Nieuwe
Langedijker Courant',
van Zondag 12 November 1893.
Vroege vorst.
Te Sneek heeft 't tusschen Dinsdag en Woens
dag zoo gevroren, dat de jeugd aldaar zich
's ochtends reeds op 't ijs der landslooten ver
maakte.
Zusters of dienstboden?
De administratie van 's rijks belastingen, oor-
deelende dat het geestelijk zusterpersoneel, aan
wezig in het St. Élisabethgesticht te Grave, ter
bestiering van de huishouding in dat gesticht,
was aan te merken als dienstbodenpersoneel, had
overeenkomstig den 5den grondslag der wet op
de personeele belasting het bestuur der stichting
deswege aangeslagen voor een bedrag van f415
in hoofdsom.
Begenten van het gesticht reclameerden tem
pore utili bij Gedeputeerde Staten van Noord-
Brabant, welk college den aanslag heeft vernie
tigd, daar z. i. niet die rechtsbetrekking aanwezig
is, welke den grondslag van regeling tusschen
meester en dienstbode uitmaakt.
Een zachte winter.
"Welk weer kan dezen winter verwacht wor
den? Op deze vraag geeft de heer Olland, ad
junct-secretaris van het Mateorol. Instituut te
Utrecht het volgende antwoord in het Zondags
blad van het K v. d. D.:
De koude, die van Augustus 1885 bijna onaf
gebroken boven Nederland en Europa heerschte,
heeft in het begin van het jaar plaats gemaakt
voor eene periode van warm weder.
In het Zondagsblad van 31 Mei 1891 werd
door mij op deze koude periode de aandacht ge
vestigd en de opmerking gemaakt, dat zij nog
wel eenige jaren kon aanhouden. Zij gaf ons de
winters, aan wier strengheid zelfs het nageslacht
nog met huivering zal denken.
In Februari van dit jaar viel de warmte in,
vergezeld van overvloedigen regen. DezeFebru-
ari-maand gaf bijna 40 mM. regen meer dan er
ooit in deze maand opgevangen is, zoolang er
waarnemingen aan het Kon. Ned. Met. Instituut
te Utrecht verricht zijn.
De warme periode, die ons eene warme lente,
zomer en ten deele herfst bracht, zal, daar wij
weten dat zulk een periode lang kan aanhou
den, ons vermoedelijk ook een zachten winter
geven.
Maar er is meer, dat ons aanleiding geeft te
vermoeden, dat een zachte winter in aantocht is.
Uit de lange reeks regenwaarnemingen, aan
het instituut te Utrecht verricht, blijkt, dat de
Septembermaanden, die eene regenhoeveelheid
opleveren van 15 of meer mM. boven de nor
male regenhoeveelheid, gevolgd worden door
natte winters. Natte winters zijn zachte winters.
Van de twaalf malen, dat de Septembermaan
den zulk eene afwijking vertoonden, kwam het
negenmaal voor, dat de daarop volgende vijf
maanden te groote regenhoeveelheid opleverden.
Daar ook dit jaar September meer dan 12 mM.
hare normale regenhoeveelheid overtrof, is ook
hierdoor de kans op een zachten winter aanzien
lijk.
Men zal allicht vragen, waarom juist Septem
ber zulk een rol speelt. Op deze vraag is nog
geen beslist antwoord te geven. Het is echter
zeker, dat September eene karakteristieke maand
is in de meteorologie. Het schijnt, dat het in
deze maand tot eene verklaring en vestiging komt
van het weder voor de volgende maanden.
Reeds door den beroemden meteoroloog Ad.
Quetelet is daarop gewezen in zijne Recherches
sur l climat de la Belgique.
Onthullingen Neerbosch.
Er is weer een lijvige brochure van den heer
Van Deth verschenen over de Weesinrichting
te Neerboscb. Zij bevat al wat er sedert de
verschijning van de vorige, den schrijver nog
ter oore is gekomenmen vindt er dus veel in
wat reeds uit dagbladartikelen en ingezonden
stukken is publiek geworden, maar ook veel
andere nieuwe getuigenissen van oud-leerlingen
en gewezen onderwijzers der inrichting.
Belangrijk zijn vooral een brief van mej. Van
der Graaff te Rotterdam, oud-onderwijzeres op
Neerbosch, en een van den heer G. van den
Bergh te Rotterdam, omdat daarin verklaringen
lust opgewekt worden, wanneer hij den zoeten
beker niet even aan de lippen mag brengen Wees
niet dwaas; de geheele proefneming vindt om zoo
te zeggen onder onze oogen plaats.»
»Het is uit den aard der zaak altijd min of meer
een gevaarlijk spel, wat je voor hebtmaar die
kokette Francina, met haar lange blonde krullen,
is me toch een beetje te gevaarlijk
MalligheidMaar enfin, dan zal ik die rol over
nemen.»
»Jij Beste Flora Je weet, hoeveel ik
van je houd, hoe ik je vertrouw, maar... op dit
oogenblik voel ik ik zou er om kunnen grienen
van spijt,dat ik vreeseiijk jaloersch ben
»Arme DoraDan blijft er nog één middel
over
»En dat is.«
ȟat je zelt dien rol op je neemt
»Ik
»Ja, jijJe moet op het bal van masker ver
wisselen, en dan palm je hem in, je intrigeert hem,
je zet hem in vuur, je wekt den lust voor de genie
tingen des levens in hem op iets zal er toch
wel van blijven hangen
»'t Idéé is fameus dat zal me een grap geven
ïAfgesproken dus! Jij verleidt je man
Vroolijk lachend vielen de vriendinnen in elkan
ders armen.
Hoewel Flora op zich had genomen, de zaak in
orde te brengen, was zij inwendig toch niet zoo
voorkomen omtrent ongepaste en onzedelijke
handelingen van den directeur tegenover zijne
vrouwelijke pupillen, waarnaar het wel de moeite
is, dat onderzoek worde gedaan.
Want indien ze waarheid bevatten, dan kan
al het andere daargelaten, de heer van 't Lin-
denhout geen geschikte opvoeder der jeugd wor
den geacht.
De schrijver deelt, in verband hiermee, het
gerucht mede, dat de heer van 't' Lindenhout
in 1856 als kanonnier wegens zeer onzedelijke
handelingen uit den dienst zou zjjn verwijderd.
Hij kan er niet voor instaan, maar spreekt den
wensch uit, de minister van oorlog daarnaar in
oude conduite-staten een onderzoek zal doen in
stellen.
Ook van mishandeling der weezen somt deze
brochure weer talrijke staaltjes op.
Het is te hopen, dat de commissie nu wel
haast ook omtrent haar bevindingen iets zal
bekend maken, opdat het publiek zekerheid
krijge, wat het van deze zaak toch denken moet.
Geven op straat.
De winter staat weer voor de deur en met
dezen koude en armoe.
Boven allen twijfel verheven is, dat er weer
veel zal worden gegeven; een bespreking niet
onwaard echter is de vraag of de giften doel
matig zullen worden uitgereikt.
Ik heb hier in het bijzonder het oog op het
„geven op straat en aau de deur."
Paulian heeft ons iu zijn „Paris quimendie"
zoo duidelijk geschilderd alle de wijzen, waarop
geveinsde armoede haar strikken spant aan arge
loos medelijden en ons in al zijn vormen en
nuances het bedelen leeren kennen
Een man op krukken vraagt een aalmoes
Men geeft.
Een vrouw in lompen bedelt schreiend
Men geelt.
Havelooze kinderen bieden lucifers ten ver
koop Men geeft.
Een blinde, men geefteen stomme, men
geeft
Altijd en altijd geeft men, gedreven door een
plotseling opwellend gevoel van medelijden, niet
vragend naar het doeltreffende van de gift.
Men ziet ellende, men maakt een vergelijking
tusschen den arme en zichzelven en men
tast in den zak.
De heer Emile Denekamp, die het „geven op
straat" in het „Hbld." bespreekt, betreurt dat
met Paulian, vragende„Kan er dan geen mid
del gevonden worden, tegelijkertijd bestrijdend
dit goedgemeend-verkeerde geven en aanwak
kerend den lust tot waarlijk weldoen?" En hij
beantwoordt die vraag als volgt
„Ik zou wenschen dat een groote vereeniging
(zooals b.v. „Liefdadigheid naar Vermogen")
penningen liet slaan van koper en nikkel en
deze voor een ieder ter verkrijging stelde van
respectievelijk één en tien cent per stuk.
Deze penningen, dienend om ze op straat of
aau de deur weg te schenken, zouden door de
vereeniging tegen de bepaalde waarde moeten
worden ingewisseld, zoo na voorafgaand onder
zoek bleek, dat de aanbied(st)er het verwekte
medeljjden verdiende. In het tegenovergestelde
geval zou de inwisseling moeten worden gewei
gerd.
Dit is in ruwe trekken mijn plan. {Tel.)
Ook een progressieve belasting.
Er bestaat in Zeeland, met name op hel eiland
Walcheren, onder de landbouwers een eigenaar
dig onderling fonds.
Wanneer een koe tengevolge een er beenbreuk,
ziekte of iets dergelijks moet worden afgemaakt
en de veearts of keurmeester verklaart het
vleesch bruikbaar voor de consumtie, dan zijn
alle leden van het fonds verplicht, zooveel kilo
gram vleesch te koopen als zij koeien in hun
bezit hebben, tegen den prjjs van 50 cent per
kilogram. Is het dier voor de consumtie onge
schikt, dan is ieder lid verplicht zoo dikwijls
20 cent te betalen aan den landbouwer, wiens
koe stierf, als hij koeien in zijn bezit heeft. De
leden betalen geen contributie maar zijn dus
aan een progressieve belasting onderworpen,
welke stijgt naarmate men meer bezittingen
van het welslagen harer onderneming overtuigd,
als zij het deed voorkomen. Een geleerde, die van
's morgens vroeg tot 's avonds laat met den neus
in boeken en manuscripten zat, naar een bal masqué
te troonen en nog wel in gezelschap van twee ge
maskerde dames, scheen een onuitvoerbaar waag
stuk. Maar zooals het vaak in het leven gebeurt,
dat op de schijnbaar onoverkomelijkste berg van
bezwaren bij nadere beschouwing gewoonlijk eenige
paadjes zijn te ontdekken, die zij het ook kron
kelend gemakkelijk naar den top voeren, zoo
ging het ook hier. Men moet er echter eerst goed
voor staan, om ze te vinden.
Op een der laatste avonden van zijn verblijf in
Parijs, hadden een paar jonge collegaas Laurens
verzocht, hen naar het bal masqué in de opera te
vergezellen, en hij was meegegaan, zonder zich ech
ter daarvan veel genot voor te stellen. Maar zoo
onverschillig als hij de zaal betrad, zoo overweldi
gend trof hem den aanblik van de woelige karne-
valsvreugde, die hem daar tegenbruischte en eens
klaps voelde hij zich door dien stroom aangegrepen
en medegesleurd.
Geestige, levenslustige Parisiennes in de bekoor
lijkste costumes maakten zich van hem meester
hij kon niet meer terug eerst maakte hij bonne
mine a mauvais jeu,« van lieverlede begon hij het
j> interessant zelfs» te vinden en de Champagne
deed de rest. Hij kwam geheel uit zijn deftige
dlooi, de vreemde beer« werd per slot van reke
ning eenstemmig utoch een fideele vent« gevonden.
heeft, uitgedrukt in het aantal stuks vee en
waardoor de schade minder zwaar is voor hem
wien het ongeluk treft.
Het hoofdbestuur der Maatschappij tot nut
van 't algemeen heeft aan de departementen
bekend gemaakt, lo. dat sedert 15 October als
zijn voorzitter is opgetreden mr. J. A. Levy;
2o. dat tot leden van de commissie, welke zich
bezig houdt met het onderzoek naar de armver
zorging, nevens de 3 vroeger reeds aangewezen
leden, alsnog zijn benoemd de heeren J. F. L.
Blankenberg te Amsterdam en H. J. de Dom-
pierre de Chaufepié te 's-Gravenhage.
Yoorts bericht het hoofdbestuur, dat het tot
zijn leedwezen teleurgesteld is in zijne verwach
ting omtrent de verschijning van het rapport
van de commissie in zake ziekenfondsen, aan
gezien dit rapport niet, zooals het hoofdbestuur
blijkens zijn laatste jaarverslag hoopte, dezer
dagen, doch eerst later gereed komt. Yoorts
dat, als antwoord op circulaire no. 1159, zijn
ingekomen 48 aanvragen om eene propaganda-
voordracht, waarvan door den algemeenen secre
taris aan ruim 80 wordt voldaan, terwijl de heer
mr. II. Smeenge, lid van het hoofdbestuur, zich
bereid verklaard heeft, in de overige departe
menten op te treden. De omstandigheid, dat nog
af en toe een verzoek om zulk eene voordracht
bij het hoofdbestuur inkomt, geeft hem aanlei
ding te berichten, dat de beide sprekers zich
voor meer voordrachten niet beschikbaar kunnen
stellen, zoodat de lijst voor aanvragen met 1
October gesloten is, gelijk in circulaire no. 1159
werd medegedeeld.
Yan de uitgezonden vragenlijsten „werkloos
heid" zijn een 85tal nog niet terugontvangen.
Het vermoeden rijst bij het hoofdbestuur, dat de
departementen, welke geene antwoorden hebben
gevonden, geen waarde hebbende mededeelingen
te dezer zake hebben te doen, doch aangezien
van tijd tot tijd nog' rapporten waaronder
niet onbelangrijke van sommige departemen
ten inkomen, acht het hoofdbestuur het niet over
bodig, nogmaals te herinneren aan hetgeen in
eene vorige circulaire werd bericht en op de
daar aangevoerde gronden te verzoeken, dat die
departementen, welke zich alsnog met het onder
zoek bezig houden, zoo spoedig mogelijk hunne
antwoorden inzenden.
Buitenland.
De bewoners van IJsland.
IJsland, het eiland in den Atlantischen Oce
aan op ongeveer 65 0 breedte, ligt aan de grens
der bewoonde aarde. Hoewel het reeds lang be
kend was, werd het toch nog weinig onderzocht,
hetwelk een gevolg is van de afgelegenheid en
"de moeilijkheid van het reizen in dit land. De
heer Th. Thoroddsen heeft gedurende tien ach
tereenvolgende zomers IJsland bezocht en door
reisd en gaf eenige zijner resultaten in een
voordracht van het aardrijksk. genootsch. te
Berlijn.
Het tijdschrift „Yragen van den Dag" ont
leent daaraan het volgende
De bewoners van IJsland zijn afkomstig uit
Noorwegen. De eerste kolonisatie ving, aan in
874 en in 930 was ongeveer hetzelfde gedeelte
van IJsland bewoond als thans. De meeste kolo
nisten behoorden tot de aristocratische familiën
uit Noorwegen, welke met de regeering van
Harold Haarfager ontevreden waren. Er werd
een aristocratische republiek op IJsland geves
tigd, welke bestaan bleef tot in 1262, waarna
IJsland door een personeele unie met Denemar
ken vereenigd werd, en in 1389 ging het aan
Denemarken over.
In den oudsten tijd dreven de IJslanders zelf
standig handel, in de 15de eeuw was de handel
Engelsch, in de 16de eeuw Duitsch, in 1602
werd het Deensche monopolie voor den handel
ingevoerd, die dat land ruiïneerde, en in 1854
werden alle natiën vrij toegelaten tot den han
del. In 1874 verkregen de IJslanders een eigen,
vrije grondwet. Het Athing in Reykjavik heeft
met den koning van Denemarken de wetgevende
macht, In Kopenhagen is een minister voor IJs
land, en (op dit eiland is de hoogste macht bij
den gouverneur-generaal.
In den laatsten tijd gaat IJsland weder voor-
uit. De IJslanders zijn een taaie natie en heb
ben ztch niet laten onderdrukken door de treu
rige omstandigheden. Hoewel het .volk onder on
gunstige economische omstandigheden verkeert,
is de ontwikkeling toch zeer groot. Zeker wor
den nauwelijks in geen land van Europa, in be
trekking tot het aantal bewoners, zooveel boeken
gedrukt en verkocht als hier. De bevolking be
draagt thans 70000 zielen en men vindt er 5
boekdrukkerijen, welke 10 couranten en 8 tijd
schriften drukken.
In 1530 werd de boekdrukskunst hier inge
voerd en sedert hebben de persen niet gerust.
Kortom, Laurens moest ten slotte inwendig erken
nen, dat zulk een gemaskerd bal in de Fransche
Opera toch iets »bizonder merkwaardigs« was.
Wel is waar vertelde hij zijn vrouw van dat
alles geen woord, omdat hij daardoor zijn waardig
heid in gevaar vreesde te brengen, maar toch dacht
hij met genoegen aan dien avond in Parijs terug
en dit was het paadje, dat zoo snel langs alle
moeielijkheden heenvoerde en aan het eind waar
van de val stond, waar zijn vrouw en Flora beslo
ten waren hem in te lokken.
Slot volgt.
In deze eeuw heeft IJsland onderscheiden be
roemde dichters en geleerden gehad; vooral taal
en historie werden hier beoefend.
Van de 70.000 bewoners op IJsland leven er
p. m. 60.000 van de veeteelt, vooral schapen
teelt. Men bezit er ongeveer 1 mill, schapen en
20.000 koeien. In den laatsten tijd is er veel
verricht om den landbouw en de veeteelt te be
vorderen. De eigenlijke landbouw beteelcent er
weinig; daar de granen wegéns het klimaat niet
alle jaren rijp worden, heeft men den landbouw
laten varen. De tuinbouw maakt er echter veel
vooruitgang. Aardappelen, kool en rhabarber
groeien er voortreffelijk. Ook bessen groeien er
goed. Eigenlijke wouden bestaan er nietde berk
heeft zelden meer dan een manshoogte.
Burgerlijke Stand.
Gemeente Koedijk.
Ingeschreven van 1 31 October 1893.
Geboren Elizabeth Maria, dochter van Jan
Beeldman en Aaltje Veldhuis. Grietje, dochter
van Jacob Visser en Aafje Haringhuizen. Eliza
beth, dochter van Dirk Snip en Jansje Bos
kamp.
Ovei'leden Cornelis Groenewoud, wednr. van
Trijntje Lammersehaag, 88 jaar.
Gemeente Heer Slugowaaid.
Ingeschreven van 1 31 October 1893.
Geboren Wantje, d. v. J. Troostheide en M.
Gutter. Willem, z. v. A. de Groot en A. Booij.
Dirk, z. v. F. Dekker en A. Konijn. Anna
Cornelia, d. v. P. Vlug en E. Oostmeijer. Jo
hanna, d. v. K. Kruijer en A. Boots. Petrus
Johannes, z. v. J. Zijp en C. Koning.
Overleden Arie Groot, echtgen. van M. Wa-
gemaker oud 61 jr. Jacob, z. v. A. Koppes en
wijlen J. Schrama, oud 6 jr. Maria, d. v. K.
Laan en M. Groot, oud 3 jr. Aaltje, d. v. C.
de Boer en G. Purmer, oud 13 weken. Dirk
Goed, echtgen. van A. Boot, oud 76 jr. Klaartje
d. v. J. Pascha en A. Bommer, oud 5 jr.
Gemeente Oude Niedorp.
Ingeschreven van 1 31 October 1893.
Ondertrouwd Geene.
Getrouwd Johannes Rigter en Sara Schut,
wed. van Simon Winder.
Overleden Levenloos geboren, een kind van
het mannelijk geslacht van Jan Winnips en
Maartje Snukes. Joseph Prins, 11 maanden, z.
v. Johannes Herman Prins en Chatharina Zo
merdijk. Levenloos geboren een kind van het
vrouwelijk geslacht van Arie Bakkeren Neeltje
Zutt.
Geboren Trijntje, dochter van Cornelis Kol
lenberg en Antje de Geus.
Gemeente Hariugcnrspel.
Ingeschreven van 1 31 October 1893.
GeborenCornelis, z. v. Jacob Blokker en
Trijntje Kramer. Pieter, z. v. Pieter Hoedjes en
Elizabeth Raatgers. Aagje, d. v. Nicolaas Stepha-
nus Tesselaar en Geertje van Leeuwen. Arie
Jan, z. v. Jan Veter en Trijntje Schrijver.
Maria, d. v. Dirk Bruin en Neeltje Bruin.
Ondertrouwd en Gehuwd Geene.
Overleden Jacob Swart, oud 75 jr. ongeh.
Arie Spaans, oud 26 jr. echtgen. van Jannetje
Droog. Margaretha Trompetter, oud bijna 11
maanden. Arie Zeeman, oud 57 jr. weduwnaar
van Grietje Stam, eerder van Ariaantje Floor.
Gemeente Nieuwe Niedorp.
Ingeschreven van 1 31 October 1893.
GeborenAnna Chatharina, d. v. Cornelis
Wilker en Maaike van der Wulp. Trijntje, d.
v. Aris Groot en Antje Verver. Cornelis, z. v.
Dirk Maars en Maartje Winkel. Trijntje, d. v.
Pieter Appelboom en Antje Hovenier.
Ondertrouwd en Getrouwd Geene.
Overleden Maarten Nieuweboer, z. v. Simon
Nieuweboer en Bregje Spoelder, 7 jr. Marijtje
Ruurda, ongeh. d. v. Klaas Ruurda en van
Dieuwertje Veerman, 47 jr.
Gemeente Winkel.
Ingeschreven van 1 31 October 1893.
Geboren Trijntje, d. v. Klaas Pijl en Aaltje
Vel. Aagje, d. v. Abraham Jes en Grietje Kos
ter. Geertje, d. v. Klaas Slooves en Trijntje
Spaans.
Ondertrouwd: J. Middelbeek, jm. 19 jaar en
T. Slotemaker, jd. 20 jr. J. S. Swart, jm. 32
jr. en B. Bakker, jd. 22 jr.
Gehuwd: Jan Middelbeek en Trijntje Slote
maker. Jacob Simon Swart en Belia Bakker.
Overleden Jannetje Kuiper, oud 9 maanden,
d. v. Jan Kuiper en Aagje Bood.
PREDIKBEURTEN.
NED. HERV. GEM. OUD-KARSPEL.
Zondag 12 Nov. voormiddags 9.30 uur Ds.
Stramrood.
NED. HERV. GEM. NOORDSCHARWOUDE.
Zondag 12 Nov. voormiddags 9.30 uur, geen
dienst.
GER. GEMEENTE.
Zondag 12 Nov. voorm. 9 uur, nm. 2 uur
J. Boeijenga.
Woensdag 15 November 's avonds 6.30 uur,
J. Boeijenga.
NED. HERV. GEM. ZUIDSCHARWOUDE.
Zondag 12 Nov. voorm. 9.30 ds. Habbema.
