Weekblad voor LANGEDIJK en Omstreken. N°. 36. Zondag 9 September 1894. 3e Jaargang. J. H. KEIZER. Plaatselijk Nieuws. N ieuwstij dingen. FEUILLETON. Het Erdmannshuis. NIEUWE lAKUMIIKKI num. Deze courant verschijnt eiken Zaterdagnamiddag. ABONNEMi NTSPRIJS voor Noordscharwoude, Ocdkarspel, Zuidscharwoude en Br. op Langedijk per drie maanden 50 ct., franco p. post GO ct. UITGEVER: BUREEL: Hoordscliarwoude. PRIJS DER ADVERTENTIÊN: Van 15 regels 30 ct., elke regel meer 5 ct. Groote letters of vignetten worden naar plaatsruimte berekend. Brieven rechtstreeks aan den Uitgever. I» 1 KVKiTIIKipB1.1*h OP DEI IIOLLAlDNdlEl SPOORWEG. (Greenwich lijd.) "Vertrekuren van af station IVoord-Seharwoude. (Zomerdienst.) RICHTING HELDER. GREENWICH TIJD. 6.36* 7.461) 11.232) J 3.063) J 6.374)| 9.55... stopt ge GREENWICH TIJD. 6.18 7.30* 9.37 12.04f 1.38 3.55 8.16 AMSTERDAMSCHE TIJD. 6.56* 8.06 11.432) J 3.263)| 6.574) regeld te 10.15... Zijdewind AMSTERDAMSCHE TIJD. 6.38 7.50* 9.57 12.24f 1.58 4.15 8.36 Deze trein rijdt alléén des Donderdags tot Den Helder. De met stopt des Donderd.met 2) Maand, en Donderd.met3) des Maand., Vrijd. en Zaterd.met4) geteekenden trein des Maand, te Zijdewind. RICHTING AMSTERDAM. Deze trein rijdt alleen naar Amsterdam en stopt niet te Heiloo en Castricum. f Deze trein rijdt alleen des Donderdags tot Uitgeest. Aan hendie hun wensch te kennen gevenmet 1° Octo ber deze Courant voor reke ning te ontvangenworden de tot dien datum verschijnende nummers gratis toegezonden. De Uitgever. Proclamatiën. R e k c n <1 in a k i 11 g. De Burgemeestee van ZUIDSCHARWOUDE maakt bekend, dat er op Dinsdag 11 September 1894, langs de huizen eene Collecte zal worden gehouden voor de slachtoffers van den hagelslag op den 6 Augustus jl. te Aalsmeer. De Burgemeester, J. W. C. KROON. B e k c ïi cl in a k i 11 g. De Burgemeester van ZUIDSCHARWOUDE maakt bekend, dat er op Dinsdag 11 September 1894's avonds 5'/i uur bij de Hervormde Kerk aldaar, oefening zal worden gehouden met de brandspuit met alle man schappen. De Burgemeester, J. W. C. KROON. Op den 5 September 1894 is in de bij D. Stam, Logementhouder te Noordscharwoude nieuw gebouwde kegelbaan een wedstijd gehou den in het kegelen, waaraan 28 lief hebbers deel namen. De prijs is behaald door den heer W. van Loo te Oud-Karspel, le premie door den heer A. Prijs, aldaar, en de 2e premie door den heer D. Blom te Noordscharwoude. Bij de gehouden kolfwedstrijd ten huize van K. Bood, Logementhouder te Noordschar woude werd deelgenomen door 17 personen.' De prijs werd behaald door S. Evers van Oud- Karspel, met 120 punten, de le premie door P. Kraakman van Zuidscharwoude, met 109 pun ten, de 2e premie door J. Slotemaker van Oud- Karspel met 108 punten, de Serieprijs door C. Zomer van Zuidscharwoude, met 47 punten. Bedankt voor het beroep naar de Geref. Kerk te Broek op Laugedijk door den heer J. F. van Anken op Urk. De maan speelt bij vele landbouwers in deze streek een belangrij ke rol. Niet, dat zij on- voorwaardelijk aan den zegenenden invloed van dit hemellichaam gelooven, maar van ouder tot ouder hebben velen al bij het planten en zaaien op wassende of afnemende maan gelet. Zweedsch raapzaad zaaien sommige niet, eer de laatste maan van de maand Maart „af" is, men be weert dat de rapen danminder „stokkig" zijn. Aardappelen poot men om groote te krijgen bij wassende maanbloemkool en ook andere soorten van kool wassen minder bij afnemende dan bij wassende maan. Bij broeiend weer en volle maan bloeit de bloemkool bijzonder snel. Bij afgaande maan zaaien velen ook liever geen tarwe, omdat er dan meer „brand" in het gewas opgemerkt wordt. Zou het niet de moeite loo- nen eens degelijk acht te slaan op de bewerin gen van die ouderwetsche bouwers? Door den kolfsociteit „Op maat" te Zuid scharwoude zijn de leden N. Pronk, A. Kist, S. Evers en C. Zomer afgevaardigd als mede dingers voor de korpsprijzen, uitgeloofd voor den wedstrijd van den Nederlandschen kolfbond, dit jaar te Bolsward te houden. Eeu luchtreiziger geïnterviewd. In de Utrechtschestraat kwam ik hem tegen. „Beste vrind, mag ik je hartelijk gelukwen- sehen met je behouden terugkomst!" Onze dappere stadsgenoot de heer Hein W knipte vergenoegd achter zijn lorgnetglaasjes, haalde aan z'n verkauwd endje sigaar, glim lachte welwillend, met de welwillendheid en goedmoedigheid, die Hein Weigen is heel Amsterdam kent die vriendelijke glimlachjes en stak me de hand toe, de hand, die op 2000 M. boven onzen globus geweest is. Ik drukte eerbiedig de vingertoppen, nog omgeven door een paar atomen der etherische luchtlagen, waar geen stof uit de Kalverstraat en geen damp uit bakkersschoorsteenen doordringen. „En," vroeg ik belangstellend, „hoe was het hoe was het Was het niet vreemd toen u naar boven ging „Vreemd? 't Is net zoo gewoon alsof je op je kantoorstoel zit." „Verbazend En wat zag u toen de ballon rees „Onbeschrijfelijk, meneer!"... „Onbeschrijfelijk „Onbeschrijfelijk „Niet te beschrijven „Niet te beschrijven „Kolossaal „Ja, kolossaal „Maar u hebt toch iets gezien „Een panorama, meneer, een pa....no....ra.... ma „Wat voor panorama „Een pa...no...ra...ma... meneer „Maar kunt u niet zoo'n beetje beschrijven? „Meneer, het is onbeschrijfelijk „KolossaalEn hoelang hebt u kunnen zien jteoen ik niet meer zien kon, vroeg ik aan Denys hoe hoog we waren... 2000 M. zei-d-ie. Op 2000 M. kun je niet zien, meneer, niks zien!" „En werd u niet duizelig?" „Duizelig't Is alsof je op je kantoorstoel zit!" „Maar ik zou zoo gaarne willen weten, wat u gevoeld hebt..." „Gevoeld?... Je voelt niks... 't was een pa.. no..ra..ma „Mag ik u hartelijk danken..." „Niet te danken.." „Bonsoir meneer W..." „Bonsoir meneer G..." Eeu goede vangst. Sedert geruimen tijd werden aan bekende in woners te Amsterdam, bij voorbeeld aan den heer Steenkamp, hoofdcommissaris van politie, mr. Viotta en anderen, dreig- of brandbrieven gezon den en bij velen op andere manier oplichterij gepleegd. Het is aan de rechercheurs Osterhaus en Bedeke gelukt in een tapperij in de Oude Looierstraat aldaar eergisteren den vermoede- lijken dader te arresteeren. Het is een zekere M., ook optredende, onder den naam van Treule, vroeger militair in dienst bij het Indisch leger Hij is ter beschikking van den officier van justitie Concurrent ie-vrees. De vroegere doleerende kerk te Baarn is deze week in het hotel Velaars aldaar geveild en bracht f 2500 op. Vooruit was bepaald, dat er nimmer in dit gebouw godsdienstoefening mocht gehouden worden. Zóó kan nieu het collecteeren beter laten! In een plattelandsgemeente bij Amsterdam werd dezer dagen de collecte voor den hagelslag te Aalsmeer gehouden, echter op een onvoordeelige manierde collectanten, zijnde de gemeente-veld wachters, zijn tevens belast met de uitreiking der belastingbiljetten en deze beide werkzaam heden collecteeren en uitreiken werden gelijk tijdig waargenomen. Nadat één of meer van die minder aangename biljetten waren afgegeven, kwam dan bovendien nog de uitroepCollecte voor den hagelslag te Aalsmeer!" Koloniaal Werfdcpót. Bij het Koloniaal Werfdepot werden in Aug. jl. voor den militairen dienst in onze Overzeesche Bezittingen aangenomen 181 personen, aan wien aan handgeld werd uitbetaald een som van f47,310. Van die 181 werden in de verschillende gar nizoensplaatsen van ons land voorloopig en te Harderwijk definitief aangenomen 155, nl. 122 Nederlanders, 22 Duitschers, 8 Belgen, 2 Zwit sers en 1 Deen de overige 26 werden overge nomen van de korpsen van het leger h. t. 1., t. w. 16 van de inf., 2 van de cav., 7 van de art. en 1 van de koloniale reserve. Onder de aangenomenen bevinden zich 21 miliciens (waaronder 1 serg.) en onder de over genomen 7 miliciens, die voor den tijd van 2 jaar bij het Indische Leger werden gedetacheerd. In genoemde maand werden door het Werf depot naar O.-Indië uitgezonden 4 detachemen ten, sterk 8 offic., 9 onder-offi. en 130 korporaals en manschappen, terwijl afzonderlijk vertrokken 5 officieren en 2 onderofficieren. Bij gemeld Depót keerden in Aug. uit O.-Indië terug 14 miliciens, die na een 2 jarige detachee ring, weder in het genot van groot verlof werden Naar West-Indië werd in die maand niets uitgezonden en keerden van daar ook geen mi litairen naar Nederland terug. Een vrouw te Wauiel heeft haren man verblijd met de geboorte van 3 welgeschapen dochtertjes. Moeder en kleinen maken het opper best. (Uit het Duitscli vertaald naar Anton Freiherr von Perfall.) 25.) «Ik heb alle recht daartoe," antwoordde deze, »in den laatsten tijd heb ik tenminste ervaringen opge daan, die met het socialisme wel eenigszins in ver band staan." «Hoezoo?" Strehlen scheen zeer veel belang te stellen in deze ervaringen, zoo ras bracht hij deze woorden uit. Hij draaide de lamp zóó, dat het volle licht der lamp op Sixtus viel, terwijl hij in de scha duw kwam te zitten. «Kent u het Erdmannshuis, de oude smederij, uit de Burgstraat?" vroeg Sixtus. »Die kan ik me waarlijk niet herinneren, doch wat is daarvan?" »Dat Erdmannshuis met die beroemde smederij behoorde mijnen vader, het is een der schoonste, rijkste werkplaatsen der oude stad. Ik studeerde als zoon eens rijken burgers in de rechten." »En?" «En heden is mijn vader werkbaas in de machi nefabriek van Böhme, die nu aan een actiëngezel- schap behoort. Mijn broeder werkt daar ook als fa brieksarbeider en ik ben schrijver bij doctor Stöhr! Dat zijn toch kleine sociale veranderingen in korten tijd, die iemand rijkelijk stof tot nadenken geven, vind ik." Deze veranderingen schenen Strehlen nog meel stof tot nadenken te geven dan Sixtus zelf. Hij zweeg een lange poos. terwijl hij Sixtus nauwkeu rig van 't hoofd tot de voeten monsterde. «Voor zeker ingrijpende veranderingen," begon hij toen plotseling. »Bij Böhme in de macliinenfabriek werkt nu uw vader? Als werkbaas? Hm! En gij moest uwe studiën opgeven, dat is hard Hij wreef zich verstrooid over het hooge voor hoofd. »En hoe draagt uw vader zijn lot?" vroeg hij verd er. «Lichter dan ik," antwoordde Sixtus. «Het onder scheid is ook nog zoo groot niet, als bij mij. Hij is van zijn jeugd af gewoon te arbeiden." «En gij niet?" viel hij met een spottend lachje in. «Ik verkeerde tenminste in een geheel andere omgeving, in het beste gezelschap, terwijl mijn va der van vroeger. «Slechts met het arbeidersvolk verkeerde, wilt gij zeggen. Hij was echter toch zijn eigen heer en meester, een burger, nu is hij niets meer dan een slaaf, houdt gij dat voor licht? Mij dunkt, gij beiden verliest evenveel, en beiden het hoogste, het edelste, waarnaar een mensch streven kan, de vrij heid! Het andere!" Hij klapte verachtelijk met duim en middelvinger. «Uw vader voelt het wellicht niet zoo erg als gij, maar dat blijft niet lang uit op die fabriek! Zijt gij daar reeds geweest, aan die fabiiek buiten de stad?" «Tot heden nog niet!" «Een hondenleven is het, verzeker ik u, en daar bij ternauwernood het dagelijksch brood. Een ac- tiëngezelschap bezit nu de fabriek, zegt gjj? Dan wordt het nog slechter, die actiehouders zijn niet te verzadigen, dertig tot veertig procent, terwijl den arbeiders de laatste zweetdroppels worden uit geperst! Hij zal het zien en ondervinden, uw vader, en de vuisten ballen in onmachtige woede. Zoo'n idealist als Wölf moeten ze daar eens een halfjaar slechts gevangen houden, of hij dan nog geen an dere ideën heeft opgevat. De kunst zal het sociale vraagstuk oplossen? Wee dengene, die daarop wacht!" «En weet gij een' weg, waarlangs het sneller zal worden opgelost, heer von Strehlen?" vroeg Sixtus. «Ja, ik weet hem, heer Erdmann," antwoordde de schrijver en zijn bleek gezicht werd rood, van het vuur, dat in zijn borst gloeide. «En waarom maakt gij dan daarvan een geheim?" «Wie zegt u, dat ik daarvan een geheim maak? Wellicht tegenover u?" «Dat is onnut!" antwoordde Sixtus geraakt. «Ik ken uwe geloofsbelijdenis, gij zijt socialist. Iedereen hier in huis weet het, waarom laatst uwe kamer is doorzocht door de justitie. Uw wantrouwen tegen mij is ongerechtigd. Vootal tegen mij, die niet de minste reden heb, u te verraden, die, ronduit ge zegd, gekomen ben, om waarom zou ik het loo chenen uwe vriendschap te zoeken. Ik ben tot nu toe als een blinde door het leven gegaan, mijn ongeluk echter heeft mij de oogen geopend; ik zie hoe vuil en rot de geheele maatschappij, evenals hare geschiedenis, een geschiedenis der onderdruk king der zwakken is. Ik ben volstrekt niet van zin op het kantoor van doctor Stöhr van kommer te vergaan, ik wil ook wat doen voor het menschdom, voor de hervorming der maatschappij. Ik kan ten minste wel één zaadkorrel daartoe strooien, evenals Wölf. en daar ik geen kunstenaar ben en evenzoo min als gij aan die vrucht dezer zaadkorrel geloof, zoo kom ik tot u, heer von Strehlen. Leer gij mij zaaien. Ik geloof z^ker, gij weet de rechte wijze. De wijn, de geestverrukkende woorden van Wolf, die hem had beschaamd, de ontevredenheid met zijn levenslot, ontwaakte eergierigheid, wellicht een maal eene rol te spelen in de, zooals hij geloofde, binnenkort aanstaande sociale omwenteling, dat al les gistte krachtig in hem en opende zich nu een uitweg. Strehlen sloeg hem opmerkzaam gade in zijn nor male geestverrukking en rijkte den op dit oogen- blik schoonen jonkman welwillend de hand.. «Ik vertrouw u, op uwen leeftijd kan men niet zóó liegen. Ik wil u leeren zaaien op mijne wijze, hij schudde Sixtus zenuwachtig de hand. «Maar stel u dat niet te licht voor, met alle rust is het gedaan, werken en nog eens werken, geen smids- werk, dat komt eerst later, maar voorloopig mollen- werk, heel in 't duister en het loon? Het ge lach der menigte, voor wie wij werken, verbanning en gevangenisstraf!« «En het bewustzijn, de wrekers der onderdruk-

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuwe Langedijker Courant | 1894 | | pagina 1