Nieuwe Langedijker Courant', van Zondag 21 Augustus 1892.
Buitenland.
5 dOste Staatsloterij.
blieken wegna driemaal gesommeerd te zijn,
zich te verwijderen, werd de menigte door de
paarden uit elkaar gedreven. Enkele sabelhouwen
zijn daarbij uitgedeeld.
Te Garijp, een klein dorpje in Friesland,
werd de machinist van de stoomboot beschul
digd, dat hij in ongeoorloofde betrekking stond
met eene gehuwde vrouw. De bevolking was
daarover ontsticht en de woning van den machi
nist werd met keien gebombardeerd. Geen ruit
bleef heelmet welke kracht geworpen werd kan
hieruit blijken, dat de steenen door de houten
zonneblinden gegooid werden. De man vluchtte
op den zolder, de vrouw in de kelder. Zich later
in huis niet meer veilig wanende, gingen zij des
nachts vluchten met de stoomboot!
Op de veilingen in het Wcstlaml wer-
de volgende prijzen besteed: Uien f0.90al.05,
roode bessen f4.55 a 4.70, sjalotten f2.05 per
50 kilo; de aanvoer van uien bedroeg ongeveer
1000 balen, van roode bessen 5000 kilo. Pruimen
f 1.00 per 30 kilo; voor de binnenmarkten roode
bessen 4}/$ °t., witte 51/2 ct., zwarte 10 a 14
ct., blauwe druiven 70 a 80 ct., witte 40 50
ct. per 1/2 kilo, kralen f0.85, a 1.10 per kin,
meloenen 30 a 95 ct., perziken 8 a 14 ct.,
pruimen 1 a 9 ct. per stuk.
Yoor een week of drie viel een jonge ooie
vaar uit het nest bij de boerderij van den heer
W. Hepkema te Langeweer. Het dier bezeerde
zich niet en de heer Hepkema nam den jeug
digen steltlooper in bescherming. Vischjes wer
den gevangen en den vogel gevoederd, en reeds
nu is de vogel zoo aan hem en zijne huisge-
nooten gewend, dat hij hem als een hond na
loopt. Gaat de heer des huizes naar bet liooi-
of weiland, de ooievaar loopt mede en houdt in
spectie over de slooten. Is de familie Hepkema
thuis, dan loopt hij als een kip op het erf. Hij
is de lieveling van het gezin en men hoopt den
vogel ook in den winter te houden. Aan een
warm plaatsje in de boerderij zal het hem niet
ontbreken.
De oprichters der Nieuwe Amsterdamsche
Courant zijn naar men verneemt, mr. W. Van
der Vliet, directeur der Duinwatermaatschappij
G. A. baron Tindal, oud-wethouder en directeur
van den West-Indisch en maildienst, en Gerard
A. Heineken, directeur der Beiersch-bierbrouwer jj
Het kapitaal zou, naar verteld wordt, een mil-
lioen gulden bedragen. Het blad zal den lsten
Januari verschijnen.
Tot hoofdredacteur is benoemd de heer H. A.
Obreen, thans Parijsche redacteur van de Nieuwe
Rotterdamsche Courant.
Het Bestuur der Boekhandelaarstentoon
stelling te Amsterdam verzoekt opname van ne
vensgaand artikel.
Men kan de tentoonstelling van den boekhan
del in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam
beschouwen van twee standpuntenvan een
technisch en een aesthetisch standpunt.
In beide opzichten geeft deze tentoonstelling
heel wat te leeren.
Men behoeft slechts de groote zaal van het
Paleis even door te wandelen om overtuigd te
worden, dat het Boekdrukkersbedrijf in de laatste
jaren met reuzenschreden vooruit is gegaan.
Schier alles, wat vroeger door de vaardige hand
van den werkman moest geschieden, wordt nu
langs machinalen weg tot stand gebracht.
Alleen den zetter heeft de machine nog niet
kunnen verdringen. Wel zijn herhaaldelijk proe
ven genomen met een zet- of distribueer-ma-
chine, maar deze bleek geen practische resulta
ten te hebben. Dit is ook zeer gemakkelijk na
te gaan, als men weet -welke, verschillende let
tersoorten, randen en vignetten in het z. g.
smoutwerk worden gebruikt.
En waar blijft men met den smaak, die ook
op het drukwerk zijn stempel moet drukken'';
kan men dit aon de machine overlaten?
De letterzetterij is nagenoeg op dezelfde hoogte
blijven staan, waarop zij reeds voor vele jaren
stond. Wel heeft zij eenige verbeteringen onder
gaan en is zij in het bezit gekomen van nieuwe
hulpmiddelen, maar van een vooruitgang als dien
der boekdrukkerij is gsen sprake. Men zou zelfs
eene niet al te gewaagde stelling verkondigen,
wanneer men beweerde, dat de zetterij eer ach
teruit dan vooruit gegaan was.
En uit een aesthetisch oogpunt beschouwd,
is deze stelling zeer goed te verdedigen.
Vroeger had iedere voorname drukkerij haar
eigene lettersoorten en versierselen, zoodat elke
drukkerij haar eigen karakter legde in het werk
dat zij drukte.
Leg maar eens een kenner het een of ander
oude boekje voor; hij zal onmiddellijk, zonder
het titelblad te zien, weten te zeggen, dat het
boekje in die eeirw en daar of daar gedrukt is.
Tegenwoordig is dat geheel anders geworden.
Dezelfde lettergieterij levert dezelfde lettersoor
ten aan meerdere boekdrukkerijen; daardoor is
het individueele karakter van het boek verloren
gegaan, en vertoont zich slechts nog in eenige
kostbare prachtnitgaven, zooals die nu en dan
nog wel eens verschijnen.
Toch openbaart zich hier en daar nog een
streven om den stijl te blijven huldigen, dat
wil zeggen om eenheid en harmonie te brengen
in de uitmonstering van het boek, deze in over
eenstemming te brengen met den inhoud ervan
en met het doel, waarvoor het moet dienen.
Het is niet vleiend voor onze nationale kunst
nijverheid, maar de verklaring kan hier niet
achterwege blijven, dat aan onze Nederlandsche
uitgaven in 't algemeen dat karakter ontbreekt,
en in dat opzicht doen wij niet voor onze Duit-
sche naburen onder.
Hetzelfde verschijnsel evenwel kan men niet
alleen waarnemen bij ons boekdrukkerswerk,
maar in bijna alle voortbrengselen- onzer kunst
nijverheid vertoont zich dat gebrek aan stijl en
karakter. In 't algemeen laten wij te veel aan
het toeval over, zonder rekening te houden met
de eischen van den goeden smaak, met de aes-
thetische regelen, door de verschillende stijlen
voorgeschreven.
Vergelijk eene den stylaal behandelden „Al-
manach des amateurs de reliure" (Fransche af-
deeling) met zijn fraaien geciseleerd lederen band
in den stijl der 15e eeuw, met zoovele smake-
looze, overladen stempelbanden, waaraan de Ne
derlandsche afdeeling buitengewoon rijk is.
Wat in de architectuur het geval is, geldt in
zekeren zin ook voor het boek. Evenals een ge
bouw, moet ook een boekden stempel dragen
zijner bestemming.
Wat bijvoorbeeld te zeggen van een Franschen
spoorweg- en reisgids in groot kwarto uitgave?
Wat te zeggen van de dikwijls onhandige
formaten, waarin onze Hollandsche romans soms
verschenen
Wat eigenlijk te zeggen van sommige kinder-
prenteboeken, met bieine letter gedrukt en voor
zien van een band, coquet behandeld met teere
kleuren, waarvan de bekoorlijkheid door een
enkel vlekje ontsierd wordt.
Dit zijn slechts enkele voorbeelden uit de vele
welke deze tentoonstelling oplevert.
De zin voor het schoone, gepaard aan dien
voor het practische och, die voorbeelden zijn
zoo schaarsch.
Den Franschman vergeven we gaarne zijn
buitensporig groote reisgidsen, want in vele an
dere opzichten toont hij zijn zin voor het prac
tische.
Evenals de Engelschman als 't ware met een
krant geboren wordt, zoo is de Franschman ge
boren romanlezer. Geen land ter wereld, waar
die romans zooveel aftrek vinden als in Fran
krijk. Een Franschman leest overal: aan tafel,
op reis, in zijn schafttijd, zelfs in bed bij kaars
licht.
Het is dus niet meer dan natuurlijk, dat de
uitgevers zorgden voor een handig formaat,
waardoor een boek Verkregen wordt dat men
overal kan meenemen.
Vandaar, dat de meeste Fransche romans na
genoeg hetzelfde formaat hebben, post-octavo,
terwijl onze Hollandsche uitgevers, wat het for
maat betreft, op de meest willekeurige wijze te
werk gaan.
Ook ten opzichte van de leerbeeken valt het
zelfde veschijnsel waar te nemen. Onhandige
formaten, ondoelmatige omslagen, waarvan de
stevigheid niet in verhouding staat tot het veel
vuldige gebruik dat er van gemaakt moest wor-
Het zijn alweer de Franschen die in dit op
zicht een goed voorbeeld geven. De studieboe
ken, door de meeste Fransche uitgevers in den
handel gebracht, zijn voorzien van een stevigen
cartonnen band met linnen rug, zoodat het niet
neodig is de boeken na een gebruik van een
paar weken te laten inbinden.
Op deze tentoonstelling, maar vooral in de
Fransche afdeeling, valt voor ons veel te leeren.
't Is te hopen dat onze uitgevers er hun voor
deel mee zullen doen.
Gladstone, de grijze jongeling zooals zijne
vrienden hem noemen, is uit Osborne terugge
komen van zijir bezoek bij de Koningin en werd
bij zijn aankomst te Londen en op de geheele
reis levendig toegejuicht. Hij bracht de volledige
lijst van de deelnemers aan het nieuwe kabinet
mede. Deze lijst behelst behelst (officieel) de
volgende namen
Eerste lord van de schatkist en geheim zegel
bewaarder, Gladstone
lord-kanselier, lord Herschell
minister voor Indië en voorzitter van den ge
heimen raad, lord Kimberley
buitenlandsche zaken, lord Rosebery
koloniën, lord Ripon
binnenlandsche zaken, Asquith
oorlog, Campbell Bannermau
marine, graaf Spencer
financiën, sir William Harcourt
minister voor Ierland, sir John Morley
minister Yoor Schotland, sir George Trevelyan;
koophandel, Mundella
voorzitter van de local government board,
Fowler
posterijen en telegraphie, Arnold Morley
onderwijs, Arthur Aoland.
De bovengenoemde waardigheidbekleeders zul
len allen deel uitmaken van het kabinetwel
licht komen er nog een of twee anderen bij.
Lord Houghton is tot onderkoning van Ier
land benoemd, maar zal geen zitting hebben in
het kabinet.
De New-York Herald heeft voor drie harer
lezers, die het nauwkeurigst de uitkomsten van
de Presidentsverkiezingen in November zullen
voorspeld hebben, bij wijze van premie toegezegd
kostelooze reizen a. rondom de wereld, b. naar
Londen en Parijs, c. naar Londen.
Een brutale dief ontvreemde dezer dagen
uit de kerk Noiro-Dame des Tables te Alont-
pcllier, twee diademen, die van de Madonna
en het kindeke Jezus. De gezamenlijke waarde
schat men op 20.000 francs.
De bisschop hield Donderdag in de Nortre-
Dame-des-Tables, eene boete-mis.
Te Berlijn heeft het zeer de aandacht
getrokken, dat keizer Wilhelm hooge ordeteeke-
nen verleend heeft aan eenige voorname russi-
sche ambtenaren. De ouderscheidingen zouden,
naar 't gerucht wil, van meer dan gewone be
leefdheid en gunst getuigen, en men hecht er
daarom bijzondere waarde aan.
In Polen is een dokter gestorven, zeker
wel de oudste van zijn gilde. Francois Ossipo-
witch Kounazki had het vorige jaar zijn 75-ja-
rig jubileum als arts herdacht. Hij was honderd
tien jaar oud.
De werkplaats van Edison te Ogdcn (New-
Jersey), is ingestort. Edison zelf ontkwam met
levensgevaar4 personen werden gedood, vele
anderen gekwetst.
Een verbazend groote eik staat in het dorp
Ilraiikovici, arrondissement Traveik, Oostenrijk.
De sterke boom heeft op de gewone stam-
hoogte een omvang van veertien meter, terwijl
hij gemiddeld vier en een halven meter in door
snede meet. Ofschoon de boom tot 4 nieter boven
den beganen grond geheel hol is, groeit hij nog
zeer voldoende. De holle ruimte wordt door de
bevolking tot geitenstal gebezigd, terwijl in de
schaduw van dezen eik bij gelegenheid van mi
litaire oefeningen eene compagnie soldaten ge
kampeerd lag. Na gedane proef is het gebleken,
dat 64 infanteristen zonder uitrusting in den
hollen stam konden staan.
Te Bern is een oplichter gearresteerd, die
zich uitgaf voor russisch kolonel baron de Cour
tier. Zijne aanbevelingsbrieven waren inderdaad
echt. Hij trachtte het oostenrijksche' goeverne-
ment op te lichten door zich voor te doen als
belast met den aankoop van paarden voor Zwit
serland.
Dezelfde pleegde voor dezen onder talrijke
valsche namen, vele groote schurkenstreken. Zoo
opende hij in Weenen eene inschrijving om den
kroonprins een jacht aan te bieden en ging er
met het geld dat hij inzamelde, van door.
- In de wijk Plaisance te Parijs woont een
zekere weduwe Cullaz, die een aangenomen
kind heeft, Eugenie Moreau, dat vijf jaar oud
is. Dit kind bezit een ontzaglijk groot begrips
vermogen en een wonderbaarlijk geheugen. Men
heeft haar een en ander onderwezen en nu kent
zij de geheele geschiedenis van Frankrijk, alle
mogelijke merkwaardige jaartallen daaruit, ver
der de larsificatie van de vogels, de samenstel
ling van het menschelijk lichaam, de hoofdpunten
van den tuinbouw, van de kookkunst en wat
niet al. Zij is groot voor haar leeftijd, heeft
heldere oogen, spreekt slepend, maar vergist zich
nooit.
Onder de vele merkwaardigheden op dë
wereldtentoonstelling te Chicago zal belmoren
een zouten paleis, opgetrokken uit groote blokken
zout en te zenden door de bewoners van San
Bernardo.
Volgens de Figaro heeft na tweejarige on
derzoekingen een jong „biologist," de heer Haff-
kine, een Rus, sedert drie jaren aan het Insti
tuut-Pasteur als „preparateur" verbonden, het
middel gevonden welks inenting onvatbaar zou
maken voor de cholera. Hij acht de talrijke
proeven, door hem op allerlei konijnen, mar
motten enz. genomen, afdoende en stelt zich
voor in zijn vaderland het middel toe te passen.
Zijn vriend dr. Remeshoff is reeds met de stof
naar Moskou vertrokken, waar- hij zichzelven en
ettelijke collega's, evenals de heer H. zelf en
drie anderen te Parijs reeds deden, heeft inge
ënt. Men gevoelt na de operatie een dag of twee
minaaggename gewaarwordingen, geheel als die
van een lichten influenza-aanval, maar meer ook
niet. De heer Haffkine vertrouwt, dat men, de
cholera in Indië met zijn middel bestrijdende,
ten slotte aan de epidemieën een einde zal
maken.
Een correspondent van de Nouvelle Presse
libre maakt melding van een koddig avontuur
tje, dat Bismarck dezer dagen gedurende zijn
verblijf te Kissingen moet gehad hebben
De prins was op een morgen, om eens een
frissche wandeling te doen, vroeg opgestaan en
had zich reeds in het bosch, dat zich in de na
bijheid van het Altenburger Haus bevindt, bege
ven, toen hij door een plotseling opkomend on
weersbuitje verplicht werd, terug te keeren. De
Prins was dien morgen zonder regenscherm uit
gegaan, zoodat een vrouwelijke dienstbode hem
met een parapluie was tegemoet geloopen. „Ah,
lief kind," riep de ex-kanselier uit, het is dunkt
mij beter ergens onder het dichte bladerdak een
schuilplaats te zoeken en hierbij bood hij haar
zeer galant den arm. Daarop gaf hij haar een
kus, hetgeen zij zich liet welgevallen. „Maar
dat is een te groote eer voor mij," zeide zij
eindeljjk tot den prins. „O neen, lief kind," ant
woordde de grijze staatsman „het genoegen is
voor mij oneindig grooter," Of het paartje
eerst aan het. hotel afscheid heeft genomen wordt
niet gemeld.
De Fransche armee boogt er op, dat zij
nog vier generaals heeft die nog in de ver-
loopen eeuw geboren zijn en twee en zeventig
generaals, die den hoogen leeftijd van tachtig
jaren gepasseerd hebben.
Verscheidene dagbladen melden dat de
vrouw van den anarchist Meunier, bekend zou
hebben, dat haar man de dader is van de ont
ploffing van de restauratie Véry.
In St. Denis bestaat een fabriek van ge
raamten. De doodsbeenderen worden met kalk ge
bleekt en met zorg in elkaar gezet. Dit laatste
is moeielijk en vereischt groote kennis van het
menschelij k lichaam.
Deze zonderlinge fabriek levert de geraamten
aan doktoren en medische studenten. Een vrou
wenskelet kost een vierde a een vijfde meer dan
dat van een man.
Te Seheidemühl in Oostenrijk zocht de
justitie zekeren Joseph Baranezak die een ge
vangenisstraf moest ondergaan. Men vond hem
slapende en nam hem mee naar de gevangenis.
Eerst vier dagen tater werd de man wakker.
Hij had een aanval van nona gehad en was
heel verbaasd, dat hij in de gevangenis was.
- Zekere Mozes Watson te Brenhnni, Texas,
had in zijn huisgezin een ouderloos meisje aan
genomen. Het meisje was elf jaar oud. Dezer
dagen was zij met Watson's zoontje bezig met
het afwasschcn van bordenhet knaapje werd
moede en wilde niet langer helpen. Het meisje,
hierover vergramd, greep een mes en verborg
het in de plooien van hare kleeren, en toen
eenige minuten later het knaapje haar voorbij
ging, sprong zij hem als eene tijgerin te lijf en
stiet hem het mes in de borst. De knaap slaakte
een kreet en viel dood op den grond neer.
Den Schach van Perzië die besloten had
te Theran te komen, is de raad gegeven, op de
heuvels van Elbruz, 24 mijlen van daar zijn
kamp op te slaan. De sterfgevallen aan de cho
lera nemen gestadig toe en de overheid maakt
geen opgaven openbaar, maar men weet dat
Maandag op zijn minst genomen 300 personen
zijn overleden. De dienst op spoor- en tramwe
gen is gestaakt en de winkels zijn gesloten. De
epidemie woedt ook te Tabriz, waar eenige hon
derden personen dagelijks overlijden.
Te Nantes is een gewezen notaris van
Angers, Gasnier genaamd, tot drie jaar gevan
genis en zijn kassier Chéruau tot 15 maanden
veroordeeld, de een wegens 236, de ander wegens
61 gevallen van misbruik van vertrouwen. De
jury had op 2000 vragen te antwoorden.
Omstreeks 20,000 scheepstimmerlieden aan
de Tyne en Wear zullen waarschijnlijk het werk
staken. De scheepsbouwmeesters zijn gedwongen
de loonen met 5 pCt. te verminderen. De werk
lieden hebben in eene vergadering te Sunderland
besloten, liever het werk te staken dan zich die
loonsvermindering te laten welgevallen.
Te Grenoble is in den kelder van het
gerechtshof een bus met schietkatoen in een vat
met petroleum gevonden. De lont was reeds
grootendeels verbrand. Het onderzoek der justitie
is nog niet afgeloopen, maar men verwachtte
nog gisteren eenige aanhoudingen.
De werkstaking der Parijsche koetsiers
is nu nagenoeg algemeen. Slechts een tiende
ongeveer van de koetsiers der groote maatschap
pijen blijft nog rijden evenals de meeste koet
siers van kleine ondernemers. Evenwel hebben
velen aan de werkstaking alleen deelgenomen
uit vrees van anders te worden mishandeld. On
geregeldheden kwamen echter niet voor.
Een brief van een der patroons, waarin deze
verdere besprekingen met de werkstakers onnoo-
dig noemde, werd alles behalve vriendelijk ont
vangen en er werd besloten, alle eischen vol te
houden.
Dr. Patscheff, meent een middel gevonden
te hebben tot het genezen van kanker. Twee
dames zijn door hem, nadat zij alle andere mid
delen vergeefs beproefd hadden, genezen. Het
systeem berust op het gebruik maken van zwa
velbaden. Dr. Patscheff wil omtrent zijn genees
wijze een rapport zenden aan de hoogeschool
voor geneeskunde, te Parijs.
3e KLASSE.
Trekking van Maandag 15 Augustus.
No. 2622, f 1000; nos. 9679, 9962, ieder f 400
nos. 2191, 17462 en 11940 ieder f 100.
Trekking van Dinsdag 16 Augustus.
No. 9873 f50001730 f 2000 2016 f1000; nos.
•10454, 18495, ieder f400; nos. 2152, 20293, 642,
ieder f200; nos. 5034, 6344, 18758, 19869 ieder
f 100
Trekking van Woensdag 17 Augustus.
No. 4733 f25000; nos. 2466. 8464, ieder f1500;
nos. 1060, 3304, 12719, ieder f 1000; no. 8989 f400
no. 18761 f200; nos. 5001, 5043, 11275, 17282,
1359, 5351, 15583, 17582 ieder f lOO;
Trekking van Donderdag 18 Augustus.
No. 15320 f200;
A I, I, K IS Sj KI.
Een nieuwgekozen kamerlid in Frankrijk wordt
gelukwenscht met zijne verkiezing.
En waar gaat gij in de Kamer zitten
vroeg eene dame hem.
De nieuwverkozene denkt een oogenblik na
en antwoordt eenvoudig „dicht bij een deur
Zjj (met zéér hooge stem luidkeels zingende)
„Ik wenschte ik was een vogel."
Hij (zeer zachtjes)„Ik wenschte ik was een
kat
