Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken.
N°. 17.
Zondag 29 April 1894.
3e Jaargang.
IA BEI SLAB.
FEUILLETON.
Het Erdmanns
M E UWE
L41GG1UKRR (fllBAVT.
Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag.
ABONNEMI NTS PR IJS
voor Noordscharwoudk, Oudkarspel, Zuidscharwoude en Br. op Langedijk:
per drie maanden SO ct.5 franco p. post 0O ct.
UITGEVER:
J. II. KEIZER.
BUREEL:
üoordschairwoude.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 15 regels 30 ct., elke regel meer 5 ct.
Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend.
Brieven rechtstreeks aan den Uitgever.
WIE^STR EG
Vc
RICII
GREENWICH TIJD. 6.36* 7.461)
Ol1
srtrekuren v
TING HELD
11.232) 3.063)
DEI
,an al
ER.
6.374)
i 1IOLLA11
station Noc
9.53stopt ge
I)§CHE!V SPOOHWEG. (Greenwich lij<1
>rd-Scharwoude. Winter dienst.)
RICHTING AI
GREENWICH TIJD. 6.18 7.30* 9.37
1.)
11 S T E 1
12.04f
HDAIH.
1.38 3.55
8.16
AMSTERDAMSCHE TIJD. 6.56* 8.061)
Deze trein rijdt alléén des Donderdags tot Den Hcld<
en Donderd.met3) des Maand., Vrijd. en Zaterd.metl]
11.432) 3.263)
3r. De met i) stopt
geteekenden trein
6.574)
les Donde
des Maan
regeld te
10.13... Zijdewind
ird.met 2) Maand,
d. te Zijdewind.
AMSTERDAMSCHE TIJD. 6.38 7.50* 9.57
Deze trein rijdt alleen naar Amsterdam en stopt niet te
f Deze trein rijdt alleen des Donderdags tot Uitgeest.
12.24f
Heiloo ei
1.58 4.15
Castricum.
8.36
De strijd is volstreden. Het conservatisme heeft
bij de stembus getriumfeerd. Een overwinning
echter, volgens een zoo afkeurenswaardig kies
stelsel verkregen, heeft weinig zedelijke waarde.
De tegenstanders der kieswet hadden, behalve
de afgezaagde grondwetsbezwaren eigenlij k slechts
één wapen, het was de leus: „kiezers, pas op je
zakken, want de sociale verbeteringen, die men
wenscht, konden wel eens een offer van de be
lastingplichtigen vorderen. En dit wapen, al
was 't niet van de edelste soort, bleek voldoende
te zijn.
Zelfs de onvermoeide pogingen van ware volks
mannen als Kerdijk, Goeman Borgesius en zoo
veel anderen stuitten op dat wapen af.
Toch zal hun arbeid niet vruchteloos blijven.
De goede zijde van deze beweging is deze, dat
onze kamerleden zich in hun ware gedaante
hebben vertoond. De toestand is zuiverder ge
worden. Het volk heeft zijn vrienden leeren
Wij verwachten, dat zij, die tot dezen uitslag
hebben medegewerkt, de volle verantwoordelijk
heid daarvoor zullen aanvaarden, en zich niet
achter uitvluchten verschuilen.
Die verantwoordelijkheid zal zeer zwaar zijn.
Het nieuwe Ministerie waarschijnlijk een
Min. Roëll De Beaufort v. d. Kaay
mag op het aantal kiezers een honderdduizend
tal beknibbelen, die heeren hebben den kiezers
verzekerd, dat ook zij vóór eene groote uitbrei
ding zijn; en de vooruitstrevenden houden hen
natuurlijk aan hun woord.
Maatschappelijke verbeteringen, zooals de pen
sioenwet voor arbeiders, die door het tegenwoor
dig Ministerie is voorbereid, eisclien wij ook
van hen. Nu zullen die heeren moeten toonen,
dat zij niet alleen afbreken maar ook opbou
wen kunnen.
Te Amsterdam zijn van de 23000 maar 10000
kiezers opgekomen. Op kleine plaatsen is beter
gestemd, maar de kiezers zijn ook naar de stem
bus gesleept. Waar bij de tegenwoordige kiezers
zooveel vadzigheid en onverschilligheid bestaat,
zou men daar nog durven beweren, dat nieuwe
kiezers het gehalte zullen verminderen?
Toen de heer Roëll Maandag 11. te Alkmaar
de eandidatuur Y. d. Kaay zou verdedigen, ver
voegden zich aan het lokaal ook de heeren
Treub en Goeman Borgesius. Maar die heeren
werden eenvoudig buiten de deur gezet op
gronddat de bijeenkomst alleen toegankelijk
was voor kiezers in het district Alkmaar. Lezers,
hetzij gij tot de voorstanders van Y. d. Kaay
of van Treub hebt behoord, aan u laten wij het
over, onpartijdig de houding te beoordeelen van
het Bestuur van eene Lib. Kiesvereeniging,
dat den tegen-candidaat niet in de gelegenheid
stelt, zich te verdedigen.
Riinienlancl.
Wegens het vroegtijdig invallen van de
warmte bij een betrekkelijk langdurige droogte
zijn te Langedijk duizenden koolplanten door
de onverdelgbare vlooien vernield. Geheele plan-
tenbanen moeten worden over gezaaid. Hebben
de Langedijkers een ongunstigen winter gehad,
dit kwaad is al weer niet in hun voordeel. Na
den regen van verleden week zijn de onwelkome
gasten verdwenen.
Vrijdagmorgen had te Dirkshorn een zeer
droevig ongeluk plaats. Zekere L. J., aan het
mestvaren voor K. S. waar hij in betrekking
was, had zijn vlet waarschijnlijk wat al te diep
geladen, tengevolge waarvan het vaartuig zonk
.en de ongelukkige mede naar de diepte ging
en jammerlijk verdronk.
De verslagene laat een vrouw met twee kin
deren na.
21 koeieu verbrand.
Woensdagmiddag is de groote boerderij, eigen
dom en bewoond door Jan Krol te Bergum, in
de vlammen opgegaan. De geheele veestapel,
bestaande uit 21 koeien, ging verloren. Naar
spelen van kinderen met lucifers bij een hooi
rook, die zich op het heem bevond.
Een eigenaardig nies.
Bij de herstelling van het Raadhuis te Bol-
sward is uit den voorgevel genomen het mes, dat,
volgens overlevering, aldaar op bevel van den
Magistraat te Bolsward was bevestigd als herin
nering aan het treurig feit, dat bij het Friesche
kinderspel, het zoogenaamde „varkensslachten",
een jongen met dit mes werd gedood.
Jammer dat geen jaartal op dit mes voorkomt
Vermoedelijk is het drama voorgevallen in het
einde der 16e of in het begin der 17e eeuw.
Het mes bestaat uit een vierkant hecht van uit
gesneden been, waarop voorkomen de zinnebeel
den van geloof, hoop en liefde en gerechtigheid,
gedekt door een staanden leeuw. Het lemmer,
dat zeer verroest is, is in hecht omvat door een
zilveren ring, waarop vermeld staat de naam van
Ippe Willems Soon. Hoogstwaarschijnlijk is dit
de naam van den jongen, die zijn speelmakker
doodde, De grootte en vorm van dit mes is ge
lijk aan een tafelmes uit den ouden tijd.
Bij buitengewone gelegenheden en over ijs
komen vele nieuwsgierigen, vooral de Priessche
jeugd, om het mes te zien. Het zal dan ook
weer in den voorgevel boven de waag worden
aangebracht.
Terwijl in gewone jaren de kerseboomen
niet vóór de helft van April bloeien, hebben in
de Betuwsche boomgaarden de vruchten zich nu
reeds gezet en zijn al uit den haam, d. w. z.
het laatste deel van de bloem is afgevallen. Het
grootste gevaar van bevriezen is thans geweken,
zoodat men hoop mag koesteren op een zeer
overvloedige opbrengst der boomgaarden.
De peren zijn den gevaarlijksten tijd ook door;
de appelboomen zullen voor het grootste deel
over enkele dagen pas in vollen bloei staan. Zij
beloven zeer veel.
Een treffend staaltje van bijgeloof wordt
gemeld, niet uit Drente of Gelderlands achter
hoek, maar uit Sliedrecht, een der welvarend-
wier zoontje ziekelijk was, had eenigen tijd ge
leden den raad ingewonnen eener waarzegster
te Maassluis, die niet aarzelde om te verklaren
dat het knaapje behekst was. Het eenige middel
om den boozen geest uit te bannen was eene
koolzwarte kip te nemen en die in een ijzeren
pot met urine van het ziekelijk knaapje te koken,
met een paar hoefijzers en eene hoeveelheid
spelden. Vrijdag jl. kwam de moeder tot het
besluit het aangegeven middel te beproeven. Zij
had bij een wisselwachter eene echt koolzwarte
kip gezien, die zij door haar kostganger liet
koopen. Een ijzeren pot met urine van het kind
en de voorgeschreven hoeveelheid hoefijzers en
spelden werd te vuur gezet, maar toen het er
op aankwam de levende kip daarin te doen,
ontzonk der vrouw de moed. De kostganger was
echter koelbloediger en volvoerde de beslissende
daad, waarna de pot gesloten werd. Een paar
malen deed de tot zoenoffer bestemde kip nog
eene wanhopige poging om het deksel te openen;
toen begaven haar de krachten en weldra was
zij niet meer. Van een uitvaart van den boozen
geest was evenwel niets te bespeuren in den
toestand van het knaapje kwam niet de minste
verandering. Van 7 uur 's avonds tot 's nachts
1 uur hield men den pot te vuurde zonder
ling gekruide kippensoep was gaar, maar wat er
verder mee gedaan moest worden, wist geen der
in het geheim ingewijden de waarzegster had
dat niet gezegd. Mistroostig ging men toen ter
ruste en sedert is nog niet de minste uitwerking
van het toovermiddel waargenomen. (D. Crt.)
Vervolging van den Sociaal-Dcinocratisclien
Bond.
De arrondissements-rechtbank te Groningen,
heden uitspraak doende in de bekende strafver
volging, veroordeelde A. Rot, S. W. Coltof en
C. Cornelissen elk tot 50 gulden boete of 10
dagen hechtenis wegens deelname aan een ver
boden vereeniging, als bestuurders door ver-
eenigde personen gepleegd.
De eisch van het O. M. was twee maanden
gevangenisstraf voor elk der beklaagden.
(Uit het Duitsch vertaald naar Anton Freiherr
von Perfall.)
6.)
Sixtus draaide zich onrustig heen en weder. De
graaf trok de schouders op. «Veroordeel, heer Erd-
niann. Maar ik denk, met de meening van een
hij stokte, als dorst hij 't volgend woord niet uit
spreken.
«Van een smid, wilt u zeggen," vulde Erdmann
lachend aan, «zal hij er niet goed doorkomen?
Niet waar? 't Is mogelijk, dat u gelijk heeft, heer
graaf.
»Vader!« fluisterde Sixtus. wien dit gesprek alles
behalve goed deed, daar hij goed genoeg gevoelde,
welke een belachelijke rol zijn wakkere vader in
deze omgeving speelde, en hij drukte in 't geheim
zijn hand. Zijn vader scheen hem te begrijpen en
brak terstond het gesprok af, dat zich voor hem
op zeer gevaarlijk terrein begaf.
De studenten trokken zich terug. Graaf Sergius
naderde Gilde en stelde zich met een sierlijke be
weging aan het schoone meisje voor.
«U vat de zaak gewis van een betere zijde op
dan uwe gestrenge Papa, mejuffrouw? Dames ple
gen dergelijke ridderlijkheden gaarne te vergeven.
Als het carnaval komt, zal hij reeds lang in staat
zijn, zijn schoone zuster in ons gezelschap te be
geleiden. Het zal dan, zooals Sixtus mij verhaalde,
uwe eerste intrede in de wereld zijn. Wij zullen u
toch zeker ook wel op ons corpsbal zien, is te ho
pen
Gilde verloor geheel hare bezinning tegenover
den jeugdigen volleerden cavalier. Het was de eerste
maal, dat hare schoonheid door een jonkman van
voornamen huize gehuldigd was.
Zij voelde zich diep gekrenkt door hare onbehol
penheid, zij overwon zich echter met zichtbaar ge
weld en zag den graaf Sergius met vasten blik in
't gelaat. Hij was een schoon, bloeiend jongeling, ge
heel anders in zijne bewegingen, in uitdrukking zijner
mannelijke stem dan de jonge burgerluidjes, die
haar vaderlijk huis af en toe bezochten.
«Ik weet niet, of vader zich daartoe zal laten be
wegen. Ik vrees, dat de verwonding van Sixtus
juist het hare zal bjjdragen om uwe wenschen niet
te voldoen. Zeg u, heer graaf, wat was toch eigen
lijk de aanleiding tot dit duel?® vroeg Gilde, haar
bezinning spoedig weder herkrijgend.
«Aanleiding?® antwoordde de graaf lachend. «Het
doet mij leed, u beter te moeten inlichten u ge
looft wellicht aan een of andere liefdehistorie? Per
soonlijke aanleiding was er in 't geheel niet, hem
werd eenvoudig een tegenpartij gegeven, daar hij
zonder zich met anderen te meten niet tot den
innerlijken bond van 't corps kon toegelaten worden.
«In alle opzichten zeer prozaisch,® antwoordde
Gilde. «En daarvoor deze angst, deze zorgen eener
moeder, eener geheele familieNu dan kan ik de
ontevredenheid mijns vaders zeer goed billijken.
«En toch gevalt u deze jeugdige overmoed en u
heeft uwen broeder zoo 't mogelijk is, van heden
af, nog meer lief dan te voren, juffrouw Gilde
«Wie zegt u dat, heer graaf?®
»U is een dame,« antwoordde de graaf lachend.
Het gesprek met Sixtus was ondertusschen geëin
digd. De oude Erdmann scheen niet overtuigd te
zijn door zijn' zoon. Zonder handdruk verwijderde
de vader zich van het bed.
«Wij gaan, Gildesprak hij kort tot deze, zon
der op den graaf eenigszins acht te slaan.
Gilde trad nu eerst tot Sixtus, die haar verheugd
de hand toestak.
«Gildelispelde hij haar toe, «breng vader in
zachter stemming. Hij is niet goed voor mij te
spreken. Hij wil nu eenmaal alles van zijn stand
punt uit beoordeelen.
«Och, dat is het juistzuchtte Gilde in volkomen
overeenstemming. «Daaronder lijd ook ik dagelijks
Hoe benijd ik je, Sixtus, om je vrijheid. Vergeet
daarom ook uwe Gilde niet. Wij zijn van nu af
verbondenen. Hoort gij
De vader drong tot vertrek, het was hem zicht
baar onpleizierig in zoo'n omgeving.
«En nog wat,® fluisterde zij hem toe. «Een har
telijke groet van Fevi. Die arme Valentijn
Zij drukte nog een kus op de lippen haars broe
ders en ijlde haren vader na, die zich, niettegen
staande alle mogelijke inspanning van de zijde des
graven, met geen gesprek meer inliet en droog
groetend de kamer verliet.
In de deur kon Gilde niet nalaten, nog eenmaal
om te zien. De betooverende oogen van graaf Ser
gius waren met zulk een gevoelvolle uitdrukking
op haar gericht, dat zij trots alle bezinning en kost
schoolervaring toch moest blozen.
Sixtus gevoelde zeer goed, welken indruk zijn
vader op de aanwezige corpsbroeders moest hebben
gemaakt. Er was een benaming in hunnen kring
gebruikelijk voor een man uit het volk, wiens rok
niet naar de nieuwste mode gesneden was «kaffer,
en zijn vader, de onwellevende, onbeschaafde man
met zijn lompe bewegingen, hem door zijn
handwerk eigen, zijn harde vereelte handen, was in
de eerste plaats een «aartskaffer®, zoo als de bena
ming in den overtreffenden trap luidde.
Tranen van woede, van bittere krenking welden
hem in de oogen. Hij haatte al zijn vrienden op dit
oogenblik, niet het minst den graaf Perin, met zijn
weldoordachte redeneeringen. Wat zou die zich
vroolijk maken over den goeden, redelijken vader,
dien hij in zijn binnenste toch waarlijk hoogschatte.
Hij voelde en zag den gapenden afgrond, die hem
scheidde van al zijne vrienden.
«Kafferhij las dit woord, dat hij zelf in onzinni-
gen, overmoedigen hoogmoed vaak gebezigd had, op
aller lippen en onwillekeurig steeg in hem een vij
andig gevoel tegen al zijn vermeende vrienden op,
die werkelijk tot een geheel anderen stand be
hoorden.
«Sixtus,® onderbrak graaf Sergius dezen duisteren
