H
ONS BLAD
de moordzaak
te Stompwijk
Finnen hedenavond naar Moskou
Geen licht
n
Britsche torpedojagers door
bommenwerpers aangevallen
I
in
t
Partjjen steunen de
Finsche regeering
Meer activiteit in
het Westen
EKA.vanMEVERDEN
Het nieuws van heden
TOCH TWEE DADERS?
DUITSCHE EMIGRATIE
UIT LETLAND
VIERMAAL LUCHTALARM
IN ENGELAND
DE BAROMETER
DEN HAAG?
yereenigde katholieke pers
L
VIER WAPENS LICHTING
1924 MET VERLOF
WERKVERLIEZEN DER
KOOPVAARDIJ
ja
De oorlog ter zee
T,
DINSDAG 31 OCTOBER 1939
DtlE EN DERTIGSTE JAARGANG No 332
R. K. Univeraiteit
15
weer
Finsch schip gezonken
3
9
Zweedsche militaire
vliegtuigen botsen
Oproepingsdata voor de
lichtingen 1939 en *40
Persoonlijke boodschap
van Roosevelt
Optreden van patrouille», artillerie
vuur en intense actie der
luchtmacht
Ernstig treinongeluk
bij Milaan
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Duizend Dultschers uit
Estland te Stettin
I
Zuid-Slavisch meel voor
Duitschland
I
ACCOUNTANT, ud neuunievax
Wegens het Feest van Allerheiligen
zal dit blad Woensdag 1 November
niet verschijnen.
DE DIRECTIE
In Londen gold het echter slechts
een vergissing
Inhoud van het Maandag te Riga
onderteekend verdrag
Britsche treiler gezonken
City of Flint”
te Tromsoe
Verlies en winst voor de
Fransche scheepvaart
Een hunner, achter in den auto
gezetert, zou den veehouder
op het hoofd geslagen
hebben
^VXWWUHIH IU!/f///////Z0^
„Chemnitz” wordt „St. Bernard”
AMSTERDAM TEL9QJ61-22361
P.GHOOFTSTR.7 na 6uua 2JJ»
Het WeeriiiiiiiiiitHiiiiiiiiiiiiiumiiiiiiininmiim
Bevordering van onder
officieren?
De
MAYONNAISE
I Atn i enSaladesaus
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
c
IIIIHIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIHIIinilUIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIir
Een uitkijkpost aan het Fransche front
de Maginot-linie
O O
voor
verbindingstroepen.
U De
bet 1939
V
I
be wij»
echter
Stand o* Dinsdag 19 uur vja.: 7*4.1
Vurigs stand: 7843
19
r*
le
n
It
Lichting
November
Lichting
November
Lichting
Van gezagheb-
dat de
Volgens een Belga-bericht uit Luxemburg is
sede.i Maandagmorgen een groote activiteit van
de luchtmacht waar te nemen langs de Moesel
en de Saar
Intusschen vernemen wtj, dat het als on
waarschijnlijk moet worden aangenomen, dat
v. d. Horst door den korporaal alleen is ont
voerd. Veel waarschijnlijker is de veronder
stelling, dat de korporaal een handlanger is
geweest van een der individuen, waarvoor
het slachtoffer see hang waa.
BELGRADO. 30 Oct. (Havas). Te Belgrado
wordt een Duitsche delegatie verwacht, die sal
komen onderhandelen over den prijs van 3800
wagons meel, die Zuid-Slavlë op zich genomen
heelt aan Duitschland te leveren.
NIJMEGEN. Geslaagd voor het doctoraal exa
men In de rechten de heer M. Vermeulen, Rot
terdam.
aan
zii
STOCKHOLM, 30 Oct. (Reuter) Vandaag
•tfn tijdens vliegoefenlngen twee Zweedsche mi
litaire vliegtuigen met elkander in botsing ge
komen Eep vlieger werd gedood, de andere kon
»*4h met es® valscherm redden.
O.’
•0
Volgens een DNB-berlcht uitJBtettln Is het
schip „Der Deutsche" Maandag met ongeveer
duizend Dultschers uit Estland te Stettin aan
gekomen.
Eenige wapens
binnenkort met
Oproepingsdata
en ’40.
Het slachtoffer Is toen op een kar naar het
gemeentehuis overgebracht, doch voor het offl-
cieele onderzoek begonnen was. bemerkte men.
dat het slachtoffer met bloed bevlekt was. Toen
men daarop vernam, dat langs den weg een auto
was gepasseerd, verkeerde men in de meening.
dat v. d. H. was aangereden en aan de bekomen
verwondingen overleden.
Hoe actief de politie terstond is opgetreden,
moge blijken uit het feit, dat op last van den
burgemeester aanstonds nadat de moord was
vastgesteld, de politie alle individuen in de om
geving. die met den moord tets te maken kon
den hebben, heeft beaocht. Ztf heeft echter niets
gevonden.
RIGA,
minister
zant in Letland hebben vandaag een ver
drag onderteekend Inzake de repatrieering
van In Letland wonende Dultschers.
sprake kunnen zijn, maar ook een vriendschaps
verdrag In minder bindenden vorm zou tegen de
neutraliteitspolitiek van Finland en de andere
Noordelijke staten Indruischen. Evenmin Is
men geneigd de Sovjetregeerlng mee te laten
werken aan een oplossing van de Aalandkwestie.
„Svenska Pressen een In het Zweedsch
verschijnend orgaan In de Finsche hoofd
stad, weet heden te berichten, dat aan
Paaslkivi, tijdens zjjn laatste verblijf In
Moskou een persoonlijke boodschap van pre
sident Roosevelt was overhandigd. Dit Is ge
schied door een beambte van de Amerikaan-
sene ambassade aldaar In deze boodschap
drukte Roosevelt zijn warme sympathie
voor de Finsche zaak uit en verzócht hij om
er onmlddellljk van in kennis gesteld te
worden, als de situatie zich In dreigenden
zin voor Finland gaat ontwikkelen.
4
Men gevoelt steeds vaster, dat de oorlog een
verzwaring van de kosten voor levensonderhoud
In Finland veroorzaakt. Verscheidene levens
middelen zijn aanmerkelijk duurder geworden.
Zout is 24 procent duurder geworden, suiker 18
procent en koffie 13 procent. Het koffiegebruik
is nu zoo gerantsoeneerd, dat leder niet meer
dan twee koppen per dag mag drinken.
Een typisch staaltje van de saamhoorig-
heia van het Finsche volk is. dat de wei
nige gevangenen, die er In dit land zijn, ook
bijdragen hebben afgestaan voor de lands
verdediging.
De te Grimsby thulsbehoorende treiler
Xynx II” Is naar Reuter ult*Londen be
richt op de Noordzee door den vijand tot
zinken gebracht. De uit 10 koppen bestaande
bemanning is in Schotland aan land geko
men.
De rechter-commissaris van
Rechtbank, mr. Bruggemans
MINDEN, M Oct. (Beater). De admiraliteit
4aaM mede, dat twee Duitsche bombarde
mentsvliegtuigen vanochtend een flottielje
Britsche torpedojagers «uldeUJk ran Doggers-
bank hebben aangevallen. Het to niet bekend
M de vliegtuigen schade hebben geleden.
Volgens een riavas-bericht uit Londen is
Maandag te Happlsburgh In Norfolk het sto£.
feiyk Oerschot van een Dultsch vUeger aan-
gespoeld.
De Finsche delegatie vertrekt heden
avond weer naar Moskou.
Duitsche bommenwerper» hebben op de
Noordzee een flottielje Britsche torpedo
jagers aangevallen.
Aan het Westfront heerschte grooter ac
tiviteit, vooral van de luchtmacht.
bedraagt ongeveer 85.000 ton,
154.000 ton in September.
Do beweringen van de Duitsche radio over
de Britsche verliezen tengevolge van duikboo-
ten. worden te Londen belachelijk genoemd,
evenals de bewering, dat een aantal Britsche
oorlogsschepen, om. de Ark Royal, Hood,
Southampton en Edinburgh, zou zjjn tot zin
ken gebracht.
Wat de Duitsche bewering aangaat, dat de
Britsche koopvaardij 475 000 ton scheepsrulmte
sou hebben verloren, wordt te Londen de mee
ning uitgesproken, dat bjj deze tonnage die
meet zijn opgenomen van de gezonken oor
logsschepen en dat zelfs nog in dat geval het
dubbele cijfer der tonnage wordt opgegeven.
Gezegd wordt, dat de door ChurchlU en
Chamberlain opgegeven cijfers de juiste zijn
Churchill sprak over dertien duikbooten, welke
tot zinken zijn gebracht en over vjjf duikbooten,
welke ernstig werden beschadigd en mogelijk
gezonken waren, terwijl Chamberlain later zei.
de, dat er nog een duikboot tot zinken was ge
bracht en een tweede waarschijnlijk vemielg.
LONDEN. 30 Oct. (Reuter). Tengevolge van
een ontploffing is het sa. ^Juno” uit Helsinki
vandaag op de Noordzee in ongeveer tien mi
nuten gezonken. Van de 34 opvarenden ging een
aantal, onder wie vijf vrouwen, In de reddings
boot, doch anderen moesten twintig minuten
rondzwemmen, alvorens rij werden gered door
het Noorsche schip „Mimosa", dat ook de In
zittenden van de boot aan boord nam. Negen
tien overlevenden zijn vanavond in een haven
aan de Engelsche Oostkust aan land gebracht;
negen hunner moesten wegens kleine verwon
dingen of uitputting naar «en ziekenhuis ver
voerd worden.
In de eerste twee maanden van den oorlog
rim, volgens het legerberlcht uit Parijs van
“«andagavond, zes Fransche koopvaardijsche
pen. In totaal metende 41.000 ton. verloren ge
gaan. In - denzelfden tijd werden vier Duitsche
schepen buit gemaakt; een hiervan, de .Halle",
werd door de bemanning tot zinken gebracht.
De drie overige schepen, in totaal 19.000 ton,
worden door ons gebruikt. Sedert het begin van
den oorlog heeft dus onze koopvaardijvloot een
verlies geleden van 33.000 ton, ongeveer 1 pro
cent van de totale tonnage van de Fransche
koopvaardij.
Finland is op alles voorbereid. Zandzakken beschermen te Viborg het gebouw, waar
een belangrijke militaire post is gevestigd
van de lichting 1924 gaan
onbepaald klein - verlof
voor de lichtingen 19 39
s
WASHINGTON. 30 Oct. (Havas). Het Staata-
departement heeft een rapport ontvangen van
mevr. Harriman, gezante der Ver. Staten in
Oslo, waarin wordt aangegeven dat, naar zij
oWcieus, maar uit goede bron, heeft vernomen,
dejClty of FlintMaandag om 13 uur plaatse -
lijken tijd In Tromsoe is aangekomen. Het schip
voerde de Duitsche vlag en vertrok om 14 uur
in zuidelijke richting.
oud-mini»ter Van Lidth
O. en O. voor militairen.
Volgens een ander Reuter-bericht was het
Noorsche schip, dat gisteren op de Noordzee
tot zinken is gebracht, het stoomschip „Vavano-
malm". metende 3818 ton. Men weet niet of het
op een mijn is geloopen. dan wel door een tor
pedo is getroffen.
De kapitein zeide: „Er was een ontploffing,
welke de tweede reddingboot wegsloeg, en de
mannen in de machinekamer werden door den
ontsnappenden stoom verbrand. Sommige man
nen werden in het water geworpen, de anderen
gingen in de overgebleven reddingboot en na
men de drenkelingen aan boord. Allen werden
dqpr een motorschip opgepikt.”
Het Duitsche stoomschip „Chemnitz", 5533 ton
groot, op reis van Australië naar Bremen, Is,
zooals „De Scheepvaart” meldt, in den Atlantl-
schen Oceaan door een Franschen onderzeeër
aangehouden, welke het schip 1000 mijl heeft
begeleid naar een Fransche haven, alwaar het
is aangekomen. Het schip is reeds onder Fran
sche vlag gebracht. De naam luidt thans ..St.
Bernard".
ROME. 39 Oct. (Reuter) Bil Milaan is
vanavond een van Venetië komende expreaa-
trein In botsing gekomen met den electri-
achen trein MilaanRome. Er zijn vele
dooden en gewonden.
MILAAN, 31 Oct. (Havas). Tot dusverre zijn
elf lijken geborgen uit de overblijfselen der
belde met elkander In botsing gekomen tremen.
Het ongeluk geschiedde te Orica, op 4 kilometer
van het slat ion van Milaan, terwijl de beide
treinen een snelheid hadden van 80 kilometer
per uur. De schok was zeer hevig, twee rijtuigen
van den sneltrein werden In tweeën geslagen,
terwijl de locomotief en de eerste goederenwa
gen van den trein uit Venetië In de volgende
rijtuigen schoven.
Een en twintig zwaar gewonden zijn In het
ziekenhuis opgenomen. Het aantal licht gewon
den is veel grooter.
(Van onzen specialen correspondent)
HELSINKI, Maandagavond.
Volledige overeenstemming to tuaschen de
regeering en de leiders der parlementaire
groepen bereikt over den inhoud van het
Finsche antwoord op de Russische voorstel
len. Paaslkivi en Tanner sullen dit' op
schrift, en wel In het Russisch gestelde ant
woord medenemen, als zij Dinsdagavond om
935 uur met de overige leden der Finsche
delegatie naar Moskou vertrekken.
Bet is moeilijk de stemming te peilen, die
aan den vooravond van de afreis der Finsche
deiegatie in offlcleele kringen in Helsinki
heerscht, maar men hoopt In elk geval op
een gunstige ontvangst van het Finsche
antwoord by de Sovjetregeerlng. Men ver
wacht dat Moskou de moeilijkheden niet op
de spits zal drijven. In verschillende kringen
heilnnert men aan een verklaring In de
„Izvestla”, dat de Sovjet-Unie nu reeds de
Finsche golf controleert, na het bezit van de
vlieg- en marinebases op de Estlandsche
eilanden Gesel en Dagoe. Waartoe wenscht
de Bovjet-Unle, zoo vragen deze kringen
zich af, dan ook nog territoriaal gebied van
Finland?
De beide genoemde eilanden zijn strategisch
van het grootste belang voor Rusland en vor
men immers den sleutel tot de Finsche golf
Vroeger beschikte de Bovjet-Unle alleen over
Kroonstad als Oostzeehaven en was de niet Ijs
vrije Finsche golf een militair gemakkeiyk af te
sluiten gebied. Die toestand Is nu vólkomen an
ders geworden en Rusland beschikt thans over
belangrijk grootere toegangen tot de Oostzee
Van een Russisch—Finsch bljztandpact Ml geen
Radiorede van
de Jeude over
Verdere bijzonderheden over het on
derzoek in de moordzaak te Stompwijk.
De regeeringspersdienst meldt:
Onvoorziene omstandigheden
voorbehouden, ligt het in het voop
nemen, de dienstplichtige korpo
raals en soldaten, behoorende tot
de hierna genoemde lichtingsploe-
gen op de daarachter vermelde
data in het genot van onbepaald
klein verlof te stellen:
Lichting 1924, bereden artillerie
1'5 November 1939.
1924, motorartillerie 15
1939.
1924, kustartillerie
J939.
1924, luchtdoelartillerie
5 Januari 1940.
Voorts ligt het, onvoorziene omstandlg-
Het onderzoek naar den moord
te Stompwijk duurt nog steeds
voort. Maandag verdun in den loop
van den dag verschillende personen
aangehouden, onder wie een te Rot
terdam. Wegens gebrek
of anderszins moesten
worden vrijgelaten.
Gember 1930.
Lichting 1940, motorartillerie. 18 Decem
ber 1939
Uchting 1940, luchtdoelartillerie, 8 Janu
ari 1940.
Lichting 1940, artilleriemeetdienst. 8 Ja
nuari 1940.
Lichting 1940, eskadron pantserwagens, 15
Januari 1940.
Deze toch kenden den veehouder zeer goed,
sant zU ontmoetten hem herhaalde malen op de
groote veemarkten te Rotterdam. Den Bosch.
Groningen en elders-tn ons land. De korporaal Is
zeer geslepen en doortrapt opgetreden, want ner
gens In het huls, dat hij heeft bezocht, heeft
men vingerafdrukken van hem gevonden. Ach
teraf is komen vast te staan, dat hij zelfs den
stoel, waarin hjj zat, niet met zjjn handen heeft
aangeraakt, doch uitsluitend met zjjn voeten
verschoven. De huishoudster heeft daaromtrent
positieve verklaringen afgelegd.
de
Mulder,
Dinsdagmiddag een bezoek aan Leidschendam
LONDEN, 30 Oct. (Reuter).
bende zijde wordt verklaard, dat de Britsche
koopvaardij in de afgeloopen week als gevolg
van de actie van Duitsche duikbooten 21.000
ton heeft verloren, terwijl de Duitsche schepen,
welke door de Britten werden buitgemaakt,
sen tonnage hadden van 19 500 ton.
De tot nog toe In October verloren tonnage
vergeleken met
VERWACHTING:
Koude ochtend met plaataelljk nevel.
Overdag selfde temperatuur afa gisteren.
Toenemende bewolking. Droog weer. Ma
tige. in het Zuiden tUdeWk krachtige
Zuid-OosteUjke tot OoetelUhe wind.
Zon op «Al onder 1434. Licht op 17.9*.
Maan op 1831 onder 18.98. L.K 4 Nov.
De korporaal moet echter niet geheel
vreemd zijn geweest aan den moord. De Bee
tle op het Ujk en de reconstructie van het
voorgevallene wtjsea er op, dat v. d. Hors*
meegelokt Is In een auto, dien de korporaal
bestuurde en waar achterin ook nog iemand
sa*. Deze moe* den veehouder hebben ge
slagen, terwijl de korporaal van de bestuur
dersplaats het slachtoffer heeft gestoken.
Het briefje van den kapitein heeft v. d. Horst
verleid in den auto plaats te nemen. Immers
het slachtoffer reed, ook al door de angstpsy
chose, waarin hij verkeerde, nooit met Iemand
mee In een auto. Hij gebruikte steeds denzelfden
wagen en denzelfden chauffeur, dien hU huurde
in Stompwijk.
Toen het aanbod van de groote vee-leverantle
hem werd gedaan, heeft hij de uitzondering ge
maakt, die hem noodlottig Is geworden.
In verband met eenige nalatigheden, die bjj
het vooronderzoek gemaakt schijnen, vernemen
wij, dat deze eigenlijk aan de omstandigheden
moeten worden geweten. Men heeft namelijk
Vrijdagavond het stoffelijk overschot van den
verslagene eerst naar het gemeentehuis overge
bracht, waarna een arte constateerde, dat hier
moord In het spel was.
Voorbijgangers, die den man langs den weg
vonden, konden door de donkerte en den regen
de verwondingen niet Men. Men meende dan ook,
dat men hier te doen had met een drenkeling,
die te water was geraakt en daarna langs den
weg bezweken.
30 Oct. (Reuter) De Letsche
van Justitie en de Duitsche ge-
Voorts vernemen wy. dat het in de bedoeling
ligt, in verband met het afzwaaien der oude
Uchting, binnenkort een groot aantal onder
officieren tot officier te bevorderen.
In verband met het bovenstaande doen ge
ruchten de ronde, dat 15 en 18 November het
treinverkeer voor de burgerij weer ernstig ge
blokkeerd zou zijn. Afdoende bevestiging op
onse informaties over deze aangelegenheid
konden wlf niet verkrijgen.
LONDEN. 30 Oct. (Reuter) Er werd Maan
dagochtend In Engeland viermaal luchtalarm
gemaakt Het betrof:
le een gevecht tusschen Britsche en Duitsche
vliegtuigen boven een stad aan de Noord-Oost
kust.
3e een waarschuwing voor het gebied van de
Flrtb of Forth;
3e waarschuwingen in vier steden In het Zuid
oosten des lands;
4e alarmeerlngen by vergissing In verschil
lend» wijken van Londen, om. Kings Cross, Bt.
Pane-as en Het ministerie van Voorlichting.
Naar de oorAak der verkeerde alarmeerlngen
wordt een otgBerzoek ingesteld.
RIGA, 31 Oct. (Havas). In het Maandag te
Riga onderteekende Letoeh-Dutteehe verdraa
wordt ozn. bepaald:
1) iedere Dultscher in Letland Ml van de
Letsche nationaliteit worden ontheven, incuen
hy voor 15 December den wensch te kennen
geeft voor altijd het land te verlaten. De emi
granten zullen voor dien datum moeten ver
trekken.
3) De Letsche regeering heeft een speciaal bu
reau belast met alle zaken de emigratie van
Dultschers betreffende. Zynerzyds beeft
Duitschland tot dit doel de „Utag” (kotoma*.
tletrustee N V.) in het leven geroepen, welke
aan de Letsche wetten is onderworpen.
3) Emigranten sullen roerende goederen kun
nen medenemen behalve zekere in een toepe-
voegd protocol opgesomde zaken, met name
Letsch geld boven een bedrag van 50 lat per
persoon, deviezen, edele metalen, niet-Duitsche
kostbaarheden, gereedschap voor landbouw en
industrie, koopwaar en goederen, welke voor
Letland kunstwaarde bezitten.
4) De liquidatie zal overeenkomstig de Let
sche wetten, onder toericht van de regeering
van Letland, door de Utag geschieden.
Een speciale regeling is getroffen voor Indus
trieels en handelsondernemlngen met het doei
de oeconomlsche belangep van Letland te waar
borgen.
Het nog te ratiflceeren verdrag Ml vaa
kracht worden op het oogenbiik der uitwisseling
van de ratlficatie-oorkonden te Berlijn. De toe
passing der bepalingen vangt echter reeds bU
de onderteekening aan.
In aan de pers verleende interviews heeft 4e
Letsche minister van Justitie. Apsits, verklaard,
dat de Duitsche bevolkingsgroep voor altijd bet
Letsche grondgebied en de Letsche stebtege-
meenschap verlaat. Zeven honderd jaren gwM
den kwamen de voorouders van deze emigran
ten naar ons land. Thans gaat de trek In tegen
gestelde richting, wy gaan zonder haat uiteen
en wenschen onzen vroegeren medeburgers bet
beste.
Haagsche
bracht
en
Zoeterwoude. Hy nam den vader v. E. en zyn
dochter een kort verhoor af en deelde daarna
mede, dat nog geen arrestaties waren verricht.
Ook schijnt nog geen zekerheid te bestaan over
de vraag of de moordenaar een burger ofwel
een militair Is geweest.
Daarop wjjst ook het feit. da‘ de rechter-cosn-
mlssaris bij zijn onderzoek wordt begeleid door
den kapitein der militaire politie, Jhr. v. Such-
telen. Het stoffeiyk overschot Van den veehan
delaar v. d. Horst sal heden ter aarde besteld
worden.
Onder degenen, die Zondag en Maandag zyn
gearresteerd, bevond zich ook een korporaal uit
Rotterdam.
Maandagmorgen Is de 36-jarige huishoudster,
mej. v. Es, met hem geconfronteerdmaar zy
heeft hem niet herkend.
PARIJS. 30 Oct. (Havas) Het Fran
sche legerberfcht van Maandagavond luidt
als volgt:
.Activiteit van de verkenningsetementen
aan het geheele front. Plaataelljke actie van
de artillerie, intens optreden ran de vsr-
kennlngs- en jachtvliegtuigen."
heden voorbehouden, In het voornemen, de
dienstplichtigen van de hierna genoemde
llchtlngsploegen op de daarachter vermelde
data voor de eerste oefening In werkeiyken
dienst te roepen:
Uchting 1939, bereden artillerie, 18 De-
eember 1939.
Uchting 1939 3, pioniers, 5 Februari 1940.
Lichting 1939 3, verbindingstroepen, 30
November 1939.
Lichting 1939 3, torpedisten, 30 Novem
ber 1939.
Uchting 1940, motordienst, 30 November
1939.
Uchting 1940 1, kustartillerie,
