Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
N°. 5.
Zondag 4 Februari 1894.
8e Jaargang.
Plaatselijk Nieuws.
FEUILLETON.
Diamant en Simili.
NI E UWE
LAIGERIJKER COURANT.
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
ABOSSEMI NTS PR IJS
voor Noordscharwoude, Oudkarspel, Züidscharwoude en Br. op Langedijk
per drie maanden 50 ct-, franco p. post 60 ct.
UITGEVER:
J. U. KEIZER.
BUREEL:
.V oordsclia r wo n <1 e
PRIJS DER ADVERTESTIËN:
Van 1—5 regels 30 ct., elke regel meer G ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
DIËiiTRilOËLmCi OP HOLLAWII^CHEV IPOORWEG. (Greenwich tijd.)
Vertrekuren van af station TSToord-Scharwoutle. (Winterdienst.)
HICI1TI\G HELD E R.
GREENWICH TIJD.
6.36*
7.461)
11.232)
3.063)
6.37")
9.53... stopt ge
GREENWICH TIJD.
6.18
7.30*
9.37
12.04-j-
1.38
3.55
8.16
AMSTERDAMSCHE TIJD.
6.56*
8.061)
11.432)
3.263)
6.574)
regeld te
10.13... Zjjdewind
AMSTERDAMSCHE TIJD.
6.38
7.50*
9.57
12.24f
1.58
4.!5
8.36
Deze trein rijdt alléén des Donderdags tot Den Helder. De metstopt des Donderd.met 2) Maand,
en Donderd.met3) des Maand., Vrijd. en Zaterd.met4) geteekenden trein des Maand, te Zijdewind.
RICHTING AMSTERDAM.
Deze trein rijdt alleen naar Amsterdam en stopt niet te Heiloo en Castricum.
f Deze trein rijdt alleen des Donderdags tot Uitgeest.
In de Nuts vergadering van het Depar
tement Oudkarspel, trad Donderdagavond
1 Febr. als spreker op Ds. H. van der Meulen
te Haastrecht. Op eene, de aandacht van het
talrijk opgekomen publiek bezig houdende
wijze sprak hij over „Loterijen". Gewezen
werd op het reeds in vroege tijden bestaan
der speel- of dobbelzuoht onder de menschen,
blijkens de Romeinen, die huis en goed, vrouw
en kinderen, en ten laatste hun eigen vrij
heid op 't spel zetten.
Wij hoorden hoe de later beter geregelde
en in 't groot georganiseerde loterijen ont
stonden, waardoor steden, gilden of andere
vereenigingen in haren financieel en nood
trachtten te voorzien; dat die loterijen soms
een geheele maand, zonder ophouden bij de
trekking duurden, en omdat de meeste hou
ders van een aandeel er hij tegenwoordig
wilden wezen, nog een groote bate voor - de
stad, waar ze gehouden werden, afwierpen,
terwijl ook de kerk er in gemoeid werd, want
vóór de trekking aanving, werd soms een
plechtige mis gevierd. De Hervorming heeft
ook daarin verandering gebracht.
In het tweede deel van zijn rede sprak de
heer van der Meulen over het afkeurings-
waardige, het onzedelijke der loterijen en wees
er zeer ernstig op hoe de mensch zijn geluk
niet moet verwachten van het toeval, maar
eigen gaven, krachten en talenten gebruiken
moet om te komen waar hij wezen wil, dat
hij, als Columbus, 't oog naar 't westen ge
richt, de hand aan 't roer geslagen in 't ge
loof dat ginds een wereld ligt de han
den aan 't werk moet slaan, om door eigen
ijver, vlijt en spaarzaamheid zijn toestand te
verbeteren,
Om de talloos vele loterijen, en hier
passeerden eenige personen die den menschen
het geld uit den zak wisten te kloppen, de
revue mocht deze eeuw wèl de eeuw der
loterijen heeten, meende de spreker.
De ware weldadigheid raakte vaak zoek te
midden van de vele uitgestalde, uitlokkende
prijzen, waarop men, ofschoon weldoende,
tevens den begeerigen blik sloeg. „Lachende
weldoen," was geheel iets anders, dan pret
en vroolijkheid maken bij een op het touw
gezette loterij om in anderer nood te voorzien
of de gevolgen eener ramp te lenigen.
Door den loco-voorzitter werd namens de
aanwezigen, een woord van welverdienden
dank aan den spreker gebracht voor den leer-
zamen genoegelijken avond.
Uit Zuidscliarwoude wordt ons gemeld:
Woensdagavond mochten wij het genoegen
smaken de reeds aangekondigde Tooneelvoor-
stelling van het Ned. Tooneelgezelschap, direc
teur de heer W. Hart, ten huize van den hr.
A. Kist, alhier, bij te wonen. De geannon
ceerde stukken „De Voddenraper van Parijs"
als voorstuk, met het nastuk „Het Landhuis
aan den Heerenweg" werden zeer verdienste
lijk vertolkt.
Een talrijk opgekomen publiek gaf telkens
blijken van zijn ingenomenheid met het spel
door een daverend applaus. Getroffen door
zulk eene waardeering, gaf de heer Hart tij
dons de pauze het publiek te kennen dat hij
binnen enkele weken weder alhier zal optre
den met het drama „De Twee Weezen".
Mogen ook dan èn ondernemer, de heer Kist
en het Ned. Tooneelgezelschap wederom de
zelfde belangstelling ondervinden. Waarlijk,
wij roepen den hr. Hart en zijn gezelschapeen
welgemeend tot weêrziens toe. Een recht ge
zellig bal besloot den avond.
- Een droevig ongeluk heeft Donderdag
avond plaats gehad. G. V. van Broek op
Langedijk, die voor zijn patroon, den heer
W. voor zaken naar Koedijk was geweest, is
op zijn terugreis aan den Kanaaldijk, tusschen
Alkmaar en Koedijk verdronken.
Zekere J. K. die mede te Koedijk was,
een goede bekende van den ongelukkige, aan
vaardde mede de terugreis en ook van hem
vernam men na dien jammerlijken avond niets.
Heden echter berichtte men ons dat hij te
Amsterdam vertoefd.
G. V. laat eene vrouw met 4 kinderen na.
Binnenland.
Wat beteekent bankroet
In vroeger eeuwen zag men op de marktplei
nen de banken, waarachter de geldwisselaars
(bankiers) stonden. Dit was bij het verwarde
muntstelsel van die dagen een behoefte.
Die bankiers namen tegen rentebetaling reeds
gelden in bewaring en gaven voorschotten aan
vertrouwde personen. Het waren dus in 't klein
reeds deposito-banken.
Wanneer de bankier niet aan zijn verplich
ting voldeed, werd hij door het publiek aange
vallen, dat met stokken de bank, met alles wat
zich daarop bevond, stuk sloeg en den bank
houder op de vlucht dreef.
Zulk een geval noemde men banco rotto.
Banco (Italiaansch) beteekent bank, rotto (men
denke aan rotting) stok.
Yan banco rotto maakte men bankroetd. w.
z. bankbreuk.
Koloniaal Werfdepot.
Bij het koloniaal werfdepot werden in het
jaar 1893 aangenomen 1421 personen als1038
Nederlanders, 150 Belgen, 172 Duitschers, 22
Luxemburgers, 25 Zwitsers, 10 Oostenrijkers,
3 Denen en 1 Rus, en werden van het leger
hier te lande overgenomen 475 onderofficieren
en minderen, n.l., 349 van de infanterie, 49
van de cavalerie, 52 van de artillerie, 13 van
de genie, 11 van de koloniale reserve en 1
van de marechaussee, zoodat het totaal der wer
ving 1896 man bedroeg, aan wie aan handgel
den werd uitbetaald f 486.415.
Het contingent voor 1894, door het koloniaal
werfdepot te leveren, is bepaald op 1700 man
voor Oost-Indië, nl. 1352 van de infanterie, 223
van de artillerie, 69 van de cavalerie, 26 van
de genie en 30 schrijvers; en voor West-Indië
op 100 man, nl. 80 voor Suriname en 20 voor
Curacao.
In zake Neerbosch is het onderzoek van den
rechter-commissaris bij de rechtbank te Arnhem
geëindigd. De uitkomst moet zijn: lo. dat van
de beweerde onzedelijkheid geen enkel feit be
wezen of zelfs waarschijnlijk gebleken is! 2o.
dat er geen termen zijn tot veavolging van den
heer van 't Lindenhout wegens tuchtiging of
mishandeling.
Wel zijn vier ondergeschikte beambten gedag
vaard wegens tuchtiging op eigen gezag, onder
welke een opzichter en een onderwijzer, die de
kinderen van van Deth tuchtigden.
De zaak komt voor op 10 Februari.
Bclooiiing.
Aan de officieren en minderen, welke diens
ten verricht hebben bij het innen der tienden
te Dongen, prov. N.-Brabant, zal, op last van
H.M de Koningin-Regentes, eene geldelijke be
looning worden uitgereikt tot een totaal bedrag
van f 485.10.
Onvoorzichtigheid.
Door onvoorzichtigheid was deze week bij een
bewoner van de Langestraat te Amsterdam
een naald in het eten gekomen. Een vijfjarige
jongen kreeg het scherpe voorwerp in de keel.
Eene operatie in het Gasthuis is noodig geweest
om de naald te verwijderen.
Verijdeld.
Iemand, woonachtig Czaar Peterstraat, was
door de buren gewaarschuwd, dat zijn vrouw
van plan was, met den inboedel er van door te
gaan. Het handig gesmeede plan werd evenwel
verijdeld, daar de man zich onder de bedstede
had opgesteld.
Het oogenblik van het uitdragen was geko
men. De kruiers waren bezig den inboedel naar
Het was de eerste opvoering van »Poeh-Poeh«
in het Burgh-Theater. Mademoiselle Rosa d' Amant
was juist naar het voetlicht getrippeld en boog een
lieftallig bedankje voor het onstuimig applaus, waar
mede haar optreden werd begroet. Terwijl zij even
wachtte met haar rol te beginnen, totdat het rumoer
eenigszins bedaarde, werden in alle hoeken van den
schouwburg door allerlei soorten van toeschouwers,
haastige opmerkingen over de schitterende verschij
ning dezer jonge actrice gewisseld.
In het parterre.
Sakkerloot, wat 'n aardige meid en wat een schat
van juweelen zeide een oude heer, kersversch van
buiten, tot het jonge mensch uit de stad, die hem
had mede getroond om de nieuwe operette te gaan
zien. »Hoe heet zij
»Haar naam was Jetje Damman, voordat zij op
de planken kwam sedert dien tijd kent het publiek
haar als Rosa d'Amant. Onder vakgenooten heet zij
Rosa Diamant om de buitengewone verzameling
diamanten die zij bezit.®
«God zegen meWat een voordeelig vak moet
dat zijn. Ik heb nooit zulke prachtige juweelen ge
zien. 't Is in een woord keurig. Werkelijk, als het
niet was dat ze haar hals en armen zoo erg
bloot draagt, zou men haar voor een gravin hou
den.
Op het balcon.
»0 wat keurige diamanten O, hoe snoeperig
Zouden ze heusch echt zijn, mama?« vraagt een
jonge dame op de eerste rij.
«Echt, Hortense? Natuurlijk niet hoe kom
je er bij Alles op het tooneel is valsch
«Pardon, mevrouw,mengt zich een heer, zelf
schitterend met juweelen overhemd- en dasspeldjes,
benevens een drie of viertal ringen, zich plotseling
tot haar overbuigend, in het gesprek«Pardon,
mevrouwElke steen die MUe d'Amant draagt is
echt en van het zuiverste water. Ik ben juwelier
Fonkel uit de Kroonstraat misschien is mijn
winkel u bekend en ik heb de eer haar lever
ancier te zijn. Haar oorbellen kosten twee duizend
guldenhaar halssnoer vijftien duizend, haar lin
ker armband zeven duizend, de twee rechter tien
duizend acht honderd samen, de ring aan haar
linkerringvinger, drie duizend, de drie aan den
middenvinger twee en vier zes, en vijf samen
elf duizend de ring aan haar rechterwijsvinger,
vier duizend vijf honderd gulden haar broche
«Lieve hemel
«Maar ik heb ook prachtige goedkoope ringetjes
van af vijftig en zestig gulden, en als u bij toeval
de Kroonstraat eens doorkomt, enz. enz.
In een der loges.
't Is ronduit gezegd belachelijk, zoo'n beweging
als ze over dat mensch maken, zegt Ida Mondigne
de eerste actrice aan het Theatre des Variétés
tot haren bejaarden aanbidder. «Zij kan niet dansen
en zij kan niet zingen.®
«En gij zijt in beide volmaakt,antwoordt de
oude vlinder. »'t Is dus aan haar om jaloersch te
zijn.«
«Bah denk asjeblieft niet, dat ik jaloersch ben.
Ons publiek aan de Variétés verwacht dramatische
kunsthier zijn ze met een tentoonstelling van
diamanten tevreden, 't Is gelukkig voor hen, dat
ze niet meer eischen. Jaloersch, op Jetje Damman?
o heer, neen We zijn wat goede vriendinnen. Ik
bewonder Jetje zelfs. Ze is voor haar doen bizonder
knap en uitgerekend, 't Was een goed idee van
haar, om haar geld aan diamanten te besteden, in
plaats er royaal van te leven.«
«Een schitterend idéé, mag je wel zeggen.
«Oude gek mompelt Ida binnensmonds daarna
vervolgt zij luide«Ze had geen beter middel kun
nen bedenken om zich te adverteeren. De menschen
hebben den mond vol van haar juweelen en dat is
voor sommigen grooter aanbeveling, dan talent of
lichamelijke schoonheid. Er stond verleden zelfs een
lang artikel over haar in een vau de grootste kran
ten en den volgenden avond verdubbelde de direc
teur haar salaris. Zooals ik zeg, het publiek komt
om haar diamanten te zien, niet haar zelf. Ze zou
een uitstekende vrouw voor een winkelier geweest
zijn. Haar koopmansaard straalt in alles door wat
zij doet. Zij heeft al haar diamanten van één man
een juwelier in de Kroonstraat, die haar natuur
lijk overal adverteert, 't Verwoudert me, dat ze hem
niet trouwt.®
«Men zegt, dat zij de jonge Wegland zal trou
wen. Ahadaar staat hij juist in de stalles, en
te oordeelen naar zijn stralend gelaat zou ik zeggen,
dat het gerucht niet ongegrond schijnt.®
«Bahnog een jongen. Een poosje geleden wierp
hij mij lederen avond nog een bouquet toe, totdat
ik hem verzocht heb, zich uiet ten mijnen koste
zoo bespottelijk aan te stellen. Als hij mal genoeg
is om haar te nemen, is het alleen om haar dia
manten natuurlij k.«
«Natuurlijk.
Op het schellinkje.
«Potdorie KeesAls we dat op den kop konden
tikken, zou 't de moeite nog eens waard zijn. Beter
dan paneeltjes zagen of brandkasten wegsjouwen.
Zou ze die glimmertjes 's nachts hier in de kemedie
laten
«Nee Janus -ik heb er ook al over geprakke-
zeerd, maar 't gaat niet. Ze heit ze altijd bij der.®
«Hoe brengt zij ze heen en weer?«
«In zoo'n groote leeren tasch 'n handverliesje,
zooals al die tooneeldames gebruiken. Maar ze het
'n vrijer, die alles voor der draagt die jonge
meneer daar beneden iu de eerste rij stoelen ach
ter de muziek, 't Rijtuig voor de deur en hij er bij
met een gezicht, alsof ie iedereen aan wil vliegen,
die naar der dürft zien. Der is geen kijk op,
hoor 1®,
In dr stalles.
«Charmant! Charmant!® zegt een bejaarde bon-
