Nieuwe Langedijker Courant', van Zondag 28 Augustus 1892.
cier Bretel, is naar hem gedoopt als „Antitar-
tre végétal Bretel" en volgens de getuigschriften
bij het prospectus afgedrukt, heeft het in de
fabrieken van John Cockerill. op een boot der
Messageries Maritimes, op het Engelsche oorlog
schip Rambler enz. uitstekend voldaan. De heer
F. W. Jb. v. Bemmel Wortman, lid der firma
Boon Hartsinck en Yan Tijen te Amsterdam,
heeft op zich genomen het nieuwe middel bij
onze industrieelen bekend te maken.
De eerste villa, welke op de uitgestrekte
en schilderachtige terreinen van de bouwonder
neming „Duinoord" te 's Gravenhage zal
worden gebouwd, is als woning bestemd voor
den minister van Financiën, den heer Pierson.
In Rhenania leest men
„Dezer dagen is gebleken, dat zich op het
Merwedekanaal omstandigheden kunnen voor
doen, die voor schepen van minder diepgang de
bevaring ten zeerste bemoeielijken, ten bewijze
waarvan wij hier noemen het schip Mozart,
schipper Fendel, dat, met een beladen diepgang
van slechts 2.30 meter, 11 uur noodig had om
van Yreeswijk naar Amsterdam op te sleepen,
doordien het gestadig grond raakte."
Dinsdagavond jl. ontlastte zich boven
Westgraftdijk eene hevige onweersbui. De
boerenplaats van G. R. aldaar werd door den
bliksem getroffen, zonder echter brand te veroor
zaken. Een paar steenen werden uit den muur
geslingerd, terwijl een der bewoners tegen den
grond geworpen werd. Het vertrek stond vol
zwaveldamp.
In de R.K. kerk te Limnieii is ingebro
ken. Twee offerbussen werden bestolen. Daders
onbekend.
"Woensdag liep te Vlissingen van de werf
der Koninklijke Maats. „De Schelde" met het
beste gevolg te water het stoomschip „Gedé",
aangebouwd voor rekening van de Rotterdam-
sche Lloyd. De hoofdafmetingen van het schip
zijn358 voet lengte, over dekbreedte 38
voet; hol 27 voet. Het is het grootste stoom
schip, dat tot dusver in Nederland is gebouwd.
Bij een kortstondig maar hevig onweder,
dat Dinsdag ochtend boven de gemeente Aar
den burg woedde, werden twee paarden, ge
spannen voor den ploeg, door den bliksem gedood.
Bij de gehouden schietoefening op het fort
De Harssens, te Den Helder, moet niettegen
staande de genomen voorzorgsmaatregelen, be
langrijke schade zijn aangericht in het beneden
gedeelte van het fort.
Zóó onschuldig mogelijk doet dit berichtje de
ronde in alle Nederlandsche bladen er worden
nog niet eens zooveel regels aan besteed als aan
het bericht der beschadiging van Hr. Ms. rijtuig.
En toch, de ruïne, in het kostbare fort aange
richt, is zoo treurig om aan te zien. Treurig
vooral, omdat nog zoo weinig jaren geleden ette
lijke honderdduizenden guldens uit 's rijks be
lastingen werden genomen, om dit creatuur onzer
genie-genialen voort te brengen.
Duizenden en nog eens duizenden zijn reeds
besteed geworden aan allerlei proefnemingen op
dit curieus gebouwde fortalléén de som, aan
inspectiereizen van ministers, generaals en genie
officieren uitgegeven, vertegenwoordigt een respec
tabel cijfer.
En wat is nu het resultaat van al dat kost
bare gemanoeuvreer Dat wij volstrekt geen
vijand zullen behoeven, die ons van rijksdaal
ders opgetrokken koepelfort vernielt, om de een
voudige reden, dat alles reeds vernield zal zijn
door eigen geschut, voordat onze tegenstander is
gearriveerd.
De vraag mag gesteld worden of de „harsens"
onzer genie-officieren, die dit fort hebben daarge-
steld, er wel anders uitzien als de „Harssens"
op den hoek van het „Nieuwediep".
i Friesche ct.)
Den 17 zijn de overblijfselen van Sint
Jeroen, den eersten pastoor van Noord wijk die
voor ruim 1000 jaren door de Noormannen ver
moord en wiens gebeente eerst in de abdij van
Egmond en vervolgens te Haarlem bewaard werd,
oorzaak, dat de reiziger haar niet onduidelijk een
«tang" noemt.
Tante Gonne wreekt zich door haar nichtje luid
toe te voegen
«Ik hoop niet, dat je met dien brutalen koor
danser gesproken hebt onderweg?"
Het meisje zwijgt wijselijk, maar vertelt eenige
sehreden verder, ietwat bits, dat die heer beleefd
genoeg geweest is, om haar aan 't station in den
wagen te helpen, en toen hij bemerkte dat zeging
zitten lezen, haar geen enkel woord meer heeft
toegesproken, dan»of 't open raampje ook hin
derde
»Zie je, dat dacht ik wel. Ja kind, zoo beginnen
die heertjes allen. Ik ken ze; dat zijn juist de ge
vaarlijkste, die zoo met een praatje aanvangen.
Eigenlijk kan je d'er geen een vertrouwen. Ik zal
je daar wel eens meer van vertellen, nu je hier
'bent. Het vorige jaar hoefde je daar nog zóó niet
van te weten, maar nu ben je een dametje ge
worden, en is 't noodig, dat je eens hoort hoe je
't moet aanleggen en wat ze zooal voor streken
hebbenwant 't spijt me, dat ik het zeggen moet,
maar 't mannenvolk is slecht, meisje, al zonder ik
daarvan je vader en dominee Zeem uit
Agathe antwoordde niet op dit krachtig anathe
ma, maar keek enkel haar tante met eenige ver
wondering aan. De denkbeelden, welke in haar hoofdje
over dit onderwerp waren gerezen, moogt gij veilig
vooronderstellen, dat van eene gansch andere levens
beschouwing uitgingen vooral nu de zeventienjarige
een van de schoonste partijen uit Amsterdam in
uit het bisschoppelijk paleis te Haarlem per
rijtuig naar Noord wij k-Binnen overgebracht, al
waar eene talrijke menigte bij de aankomst ver
zameld was.
In de visitatiezaal van den Staatsspoorweg
te Zevenaar werd Woensdag aan een dame
haar beurs met ongeveer 40 mark ontrold. Op
zich zelf is dit feit niet merkwaardig, maar het
verdient vermelding, omdat men vermoedt, dat
iemand opzettelijk -meereist in drukke treinen,
om bij het visiteeren, wanneer allen moeten uit
stappen en de drukte op zoo'n oogenblik zeer
groot is, zijn slag te slaan, wat in de laatste
dagen al meer voorgekomen moet zijn.
Reizigers mogen dus op hun hoede zijn in
dezen drukken reistijd.
Iets uit den Sittardschcii gemeenteraad!'
Dols. Hier wordt van geen stelen gesproken;
ik vraag slechts inlichtingen over eene zaak, die
wij verplicht zijn te onderzoeken.
Verheggen. Gij hebt wegens valschen
eed terecht gestaan.
Dols. Ik vind zulk een gezegde een karak-
terloozen trek. Gij meent mij daarmede te kun
nen beleedigen en gij vergist u. Terecht staan is
geen schande, dat kan iedereen gebeuren en bij
zonder iemand, die zoovele oneerlijke en karak-
terlooze politieke tegenstanders heeft als ik. Ik
behoef voor niemand de pet in de oogen te trek
ken en ik weet heel zeker, dat, indien u een
beetje schaamtegevoel bezat, uwe daden u terug
hielden om in het publiek te verschijnen.
Kamps. Stoort u toch niet aan die ploerte-
taal van den heer Yerheggen. Zeg hem eenvou
dig, dat hij reeds 1000 maal had kunnen terecht
staan voor het priegelen zijner vrouw.
Voorzitter. Grijpt in drift (je bel en
begint zoo hard mogelij k te bellen en te roepen.
Boekhandel en dagbladpers zijn sedert het
bestaan dezer laatste steeds ten nauwste aan
elkaar verbonden geweest. Het was daarom geen
onaardige gedachte van de commissie der Boek
handelaars-tentoonstelling te Amsterdam, een
plaatsje te geven aan eenige nummers van cou
ranten uit de 17e, 18e en 19e eeuw. Zoo vindt
men er de volgende exemplaren
Haarlemsche Courant van 1679 en 1718;
Amsterdamsche Courant van 1672, 1661, 1712,
1747 en 1795; Leidsche Courant van 1691;
Mercurius Amstelaedams van 1699 's Graven-
haegse Courant van 1759; Extra Nationale Cou
rant van 1795; Blaazende Nieuwspost van 1795;
Wekehjksche Nieuwspost van 1810 Utrechtsche
Courant van 1708; Rotterdamsche Courant van
1795 Nederlandsche Courant van 1784; Ba-
taafsche Staatscourant van 1805 en Algemeen
Handelblad van 1829 No. 2.
Wat de Nederlandsche bladen betreft, het oud
ste exemplaar, dat bewaard wordt in de Kon.
Bibliotheek te 's Hage, dagteekent van 1626.
Het was het eerste nummer eoner reeks dagbla
den, die uitgegeven en gedrukt werden bij Broer
Janszen Joris Veeselaer te Amsterdam.
De oudste der nu nog bestaande Nederland
sche couranten zijn, gerangschikt naar leeftijd,
de volgende
Amsterdamsche Courant 271 jaren Oprechte
Haarlemsche Courant 236 jaren Dagblad van
Zuid-Holland en 's Gravenhage 224 jaren
Utrechtsch Prov. en Stedelijk Dagblad 215 jaren
Leidsche Courant 205 jarenDelftsche Courant
170 jaren; Groninger Courant 150 jaren Leeu
warder Courant 139 jaren; Middelburgsche Cou
rant 138 jaren; Provinciale Noord-Brabantsche
en 's Hertogenbossche Courant 126 jaren Prov.
Overijsselsche en Zwolsche Courant 111 jaren.
De Haarlemsche Courant gaf in 1856, bij
gelegenheid van haar 200jarig bestaan, een fac
simile van haar eerste nummer. Wij meenen,
dat de Amsterdamsche Courant haar eerste num
mer niet meer kan aanwijzen.
Met het stoomschip Obdamdat 27 Aug.
van Rotterdam vertrekt, zal naar New-York het
eerste gedeelte van een Duitsch dorp worden
verscheept, hetwelk door de Duitsche Ethnolo-
gische tentoonstellingmaatschappij op het ter
rein der wereldtentoonstelling te Chicago zal
worden opgericht. Het dorp zal daar in het ge-
haar keuze had. Mijnheer Troostwijk had haar,
sedert de kennismaking hem daartoe de gelegenheid
had verschaft, overal waar zij in het publiek ver
scheen het hof gemaakt, en zijn hulde was terzelf-
der tijd ook aanleiding geweest, dat de aandacht
van andere jongelieden op haar werd gevestigd,
zoodat 't meisje in weinig tijds van kind tot eene
gevierde schoonheid in de schatting der publieke
opinie was gestegen.
Zij kende dus van die wereld, waarover haar
tante zoo nijdig den staf brak, juist 'tandere uiter
ste. Ze kende haar vriend van Dijk en een tal van
heerenaan den eersten was zij gehecht, en sinds
hij naar Londen was gegaan en haar zoo beteeke-
nend met de trouwe oogen had aangezien, dacht
zij soms met verlangen aan zijn terugkomstdan
traden haar zijn woorden voor den geest, en zeker
tooneeltjen in den tuin, en fluisterde haar mondje
wel eens: wanneer Aan de laatsten dacht zij
nooit, of gebeurde dit al eens, dan was 't om ondeu
gend den spot met hen te drijven. In ieder geval,
nooit had zij van hun kant iets anders ervaren,
dan wat haar vleiend en aangenaam zijn kon, en
'k vrees dus, dat zij die heeren voor niet heel veel
anders was gaan houden, dan als geschapen ten
genoegen van mooie, jonge meisfes. Van Dijk bleef
in haar herinnering een knaap, een linksche jongen,
van wien zij veel hield, maar wiens voorkomen,
manieren en positie toch in zijn nadeel verschilden
met dezelfde eigenschappen van alle heeren, in wier
gezelschap zij in den laatsten tijd zoo vaak had ver
keerd.
heel 175,000 vierk. meters beslaan en bestaan
uit verschillende gebouwen in 16den eeuwschen
stijl. Aan de stoffeering daarvan is door ver
schillende Duitsche musea meegewerkt. Tevens
zal het er niet ontbreken aan inrichtingen waar
in de hedendaagsche tijd belang stelt, als res
tauraties enz. Het denkbeeld hiervan is uitge
gaan van den Duitschen ethnoloog dr. Ulrich
Jahn, daarin bijgestaan door verschillende andere
geleerden van naam. Het nu te Rotterdam aan
wezige gedeelte is aangebracht door een Rijn
schip van 21,000 centenaars van de expediteurs
Vm. Egan en Co. De tweede helft van het
dorp zal eveneens door de N. A. S. M. ver
scheept worden, die ook contracten heeft gesloten
voor het vervoer van een groot gedeelte der
Duitsche, Oostenrijksche en Fransche tentoon
stellingsgoederen.
Het bestuur der afdeeling Rotterdam van
den sociaal-democratischen bond heeft, naar aan
leiding van den moord op een politie-agent, in
een ingezonden stuk in de „N. R. Ct." het
volgende open schrijven tot de burgerij gericht.
Medeburgers
Naar aanleiding van het gebeurde in het lo
kaal van onzen partijgenoot Bil in de Delftsche-
straat alhier, wenschen wij, om verkeerde gevolg
trekkingen te voorkomen, er met nadruk op te
wijzen, dat het voorgevallene in het minst niet
in verband staat met de sociaal-democratie.
Wie ook blij ken moge de dader van het aldaar
gebeurde te zjjn, wij betreuren, evenzeer als
ieder ander denkend ingezetene van Rotterdam
het zal doen, dat een politiedienaar, die trouwens
niet uitdagend optrad, het offer moest worden
hetzij van een schot gemunt op een ander per
soon, hetzij van een geheel onberedeneerd en
onbezonnen optreden tegen de politie zelf.
Alhoewel nog niet is uitgemaakt wie de da
der is, en ook wij daaromtrent niets naders weten,
wenschen wij toch in elk geval hiermede onze
nadrukkelijke afkeuring uit te spreken over dit
noodlottige voorval, dat door niemand meer kan
worden betreurd dan door ons.
Arie van Duinen, de moedige sergeant,
die weinige dagen geleden in zijne geboorteplaats
Dordrecht op zoo waardige wijze reeds werd
geëerd, werd deze week door minister Van De-
dem ten gehoore ontvangen. De man, die zoo
danig in Atjeh is gewond, dat hij op twee kruk
ken springt, was vergezeld van een lsten luite
nant, een oud-kameraad uit vroeger jaren.
Ruim anderhalf uur verbleef Yan Duinen in
het Kabinet van den minister van Koloniën, op
wiens verzoek de invalide sergeant eene uitvoe
rig verhaal ten beste gaf van zijn krijgsverrich
tingen in Atjeh, o. a. ook van het gevecht te
Lamith, waarbij hij zoo jammerlijk verminkt ge
raakte.
Met de grootste belangstelling luisterde de Mi
nister, en aan het vroolijk gelaat van Arie Van
Duinen kon men wel zien, dat de toezeggingen
Yan den heer Van Dedem van den gunstigsten
aard waren geweest. Wel werd, naar men ver
neemt, nog geen zekere toezegging gedaan hem
op de voordracht te plaatsen ter benoeming tot
ridder der Militaire Willemsorde, doch dat dit
eerlang zal geschieden, valt haast niet te be
twijfelen. Op het oogenblik ontbraken nog eenige
daarvoor noodige stukken, welke evenwel uit
Indië zullen worden ontboden. Met groote ka
rn eraadschappelijkheid werd Arie ook bejegend
door verschillende beambten van Koloniën, on
der wie hij vele oud-bekenden van het slagveld
aantrof, mannen, zelf versierd met het Kruis voor
„Moed, Beleid en Trouw."
Uit Schernierliorn wordt gemeld:
De heer Sanders wenscht eene stoomtramver-
bindiug tot stand te brengen tusschen Purmerend
en Alkmaar over Midden-Beemster en Schermer-
horn, met een zijtak naar de Rijp, en heeft daar
toe van de betrokken gemeente- en waterschaps
besturen reeds concessie verkregen, onder voor
waarde dat ook door de provincie steun zal wor
den verleend.
Het anders zoo stille dorp Domburg is
thans een toonbeeld van levendigheidnog nooit
is de badplaats zoo druk bezocht geweest als
Drie dagen geleden nog zat ze, behaagziek en
oppervlakkig, zooals de wereld haar gemaakt had,
voor het vensterglas op de Berkengracht te droo-
men van een huis vol porcelein en spiegels, van
eene equipage, toiletten en van al wat rijkdom
schenken kan, waarover zij zou willen beschikken,
zij 't schoone luchthartige kind, nog onbewust dat
genot geen geluk is, zoolang 't niet door een edelen
hartstocht, door hooger drijfveer dan een louter
stoffelijke wordt geheiligd. En zoo droomende wierp
het grillige toeval haar het lot in den schoot, waar
op al die weelde kon gewonnen worden.
«Agathe, mijn kind, kom eens'hier, ik heb je wat
te vragen,» had de oude heer van Weel gezegd, de
zijkamer haastig binnenkomend.
Het meisje was opgesprongen, en meteen waren
al haar illusion verdreven door een bui van dartel
heid. Met een paar danspassen en eene diepe die
naresse was zij op haar vader afgegaan, die midden
in de kamer staan bleef, en daarna zoo vlug als
een vogel op een lagen steel achter hem gewipt.
Nog voor dat hij zich had omgewend, hadden twee
zachte handjes het gezicht van den makelaar omvat
en trilde haar een lach van de lippen
«Wat belieft u, Papaatje?»
«Niets h'm ja, eigenlijk heel veel,« zei de
vader, haar met den arm omvattend. «Méér, dan
zoo'n dwaas, jong ding als jij verdientZeg kind,
hou je van Troostwijk
«Van Troostwijk, waar denkt u aan Neen, ik
hou van u,« en zij gaf hem een zoen. Maar nauw
was dat gebeurd, of zij had zich van 't stoeltje
thans. Onder de 800 badgasten, die daar vertoe
ven, zijn verscheiden vorstelijke personen, die
zich allen onder behandeling van dr. Mezger stel
len, die op zijn villa „Irma" zijne praktijk uit
oefent.
Alle hotels zoowel als particuliere gebouwen
zijn overvol, zoo zelfs dat de vorige week eenige
personen geen logies konden krijgen en onver
richter zake moesten terugkeeren.
Een der matrozen van het Duitsche schip
Fricde, Maandag te Uitluiden binnengeloopen,
werd gedurende den tocht door het Noordzee
kanaal ernstig ongesteld en overleed bij aan
komst te Amsterdam. Dr. Van Lier, wiens hulp
werd ingeroepen, vermoedde met een hevig ge
val van cholerine te doen te hebben.
Het schip werd in het Entrepotdok gesleept.
Door den directeur van den gemeentelijken ge
zondheidsdienst, dr. R. H. Saltet, werden dade
lijk de noodige maatregelen genomen. Het schip
werd nog denzelfden dag door de politie ont
smet, terwijl het kooigoed en de verdere bezit
tingen van den doode naar den ontsmettingsoven
aan de Belt werden gebracht. Het lijk zelf is
vervoerd naar de Oosterbegraafplaats tot verder
onderzoek. De bemanning van de Friede wordt
buiten gemeenschap met den wal gehouden. Het
schip zou gisteren weer vertrekken. Amst
De nieuw benoemde burgemeester te Vel-
sen, de heer Weerts, werd Dinsdag op feeste
lijke wijze de gemeente binnengehaald. Aan de
grens der gemeente werd hij opgewacht door een
100 tal ruiters te paard, voorafgegaan door mu
ziek daarop volgde een wagen waarop men ge
plaatst had een bootje, geheel getuigd, afkomstig
van IJmuiden. De heer "VVeerts reed in een door
4 paarden getrokken rijtuig, waarachter zich nog
eenige rijtuigen bevonden, benevens een 30tal
ruiters te paard.
Op het geheel groen gemaakte raadhuis werd
de Burgemeester, door den oudsten wethouder,
namens den raad van harte geluk gewenscht.
Op grond van in de laatste dagen nog in
gekomen klachten over het vermissen van post
wissels, geadresseerd aan inwoners van 's Hage,
is de Dinsdagochtend tot 3 jaren gevangenisstraf
veroordeelde brievenbesteller De K. opnieuw door
den rechter-commissaris gehoord, verdacht ook
daarin betrokken te zijn.
Onder meer is een postwissel, groot circa f 50,
den 23en Maart afgezonden aan eene te 's Hage
wonende juffrouw, niet door haar ontvangen.
Te Rotterdam is Woensdagnacht weer
een moord gepleegd. G. A. Paar, koetsier bij een
in de nabijheid der stad wonende familie, is
door zijn vrouw den hals afgesneden, terwijl hij
rustig lag te slapen. Daarna wilde de vrouw ook
de hand opheffen tegen de kinderen, doch ge
lukkig kwam de palfrenier bijtijds op het gerucht
toesnellen om dit te beletten. Men gelooft dat de
vrouw haar daad in een aanval van krankzin
nigheid heeft gepleegd.
Naar luid der berichten loopen er nu reeds
in Friesland en dat in de maand Augustus
honderden werklieden rond. 't Hooien is af-
geloopen en wat nu?
Ziedaar de vraag waarvoor duizenden kloeke
arbeiders staan, die gaarne werken wilden, in
dien er maar werk was. Maar er is niet!
Ja, er is wel, er is voor duizenden arbeiders
op het platteland werk en vruchtbaar werk te
vinden, indien de huurboer maar geld had om
te laten werken en de eigenerfde boer het be
lang van zijn grond en dat van den werkman
maar beter kende, indien de landheer, die ge
woonlijk buiten de provincie woont, zijn belang
maar beter inzag en in plaats van den grond te
laten verarmen en uit te putten, maar mede wilde
werken om den huurder in staat te stellen te
laten arbeiden en alzoo zijne bezitting voor ver-
waarloozing te behoeden, dan zou er op het platte
land geen sprake van werkeloosheid zijn. Overal
wacht de vlijtige hand van den werkman om
zijn hulp, maar hij kan toezien en raakt evenals
het land, dat verwaarloost wordt, uitgeput.
De geneeskundige Raad van Zuidholland
heeft met algemeene stemmen besloten de vol-
laten glijden en op een brief wijzend gevraagd
«m'n hemel, wat bedoelt u
»'k Meen of je Mevrouw Troostwijk van Pouwen-
heuvel wilt worden,en de vader had zijn kind,
met innige voldoening lachende, den brief toege
stoken.
Verbleekend en met bevende hand had zij het
gegrepen en zich naar het achterraam gekeerd.
Daar had zich het bleeke gezichtje gebogen over
het schrijven van den man, wiens rijkdom het nog
een oogenblik te voren van geestdrift had doen
stralen.
Toen ze na lang turens een blik op haar vader
vestigde, was 't niet die eener maagd, wier harte
juicht van dankbaarheid en gelukneen, angst en
besluiteloosheid lag er in, en haar stem had gesta
meld »'k Weet het niet
Wordt vervolgd.)