Nieuwe Langedijker Courant', van Zondag 28 Januari 1894.
Tooneelvoorstelling,
Nederlwdsch Tooaeelgeselschap,
Directie W. HART Co.
1. DE VODDENRAPER VAN PABIJS.
Politieke gevolgen beoogt de Keizer niet met
dezen stap, en welingelichte personen verwachten
die er ook niet van. Wel houdt men het in
politieke kringen voor mogelijk, dat de agrariërs
en andere partijen, die oppositie voeren tegen
Caprivi, daardoor eene versterking erlangen, die
zeker niet in de bedoeling heeft gelegen.
De agrariërs gaven openlijk hunne vreugde
over de verzoening te kennen. Eenigen hunner
vreezen echter, dat men Bismarck voor het Rus
sische handelsverdrag zal spannen.
Ecu teiitooiistellings-weegschaal.
Het reuzenwiel van Chicago staat overtroffen
te worden. Zekere heer Edward Green heeft ver
zocht op een te San Erancisco te houden ten
toonstelling een monsterbeeld van Yrouw Justi-
tia te mogen plaatsen, de traditioneele weeg
schaal in de hand. Het beeld zou ruiin 45 meter
hoog en de arm der balans 91 meter lang wor
den. Op elk der schalen zullen 50 personen plaats
kunnen nemen, die,bij het drukken op een veer,
beurtelings tot een hoogte van 88 meter boven
den beganen grond opgeheven kunnen worden!
De keizer en de jagermeester.
De dood van den graaf van Punenrostro, een
Spaansch edelman, roept een zonderlinge ge
schiedenis uit het verleden in het geheugen.
Keizer Karei Y was eens met een jagermeester
op de jacht. De keizer was een voortreffe.ijk
jager en zijn metgezel niet minder.
Plotseling zagen zij een patrijs vlak boven
hunne hoofden. Beide jagers vuurden op het
zelfde oogenblik. De vogel viel en des keizers
bedienden brachten de patrijs bij hun meester.
Wie van ons beiden, denkt gij, heeft deze
patrijs doodgeschoten? vroeg de keizer.
Dat was ik, zeide de jagermeester.
Je liegt, schurk! bulderde de keizer.
Hij had nog niet gesproken of de jagermees
ter gaf hem een zoo hevigen slag in het aan
gezicht dat de keizer ter aarde viel.
Nadat hij weer was opgestaan, was zijne eerste
beweging om zijn geweer op den vernietelen ja
germeester aan te leggen en den trekker over te
halen; maar het wapen was juist afgeschoten en
nog niet weer geladen.
Terwijl de keizer opnieuw laadde, besloot hij
den jagermeester niet op de plaats dood te schie
ten, maar hij zond hem naar de gevangenis en
gaf bevel, dat men toebereidselen zou maken tot
zijne terechtstelling.
Uw vergrijp is des te grooter, zeide de
keizer, „omdat er nog twijfel aan bestond of
gij wel inderdaad den vogel geraakt hebt.„
Daaromtrent kan geen twijfel bestaan,
zeide de jagermeester. „Wil Uwe Majesteit mij
veroorloven den vogel te zien
De patrijs werd gehaald en de jagermeester
toonde den keizer, dat het dier gedood was met
een kogel uit zijn geweer. De Keizer had den
geheelen dag met hagel geschoten.
De keizer gevoelde wel eenigen spijt, maar
toch hief hij het bevel niet op om den jager
meester ter dood te brengenop het laatste
oogenblik liet hij hem evenwel voor zich
Hebt ge er berouw van, dat ge mij ge
slagen hebt?
Neen, Sire, antwoordde de jagermeester.
„Al had ik duizend levens te verliezen en Uwe
Majesteit zou mij duizendmaal, ongegrond, zeg
gen, dat ik loog, zou ik u duizendmaal in het
gelaat slaan (mi puno en el rostro) en duizend
maal zou ik kalm naar het schavot gaan."
De keizer bleef een oogenblik in nadenken
verzonken. De woorden mi puno en el rostro
klonken hem onaangenaam in de ooren, maar
ten slotte zeide hij
Ik heb zulke mannen als gij zijt van
noode. Ik wenschte wel, dat er duizend waren
als gij. Leef! Voortaan heet gij Graaf van Pu
nenrostro
De graaf werd de getrouwste van Kareis va
zallen en zijn geslacht leeft nog heden ten dage
voort.
Rijmen en Sprookjes.
Schijnbaar onbelangrijke zaken kunnen toch
belangrijk zijn en wat kinderachtig schijntbe
hoeft het nog niet te wezen.
Wij allen herinneren ons rijmen uit onze jeugd.
Zij vervullen een belangrijke rol in ons kinder
leven. Of wij begrepen wat wij zongen, daarom
bekreunden wij ons niet, en mogen wij nu al
eens lachen om die dwaze wartaal, dit neemt
niet weg, dat allerlei aangename herinneringen
bij ons worden wakker geroepen, als iets ons
die oude kinderrijmen weêr in de gedachten
brengt.
Alleen ter wille van die frissche herinnerin
gen aan de jeugd zou dus het opteekenen en
verzamelen onzer rijmen reeds de moeite loonen.
Maar het heeft ook een ander nut. Daar zij een
schat van bouwstoffen voor de kennis van het
volksleven bevatten, zijn zij ook van belang voor
de wetenschap.
Wij vinden vele onzer rijmen woordelijk terug
in andere landen. Het raadsel
Hooger dan een huis,
Kleiner dan een muis,
En toch kan het de kerkedeur niet in.
antween ster)
is b.v. ook bekend in Noorwegen, en het En-
gelsche van Humpty-dumpty sate on a wall"
komt geheel overeen met ons
Hummeltje-tummeltje zat op de bank,
Hummeltje-tummeltje viel van de bank.
Daar is in Holland geen timmerman,
Die Hummeltje-tummeltje weêr maken kan.
{antw. een ei.)
Dit wijst dus op een oud verband tusschen de
rijmen der verschillende streken. En werkelijk
zijn vele der rijmen zeer oud en hadden zij vroe
ger een diepe beteekenis. Zoo schuilen er in de
rijmen, die handelen over „Anna met de lappen",
allerlei herinneringen aan de heidensche begrip
pen onzer Germaansche voorouders.
Een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven,
Anna met de lappen kwam mij tegen.
Anna met de lappen had een kind,
Dat was geboren midden in den wind.
Zij zette het op een paaltje,
Toen leek het wel een aaltje,
en wat er verder volgt, berust op mythologischen
grondslag, evengoed als:
Hier heb je den sleutel van den monniken-
Breng hem zonder lachen voort, [poort,
Daar leit een schuitje,
Dat is beladen met iespele, kriespele, kraspele,
[krul.
Weêr andere rijmen geven ons een voorstelling
van oude gebruiken of wijzen op historische fei
ten en leeren ons wat omtrent kleeding en le
venswijze van vroeger.
Om op het belang onzer rijmen te wijzen ver
haalde ik een en ander over hun oorsprong en
beteekenis in een opstel in Be Gids van October
en November jl., dat thans ook als afzonderlijk
boekje „Onze Rijmen" uitgegeven is bij Sijtkoff
te Leiden, en waarnaar ik belangstellenden dus
verwijs. Het dient tot toelichting van mijn voor
nemen om onze rijmen te verzamelen en in een
Nederlandsch rijmenboek te vereenigen, om ze
zoodoende voor den ondergang te bewaren. Dit
plan kaD echter alleen slagen door de vriendelijke
medewerking van zeer velen, en daarom doe ik
een beroep op de bereidwilligheid van ieder, die
zich nog rijmen, spelen en sprookjes herinnert,
of die in de gelegenheid is, ze in zijne omgeving
te iverzamelen. Het is hoog tijd, dat ze opge-
teekend wordenover enkele jaren is wellicht
veel verloren van wat nu nog bekend is. Ieder
kan mij echter behulpzaam zijn bij mijne poging,
om dat te voorkomenen het zou mij zeer ver
heugen als er velen waren, die mij daarbij wil
den helpen. Men denke niet: „ik zal de mijne maar
niet opteekenen, want een ander zal het wel reeds
hebben opgegeven", want als ieder zoo dacht
dan gebeurde er niets, en hoe meerderen aan
het opschrijven gaan, hoe leter. Vooral in de
Zuidelijke en Oostelijke provinciën van ons land
moet nog veel schuilen, dat mij onbekend is ge
bleven en waarvan mededeeling dus zeer ge-
wenscht is. Ook de kleinste bijdrage is natuur
lijk zeer welkom.
Wat ik verlang te weten is niet weinig. Voor
eerst verzoek ik mededeeling van wiegeliedjes
en kinderdeuntjes, van kinderspelen met de
daarbij behoorende versjes, van rijmpjes bij het
schemmelen (touteren) en wippen, van de ver
schillende manieren van knikkeren, tollen, krij
gertje spelen, enz. met de plaatselijke benamin
gen daarvan, van scheldrijmen op plaatsen en
personen, als
Molenaar, korendief,
Groote zakken heb je lief,
en
Te Langendijk,
Daar zijn ze rijk,
Daar eten ze gort met krenten.
En waarom zouden ze dat niet doen
Ze leven er van hun renten.
Verder raadsels en leugenrijmen, versjes op
den ooievaar, op den koekoek, op het Lieven
heershaantje, op den vlinder en andere dieren.
Wat voor rijmen gebruikt men bij het weg laten
springen van appelpitjes, bij het maken van
Meifluitjes en andere spelletjes met planten De
wielewaal zingt
De wiewouw, de wiewouw,
Die trouwt een arme weduwvrouw.
Hoe verklaart men de andere dierengeluiden,
als het gezang van de zwaluw, het roepen van
den kerkuil, het geblaf van den hond Welke
Sinter-Maarten- en Driekoningenliedjes kent
men Hoe luiden de liederen, die bij den rom
melpot (foekepot) worden gezongen, en welke
gebruiken heeft men omtrent Pinksteren Wie
kent bezweringsformulieren als
Moeder Maria ging over den berg.
Ze nam een tak van den Heiligen boom,
Ze wierp 'ein over haar hoofd in den stroom.
Kwik door dit, kwik door dat,
Vlieg door aderen, zenuwen, pezen.
Ik hoop, dat met Gods hulp dit beest zal
Wat zingt men bij het heien, het weven, het
karnen, het spinnen En wie deelt mij een en
ander mede over gebruiken bij het inhalen van
den oogst, bij het maaien en dorschen van het
koren, bij het binnenbrengen van het laatste
voer hooi, enz. P Vooral die landbouwgebruiken
zijn vaak overoud en zeer belangrijk, en er is
in ons land nog veel te weinig van opgeteekend.
Eindelijk zou ik ook gaarne sprookjes en
spookhistories ontvangen. Ik bedoel natuurlijk
niet die, welke uit boeken komen, maar de
oude volksverhalen, die van mond tot mond zijn
overgeleverd en aldus tot ons zijn gekomen. Er
moeten er zoo nog vele voortleven, al is er nog
maar weinig van geboekt. Zeer verspreid is
b.v. het verhaal van Jan en Mietje, die van
vader voor „welkomthuis" een goud horloge en
een roosje-violet (of het kruisje-fiblion) krijgen.
Jan vermoordt uit jaloerschheid zijn zusje en b
graaft haar in het bosch, maar een stem, die
uit het graf komt, verraadt het gebeurde aan
vader en moeder. Ook is in ons land zeer bekend
het sprookje van Jan, die bij het mosterd halen
tegen het verbod zijner moeder over het glazen
bruggetje gaat, en tot straf door haar op het
blok gelegd en in de soep gekookt wordt. Hij
vliegt dan als een vogel den schoorsteen uit,
maar keert terug met geschenken voor vaderen
zusje, en een molensteen voor zijn booze moe
der. Natuurlijk zijn vele onzer sprookjes vari
anten van die, welke de Grimm's in Duitsch-
land verzamelden. Al wat men mij van zulke
sprookjes kan mededeelen zal zeer welkom zijn,
ook al zijn ze niet volledig. Het een kan wel
licht het andere aanvullen.
Men ziet dus, dat alles van mijne gading is
en dat ieder in staat is mij iets mede te deelen.
Zeer zou het mij nu verheugen, indien velen
zoo vriendelijk wilden zijn, mij door het zenden
van bijdragen bij mijn omvangrijk werk te
steunen. G. J. Boekenoogen.
Leiden. litt. docts.
Marktberichten.
344ste Staatsloterij.
5e KLASSE 9e lijst.
Dinsdag 23 Januari 1894.
No. 19836 f1000. No. 12718 f 400. No. 4023, 7644,
10888, 12289 en 15108 ieder f200. No. 822, 2397,3151,
5088, 5101, 9216, 10035, 10362, 12384, 16990, 18354 en
20601 iader f100.
10e lflst.
Woensdag 24 Januari 1894.
No. 5465 f1500. No. 10617 en 17613 f 1000. No. 8944,
12500, 17243 en 18288 ieder f400. No. 3996,10189,10860,
14810 en 16982 ieder f200. No. 104, 157, 4169, 4386,
4406, 6070, 7668, 13680, 15350, 16034, 16153, 16447 en
19178 ieder f100.
11e lijst.
Donderdag 25 Januari 1894.
No. 19957 f 25000. No. 7880 f1500. No. 8090 en 19064
ieder f1000. No. 112, 3603, .5712, 5827, 7010, 14964,
16983 en 20436 ieder f400. No. 3159, 3579, 7203,13055
en 20962 ieder f200. No. 59, 1754, 2713, 5566, 7525,
9940, 10649, 12675, 14348, 15089, 15397 en 19842 ieder
f100.
12e lijst.
Vrijdag 26 Januari 1894.
No. 1527, 7793 en 17472 ieder f1000. No. 7252 f 400.
No. 4536 en 11250 ieder f200. No. 2505, 3652, 3881,
7699, 10505, 11448, 13358 en 17055 ieder f100.
PREDIKBEURTEN.
NED. HERV. GEM. OUD-KARSPEL.
Zondag 28 Jan. voormiddags 9.30 uur Ds.
Stramrood.
NED. HERV. GEM. NOORDSCHARWOUDE.
Zondag 28 Jan. voormiddags 9.30 uur, ds.
GER. GEMEENTE.
Zondag 28 Jan. voorm. 9 uur, nam. 2 uur,
J. Boeijenga.
Woensdagavond 6.30 uur J. Boeijenga.
NED. HERV. GEM. ZUIDSCHARWOUDE.
Zondag 28 Jan. voorm. 9.30 ds. Calkoen.
NED. HERV. GEM. BROEK OP LANGEDIJK.
Zondag 28 Jan. vm. 9 nam. 2 uur ds. Gemser.
Woensdag 's avonds 6 uur, ds. Gemser.
GEREP. GEMEENTE A.
Zondag 28 Jan. voorm. 9.30 uur, nam. 2.30 u.
ds. Gideonse.
GEREF. KERK B.
Zondag 28 Jan. voorm. 9 uur, ds. Bakker
nam. 2 u. preeklezen.
Woensdag 's avonds 6.30 uur, Bs. Bakker
Noorderkerk.
DOOPSGEZINDE GEMEENTE.
Zondag 28 Jan. voorm. 9.30, ds. Vrijer.
of
Koorts, koorts, ik ben niet thuis,
Ga maar naar een ander huis
Broek op Langeriijk.
Aardappelen p. mand f 0.— afO.—Bloemk.
f af (lichte) f0.a f0 Reuzen f
f Roodekool f3.— a f7.— Witte f
af Geele f3.a f6.Wortelen f a
f Uien f3.25 p. mud. Nep f0.a f0.
Bieten f 8. a f 12 per duizend. Rapen f 2.50 f 3.—
ALKMAAR, 26 Jan. Aangevoerd: 1
stapel Kaas, wegende 196 Kg. Kleine f 29.—
Commissie fMiddelbare f
11 HL Granen, als: Tarwe f6.a
Rogge f af Gerst f
a Chev. f 4.60 f 5.—; 10 Haver f 2.90 f 3.90
af.af Boonen, Paardeb. f a
f 6.Bruineb. f .-af Citroenb.
f a fDuivenb. f af.
Witteb. f af Kanariezaad f
a f 8.Rood Mosterdz. f a f
Geel mosterdz. f a f Kool
zaad f a f Lijnzaad f a
Karweizaad f a f
Blauw Maanz. f a fErwten
Groene, f af -groote f
Grauwe f a f Vale f 7.50
Witte f a f
ALKMAAR 27 Jan. 4894. Aangevoerd12
Paarden f50.— a f150.— 4 Koeien f150.— a
f160.— 17 Nuchtere kalveren f7.a f 14.
67 Schapen f10.a f18.—Lammeren f
a f 59 Magere varkens f15.— a f18.—146
Biggen f10.a f 13.5 Bokken en Geiten f 1.50
a f6.kleine id. fO.afO.Aardappelen
0.85 cents per zak ;p. mand f Wortelen 0.75 p.zak
f .- Kippen f 0.50 af 1.50 Konijnen f 0.50 a f 1.40;
Kipeieren f5.a f5.50 per 100stuks; Eendeieren
fO.per 100 stuks; Boter per kop f0.65 a f0.75
SCHAGEN, 25 Jan. 6 Paarden f 45 a
125.—, 8 Geldekoeie f 80—, a f 210, 3 Kalf-
koeien f a Vaarzen f af
12 Nuchtere Kalveren f4 a 19, 479 Schapen
f 10. a f20,— Lammeren f a f15
magere Varkens f 14 a f 16,— Biggen f8.a
f 11,Boter per kop f 0,60 a f 0,65 Kipeieren
f4,25, a f 4.75 per 100.
PURMEREND, 23 Jan. Aangevoerd 89
stapels kaas. Kleine f31.Commissie f
Middelbare f28.—. Kipeieren per 100 stuks
4.a f5.—.
Advertentiën.
Heden overleed in de Prins Hendrik-
Stichting te Egmond aan Zee, mijn vroe
gere zoo trouwe knecht
JACOBS OUT.
in den ouderdom van 73 jaren.
S. STAM Sz.
Noordscharwoude, 20 Jan. '94.
Heden overleed onze geliefde Vader,
A. ISA It TEA P/..
in den ouderdom van 84 jaren en 9
maanden.
De overledene was de laatste oudstrijder
van Langedijk en gerechtigd tot het dragen
van het Metalen Kruis en de Citadel-
Medaille.
Namens Kinderen Behuwd- en Kleinkind,
P. BARTEN Az.
Waarddijk,
gem. N.-Scharwoude 25 Jan. '94.
BS CITE A OE WO A E
in de zaal van den Heer A. KIST,
te Zuidscharwoude
op Woensdag 31 Januari 1894,
des avonds ten 8 ure precies,
door het
Op te voeren stukken
Drama-Vaudeville in 8 Tafereelen en één voor
spel in één bedrijf, naar het Fransch van
ANICET BOURGEOIS, door C. P. BIGOT.
Karakter-Blijspel in één bedrijf.
Entree 49 cents.
NA AFLOOP BAL.
Plaatsen te bespreken a 10 cents extra aan
't lokaal, benevens bij den heer SLESKER.
