Nieuwe Langedijker Courant', van Zondag 27 Mei 1894.
Be veridtsisg op Jual.
De onderwijzer en de straatjeugd.
De geneenteraad van Zutfen heeft aangeno
men de verordening, „regelende het openbaar
lager onderwijs in de gemeente Zutfen." Daarin
komt o. a. de volgende bepaling voor „Zij (de
hoofden der scholen) zijn bevoegd van hande
lingen, door de leerlingen buiten de school ge-
gepleegd, kennis te nemen en die te behandelen
als waren deze in de school gepleegd."
Naar wij meenen bestaat een dergelijke be
paling ook te Leeuwarden.
Beleediging per briefkaart.
In verband met de laatste Kamerverkiezing
te Schiedam werd door de arrondissements-recht-
bank te Rotterdam een zaak wegens eenvoudige
beleediging behandeld.
De winkelier P. v. Y., te schiedam, had quaes-
tie met den geneesheer L. V. over de huur van
een pakhuis, dat hij van dien heer in huur had
gehad en schreef hem de volgende briefkaart.
Schiedam, 7 April.
Pieter, schrijf mij voor Dinsdag of de candi-
daat, dien je voorstelt, ook zulke lange vingers
als jij heeft, zie je, dan stem ik hem niet."
Bjj verstek werd dientengevolge tegen den
winkelier f25 boete of 5 dagen hechtenis ge
vorderd.
De ontrouwe burgervader.
De gewezen burgemeester van Engelen A. H.
P. d. B., die wegens verduistering van gelden,
door de rechtbank te 's-Hertogenbosch tot 18
maanden gevangenisstraf werd veroordeeld en
reeds ongeveer 4 maanden in voorloopige hech
tenis doorbrengt, is Woensdag jl. in hooger be
roep door het gerechtshof aldaar tot dezelfde
straf verwezen, met bepaling echter, dat de on
dergane voorloopige hechtenis geheel in minde
ring der straf zal worden gebracht.
Uit de iOe eeuw.
De Betuwe is een zijner oude gebouwen min
der rijk. Zaterdag brandde te Echteld af de ge-
heele behuizing van de wed. Ii. Augustinus.
Yroeger was dit eene sterkte, bekend als het
huis te Wijhe, Nijenstijn, de Ridderhof of het
Spijker. Het gebouw dagteekent met het kasteel
te Echteld, het Hof d'Ooi, de Bisschop e. a. uit
de 9e of 10e eeuw. De fondamenten liggen 9
voet onder de grond en zijn 2 a 3 M. breed.
De muren zijn 1 M. dik terwijl de bouwsteenen
(moppen) 1 voet lang zijn. De gaten door het
uitgraven der klei voor het bakken der steenen
ontstaan, zijn nog aanwezig.
Een der nieuwe ministers over 't Kiesrecht.
De nieuwbenoemde ministers van financiën
Sprenger van Eyk heeft zich indertijd ook uit
gelaten over kiesrechtregeling.
Zoo schreef de minister in zijn weekblad (Ne
derland,) dato 10 Sept. 1892, o.a. het volgende.
Een Tweede Kamer, geboren uit het kies
recht van 1887, moge vooralsnog minder impo
pulair zijn dan de Kamers in de laatste jaren
voor de Grondwetsherziening het noodige ze
delijke gezag is niet weggelegd voor eenige Ka
mer, die zich niet daarin onderscheidt van alle
vorige en van de bestaande, dat het kiesrecht
gevestigd zij op geheel anderen grondslag, dat
aan alle verband tusschen het betalen van be
lasting en het kiesrecht een einde zij gemaakt
en dat een groot kenmerkend verschil worde in
't leven geroepen tusschen den ouden toestand
en den nieuwen.
Geen volksvertegenwoordiging, bekleed met
zedelijke gezag een eerste vereischte voor de
goede werking der constitutioneele instellingen
is denkbaar, indien van het kiesrecht velen
zijn uitgesloten, die in geschiktheid om te kie
zen voor een groot aantal kiezers niet onder
doen.
Gesteld al, dat vrees voor de gevolgen van
toekenning van kiesrecht aan sommigen, die er
voor in aanmerking komen, niet geheel ijdel
was nooit zoii daarin een reden mogen liggen,
om jegens vele anderen een onbillijkheid te be
gaan.
Een Regeering en een Vertegenwoordiging,
die uit vrees voor het volk onbillijkheid zouden
plegen door achterstelling van wie dat niet ver
dient, oordeelen zich zelf. Zedelijk gezag kun
nen zij niet hebben.
Daarom liever de grootste uitbreiding van het
kiesrecht dan eenige onbillijkheid!
Ministerieele Anecdote.
De schrijver der „Brieven uit de Hofstad"
in de „Middelburgsche Courant" beweert, dat
omtrent de samenstelling van het nieuwe minis
terie de volgende anecdote de ronde doet
„Het is bekend, dat al wat Van der Wijck
heet in de laatste jaren flink carrière maakt,
en dat drie broeders van dien naam de hoog
ste betrekkingen bekleeden. Toen nu het lijstje
voor het nieuwe Kabinet aan de Koningin-re
gentes werd aangeboden, zou H. M. hare be
vreemding hebben te kennen gegeven, dat onder
acht te benoemen personen niet één Van der
Wijck was. De kabinets-formateur moest zijn
ve.izuim erkennen de voor marine voorgedragen
titularis werd geschrapt en door den secretaris
generaal Van der Wijck vervangen."
Si non vero
Volgens sommige bladen zou de tegenwoor
dige minister van Oorlog van plan zijn, de Ka
mer voor te stellen, onze geweren door een
nieuw systeem te vervangen.
„Het Centrum" vraagt spottend, of het offer
vaardige Nederlandsche Volk de millioenen, die
daarvoor noodig zijn, niet door vrijwillige bij
dragen zou wilien bijeenbrengen.
Brievengaarders.
Het bestuur van den te Leeuwarden opge-
richten „Bond van brievengaarders" heeft eene
circulaire gericht tot alle collega's in Nederland
met het verzoek om als lid toe te tredén. De
contributie is bepaald op fl.50 per jaar.
In herinnering worde gebracht, dat de bond
ten doel heeft lotsverbetering en verheffing van
het ambt van brievengaarder.
Goed beloond?
De rijkste landbouwer in de gemeente Beilen,
betaalde aan de vrouw van een arbeider 20 cen
ten per week. Daarvoor moet deze vrouw 2
maal daags de helft van pl. m. 35 koeien mel
ken. Stel dat zij, om de grootste helft niet te
nemen, 15 koeien melkt, dan moet zij 210 koeien
melken, voor 20 cents, dat is nog meer dan 10
voor één cent.
De vergaderingen, die in ons district zijn
gehouden, om tot eenheid te komen bij 't stel
len van een candidaat, hebben nog tot geen een
stemmigheid geleid. Besproken werden o. a.
Mi-, _'AI3. de Lange. Wij kennen
den heer De Lange als een handig advokaat,
een geacht burger van Alkmaar en een zeer
goed improvisator. Maar geven deze eigenschap
pen voldoende waarborgen voor zijne geschikt
heid als kamerlid Zouden we niet de voorkeur
geven aan een man van parlementaire ervaring
In verkiezingszaken was de heer D. L. gewoon
lijk een der pleitbezorgers van een miniatuur-
politiek, waarvan Alkmaar steeds het middelpunt
was. Voor 't plattelandsgedeelte van ons district
bestaat er dus weinig reden, deze candidatuur
te steunen.
13e heer Groneman. Een landbouw-
specialiteit heeft als vertegenwoordiger van een
landbouwend district veel vóór, maar ofschoon
de heer G. in zijn omgeving geacht wordt als
een man met een gezond verstand en een helder
oordeel, aan een kamerlid stellen wij hooger
eischen. Men kan landbouwspecialiteit zijn, zijn
beste krachten aan de belangen van den land
bouw besteden, maar daarin gesteund worden,
zoo al niet door een academische, dan toch door
een wetenschappelijke opleiding. Bovendien, voor
deze kamerzitting, waarin geheel andere zaken
te behandelen zijn, geven wij de voorkeur aan
een rechtsgeleerde, en wel aan een man van
ervaring.
Mi*. II- -T- Sniiclt, oud-minister van
Justitie. Al is het ministerie Tak-Pierson afge-
het eilandje, draaiden zich als planten naar de zon,
en ofschoon graaf Sergius, zijn fijne danseres, de
professorsdochter, van geluk stralend weder terug
voerde tot den rector magnificus, en de officier,
haar cavalier, het bijzonder druk tegen haar had,
toch ontging haar niets. Zij vond daarin rijke scha
deloosstelling voor de nijdige blikken, die haar wer
den toegeworpen door haar geslachtsgenooten, en
voor de scherpe opmerkingen, die zij hier en daar
moest hooren. Hier was zij thuis, dat gevoelde zij
niet in het Erdmannshuis. Heel in de verte was
dat in duistere nevels verdwenen.
De tijd om te soupeeren naderde. Uit de neven
zaal klonk reeds glazengerinkel, de voorbode van
tafelvreugde. Sergius moest haar] tot hare moeder
terugvoerenhij had er alles voorgegeven om met
haar te soupeeren maar de moeder, die was
de steen des aanstoots; haar gansche voorkomen,
hare plompe manieren verraadden haren stand. Tot
nu toe had men geen acht op haar gegeven, men
wist zelfs niet, dat die komieke vrouw in haar oud
modisch kleed, de moeder was van het schoone,
door allen bewonderde meisje. En nu zou dat blij
ken Men zou vragen, wie zij was hij zou zich
schandvlekken in de oogen van al zijn standsge-
nooten, hier aanwezig. Ook zijn vader, de oude
graaf, was daar en nooit zou hij het hem vergeven!
En welke uitvlucht moest hij zoeken voor Gilde,
zonder haar te krenken Hij verkeerde in alles
behalve prettigen toestand. In elk geval was hij
verplicht als cavalier, de familie Erdmann een goede
plaats te bezorgen. Bij de moeder trof hij Sixtus
en Fevi aanhij benijdde hem om zijn ongebon
denheid.
Dat vervloekte standsvooroordeel, het kon iemand
toch zeer onaangenaam zijnDe eetzaal had zich
ondertusschen reeds gevuld, er was geen keus meer
onder de beschikbare plaatsen.
»U soupeert toch met ons, graaf Perin vroeg
Gilde, die dat voor vastgesteld achtte.
«Helaas, ik moet mij eerst tot mijn papa en
eenige verwanten begeven, die ik tot heden nog
veronachtzaamd heb, maar zoodra ik loskomen kan,
juffrouw Gilde, zal het mij een groote eer zijn.«
Gilde preste de lippen op elkaar, zij raadde de
oorzaak wel, toen zij slechts een blik sloeg op hare
moeder, die haar op eenmaal zelf ook belachelijk
voorkwam. Op 't oogenblik was deze haar een groote
overlast.
Eindelijk ontdekte graaf Perin nog eenige onbe
zette plaatsen maar, o, ongelukDe exellente,
met welke hij aan den ingang in den vooravond
gesproken had, zat aan dezelfde tafel met eenige
jonge dames en officieren. Hij moest de Erdmann's
en Fevi voorstellen, er bleef geen andere keus.
«Vrouw Erdmann met hare dochter juffrouw
Schwarz mijnheer Erdmann Excellente
gravin Feningen de freulle Feningen overste
baron Luchesi luitenant Von Stirum Met een
galante buiging nam hij beleefd afscheid. Gilde bad
hem met een oogopslag tot spoedig terugkeeren.
De exellente Feningen schikte verder op, dan strikt
noodig was, om genoegzaam plaats te maken. De
andere dames monsterden met veelzeggenden blik
treden, toch is 't van 't hoogste belang, de
vooruitstrevende partij te versterken. In plaats
van den minister Pierson hebben wjj diens tegen
stander Sprenger van Ejjk gekregen, terwijl de
heer Schneider minister van oorlog werd. "We
hebben dus behoefte aan een man, die mede
werkt, om de voltooiing der belastinghervorming
in het goede spoor te leiden.
Van den minister van Oorlog hebben we na
tuurlijk geen persoonlijke dienstplicht te wach
ten, maar laat ons dan toch mannen afvaardigen,
die dezen minister het genot betwisten, om eenige
millioenen voor nieuwe geweren uit te geven.
En dit verwachten wij van een vooruitstrevend
cahdidaat als Mi*. Smidt. Met yolle over
tuiging bevelen wij den kiesvereenigingen in
ons district dezen candidaat aan.
Buitenland.
Het Godsoordeel.
De Akra-Negers gelooven, volgens mededee-
liugen van den zendeling P. Steiner, aan het
Godsoordeel. Dat is, volgens hen, het onfeilbare
middel, niet alleen om de beleedigde onschuld
te zuiveren van de zwaarste verdenking, doch
ook om hen te ontdekken en te straffen, die zich
hebben schuldig gemaakt aan tjoverij.
Tegen de uitspraak der Godsoordeelen kan
men niet in hooger beroep komen en niemand
waagt het, aan hun onfeilbaarheid en hun juist
heid te twijfelen.
Op verschillende wijze, wordt het Godsoordeel
ingeroepen. De eene bestaat hierin, dat den ver
dachte de oogen wörden gewasschen door den
Fetisch-priester. Bij deze operatie weet de pries
ter den beschuldigde hij mag nu werkelijk
schuldig zijn of niet een dosis vergift, dat
hij onder zijne lange nagels verborgen heeft,
in de oogen te strijken, waardoor de ongelukkige
onmiddellijk blind wordt. Alleen door het toe
dienen van een tegengift is hij te redden.
Het Godsoordeel wordt ook op de volgende
wijze ingeroepen Uit een pot met kokende plan
tenboter moet een stuk ijzer te voorschijn worden
gehaald, zonder dat de aangeklaagden zich de
hand mogen branden. Wie zich brandt, is
schuldig.
Wanneer deze proef zal worden genomen, ver
zamelen allen zich rondom den Fetisch-priester,
die, wanneer het een moord of een diefstal be
treft, den dader reeds kent. De priester laat tus
schen drie steenen een vuur aanleggen en zet
daarop een pot met plantenboter. Rondom het
vuur strooit hij wit zand, hij doodt eenige witte
hoenders besprenkelt de omgeving met haar bloed
werpt zich dan op den grond en prevelt een
gebed. Hierop roept hij voor het aangezicht van
hemel en aarde den misdadiger op, zich aan te
melden. Geschiedt dit niet, dan wordt aan allen
het bevel gegeven, naar voren te treden en zich
aan het Godsoordeel te onderwerpen. Ieder moet
nu driemaal om het vuur loopen en bij alle
Fetischen zweren, dat hij met het gepleegde
misdrijf niets uitstaande heeft. Daarbij steekt hij
de hand in den pot om het ijzer uit de kokende
boter te voorschijn te halen.
Zoo nu en dan druppelt de priester een vloei
stof in de boter, zoodat deze sissend en vlam
mend omhoog gaat. Allen onderwerpen zich aan
de proef, zonder zich te brandenslechts de
schuldige maakt een uitzondering hij zal zich
branden, wanneer hij ten minste niet vooraf aar
zelend en stotterend zijn misdaad heeft bekend.
Dan wordt hij in een oogwenk gebonden en de
Fetisch-priester heeft gericht en de waarheid
aan den dag gebracht.
Het geheim, waardoor de anderen het ijzer
uit de kokende olie hebben kunnen halen, ligt-
alleen in de omstandigheid, dat de priester hen,
vóór zij zich aan de procedure onderwerpen, in
een pot laat grijpen, waarin zich het sap van
boombladeren bevindt, dat zich zoo aan de huid
der hand vastkleeft, dat de aandrang der hitte
tot op een minimum wordt beperkt.
Voor rookers.
Weeners, die dol zijn op hun pijp en zich
slechts een ideale wereld kunnen voorstellen,
de kleedij van vrouw Erdmann. De overste ver
brak het pijnlijke stilzwijgen, dat de voorstelling
volgde.
»U verschijnt zeker voor de eerste maal op het
bal, juffrouw Erdmann, en zoo ik goed gezien heb,
met onweersprekelijk succes
De jonge gravinnen trokken hun kleedjes nog
verder naar zich toe. »Ik durf u haast niet meer
te vragen, hoe het u hier bevalt, als men zich zoo
door allen gevierd ziet.«
«U heeft meer gezien, dan ik, heer Baron,ant
woordde Gilde lachend, «ik ben ook nog te oner
varen in deze wereld, om een succes te kunnen
beoordeelen, maar zeker weet ik, dat ik mij koste
lijk amuseer."
«Zeer wel mogelijk, juffrouw Erdmann,mengde
de excellente zich in 't gesprek, «ik voor mij heb
echter het Rheanenbal nog nooit zoo vervelend ge
vonden, als nu. Niet waar, Emma wendde zij zich
tot hare dochter.
«Ontzettend, mama,® lispelde deze ten antwoord.
«Het is ook een geheel ander gezelschap dan
vroeger,a ging de excellente voort, «zoo veel vreemde
gezichtenanders ontmoette men niets dan be
kenden."
«Ik zou denken, dat moest het onderhoud nog
meer leven bijzetten,antwoordde Gilde, die den
steek onder water zeer wel gevoelde, «al het nieuwe
trekt aan, brengt nieuw leven voort! Meent
dat ook niet, Heer Baron
Deze leegde zijn champagneglas in éenen teug,
om het sarkastische lachen te verbergen, dat hem
wanneer ieder aan zijn „brandertje" zuigt en
het roet aan de gordijnen hangt van den tabaks
rook, hebben zich vereenigd tot een bond, onder
het korte, doch voor rookers alles-zeggende de
vies Gut Rauch. Door de ij verige bemoeiingen
dezer vereeniging is gedurende de Pinksterdagen
een congres gehouden van pijpen rookers, het
vierde van dezen aard. De deelnemers, die uit
alle deelen van Oosterijk waren opgekomen, heb
ben veel gerookt en druk gesproken over het
doel, dat zij zich voor oogen stellen, wanneer
een tabakswolk de wereld voor hen doet ver
dwijnen een Bond van Duitsche rookvereeni-
gingen in Oostenrijk. De statuten van den nieu
wen Bond worden op deze vergadering in be
handeling genomen en goedgekeurd.
De pijpenrookers bezitten reeds een eigen or
gaan en tijdschrifi, dat tot titel draagt(De Pijp).
De redacteur van dit blad, die tevens gekozen
is tot voorzitter van den rookersbond, is de heer
Blenk. Aan het congres was verbonden eene
tentoonstelling van pijpen, die een zeer groot
aantal pijpen uit de meest verschillende landen
bevattedaarbij was een merkwaardige verza
meling uit den tijd van het tabaks-college van
Friedrich Wilhelm I.
Uit Parijs.
Het ongewone, het onmogelijke schijnt hier
nog alleen de aandacht te prikkelen, schrijft de
Parjjsche Corr. van 't U. D. Zoo stroomt thans
alles naar de voorstelling van een Fakir of In-
dischen toovenaar, toe. De man is voor een goed
deel ontkleed en men kan zich overtuigen of
zijn toeren slechts bedrog zijn ef niettrouwens
ik zag ze hem verrichten bij vrienden van mij,
in eene gewone kamer, vlak bij mij.
Hij neemt, onder meer, een adder, laat zich
door het dier bijten, snijdt het dan den hals af
en eet den kop voor onze oogen op. Daarna
neemt hij een dolk en haalt daarmede zijn eigen
oogen uit, laat het u bekijken en duwt het dan
weder op zijne plaats. Ilij heeft ook een degen,
waarmede hij zich den buik doorsteekt, zoodat
de punt er aan de andere zijde weer uitkomt.
Zijne aldus verkregen wonden geneest hij door er
de handen op te leggen.
Wij vroegen hem, of hij ook gelijk sommige
andere fakirs de macht bezit, op de vlakka hand
eenige zaadkorrels te leggen en ze, in het vol
gende oogenblik, langzaam te doen ontkiemen.
Hij antwoordde ontkennendzijn macht is alleen
geneeskracht van wonden.
Hij beweert, dat er zulk eene wilsinspanning
toe noodig is, om zich op één der verschillende
machten van den fakir toe te leggen, dat de
zinnen voor al het overige worden afgestompt
dat hij niet in staat zou zijn iets meer te lee-
ren, of iets anders uit te voeren. Zoo heeft men
andere fakirs, die op het water loopenzij zou
den weer zijne kunsten niet kunnen doen. Deze
voorstellingen zijn zoo vreeselijk om aan te zien.
dat [er telkens verscheidene vrouwen flauw val
len maar toch is het er dagelijks stampvol en
betwist men elkander de plaatsen. Men is in het
uitgeprikkelde Parijs er te veel op belust eenige
nieuwe sensatie te gevoelen.
De Duitsche kleermaker Dowe, de uitvin
der van het kogelvrije pantserkleed, bevindt zich
te Londen en geeft daar voorstellingen in het
Alhambra. Bij de eerste vertooning werd weer
uit geweren van verschillend kaliber geschoten
op een paard, dat door het pantserkleed werd
beschermd, zonder dat de kogels dat konden
doorboren. Het publiek weigerde echter het aan
bod van den Duitseher aan te nemen om zelf
het pantser voor te doen en op zich te laten
schieten. Duizenden nieuwsgierigen woonden de
proefnemingen bij.
Uit Berlijn wordt van den 25 Mei be
richt
Aan de militaire inrichting voor scheepvaart
op het Tempelhofer feld had heden-nacht ten
4% ure eene groote ontploffing plaats.
De gasmeters en een groot aantal gevulde
gas-cylinders ontploften onder een hevigen knal.
Het gebouw, waar zij bewaard werden, is ver
nield. Het instortend puin beschadigde de om-
I liggende bewoonde barakken. De gas-cylinders
bij de woorden den excellente om de lippen zweefde.
«Zeker, mijn juffrouw! Ik behoor in dit opzicht
ook niet tot de conservatieven, wat de bal verschij
ningen betreft."
«Dat is enkel een kwestie van smaakmeende
de excellente.
«Uw dochter bezocht zeker reeds vaak het Rhena-
nenbal en wil nieuwe indringers niet laten gelden,
bemerkte Gilde stekelig.
«Zeer vaak voer de excellente uitde jonge
gravin wierp Gilde een boozen blik toe, «zeer vaak!
dat is niet mogelijk, daar mijne dochter nog zoo
oud niet is, maar toch vaak genoeg, om zich over
de veranderingen, die in dit gezelschap hebben
plaats gehad, te verwonderen
Luitenant van Stirum, een jong, statig officier
met gebruind gelaat, trok zich ondertusschen de
oude vrouw Erdmann aan, wier verlatenheid hem
medelijden inboezemde. Hij begreep op het eerste
gezicht hare stelling en zij wierp hem een dank
baren blik toe, toen hij met haar een gesprek
begon. Zij antwoordde hem zoo hartelijk, zoo een
voudig, dat de jonge wakkere man er behagen in
schepte en het'gesprek daarom niet varen liet.
Sixtus en Fevi hoorden en zagen niets van dat
alles, zij waren geheel in elkaar opgegaan. De cham
pagne, die Sixtus liet aanrukken, hitste hun vurige
bloed nog meer aan.
Wordt vervolgd