ONS BLAD
de moordzaak
Geen licht
m
te Stompwijk
Finnen hedenavond naar Moskou
I
I
s
Britsche torpedojagers door
bommenwerpers aangevallen
Het nieuws van heden
Partyen steunen de
Finsche regeering
Meer activiteit in
het Westen
De oorlog ter zee
TOCH TWEE DADERS?
DUITSCHE EMIGRATIE
UIT LETLAND
VIERMAAL LUCHTALARM
IN ENGELAND
DE
1
DEN HAAG?
dan
WEEKVERLIEZEN DER
KOOPVAARDIJ
VIER WAPENS LICHTING
1924 MET VERLOF
EN. A.van ME VERDEN
TACK
I
BAROMETER
De
DINSDAG 31 OCTOBER 1939
IGDE KATHOLIEKE PERS
„Chemnitz” wordt „St. Bernard"
R. K. Universiteit
15
weer
4
Finsch schip gezonken
Persoonlijke boodschap
van Roosevelt
Ernstig treinongeluk
bij Milaan
Zweedsche militaire
vliegtuigen botsen
City of Flint”
te Tromsoe
Een hunner, achter in den auto
gezeten, zou den veehouder
op het hoofd gealagen
hebben
Zuid-Slavisch meel voor
Duitschland
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Duizend Duitachera uit
Ettland te Stettin
Optreden van patrouille*, artillerie
vuur en intenae actie der
luchtmacht
Britache treiter gezonken
In Londen gold het echter alechta
een vergiaaing
Het W eeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii^
Inhoud van het Maandag te Riga
onderteekend verdrag
Wegens het Feest van Allerheiligen
zal dit blad Woensdag 1 November
niet verschijnen.
DE DIRECTIE
Opreepingadata voor de
lichtingen 1939 en ’40
Bevordering van onder
officieren?
Verliea en winat voor de
Franache acheepvaart
Ml
Aim x
NOORDHOLLANDSCH DAGBLAD
DRIE EN DERTIGSTE JAARGANG No 332
de lichtingen 19 39
Lid th
O
de Magtnot-linie
Ken uitkijkpost aan het Fransche front
voor
-i
le een gevecht tusschen Britsche en Duitsche
l
onsen vroegeren medeburgers het
verblndingstroepen.
1839.
Januari 1940.
Stand op Dinsdag 18 aar v-m.: 7844
Vorigs stand: 78K8
Intusscheq vernemen wij, dat het als on
waarschijnlijk moet worden aangenomen, dat
V. d. Horst door den korporaal alleen is ont
voerd. Veel waarschijnlijker is de veronder
stelling, dat de korporaal een handlanger is
geweest van een der individuen, waarvoor
het slachtoffer zoo bang was.
NIJMEGEN.-Geslaagd voor het doctoraal exa
men in de rechten de heer M. Vermeulen, Rot
terdam,
RIGA,
minister
ACCOUNTANT,ud nedlunievacc
Haagsche
bracht
BELGRADO, 30 Oct. (Havas). Tb Belgrado
wordt een Dultsche delegatie verwacht, die sal
komen onderhandelen over den prijs van 2500
wagons meel, die Zuld-Slavië op zich genomen
heeft aan Duitschland te leveren.
Volgens een DJ4B.-bericht uit Stettin is het
schip „Der Deutsche" Maandag met ongeveer
duizend Dultschers uit Estland te Stettin aan-,
gekomen.
in het
ostolijlt
)lc.
STOCKHOLM, 30 Oct. (Reuter) Vandaag
kljn tijdens vllegoefenlngen twee Zweedsche mi
litaire vliegtuigen met elkander In botsing ge
komen. Een vlieger werd gedood, de andere kon
met een valscherm redden.
aan
zii
Eenige wapens
binnenkort met
Oproepingsdata
en '40.
Het slachtoffer is toen op een kar naar het
gemeentehuis overgebracht, doch voor het offl-
cieele onderzoek begonnen was. bemerkte men.
dat het slachtoffer met bloed bevlekt was. Toen
men daarop vemkm, dat langs den weg een auto
was gepasseerd, verkeerde men in de meening.
dat v. d. H. was aangereden en aan de bekomen
verwondingen overleden.
Hoe actief de politie terstond is opgetreden,
moge blijken uit het feit, dat op last van den
burgemeester aanstonds nadat de moord was
vastgesteld, de politie alle Individuen In de om
geving, die met den moord iets te maken kon
den hebben, heeft bezocht. Zü heeft echter niets
gevonden.
Deze toch kenden den veehouder zeer goed,
want zjj ontmoetten hem herhaalde malen op de
groote veemarkten te Rotterdam, Den Bosch.
Groningen en elders In ons land. De korporaal is
zeer geslepen en doortrapt opgetreden, want ner
gens in het huls, dat hjj heeft bezocht, heeft
men vingerafdrukken van hem gevonden. Ach
teraf is komen vast te staan, dat hij zelfs den
stoel, waarin hU zat, niet met zijn handen heeft
aangeraakt, doch uitsMtend met zijn voeten
verschoven. De huishoudster heeft daaromtrent
positieve .verklaringen afgelegd.
sprake kunnen <jr
verdrag in minaer
LONDEN, 30 Oct. (Reuter). Tengevolge van
een ontploffing Is het sa. .Juno” uitf Helsinki
vandaag op de Noordzee in ongeveer tien mi
nuten gezonken. Van de 24 opvarenden ging een
aantal, onder wie vijf vrouwen, In de reddings
boot. doch anderen moesten twiritlg minuten
rondzwemmen, alvorens zij werden - gered door
het Noorsche schip „Mimosa", dat ook de In
zittenden van de boot aan boord nam. Negen
tien overlevenden zijn vanavond In een haven
aan de Engelache Oostkust aan land gebracht;
negen hunner mcesten wegens kleine verwon
dingen of uitputting naar een ziekenhuis ver
voerd worden.
30 Oct. (Reuter) De Letsche
van Justitie en de Dultsche ge
zant In Letland hebben vandaag een ver
drag onderteekend Inzake de repatrieerlng
van In Letland wonende Dultschers.
LONDEN, 30 Oct. (Reuter). De admiraliteit
deelt mede, dat twee Dultsche bombarde
mentsvliegtuigen vanochtend een flottielje
Britsche torpedojagers zuidelijk van Doggers-
bank hebben aangevallen. Het is niet bekend
of de vliegtuigen schade hebben geleden.
Volgens een riavas-bericht uit Londen is
Maandag te Happlsburgh in Norfolk het stof
felijk overschot van een Duitsch vlieger aan
gespoeld.
De te Grimsby thulsbehoorende treller
„Lynx II” is naar Reuter uit Londen be
richt op de Noordzee door den vijand tot
zinken gebracht. De uit 10 koppen bestaande
bemanning is in Schotland aan land geko
men.
VERWACHTING:
Koude ochtend met plaatselijk nevel.
Overdag zelfde temperatuur als gisteren.
Toenemende bewolking. Droog weer. Ma
tige, In het Zuiden lijdelijk krachtige
Zuid-Oostelijke tot Ooetelljke wind.
Zon op 6.51 onder 16.36. Licht op 17.*6.
Maan op IS.53 onder 10.82. L.K. 4 Nov.
De rechter-commlssaris van
Rechtbank, mr. Bruggemans
(Van onzen speclalen correspondent)
HELSINKI, Maandagavond.
Volledige overeenstemming is tuaschen de
regeering en de leiders der parlementaire
groepen bereikt over den Inhoud van het
Finsche antwoord op de Russische voorstel
len. Paasiklvi en Tanner zullen dit op
schrift, en wei in het Russisch gestelde ant
woord medenemen, ais zij Dinsdagavond om
9.35 uur met de overige leden der Finsche
delegatie naar Moskou vertrekken.
„Svenska Pressen”, een In het Zweedsch
verschijnend orgaan in de Finsche hoofd
stad. weet heaen te berichten, dat aan
Paasiklvi, tijdens zijn laatste verblijf in
Mot kou een persoonlijke boodschap van pre
sident Roosevelt was overhandigd. Dit is ge
schied door een beambte van de Amerikaan-
sene ambassade aldaar. In deze boodschap
drukte Roosevelt zijn warme sympathie
voor de Finsche zaak uit en verzocht hij om
er onmlddelltjk van in kennis gesteld te
worden, als de situatie zich in dreigenden
zin voor Finland gaat ontwikkelen.
Men gevoelt steeds vaster, dat de oorlog een
verzwaring van de kosten voor levensonderhoud
in Finland veroorzaakt. Verscheidene levens
middelen zijn aanmerkelijk duurder geworden.
Zout is 24 procent duurder geworden, suiker 18
procent en koffie 12 procent. Het kofflegebruik
is nu zoo gerantsoeneerd, dat ieder niet meer
dan twee koppen per dag mag drinken.
Een typisch staaltje van de saamhoorig-
helc van het Finsche volk is, dat de wei
nige gevangenen, die er in dit land zijn, ook
bijdragen hebben afgestaan voor de lands
verdediging.
MAY0NNAI5E
5 enJALADESAUS
personen
een le Rot-
bewü»
echter
De beide genoemde eilanden zijn strategisch
van het grootste belang voor Rusland en vor
men Immers den sleutel tot de Finsche golf
Vroeger beschikte de Sovjet-Unie alleen over
Kroonstad als Oostzeehaven en was de niet Ijs
vrije Finsche golf een militair gemakkelljk af te
sluiten gebied. Die toestand is nu volkomen an
ders geworden en Rusland beschikt thans over
belangrijk grootere toegangen tot de Oostzee
Van een Russisch—Finzch bljstandpact zal geen
bedraagt ongeveer 65.000 ton,
156.000 ton in September.
De beweringen van de Dultsche radio over
de Britsche verliezen tengevolge van duikboo
ten, worden te Londen belachelijk genoemd,
evenals de bewering, dat een aantal Britsche
oorlogsschepen, om de Ark Royal, Hood,
Southampton en Edinburgh, zou zijn tot zin
ken gebracht.
Wat de Dultsche bewering aangaat, dat de
Britsche koopvaardij 475.000 ton scheepsruimte
zou hebben verloren, wordt te Londen de mee
ning uitgesproken, dat bij deze tonnage die
moet zijn opgenomen van de gezonken oor
logsschepen en dat zelfs nog In dat geval het
dubbele cijfer der tonnage wordt opgegeven.
Gezegd wordt, dat de door Churchill en
Chamberlain opgegeven cijfers de juiste zijn
Churchill sprak over dertien duikbooten, welke
tot zinken zijn gebracht en over vijf duikbooten,
welke érnstig werden beschadigd en mogelijk
gezonken waren, terwijl Chamberlain later zei.
de, dat er nog een duikboot tot zinken was ge
tracht en een tweede waarschijnlijk vernield.
De korporaal moet echter niet geheel
vreemd zijn geweest aan den moord. De sec
tie op het Hik en de reconstructie van het
voorgevallene wijzen er op, dat v. d. Horst
meegelokt is in een auto, dien de korporaal
bestuurde en waar achterin ook nog iemand
zat. Deze moet den veehouder hebben ge
slagen, terwijl de korporaal van de bestuur
dersplaats het slachtoffer heeft gestoken.
Het briefje van den kapitein heeft v. d. Horst
verleid in den auto plaats te nemen. Immers
het slachtoffer reed, ook al door de angstpsy
chose, waarin hjj verkeerde, nooit met iemand
mee in een auto. Hjj gebruikte steeds denzelfden
wagen en denzelfden chauffeur, dien bij huurde
in Stompwijk.
Toen het aanbod van de groote vee-leverantle
hem werd gedaan, heeft hjj de uitzondering ge
maakt, die hem noodlottig is geworden.
In verband met eenige nalatigheden, die bij
het vooronderzoek gemaakt schijnen, vernemen
wij, dat deze eigenlijk aan de omstandigheden
moeten worden geweten. Men beeft namelijk
Vrijdagavond het stoffelijk overschot van den
verslagene eerst naar het gemeentehuis overge
bracht, waarna een arts constateerde, dat hier
moord In het spel was.
Voorbijgangers, die den man langs den weg
vonden, konden door de donkerte en den regen
de verwondingen niet zien. Men meende dan ook,
dat men hier te doen had met een drenkeling,
die te water was geraakt en daarna langs den
weg bezweken,
Finland is op alles voorbereid. Zandzakken beschermen te Viborg het gebouw, waar
een belangrijke militairs post is gevestigd
De Finsche delegatie vertrekt heden
avond weer naar Moskou.
Duiteche bommenwerpers hebben op de
Noordzee een flottielje Britsche torpedo
jagers aangevallen.
Aan het Weotfront heerschte grooter ac
tiviteit, vooral van de luchtmacht.
Het Dultsche stoomschip „Chemnitz”, 5522 ton
groot, op reis van Australië naar Bremen, is,
zooals ,,De Scheepvaart” meldt, in den Atlanti-
schen Oceaan door een Franschen onderzeeër
aangehouden, welke het schip 1000 mijl heeft
begeleid naar een Fransche haven, alwaar het
is aangekomen. Het schip is reeds onder Fran
sche vlag gebracht. De naam luidt thans ,JSt.
Bernard”.
In, maar ook een vriendschaps-
-• bindenden vorm zou tegen de
neutraliteitspolitiek van Finland en de andere
Noordelijke staten indruischen. Evenmin is
men geneigd de Sovjetregeering mee te laten
werken aan een oplossing van de Aalandkwestie.
Het onderzoek naar den moord
Stompwjjk duurt nog steeds
voort. Maandag werden in den loop
van den dag verschillende
aangehouden, onder wie
terdam. Wegens gebrek
of anderszins moesten
worden vrijgelaten.
Volgens een ander Reuter-bericht was het
Noorsche schip, dat gisteren op de Noordzee
tot zinken is gebracht, het stoomschip „Vavano-
malm", metende 3618 ton. Men weet niet of het
op een mijn is geloopen, dan wel door een tor
pedo is getroffen.
De kapitein zelde: ..Er was een ontploffing,
welke de tweede reddingboot wegsloeg, en de
mannen in de machinekamer werden door den
ontsnappenden stoom verbrand. Sommige man
nen werden in het water geworpen, de anderen
gingen in de overgebleven reddingboot en na
men de drenkelingen aan boord. Allen werden
door een motorschip opgepikt.”
WASHINGTON, 30 Oct. (Havas). Het Staats-
departement heeft een rapport ontvangen van
mevr. Harriman, gezante der Ver. Staten in
Oslo, waarin wordt aangegeven dat, naar zf)
officieus, maar uit goede bron, heeft vernomen,
de „City of Flint" Maandag om 13 uur plaatse
lijk en tijd In Tromsoe is aangekomen. Het schip
voerde de Dultsche vlag en vertrok om 14 uur
in zuidelijke richting.
Het is moeilijk de stemming te peilen, die
aau den vooravond van de afreis der Finsche
deiegatie in officieele kringen in Helsinki
heerscht, maar men hoopt in elk geval op
een gunstige ontvangst van het Finsche
antwoord bij de Sovjetregeering. Men ver
wacht dat Moskou de moeilijkheden niet op
de spits zal drijven. In verschillende kringen
heiinnert men aan een verklaring in de
„Izvestia”, dat de Sovjet-Unie nu reeds de
Finsche golf controleert, na het bezit van de
vlieg- en marinebases op de Estlandsche
eilanden Gesel en Dagoe. Waartoe wenscht
de Sovjet-Unie, zoo vragen deze kringen
zich af, dan ook nog territoriaal gebied van
Finland?
van de lichting 1924 gaan
onbepaald klein verlof.
voor
ber 1939.
Lichting 1940, luchtdoelartlllerie, 8 Janu
ari 1940.
Lichting 1940, artilleriemeetdlenst, 8 Ja
nuari 1940.
Lichting 1840, eskadron pantserwagens, 15
Voorts ligt het, onvoorziene omstandig
heden voorbehouden, In het voornemen, de
dienstplichtigen van de hierna genoemde
lichtlngsplocgen op de daarachter vermelde
data voor de eerste oefening in werkelljken
dienst te roepen:
Lichting 1939, bereden artillerie, 18 De
cember 1939.
Lichting 1939 2, pioniers, 5 Februari 1940.
Lichting 1939 2, verblndingstroepen, 20
November 1939.
Lichting 1939 2. torpedlsten, 20 Novem
ber 1939.
Lichting 1940, motordienstr, 20 November
1939.
Lichting 1940 1, kustartillerie, 18 De
cember 1939.
Lichting 1940, motorartillerle, 18 Decem-
oud-miniater Van
O. en O. voor militairen.
Radiorede van
de Jeude over
Verdere bijzonderheden over het on
derzoek in de moordzaak te Stompwijk.
erdam - Tel 36948 Mamixstr 425
^*^^29T^Diepen^^v8^^6?
AMSTERDAM TEL9OJÓ1-22361
P.C. HOOFTSTR. na 6 utm 23123
LONDEN. 30 Oct. (Reuter) Er werd Maan
dagochtend in Engeland viermaal luchtalarm
gemaakt. Het betrof:
ROME. 38 Oct. (Reuter) Bil Milaan is.
vanavond een van Venetië komende express
train in botsing gekomen met den electri
se hen trein MilaanRome. Er zijn vele
dooden en gewonden.
MILAAN, 31 Oct. (Havas). Tot dusverre zijn
elf lijken geborgen uit de overblijfselen der
beide met elkander in botsing gekomen tremen.
Het ongeluk geschiedde te Orica, op 4 kilometer
van het station van Milaan, terwijl de oetde
treinen een snelheid hadden van 80 kilometer
per uur. De schok was zeer hevig, twee rijtuigen
van den sneltrein werden In tweeën geslagen,
terwijl de locomotief en de eerste goederenwa
gen van den trein uit Venetië in de voegende
rijtuigen schoven.
Een en twintig zwaar gewonden zijn in het
ziekenhuis opgenomen. Het aantal licht gewon
den is veel grooter.
In de eerste twep maanden van den oorlog
zlln, volgens het legerberlcht uit Parijs van
Maandagavond, zes Fransche koopvaardijsche
pen. in totaal metende 41.000 ton. verloren ge
gaan. In denzelfden tijd werden vier Dultsche
schepen bult gemaakt; een hiervan, de .Halle”,
werd door de bemanning tot zinken gebracht.
De drie overige schepen, in totaal 19.000 ton,
worden door ons gebruikt. Sedert het begin van
den oorlog heeft dus onze koopvaardijvloot een
verlies geleden van 22.000 ton, ongeveer 1 pro
cent van de totale tonnage van de Fransche
koopvaardij.
RIGA, 31 Oct. (Havas). In het Maandag te
Riga onderteekende Letoeh-Duttache verdrag
wordt o.m. bepaald:
1) ladero Dultscher in Letland aal van de
Letsche nationaliteit worden ontheven, inoien
hU voor 15 December den wensch te kennen
geeft voor altijd het land te verlaten. De emi
granten zullen voor dien datum moeten ver
trekken.
2) De Letsche regeering heeft een speciaal bu
reau belast met alle zakeh de emigratie van
Dultschers betreffende. Zijnerzijds heeft
Duitschland tot dit doel de „Utag” (kolomsa- -
tletrustee N V.) in het leven geroepen, welke
aan de Letsche wetten Is onderworpen.
3) Emigranten zullen roerende goederen kun
nen medenemen behalve zekere in een toepe-
voegd protocol opgesomde zaken, met name
Letsch geld boven een bedrag van 50 lat per
persoon, deviezen, edele metalen, nlet-Duitsche
kostbaarheden, gereedschap voor landbouw en
industrie, koopwaar en goederen, welke vooF
Letland kunstwaarde bezitten.
4) De liquidatie zal overeenkomstig de Let
sche wetten, onder toezicht van de regeering
van Letland, door de Utag geschieden.
Een speciale regeling is getroffen voor tnaus-
trieele en handelsondememlngen met het doel
de oeconomlsche belangen van Letland te waar
borgen.
Het nog te ratiflceeren verdrag zal van
kracht worden op het oogenbllk der uitwisseling
van de ratiflcatie-oorkonden te Berlijn. De toe
passing der bepalingen vangt echter reeds bij
de onderteekening aan.
In aan de pers verleende interviews heeft de
Letsche minister van Justitie. Apelts. verklaard,
dat de Dultsche bevolkingsgroep voor altijd het
Letsche grondgebied en de Letsche staatege-
meenschap verlaat. Zevep honderd Ja ren gele
den kwamen de voorouders van deze emigran
ten naar ons land Thans gaat de trek in tegen
gestelde richting. Wij gaan zonder haat uiteen
en wenschen
beste.
vliegtuigen boven een stad aan de Noord-Ooot-
kust;
2e een waarschuwing voor het gebied van de
Firth of Forth;
3e waarschuwingen in vier steden in het Zuid
oosten des lands;
4e alarmeeringen bij vergissing In verschil
lende wijken van Londen, om. Kings Cross, St.
Pancras en het ministerie van Voorlichting.
Naar de oorzaak der verkeerde alarmeeringen
wordt een onderzoek ingesteld.
Voorts vernemen wij, dat het In de bedoeling
Mgt, In verband met het afzwaaien der oudq,
lichting, binnenkort een groot aantal onder
officieren tot officier te bevorderen.
In verband met het bovenstaande doen ge
ruchten de ronde, dat 15 en 16 November het
treinverkeer voor de burgerij weer ernstig ge
blokkeerd zou zijn. Afdoende bevestiging op
onze Informaties over deze aangelegenheid
konden wtf niet verkrijgen.
De regeeringspersdienst meldt:
Onvoorziene omstandigheden
voorbehouden, ligt het in het voor
nemen, de dienstplichtige korpo
raals en soldaten, behoorende tot
de hierna genoemde lichtingsploe-
gen op de daarachter vermelde
data in het genot van onbepaald
klein verlof te stellen:
L^hting 1924, bereden artillerie
15 November 1939.
Lichting 1924, motorartillerie 15
November 1939.
Lichting 1924, kustartillerie
November 1939.
Lichting 1924, luchtdoelartillerie
5 Januari 1940.
LONDEN, 30 Oct. (Reuter). Van gezagheb
bende zijde wordt verklaard, dat de Britsche
koopvaardij in de afgeloopen week als gevolg
van de actie van Duitsche duikbooten 21.000
ton heeft verloren, terwijl de Dultsche schepen,
welke door de Britten wercen buitgemaakt,
een tonnage hadden van 19.500 ton.
De tot nog toe in October verloren tonnage
bedraagt ongeveer 65.000 ton, vergeleken met
PARIJS. 38 Oct. (Havae) Het Fran-
eebe legerberlcht van Maandagavond luidt
als volgt:
„Activiteit van de verkenningaetementen
aan het geheele front. Plaateeüjke actie van
de artillerie, intens optreden van de ver-
kennlngs- en jachtvliegtuigen."
Volgens een Belga-berlcht uit Luxemburg Is
sede.t Maandagmorgen een groote activiteit van
de luchtmacht waar te nemen langs de Moezel
en de Saar.
de
Mulder.
Dinsdagmiddag een bezoek aan Leldschendam en
Zoeterwoude. Hij nam den vader v. E. en zijn
dochter een kort verhoor af en deelde daarna
mede, dat nog geen arrestaties waren verricht.
Ook schijnt nog geen zekerheid te bestaan over
de vraag of de moordenaar een burger ofwel
een militair is geweest.
Daarop wijst ook het feit, da* de rechter-com-
missarls b(j zijn onderzoek wordt begeleid door
den kapitein der militaire politie, jhr. v. Such-
telen. Het stoffelijk overschot van den veehan
delaar v. d. Horst zal heden ter aarde besteld
worden.
Onder degenen, die -ZÖndag en Maandag zijn
gearresteerd, bevond zich ook een korporaal uit
Rotterdam.
Maandagmorgen is de 26-jarige huishoudster,
mej. v. Es, met hém geconfronteerd, maar zij
heeft hem niet herkend.
