj
terugvalt op de bank.
Dus.... dus.... stamelt h|j, er.... er
is.... toch.... een testament?
Hevig rumoer in de zaal. De hamer van den
voorzitter wordt driftig en dwingt tot stilte.
En nu wordt het testament van Stephan
Winkler voorgeleaen
defensle-apparaat niet in de vloot. Zij
stellen voorop, dat voor de Indische defen
sie een vloot niet kan worden gemist, maar
in de visie van de marine-^.eskui.digen voe
len zij een leemte aan, dat bij aantasting
van Ned.-Indisch grondgebied niet on mid
dellijk en krachtig repressief kan worden
opgetreden. Het stationneeren van voldoend
sterke locale marlnemiddelen op elk punt
in de buitengewesten, waar een agressie zou
kunnen plaats hebben, is even ondoenlljk
als het bezetten van al die punten met
grondtroepen en is uit krijgskundig oog
punt bezien ook even onaanvaardbaar we
gens de daaraan verbonden versnippering
van krachten. Door toepassing van den
modernen, meermotorigen bommenwerper
met een aanzienlijke gevechtskracht, groo
ten actieradius en zeer vele malen grootere
snelheid dan ooit met varende middelen zou
kunnen worden bereikt, is het mogelijk ge
worden een mobiele kracht te scheppen,
welke ondanks de groote uitgestrektheid van
ons territoir in Ihdlë in staat is, zelfs bin
nen enkele uren krachtig tegen eventueele
gebicdsschendlng op te treden, lang voordat
de vloot in voldoende sterkte aanwezig zou
kunnen zijn. Deze visie wordt, aldus het
Jaarbericht, ook door de Regeering gedeeld.
Blijkens een verklaring van Z. Exc. minister
van Dijk in de Tweede Kamer stelt de Re
geering zich op het standpunt, dat de beste
oplossing voor Ned.-Indié is een zeegaande
vloot op de aangegeven vlootsterkte met
groote en kleine zee-vliegtuigen en daar
naast machtige landbommenwerpers. In
geval van een conflict zal dus door een zeer
beweeglijk optreden van onze vloot aan een
tegenpartij, die tracht eenig gebied te be
zetten of bezet heeft, afbreuk moeten wor
den gedaan door een actie op zijn zeever
bindingen en den vijand de vruchten van
zijn verovering moeten worden betwist.
Tot zoover de deskundige redactie van het
Wetenschappelijk Jaarbericht. dat nog maar
enkele maanden oud is.
Als thans de interdepartementale com
missie tot de conclusie zou zijn gekomen,
naar berichten willen doen gelooven, dat wij
De raad i
openbare vergadertag. bUwn.“l> heer
Afwezig.
Ink*k®men was een bericht van den minister
van Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen, dat
iMta^tr?^ Waarbt) de °Prtcht‘ng en
g Van de RK Landbouwhuis-
school «xxilg wordt verklaard, nota te genomen.
Van de Buurtvereenlglng Stationsstraat was
ontvan««n. m deze winkelstraat de
boogiantaarns van sterkere lampen te voorzien.
T— W' Waren van dat het niet op
den weg van het gemeentebestuur ligt om win
kelstraten van een sterkere verlichtlng dan voor
Vï\eer ,ïan straat noodig te, te voor
zien. Het college stelde voor op het adres af-
wijzend te beschikken.
P* beer VRIJE vond, dat de gemeente toch
we! iets in het belang van den winkelstand
diende te doen. De kosten zullen toch niet zoo
noog zyn.
Wethouder MCDONALD zei, dat de extra-
kosten aan stroom 25 per seizoen zouden be -J i
dragen.
De heer DE JONGE vond, dat de verlichting
ter plaatse onvoldoende te. HU onderstreepte de
opvatting van den heer VrUe.
Wethouder MCDONALD verzette
grond van de consequenties Er zouden
straten kunnen komen vragen.
Dr- HEMELRIJK meende, dat men voor de
Stationsstraat, die erg breed is, onderscheid
mocht maken.
Ook wethouder MILTENBURG
aandacht op de gevolgen en vc
DONALD zei nog. dat de koeten
heele jaar aanzienlijk hooger zullen
„Het Witte Kruis'. Het Witte Kruis hield
een ledenvergadering in het Oranje-hotel. De
voorzitter oe heer G. Taapken. heette de aan
wezigen welkom. HU ceelde mede, dat de Em-
mabloeAi-collecte f 163 heeft opgebracht. Aan
Zuster de Wit en Mevr. Ham werd dank ge
zegd voor haar bemoeiingen.
Verder werd n.eoegedeeld dat het bestuur
heeft afgezien van het koopen van een hoogte-
zon Het bestuur had er het praktisch nut niet
van kunnen Inzien, caar de medici allen in X
bezit zUn van een dergelUk Instrument en de
Zuster bovendien geen tUd zou kunnen vinden
voor oe behandeling.
30 October zal de moedercursus aanvangen
met 14 cursisten.
Met het voorstel van het bestuur om een ge
deelte van het wükgebouw op verzoek van het
gemeentebestuur vri( te geven, ging de verga-
cering accoord (dit geeft een besparing van
f 150).
In de commissie voor bloedtransfusie zUn be-
een lid van het Roooe Kruis, Witte
Luchfflbschermfngsdlenst.
f 25.
De raad ging tenslotte met de opvatting van
B. en W. accoord.
Van L. M. Alderlleste, Th. de Groot en J.
Kuijs was het verzoek ingekomen, in verband
met de prUsstUgingen. het uurloon in de werk
verschaffing en de steunbedragen te willen ver-
Ja, volkomen. En ik zeg eenvoudig de waar
heid.
Hebt u zich misschien In den datum ver
gist? Kan hetgeen u hebt gezien niet een dag
vroeger of later gebeurd zUn?
Neen. X Was in den nacht van 31 op 32
April.
Aller oogen zfjn nu op Hubert Sochor ge
vestigd. Trotech, zelfs met een ironisch lachje
fixeert hU de getuige Julle Baller....
Vervolgens leunt hU achterover, slaat de
beenen over elkaar en houdt zich alsof de heele
zaak hem niet aanging....
Het publiek is zóó onrustig geworden, dat
de voorzitter herhaaldelUk den hamer moet
hanteeren, om stilte te verkrijgen voor het
hooren van andere getuigen.
Dezen volgen elkander geregeld en vlug op.
Een slotenmakersknecht verklaart dat Hubert
Sochor ongeveer een jaar geleden den
julsten datum herinnert hU rich niet een
sleutel heeft laten maken volgens een meege-
brachten wasafdruk. HU beweerde, dat het de
sleutel was der voordeur van X huls, waar hU
een appartement bewoonde; dien sleutel had hu
verloren en liefst had hU, dat men dit niet te
weten kwam, opdat niemand zich ongerust zou
maken. Toevallig had kort daarna de knecht
voor een anderen bewoner van hetzelfde huis
In de Herrengasse op bevel van zUn meester
nogmaals een sleutel op de voordeur moeten
maken, en toen had hU bemerkt, dat die welke
hU voor Sochor had vervaardigd, in grootte en
vorm veel verschilde van het nieuwe model.
Toevallig had hij dan wagafdruk bewaard en.
•j-"k e wijze van samenstelling van onze
I 1 vloot dient allereerst een kwestie van
flnancieele mogelijkheden te zijn en
pas daarna van technische wenschelijkhe-
den. Voor de toekomstige daadwerkelijke
kracht van onze maritieme defensie heeft
het betrekkelijk weinig zin te discussieeren
over de gevechtswaarde van slagkruisers en
slagschepen als niet te voren vaststaat, dat
het Nederlandsche volk er de aanschaf-
fings-, onderhouds- en exploitatiekosten
van kan dragen. Zóó hebben tot nu toe ge
lukkig ook de meeste militaire deskundigen
er over gedacht. Nog onlangs zeide de
vroegere opperbevelhebber van het Ned»r-
landsch-Indische leger, luitenant-generaai
Lalau. in een openbare bijeenkomst, dat het
voor onze marinedeskundigen een klein
Kunstje zou zijn, voor een vloot een
organisatie te ontwerpen, waarvan men op
redelijken grond zou kunnen verwachten,
dat elke mogelijk te verwachten aanval op
ons bezit zou kunnen wo.Jen afgeslagen.
Die studie, aldus de generaal, zou evenwel
slechts een academische worden. Het zou
blijken, dat zoo’n vloot niet te bemannen
en zeer zeker niet te bekostigen zou zijn. En
dit feit is de basis van alle moeilijkheden,
waarvoor wij bij het zoeken naar een op
lossing voor onze defensie komen te staan.
Schout-bij-nacht Helfrich, benoemd vloot
voogd in Indié hield een paar maanden
geleden een lezing voor de Marine-vereeni-
ging in den Helder, waarin hij zich ongeveer
als volgt uitliet: „Zuiver maritiem-krljgs-
kundig gesproken lijdt het geen twijfel of
Groot-Nederland zou een „slagvloot” moe
ten hebben. Alléén de Regeering echter be
paalt de flnancieele draagkracht in de Ne
derlandsche marine-politiek. Wanneer de
Regeering zegt, dat de financiën het bouwen
en exploiteeren van slagschepen niet toe
lagen dan moeten wij met minder vol
staan.”
Niet dus de vraag of een slagkruiser in
een moderne vloot past, is voor ons van pri
mair belang, maar of ons volk er het geld
voor over mag hebben. En dat is wat wij
betwijfelen. Eerstens om de hooge aanschaf--- -
flngskosten en voorts, omdat met de aan- 10011 slagkruisers, zij het dan ook slagkrul-
schafflng van slagkruisers slechts de eerste
stap op een voor ons land geheel nieuwen
weg wordt gezet. Want het zal niet moge
lijk zijn Indië met drie kruisers afdoende te
verdedigen. Daarvoor zouden er meer, véél
meer moeten komen Tot nu toe gold als
grondslag voor de samenstelling van onze
weermacht in Indië zuiver haar defensieve
taak; de voorstanders van het slagkrulsers-
plan willen klaarblijkelijk onze vloot ook
offensieve kracht geven en niet minder
speelt bij hen waarschijnlijk de prestige
kwestie een rol. Wij moeten daar in den
Pacific volgens hen een goed, als het kan
een indrukwekkend figuur maken. Dat
standpunt is niet onbedenkelijk. Wij kunnen
en mogen ook militair niet boven onzen
stand leven en hebben onze beperkte mid
delen en mogelijkheden in de meest juiste
en meest doelmatige verhouding met elkan
der te brengen.
Of wij Indië onverdedigd willen laten?
Neen Integendeel. Maar ook in Indië acht
men slagkruisers geen onontbeerlijk be
standdeel van een goed samengestelde vloot.
De heer Quispel, hoofd van het kantoor
voor dienstplicht, propaganda en werving
bij het departement van Marine te Bataa
via, verklaarde in een openbare vergade
ring van enthousiaste voorstanders van
versterking der Indische vloot, dat hij zich
van
als
moeten
Want, zeide
